N I DUNG

CH
NG 2 CÁC CÔNG TY
VI C CUNG NG N NG L
2.1 Gi i thi u
2.2.N ng l ng s c p
2.3. N ng l ng th c p
2.4.Cung c p đi n
2.5. Khí t nhiên
2.6. D u nhiên li u

I N VÀ
NG


2.1 Gi i thi u

H u h t các thi t b đ u tiêu th
m t ho c nhi u lo i “ nhiên li u “
sau:
̈Than
̈D u
̈Khí gas t
nhiên
̈ i n


2.1 Gi i thi u
Khí gas t nhiên và đi n đ c chuy n đ n
ng i tiêu dùng nh các công ty cung ng

thông qua các h th ng đ ng ng c p và d n
t xa.
Ng c l i , than và d u m đ c mua trên th
tr ng c nh tranh t do và c n có ph ng ti n
đ v n chuy n và các thi t b ch a. M i nhiên
li u do đó l i có m t t p h p các đ c tính và
h n ch riêng và nh ng cái đó nh h ng
m nh m đ n c vi c s d ng và chi phí n ng
l ng


2.1 Gi i thi u
Các chi phí nhiên li u và n ng l ng có th
đ c phân lo i nh sau :
1.
Các chi phí tr c ti p kèm theo khi mua
nhiên li u ;
2.
Chi phí gián ti p kèm theo khi s d ng
nhiên li u;
3.
Các chi phí gián ti p v môi tr ng.


2.1 Gi i thi u
̈

̈

Chi phí nhiên li u tr c ti p là các chi phí

riêng liên quan đ n vi c mua n ng l ng
nh l phí n ng l ng đ n v và các l
phí chung
Chi phí gián ti p là các chi phí liên quan
đ n kho bãi và qu n lý nh là than và
d u.


2.1 Gi i thi u
̈

+

+

Các chi phí môi tr ng gián ti p c ng t n t i
nh ng ng i s d ng cu i cùng không ph i lúc
nào c ng nh n th y s hi n di n c a chúng.
Chi phí môi tr ng có th có d ng rõ ràng, nh
thu môi tr ng áp d ng cho vi c tiêu th
nhiên li u hóa th ch.
Tuy nhiên, th ng g p h n là tr ng h p các chi
phí môi tr ng đ c tính đ n và đ c bao g m
trong các chi phí khác. Ví d , n u công ty
đi n l c đ c yêu c u ph i đ u t thi t b kh
l u hu nh đ đ m b o s ch các nhà máy phát
đi n c a nó , nó có th chuy n chi phí liên
quan đ n môi tr ng sang cho khách hàng
d i d ng giá đi n cao h n.



2.2 N ng l
̈

̈

ng s c p

Ba lo i nhiên li u g m: d u , than
và khí gas t nhiên chi m u th
trên th tr ng n ng l ng s c p
th gi i.
Vào n m 1999: 40.6% n ng l ng
s c p th gi i do d u , 25.0% do
than, 24.2% do khí gas t nhiên ,
2.7 % do th y đi n và 7.6 % do
đi n h t nhân


2.2 N ng l
̈

̈

ng s c p

V m c tiêu th n ng l ng toàn c u, thì khí
gas t nhiên là nhiên li u s c p phát tri n
nhanh nh t . ó tr c h t là vì ngu n d tr
khí gas t nhiên l n và chi phí s n xu t t ng

đ i th p.
Ch riêng các n c thu c Liên xô c ngu n
d tr khí gas đ c xác nh n là 56.7 ngàn t
m3 [1999], đ cung c p cho riêng h cùng
nhu c u c a toàn Châu Âu ít nh t trong
kho ng 50 n m


2.2 N ng l
̈

̈

̈

̈

ng s c p

M t thu c tính quan tr ng c a khí gas t nhiên là nó r t
s ch so v i các nhiên li u có m t đ carbon nhi u h n
nh là d u và than.
Theo ngh đ nh KYOTO 1997 r t nhi u n c đã c g ng
đ gi m s phát tán CO2 b ng cách t ng c ng s
d ng khí gas t nhiên .
Nó c ng là nhiên li u d qu n lý h n than lo i nhiên
li u ph i khai thác t m và kéo theo là v n chuy n
đ t đ . Vì v y , nhi u n i trên th gi i , các nhà máy
đi n đang t b dùng than chuy n sang dùng khí gas
t nhiên.

M t u đi m thêm vào cho các công ty phát đi n là các
nhà máy đi n ch y gas không ph thu c vào các ho t
đ ng công nghi p m nh là than.


2.3 N ng l
̈

̈

ng th c p

ánh giá đúng s khác nhau gi a
n ng l ng s c p và n ng l ng
th c p là đi u r t quan tr ng.
Nhiên li u s c p là lo i có th
đ c đ t trong m t nhà máy đi n
đ s n xu t ra đi n (t c là nhiên
li u ‘ th c p ‘) ho c c p/b m
tr c ti p cho ng i dùng


2.3 N ng l
̈

ng th c p

i n n ng luôn luôn là ‘nhiên li u
th c p ‘ đ c s n xu t t m t
ngu n s c p, thông th ng b i

m t quá trình bi n đ i có t n th t
và hi u su t. Do v y , m i đ n v
(kwh) đi n n ng đ c s n xu t và
thành hàng hóa thì ph i tiêu t n
vài đ n v n ng l ng s c p.


2.3 N ng l
̈

̈

̈

ng th c p

Giá mà ng i tiêu dùng ph i tr cho n ng l ng th ng
ph n ánh g n đúng chi phí s n xu t và chi phí chung
cho kh n ng s n có c a nó.
Hãy xem xét tr ng h p đi n n ng đ c s n xu t t khí
gas t nhiên trong m t nhà máy đi n chu trình h h p
v i hi u su t nhi t 47%. D th y r ng , chi phí đ i v i
công ty d ch v s n xu t đi n ph i h n 2 l n chi phí
c a khí gas t nhiên. Th c ra , khi t t c các chi phí
qu n lý , v n chuy n , b o d ng khác đã đ c đ a vào
các h s , thì chi phí c a đi n n ng d c chuy n đ n
s cao h n nhi u .
Th c t
Anh đ n giá đi n nói chung b ng t 3 đ n 5
l n giá c a khí gas t nhiên, tùy thu c vào lo i h tiêu

th .


2.4 Cung c p đi n

500KV
10KV
220V

35KV

110KV


Khái ni m v h th ng đi n
H th ng đi n bao g m:
1. Tr m phát đi n (thu đi n, ng ng h i ch y b ng
than ho c d u, tua bin khí)
2. Tr m t ng, h áp
3.

ng dây t i đi n

4. Các h tiêu th đi n


Khái ni m v h th ng đi n
Các b ph n khác nhau c a d ch v cung c p đi n có th
đ c phân lo i nh sau:
1) Quá trình phát đi n :

2) Quá trình truy n t i:
3) Quá trình phân ph i :
4) Quá trình bán đi n:


Yêu c u dùng đi n và bi u đ ph t i.
1. Các h dùng đi n

H dùng đi n

Công nghi p

Sinh ho t + công c ng

Nông nghi p

Giao thông v n t i

nh m c tiêu th đi n n ng
(KWh/ng

i; KWh/t n s n ph m)


Khái ni m v h th ng đi n
Hi u qu c a HT đi n:
1. Ph t i l n nh t c a HT gi m, do các gi cao
đi m không trùng nhau
2. Gi m công su t d tr HT và cho phép l p t máy
công su t l n

3. L i d ng đ c các ngu n n ng l ng r . Ph i
h p tr m thu đi n, tích n ng đi u hoà ch đ cho
tr m nhi t đi n, gi m giá thành đi n n ng
4. Nâng cao b o đ m, an toàn, ch t l
áp, t n s )

ng đi n (đi n


Yêu c u dùng đi n và bi u đ ph t i.
2. Bi u đ ph t i ngày đêm và đ

ng l y tích B PT

•Th hi n s thay đ i c a P trong 1 ngày đêm
•C n cho tính toán n ng l ng: phân chia công su t gi a các
tr m phát đi n; xác đ nh v trí làm vi c; xác đ nh công su t l p
máy…


Yêu c u dùng đi n và bi u đ ph t i.
2. Bi u đ ph t i ngày đêm và đ
Tr s đ c tr ng:
P’, P’’, Ptb
Các ch s :
1.S d ng đ ng th i:
Nhd: công su t l p các h dùng

ρ=


P' '
∑ N hd

α=

P'
Ptb

2. Ph t i g c
3.

ng đ u

4. Ph t i l n nh t

P'
P' '
Ptb
δ=
P' '

β=

ng l y tích B PT


Yêu c u dùng đi n và bi u đ ph t i.
ng l y tích B PT
P ''


E=

∫ t.dP

P =0


Yêu c u dùng đi n và bi u đ ph t i.
3. Bi u đ ph t i n m
•

Th hi n s thay đ i c a P trong 1 n m. N i 12 tr s c a
12 tháng. Chia làm:

1. Ph t i l n nh t ngày đêm trong n m
2. Ph t i bình quân ngày đêm trong n m
3. Ph t i nh nh t ngày đêm trong n m

P (KW)

Tháng


Bi u đ ph t i toàn qu c
Ngày làm vi c đi n hình
12000

10000

8000


6000

4000

2000

1996 Ngày LV

2000 Ngày LV

2005 Ngày LV

2006 Ngày LV

2007 Ngày LV

2008 Ngày LV

23:00

22:00

21:00

20:00

19:00

18:00


17:00

16:00

15:00

14:00

13:00

12:00

11:00

10:00

9:00

8:00

7:00

6:00

5:00

4:00

3:00


2:00

1:00

0
0:00

̈


Bi u đ ph t i theo mi n
1200
4500

1000

4000
3500

800

3000

600

2500
2000

400

1500
1000
500
0

200

Mi n B c

Mi n Trung

0

Gi

Gi
2000 B c N m Ngày LV

2005 B c N m Ngày LV

2007 B c N m Ngày LV

2008 B c N m Ngày LV

2000 Trung N m Ngày LV

2005 Trung N m Ngày LV

2007 Trung N m Ngày LV


2008 Trung N m Ngày LV

6000

5000

̈

4000

•

3000
2000

1000

Nh n xét

Mi n Nam

0
Gi
2000 Nam N m Ngày LV

2005 Nam N m Ngày LV

2007 Nam N m Ngày LV

2008 Nam N m Ngày LV


nh ngày c a h th ng có
s đóng góp ch y u t
bi u đ mi n Nam
• Ch a th y nhi u s chuy n
d ch bi u đ t mi n B c và
Mi n Trung


2.3 Cân b ng công su t và đi n l
Th hi n qua các Ph ng trình cân b ng và các
thành ph n công su t
1. Theo quan đi m thi t k :
TD
+ N lmND
N lmHT = N lm
HT
N lmHT = N HT ct max + N dtr
TD
TD
TD
TD
TD
= N ctTDmax + N dtrphutai
+ N dtrsuco
+ N dtrsuachua
+ N trung
N lm
TD
TD

TD
= N tatyeu
+ N trung
N lm

E HT = E TD + E ND

ng.


Cân b ng công su t và đi n l

ng.

2. Thành ph n công su t theo quan đi m v n hành:
Nlm c a HT, T , N chia thành:
1. Công su t công tác
2. Công su t d tr
3. Công su t b không
4. Công su t h n ch (thi u nhiên li u, thi u n
h n ch do thi t b )
1+ 2+ 3: Công su t kh d ng
Th hi n cân b ng công su t t i t ng th i đi m

c,