Nhiễm sắc thể
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (97.34 KB, 4 trang )
Nhiễm sắc thể
Các nhiễm sắc thể của Eukaryota có cấu trúc phức
tạp mang thông tin di truyền
của tế bào và của cả cá thể sinh vật.
* Cấu trúc vi thể: hình dạng vi thể của
nhiễm sắc thể tức là hình dạng được quan
sát ở kính hiển vi quang học. Thường
nhiễm sắc thể được quan sát và ứng dụng
lúc chúng ở gian kỳ, kỳ giữa và đôi khi ở
kỳ sau của sự phân bào.
- Ở gian kỳ nhân cho thấy các hạt
bắt màu phẩm nhuộm nhân hình lấm tấm
gọi là hạt nhiễm sắc. Hạt thấy lớn hơn gọi
là khối nhiếm sắc. Nếu thấy các sợi dài
mảnh thì gọi là sợi nhiễm sắc, thấy chằng
chịt như mạng lưới gọi là lưới nhiễm sắc.
- Ở kỳ giữa : nhiễm sắc thể co ngắn
nhất, rõ nhất , ở dạng gồm hai nhiễm
sắc tử (dạng kép). Ở người nhiễm sắc
thể ở kỳ giữa có các dạng sau đây:
+ Nhiễm sắc thể tâm giữa: gọi
là tâm giữa vì nhiễm sắc thể nào cũng
có một phần tâm chia nhiễm sắc thể
(đơn) ra làm hai nhánh, nhánh ngắn
xếp trên ký hiệu là p và nhánh dài xếp
dưới ký hiệu là q.
. Khi p = q thì gọi là tâm giữa.
. Khi p < q hơi ngắn hơn thì gọi là nhiễm sắc thể tâm
gần giữa.
. Khi p = 0 (p rất ngắn không đáng kể) thì gọi là
nhiễm sắc thể tâm đầu.
. Đôi khi nối tiếp với p của nhiễm sắc thể tâm đầu có
thêm các núm hình cầu
nhỏ gọi là vệ tinh ký hiệu là S.
. Ngoài ra các nhiễm sắc thể dạng kép còn có một bộ
phận gọi là tâm động
(Kinetochore), một cấu trúc 3 lớp hình lòng máng
ngắn vừa ôm lấy phần tâm
(centromere) từ hai bên tâm động thấy xuất hiện sợi
thoi vô sắc nối liền với sợi thoi vô
sắc từ trung thể lúc phân bào.
* Số lượng nhiễm sắc thể: tế bào Eukaryota có hai
nhiễm sắc thể tức là có hai bộ
giống nhau, mỗi bộ gồm n nhiễm sắc thể khác nhau.
Số n khẳng định với loài nhưng
khác nhau tùy loài
Ở người 2n = 46 = 23 x 2. Trong 23 nhiễm sắc thể có
22 nhiễm sắc thể thường
và một nhiễm sắc thể giới. Ở nam giới nhiễm sắc thể
giới có hai loại, nhiễm sắc thể X
và nhiễm sắc thể Y và được gọi là dị giao tử ( giao tử
mang Y và giao tử mang X). Ở nữ
giới chỉ có một loại nhiễm sắc thể giới là X và do đó
chỉ có một loại giao tử mang X. Ở
người thì dị giao tử là dị giao tử đực, khác với một số
loài vật dị giao tử lại thuộc về con
cái và gọi là dị giao tử cái.
