CHÖÔNG I
GIÔÙI THIEÄU MOÂN HOÏC

1


1.1 THỐNG
NG KÊ LÀ GÌ?
THỐNG
NG KÊ LÀ HỆ THỐNG
NG CÁC PHƯƠNG
PHÁP DÙNG
NG ĐỂ THU NHẬP,
P, XỬ LÝ VÀ PHÂN
TÍCH CÁC CON SỐ (MẶT LƯNG)
NG) CỦA
NHỮNG HIỆN TƯNG
NG SỐ LỚN ĐỂ TÌM HIỂU
BẢN CHẤT VÀ TÍNH QUY LUẬT VỐN CÓ CỦA
CHÚNG
NG (MẶT CHẤT)
T) TRONG NHỮNG ĐIỀU
KIỆN THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM CỤ THỂ.

2


THỐNG
NG KÊ CHIA THÀNH
NH 2 LÃNH VỰC :
- THỐNG

NG KÊ MÔ TẢ : BAO GỒM CÁC PHƯƠNG
PHÁP THU NHẬP,
P, MÔ TẢ VÀ TRÌNH BÀY SỐ
LIỆU.
U.
- THỐNG
NG KÊ SUY DIỄN : BAO GỒM CÁC
PHƯƠNG PHÁP NHƯ ƯỚC LƯNG,
NG, KIỂM
ĐỊNH, PHÂN TÍCH MỐI LIÊN HỆ, DỰ ĐOÁN…

3


1.2 MỘT SỐ KHÁI NIỆM DÙNG
NG TRONG THỐNG
NG
KÊ :
1.2.1 TỔNG
NG THỂ THỐNG
NG KÊ VÀ ĐƠN VỊ
TỔNG
NG THỂ:
TỔNG
NG THỂ THỐNG
NG KÊ (TỔNG
NG THỂ CHUNG)
LÀ HIỆN TƯNG
NG SỐ LỚN,
N, GỒM NHỮNG

ĐƠN VỊ (HOẶC PHẦN TỬ) CẤU THÀNH
NH HIỆN
TƯNG,
NG, CẦN ĐƯC QUAN SÁT,
T, PHÂN TÍCH
MẶT LƯNG
NG CỦA CHÚNG.
NG.
CÁC ĐƠN VỊ HOẶC PHẦN TỬ CẤU THÀNH
NH
NÊN TỔNG
NG THỂ GỌI LÀ CÁC ĐƠN VỊ TỔNG
NG
THỂ.
4


1.2.2 TỔNG
NG THỂ MẪU (MẪU) : LÀ TỔNG
NG THỂ
BAO GỒM MỘT SỐ ĐƠN VỊ ĐƯC CHỌN RA
TỪ TỔNG
NG THỂ CHUNG
1.2.3 TIÊU THỨC THỐNG
NG KÊ : LÀ KHÁI
NIỆM DÙNG
NG ĐỂ CHỈ ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐƠN
VỊ TỔNG
NG THỂ


5


TIÊU THỨC THỐNG
NG KÊ CHIA THÀNH
NH CÁC LOẠI :
- TIÊU THỨC THUỘC TÍNH : LÀ LOẠI TIÊU THỨC
KHÔNG CÓ BIỂU HIỆN TRỨC TIẾP BẰNG
NG CÁC
CON SỐ.
- TIÊU THỨC SỐ LƯNG
NG : LÀ LOẠI TIÊU THỨC
CÓ BIỂU HIỆN TRỰC TIẾP BẰNG
NG CÁC CON SỐ.
CÁC TRỊ SỐ CỤ THỂ KHÁC NHAU CỦA TIÊU
THỨC SỐ LƯNG
NG GỌI LÀ CÁC LƯNG
NG BIẾN.
N.

6


LƯNG
NG BIẾN CHIA THÀNH
NH 2 LOẠI :
- LƯNG
NG BIẾN RỜI RẠC LÀ LƯNG
NG BIẾN MÀ
CÁC GIÁ TRỊ CÓ THỂ CÓ CỦA NÓ LÀ HỮU HẠN

HAY VÔ HẠN VÀ CÓ THỂ ĐẾM ĐƯC.
C.
- LƯNG
NG BIẾN LIÊN TỤC LÀ LƯNG
NG BIẾN MÀ
CÁC GIÁ TRỊ CÓ THỂ CÓ CỦA NÓ CÓ THỂ LẤP
KÍN CẢ MỘT KHOẢNG
NG TRÊN TRỤC SỐ.

7


•

CÁC TIÊU THỨC THUỘC TÍNH HOẶC TIÊU
THỨC SỐ LƯNG
NG CHỈ CÓ HAI BIỂU HIỆN
KHÔNG TRÙNG
NG NHAU TRÊN MỘT ĐƠN VỊ
TỔNG
NG THỂ, ĐƯC GỌI LÀ TIÊU THỨC THAY
PHIÊN.

1.2.3 CHỈ TIÊU THỐNG
NG KÊ :
CHỈ TIÊU THỐNG
NG KÊ LÀ CÁC TRỊ SỐ PHẢN
ẢNH
NH CÁC ĐẶC ĐIỂM,
M, CÁC TÍNH CHẤT CƠ

BẢN CỦA TỔNG
NG THỂ THỐNG
NG KÊ TRONG
ĐIỀU KIỆN THỜI GIAN VÀ KHÔNG GIAN XÁC
ĐỊNH.

8


CHỈ TIÊU THỐNG
NG KÊ CÓ HAI LOẠI :
- CHỈ TIÊU SỐ LƯNG
NG : BIỂU HIỆN QUI MÔ
CỦA TỔNG
NG THỂ NHƯ SỐ CN, SỐ LƯNG
NG SPSX,
DIỆN TÍCH GIEO TRỒNG
NG…
- CHỈ TIÊU CHẤT LƯNG
NG : BIỂU HIỆN TRÌNH
ĐỘ PHỔ BIẾN,
N, MỐI QUAN HỆ SO SÁNH
NH CỦA
HIỆN TƯNG
NG NGHIÊN CỨU NHƯ NSLĐ, TIỀN
LƯƠNG, GIÁ THÀNH
NH…

9



1.3 CÁC LOẠI THANG ĐO : ĐỂ LƯNG
NG HOÁ HIỆN
TƯNG
NG NGHIÊN CỨU,
U, THỐNG
NG KÊ TIẾN HÀNH
NH
ĐO LƯỜNG
NG BẰNG
NG CÁC LOẠI THANG ĐO PHÙ
HP.
P. CÓ 4 LOẠI THANG ĐO SAU :
1.3.1 THANG ĐO ĐỊNH DANH : LÀ LOẠI THANG ĐO
SỬ DỤNG
NG CHO CÁC TIÊU THỨC THUỘC TÍNH.
NGƯỜI TA SỬ DỤNG
NG CÁC MÃ SỐ ĐỂ PHÂN LOẠI
CÁC ĐỐI TƯNG.
NG. CHÚNG
NG KHÔNG MANG Ý
NGHĨA NÀO KHÁC.
C. VÍ DỤ : NAM KÝ HIỆU SỐ 1,
NỮ KÝ HIỆU SỐ 2.
10


1.3.2 THANG ĐO THỨ BẬC : THƯỜNG
NG ĐƯC SỬ DỤNG
NG

CHO CÁC TIÊU THỨC THUỘC TÍNH, TRONG THANG
ĐO NÀY GIỮA CÁC BIỂU HIỆN CỦA TIÊU THỨC CÓ
QUAN HỆ THỨ BẬC HƠN KÉM.
M. VÍ DỤ HUÂN
CHƯƠNG CÓ 3 HẠNG
NG…

11


1.3.3 THANG ĐO KHOẢNG
NG : THƯỜNG
NG DÙNG
NG
CHO CÁC TIÊU THỨC SỐ LƯNG.
NG. LÀ LOẠI
THANG ĐO CÓ CÁC KHOẢNG
NG CÁCH
CH ĐỀU
NHAU. VÍ DỤ NHIỆT ĐỘ, TUỔI …
1.3.4 THANG ĐO TỶ LỆ : ĐƯC SỬ DỤNG
NG CHO
CÁC TIÊU THỨC SỐ LƯNG.
NG. NÓ CÓ ĐẦY ĐỦ
CÁC ĐẶC TÍNH CỦA THANG ĐO KHOẢNG,
NG,
NGOÀI RA NÓ CÓ MỘT TRỊ SỐ 0 “THẬT”
CÁC LOẠI THANG ĐO TỶ LỆ NHƯ : ĐỒNG,
NG,
MÉT,

T, KG, TẤN TẠ …

12


•
•
•

GIỮA THANG ĐO TỶ LỆ VÀ THANG ĐO
KHOẢNG
NG CÓ SỰ KHÁC BIỆT CĂN BẢN :
- ĐIỂM “0” TRONG THANG ĐO TỶ LỆ LÀ MỘT
TRỊ SỐ “THẬT”
- TRONG THANG ĐO KHOẢNG,
NG, SỰ SO SÁNH
NH
VỀ MẶT TỶ LỆ KHÔNG CÓ Ý NGHĨA.

13


1.4 QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU THỐNG
NG KÊ :
XÁC ĐỊNH MỤC ĐÍCH, NỘI DUNG, ĐỐI TƯNG
VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
XÂY DỰNG HỆ THỐNG CÁC KHÁI NIỆM,
CHỈ TIÊU THỐNG KÊ.
ĐIỀU TRA THỐNG KÊ
XỬ LÝ SỐ LIỆU :

TẬP HP, SẮP XẾP SỐ LIỆU.
CHỌN CÁC PHẦN MỀM XỬ LÝ SỐ LIỆU.
PHÂN TÍCH THỐNG KÊ SƠ BỘ.
PHÂN TÍCH VÀ GIẢI THÍCH KẾT QUẢ. DỰ ĐOÁN
XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA HIỆN TƯNG
VIẾT BÁO CÁO VÀ TRUYỀN ĐẠT KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU
14


CHÖÔNG 2
THU THAÄP DÖÕ LIEÄU THOÁNG
NG KEÂ

1


2.1 XÁC ĐỊNH DỮ LIỆU CẦN THU NHẬP
VẤN ĐỀ ĐẦU TIÊN CỦA CÔNG VIỆC THU
NHẬP DỮ LIỆU LÀ XÁC ĐỊNH RÕ NHỮNG DỮ
LIỆU NÀO CẦN THU NHẬP,
P, THỨ TỰ ƯU TIÊN
CỦA CÁC DỮ LIỆU NÀY.
Y.

2


2.2 DỮ LIỆU THỨ CẤP VÀ DỮ LIỆU SƠ CẤP
-


DỮ LIỆU THỨ CẤP LÀ DỮ LIỆU THU NHẬP TỪ
NHỮNG NGUỒN CÓ SẴN,
N, ĐÓ CHÍNH LÀ
NHỮNG DỮ LIỆU ĐÃ QUA TỔNG
NG HP,
P, XỬ LÝ
TỪ CÁC CƠ QUAN NHƯ : TỔNG
NG CỤC TK, CỤC
TK, CƠ QUAN CHÍNH PHỦ, BÁO,
O, TẠP CHÍ…

- DỮ LIỆU SƠ CẤP LÀ DỮ LIỆU THU NHẬP
TRỰC TIẾP,
P, BAN ĐẦU TỪ ĐỐI TƯNG
NG
NGHIÊN CỨU.
U. ĐỂ THU NHẬP DỮ LIỆU SƠ CẤP
NGƯỜI TA TỔ CHỨC CÁC CUỘC ĐIỀU TRA
TK.
3


CÁC LOẠI ĐIỀU TRA THỐNG
NG KÊ :
™ NẾU CĂN CỨ VÀO TÍNH LIÊN TỤC HAY
KHÔNG LIÊN TỤC CỦA VIỆC THU NHẬP
TÀI LIỆU BAN ĐẦU,
U, TA CÓ CÁC LOẠI
ĐIỀU TRA :

- ĐIỀU TRA THƯỜNG
NG XUYÊN
- ĐIỀU TRA KHÔNG THƯỜNG
NG XUYÊN

4


™

NẾU CĂN CỨ VÀO PHẠM VI CỦA ĐỐI TƯNG
NG
ĐIỀU TRA, TA CÓ CÁC LOẠI ĐIỀU TRA :
- ĐIỀU TRA TOÀN BỘ
- ĐIỀU TRA KHÔNG TOÀN BỘ

ĐIỀU TRA KHÔNG TOÀN BỘ BAO GỒM:
M:
+ ĐIỀU TRA CHỌN MẪU
+ ĐIỀU TRA TRỌNG
NG ĐIỂM
+ ĐIỀU TRA CHUYÊN ĐỀ

5


2.3 CÁC PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU
BAN ĐẦU
2.3.1 THU THẬP TRỰC TIẾP
QUAN SÁT

PHỎNG
NG VẤN TRỰC TIẾP
2.3.2 THU THẬP GIÁN TIẾP
NHÂN VIÊN ĐIỀU TRA THU THẬP TÀI LIỆU
QUA TRAO ĐỔI BẰNG
NG ĐIỆN THOẠI,
I, HOẶC
THƯ GỬI QUA BƯU ĐIỆN VỚI ĐƠN VỊ ĐIỀU
TRA.

6


2.4 CÁC HÌNH THỨC TỔ CHỨC ĐIỀU TRA
THỐNG
NG KÊ :
™ BÁO CÁO THỐNG
NG KÊ ĐỊNH KỲ
™ ĐIỀU TRA CHUYÊN MÔN
2.5 SAI SỐ TRONG ĐIỀU TRA THỐNG
NG KÊ :
- SAI SỐ DO ĐĂNG KÝ : SAI SỐ NÀY PHÁT
SINH DO VIỆC GHI CHÉP TÀI LIỆU KHÔNG
CHÍNH XÁC,
C, DO KHAI BÁO SAI,…
- SAI SỐ DO TÍNH CHẤT ĐẠI BIỂU : SAI SỐ
NÀY CHỈ XẢY RA TRONG ĐIỀU TRA KHÔNG
TOÀN BỘ, ĐẶC BIỆT LÀ TRONG ĐIỀU TRA
CHỌN MẪU.


7


CHệễNG 3
TOM TAẫT VAỉ TRèNH BAỉY Dệế LIEU

1


3.1 PHÂN TỔ THỐNG
NG KÊ :
3.1.1 KHÁI NIỆM :
PHÂN TỔ THỐNG
NG KÊ LÀ CĂN CỨ VÀO MỘT
(HAY MỘT SỐ) TIÊU THỨC NÀO ĐÓ, TIẾN
HÀNH
NH SẮP XẾP CÁC ĐƠN VỊ QUAN SÁT CỦA
HIỆN TƯNG
NG NGHIÊN CỨU VÀO CÁC TỔ CÓ
TÍNH CHẤT KHÁC NHAU.

2


3.1.2 CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
NH PHÂN TỔ TK
ĐỂ TIẾN HÀNH
NH PHÂN TỔ TA THƯỜNG
NG
THEO CÁC BƯỚC SAU :

- LỰA CHỌN TIÊU THỨC PHÂN TỔ.
- XÁC ĐỊNH SỐ TỔ CẦN THIẾT.
T.

3


3.1.2.1 LỰA CHỌN TIÊU THỨC PHÂN TỔ :
ĐỂ LỰA CHỌN TIÊU THỨC PHÂN TỔ MỘT
CÁCH
CH CHÍNH XÁC,
C, CẦN PHẢI DỰA TRÊN 2
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN SAU :
- PHÂN TÍCH LÝ LUẬN ĐỂ CHỌN RA TIÊU
THỨC BẢN CHẤT NHẤT,
T, PHÙ HP VỚI MỤC
ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
U.
- PHẢI DỰA VÀO ĐIỀU KIỆN LỊCH SỬ CỤ
THỂ CỦA HIỆN TƯNG
NG NGHIÊN CỨU ĐỂ
CHỌN RA TIÊU THỨC PHÂN TỔ THÍCH HP.
P.

4