Bài toán: Một ngân hàng quy định như sau đối với việc gửi tiền tiết kiệm theo thể
Như
vậy ta
dãy
(ungười
x/đ
nhưsố
sau:
n) được
thức có kì hạn: Khi kết thúc
kì hạn
gửicó
tiền
mà
gửi
không
đến
Tính
tiềnrút
rúttiền thì
toàn bộ số tiền ( gồm cả vốn và lãi ) sẽ được
chuyển gửi được
tiếp với
kì hạn
7
( gồm
cả như kì
u
10
.1,
004
1
hạn mà người gửi đã gửi.
vốn và lãi ) sau
u kì
.1,hạn
004,một
ntháng
21,2,3
Giả sử có một người gửi 10 triệu u
đồngvới
vàotháng?
ngân hàng nói
n
n 1
trên và giả sử lãi suất của loại kì hạn này là 0,4%.
có ngày
nhận gửi
xét ,gìngười
về các
hạng
của
(un)hàng
kể để rút
a) Hỏi nếu sau 6 tháng ,Em
kể từ
đósốmới
đến
ngân
từ số
thứ
hainhiêu?
trở đi ?
tiền thì số tiền rút được ( gồm cả vốn
vàhạng
lãi ) là
bao
b) Cũng câu hỏi như trên , với giả thiết thời điểm rút tiền là một năm sau , kể từ
ngày gửi ?
Giải
Gọi số tiền rút được ( gồm cả vốn và lãi) sau n tháng là un với n nguyên, dương
Vậy số tiền rút được ( gồm cả vốn và lãi)
Sau 1 tháng là: u1= 107 + 107 . 0,004 = 107. 1,004
= 107 . 1,0042
Sau 2 tháng là: u2= u1 + u1 . 0,004 = u1 . 1,004
= 107 . 1,0043
Sau 3 tháng là: u3= u2 + u2 . 0,004 = u2 . 1,004
…..
Sau 6 tháng là: u6 = u5 + u5 . 0,004 = u5 . 1,004
= 107. 1,0046
Sau 12 tháng là: u12= u11 + u11. 0,004 = u11 . 1,004
……
Sau n tháng là: un= un-1 + un-1 . 0,004 = un-1 . 1,004
= 107 .1,00412
n 2
1.Định nghĩa :
*) Định nghĩa :
(un) là cấp số nhân
n 2, un un 1.q
trong đó q là số không đổi và được gọi là công bội
*) Nhận xét :
- Một cấp số nhân hoàn toàn được x/đ khi biết u1 và q.
-Để c/m một dãy số (un) là CSN ta c/m
Hoặc
un 1
q, un 0, n 1
un
*) Ví dụ:
a. H1?
un un 1.q, n 2
b. Chứng tỏ (un) với un= 3n là cấp số nhân.
un 1 3n 1
n 3, n 1
Giải : vì un >0 với mọi n nguyên dương nên ta có
un
3
Vậy (un) là cấp số nhân với q = 3
c. Cho (un) với
5
u1
2
un 3.un 1 1, n 2
C/m (vn) với vn = un – 1/2 n 1 là một cấp số nhân.
Giải: Ta có vn = 3un-1 - 1 – 1/2 = 3 . ( un-1 – 1/2 ) = 3 . vn-1
n 2
Vậy (vn) là CSN có v1 = u1 – 1/2 = 5/2 – 1/2 = 2 và q = 3
*) Chú ý :
- Cấp số nhân (un) có q = 1 có dạng khai triển là : u1 , u1 , u1 , …
- Cấp số nhân (un) có q = 0 có dạng khai triển là : u1 , 0 , 0 , …
- Cấp số nhân (un) có u1= 0 có dạng khai triển là : 0 , 0 , 0 , …
2.
Tính
chất:
Cho
các
cấp số nhân:
a.Định
3 ,lý:6 , 12 , 24 , 48 .
*)
b. 2(u, )- là
4 cấp
,
8 ,nhân
- 16 , 32 , - 64 , …
số
n
uk2 uk 1.uk 1 , k 2
Em có nhận xét gì về
mối quan hệ giữa mỗi
số hạng với hai số
hạng đứng kề nó trong
dãy?
*) Ví dụ:
+ ) H2: Có hay không một cấp số nhân (un) mà u99 = - 99 và u101 = 101 ?
Giải :
2
Nếu (un) là cấp số nhân thì u100 u99 .u100 99.100 0
Vậy không có cấp số nhân nào thoả mãn y/c bài toán
+) Cho cấp số nhân (un) có q<0 , u2 = 5 , u4 = 10 . Tìm u5 ?
Giải:
Vì q < 0 và u2 > 0 nên u3 = u2 .u4 5 2
Từ đó ta có :
u42
100
u5
10 2
u3 5 2
Vô lí
3. Số hạng tổng quát:
*) Định lí :
Nếu (un) là cấp số nhân có số hạng đầu là u1 và q 0
Thì un = u1.qn-1
n 2
Ta có
*) ví dụ :
1/ Ta thấy (un) với
u1 107.1, 004
un un 1.1, 004, n 2
u2 = u1. q
u3 = u2. q = u1.q2
u4 = u3. q = u1.q3
…………………..
un = un-1. q = u1.qn-1
Là cấp số nhân có q = 1,004
Vậy u6 = u1. q5 = 107.(1,004)6 = 10 242 413 (đ)
u12 = u1 .q11 = 107 . (1,004)12 = 10 490 702 (đ)
2/ H3:
Kí hiệu un ( người ) là dân số của thành phố A sau n năm.
Ta thấy (un) được x/đ như sau
u1 3.106 3.106.0, 02 3.106.1, 02
un un 1.1, 02, n 2
Là cấp số nhân có q = 1,02
Vậy dân số TP A sau hai năm nữa là
u2 = u1.q = 3.106. (1,02)2 = 3 121 200 ( người)
4. Tổng n số hạng đầu tiên của cấp số nhân:
*)
Cho cấp số nhân (un) có công bội q . Gọi Sn=
n
u
i 1
i
- Nếu q = 1 thì Sn = n.u1
- Nếu q
(1 q n )
1 thì S n u1 .
1 q
*) Ví dụ: Cho CSN (un) có u4 = 48 , u5 = 96 . Tính tổng 6 số hạng đầu
tiên của CSN đó .
Giải:
Có q =
96
2
48
Mà u4 = u1
.q3
u4
48
u1 3
6
q
8
(1 q 6 ) 6.(1 26 )
S6 u1.
378
1 q
1 2
Đố vui: (tr- 120)
- Trong 30 ngày nhà tỉ phú đã mua được 300 000 000 đ
- Gọi un (đồng ) là số tiền mà nhà tỉ phú phải trả cho nhà toán
học ở ngày thứ n . Dễ thấy (un) là cấp số nhân có u1 =1 , q = 2
Vậy số tiền mà nhà tỉ phú phải trả cho nhà toán học trong 30
ngày là
30
30
1 q
1 2
S30 u1
230 1
1 q
1 2
= 1 073 741 823 đ
- Vậy sau cuộc mua bán nhà tỉ phú đã
“ lãi “được là:
300 000 000 – 1 073 741 823 = - 773 741 823 đ
1. Các kiến thức trọng tâm cần nhớ:
- Khái niệm cấp số nhân.
-Tính chất đơn giản về ba số hạng liên tiếp của cấp số nhân.
- Công thức số hạng tổng quát , tính tổng n số hạng đầu tiên của cấp số nhân
2. Nắm được các kĩ năng:
- C/m một dãy số là CSN.
- Biết tìm số hạng , tìm công bội , tính tổng n số hạng đầu tiên của CSN.
- Biết áp dụng giải một số bài toán thực tế đơn giản liên quan đến CSN.