TR
NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG

NGUY N TH THU TRÚC

NH H
LÊN S

NG C A TH C N H N H P
SINH TR
NG C A GÀ TÀU
VÀNG GIAI
N
0 - 4 TU N TU I

LU N V N T T NGHI P

IH C

NGÀNH CH N NUÔI – THÚ Y

2014


TR
NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG

LU N V N T T NGHI P

IH C

NGÀNH CH N NUÔI - THÚ Y

NH H
LÊN S

Cán b h

NG C A TH C N H N H P
SINH TR
NG C A GÀ TÀU
VÀNG GIAI
N
0 - 4 TU N TU I

ng d n:

Sinh viên th c hi n:

Ts PH M NG C DU

NGUY N TH THU TRÚC

PGs.Ts TR N NG C BÍCH

MSSV: 3118122
p: Công ngh gi ng v t nuôi


2014


TR
NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG

NH H
LÊN S

NG C A TH C N H N H P
SINH TR
NG C A GÀ TÀU
VÀNG GIAI
N
0 - 4 TU N TU I

n Th , ngày tháng
CÁN B

H

m 2014

C n Th , ngày tháng

NG D N


DUY T B

m 2014

MÔN

PH M NG C DU

n Th , ngày

tháng

n m 2014

DUY T C A KHOA NÔNG NGHI P VÀ SINH H C

NG D NG


I CAM OAN
Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a b n thân. Các s li u,
t qu trong lu n v n là trung th c và ch a t ng
c ai công b trong b t k
lu n v n nào tr c ây.

n Th , ngày ... tháng ... n m 2014

Tác gi lu n v n

Nguy n Th Thu Trúc


i


IC MT

Sau nh ng n m tháng h c t p và rèn luy n t i tr ng i h c C n Th ,
và hôm nay tôi s p hoàn thành lu n v n t t nghi p, ng tr c cánh c a t ng
lai tôi xin g i l i cám n sâu s c n nh ng ng i yêu th ng giúp
tôi
trong su t th i gian qua.
Tr

c h t, tôi xin g i l i cám n chân thành n m i ng i trong gia
ình, c bi t là cha và m ã nuôi d y tôi nên ng i, luôn bên c nh và ng
viên tôi trong su t th i gian qua.
Xin chân thành cám n quý th y cô tr ng i h c C n Th nói chung
ng nh quý th y cô khoa Nông nghi p và Sinh h c ng d ng nói riêng ã
n tình gi ng d y và truy n t k n th c quý báu trong su t th i gian 4 n m
c.
Tôi xin c m n th y Tr n Ng c Bích ã t o
giúp
tôi hoàn thành tài.

u ki n thu n l i, h tr và

Xin cám n gia ình chú Ba Hoàng, các anh
quá trình th c hi n tài.

tr i ã giúp


tôi trong

c bi t, tôi xin ghi nh công n c a th y Ph m Ng c Du ng i ã h t
lòng th ng yêu, ch d y, ng viên và h ng d n nhi t tình, giúp tôi hoàn
thành bài lu n v n này.
Cu i cùng xin chúc quý th y cô luôn d i dào s c kh e
nghi p cao c , góp ph n phát tri n s nghi p n c nhà.

ti p t c s

n Th , ngày ... tháng ... n m 2014

Tác gi lu n v n

Nguy n Th Thu Trúc

ii


CL C
I CAM OAN ................................................................................................ i
I C M T ..................................................................................................... ii
C L C ......................................................................................................... iii
DANH SÁCH B NG ........................................................................................ vi
DANH SÁCH HÌNH - BI U
DANH SÁCH CH
TÓM L

...................................................................... vii


VI T T T ....................................................................... viii

C....................................................................................................... ix

CH

NG 1:

CH

NG 2: C S LÝ LU N ......................................................................... 2

2.1 S L

TV N

............................................................................... 1

C V CÁC GI NG GÀ TH V

N T I VI T NAM .................. 2

2.1.1 Gà Tàu vàng ............................................................................................... 2
2.1.2 Gà Tam hoàng ............................................................................................ 3
2.1.3 Gà nòi......................................................................................................... 4
2.1.4 Gà L

ng ph


ng ...................................................................................... 4

2.1.5 Gà ri ........................................................................................................... 4
2.1.6 Các gi ng gà khác ...................................................................................... 5
2.2

C

M C U T O VÀ SINH LÝ TIÊU HÓA C A GÀ ....................... 5

2.2.1 M và xoang mi ng .................................................................................... 5
2.2.2 Th c qu n và di u ...................................................................................... 6
2.2.3 Tiêu hóa

d dày tuy n .............................................................................. 6

2.2.4 Tiêu hóa

d dày c ................................................................................... 7

2.2.5 Tiêu hóa

ru t ........................................................................................... 7

2.3 NHU C U DINH D

NG VÀ TH C N CHO GÀ .................................. 8

2.3.1 Protein ........................................................................................................ 9
2.3.2 N ng l


ng, glucid (b t

ng) .................................................................10

2.3.3 Béo ............................................................................................................11
2.3.4 Khoáng ......................................................................................................11
2.3.5 Vitamin .....................................................................................................12
2.3.6 N

c u ng cho gà......................................................................................12

2.4 K THU T NUÔI ÚM GÀ CON ...............................................................13
2.4.1

u ki n chu ng nuôi ...............................................................................13

2.4.1.1 Máng n..................................................................................................13
iii


2.4.1.2 Máng u ng .............................................................................................14
2.4.1.3 Ch p s
2.4.2

i ...............................................................................................14

u ki n ti u khí h u chu ng nuôi............................................................14

2.4.2.1 Nhi t

2.4.2.2 m

..................................................................................................14
.....................................................................................................16

2.4.2.3 Ánh sáng ................................................................................................16
2.4.3 Ch n gà con...............................................................................................17
2.4.4 M t

nuôi ...............................................................................................17

2.4.5 Ch m sóc và nuôi d

ng ...........................................................................17

2.4.6 C t m gà .................................................................................................18
2.5 V SINH PHÒNG B NH ...........................................................................19
2.5.1 V sinh chu ng tr i ....................................................................................19
2.5.2 Tiêm vaccine phòng b nh ..........................................................................19
2.5.3 Kh trùng và x lí ch t
CH

NG 3: PH

3.1 PH

NG TI N VÀ PH

NG PHÁP THÍ NGHI M ................22


NG TI N THÍ NGHI M ...................................................................22

3.1.1 Th i gian và
3.1.2

n .......................................................................21

it

a

m thí nghi m ..............................................................22

ng thí nghi m.................................................................................22

3.1.3 Th c n thí nghi m ....................................................................................22
3.1.4 D ng c thí nghi m ...................................................................................22
3.2 PH

NG PHÁP THÍ NGHI M ..................................................................22

3.2.1 B trí thí nghi m........................................................................................22
3.2.2 Quy trình ch m sóc và nuôi d

ng ............................................................23

3.2.2.1 Chu ng tr i và trang thi t b ...................................................................23
3.2.2.2 Ch m sóc ................................................................................................24
3.3 CÁC CH TIÊU THEO DÕI........................................................................27
3.3.1 Nhi t

3.3.2 T c
3.3.3 Kh i l

và m

chu ng nuôi .................................................................27

m c lông ........................................................................................27
ng bình quân (KLBQ) (g) ............................................................27

3.3.4 T ng tr ng tuy t i/tu n (TTT ) (g/con/tu n) và t ng tr ng tuy t i/ngày
(g/con/ngày) .......................................................................................................27
3.3.5 L ng th c n (T ) tiêu th (g/con/ngày), L ng protein thô (CP) tiêu th
(g/con/ngày) và L ng n ng l ng trao i (ME) tiêu th (kcal/con/ngày) ........27
3.3.6 H s chuy n hóa th c n (HSCHT ) (kg th c n/kg t ng tr ng)..............28
iv


3.3.7 T l hao h t (%)........................................................................................28
3.3.8 Hi u qu kinh t ........................................................................................28
3.4 X lí s li u ..................................................................................................28
CH

NG 4: K T QU VÀ TH O LU N ......................................................29

4.1 NH N XÉT S B V S C KH E ÀN GÀ NUÔI ................................29
4.2 NHI T
4.3 T C

VÀ M


CHU NG NUÔI ..................................................29

M C LÔNG .................................................................................30

4.4 KH I L NG BÌNH QUÂN C A GÀ TÀU VÀNG CÁC NGHI M
TH C QUA CÁC TU N TU I ........................................................................31
4.5 T NG TR NG C A GÀ TÀU VÀNG HAI NGHI M TH C QUA
CÁC TU N TU I .............................................................................................32
4.6 NH H NG C A KH I L NG N LÊN T NG TR NG C A GÀ
TÀU VÀNG CÁC NGHI M TH C QUA CÁC TU N TU I ......................34
4.7 T NG TR NG C A GÀ TÀU VÀNG THEO GI I TÍNH HAI
NGHI M TH C QUA CÁC TU N TU I .......................................................36
4.7.1 T ng tr ng c a gà tr ng Tàu vàng
4.7.2 T ng tr ng c a gà mái Tàu vàng
4.8 L

hai nghi m th c qua các tu n tu i .....36
các nghi m th c qua các tu n tu i .......39

NG TH C N TIÊU TH ..................................................................40

4.8.1 L ng th c n tiêu th c a gà Tàu vàng hai nghi m th c qua các tu n
tu i .....................................................................................................................40
4.8.2 L ng Protein thô (CP) tiêu th c a gà Tàu vàng các nghi m th c qua
các tu n tu i .......................................................................................................42
4.8.3 L ng n ng l ng trao i (ME) tiêu th c a gà Tàu vàng hai nghi m
th c qua các tu n tu i .........................................................................................43
4.9 H S CHUY N HÓA TH C N C A GÀ TÀU VÀNG HAI
NGHI M TH C QUA CÁC TU N TU I .......................................................44

4.10 T L HAO H T .......................................................................................46
4.11 HI U QU KINH T ................................................................................46
CH

NG 5: K T LU N VÀ

NGH ...........................................................48

5.1 K T LU N ..................................................................................................48
5.2

NGH .....................................................................................................48

TÀI LI U THAM KH O ..................................................................................49
PH CH

NG

v


DANH SÁCH B NG
ng 2.1: Ch

dinh d

ng c a gà Tàu vàng.................................................... 9

ng 2.2: Tiêu chu n vitamin trong m t kg th c n c a gà (IU/kg) ....................12
ng 2.3: Ch


nhi t trong chu ng nuôi gà .....................................................16

ng 2.4: Quy trình phòng b nh cho gà ..............................................................20
ng 3.1: Thành ph n hóa h c c a th c n thí nghi m .......................................22
ng 3.2: S

b trí thí nghi m .......................................................................23

ng 3.3: Quy trình phòng b nh cho gà t i tr i ...................................................26
ng 4.1: Nhi t

và m

trung bình chu ng nuôi lúc th c hi n thí nghi m ..29

ng 4.2: Kh i l ng bình quân c a gà Tàu vàng c a hai nghi m th c qua các
tu n tu i, g/con...................................................................................................31
ng 4.3: T ng tr ng tuy t i c a gà Tàu vàng hai nghi m th c qua các tu n
tu i .....................................................................................................................33
ng 4.4: nh h ng c a kh i l ng gà m i n trên s t ng tr ng c a gà Tàu
vàng các nghi m th c qua các tu n tu i, g/con/ngày .......................................35
ng 4.5: T ng tr ng c a gà tr ng Tàu vàng hai nghi m th c qua các tu n tu i,
g/con/ngày ..........................................................................................................37
ng 4.6: T ng tr ng c a gà mái Tàu vàng hai nghi m th c qua các tu n tu i,
g/con/ngày ..........................................................................................................39
ng 4.7: L ng th c n tiêu th c a gà Tàu vàng hai nghi m th c qua các
tu n tu i, g/con/ ngày .........................................................................................41
ng 4.8: L ng Protein thô n vào c a gà Tàu vàng hai nghi m th c qua các
tu n tu i, g/con/ngày ..........................................................................................42

ng 4.9 Tiêu th n ng l ng trao i c a gà Tàu vàng hai nghi m th c qua
các tu n tu i, kcal/con/ngày ...............................................................................43
ng 4.10: H s chuy n hóa th c n c a gà Tàu vàng hai nghi m th c qua các
tu n và giai
n tu i, kg th c n/kg t ng tr ng .................................................44
ng 4.11: T l hao h t c a gà Tàu vàng

hai nghi m th c qua các tu n tu i ..46

ng 4.12: Chi phí th c n nuôi gà Tàu vàng c a hai nghi m th c giai
n0-4
tu n tu i .............................................................................................................47

vi


DANH SÁCH HÌNH - BI U
Hình 2.1: Gà Tàu vàng ........................................................................................ 3
Hình 2.2: H tiêu hóa c a gà ............................................................................... 5
Hình 2.3: Các tr

ng h p phân b

àn gà ph n ng v i nhi t ............................15

Hình 3.1: L ng úm gà.........................................................................................24
Hình 3.2: Gà con 1 tu n tu i...............................................................................25
Hình 3.3: Ch p úm gà ........................................................................................25
Hình 3.4: Máng n cho gà ..................................................................................25
Hình 3.5: Máng u ng cho gà ..............................................................................25

Hình 3.6: Thu c thú y dùng cho thí nghi m ........................................................25
Bi u
4.1: Kh i l ng bình quân c a gà Tàu vàng c a hai nghi m th c qua
các tu n tu i, g/con.............................................................................................31
Bi u
4.2: T ng tr ng tuy t i c a gà Tàu vàng hai nghi m th c qua các
tu n tu i, g/con/ngày ..........................................................................................33
Bi u
4.3: nh h ng c a kh i l ng gà m i n trên s t ng tr ng c a gà
Tàu vàng các nghi m th c qua các tu n tu i, g/con/ngày ................................35
Bi u
4.4: T ng tr ng c a gà tr ng Tàu vàng hai nghi m th c qua các tu n
tu i, g/con/ngày ..................................................................................................37
Bi u
4.5: T ng tr ng c a gà mái Tàu vàng hai nghi m th c qua các tu n
tu i, g/con/ngày ..................................................................................................39
Bi u
4.6: L ng th c n tiêu th c a gà Tàu vàng hai nghi m th c qua
các tu n tu i, g/con/ ngày ...................................................................................41
Bi u
4.7: H s chuy n hóa th c n c a gà Tàu vàng hai nghi m th c qua
các tu n và giai
n tu i, kg th c n/kg t ng tr ng ...........................................45

vii


DANH SÁCH CH
CP: Protein thô
CPTT: L


ng protein thô tiêu th

ctv: C ng tác viên
BSCL:

ng B ng Sông C u Long

g: gram
HSCHT : H s chuy n hóa th c n
Kcal: kilocalo
kg: kilogram
KLBQ: Kh i l
ME: N ng l

ng bình quân
ng trao

i

NT: Nghi m th c
: Th c n
TT: L
TT: T c
TTME: L

ng th c n tiêu th
t ng tr ng
ng n ng l


ng trao

TTT : T ng tr ng tuy t

i tiêu th

i

viii

VI T T T


TÓM L

C

tài
nh h ng c a th c n h n h p lên s sinh tr ng c a gà
Tàu vàng giai
n 0 - 4 tu n tu i"
c th c hi n t i tr i gà Ba Hoàng,
qu n Bình Th y, TP.C n Th , nh m ánh giá nh h ng c a th c n h n h p
lên kh n ng sinh tr ng c a gà Tàu vàng giai
n nuôi úm 0 - 4 tu n tu i.
Thí nghi m
c b trí theo th th c phân lô v i hai lô thí nghi m t ng ng
hai nghi m th c là hai lo i th c n Cargill (NTC) và Deheus (NTD). M i
nghi m th c có 8 con gà Tàu vàng m i n và
c l p l i 3 l n. Th i gian thí

nghi m là 4 tu n. Thí nghi m cho k t qu nh sau:
Kh i l ng bình quân (g/con/tu n) c a gà Tàu vàng hai nghi m th c
ng d n theo tu n tu i và không có khác bi t ý ngh a th ng kê. Kh i l ng
bình quân gà k t thúc thí nghi m là 298,3 g/con (NTC) và 307,5 g/con (NTD).
ng tr ng tuy t i (g/con/ngày) không có khác bi t ý ngh a th ng kê
gi a hai nghi m th c qua các tu n tu i. T ng tr ng tuy t i trung bình c giai
n là 9,61 g/con (NTC) và 9,91 g/con (NTD).
ng tr ng tuy t i (g/con/ngày) c a gà Tàu vàng 3 nghi m th c kh i
ng n : 24-28g; >28-<32g; >32g, u không có khác bi t ý ngh a th ng kê
(P>0,05). Tuy nhiên v i kh i l ng n l n h n, nghi m th c >32g cho kh i
ng gà cu i k l n h n.
ng tr ng tuy t
i (g/con/ngày) c a gà tr ng Tàu vàng gi a hai
nghi m th c qua các tu n tu i không có khác bi t ý ngh a th ng kê ngo i tr
tu n th 3 có khác bi t, gà t ng tr ng 13,68 g/con (NTC) và 10,21 g/con
(NTD). T ng tr ng tuy t i (g/con/ngày) c a gà mái Tàu vàng tu n th 2 và
th 4 có khác bi t ý ngh a th ng kê gi a 2 nghi m th c, gà mái nghi m th c
NTD luôn cho t ng tr ng cao h n.
ng th c n tiêu th (g/con/ngày) và h s chuy n hóa th c n t ng
n qua các tu n tu i và không có ý ngh a th ng kê. C giai
n h s chuy n
hóa th c n là 2,67 (NTC) và 2,91 (NTD).
Chi phí th c n/kg t ng tr ng n cu i giai
n nuôi úm c a gà Tàu
vàng nghi m th c NTD là 35.743 ( ) cao h n so v i nghi m th c NTC là
36.749 ( ).
t qu thí nghi m cho th y th c n NTC và NTD có nh h ng không
khác bi t lên s t ng tr ng, h s chuy n hóa th c n c a gà Tàu vàng 0 - 4
tu n tu i. Tuy nhiên th c n NTD có hi u qu h n v chi phí th c n/ kg t ng
tr ng.


ix


CH

NG 1:

TV N

Hi n nay, v i s gia t ng dân s , vi c áp ng nhu c u v l ng th c
th c ph m c ng ngày càng t ng. Vì v y kéo theo s
y m nh phát tri n s n
xu t nông nghi p,
áp ng nhu c u tiêu dùng c a con ng i. Trong ó
ngành ch n nuôi nói chung và ch n nuôi gia c m nói riêng n c ta ã, ang
phát tri n m t cách áng k . T n m 1990 n nay ngành ch n nuôi phát tri n
ng i n nh v i t c
t ng tr ng bình quân t n 5,27% n m (Tr n
Kh i Châu, 2005).
Cùng v i xu h ng chung c a c n c thì BSCL c ng ang u t phát
tri n ngành ch n nuôi gia c m v i nhi u qui mô và hình th c khác nhau nh
ch n nuôi gà th v n, ch n nuôi theo ph ng th c công nghi p và ch n nuôi
bán công nghi p. V i u ki n ti u khí h u nóng m quanh n m, ngu n n c
i dào, môi tr ng sinh thái
BSCL thích h p nuôi gà th v n. Mô hình
nuôi gà th v n là mô hình ã có t r t lâu i, t n t i và phát tri n nhi u
nông h ch y u các t nh nh B n Tre, Ti n Giang, Long An, V nh Long,
n Th ... Trong ó, ch n nuôi gà Tàu vàng là m t ví d
n hình.

Gà Tàu vàng là gi ng b n a, chúng t n t i khá lâu i và là lo i gia
m thân thu c v i i s ng c a ng i nông dân.
c bi t gà Tàu vàng có
ph m ch t th t th m ngon,
c nhi u ng i tiêu dùng l a ch n nên có giá
thành cao, gà có kh n ng tìm ki m th c n t t, s c kháng b nh cao, ngoài ra
u t chu ng tr i th p, d thích nghi v i u ki n ch n th và bán ch n th
c
nông h ( inh Công Ti n và Nguy n Qu c t, 2010).
Tuy nhiên, v i xu th phát tri n hi n nay, ngành ch n nuôi phát tri n
theo qui mô công nghi p và s d ng th c n công nghi p d ng h n h p là ch
u, nh t là trong giai
n nuôi úm (0 - 4 tu n tu i). Nh ng v i s a d ng
a các lo i th c n trên th tr ng, vi c ch n l a m t lo i th c n phù h p,
i nhu n cao nh t cho gà Tàu vàng v n ch a
c nghiên c u r ng rãi.
Xu t phát t th c t ó và
c s ch p thu n c a B môn ch n nuôi,
Khoa Nông nghi p và Sinh h c ng d ng, tr ng i h c C n Th chúng tôi
ti n hành
tài: “ nh h ng c a th c n h n h p lên s sinh tr ng c a
gà Tàu vàng giai
n 0 - 4 tu n tu i” t i tr i gà Ba Hoàng, qu n Bình Th y,
TP.C n Th . M c tiêu c a tài nh m:
ánh giá s sinh tr ng c a gà Tàu vàng giai
nh h ng c a th c n h n h p.

n 0 - 4 tu n tu i d

i


Ch n th c n h n h p phù h p, em l i hi u qu kinh t cao trong ch n
nuôi gà Tàu vàng t hai lo i th c n thí nghi m.
1


CH
2.1

L

NG 2: C

S

LÝ LU N

C V CÁC GI NG GÀ TH V

N T I VI T NAM

2.1.1 Gà Tàu vàng
Gà Tàu vàng xu t x t Trung Qu c,
c nuôi ph bi n mi n Nam
nh Ti n Giang, Long An, B n Tre,... Gà có c
m là có t m vóc l n, có 3
ki u màu lông chính là vàng r m, vàng s m và vàng r m có m en c ,
cánh và uôi. Ph n l n gà Tàu vàng có mào
t i, m t s mào kép. Tu i
u tiên c a gà là vào 180 ngày tu i, t l

là 26%, bình quân s n l ng
tr ng 100 qu /mái/n m, kh i l ng tr ng 50 g/qu , tr ng có phôi 80%, t l p
88%, gà Tàu mái có tính p cao, nuôi con khéo ( ng V Bình, 2007).
Gà Tàu vàng có chân vàng da vàng, t m vóc l n h n gà Ri, thích p
tr ng và nuôi con gi i. a s có mào n m t s con có mào n .
c
m
a gà là d c bàn chân có hàng lông nh m c phía ngoài chân và h ng xu ng
i. Gà Tàu vàng là gà th t, d nuôi, cho th t th m ngon,
c nhi u ng i
tiêu dùng l a ch n (Bùi Xuân M n, 2007).
Gà Tàu vàng có kh i l ng lúc n 30 g, vào
1,8 kg, lúc tr ng thành
gà tr ng n ng 3,0 kg, gà mái n ng 2,1 kg. Th ng m th t lúc 16 tu n tu i,
con tr ng n ng kho ng 2,0 kg, con mái n ng kho ng 1,5 kg, t l thân th t
67%, th t và tr ng ngon. Gà Tàu vàng d nuôi và ki m m i t t (Lê Minh
Hoàng, 2002).
Theo k t qu nghiên c u c a Vi n ch n nuôi (2005) thì gà Tàu vàng n
16 tu n tu i t t l nuôi s ng là 92,5%, tiêu th 3,79 kg th c n, kh i l ng
thân th t 67,79% (mái) 80% (tr ng), t l th t ùi là 21,8% (mái) và 22,5%
(tr ng), t l th t c 17,7% (mái ) và 15,2% (tr ng). tr i Vigova thì gà Tàu
vàng nuôi nh t có s n l ng tr ng 73,25 tr ng/mái/40 tu n , t l phôi
86,1%, t l n /phôi là 68,65%. S n l ng tr ng n m u là 125 qu /mái, n m
th 2 là 95 qu /mái, chi phí th c n là 3,4 kg/10 qu tr ng, t l phôi 84%, t l
/phôi là 88,1%, tu i tr ng u tiên là 144 ngày. N u nuôi th v n thì s
t h t lúc 135 ngày tu i, kh i l ng r t h t là 1,9 kg (mái) và 2,3 kg (tr ng).
Theo Nguy n Thanh Nhàn (2012), gà Tàu vàng b t u m c lông cánh
ngày tu i th 3 n ngày tu i th 5 t 80% và t toàn àn vào ngày tu i th
9. Kho ng 7 ngày tu i gà b t u m c lông uôi và t 50% vào ngày tu i 21.
Kho ng 6 - 7 tu n tu i thì gà b t u m c lông c , lông l ng và lông l n (l p

lông th 2). Gà Tàu vàng m c lông hoàn thi n 50% t ng àn tu n tu i th
10. n tu n 16 thì quá trình m c lông c a gà Tàu vàng
c xem là hoàn t t.

2


Hình 2.1: Gà Tàu vàng
Ngu n: />
2.1.2 Gà Tam hoàng
Gà Tam Hoàng có ngu n g c t Trung Qu c,
c nh p vào n c ta
nh ng n m u th p k 90 và
c nuôi r ng rãi trên c n c. Gà có c
m
là lông, da, chân màu vàng, có ch t l ng th t và tr ng th m ngon, s c
kháng t t,
c chia làm 2 dòng là 882 và Jiangcun (Vi n Ch n Nuôi, 2005).
Gà Tam Hoàng d nuôi và l n nhanh h n gà Tàu vàng, thích nghi t t v i
ki u ch n th c ng nh ch n nuôi công nghi p, ch t l ng th t th m ngon (Lê
ng M n và oàn Xuân Trúc, 2004).
Dòng 882 thì có lông màu vàng, vàng m, nâu s m ho c ph t en. Mào
n, ng,
t i, da vàng, chân m p v a ph i màu vàng, có hai hàng v y
chân, hình dáng b u b nh. Tu i
tr ng u tiên lúc 138 - 140 ngày tu i. S n
ng tr ng t 141 - 143 qu
68 tu n tu i. Kh i l ng gà th t t 1,8 - 1,9
kg lúc 13 tu n tu i. Tiêu t n th c n/ kg t ng tr ng là 2,8 - 3,0 kg (Vi n Ch n
Nuôi, 2005).

Dòng Jiangcun thì lông màu vàng sáng bóng ng nh t, mào hoa n
ng,
t i, da vàng, chân cao v a ph i có hai hàng v y, dáng gà thon nh .
Tu i
tr ng u tiên lúc 132 - 133 ngày tu i, kh i l ng lúc
u tiên là
1,7 kg. S n l ng tr ng t 156 - 160 qu lúc 68 tu n tu i. Kh i l ng gà nuôi
th t lúc 13 tu n tu i t 1,8 kg. Tiêu t n th c n/ kg t ng tr ng là 3,0 - 3,1 kg
(Vi n Ch n Nuôi, 2005).

3


2.1.3 Gà nòi
Gà nòi
c nuôi ph bi n trên kh p Vi t Nam, th ng
c g i là gà
ch i hay gà á. Con tr ng có lông màu xám, màu
l a xen l n các v t xanh
bi c, con mái màu xám, vóc dáng to, chân cao, c cao, th t
r n ch c. Kh i
ng tr ng thành gà tr ng 3,0 - 4,0 kg, gà mái 2,0 - 2,5 kg. Gà t kh i
ng th t sau 5 tháng, s n l ng tr ng 50 - 60 qu /mái/n m, kh i l ng tr ng
50 - 55 g, tu i b t u là 7 tháng tu i (Bùi Xuân M n, 2007).
Gà nòi
c ng i ch n nuôi a chu ng vì có nhi u u
m nh thích
nghi cao v i
u ki n ch n th , s c
kháng cao, ít b nh và th t th m ngon.

Tuy nhiên gà nòi v n có khuy t
m là ch m l n, kh n ng sinh s n th p và
lai t p nhi u (Nguy n M nh D ng và Hu nh H ng H i, 2006).
2.1.4 Gà L

ng ph

ng

Gà L ng Ph ng có ngu n g c t Tam Ninh, Qu ng Tây, Trung Qu c.
Gà thích nghi t t v i
u ki n ch n nuôi c a Vi t Nam, hi n nay
c nuôi
ng rãi. Gà tr ng có mào cao th ng, ng c n , l ng th ng, chân cao trung bình
có lông uôi dài và cong. Gà mái u thanh nh , hình vóc kh e m nh, chân
nh và th p, lông màu vàng và có ch m en. Gà mái
tr ng lúc 24 tu n tu i
có kh i l ng kho ng 2,1 kg (Bùi Xuân M n, 2007).
n l ng tr ng lúc 66 tu n tu i t 177 qu . T l p n
t 92,5%. Gà
nuôi th t k t thúc lúc 11 tu n tu i t 2,2 - 2,3 kg/con. Tiêu t n th c n 2,6 2,7 kg cho m i kg t ng tr ng. Gà có ch t l ng th t th m ngon. Gà thích nghi
t v i u ki n ch n nuôi c a Vi t Nam và hi n nay
c nuôi r ng rãi (Bùi
Xuân M n, 2007).
2.1.5 Gà ri
Gà Ri là gi ng gà n i ph bi n các t nh phía B c. các t nh phía Nam
có tên là gà Ta Vàng. Tùy theo s ch n l c trong quá trình ch n nuôi mà gi ng
gà Ri có nhi u lo i hình t ng i khác nhau m i a ph ng. Tuy v y,
nh ng nét c tr ng c a gà Ri là t m vóc nh , chân th p. Gà mái có b lông
vàng nh t ho c vàng nâu, có

m lông en c và l ng. Gà tr ng có b lông
c s nhi u màu. Lông c
tía ho c da cam, lông cánh ánh en. Chân, da,
có màu vàng nh t. Gà Ri m c lông s m, h n 1 tháng tu i là m c
lông
(Lê H ng M n và Nguy n Thanh S n, 2001).
Gà mái p tr ng và nuôi con khéo, nuôi th t có t c
t ng tr ng ch m,
th t th m ngon. Gà Ri thích h p nuôi ch n th ho c bán ch n th ( ng V
Bình, 2007).

4


2.1.6 Các gi ng gà khác
Ngoài các gi ng gà k trên, còn có m t s gi ng gà khác c ng ang
c
nuôi ph bi n t i n c ta c bi t là
BSCL nh các gi ng gà Ai C p, gà
Tre, gà Sao, gà Ác… Các gi ng này thích nghi nuôi nông h và cho giá tr
kinh t cao v ch t l ng th t và tr ng. Bên c nh ó, m t s gi ng còn
c
nuôi v i m c ích làm c nh, gi i trí và làm thu c.
2.2

C

M C U T O VÀ SINH LÝ TIÊU HÓA C A GÀ

quan tiêu hóa c a gia c m khác bi t r t nhi u so v i ng v t có vú.

c bi t gia c m có t c
trao i ch t và n ng l ng cao h n. Chi u dài c a
ng tiêu hóa gia c m không l n, th i gian mà kh i th c n gi l i trong ó
không v t quá 2 - 4 gi , ng n h n nhi u so v i các ng v t khác.
ng tiêu hóa c a gia c m có nh ng
m chung gi ng heo và ng i.
Chúng là ng v t d dày n nên kh n ng tiêu hóa x và carbohydrate kém
so v i ng v t nhai l i (Rose, 1997).
u t o t ng quát b máy tiêu hóa c a gia c m g m các b ph n ch y u
sau: m , xoang mi ng, d dày tuy n, d dày c , ru t non, và l huy t (D ng
Thanh Liêm, 2003).

Hình 2.2: H tiêu hóa c a gà
Ngu n: />
2.2.1 M và xoang mi ng
Gà tìm th c n nh vào th giác và xúc giác, r t ít khi nh vào kh u giác
và v giác. M gà c u t o b ng ch t s ng, hình thoi, có mép tr n và nh n r t
thích h p cho vi c l y th c n nh và xé nh th c n l n.
Xoang mi ng gà không có r ng nên không nhai th c n, ch có l i và
t h th ng tuy n n c b t r t phong phú và ph c t p h n ng v t có vú.

5


Tuy n c b t
(Rose, 1997).

c ti t ra nh ng có ít enzyme phá v th c n trong mi ng

Sau khi vào mi ng, nh di ng c a l i mà th c n

c a nhanh
xu ng h u. N c b t gà r t ít, thành ph n ch y u là d ch nh y, có tác d ng
th m t th c n cho d nu t. Gà mái có th ti t 7 - 12 ml n c b t trong m t
ngày êm (Nguy n M nh Hùng, 1994).
2.2.2 Th c qu n và di u
Th c qu n: ng th c qu n gia c m dài h n so v i ng v t có vú. Trong
t c các khoang c a th c qu n u
c ph m t v nh y g p n p. Trong b
dày c a nó có các tuy n nh y hình ng. Các ng c a th c qu n ti t ra ch t
nh y th m t b m t c a v nh y làm viên th c n di chuy n d dàng trong
di u (Lê H ng M n và Bùi Lan H ng Minh, 1989).
Di u là ph n phình to c a th c qu n, n m ti p giáp gi a ng c và c ,
i da m t tr c c . Di u gà r t phát tri n hình thành m t túi ch a th c n
(Nguy n M nh Hùng, 1994).
di u th c n
c làm m m, qu y tr n và tiêu hóa t ng ph n do các
men trong th c n và vi khu n trong th c n th c v t. Th c n c ng l u l i
di u lâu h n, khi t l h t và n c b ng nhau thì gi l i di u 5 - 6 gi . Trong
di u có
pH 4,5 - 5,8. di u nh men amilaza tinh b t
c phân gi i thành
ng a có tr ng l ng phân t nh h n, m t ph n
c chuy n thành
ng n glucoza (Lê Minh Hoàng, 2002).
2.2.3 Tiêu hóa

d dày tuy n

dày tuy n
c c u t o t c tr n, d ng ng ng n n i v i d dày c

eo nh . D ch d dày tuy n có acid clohydric (HCl), pepsin, men bào t musin
và s ti t d ch là không ng ng, sau khi n càng
c t ng c ng. Protein
c
th y phân thành almynoza và pepton. Th c n không gi lâu d dày tuy n
mà nhanh chóng
c chuy n n d dày c (Lê Minh Hoàng, 2002).
Trong d dày tuy n có nhi u m c nh m t th ng c ng có th nhìn th y,
ó là c a
ra c a các ng tuy n d ch v , m i n v tuy n c ng có c u t o
nh tuy n d ch v c a ng v t có vú. Trong nang tuy n c ng có 2 lo i t bào:
t lo i th t to ti t ra acid HCl và m t lo i nh ti t ra ti n enzyme
Pepsinogen. Th c n i qua ây
c th m t b i d ch v và ti p t c
c
chuy n xu ng d dày c
tiêu hóa ti p (D ng Thanh Liêm, 2003).

6


2.2.4 Tiêu hóa

d dày c

dày c là c quan phát tri n nh t c a gia c m. Nó có hình tròn, d t
nh hai chi c a nh úp vào nhau, do l p c dày, r n t o thành. Nó có th
xem nh h v c a loài có vú và có ch c n ng c bi t (Nguy n M nh Hùng,
1994).
dày c không ti t d ch tiêu hóa mà t d dày tuy n ti t ra ch y vào.

ây th c n
c nghi n nát b ng c h c, tr n l n và tiêu hóa nh các men
ch d dày, enzyme và vi khu n. Acid clohydric tác ng làm cho protein
ng ph ng, lung lay và nh có pepsin nên
c phân gi i thành pepton và
t ph n các acid amin. T d dày c các ch t
c chuy n vào manh tràng,
có các men c a d ch ru t và d ch t y cùng tham gia, môi tr ng b ki m hóa
o u ki n cho ho t ng c a các men phân gi i protein và gluxit (Lê Minh
Hoàng, 2002).
Trong d dày c có lót m t l p t bào s ng hóa r t c ng
ch ng l i s
va p, xay xát khi m nghi n th c n. Trên b m t c a l p t bào này có
nhi u gai nh nhô lên làm cho niêm m c tr nên nhám. Ng i ta g i nh ng
gai nh này là "r ng m ". D i kính hi n vi, m i r ng m có m t tuy n nh n
t nh
bên c nh. Qua kh i l p t bào t ng sinh là l p mô c r t phát tri n,
màu
s m. M co bóp có chu k , tùy theo tính ch t th c n mà chu k bóp
có thay i.
giúp cho vi c tiêu hóa, gia c m th ng n nh ng h t s i nh
granit. N u thi u s i thì làm gi m kh n ng tiêu hóa th c n h t trên 10%. Khi
gà n nhi u x ho c n lông thì s i giúp nghi n nát nhanh h n, gà tiêu th
th c n nhi u h n (D ng Thanh Liêm, 2003).
Nh v y, nhi m v chính c a d dày c là tiêu hóa c h c. Ng i ta ã
ti n hành thí nghi m c t b d dày c , n i tr c ti p d dày tuy n v i tá tràng
và cho gà n th c n
c nghi n m n, thì nh n th y gà v n s ng bình th ng
và s n xu t tr ng bình th ng (D ng Thanh Liêm, 2003).
2.2.5 Tiêu hóa


ru t

Ru t non gia c m u trên ti p giáp d dày c , u d i ti p giáp v i
manh tràng. Ru t non là m t ng dài có
n r ng h p khác nhau và chia làm
3
n: tá tràng, không tràng và h i tràng. D i tác d ng c a các enzyme t
ch v , d ch ru t, d ch t y và d ch m t do gan ti t ra, ph n l n các ch t dinh
ng nh cacbonhydrate, protein, lipid
c tiêu hóa và h p th . Nh ng
mãnh th c n c ng ch a nghi n k
c a ng c l i d dày c
nghi n
ti p nh vào nhu ng ng c c a ru t non. Th i gian tiêu hóa c a ru t non t
6 - 8 gi (D ng Thanh Liêm, 2003).

7


Ru t già: ru t già gia c m không phát tri n, nó do tr c tràng thô ng n và
2 manh tràng vào
n u tr c tràng t o thành (Ph m T n Nhã, 2010).
Ru t già ti t ra d ch l ng, c, ki m tính, pH = 7,42 và ch a các men
proteolyse, aminolytic, lypolitic và enterokinaza.
Tuy n t y ti t ra d ch pancreatic l ng, không màu, h i m n, có ph n ng
i toan ho c h i ki m (pH = 6). D ch này ch a các men stripsin,
cacboxibeptidaza, amilaza, mantaza và lipaza: Tripsin
c tác ng c a men
ch ru t enterokinaza tr thành men ã ho t hóa có tác d ng phân gi i

protein và các acid amin. Men amilaza và mantaza phân gi i các polysaccarit
thành các polysaccarit glucoza. Men lipaza
c m t ho t hóa phân gi i lipit
ra glycerin và acid béo.
t có vai trò quan tr ng trong quá trình tiêu hóa, gây nên nh t ng
, ho t hóa các men tiêu hóa c a d ch t y, kích thích t ng nhu ng ru t, t o
u ki n h p thu các ch t dinh d ng ã tiêu hóa, c bi t là các acid béo t
o các h p ch t d hòa tan.
ru t, gluxit
c phân gi i thành các monosaccarit do men amilaza
a d ch t y và m t ph n c a d ch ru t, d ch m t.
manh tràng, protid
c phân gi i n các pepton và polypeptide d i
tác
ng c a HCl và các men d ch d dày pepsin và chimusin, r i men
proteolyse c a d ch t y phân gi i thành acid amin trong h i tràng và tá tràng
(Lê Minh Hoàng, 2002).
huy t: có c u t o g n gi ng nh m t cái túi, có các c a
vào nh
ru t già, hai ng d n ni u,
ng sinh d c. Phân và n c ti u n m l huy t
t th i gian,
ây có quá trình h p thu mu i và n c. Do ó làm cho phân
gia c m khô i. N c ti u c ng cô ng l i thành mu i urate màu tr ng
u
c phân. N u cho gia c m n d th a protein làm mu i urate sinh ra nhi u
làm phân có màu tr ng nhi u, n u cho n thi u protein thì phân màu en nhi u
(D ng Thanh Liêm, 2003).
2.3 NHU C U DINH D


NG VÀ TH C N CHO GÀ

Ngày nay, trong ch n nuôi gà th t,
t ng t c
phát tri n c th gà,
ngoài công tác gi ng ra thì con ng i c n cung c p th c n t i u v i y
các v t ch t dinh d ng
c cân b ng nghiêm ng t gi a các acid amin và
khoáng vi l ng. Ngoài ra th c n h n h p cho chúng còn b sung hàng lo t
các ch ph m hóa sinh h c, tuy không mang ý ngh a v dinh d ng nh ng nó
kích thích sinh tr ng và làm t ng ch t l ng th t nh các enzyme (amylase,
protease), các hormone sinh tr ng, m t s khoáng ch t không gây h i cho
8


con ng i, m t s s c t làm t ng màu vàng c a da (Bùi
ng M n, 2000).
ng 2.1: Ch

dinh d

c L ng và Lê

ng c a gà Tàu vàng
Giai

n nuôi

Ch tiêu
0-7 tu n tu i


8-19 tu n tu i

2950

2750

2800

19,0

15,0

16,0

Calci (%)

1,0

1,0

3,2

Phospho t ng s (%)

0,75

0,75

0,85


ME (kcal/ kg th c n)
m thô (%)

Ngu n:

ng S Hùng và ctv (2008)

2.3.1 Protein
Protid tham gia c u t o các men sinh h c, các hormone làm ch c n ng
xúc tác,
u hòa quá trình ng hóa các ch t dinh d ng trong c th gia súc
gia c m. Nhu c u protein trong th c n cho gà con giai
n 1 - 4 tu n tu i là
22 - 24% (Lê Minh Hoàng, 2002).
Protein có nh ng c tính mà các ch t h u c khác không có
Duy Gi ng và ctv, 1997).

c (V

- Protein là thành ph n c u t o t bào, chi m n 1/5 kh i l ng c th
gà, 1/8 kh i l ng tr ng. Protein là h p ch t quan tr ng không có ch t dinh
ng nào thay th
c vai trò trong t bào s ng vì phân t protid ngoài
carbon, hydro, oxy, nit , l u hu nh và phospho... mà các phân t m ,
ng
t không có.
- T bào tr ng, tinh trùng, s n ph m th t, tr ng u c u t o t protid, vì
y thi u protein trong th c n thì n ng su t tr ng, th t gi m.
ng th i

protein cung c p n ng l ng cho c th .
- Protein t o kháng th
c hi u và không c hi u. Kháng th trong máu
ch y u là - globulin. M t kh u ph n thi u protein s làm cho c th ch ng
nh t t kém, áp ng mi n d ch sau ch ng ng a y u.
Protein
c t o thành t nhi u acid amin, g m 2 nhóm là acid amin
thi t y u và acid amin không thi t y u.
Nhóm acid amin thi t y u: nhóm này ng v t không th t ng h p
c
mà ph i cung c p t ngu n th c n, g m 10 lo i cho gia c m là arginin,

9


histidin, leucin, isoleucin, phenylalanine, valin, treonin, lyzin, methionin,
tryptophan và glycin (Lê Minh Hoàng, 2002).
Nhóm acid amin không thi t y u: nhóm này c th gia c m t t ng h p
c t s n ph m trung gian trong quá trình trao i acid amin, acid béo và t
p ch t ch a amino. Nhóm này g m có alanin, aspaginin, cystin, aspartic,
glycin, axit glutamid, hydroprolin, serin, prolin, tyrozin, citrulin, cystenin và
hydroxylizin (Lê Minh Hoàng, 2002).
2.3.2 N ng l

ng, glucid (b t

ng)

Ngu n cung c p n ng l ng ch y u cho gà là glucid (ch t b t
và lipit (ch t béo trong th c n) (Võ Bá Th , 1996).


ng)

ng l ng r t c n thi t cho s sinh tr ng c a mô bào, các ho t ng
và duy trì thân nhi t. Vì v y n ng l ng
c xem là “ng n l a c a s s ng”
(Nguy n
c H ng, 2006).
Tùy theo dòng gà, gi ng gà, l a tu i, tính n ng s n xu t, nhi t
môi
tr ng,... mà nh m c nhu c u dinh d ng có khác nhau.
i v i gà con, gà
th t, nh t là gà giai an thúc m p c n n ng l ng r t cao (Võ Bá Th , 1996).
Theo D ng Thanh Liêm (2003) thì m c n ng l ng trao i cho gà th t
công nghi p là 3100 kcal/kg th c n.
i v i gà th v n thì m c n ng l ng
trao i c n cho gà giai
n t 1 - 21 ngày tu i là 3000 kcal/kg th c n, giai
n gà giò n xu t chu ng là 2800 kcal/kg th c n. Còn i v i Nguy n
Nh t Xuân Dung (1996) thì nhu c u n ng l ng cho gà con là 3000 - 3100
kcal/kg th c n h n h p, cho gà nuôi th t là 3000 - 3300 kcal/kg th c n và
cho gà là 2700 - 2900 kcal/kg th c n.
Kh u ph n kh i ng cho gà con làm gà h u b thay th là 2750 - 2970
kcal/kg th c n, còn kh u ph n cho gà th t thì ch a m c n ng l ng cao h n
3080 - 3410 kcal/kg th c n (Bùi Xuân M n, 2007).
cung c p y , cân i và chính xác kh u ph n n cho gia c m thì
ut
u tiên là m c n ng l ng trong kh u ph n. N ng l ng c n thi t cho
vi c duy trì các ho t ng, sinh tr ng và phát tri n c a c th . L ng th c n
th a so v i c th s

c s d ng không có hi u qu và tích l y thành m .
Chi phí n ng l ng trong kh u ph n gia c m t 45 - 55% t ng chi phí. Trong
kh u ph n, ngu n n ng l ng tr c h t t cacbohydrate k
n là m và cu i
cùng là protein (Lê
c Ngoan, 2002).

10


2.3.3 Béo
Ch t béo cung c p ngu n n ng l ng r t cao, ngoài ra còn cung c p các
acid béo thi t y u nh acid linoleic, acid linolenic và acid arachidonic. Ch t
béo hòa tan các vitamin A, D, E và K, hòa tan các s c t caratenoid, các
xanthophylls c th h p thu làm da vàng, m vàng, t ng màu vàng c a lòng
tr ng. Ngoài ra, v i t l thích h p ch t béo còn làm t ng tính ngon mi ng,
gi m b i c a th c n và gi v sinh chu ng nuôi (Lâm Minh Thu n, 2004).
ng l ng t a nhi t khi chuy n hóa ch t béo ít h n chuy n hóa protein
và ch t b t
ng nên trong mùa hè gi i quy t n ng l ng cho gà b ng ch t
béo t t h n b t
ng và protein nên trong mùa hè gi quy t n ng l ng b ng
sung 2 - 3% m
gi m stress nhi t. N ng l ng cung c p t ch t béo cao
n g p 2 - 2,2 l n so v i ch t b t
ng và protein (D ng Thanh Liêm,
2003).
2.3.4 Khoáng
Ch t khoáng là thành ph n ch y u c a b x ng, tham gia c u t o t
bào d i d ng mu i c a chúng. G m nhóm a l ng và nhóm vi l ng (Lê

Minh Hoàng, 2002).
Ch t khoáng a l ng có th o b ng gram trong m i kilogram th c n
ho c tính b ng n ng
ph n tr m. Khoáng a l ng g m có: Ca, P, Na, K,
Cl, Mg, S...
Ch t khoáng vi l ng có r t ít trong th c n, có th o b ng miligram
trong m i kilogram th c n ho c
c tính b ng nông
ph n tri u (ppm).
m các nguyên t : Mn, Fe, Co, Zn, I,… (D ng Thanh Liêm, Võ Bá Th ,
1980).
Khoáng vi l ng c th c n ít nh ng không th thi u, chúng th
c b sung vào th c n d i d ng premix (D ng Thanh Liêm, 2003).

ng

Thi u mu i khoáng không nh ng nh h ng n s phát tri n bình
th ng c a c th mà còn là nguyên nhân c a nhi u quá trình b nh lý ph c t p
nh gà con ch m l n, g y y u, d b kích thích, co gi t,… Tùy theo ch c n ng
c bi t c a t ng lo i mu i khoáng mà khi thi u nó s phát sinh ra nh ng b nh
t t ng ng. Ví d nh thi u Ca, P s gây ra b nh còi x ng, ch m l n.
Thi u Mn nh h ng x u n s phát tri n x ng kh p, y u chân, i l i khó
kh n. Thi u Fe nh h ng n s t o máu, gi m hemoglobin…
Th a ch t khoáng c ng gây ra nhi u tác h i, vì trong c th gà có s cân
ng gi a m t s ch t khoáng nên khi th a ch t khoáng này s gây ra tình
tr ng thi u ch t khoáng kia (Bùi Quang Toàn và ctv, 1980).
11


2.3.5 Vitamin

Vitamin là h p ch t h u c tham gia m i ho t ng sinh lý c a c th gà
i vai trò nh m t ch t kích thích xúc tác,… Vì v y n u thi u m t lo i nào ó
gây ra r i lo n sinh lý m c
cao d n n b nh (Lê H ng M n và Hoàng
Hoa C ng, 1999).
Vitamin có hai nhóm: nhóm hòa tan trong d u g m vitamin A, D, K, E
và nhóm vitamin hòa tan trong n c g m vitamin B1, B2, B3, B5(PP), B6,
B8(H), B9(BC), B12, C (Lê Minh Hoàng, 2002).
ng 2.2: Tiêu chu n vitamin trong m t kg th c n c a gà (IU/kg)
Các lo i gà
Các lo i vitamin
Gà con

Gà giò

Gà th t

A

12000-15000

8000-10000

1000-12000

D3

2500-3000

1500-2000


2000-3000

E

30-60

20-40

30-50

K

3-5

1-2

2-3

B1

2-3

1-2

2-3

B2

7-9


4-6

5-6

B3

40-50

25-40

30-40

B5

10-13

7-9

10-14

B6

5-7

3-5

4-6

B7


400-500

200-300

300-400

B8

0,07-0,12

0,03-0,08

0,05-0,10

B9

1-1,5

0,8-1,2

1-1,5

B12

0,03-0,04

0,04-0,015

0,02-0,03


C

100-150

10-15

100-150

Ngu n: Võ Bá Th (2000)

2.3.6 N

c u ng cho gà

c là thành ph n c b n c a t bào s ng. N c r t quan tr ng trong
u t o c th và m i ho t ng s ng c a gà, chi m 60 - 70% kh i l ng c
th s ng (Lê Minh Hoàng, 2002).

12


t c quá trình tiêu hóa ph thu c vào s có m t c a n c. S phân gi i
các ch t dinh d ng là m t quá trình hóa h c c a s th y phân và các s n
ph m c a s phân gi i ch
c h p thu vào thành ru t d i d ng dung d ch.
Do ó n c trong c th
ng v t v a là dung môi v a là ph ng ti n v n
chuy n. Ngoài ra s b c h i n c c a c th c ng tham gia vào s
u hòa

thân nhi t (Neumeister, 1978).
Theo Bùi Xuân M n (2007) thì n c chi m ph n l n trong c th
ng
t, c u thành t 55 - 75% c th gia c m tùy th c vào
tu i và
tr ng
thành, kho ng 58% trong c th c a gà, 66% trong tr ng. Và theo Lã Th Thu
Minh (2000) trong c th gà m i n t l n c chi m t i 76%, trong máu n c
chi m t i 80%, trong c th chi m 70 - 80%, x ng chi m 22% n c.
Nhu c u n c cho gà: 220 C gà c n l ng n c g p 1,5 - 2 l n; 350 C
n g p 4,7 - 5 l n l ng th c n. Gà mái không
c n 140 g n c/ngày; gà
mái c n 250 g n c/ ngày; bình th ng l ng n c c n cho gà g p 3 l n
ng th c n (Lê Minh Hoàng, 2002).
c u ng cho gà ph i s ch s , mát vào mùa hè và m cho mùa ông.
c u ng r t quan tr ng cho i s ng sinh v t. N u chúng ta l là không
quan tâm úng m c có th d n n tai h i cho gà, làm thi t h i kinh t không
nh . Ph ng pháp cung c p n c t t nh t là cho gà ti p xúc tr c ti p v i
ngu n n c, cho chúng u ng th a thích. Tuy nhiên c n ph i m b o các ch
tiêu h p v sinh n c u ng, n ng
ch t hòa tan không v t quá 15 g/lít.
c t t ch a 2,5 g ch t hòa tan/1 lít. NaCl không v t quá 10 g/1 lít, mu i
sunfat không quá 1 g/1 lít, mu i natri t i a 50 - 100 ppm. Không cho gà u ng
c có ch a các tác nhân gây b nh ký sinh trùng, truy n nhi m hay có ch t
c h i (V Duy Gi ng, 1997).
2.4 K THU T NUÔI ÚM GÀ CON
2.4.1

u ki n chu ng nuôi


Tr c khi nuôi gà c n chu n b
y
m i v t ch t, k thu t nh :
chu ng nuôi, rèm che, cót quây, ch p s i, máng n, máng u ng,... T t c ph i
c kh trùng tr c khi s d ng 5 - 7 ngày. Chu n b
y
th c n, n c
ng, thu c thú y c n thi t. Chu ng nuôi ph i m b o thoáng mát vào mùa hè
và kín m mùa ông. N n chu ng thi t k cao ráo, thoát n c, úng k thu t
(Vi n Ch n Nuôi, 2009).
2.4.1.1 Máng n
Máng n có r t nhi u ki u t
n gi n n ph c t p, t lo i cho n th
công cho n cho n b ng máy. Hình d ng c ng a d ng, có lo i hình vuông,
13