i
L IC M

N

th c hi n và hoàn thành lu n v n này, tôi đã nh n đ

c s quan tâm

giúp đ t n tình, s đóng góp quý báu c a nhi u cá nhân và t p th .
Tr

c tiên, tôi xin trân tr ng g i l i c m n Ban giám hi u, B môn

C p thoát n

c – Khoa K thu t Tài nguyên n

c, Tr

ng

i h c Th y l i

Hà N i đã t o đi u ki n thu n l i cho tôi h c t p, nghiên c u và hoàn thành
lu n v n.
c bi t tôi bày t s bi t n sâu s c đ n PGS.TS

oàn Thu Hà đã t n

tình h ng d n, ch b o và giúp đ trong su t quá trình th c hi n lu n v n.

Tôi xin trân tr ng c m n các c quan: S K ho ch và

ut B c

Ninh, S Nông nghi p và PTNT B c Ninh, S Tài nguyên và Môi tr
Ninh, C c Th ng kê B c Ninh, Trung tâm N
t nh B c Ninh, UBND huy n L

ng B c

c s ch và VSMT nông thôn

ng Tài, xã An Th nh, xã M H

ng… đã

t o m i đi u ki n thu n l i cung c p s li u, tài li u giúp đ tôi hoàn thành
lu n v n này.
Tôi xin chân thành c m n t i gia đình, ng

i thân, b n bè, đ ng

nghi p, đã quan tâm đ ng viên, giúp đ tôi trong quá trình th c hi n nghiên
c u đ tài.
M c dù có nhi u n l c, song do trình đ và th i gian có h n nên lu n
v n không tránh kh i thi u sót. Vì v y, tôi kính mong nh n đ

c s góp ý ch

b o c a các th y cô giáo và các b n đ ng nghi p.

Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 12 tháng 3 n m 2015
TÁC GI LU N V N

Tr n Th Tr

ng


ii
L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u riêng c a tác
gi . Các s li u, thông tin trích d n trong lu n v n là trung th c và đ u
đ

c ghi rõ ngu n g c. K t qu nghiên c u trong lu n v n ch a t ng đ

s d ng ho c công b trong b t k công trình nào khác.
Hà N i, ngày 12 tháng 3 n m 2015
TÁC GI LU N V N

Tr n Th Tr

ng

c


iii
M CL C

PH N M

U ............................................................................................... 1

I.S c n thi t c a nghiên c u ............................................................................ 1
II.M c tiêu nghiên c u ...................................................................................... 2
III.

it

ng và ph m vi nghiên c u............................................................... 2

IV. Cách ti p c n ............................................................................................... 3
V. N i dung nghiên c u .................................................................................... 3
VI. Các ph
CH

ng pháp nghiên c u ..................................................................... 3

NG I. T NG QUAN ............................................................................. 5

1.1.T ng quan hi n tr ng c p n

c nông thôn, mô hình c p n

1.1.1.T ng quan hi n tr ng c p n
1.1.2.Các mô hình c p n

c nông thôn. 5


c nông thôn. ............................................. 5

c nông thôn. ........................................................... 6

1.1.3.Các mô hình qu n lý v n hành h th ng c p n

c nông thôn ............... 12

1.2. T ng quan khu v c nghiên c u ................................................................ 14
1.2.1

c đi m t nhiên .................................................................................. 14

1.2.2. i u ki n c s h t ng ......................................................................... 18
1.2.3. Ngu n n

c ........................................................................................... 20

1.2.4. Hi n tr ng c p n
CH

NG II. C

C PN
2.1. Ph

S

c khu v c nghiên c u ............................................. 21
KHOA H C VÀ TH C TI N


C CHO HUY N L
ng h

XU T MÔ HÌNH

NG TÀI ..................................................... 24

ng phát tri n kinh t xã h i huy n L

ng Tài đ n n m 2020

t m nhìn đ n n m 2030. .................................................................................. 24
2.2. ánh giá hi n tr ng c p n
2.2.1. Các h th ng c p n

c, các mô hình c p n

c huy n L

ng Tài. 25

c .......................................................................... 25

2.2.2. Các mô hình qu n lý ............................................................................. 29
2.3. Nhu c u c p n

c đ n n m 2030 cho huy n L

2.3.1. D báo dân s huy n L


ng Tài ......................... 31

ng Tài đ n n m 2030 ................................... 31


iv
2.3.2. Tính toán nhu c u c p n

c đ n n m 2030 .......................................... 32

2.4. ánh giá kh n ng khai thác các ngu n n

c thu c huy n L

ng Tài... 35

2.4.1. ánh giá kh n ng khai thác ngu n n

c m t ...................................... 35

2.4.2. ánh giá kh n ng khai thác ngu n n

c ng m ................................... 40

CH

NG III. GI I PHÁP C P N

C HUY N L


3.1. Phân tích, l a ch n mô hình c p n

NG TÀI ................ 44

c cho huy n L

ng Tài ................. 44

3.1.1. Tiêu chí đánh giá, c s l a ch n mô hình c p n

c phù h p cho huy n

L

ng Tài. ....................................................................................................... 44

3.1.2. Phân tích, l a ch n mô hình c p n
3.2. Ph

ng án c p n

c cho huy n L

3.2.1.

i v i các công trình c p n

3.3.1 Ph


ng án c p n

NG IV

ng Tài đ n n m 2030. .................... 45
c ......................................................... 45

ng án c p n

c cho xã An Th nh và M H

ng 47

c: .............................................................................. 47

3.3.2 Tính toán th y l c m ng đ
CH

ng Tài. ............. 44

c hi n có: ............................................. 45

3.2.2. Xây d ng m i các nhà máy n
3.3. Phân tích, đ xu t ph

c cho huy n L

ng ng truy n t i và phân ph i ................ 52

XU T CÁC MÔ HÌNH QU N LÝ, HUY


NG V N 59

4.1. Phân tích các mô hình qu n lý, đ xu t các mô hình qu n lý phù h p. ... 59
4.1.1. Phân tích các mô hình qu n lý công trình sau đ u t . .......................... 59
4.1.2.
4.2.

xu t mô hình qu n lý phù h p cho huy n L

ng Tài ..................... 67

xu t các gi i pháp huy đ ng các ngu n v n....................................... 70

K T LU N ..................................................................................................... 72
I. Nh ng k t qu đã đ t đ

c .......................................................................... 72

II.H n ch c a đ tài: ...................................................................................... 72
III. Ki n ngh ................................................................................................... 73
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................... 75


v
DANH M C CÁC CH

VI T T T

BYT


B Yt

CNTT

C pn

CTCN

Công trình c p n

SH

Sinh ho t

HTX

H p tác xã

HVS

H p v sinh

KTXH

Kinh t xã h i

MTQG

M c tiêu qu c gia


QCVN

Quy chu n Vi t Nam

UBND

c t p trung
c

y ban nhân dân

VSMT

V sinh môi tr

ng

WB

Ngân hàng th gi i

HG

H gia đình

TCXDVN

Tiêu chu n xây d ng Vi t Nam


PTNT

Phát tri n nông thôn

GDP

T ng s n ph m qu c n i

ODA

Ngu n vi n tr phát tri n chính th c


vi
DANH M C HÌNH
Hình 1.1: S đ h th ng c p n

c t p trung s d ng ngu n n

c ng m ....... 6

Hình 1.2: S đ h th ng c p n

c t p trung s d ng ngu n n

c m t .......... 7

Hình 1.3: S đ công ngh x lý n

c m t có hàm l


ng c n < 2000mg/l ..... 9

Hình 1.4: S đ công ngh x lý n

c m t có hàm l

ng c n > 2000mg/l ..... 9

Hình 1.5: S đ các công ngh x lý n
Hình 1.6: V trí huy n L

ng Tài trên b n đ t nh B c Ninh........................ 14

Hình 1.7: V trí đ a lý c a huy n L
Hình 1.8: M ng l

c ng m ........................................... 10

ng Tài................................................... 15

i h th ng sông ngòi c a huy n L

Hình 1.9:B n đ hi n tr ng các xã đã có n

ng Tài..................... 18

c s ch c a huy n L

ng Tài ... 23


Hình 2.1: Mô hình Ban qu n lý v n hành c a xã, T qu n lý v n hành c a
thôn .................................................................................................................. 29
Hình 2.2: Mô hình t ch c qu n lý, v n hành c a Công ty TNHH m t thành
viên c p thoát n

c B c Ninh. ........................................................................ 31

Hình 3.1. V trí các nhà máy n

c đ xu t xây m i ....................................... 46

Hình 3.2: S đ công ngh x lý n
M H

c c a nhà máy n

c An Th nh – ......... 48

ng ....................................................................................................... 48

Hình 3.3: V trí đ t tr m x lý và v trí l y n

c ............................................ 49

Hình 3.4: S đ tuy n ng truy n tài và phân ph i xã An Th nh và .............. 51
M H

ng. ...................................................................................................... 51


Hình 4.1: Mô hình doanh nghi p qu n lý, v n hành ....................................... 59
Hình 4.2: S đ t ch c mô hình H p tác xã qu n lý ........................................ 61
Hình 4.3: S đ t ch c mô hình Trung tâm n

c s ch & ............................. 64

VSMT nông thôn............................................................................................. 64
Hình 4.4: Mô hình t nhân qu n lý, v n hành ............................................... 66
Hình 4.4: Mô hình do doanh nghi p qu n lý, v n hành
Hình 4.5: Mô hình do Trung tâm n
hành

huy n L

huy n L

ng Tài . 68

c s ch và VSMTNT t nh qu n lý, v n

ng Tài ................................................................................. 69


vii
DANH M C B NG
B ng 1.1: Quy mô và công su t h th ng c p n
d nn

c t p trung có h th ng b m


c ............................................................................................................ 7

B ng 1.2: B ng dân s huy n L
B ng 1.3. T ng l

ng n

ng Tài ...................................................... 18

c m t c a huy n L

ng Tài ................................. 20

B ng 2.2: D báo dân s đ n n m 2030 c a c a huy n L
B ng 2.3: Tiêu chu n c a các thành ph n dùng n
B ng 2.4: Nhu c u c p n

c huy n L

ng Tài .............. 31

c..................................... 32

ng Tài tính đ n n m 2030 ............... 34

B ng 2.5: Các thông s ch t l

ng n

c trên sông Thái Bình ....................... 36


B ng 2.6: Các thông s ch t l

ng n

c trên sông Dâu................................. 37

B ng 2.7: Các thông s ch t l

ng n

c trên sông Bùi ................................. 38

B ng 2.8: Các thông s ch t l

ng n

c trên các kênh và các sông nhánh ... 39

B ng 2.9: Ch t l

ng t ng ch a n

c qh theo tiêu chu n QCVN

09:2008/BTNMT............................................................................................. 42
B ng 3.1: B ng xác đ nh chi u dài tính toán .................................................. 53
B ng 3.2:B ng phân ph i l u l

ng ............................................................... 54


B ng 3.3: B ng tính toán l u l

ng d c đ

B ng3.4: B ng tính toán l u l

ng t i các nút ............................................... 56

ng .............................................. 55

B ng 3.5: K t qu tính toán t i các đo n c a tuy n ng truy n t i và ............ 56
phân ph i ......................................................................................................... 56
B ng 3.6: K t qu tính toán t i các đi m nút. ................................................. 58


1
PH N M

U

I.S c n thi t c a nghiên c u
N
nh h

c s ch là nhu c u thi t y u không th thi u c a m i ng
ng tr c ti p đ n s c kh e, đi u ki n s ng c a ng

hi n nay, s d ng n
và Nhà n


c s ch, đ c bi t

i dân.

Vi t Nam

khu v c nông thôn luôn đ

c

ng

c ta r t quan tâm chú tr ng. Chính ph đã ban hành nhi u c ch ,

chính sách đ th c hi n m c tiêu qu c gia v n
thôn. T đó, các công trình c p n
ng

i dân và

i dân nông thôn đã đ

c s ch đ

c s ch cho ng

i dân nông

c đ u t xây d ng


nhi u n i,

c ti p c n v i các ngu n n

c s ch, ph c v nhu

c u sinh ho t và đ i s ng. Do t c đ phát tri n kinh t và đô th hoá nhanh,
nhi u n i, nh t là vùng nông thôn, ng
hi m n

i dân v n ph i đ i m t v i s khan

c sinh ho t.

Trong nh ng n m qua, t nh B c Ninh nói chung và huy n L
riêng, ch

ng trình c p n

c s ch cho ng

i dân nông thôn đ

ng Tài nói
c c th hóa

b ng nhi u v n b n, chính sách c a T nh y, H i đ ng nhân dân, UBND t nh.
Do v y, nhi u công trình c p n
thay th các lo i hình c p n

nông thôn s d ng n

c s ch đã và đang đ

c truy n th ng không còn phù h p, t l dân c

c sinh ho t h p v sinh ngày càng đ

th i làm thay đ i nh n th c c a ng
vi c s d ng n

c xây d ng đ d n
c nâng lên, đ ng

i dân nông thôn v ý ngh a, l i ích c a

c s ch, đ m b o s c kh e, đi u ki n s ng cho ng

i dân và

c ng đ ng.
Bên c nh nh ng k t qu đã đ t đ
L

c, th c t hi n nay trên đ a bàn huy n

ng Tài v n còn b c l m t s h n ch : t l ng

s ch còn th p, ch t l


ng n

c, ch t l

i dân đ

c dùng n

c

ng xây d ng các công trình c p n

c

v n còn th p, quy mô các công trình còn nh l , phân tán d n đ n vi c th t
thoát n

c l n, nh h

ng đ n vi c cung c p n

c cho ng

các mô hình qu n lý, v n hành, khai thác các công trình c p n

i dân), m t s
c hi n t i còn


2

ch a phù h p (mô hình Ban qu n lý v n hành c a xã, T qu n lý v n hành
c a thôn, mà các mô hình này thì th ch ho t đ ng không rõ ràng, quy n l i
và trách nhi m không đ

c phân đ nh c th , còn tính kiêm nhi m, h u h t

công nhân qu n lý, v n hành ch a qua đào t o chuyên môn, thi u công c và
ph

ng ti n ki m tra, x lý các s c s y ra trong quá trình v n hành. Vì th

d n đ n ho t đ ng không hi u qu . Do đó, mô hình này không phù h p v i
th c t hi n nay, c n thay đ i, hoàn thi n h n), giá n
dân nông thôn còn t
cung c p n
n

c s ch bán cho ng

i

ng đ i cao, công tác huy đ ng các ngu n l c đ u t cho

c s ch cho ng

i dân còn h n ch (ch y u các công trình c p

c là dùng ngân sách nhà n

c). Vì v y đ góp ph n gi i quy t nh ng t n


t i, h n ch nêu trên, tác gi ch n đ tài: “Nghiên c u mô hình c p n
s ch nông thôn cho huy n L

c

ng Tài, t nh B c Ninh”.

II.M c tiêu nghiên c u
L

ánh giá th c tr ng mô hình c p n

c s ch nông thôn khu v c huy n

ng Tài
xu t mô hình c p n

-

Tài, nh m t ng t l c p n

c s ch nông thôn h p lý cho huy n L

c s ch cho ng

ng

i dân;


xu t các hình th c huy đ ng ngu n v n đ đ u t xây d ng công

-

trình và các mô hình qu n lý sau khi đ u t xây d ng.
it

III.

ng và ph m vi nghiên c u

- Ph m vi và khu v c nghiên c u là: huy n L

ng Tài, t nh B c Ninh.

Trong đó t p trung nghiên c u đi n hình t i 02 xã ch a có h th ng c p n
s ch là xã An Th nh và xã M H
-

it

+C pn

ng

ng nghiên c u là:
c s ch nông thôn;

+ Các mô hình h th ng c p n


c nông thôn

+ Các mô hình qu n lý và hình th c đ u t c p n

c.

c


3
+ H th ng c p n

c cho hai xã An Th nh và M H

ng

IV. Cách ti p c n
- S d ng t i đa các kinh nghi m đ
d án c p thoát n

c tích l y t công tác qu n lý các

c t i c quan;

- Ph i k t h p công tác thu th p s li u và đi u tra hi n tr ng t i c s ;
- K t h p v i UBND huy n L
Ninh, Trung tâm n

ng Tài, S Nông nghi p và PTNT B c


c s ch và VSMT nông thôn B c Ninh phân tích, đánh

giá nhu c u. Làm c s đ xu t nh ng gi i pháp phù h p v i đi u ki n c a
các xã trong khu v c.
V. N i dung nghiên c u
a. Nghiên c u t ng quan:
- T ng quan v c p n

c nông thôn, các mô hình c p n

c và mô hình

qu n lý;
- T ng quan v huy n L
nhiên, đ c đi m các ngu n n
và các công trình cung c p n

ng Tài: Tình hình kinh t xã h i, đi u ki n t
c; Hi n tr ng s d ng n

c s ch c a ng

c s ch; Các mô hình c p n

i dân

c và mô hình

qu n lý.
b. Nghiên c u mô hình c p n


c s ch nông thôn cho huy n L

ng Tài.

c. Nghiên c u các hình th c đ u t và các mô hình qu n lý, v n hành sau khi
đ u t xây d ng.
VI. Các ph

ng pháp nghiên c u

th c hi n m c tiêu và n i dung nghiên c u đ ra, trong lu n v n s
d ng các ph

ng pháp nghiên c u sau:

- Ph

ng pháp thu th p và phân tích tài li u;

- Ph

ng pháp kh o sát th c đ a k t h p v i ph ng v n;

- Ph

ng pháp d báo;

- Ph


ng pháp mô hình hóa.


4
* Ph

ng pháp thu th p và phân tích tài li u;

+ Thu th p các tài li u v các mô hình c p n
qu n lý đang đ

c nông thôn, mô hình

c áp d ng hi n nay.

+ Thu th p tài li u v đi u ki n t nhiên, xã h i, c s h t ng c a vùng
nghiên c u.
+ Thu th p tài li u v đ c đi m ngu n n
+ Thu th p tài li u v hi n tr ng c p n

c c a vùng nghiên c u.
c trong vùng nghiên c u.

+ Thu th p các s li u thu c v c s thi t k công trình c p n

c s ch.

+ Thu th p v các tài li u v các mô hình qu n lý v n hành công trình
c pn


c s ch.
+ Và m t s các tài li u khác.

* Ph

ng pháp kh o sát th c đ a k t h p v i ph ng v n;

Vi c nghiên c u mô hình c p n

c s ch nông thôn có liên quan đ n

nhi u y u t nh k thu t, kinh t , xã h i..., có tác đ ng r ng rãi đ n cu c
s ng c a c ng đ ng trên đ a bàn r ng l n vì v y kh o sát th c đ a k t h p v i
ph ng v n là c n thi t đ i v i nghiên c u này.
*Ph

ng pháp d báo;

d báo đ

c v tình hình dân s , nhu c u dung n

c…. c a vùng

nghiên c u trong t ng giai đo n c th .
* Ph

ng pháp mô hình hóa.

tính toán thu l c h th ng m ng đ


tài này ng d ng mô hình EPANET đ
ng ng c p n

c.


5
CH

NG I. T NG QUAN

1.1.T ng quan hi n tr ng c p n

c nông thôn, mô hình c p n

c nông

thôn.
1.1.1.T ng quan hi n tr ng c p n
Theo tài li u Ch
môi tr

ng trình m c tiêu Qu c gia v n

c s ch và v sinh

ng nông thôn giai đo n 3 (2011 – 2015), tính đ n n m 2010, t ng s

dân nông thôn đ

8.630.000 ng
n

c nông thôn.

c s d ng n

c h p v sinh là 48.752.457 ng

i so v i cu i n m 2005, t l s dân nông thôn đ

i, t ng

c s d ng

c h p v sinh t ng t 62% lên 80%, trung bình t ng 3,6%/n m. Trong đó,

t l s dân nông thôn đ

c s d ng n

c sinh ho t đ t QCVN 02/2009: BYT

tr lên là 40%.
Trong 7 vùng kinh t - sinh thái, vùng
nông thôn s d ng n
n

ông Nam b có t l s dân


c sinh ho t h p v sinh đ t 90%, cao h n trung bình c

c 10%. Th p nh t là vùng Tây Nguyên 72% và B c Trung b 73%, th p

h n trung bình 8% (B Y t , 2011).
M t s ti n b khoa h c – công ngh c p n
đ a hình, khí t
n

ng, th y v n c a đ a ph

c phù h p v i đi u ki n

ng đã đ

c áp d ng. Trong c p

c nh l đã c i ti n và áp d ng công ngh , k thu t x lý n

c nh dàn

m a và b l c cát đ x lý s t và ô nhi m Asen t các gi ng khoan s d ng
n

c ng m t ng nông. Nhi u thi t b đ ng b b ng nhi u lo i v t li u phù h p

đ x lý n
n

cđ


c gi i thi u và áp d ng trên c n

c. M t s công trình c p

c t p trung đã áp d ng công ngh l c t đ ng không van, x lý hóa h c

(x lý s t, mangan, asen, x lý đ c ng…), h th ng b m bi n t n, h th ng
tin h c trong qu n lý v n hành… Công ngh h treo đ
và ch t l

c c i ti n có quy mô

ng khá h n góp ph n gi i quy t khan hi m ngu n n

núi đá trong mùa khô. Khi x y ra thiên tai, l l t các đ a ph
cloramin B và Aqua tab, túi PUR … đ x lý n

c ph c v

c

vùng cao

ng đã x d ng
n u ng.[1]


6
1.1.2.Các mô hình c p n


c nông thôn.

Hi n nay có hai lo i hình mô hình c p n
H th ng c p n

c t p trung và h th ng c p n

a. H th ng c p n
H th ng c p n

c v i ngu n n

ng kính l n. N

iđ

các công ngh x lý n
nguy c ô nhi m ngu n n

c ng m đ

c áp d ng ph

c khai thác t các
ng đ

c. Lo i hình c p n

cc p


c này phù

u đi m c a lo i hình là: có th áp d ng

cđ mb oc pn

c đ t tiêu chu n và gi m đ

c

c do khai thác nh l h gia đình. Tùy thu c vào

ng khai thác c a t ng ch a n

đ h th ng c p n

c ng m đ

c sau khi x lý đ m b o ch t l

ng ng t i các h dùng n

t p trung khai thác n

c ng m.

c ng m. N

h p v i vùng t p trung đông dân c .


l ul

c là n

c t p trung s d ng ngu n n

bi n nh ng n i khai thác ngu n n
vào m ng l

c phân tán.

c t p trung.

- H th ng c p n

gi ng khoan đ

c nông thôn chính, bao g m:

c và phân b dân c , h th ng c p n

c

c ng m có th có quy mô t nh đ n l n khác nhau. S
c t p trung s d ng ngu n n

c ng m đ

c th hi n trên


Hình 1.1.
B¬m
N­íc ngÇm
m¹ch s©u

C«ng tr×nh
xö lý

GiÕng khoan
D90 - D 325

B¬m

B¬m C«ng tr×nh B¬m §µi n­íc,
N­íc ngÇm GiÕng
xö lý
bÓ ¸p lùc
khoan D90 m¹ch s©u D 325

N­íc ngÇm
m¹ch s©u

GiÕng khoan
D90 - D 325

B¬m

Khö s¾t,
läc nhanh,

bÓ ¸p lùc

Hình 1.1: S đ h th ng c p n

M¹ng l­íi
ph©n phèi

Sö d ng
(1)

Sö d ng
M¹ng l­íi
ph©n phèi

B¬m
M¹ng l­íi
ph©n phèi

c t p trung s d ng ngu n n

(2)

Sö d ng
(3)

c ng m


7
- H th ng c p n

H th ng c p n
thu c vào l u l

c v i ngu n n

c là n

cm t

c t p trung s d ng ngu n n

ng ngu n n

c m t có công su t tu

c và nhu c u s d ng, phù h p c p n

khu đông dân c . S đ h th ng c p n

c ngu n n

cm tđ

c cho các

c th hi n trên

Hình 1.2.
C¸c CT xö B¬m
lý n­íc mÆt


B¬m
CT thu
N­íc mÆt

N­íc s«ng,
kªnh, m­¬ng
N íc s«ng,

B¬m

Hå s¬
l¾ng

kªnh, m­¬ng

Hình 1.2: S đ h th ng c p n
- Quy mô h th ng c p n
H th ng c p n
n

cđ

Sö d ng

M¹ng l­íi
ph©n phèi

(2)
cm t


c t p trung
cđ

c x lý tr

c khi c p

c cho các h dùng n

cđ l ul

ng và đ t

ng. Quy mô và công su t h th ng c p n

b md nn

(1)

c t p trung s d ng ngu n n

c t p trung có u đi m là n

c, có đi u ki n đ m b o c p n

ch t l

B¬m


BÓ läc ph¸,
läc chËm

Sö d ng

M¹ng l­íi
ph©n phèi

c t p trung có h th ng

c phân lo i theo B ng 1.1.

B ng 1.1: Quy mô và công su t h th ng c p n
b md nn

c t p trung có h th ng

c

Quy mô

Công su t (m3/h)

L n

>50

≥5.000

Trung bình


20 ÷ 50

2.000 ÷5.000

Nh

10 ÷ 20

1.000 ÷2.000

R t nh

< 10

< 1.000

+ H th ng c p n
ngu n n

c m t ho c n

S ng

c t p trung quy mô l n. Ngu n n
c ng m. N

cđ

i s d ng


c khai thác là

c x lý đ t tiêu chu n. S d ng

b m áp l c (Q> 50 m3/h) b m vào m ng truy n d n và phân ph i n

cđ n


8
các h dùng n
d ng c p n

c. H th ng c p n

c t p trung quy mô l n đ

c cho m t xã ho c liên xã, l y n

c m t ho c n

c đ xu t áp
c ng m t xa

v ho c cho các xã đông dân c , dân c t p trung s d ng ngu n n

c t p trung quy mô trung bình. Ngu n n

+ H th ng c p n

thác là ngu n n

c ng m ho c n

c m t. N

cđ

c t p trung quy mô nh . Ngu n n

+ H th ng c p n
đ

c ng m ho c n

H th ng c p n
d ng n

c x lý đ t tiêu chu n. N

c t p trung quy mô nh đ

c ng m có ch t l

ng ng
c t ch y

c đ xu t áp d ng t i các vùng s

ng khá t t ch c n x lý đ n gi n. H th ng c p


ng không có ngu n n

cm tđ

c s d ng t i các đ a

c ng m, dân có đi u ki n kinh t khá, có kh n ng

c v i giá cao đ bù chi phí qu n lý, v n hành h th ng, x lý n

đ m b o ch t l

c

c. Bán kính ph c v c a lo i hình này t i 200-1000 m.

c t p trung quy mô nh s d ng ngu n n

mua n

c

ng.
c r t nh (n i m ng). Ngu n n

+ H th ng c p n
n

c khai thác là


c b m lên b áp l c ho c đài đi u hoà, c p n

đ n các h dùng n

ph

c đ

c.

c truy n d n b ng h th ng b m (Q=10-20 m3/h) vào m ng đ

phân ph i ho c đ

n

c m t. N

c khai

c x lý đ t tiêu chu n. S

d ng b m áp l c (Q=20-50 m3/h) b m vào m ng phân ph i n
ngu n n

c t i ch .

c ng m có ch t l


ng khá t t, x lý đ n gi n, có đi n l

truy n d n b ng h th ng b m (Q < 10 m3/h), đ

c khai thác là
i. N

cđ

c

ng ng nh (D20-D50) có

th có b áp l c ho c đài đi u hoà, bán kính ph c v c a lo i hình này t i
150-300 m. Trong giai đo n t i, h th ng c p n
khuy n khích s d ng.

c n i m ng không đ

c

xu t áp d ng h n ch đ i v i nh ng c m dân c

t p trung và cách xa các khu dân c khác, có ngu n n

c ng m có ch t l

ng

t t, yêu c u x lý đ n gi n.

- Các công ngh x lý n
t p trung.

cđ

c áp d ng t i các công trình c p n

c


9
Th c t hi n nay công ngh x lý n

c s ch cho các vùng nông thôn r t

đa d ng, t công ngh x lý đ n gi n cho các công trình c p n
đ n các công ngh x lý hi n đ i cho các h th ng n
l n.M t s công ngh x lý n

cđ

c th hi n

c nh l đ n

c t p trung quy mô

Hình 1.3, Hình 1.4, Hình

1.5.[4]

Ngu n
n c

B
tr n

Tr m
b m

B
ph n

Phèn
M ng
phân

Kh trùng

c m t có hàm l

B tr n

TB
c pI
Phèn

M ng
phân

B l c

nhanh

B ch a
n c s ch

Tr m
b mc p

Hình 1.3: S đ công ngh x lý n

B l ng
s b

B
l ng

TB c p
II

Hình 1.4: S đ công ngh x lý n

ng c n < 2000mg/l

B
l ng

B
ph n
Kh trùng


B ch a
n c
c m t có hàm l

B l c
nhanh
ng c n > 2000mg/l


10
L ng n c
r al c
N c
ng m

Tr n và l ng
c n

Làm thoáng

Hóa ch t

X c n
ra h nén
c n

L c

Ti p xúc
kh trùng

Cung c p

- S đ trên dùng đ x lý n

c ng m có hàm l

ng s t cao, s t

d ng

hòa tan trong các ph c ch t h u c , k t h p kh mangan, tiêu chu n ngu n
lo i C.
L ng n

Phèn
N c
ng m

cr al c

Keo t t o
bông c n

Tr n

X c n ra
h nén c n

L ng


Clo

L c

Ti p xúc
kh trùng
Cung c p

- S đ trên dùng đ x lý n

c ngu n có ch tiêu ch t l

t t h n.
Hình 1.5: S đ các công ngh x lý n

c ng m

ng lo i B và


11
b. H th ng c p n

c phân tán

- Gi ng đào (gi ng kh i)
Gi ng đào thu n
đào có đ

c ng m t ng nông ho c n


c th m th m sông. Gi ng

ng kính t 0,8-1,5m, chi u sâu gi ng t 4-7m đ n 9-15m.

đ m

b o v sinh gi ng ph i n m cách nhà tiêu, chu ng gia súc ho c ngu n gây ô
nhi m khác ít nh t 10m và ph i có thành và n p đ y, sân gi ng ph i xây d c
và có rãnh thoát n

c. N

c gi ng đ

c l y lên trên m t đ t b ng các lo i

b m tay, b m đi n ho c b ng gàu múc tu thu c vào đ sâu m c n

c và

đi u ki n kinh t .
- Gi ng khoan đ
Gi ng thu n

ng kính nh

c ng m t ng nông và t ng sâu, th

tay ho c b ng máy. Gi ng khoan đ


ng đ

c khoan b ng

ng kính nh s d ng cho các vùng dân

c th a ho c quy mô kho ng 1 vài h gia đình. C u t o c a gi ng g m ng
l ng, ng l c, ng vách, c gi ng, b m, n n gi ng.
C u trúc c a gi ng khoan t
nh ng đ

ng kính nh h n, th

ph thu c vào đ sâu t ng ch a n

ng t nh gi ng khoan đ
ng là ng

48 - 60mm.

ng kính l n
sâu c a gi ng

c.

- B l c ch m
B l c ch m s d ng x lý n
n


c h gia đình, dùng đ l c n

c sau khi đã đánh phèn và l ng, n

c m t,

c gi ng khoan, gi ng đào. V t li u l c

s d ng ch y u là cát có c h t 0,3-1,2mm. Chi u dày l p cát l c t 3080cm, ph thu c vào ch t l
n

ng n

c tr

c khi vào b l c.

c m t có áp d ng bi n pháp s d ng phèn keo t n

i v i các ngu n

c, có th s d ng b

l c có c h t l n h n, ph bi n 0,6-1,2mm.
- B , lu ch a n

cm a

Là d ng c đ thu, tr n


c m a; đ

c th c hi n v i quy mô h gia đình

nh ng n i khó kh n ho c không th khai thác đ

cn

c ng m, n

cm t


12
v ph

ng di n k thu t ho c kinh t . C u t o g m mái h ng, máng thu n

b ch a và lu ch a n
N

cm ađ

b n

c m a.

c thu h ng t mái ngói, mái tôn, tr n nhà b ng bê tông,

qua l c s b và đ

r a s ch tr

c ch a trong b ch a, lu ch a. B ch a, lu ch a c n đ

c khi thu h ng. Trong quá trình thu h ng n

c m a đ u tr n vì ch a nhi u c n b n. N

c x p vào lo i n
B ch a n

c

c m a c n chú ý lo i

c m a thu h ng t mái fibro-

xi m ng có ch t ami ng gây ung th , khuy n cáo không đ
đ

c,

c dùng và không

c s ch.

c m a xây b ng g ch ho c b ng bê tông đúc s n v i dung

tích tu thu c vào s l


ng ng

i trong h gia đình và kh n ng kinh t . Th

tích trung bình c a b kho ng 4-6m3. Chú ý vào mùa khô, l
không đáng k vì v y l

ng n

c m a ch a gi đ

ng m a h u nh

c ch d ng cho m c đích

n u ng.
1.1.3.Các mô hình qu n lý v n hành h th ng c p n

c nông thôn

Theo tài li u thu th p thì hi n nay có m t s mô hình qu n lý v n hành
h th ng c p n
(Trung tâm n

c nông thôn, bao g m: Mô hình đ n v s nghi p công l p
c s ch & VSMT nông thôn); Doanh nghi p; T nhân; H p tác

xã; T h p tác. Vi c s d ng các mô hình qu n lý này tu vào ngu n v n đ u
t xây d ng các công trình c p n
ph


c s ch và có s khác nhau

t ng đ a

ng, trong đó có m t s mô hình có t l áp d ng khá cao và áp d ng

nhi u đ a ph

ng nh : Mô hình Trung tâm n

c s ch &VSMT qu n lý (t nh

H u Giang 98,8%, t nh Sóc Tr ng 93,2%, t nh B c Liêu 89%, t nh V nh Long
100%, ….); Mô hình doanh nghi p tham gia qu n lý (t nh V nh Phúc 33,3%,
t nh An Giang 79,7% và t nh

ng Tháp 13,3); Mô hình t nhân qu n lý (t nh

ng Tháp 73,6%, t nh Long An 38,2%). [2]
Theo đánh giá thì m t s mô hình và c ch qu n lý v n hành, b o
d

ng công trình công trình c p n

c t p trung phù h p, b

c đ u xu t hi n



13
có hi u qu đã xu t hi n
(Trung tâm n

nhi u đ a ph

ng nh mô hình s nghi p có thu

c s ch & VSMT nông thôn t nh ), mô hình doanh nghi p, mô

hình t nhân đ u th u qu n lý h th ng c p n

c...Nhi u đ n v c p n

t ch c h ch toán tính đúng, tính đ các chi phí, xây d ng giá thành n

c đã
c trên

c s Ngh đ nh 117/N -CP ngày 11 tháng 7 n m 2007 c a Chính ph v s n
xu t n
giá n
d

c s ch, cung c p và tiêu th n
c t i đ a ph

c s ch, nhi u t nh đã ban hành khung

ng v i m c giá tính đúng, tính đ chi phí v n hành b o


ng h p lý, thu m t ph n kh u hao c b n. Khung giá n

c này đã t o đi u

ki n ch đ ng cho ho t đ ng tài chính, thúc đ y sáng t o và h p d n cho các
đ nv c pn

c.

Tuy nhiên, còn nhi u mô hình, c ch qu n lý khai thác các h th ng
n

c t p trung

nhi u n i ch a hi u qu và thi u b n v ng. Ph

ho t đ ng c b n mang tính ph c v , ch a chuy n sang ph

ng th c

ng th c d ch v .

C ch qu n lý, nh t là c ch tài chính ch a phù h p, nên ch a đ m b o ho t
đ ng b n v ng c a công trình. Công tác ki m tra, giám sát, ki m soát ch t
l

ng n

c ch a đ


c quan tâm đ y đ . Trách nhi m c a ng

qu n lý, s d ng, b o v và giám sát công trình c p n
đã có công trình c p n

c t p trung v i ch t l

còn th p, nhi u h ch dùng n
n

c máy đ

i dân trong

c ch a cao. Nhi u n i

ng t t, nh ng t l đ u n i

n u ng, còn sinh ho t v n s d ng

c ch a đ m b o v sinh
Vi c ch n mô hình ph c v còn thi u chuyên nghi p nh mô hình công

đ ng, h p tác xã qu n lý. N ng l c cán b qu n lý, v n hành còn y u, mang
tính kiêm nhi m, nhi u đ a ph
d

ng các h th ng n


ng ch a ban hành quy ch v n hành và b o

c t p trung. Nhi u công trình c p n

d ng xong nh ng không ho t đ ng đ
nhu c u s d ng n

c ho c không đ nh h

c c a nhân dân trong t

c p cho nhà máy không đ

c nông thôn xây
ng quy ho ch

ng lai và ngu n n

c nghiên c u k . Nên nhi u đ a ph

c thô cung
ng xây d ng


14
xong công trình đ a vào ho t đ ng thì sau m t th i gian ngu n n

c thô

không đ cung c p nhu c u s d ng. Do đó nhà máy ho t đ ng kém hi u qu

gây l ng phí và tác đ ng tiêu c c đ n cu c s ng ng

i dân.

1.2. T ng quan khu v c nghiên c u
1.2.1

c đi m t nhiên

a. V trí đ a lý
Huy n L

ng Tài là huy n n m

phía Nam t nh B c Ninh, thu c vùng

đ ng b ng châu th sông H ng. Phía B c giáp huy n Gia Bình, phía Nam
giáp huy n C m Giàng (H i D

ng), phía ông giáp huy n Qu Võ và th xã

Chí Linh, huy n Nam Sách (H i D

ng), phía Tây giáp huy n Thu n Thành.

T ng di n tích c a huy n là 105,666 km2. L

ng Tài có 14 đ n v hành

chính, g m: 1 Th tr n Th a và 13 xã: An Th nh, Bình

Thao, Minh Tân, M H

ng, Phú Hòa, Phú L

nh, Lai H , Lâm

ng, Qu ng Phú, Tân Lãng,

Trung Chính, Trung Kênh, Tr ng Xá.

Hình 1.6: V trí huy n L

ng Tài trên b n đ t nh B c Ninh

(T l 1:50.00)


15

Hình 1.7: V trí đ a lý c a huy n L
b.

ng Tài

a hình, đ t đai
N m trong vùng đ ng b ng sông H ng nên đ a hình toàn huy n t

đ i b ng ph ng. Sông Thái Bình ch y qua

phía đông huy n. Huy n L


Tài có đ d c nghiêng t Tây B c xu ng ông Nam.
toàn huy n so v i m t n

ng

cao trung bình trong

c bi n là 4m.

Nhìn chung đ a bàn c a huy n thu n l i cho phát tri n m ng l
thông, th y l i, xây d ng các công trình c p n
l i cho phân ph i m ng l
ng

i dân trên toàn huy n.

c.

c đi m đ a ch t
Trên đ a bàn huy n L

ng

ic pn

i giao

c quy mô xã, liên xã, thu n


c và d ch v cung ng n

c s ch cho

ng Tài có các đ a t ng sau:

- H t ng Hòn Gai (t3 n-r hg): Thành ph n g m cu i k t, cát k t, b t k t,
phi n sét. Các đá b u n n p và n t n khá m nh, đ c bi t là
v c đ t gãy đi qua.

g n các khu


16
Các h t ng có tu i

T :

- H t ng H i H ng (Q21-2hh): Thành ph n

phía d

i là cát, b t, sét.

Ph n trên là b t, cát l n sét, than bùn, sét cao lin, sét g m s .
- H t ng Thái Bình (Q22tb): Thành ph n g m Sét, b t, l n cát, sét cát,
sét g ch ngói.
Hai t ng trên là hai h t ng nghèo n
ph n tích l n đ ng b ng c a huy n L
v n, hai h t ng này th


ng đ

c th

ng n m

trên cùng t o nên

ng Tài hi n t i. Trong đ a ch t th y

c g p l i thành t ng ch a n

c qh.

- H t ng V nh Phúc (Q12vp): Thành ph n g m Sét, b t có màu loang
l , l ra khá r ng rãi
t ng nghèo n

ph n phía trung tâm và phía

c ph lên trên t ng ch a n

ông c a huy n.

ây là

c Hà N i.

- H t ng Hà N i (Q11-2hn): Thành ph n ch y u là cu i, s i, s n xen ít

cát, b t. ây là t ng ch a n
L

c r t ph bi n

đ ng b ng B c B nói chung và

ng tài nói riêng. Trong đ a ch t th y v n g i là t ng ch a n

d. M ng l
L

c qp.

i sông ngòi.

ng Tài có h th ng sông ngòi khá d y đ c, m t đ l

i sông cao,

trung bình t 1-1.2 km/km2 và g n nh 4 m t đ u có sông, m t s tuy n
sông chính c a huy n L

ng Tài bao g m các sông sau:

Sông Thái Bình: Là con sông l n

mi n B c n

Thái Bình bao g m l u v c sông C u, sông Th


c ta, th

ng, sông L c Nam. T ng

di n tích l u v c tính đ n Ph l i là 12.080 km2. Xu ng d
vài km sông h p l u v i sông

ng du sông

i Ph L i ch ng

u ng t o thành dòng chính sông Thái Bình.

Sông Thái Bình dài 385km, đo n ch y qua B c Ninh dài 17km. Sông Thái
Bình có đ c đi m lòng sông r ng, đ d c nh , b b i l p nhi u nên đáy sông
nông, vi c thoát l ch m làm m c n
nên l sông th

c sông dâng cao và kéo dài nhi u ngày

ng xuyên đe do các vùng ven sông . Vi c tiêu thoát n

c ra

sông trong mùa l c ng g p nhi u tr ng i, ph n l n ph i b m tiêu đ ng l c.


17
Sông Ng : Kh i ngu n t

km.

i Bái k t thúc

Kênh Vàng, sông dài 19,4

ây là tr c tiêu chính c a các tr m b m Kênh Vàng, V n Thai, k t h p

l yn

ct

i cho h u h t các tr m b m c c b thu c huy n L

Sông

ng Kh i: ây là sông nhân t o, làm nhi m v t

sông đ

ng Tài.
i tiêu k t h p,

c đào t nh ng n m 1967-1968, dài 7,6 km n i sông Ng v i sông

Bùi. Sông

ng Kh i phân cách gi a hai vùng cao - th p c a huy n L

ng


Tài, làm tr c tiêu t ch y cho vùng b c sông Ng tiêu v sông Bùi.
Sông

ông Côi -

i Qu ng Bình: Là tr c sông đào trong h th ng

thu nông B c - H ng - H i đ
sông b t đ u t
huy n L
khu v c
Bình

i Tr ch huy n Thu n Thành và k t thúc t i Ng c Quan

ng Tài. Sông
i

c xây d ng vào n m 1957, sông dài 23,8 km,

ông Côi -

i Qu ng Bình là tr c tiêu t ch y c a

ng Thành, An Bình (Thu n Thành),

nh (Gia Bình và L

i Bái - Qu ng Phú -


ng Tài) đ ra sông Tràng K .

Sông Bùi: Sông Bùi là gianh gi i phía Nam c a t nh B c Ninh v i H i
D

ng, dài 14,5km n i sông C m Giàng v i sông Thái Bình, đây là sông tiêu

chính cho hai huy n Gia Bình và L

ng Tài c a t nh B c Ninh.

Sông Vòng: Là tr c tiêu n i vào sông Dâu, dòng ch y làm ranh gi i c a
các xã Phú Hòa, An Th nh và M H

ng.

Sông Th a: Ch y qua khu v c xã Bình
Th a và nh p vào sông Ng .

nh, Tân Lãng và Th Tr n


18

Hình 1.8: M ng l

i h th ng sông ngòi c a huy n L

ng Tài [14]


1.2.2. i u ki n c s h t ng
a.Dân s :
Theo s li u th ng kê n m 2013 dân s huy n L ng Tài là 99.718 ng i,
vài n m tr l i đây, công tác dân s k ho ch hóa gia đình c a huy n L ng Tài
đã d n đi vào n đ nh, t l sinh con th 3 tr lên

đ a bàn đã gi m m nh, góp

ph n quan tr ng vào n đ nh quy mô dân s , phát tri n kinh t , xã h i [8].
B ng 1.2: B ng dân s huy n L
S
TT

Tên xã, th tr n

Di n

Dân s

tích

trung bình

2

(km )

(ng


i)

ng Tài
M t đ dân s
(ng

i/km2)

T NG S

105,666

1

Th Tr n Th a

7,146

9.345

1.308

2

Xã An Th nh

10,082

9.543


947

3

Xã Trung Kênh

6,913

9.315

1.347

99.718

944