LOGO

LUẬT NGÂN HÀNG & CHỨNG KHOÁN

Chương III

ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA TỔ CHỨC TÍN DỤNG


I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC LOẠI HÌNH TCTD
1. Khái niệm TCTD :

NHTW

ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH –
NGÂN HÀNG TRUNG GIAN
12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC LOẠI HÌNH TCTD
1. Khái niệm TCTD :
 Ở Mỹ :
ĐỊNH CHẾ TC –

TRUNG GIAN TÀI CHÍNH

NH TRUNG GIAN

Financial Intermediaies

NHTM
Commercial banks

Công ty bảo hiểm
Insurances Companies

Quỹ tương hỗ
Mutual Funds

Định chế tiết kiệm
Thrift Instiutions
12/09/15

Quỹ tương hỗ
Mutual Funds

Các trung gian khác
Other Intermediaries
Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC LOẠI HÌNH TCTD
1. Khái niệm TCTD :
 Ở Pháp :
ĐỊNH CHẾ TC –

TỔ CHỨC TÍN DỤNG

NH TRUNG GIAN


Credit Instiutions

Nhận tiền gửi (deposits) hoặc các khoản tài chính pải hoàn trả khác (Repayable Fund
Cấp tín dụng (Credits)

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC LOẠI HÌNH TCTD
1. Khái niệm TCTD : Luật các TCTD được Quôc hội thông qua
ngày 12/12/1997, sửa đổi bổ sung theo Luật số 20/2004/QH11
ngày 15/06/2004.

TCTD là doanh nghiệp
Khái niệm
về TCTD

được thành lập theo quy định
của Luật các TCTD và các
quy định khác của pháp luật
để hoạt động ngân hàng.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu



I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC LOẠI HÌNH TCTD
2. Đặc điểm TCTD :
Đối tượng kinh doanh trực tiếp là
tiền tệ và dịch vụ ngân hàng

Doanh nghiệp
đặc biệt

Hoạt động kinh doanh chính, chủ yếu,
thường xuyên và mang tính nghề
nghiệp là hoạt động ngân hàng
Chịu sự quản lý nhà nướ của NHNN và
thuộc phạm vi áp dụng pháp luật NH.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC LOẠI HÌNH TCTD
3. Các loại hình TCTD :
a. Căn cứ vào phạm vi, lĩnh vực hay nội dung hoạt động :
- TCTD là ngân hàng.
- TCTD phi ngân hàng.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu



I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC LOẠI HÌNH TCTD
3. Các loại hình TCTD :
b. Căn cứ vào tính chất sở hữu vốn điều lệ :
- TCTD nhà nước.
- TCTD cổ phần.
- TCTD hợp tác.
- TCTD liên doanh.
- TCTD 100% vốn nước ngoài.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC LOẠI HÌNH TCTD
3. Các loại hình TCTD :
c. Các TCTD hoạt động ở Việt Nam hiện nay :
- NHTM.
- NH chính sách.
- Quỹ tín dụng nhân dân.
- Công ty cho thuê tài chính.
- Công ty tài chính.
12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD


1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD
a.Cơ quan thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động :
NHTW
Cơ quan quản lý tài chính – tiền tệ
Ở Nhật là Bộ tài chính.
Ở Anh là Cơ quan dịch vụ tài chính (Financial Services
Authority).
Ở Việt Nam là NHNN.
12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD

1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD
a.Cơ quan thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động :
Điều 21 Luật các TCTD quy định : NHNN là cơ quan nhà nước có
thẩm quyền cấp giấy phép thành lập và hoạt động cho các TCTD
và cấp giấy phép hoạt động ngân hàng cho các tổ chức khác theo
quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD


1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD

b. Điều kiện để TCTD được cấp giấy phép thành lập và hoạt động
Điều 22 – Luật các TCTD
 Đối với TCTD trong nước :
-

Có nhu cầu hoạt động NH trên địa bàn xin hoạt động.

-

Có vốn thoả mãn qui định pháp luật đối với từng loại hình
TCTD.

-

Thành viên sáng lập là tổ chức, cá nhân có uy tín và năng lực
tài chính.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD

1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD


b. Điều kiện để TCTD được cấp giấy phép thành lập và hoạt động
 Đối với TCTD trong nước :
- Người quản trị điều hành có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và

trình độ chuyên môn phù hợp với từng loại hình TCTD.
- Có điều lệ tổ chức, hoạt động phù hợp với qui định của Luật

TCTD và các qui định khác của pháp luật
- Có phương án kinh doanh khả thi.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD

1.Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD
b. Điều kiện để TCTD được cấp giấy phép thành lập và hoạt
động
Đối với TCTD liên doanh, TCTD 100% vốn nước ngoài :
Điều kiện thêm là : được cơ quan có thẩm quyền nước ngoài
cho phép thực hiện hoạt động NH và cho phép hoạt động NH tại
Việt Nam. Điều 106 – Luật các TCTD.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu



II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD
1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD

b. Điều kiện để TCTD được cấp giấy phép thành lập và hoạt động
 Đối với chi nhánh NH nước ngoài tại Việt Nam : Điều kiện thêm là :
-Được cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cho phép mở chi nhánh tại

Việt Nam.
-Có văn bản bảo đảm khả năng giám sát toàn bộ hoạt động của chi
nhánh tại Việt Nam,
-Có văn bản bảo lãnh, chịu trách nhiệm đối với mọi nghĩa vụ và cam kết
của chi nhánh tại Việt Nam
• Lưu ý các điều kiện loại trừ là các điều kiện liên quan đến thành viên
sáng lập.
12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD
1.Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD
b. Điều kiện để TCTD được cấp giấy phép thành lập và hoạt động :
Đối với tổ chức không phải là TCTD :
-Hoạt động ngân hàng là cần thiết và có liên quan chặt chẽ với hoạt
động chính của tổ chức đó.
-Có đủ vốn và điều kiện vật chất phù hợp với yêu cầu của hoạt động
ngân hàng.

-Có đội ngũ am hiểu hoạt động ngân hàng.
-Có phương án kinh doanh khả thi về hoạt động ngân hàng.
12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD
1.Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD
c. Thủ tục xin cấp giấy phép thành lập, giấy phép hoạt động
TCTD phải lập hồ sơ và thực hiện các thủ tục theo các yêu cầu được
quy định tại các điều 22, 23 – Luật các TCTD.
Trong thời hạn 90 ngày , NHNN phải nghiên cứu, thẩm tra, đối chiếu
với những điều kiện để cấp giấy phép hoặc từ chối. Trong trường hợp từ
chối phải có văn bản giải thích lý do.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD
1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD

d. Trách nhiệm của TCTD từ khi được cấp giấy phép
- Nộp khoản lệ phí cấp giấy phép theo quy định.
- Sử dụng đúng tên và hoạt động đúng nội dung ghi trong giấy phép.
- Thực hiện đăng ký kinh doanh và khai trương hoạt động theo quy định tại các điều 25, 26,


27, 28 – Luật các TCTD.
- Khi có thay đổi một trong các điểm theo quy định phải được NHNN chấp thuận bằng văn

bản. Sau đó phải đăng báo trung ương, địa phương theo quy định tại điều 31 – Luật các TCTD.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD
1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD
e. Điều kiện hoạt động
 Đối với TCTD :
- Có điều lệ được NHNN chuẩn y.
- Có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, có đủ vốn pháp định, có trụ sở phù hợp với
hoạt động ngân hàng.
- Phần vốn pháp định góp bằng tiền phải gửi vào TK phong tỏa mở tại NHNN trước khi
hoạt động tối thiểu 30 ngày. Số vốn này sẽ được giải tỏa khi TCTD hoạt động.
- Đăng báo trung ương, địa phương về nội dung quy định trong giấy phép.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD

1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD
e. Điều kiện hoạt động
 Đối với tổ chức không phải là TCTD :
- Có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, có trụ sở kinh doanh phù hợp
với yêu cầu hoạt động ngân hàng.
- Đăng báo trung ương, địa phương theo quy định của pháp luật về nội
dung quy định trong giấy phép.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD

1.Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD
Các tổ chức được NHNN cấp giấy phép thì trong thời hạn 12
tháng phải hoạt động.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD

1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD
f. Thu hồi giấy phép

- Có chứng cứ là hồ sơ xin cấp giấy phép có những thông tin cố ý làm
sai sự thật.
- Sau 12 tháng kể từ ngày được cấp giấy phép mà tổ chức đó không
hoạt động.
- Tự nguyện hoặc bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền buộc giải thể.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD
1. Quy chế thành lập, cấp giấy phép hoạt động đối với TCTD

f. Thu hồi giấy phép
- Chia tách, sáp nhập, hợp nhất, phá sản.
- Hoạt động sai mục đích.
- Không có đủ các điều kiện để hoạt động.

Sau khi bị thu hồi gáấy phép, tổ chức chấm dứt hoạt động ngân hàng. Riêng
quyết định sẽ được NHNN công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng.

12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD


2. Qui chế kiểm soát đặc biệt.
a.Khái niệm
Kiểm soát đặc biệt là biện pháp quản lý nhà nước do NHNN Việt
Nam áp dụng đối với TCTD có nguy cơ mất khả năng chi trả, mất khả
năng thanh toán nhằm đảm bảo an toàn của hệ thống các TCTD.
Điều 92 – Luật các TCTD quy định : Kiểm soát đặc biệt là việc một
TCTD được đặt dưới sự kiểm soát trực tiếp của NHNN do có nguy cơ
mất khả năng chi trả, mất khả năng thanh toán.
12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu


II. QUY CHẾ THÀNH LẬP, CẤP GIẤY PHÉP HOẠT ĐỘNG, KIỂM SOÁT
ĐẶC BIỆT, PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD

2. Qui chế kiểm soát đặc biệt.
b.Đối tượng
-Có nguy cơ mất khả năng chi trả.
-Có nguy cơ mất khả năng thanh toán :
•Nợ khó đòi, nợ quá 12 tháng chiếm hơn 10% tổng dư nợ cho vay.
•Nợ không có khả năng thanh toán, không có tài sản thế chấp hợp
pháp lớn hơn 100% vốn tự có.
-Số lỗ lũy kế lớn hơn 50% tổng số vốn điều lệ thực có và các quỹ.
12/09/15

Luật NH & CK - GV Nguyễn Từ Nhu