BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA CÔNG NGHỆ
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
QUY TRÌNH SỬA CHỮA ĐỘNG CƠ
DIESEL ISUZU-6BD1
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
SINH VIÊN THỰC HIỆN
PHẠM VĂN BÌNH
Đoàn Bảo Định (MSSV: 1117685)
Lý Hoàng Thu (MSSV: 1117716)
Ngành: Cơ khí giao thông – Khóa: 37
Tháng 5/2015
Luận Văn Tốt Nghiệp
LỜI CẢM ƠN
Qua quá trình học tập tại trường Đại Học Cần Thơ, em đã học được rất nhiều
kiến thức quý báu không chỉ trong chuyên ngành của mình mà còn từ những lĩnh
vực khác.
Để hoàn thành luận văn với đề tài “Quy trình sửa chữa động cơ Diesel
ISUZU – 6BD1” chúng em xin chân thành cảm ơn sự nhiệt tình giúp đỡ và chỉ dẫn
của thầy Phạm Văn Bình, bộ môn Kỹ Thuật Cơ Khí và quý thầy cô khoa Công
Nghệ, trường Đại Học Cần Thơ.
Sau cùng em xin kính chúc thầy, cô khoa Công Nghệ, trường Đại học Cần
Thơ dồi dào sức khỏe và thành công trong cuộc sống.
Xin chân thành cảm ơn và trân trọng.
Cần Thơ, ngày 20 tháng 1 năm 2015
Sinh viên thực hiện
Đoàn Bảo Định – Lý Hoàng Thu
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
1
Luận Văn Tốt Nghiệp
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
Cần thơ, ngày ….tháng….năm….
Giáo viên hướng dẫn
Phạm Văn Bình
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
2
Luận Văn Tốt Nghiệp
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
Cần thơ, ngày ….tháng….năm….
Giáo viên phản biện
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
3
Luận Văn Tốt Nghiệp
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA CÔNG NGHỆ
BỘ MÔN KỸ THUẬT CƠ KHÍ
*********
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
--------------------Cần Thơ, Ngày 20 tháng 1 năm 2015
ĐỀ CƯƠNG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
Năm học: 2014 – 2015
1. Tên đề tài thực hiện: Quy Trình Sửa Chữa Động Cơ Diesel ISUZU-6BD1
2. Họ và tên sinh viên thực hiện:
Họ và tên: Đoàn Bảo Định
Ngành: Cơ Khí Giao Thông
MSSV: 1117685
Khóa: 37
Họ và tên: Lý Hoàng Thu
Ngành: Cơ Khí Giao Thông
MSSV: 1117716
Khóa: 37
3. Họ và tên cán bộ hướng dẫn:
Phạm Văn Bình, BMKT Cơ Khí, Khoa Công Nghệ, ĐHCT
4. Đặt vấn đề:
Trong sự phát triển của ngành công nghiệp hiện đại, nền kinh tế ngày càng
được nâng cao. Nhu cầu sử dụng động cơ để phục vụ nhu cầu thiết yếu của con
người ngày càng thông dụng. Trong đó động cơ Diesel là một trong những động cơ
khá phổ biến và được nhiều người ưa chuộng.
Hiện nay người tiêu dung rất cân nhắc trong việc sử dụng nhiên liệu phù hợp
với động cơ và chi phí phải bỏ ra trong quá trình sử dụng. Để đáp ứng nhu cầu tiêu
dùng, động cơ Diesel được trang bị và cải tiến thêm một số đặc tính mới mang tính
ứng dụng rất cao phù hợp với mức sống của con người hiện nay.
Với sự phát triển mạnh mẻ của động cơ Diesel, việc bảo dưỡng và sửa chữa
động cơ phải rất được quan tâm. Nếu không chú trọng bảo dưỡng thì tuổi thọ của
động cơ sẽ giảm, có thể ảnh hưởng đến công suất và tốn kém nhiều chi phí. Ngoài
ra, người sử dụng động cơ trong công việc bất ngờ bị hư hỏng do không được bảo
dưỡng sẽ làm mất thời gian sửa chữa và trong công việc.
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
4
Luận Văn Tốt Nghiệp
Chính vì tầm quan trọng cần thiết và cấp bách cần được giải quyết của những
vấn đề được nêu trên, chúng em quyết định thực hiện đề tài: “Quy trình sửa chữa
động cơ Diesel ISUZU-6BD1”.
5. Mục đích:
-
-
Mục tiêu tổng quát: Tìm hiểu cấu tạo, nguyên lí hoạt động, các nguyên nhân
hư hỏng và phương pháp sửa chữa của các cơ cấu và các hệ thống trên động
cơ đốt trong sử dụng nhiên liệu Diesel.
Mục tiêu cụ thể: Quy trình sửa chữa của động cơ Diesel ISUZU-6BD1.
6. Địa điểm và thời gian thực hiện:
Địa điểm: Khoa Công Nghệ, trường Đại Học Cần Thơ
Thời gian: từ 12/1/2015 đến 8/5/2015
7. Giới thiệu về thực trạng có liên quan đến đề tài:
Hiện nay, phần lớn cái loại động cơ Diesel trên thị trường được nhập
khẩu từ nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc,…. Nhưng có giá thành
khá cao không phù hợp với người tiêu dùng Việt Nam. Các sản phẩm trong nước
dần được sử dụng để phù hợp với mức sống của người Việt Nam. Tuy nhiên, đánh
vào tâm lý của người tiêu dùng Việt Nam trên thị trường một số sản phẩm nhái
hàng giả của Trung Quốc đã dần phổ biến ở thị trường Việt Nam cũng như trong
khu vực. Những mặt hàng đó tuy có giá thành thấp nhưng chất lượng sản phẩm
không cao dễ xảy ra hư hỏng gây ra nhiều thiệt hại cho người tiêu dùng. Chính vì
thề để sử dụng động cơ được lâu dài và đạt công suất cao, sửa chữa và bảo dưỡng là
nhu cầu không thể thiếu.
8. Phương pháp thực hiện đề tài:
Để làm rõ đề tài này, chủ yếu thảm khảo từ sách, báo, giáo trình và
các nguồn tư liệu từ Internet. Đồng thời, với sự chỉ dẫn của Giáo Viên Hướng Dẫn
và những kiến thức đã học từ nhà trường và ngoài xã hội.
9. Kết quả:
Qua quá trình thực hiện đề tài, kết quả thực hiện đạt được là hiểu
được cấu tạo, nguyên lý hoạt động, những nguyên nhân hư hỏng và các phương
pháp sửa chữa của động cơ Diesel. Từ đó lặp được quy trình sửa chữa động cơ
Diesel ISUZU-6BD1.
10. Kế hoạch thực hiện:
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
5
Luận Văn Tốt Nghiệp
Tuần
1+2
3+4+5+6
7+8+9+10
11+12+13
14+15
Bộ môn
Nội dung thực hiện
- Đăng ký đề tài
- Lập đề cương
- Chương I: Giới thiệu chung về động cơ Diesel
- Chương II: Cơ sở lý thuyết
- Chương III: Những hư hỏng thường gặp trên động cơ Diesel
- Chương IV: Quy trình sửa chữa động cơ Diesel
- Chương V: Kết luận và kiến nghị
Cán bộ hướng dẫn
Phạm Văn Bình
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
Sinh viên
(Ký tên và ghi rõ họ tên)
Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
6
Luận Văn Tốt Nghiệp
MỤC LỤC
MỤC LỤC ..............................................................................................................7
DANH SÁCH HÌNH.............................................................................................13
DANH SÁCH BẢNG............................................................................................16
CHƯƠNG 1 .......................................................................................................... 17
1.1
Lịch sử hình thành và phát triển động cơ Diesel ......................................17
1.2
Ưu điểm và nhược điểm động cơ Diesel và động cơ xăng .......................18
1.3
Một số khái niệm sửa chữa......................................................................18
1.3.1
Sửa chữa máy: .................................................................................18
1.3.1.1
Tiểu tu (sửa chữa nhỏ):.................................................................19
1.3.1.2
Trung tu: ......................................................................................19
1.3.1.3
Đại tu (sửa chữa lớn): ...................................................................19
1.3.2
Rà máy:............................................................................................19
1.3.3
Chăm sóc kỹ thuật:...........................................................................19
1.3.4
Bảo quản động cơ: ...........................................................................19
1.4
Các công việc cần thiết trước khi sửa chữa..............................................19
CHƯƠNG 2 .......................................................................................................... 29
2.1
Nguyên lý làm việc của động cơ đốt trong ..............................................29
2.1.1
Công dụng, cấu tạo và các khái niệm kĩ thuật cơ bản của động cơ....29
2.1.1.1
Công dụng:................................................................................... 29
2.1.1.2
Cấu tạo: ........................................................................................29
2.1.1.3
Các khái niệm kỹ thuật cơ bản của động cơ. .................................29
2.1.2
Nguyên lý làm việc của động cơ đốt trong. ......................................30
2.1.2.1
Nguyên lý làm việc của động cơ đốt trong diesel 4 kỳ 1 xylanh...30
2.1.2.2
Nguyên lý làm việc của động cơ đốt trong diesel 2 kỳ 1 xylanh....32
2.2
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các cơ cấu và hệ thống trên động cơ
đốt trong.............................................................................................................33
2.2.1
Cơ cấu trục khuỷu – thanh truyền.....................................................33
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
7
Mục Lục
2.2.1.1
Thân động cơ................................................................................33
2.2.1.2
Xylanh:.........................................................................................34
2.2.1.3
Cacte dầu:.................................................................................... 36
2.2.1.4
Piston. ..........................................................................................37
2.2.1.5
Bạc xec măng. ..............................................................................38
2.2.1.6
Chốt piston ................................................................................... 39
2.2.1.7
Thanh Truyền ...............................................................................40
2.2.1.8
Bạc lót..........................................................................................41
2.2.1.9
Trục khuỷu ................................................................................... 42
2.2.1.10
2.2.2
Đánh đà .................................................................................... 43
Cơ cấu phân phối khí .......................................................................44
2.2.2.1
Công dụng, yêu cầu và phân loại của cơ cấu phân phối khí...........44
2.2.2.2
Nguyên lý hoạt động của cơ cấu phân phối khí ............................ 45
2.2.2.3
Cấu tạo các chí tiết của cơ cấu phấn phối khí:...............................46
2.2.3
Hệ thống nhiên liệu.......................................................................... 54
2.2.3.1
Công dụng, yêu cầu và sơ đồ cấu tạo của hệ thống nhiên liệu .......54
2.2.3.2
Nguyên lý làm việc của hệ thống nhiên liệu .................................55
2.2.3.3
Cấu tạo các bộ phận của hệ thống nhiên liệu.................................55
2.2.4
Hệ thống bôi trơn .............................................................................61
2.2.4.1
Công dụng, yêu cầu và phân loại của hệ thống bôi trơn ................61
2.2.4.2
Nguyên lý hoạt động ....................................................................61
2.2.4.3
Cấu tạo các bộ phận chính của hệ thống bôi trơn ..........................63
2.2.5
Hệ thống làm mát.............................................................................66
2.2.5.1
Công dụng, yêu cầu và phân loại của hệ thống làm mát ................66
2.2.5.2
Nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát tuần hoàn cưỡng bức.66
2.2.5.3
Cấu tạo các bộ phận chính của hệ thống làm mát..........................67
CHƯƠNG 3 .......................................................................................................... 71
3.1
Cơ cấu trục khuỷu - thanh truyền ............................................................71
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
8
Mục Lục
3.1.1
3.1.1.1
Đặc điểm và nguyên nhân hao mòn hư hỏng của thân động cơ ..... 71
3.1.1.2
Phương pháp kiểm tra hư hỏng:.................................................... 71
3.1.2
Phần xylanh .....................................................................................72
3.1.2.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của xylanh .............................72
3.1.2.2
Phương pháp kiểm tra hư hỏng .....................................................73
3.1.3
Phần piston ......................................................................................73
3.1.3.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của piston ..............................73
3.1.3.2
Phương pháp kiểm tra hư hỏng .....................................................74
3.1.4
Bạc xéc măng................................................................................... 75
3.1.4.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của bạc xéc măng ..................75
3.1.4.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................76
3.1.5
Thanh truyền.................................................................................... 76
3.1.5.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của thanh truyền .................... 76
3.1.5.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................77
3.1.6
Trục khuỷu.......................................................................................78
3.1.6.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của trục khuỷu .......................78
3.1.6.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................78
3.1.7
3.2
Phần thân động cơ............................................................................ 71
Ổ Trượt ............................................................................................79
3.1.7.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của ổ trượt .............................79
3.1.7.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................79
Cơ cấu phân phối khí ..............................................................................79
3.2.1
Phần nắp động cơ.............................................................................79
3.2.1.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của nắp máy ..........................79
3.2.1.2
Phương pháp kiểm tra hư hỏng .....................................................80
3.2.2
Xupap ..............................................................................................80
3.2.2.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của xupap ..............................80
3.2.2.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................81
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
9
Mục Lục
3.2.3
3.2.3.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của lò xo xupap .....................81
3.2.3.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................82
3.2.4
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của trục cam ..........................82
3.2.4.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................83
Đòn gánh .........................................................................................83
3.2.5.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của đòn gánh .........................83
3.2.5.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................84
3.2.6
Trục đòn gánh ..................................................................................84
3.2.6.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của trục đòn gánh ..................84
3.2.6.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................84
Hệ thống cung cấp nhiên liệu ..................................................................84
3.3.1
Bộ phận bơm cao áp.........................................................................85
3.3.1.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của bộ phận bơm cao áp ........85
3.3.1.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................85
3.3.2
Vòi phun ..........................................................................................85
3.3.2.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của vòi phun ..........................85
3.3.2.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................86
3.3.3
3.4
Trục cam..........................................................................................82
3.2.4.1
3.2.5
3.3
Lò xo xupap .....................................................................................81
Một số bộ phận khác ........................................................................86
3.3.3.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của một số bộ phận khác........86
3.3.3.2
Phương pháp kiểm tra...................................................................86
Hệ thống bôi trơn .................................................................................... 87
3.4.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của hệ thống bôi trơn ................87
3.4.2
Phương pháp kiểm tra ......................................................................87
3.5
Hệ thống làm mát.................................................................................... 88
3.5.1
Đặc điểm và nguyên nhân hư hỏng của hệ thống làm mát ................88
3.5.2
Phương pháp kiểm tra ......................................................................88
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
10
Mục Lục
CHƯƠNG 4: .........................................................................................................89
4.1
Các yêu cầu và nội dung kỷ thuật chung trong sửa chữa máy ..................89
4.1.1
Quá trình tháo máy...........................................................................89
4.1.2
Quá trình rửa máy ............................................................................ 89
4.1.3
Quá trình kiểm tra ............................................................................ 91
4.1.4
Quá trình lắp máy.............................................................................91
4.2
Quy trình sửa chữa các cơ cấu và các hệ thống động cơ ISUZU 6BD1....92
4.2.1
Cơ cấu trục khuỷu – thanh truyền.....................................................92
4.2.1.1
Thân động cơ................................................................................92
4.2.1.2
Xylanh..........................................................................................93
4.2.1.3
Piston ........................................................................................... 94
4.2.1.4
Bạc xéc măng ...............................................................................95
4.2.1.5
Thanh truyền ................................................................................96
4.2.1.6
Trục khuỷu ................................................................................... 96
4.2.1.7
Ổ trượt..........................................................................................97
4.2.2
Cơ cấu phân phân phối khí...............................................................98
4.2.2.1
Phần nắp động cơ .........................................................................98
4.2.2.2
Xupap........................................................................................... 98
4.2.2.3
Lò xo xupap .................................................................................99
4.2.2.4
Trục cam ......................................................................................99
4.2.2.5
Đòn gánh và trục đòn gánh ......................................................... 100
4.2.3
Hệ thống cung cấp nhiên liệu ......................................................... 100
4.2.3.1
Bộ phận bơm cao áp ................................................................... 100
4.2.3.2
Vòi phun .................................................................................... 101
4.2.4
Hệ thống bôi trơn ........................................................................... 102
4.2.4.1
Bơm nhớt ................................................................................... 102
4.2.4.2
Bình lọc nhớt.............................................................................. 102
4.2.5
Hệ thống làm mát........................................................................... 103
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
11
Mục Lục
4.2.5.1
Bơm nước................................................................................... 103
4.2.5.2
Két làm mát................................................................................ 103
CHƯƠNG 5: ....................................................................................................... 104
5.1
KẾT LUẬN .......................................................................................... 104
5.2
KIẾN NGHỊ.......................................................................................... 104
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 105
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
12
Danh Sách Hình
DANH SÁCH HÌNH
Hình 1.1: Mắt kính ................................................................................................20
Hình 1.2: Nón bảo hộ ............................................................................................20
Hình 1.3: Bao tay ..................................................................................................21
Hình 1.4: Giày bảo hộ ........................................................................................... 21
Hình 1.5: Khăn lau ................................................................................................22
Hình 1.6: Cờ Lê..................................................................................................... 22
Hình 1.7: Kềm.......................................................................................................23
Hình 1.8: Mỏ lết ....................................................................................................23
Hình 1.9: Vít .........................................................................................................24
Hình 1.10: Dụng cụ đo ..........................................................................................24
Hình 1.11: Ta rô ren ..............................................................................................25
Hình 1.12: Búa ......................................................................................................25
Hình 1.13: Cờ lê lực ..............................................................................................26
Hình 1.14: Bộ tuýp lục giác và cần tuýp ................................................................26
Hình 1.15: Cần tuýp điếu hai đầu...........................................................................27
Hình 1.16: Tuýp chữ T và tuýp chữ thập ...............................................................27
Hình 1.17: Cần tuýp tự động..................................................................................28
Hình 1.18: Mở bò ..................................................................................................28
Hình 2.1: Nguyên lý làm việc của động cơ đốt trong Diesel 4 kỳ 1 xylanh ............ 30
Hình 2.2: Nguyên lý làm việc động cơ đốt trong Diesel 2 kỳ 1 xylanh................... 32
Hình 2.3: Thân động cơ .........................................................................................34
Hình 2.5: Xylanh ...................................................................................................35
Hình 2.6: Cacte dầu ...............................................................................................36
Hình 2.7: Piston..................................................................................................... 37
Hình 2.8: Bạc xéc măng ........................................................................................38
Hình 2.9: Thanh truyền..........................................................................................40
Hình 2.10: Bạc lót .................................................................................................41
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
13
Danh Sách Hình
Hình 2.11: Trục khuỷu........................................................................................... 42
Hình 2.12: Bánh đà................................................................................................44
Hình 2.13: Sơ đồ cấu tạo xupap treo ......................................................................45
Hình 2.14: Sơ đồ cấu tạo xupap đặt .......................................................................46
Hình 2.4: Nắp động cơ........................................................................................... 47
Hình 2.15: Trục cam..............................................................................................48
Hình 2.16: Đũa đẩy ...............................................................................................49
Hình 2.17: Đòn gánh .............................................................................................50
Hình 2.18: Lò xo ...................................................................................................51
Hình 2.19: Xupap ..................................................................................................52
Hình 2.20: Ổ đặt xupap..........................................................................................54
Hình 2.21: Sơ đồ hệ thống nhiên liệu động cơ Diesel ............................................ 55
Hình 2.22: Lõi lọc .................................................................................................56
Hình 2.23: Vòi phun kín ........................................................................................57
Hình 2.24: Cấu tạo bơm cao áp..............................................................................58
Hình 2.25: Bơm tiếp vận........................................................................................60
Hình 2.26: Sơ đồ hệ thống bôi trơn bằng cacte ướt ................................................62
Hình 2.27: Sơ đồ hệ thống nhiên liệu bằng cacte khô.............................................63
Hình 2.28: Bơm nhớt.............................................................................................64
Hình 2.29: Lọc nhớt ..............................................................................................65
Hình 2.30: Sơ đồ cấu tạo hệ thống làm mát cưỡng bức tuần hoàn kín một vòng ....66
Hình 2.31: Bơm nước ............................................................................................67
Hình 2.32: Két làm mát .........................................................................................68
Hình 2.33: Van hằng nhiệt.....................................................................................69
Hình 2.34: Nắp két nước........................................................................................70
Hình 3.1: Đo độ thằng tâm của các gối đỡ ổ trục ................................................... 72
Hình 3.2: Xylanh bị hao mòn.................................................................................72
Hình 3.3: Đo đường kính xylanh bằng đồng hồ so .................................................73
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
14
Danh Sách Hình
Hình 3.4: Piston bị bể ............................................................................................74
Hình 3.5: Đo đường kính ngoài piston ..................................................................75
Hình 3.6: Bạc bị hao mòn ......................................................................................75
Hình 3.7: Đo khe hở miệng của bạc xec măng .......................................................76
Hình 3.8: Thanh truyền bị cong bị gãy...................................................................77
Hình 3.9: Đo độ uốn và độ xoắn của thanh truyền .................................................77
Hình 3.10: Trục khuỷu bị nứt ................................................................................78
Hình 3.11: Ổ trượt bị ăn mòn theo thời gian ..........................................................79
Hình 3.12: Nắp động cơ bị nứt...............................................................................80
Hình 3.13: Xupap bị mòn ......................................................................................81
Hình 3.14: Đo độ cong của thân xupap ..................................................................81
Hình 3.15: Kiểm tra lò xo bằng cân chuyên dùng ..................................................82
Hình 3.16: Gối cam và vấu cam hao mòn ..............................................................83
Hình 3.17: Kiểm tra độ mòn và độ cong của trục cam ...........................................83
Hình 3.18: Dụng cụ kiểm tra vòi phun ...................................................................86
Hình 3.19: Kiểm tra bơm nhớt ...............................................................................87
Hình 4.1: Rửa máy ................................................................................................90
Hình 4.2: Rửa máy bằng dung dịch xút..................................................................90
Hình 4.3: Vá vết nứt bằng phương pháp cấy đinh ..................................................93
Hình 4.4: Máy doa xylanh .....................................................................................94
Hình 4.5: Đo khe hở Miệng ................................................................................... 95
Hình 4.6: Lắp bạc xéc măng ..................................................................................95
Hình 4.7: Dụng cụ nắn thanh truyền ......................................................................96
Hình 4.9: Máy mài xupap ......................................................................................99
Hình 4.10: Máy mài trục cam .............................................................................. 100
Hình 4.11: Bàn điều chỉnh bơm cao áp ................................................................ 101
Hình 4.12: Dụng cụ điều chỉnh vòi phun ............................................................. 101
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
15
Danh Sách Bảng
DANH SÁCH BẢNG
Bảng 1.1: Bảng so sánh động cơ Diesel và động cơ xăng.......................................18
Bẳng 4.1: Lực xiết một số bulong.......................................................................... 92
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
16
Chương 2: Cơ Sở Lý Thuyết
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỘNG CƠ DIESEL
1.1 Lịch sử hình thành và phát triển động cơ Diesel
Năm 1892, Ông Rudolf Diesel phát minh ra động cơ diesel, người đã tốt
nghiệp Đại học Kỹ thuật ở Munich, Đức.
Bắt đầu từ năm 1893, Rudolf Diesel phát triển động cơ Diesel trong nhà máy
cơ khí Ausburg ( sau này là MAN AG) với sự tham gia về tài chính của công ty
Friedrich Krupp.
Năm 1903, động cơ Diesel đầu tiên được trang bị trên tàu thủy.
Năm 1908, động cơ Diesel loại nhỏ đầu tiên, xe tải và đầu tàu hỏa Diesel đầu
tiên được chế tạo.
Đến năm 1927, ông Robert Bosch mới phát hiện bơm cao áp.Động cơ Diesel
dùng cho ô tô được hàng loạt lần đầu tiên trong năm 1936 và được trang bị cho
chiếc xe Mercedes-Benz 260-D.
Động cơ Diesel ra đời sớm và có nhiều ưu điểm hơn như khả năng tiết kiệm
nhiên liệu hơn động cơ xăng khoảng 25%. Nhưng đến nay, nhìn chung động cơ
diesel vẫn ít phổ biến hơn động cơ xăng chỉ do vấn đề về tiếng ồn và khí thải ra môi
trường.
Năm 1986, Bosch đã đưa ra thị trường việc điều khiển điện tử cho hệ thống
cung cấp nhiên liệu Diesel được gọi là hệ thống nhiện liệu Common Rail. Với ưu
điểm của hệ thống nhiên liệu này những khuyết điểm của động cơ Diesel đã được
giải quyết.
Công nghệ động cơ Diesel vẫn không ngừng cải tiến và đã cho ra đời hàng
loạt các loại động cơ hiện đại.
Trong số đó, một công ty của Nhật Bản là ISUZU Motors có trụ sở chính tại
Tokyo nổi tiếng về sản xuất các loại xe thương mại và động cơ Diesel. Năm 2005,
ISUZU đã trở thành hãng lớn nhất thế giới sản xuất các dòng xe tải từ trung bình
đến hạng nặng.
Đến nay, ISUZU đã sản xuất được hàng triệu động cơ Diesel để phục vụ sử
dụng trong nước, trong khu vực và toàn thế giới.
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
17
Chương 2: Cơ Sở Lý Thuyết
1.2 Ưu điểm và nhược điểm động cơ Diesel và động cơ xăng
-
Ưu
điểm
-
-
Nhược
điểm
-
-
-
Động cơ Diesel
Với cùng công suất như nhau
có khả năng tiết kiệm nhiên
liệu hơn động cơ xăng khoảng
20-25%.
Có tỷ số nén lớn nên kì cháy –
giãn nở của động cơ Diesel
được thực hiện triệt để và sinh
công nhiều hơn nên hiệu suất
của nó lơn hơn động cơ xăng.
Nhiên liệu Diesel rẻ hơn nhiều
so với xăng nên dùng động cơ
Diesel tiết kiệm được chí phí.
Do tỷ số nén lớn tạo áp suất
cao phải dùng các chi tiết máy
có khối lượng cao và bền hơn.
Thời gian tăng tốc chậm hơn
động cơ xăng
Động cơ Diesel thải nhiều khói
độc làm ảnh hưởng đến môi
trường.
Do có khối lượng nặng hơn
nên động cơ Diesel khó khăn
trong việc di chuyển khi làm
việc.
Do tỉ số nén lớn và nhiên liệu
tự bốc cháy nên khởi động
nặng và khó khởi động hơn
nhất là trong trời lạnh.
-
-
-
-
-
-
-
Động cơ xăng
Động cơ xăng có kết cấu
máy nhẹ và gọn dễ dàng di
chuyển khi sử dụng.
Khi làm việc động cơ xăng
ít thải khí độc ra môi
trường hơn.
Động cơ xăng có thời gia
tăng tốc nhanh hơn động
cơ Diesel.
Dễ khởi động hơn khi
nhiệt độ môi trường thấp.
Chí phí nhiên liệu của
động cơ xăng cao hơn
động cơ Diesel.
Hiệu suất của động cơ
xăng thấp hơn động cơ
Diesel.
Với cùng công suất làm
việc động cơ xăng tiêu thụ
nhiều nhiên liệu hơn.
Bảng 1.1: Bảng so sánh động cơ Diesel và động cơ xăng
1.3 Một số khái niệm sửa chữa
1.3.1 Sửa chữa máy:
Là toàn bộ những công việc nhằm khôi phục khả năng làm việc của máy,
với một hệ số an toàn, độ bền lâu tối ưu, gần tương đương với số liệu quy định cho
máy mới,trong giới hạn chí phí sản xuất ít nhất.
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
18
Chương 2: Cơ Sở Lý Thuyết
1.3.1.1 Tiểu tu (sửa chữa nhỏ):
Bao gồm các công việc sửa chữa nhỏ do tổ sửa chữa thực hiện nhằm khắc
phục những trục trặc mới phát sinh bảo đảm cho động cơ bắt đầu hoạt động tiếp tục.
1.3.1.2 Trung tu:
Là mức độ sửa chữa theo định kỳ giữa hai kỳ sửa chữa. Cụ thể là sửa chữa
hư hỏng nhỏ kết hợp với bảo dưỡng các hệ thống của động cơ.
1.3.1.3 Đại tu (sửa chữa lớn):
Là công việc sửa chữa, phục hồi và thay đổi kích thước để khôi phục hoàn
toàn các thông số kỹ thuật cũng như các tính năng làm việc của các hệ thống hoặc
các chi tiết máy nhằm kéo dài tuổi thọ hoặc nâng cao tuổi thọ, tính kinh tế của động
cơ.
1.3.2 Rà máy:
Là nguyên tắc chung được áp dụng cho các máy sau khi chế tạo, sửa chữa,
nhằm tạo ra bề mặt ăn khớp tốt cho các cặp lắp ghép, để đi vào giai đoạn sử dụng.
1.3.3 Chăm sóc kỹ thuật:
Nhằm đảm bảo cho các cặp lắp ghép thường xuyên làm việc trong tình trạng
bình thường. Nội dung của chăm sóc kỹ thuật bao gồm: làm sạch, kiểm tra, xiết
chặt, điều chỉnh, bôi trơn theo quy định.
1.3.4 Bảo quản động cơ:
Là giữ cho bề mặt chi tiết và chất lượng vật liệu không bị biến đổi trong giai
đoạn động cơ không làm việc.
[1], [2], [3]
1.4 Các công việc cần thiết trước khi sửa chữa
Trước khi sửa chữa chung ta cần phải chuẩn bị các thiết bị bảo hộ và những
dụng cụ sửa chữa phù hợp. Nếu chung ta bỏ qua giai đoạn chuẩn bị này thì trong
quá trình sửa chữa sẽ không được an toàn và hiệu quả. Một số thiết bị bảo hộ lao
động và những dụng cụ sửa chữa cần chuẩn bị như:
+
Thiết bị bảo hộ lao động:
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
19
Chương 2: Cơ Sở Lý Thuyết
Kính bảo vệ mắt: Sử dụng các loại kính, mặt nạ để bảo vệ mắt tránh các hạt
rắn, các hóa chất độc, khí bụi và ánh sáng của tia lửa hàn làm ảnh hưởng đến mắt.
Hình 1.1: Mắt kính
/>Bảo vệ đầu: Thường sử dụng các loại mũ bảo hộ cứng để tránh các vật rơi
trên cao xuống hoặc trong khi rèn chi tiết, phay, cắt kim loại…Ngoài ra chung ta
cần dùng các mũ bảo hộ mềm hoặc có dây buộc tóc để tóc không bị cuốn vào khi
làm việc trên các chi tiết chuyển động quay.
Hình 1.2: Nón bảo hộ
/>Bảo vệ tay: Sử dụng bao tay phải cho thích hợp với công việc sửa chữa như:
dùng bao tay vải khi sửa chữa động cơ (tháo, lắp, điều chỉnh máy…), dùng bao tay
da khi hàn, rèn hoặc cắt kim loại, dung bao tay cao su khi tiếp xúc với hóa chất độc.
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
20
Chương 2: Cơ Sở Lý Thuyết
Hình 1.3: Bao tay
/>Bảo vệ chân: Sử dụng giày bảo hộ khi sửa chữa. Giày phải có mũ cứng, khối
lượng phù hợp và cách điện tốt.
Hình 1.4: Giày bảo hộ
/>
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
21
Chương 2: Cơ Sở Lý Thuyết
Ngoài ra cần phải có vải để lau máy, lau chổ bẩn hoặc để kiểm tra dầu, nhớt.
Hình 1.5: Khăn lau
/>+
Các dụng cụ sửa chữa:
Các loại cờ lê: để tháo lắp động cơ, phải sử dụng các loại cờ lê cho phù hợp
với các chi tiết cần tháo, lắp.
Hình 1.6: Cờ Lê
/>
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
22
Chương 2: Cơ Sở Lý Thuyết
Các loại kềm: kềm dùng để cắt, giữ chặt, mở phe gài…
Hình 1.7: Kềm
/>04_vata01.jpg
Mỏ lết: có nhiều kích cỡ khác nhau có thể thay đổi chiều dài mỏ khi tháo,
lắp. Ngoài ra còn có mỏ lết dây, xích.
Hình 1.8: Mỏ lết
/>
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
23
Chương 2: Cơ Sở Lý Thuyết
Các loại vít: có nhiều loại vít khác nhau phải sử dụng cho phù hợp với các
chi tiết tháo lắp.
Hình 1.9: Vít
/>Các dụng cụ đo: pamme, thước cặp, thước dài, thước lá, đồng hồ so,….để đo
kích thước, đường kính, khe hở…cho động cơ.
Hình 1.10: Dụng cụ đo
/>
SVTH: Đoàn Bảo Định
Lý Hoàng Thu
24