TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN KIM YẾN

KẾ TOÁN VÀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH
LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH MTV
THUỐC LÁ AN GIANG

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: Kế toán
Mã số ngành: 52340301

Tháng 08 Năm 2014


TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN KIM YẾN
MSSV: 4118639

KẾ TOÁN VÀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH
LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH MTV
THUỐC LÁ AN GIANG

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: Kế toán
Mã số ngành: 52340301

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

NGUYỄN THỊ DIỆU

Tháng 08 Năm 2014


LỜI CẢM TẠ
=====   =====
Đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô khoa Kinh Tế - Quản
Trị Kinh Doanh của Trƣờng Đại Học Cần Thơ đã tận tình truyền đạt cho em
những kiến thức quý báu, bổ ích trong suốt thời gian học tập tại trƣờng. Đặc
biệt là cô Nguyễn Thị Diệu – ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn những kiến thức
nghiệp vụ chuyên môn và giúp đỡ em trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu
luận văn tốt nghiệp này.
Đồng thời, em cũng xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình
của Ban lãnh đạo và các anh chị phòng kế toán của Công ty TNHH MTV
Thuốc Lá An Giang trong suốt 8 tuần thực tập tại Công ty đã cung cấp nhiều
kiến thức thực tế rất bổ ích và quý báu, giúp em nắm đƣợc phƣơng pháp hạch
toán tại Công ty nhằm vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, nắm vững hơn kiến
thức đã học và nâng cao hiểu biết về chuyên môn của mình.
Tuy nhiên, do thời gian thực tế chƣa nhiều, kiến thức còn hạn chế và đặc
biệt và việc tiếp cận với thực tế còn ít. Do vậy, báo cáo này khó có thể tránh
khỏi những sai sót. Rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp của quý thầy cô,
các anh chị phòng kế toán và Ban lãnh đạo của Công ty.
Cuối cùng, với lòng biết ơn sâu sắc, em xin gửi đến quý thầy cô, Ban
lãnh đạo cùng các anh chị trong Công ty lời chúc sức khỏe.
Cần Thơ, ngày tháng
Tác giả

năm 2014


NGUYỄN KIM YẾN

i


TRANG CAM KẾT
=====   =====
Tôi xin cam kết luận văn này đƣợc hoàn thành dựa trên các kết quả
nghiên cứu của tôi và những kết quả nghiên cứu này chƣa đƣợc dùng cho bất
cứ luận văn cùng cấp nào khác.
Cần Thơ, ngày tháng năm 2014
Tác giả

NGUYỄN KIM YẾN

ii


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
=====   =====
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

Cần Thơ, Ngày…Tháng…Năm 2014

iii


MỤC LỤC
Trang
Chƣơng 1: GIỚI THIỆU ........................................................................................ 1
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................................................................... 1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................................... 1
1.2.1 Mục tiêu chung ............................................................................................. 1
1.2.2 Mục tiêu cụ thể ............................................................................................. 2
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................................................... 2

1.3.1 Không gian .................................................................................................... 2
1.3.2 Thời gian ....................................................................................................... 2
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu ................................................................................... 2
Chƣơng 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................. 2
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN ........................................................................................... 3
2.1.1 Kế toán doanh thu ......................................................................................... 3
2.1.2 Kế toán chi phí ............................................................................................ 10
2.1.3 Kế toán xác định kết quả kinh doanh......................................................... 19
2.1.4 Kế toán phân phối kết quả kinh doanh ...................................................... 21
2.1.5 Phân tích doanh thu – chi phí – lợi nhuận qua một số chỉ tiêu đánh giá
hiệu quả hoạt động kinh doanh ............................................................................ 22
2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................. 24
2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu...................................................................... 24
2.2.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu .................................................................... 24
Chƣơng 3 : GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH MTV
THUỐC LÁ AN GIANG ..................................................................................... 26
3.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH .............................................................................. 26
3.2 NGÀNH NGHỀ KINH DOANH, CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA
CÔNG TY ............................................................................................................ 27
3.2.1 Ngành nghề kinh doanh .............................................................................. 27
3.2.2 Mục Tiêu ..................................................................................................... 29
3.2.3 Chức năng ................................................................................................... 28
iv


3.2.4 Nhiệm vụ..................................................................................................... 28
3.3 CƠ CẤU TỔ CHỨC ...................................................................................... 30
3.3.1 Sơ đồ tổ chức của công ty ........................................................................... 30
3.3.2 Nhiệm vụ của từng phòng ban .................................................................... 30
3.4 TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN .................................................................. 32

3.4.1 Sơ đồ tổ chức .............................................................................................. 32
3.4.2 Chức năng nhiệm vụ của từng kế toán viên................................................ 32
3.4.3 Chế độ kế toán và hình thức kế toán ........................................................... 33
3.5 NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT
KINH DOANH CỦA CÔNG TY. ....................................................................... 35
3.5.1 Chính sách kinh tế nhà nƣớc ....................................................................... 35
3.5.2 Yếu tố con ngƣời ........................................................................................ 36
3.5.3 Yếu tố cạnh tranh ........................................................................................ 36
3.6 PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA CÔNG TY TRONG 3 NĂM TỪ NĂM 2011 ĐẾN NĂM 2013 VÀ 6
THÁNG NĂM 2014 ............................................................................................ 36
3.6.1 Phân tích, đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong 3
năm từ năm 2011 đến năm 2013 .......................................................................... 36
3.6.2 Phân tích. Đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong 6
tháng năm 2014. ................................................................................................... 38
3.7 THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ PHƢƠNG HƢỚNG PHÁT TRIỂN .......... 41
3.7.1 Thuận lợi ..................................................................................................... 41
3.7.2 Khó khăn ..................................................................................................... 41
3.7.3 Định hƣớng phát triển ................................................................................. 41
Chƣơng 4 : KẾ TOÁN VÀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN TẠI
CÔNG TY TNHH MTV THUỐC LÁ AN GIANG ............................................ 42
4.1 ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ LỢI
NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH MTV THUỐC LÁ AN GIANG ..................... 42
4.1.1.Kế toán doanh thu ....................................................................................... 42
4.1.2.Kế toán giá vốn hàng bán ........................................................................... 48
4.1.3 Kế toán chi phí bán hàng ............................................................................ 50
v


4.1.4 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp ........................................................ 54

4.1.5 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính ....................................................... 56
4.1.6 Kế toán chi phí hoạt động tài chính ............................................................ 57
4.1.7 Kế toán các khoản thu nhập khác ............................................................... 59
4.1.8 Kế toán các khoản chi phí khác .................................................................. 60
4.1.9 Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp năm hiện hành ...................... 60
4.1.10 Kế toán xác định kết quả kinh doanh........................................................ 61
4.2 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN CỦA CÔNG TY TRONG 3
NĂM (2011- 2013) VÀ 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014 ........................................ 62
4.2.1 Phân tích về tình hình doanh thu ................................................................ 62
4.2.2 Phân tích tình hình chi phí .......................................................................... 70
4.2.3 Phân tích tình hình lợi nhuận ...................................................................... 79
4.2.4 Phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh qua các chỉ tiêu tài
chính..................................................................................................................... 89
Chƣơng 5 : CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN VÀ
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN ........................................................... 93
5.1 NHẬN XÉT CHUNG .................................................................................... 93
5.1.1 Nhận xét về công tác kế toán ...................................................................... 93
5.1.2 Nhận xét về tình hình lợi nhuận.................................................................. 95
5.2 CÁC GIẢI PHÁP VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY .................. 95
5.3 CÁC GIẢI PHÁP VỀ TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY ............. 96
Chƣơng 6 : KẾT LUẬN ...................................................................................... 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 98

vi


DANH SÁCH BẢNG
Trang
Bảng 3.1 Bảng báo cáo tình hình kết quả hoạt động kinh doanh tại công
ty TNHH MTV thuốc lá An Giang ...................................................................... 36

Bảng 3.2 bảng báo cáo tình hình Kết quả hoạt động kinh doanh của
Công ty TNHH MTV thuốc lá An Giang ............................................................ 39
Bảng 4.1 Bảng tổng hợp doanh thu HĐKD qua ba năm 2011-2013 và 6
tháng 2013, 2014.................................................................................................. 63
Bảng 4.2 Bảng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ qua ba năm
2011, 2012, 2013 và 6 tháng đầu 2 hăn 2013, 2014 ............................................ 65
Bảng 4.3 Bảng doanh thu bán hàng trong nƣớc và XK qua ba năm 2011,
2012, 2013 và 6 tháng đầu 2 năm 2013, 2014 ..................................................... 67
Bảng: 4.4 Bảng doanh thu tài chính qua ba năm 2011, 2012, 2013 và 6
tháng đầu của 2 năm 2013, 2014 ......................................................................... 69
Bảng 4.5 Bảng tổng hợp chi phí HĐKD qua 3 năm 2011-2013 và 6
tháng 2013, 2014.................................................................................................. 71
Bảng: 4.6 Bảng chi phí bán hàng ba năm 2011, 2012, 2013 và 6 tháng
đầu của 2 năm 2013, 2014 ................................................................................... 74
Bảng: 4.7 Bảng chi phí QLDN qua ba năm 2011, 2012, 2013 và 6 tháng
đầu của 2 năm 2013, 2014 ................................................................................... 76
Bảng: 4.8 Bảng chi phí tài chính qua ba năm 2011, 2012, 2013 và 6
tháng đầu của 2 năm 2013, 2014 ......................................................................... 78
Bảng 4.9 Bảng tổng hợp lợi nhuận quan ba năm 2011-2013 và 6 tháng
2013, 2014 ........................................................................................................... 80
Bảng: 4.10 Bảng lợi nhuận từ HĐSSXKD qua ba năm 2011, 2012, 2013
và 6 tháng đầu của 2 năm 2013, 2014 ................................................................. 82
Bảng: 4.11 Bảng lợi nhuận từ HĐ tài chính qua ba năm 2011, 2012,
2013 và 6 tháng đầu của 2 năm 2013, 2014 ........................................................ 84
Bảng: 4.12 Bảng lợi nhuận từ HĐ khác qua ba năm 2011, 2012, 2013 và
6 tháng đầu của 2 năm 2013, 2014 ...................................................................... 86

vii



Bảng: 4.13 Bảng lợi nhuận sau thuế qua ba năm 2011, 2012, 2013 và 6
tháng đầu của 2 năm 2013, 2014 ......................................................................... 88
Bảng 4.14 Tổng hợp một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng chi phí ............ 89
Bảng 4.15 Bảng các phân tích chỉ số sinh lời ..................................................... 91

DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 2.1 Sơ đồ hạch toán TK 511, 512 ................................................................. 5
Hình 2.2: sơ đồ hạch toán các tài khoản làm giảm doanh thu ............................... 7
Hình 2.3 Sơ đồ hạch toán TK 515 ......................................................................... 8
Hình 2.4 Sơ đồ hạch toán TK 711 ......................................................................... 9
Hình 2.5 Sơ đồ hạch toán TK 632 ....................................................................... 12
Hình 2.6 Sơ đồ hạch toán TK 641 ....................................................................... 13
Hình 2.7 Sơ đồ hạch toán TK 642 ....................................................................... 15
Hình 2.8 Sơ đồ hạch toán TK 635 ....................................................................... 16
Hình 2.9 Sơ đồ hạch toán TK 811 ....................................................................... 17
Hình 2.10 Sơ đồ hạch toán TK 8211 ................................................................... 19
Hình 2.11. Sơ đồ hạch toán TK 911 .................................................................... 20
Hình 2.12 Sơ đồ hoạch toán TK 421 .................................................................. 22
Hình 3.1 Sơ đồ bộ máy quản lý ........................................................................... 29
Hình 3.2 Sơ đồ bộ máy kế toán ........................................................................... 31
Hình 3.3 Sơ đồ kế toán trên máy vi tính (theo hình thức nhật ký chung) ........... 33
Hình 4.1 Lƣu đồ luân chuyển chứng từ bán hàng ............................................... 44
Hình 4.2 : Lƣu đồ luân chuyển chứng từ chi bằng tiền mặt ................................ 52
Hình 4.3: Sơ dồ xác định kết quả kinh doanh quý II/2014 .................................. 63
Hình 4.4: Biểu đồ thể hiện CP HĐKD qua ba năm 2011 – 2013 ........................ 72
Hình 4.5: Biểu đồ thể hiện CP HĐKD qua 6 tháng đầu 2013-2014.................... 73

viii



DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT
==== ====
BTC
C/L
CPBH
CP QLDN
DDT
DNTN
DT
ĐĐH
GTGT
GVHB
HĐKD
HĐTC
HĐSXKD
HĐ
KH
MTV
NKC
NVL
PXK
TGTT
TK
TLAG
TL
TMCP
TNDN
TNHH
TSCĐ

TTĐB
XK

:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:

:
:

Bộ tài chính
Chênh lệch
Chi phí bán hàng
Chi phí quản lý doanh nghiệp
Doanh thu thuần
Doanh nghiệp tƣ nhân
Doanh thu
Đơn đặt hàng
Giá trị gia tăng
Giá vốn hàng bán
Hoạt động kinh doanh
Hoạt động tài chính
Hoạt động sản xuất kinh doanh
Hóa đơn
Khách hàng
Một thành viên
Nhật ký chung
Nguyên vật liệu
Phiếu xuất kho
Tỷ giá thanh toá
Tài khoản
Thuốc lá An Giang
Thuốc lá
Thƣơng mại cổ phần
Thu nhập doanh nghiệp
Trách nhiệm hữu hạn
Tài sản cố định

Tiêu thụ đặc biệt
Xuất khẩu

ix


CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 ĐẶT VẤN NGHIÊN CỨU
Nhìn vào chặng đƣờng 6 năm kể từ khi Việt Nam gia nhập vào WTO.
Nền kinh tế Việt Nam đã có những bƣớc tiến rõ rệt trên mọi lĩnh vực, đặc biệt
là ngành nghề kinh doanh sản xuất. Có thể nêu ra nhiều “cái đƣợc” của Việt
Nam sau 6 năm gia nhập vào WTO. Ngoài mở rộng thị trƣờng xuất khẩu, tiếp
thu công nghệ từ nƣớc ngoài, cái đáng nói nhất là việc thu hút mạnh mẽ đầu tƣ
nƣớc ngoài nhờ môi trƣờng ổn định và minh bạch. Tuy nhiên, sau khi gia nhập
WTO nƣớc ta đang đứng trƣớc một thách thức lớn đó là sức ép cạnh tranh gia
tăng khi các doanh nghiệp nƣớc ngoài tràn vào Việt Nam ngày một nhiều.
Chính vì vậy, để có thể đứng vững trong cơ chế thị trƣờng nhƣ hiện nay đòi
hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải có đủ bản lĩnh, sự nhạy bén và linh hoạt
thì việc làm thế nào để nâng cao lợi nhuận luôn là vấn đề đƣợc quan tâm hàng
đầu của bất cứ công ty nào.
Lợi nhuận có vai trò rất quan trọng trong việc đánh giá chất lƣợng hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nâng cao lợi nhuận là mục tiêu
kinh tế hàng đầu của các doanh nghiệp trong cơ chế thị trƣờng hiện nay. Bởi
trong điều kiện kinh doanh theo cơ chế thị trƣờng hiện nay, lợi nhuận là yếu tố
quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Lợi nhuận tác động đến
mọi mặt trong doanh nghiệp nhƣ: tình hình tài chính của doanh nghiệp, thu hút
các nhà đầu tƣ, mở rộng quy mô sản suất, tăng tính cạnh tranh trên thị
trƣờng,....
Hiểu đƣợc tầm quan trọng nhƣ trên, thì việc làm thế nào để thu đƣợc lợi

nhuận tối đa là yêu cầu trọng yếu quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp. Xuất phát từ cách nhìn đó nên qua thời gian thực tập tại công ty
TNHH MTV thuốc lá An Giang tôi quyết định chọn đề tài “Kế toán và phân
tích tình hình lợi nhuận tại công ty TNHH MTV thuốc lá An Giang” để làm
đề tài luận văn tốt nghiệp trong học kì này.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Đánh giá công tác kế toán doanh thu, chi phí và lợi nhuận đồng thời phân
tích tình hình lợi nhuận tại công ty TNHH MTV thuốc lá An Giang. Từ đó đề

1


xuất các giải pháp để hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và lợi
nhuận nhằm nâng cao lợi nhuận và hiệu quả kinh doanh cho công ty.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Đánh giá công tác kế toán doanh thu - chi phí - lợi nhuận tại công ty
TNHH MTV thuốc lá An Giang.
- Phân tích doanh thu – chi phí – lợi nhuận nhằm đánh giá tình hình lợi
nhuận tại công ty TNHH MTV Thuốc lá An Giang.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi
phí, lợi nhuận tại công ty TNHH MTV thuốc lá An Giang trong thời gian tới.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao lợi nhuận tại công ty TNHH
MTV thuốc lá An Giang trong thời gian tới.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Không gian
Đề tài đƣợc thực hiện tại Công ty TNHH MTV thuốc lá An Giang.
1.3.2 Thời gian
- Số liệu dùng để thực hiện kế toán tại doanh nghiệp: Đề tài sử dụng số
liệu của quý II năm 2014.

- Số liệu để phân tích: Đề tài sử dụng số liệu của công ty từ năm 2011
đến năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014.
- Thời gian thực hiện đề tài: Từ ngày 11/08/2014 đến ngày 20/11/2014
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu
- Công tác kế toán doanh thu, chi phí và lợi nhuận tại công ty TNHH
MTV thuốc lá An Giang
- Doanh thu, chi phí, lợi nhuận tại công ty TNHH MTV thuốc lá An
Giang.

2


CHƢƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1.1 Kế toán doanh thu
2.1.1.1 khái niệm về doanh thu
Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu đƣợc trong
kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thƣờng và các
hoạt động khác của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu, không
bao gồm các khoản góp vốn của cổ đông hoặc chủ sở hữu.
2.1.1.2 Một số điều kiện ghi nhận về doanh thu
a) Điều kiện ghi nhận doanh thu
 Doanh thu bán hàng ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn 5 điều kiện sau:
Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho ngƣời mua;
Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa nhƣ ngƣời sở
hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa;
Doanh thu đƣợc xác định tƣơng đối chắc chắn;
Doanh nghiệp đã thu đƣợc hoặc sẽ thu đƣợc lợi ích kinh tế từ giao dịch

bán hàng;
Xác định đƣợc chi phí liên quan đến giao dịch hàng hóa.
 Doanh thu về cung cấp dịch vụ đƣợc ghi nhận khi kết quả của giao
dịch đó đƣợc xác định một cách đáng tin cậy. Trƣờng hợp giao dịch về cung
cấp dịch vụ liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu đƣợc ghi nhận trong kỳ theo
kết quả phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập BCĐKT của kỳ đó. Kết
quả của giao dịch cung cấp dịch vụ đƣợc xác định khi thỏa mãn đồng thời bốn
điều kiện sau:
Doanh thu đƣợc xác định tƣơng đối chắc chắn;
Có khả năng thu đƣợc lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó;
Xác định đƣợc phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập bảng CĐKT
Xác định đƣợc chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để hoàn thành
giao dịch cung cấp dịch vụ đó.
3


2.1.1.3 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
a) Khái niệm
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng số tiền thu đƣợc hoặc sẽ
thu đƣợc từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu nhƣ: bán sản
phẩm, hàng hóa và cung cấp dịch vụ, bao gồm các khoản phụ thu và phí thu
thêm ngoài giá bán (nếu có) phát sinh trong quá trình giao dịch.
b) Chứng từ và sổ sách sử dụng
- Chứng từ sử dụng :
+ Hóa đơn GTGT; hóa đơn bán hàng thông thƣờng;
+ Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ; Phiếu thu; Giấy báo Có;….
- Sổ sách sử dụng :
+ Sổ chi tiết TK 155; 111; 112; 131
+ Sổ cái TK 111; 112; 131; 511
+ Nhật kí chung

c) Tài khoản sử dụng
Tài khoản 511 – “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”
Bên Nợ:
- Số thuế TTĐB, thuế xuất khẩu (nếu có) phải nộp cho nhà nƣớc.
- Kết chuyển hàng bán bị trả lại từ TK 531 vào.
- Kết chuyển số chiết khấu thƣơng mại từ TK 521 vào.
- Kết chuyển số giảm giá hàng bán từ TK 532 vào.
- Kết chuyển doanh thu thuần sang TK 911
Bên Có:
- Doanh thu bán hàng phát sinh.
TK 511 “doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” không có số dƣ cuối
kì.
TK 512 - “Doanh thu nội bộ”
Bên Nợ :
- Số thuế TTĐB, thuế xuất khẩu (nếu có) phải nộp cho nhà nƣớc.
- Kết chuyển hàng bán bị trả lại từ TK 531 vào.
4


- Kết chuyển số chiết khấu thƣơng mại từ TK 521 vào.
- Kết chuyển số giảm giá hàng bán từ TK 532 vào.
- Kết chuyển doanh thu thuần sang TK 911
Bên Có:
- Doanh thu bán hàng phát sinh
TK 512 - “Doanh thu nội bộ” không có số dƣ cuối kì
d) Sơ đồ hạch toán của doanh thu
TK 531
TK 111, 112,
131 Thanh toán với
ngƣời mua về

số hàng trả lại
TK 3331

TK 111, 112,
131

TK 511, 512
Kết chuyển
HBBTL

Doanh thu bán hàng
hóa, sản phẩm, dịch vụ
TK 3331

Thuế
GTGT
TK 532
Số tiền bên bán
chấp nhận giảm
cho KH
TK 3331
Thuế
GTGT

Kết chuyển
GGHB

TK 152, 153,
156
Bán theo phƣơng thức

đổi hàng

TK 334

TK 521

CKTM giảm
trừ cho ngƣời
mua hàng
TK 3331

Kết chuyển
CKTM

Trả lƣơng bằng sản phẩm

Thuế
GTGT
TK 333
Thuế TTĐB, thuế GTGT phải
nộp
TK 911
Kết chuyển doanh thu thuần

Hình 2.1 Sơ đồ hạch toán TK 511, 512

5


2.1.1.4 Các khoản làm giảm doanh thu.

a) Khái niệm
Thuế tiêu thụ đặc biệt là thuế tính trên giá bán của hàng hóa của nhóm
hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Thuế xuất khẩu là thuế đƣợc tính trên giá bán đối với số hàng hóa xuất
khẩu.
Hàng bán bị trả lại là trị giá của số hàng hóa đã tiêu thụ nhƣng bị khách
hàng trả lại do vi phạm cam kết; vi phạm hợp đồng mua bán; hàng bị mất; kém
phẩm chất; không đúng chủng loại, quy cách.
b) Chứng từ và sổ sách sử dụng
- Chứng từ sử dụng :
+ Phiếu nhập kho; Phiếu chi;
+ Hóa đơn GTGT; Giấy báo Nợ;…
- Sổ sách sử dụng :
+ Sổ chi tiết TK 155; 111; 112
+ Sổ cái TK 155; 532; 111; 112; 3332; 3333.
+ Nhật kí chung
c) Tài khoản sử dụng
Tài khoản 531 – “ Hàng bán bị trả lại”
Bên Nợ
- Trị giá hàng hóa, thành phẩm bị trả lại.
Bên Có
- Cuối kỳ kết chuyển vào TK 511 hoặc TK 512
Tài khoản 531 – “Hàng bán bị trả lại” không có số dƣ cuối kỳ.
Tài khoản 3332 – “ Thuế tiêu thụ đặc biệt”
Bên Nợ
Số thuế TTĐB phải nộp đã nộp hoặc số thuế TTĐB đƣợc hoàn lại trừ
vào số thuế TTĐB phải nộp ở kỳ sau.
Bên Có
Số thuế TTĐB phải nộp vào ngân sách nhà nƣớc.


6


Cuối kì Số thuế TTĐB còn phải nộp vào ngân sách nhà nƣớc.
Tài khoản 3333 – “Thuế xuất khẩu”
Bên Nợ
Số thuế xuất khẩu phải nộp đã nộp hoặc thuế xuất khẩu đƣợc hoàn lại trừ
vào số thuế xuất khẩu phải nộp của kỳ sau.
Bên Có
Số thuế xuất khẩu phải nộp vào Ngân sách nhà nƣớc.
Cuối kì thuế xuất khẩu còn phải nộp vào ngân sách nhà nƣớc
d) Sơ đồ hạch toán
TK 131, 111 ,12

TK 521, 531, 532

TK 511, 512

Cuối kì kết chuyển
Chiết khấu thƣơng mại,
các khoản làm giảm
hàng bán bị trả lại, giảm
doanh thu
giá hàng bán
TK 33311
Thuế GTGT (PP
Thuế GTGT ( PP
khấu trừ
trực tiếp)
TK 3332

Thuế TTĐB
TK 3333
Thuế xuất khẩu

Hình 2.2: Sơ đồ hạch toán các tài khoản làm giảm doanh thu
2.1.1.5 Kế toán doanh thu tài chính
a) Khái niệm
Doanh thu HĐTC bao gồm doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức, lợi
nhuận đƣợc chia và các doanh thu hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp.
b) Chứng từ và sổ sách kế toán
- Chứng từ sử dụng : Giấy báo Có; HĐ GTGT; Phiếu thu;….
- Số sách sử dụng :
+ Sổ chi tiết TK 112; 111;
+ Sổ cái TK 515; 111; 112
+ Nhật kí chung
7


c) Tài khoản sử dụng
TK 515 “Doanh thu hoạt động tài chính”. Kết cấu của TK này nhƣ sau:
Bên Nợ:
- Số thuế GTGT phải nộp theo phƣơng pháp trực tiếp (nếu có);
- Kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính thuần sang TK 911 “Xác
định kết quả kinh doanh”.
Bên Có:
- Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh trong kỳ.
TK 515 “Doanh thu hoạt động tài chính” không có số dƣ cuối kỳ.
d) Sơ đồ tài khoản của tài khoản 515 “doanh thu hoạt động tài chính”
TK 515


TK 911

K/chuyển doanh thu tài
chính để XĐKQKD

TK 111, 112,
131
Chiết khấu thanh toán đƣợc
hƣởng do thanh toán trƣớc
hạn
TK 111, 112, 138, 152
Lãi do mua bán ngoại
tệ
TK 112
Lãi tiền gửi ngân hàng

TK 222
Thu nhập bổ sung vốn góp
liên doanh

Hình 2.3 Sơ đồ hạch toán TK 515
2.1.1.6 Kế toán thu nhập khác
a) Khái niệm
Thu nhập khác là khoản thu nhập phát sinh không thƣờng xuyên góp
phần làm tăng vốn chủ sở hữu từ hoạt động ngoài các hoạt động tạo ra doanh
thu, bao gồm: thu nhập từ nhƣợng bán, thanh lý TSCĐ, thu tiền phạt do khách
hàng vi phạm hợp đồng, thu nhập từ quà biếu, quà tặng bằng tiền hoặc hiện vật
của tổ chức, cá nhân tặng cho doanh nghiệp,…

8



b) Chứng từ và sổ sách kế toán
- Chứng từ sử dụng :
+ Hóa Đơn GTGT
+ Phiếu thu;
+ Giấy báo Có;…
- Sổ sách sử dụng :
+ Sổ chi tiết TK 111; 112; 211;…
+ Sổ cái TK 111; 112; 711; 211;..
+ Nhật kí chung
c) Tài khoản sử dụng
TK 711 “Thu nhập khác”. Nội dung và kết cấu của tài khoản này nhƣ
sau:
Bên Nợ:
- Số thuế GTGT phải nộp theo phƣơng pháp trực tiếp (nếu có);
- Cuối kỳ, kết chuyển toàn bộ các khoản thu nhập khác sang TK 911
“Xác định kết quả kinh doanh”.
Bên Có:
- Các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ.
TK 711 “Thu nhập khác” không có số dƣ cuối kỳ.
d) Sơ đồ hạch toán
TK 333

TK 111, 112

TK 711

Số thuế GTGT đƣợc
giảm, trừ theo quy định


Thu nhập thanh lý, nhƣợng
bán TSCĐ
TK 333 (33311)
(Nếu có)

TK 911
K/chuyển các khoản thu
nhập khác phát sinh

TK 331, 338
Các khoản nợ phải trả không
xác định đƣợc chủ nợ
TK 152, 156, 211
Đƣợc tài trợ, biếu tặng vật
tƣ, hàng hóa

Hình 2.4 Sơ đồ hạch toán TK 711
9


2.1.2 Kế toán chi phí
2.1.2.1 Khái niệm về chi phí
Chi phí là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế
toán dƣới hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu trừ tài sản hoặc phát
sinh các khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu, không bao gồm khoản
phân phối cho cổ đông hoặc chủ sở hữu.
2.1.2.2 Một số điều kiện ghi nhận về chi phí
Chi phí sản xuất kinh doanh và chi phí khác đƣợc ghi nhận trong báo cáo
kết quả hoạt động kinh doanh khi các khoản chi phí này làm giảm bớt lợi ích

kinh tế trong tƣơng lai có liên quan đến việc giảm bớt tài sản hoặc tăng nợ
phải trả và chi phí này phải xác định đƣợc một cách đáng tin cậy.
Các chi phí đƣợc ghi nhận trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
phải tuân thủ nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí.
Khi lợi ích kinh tế dự kiến thu đƣợc trong nhiều kì kế toán có liên quan
đến doanh thu và thu nhập khác đƣợc xác định một cách gián tiếp thì các chi
phí liên quan đƣợc ghi nhận trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh trên
cơ sở phân bổ theo tỷ lệ hoặc theo hệ thống.
Một khoản cho phí đƣợc ghi nhận ngay vào báo cáo kết quả hoạt động
kinh doanh trong kỳ khi chi phí đó không đem lại lợi ích kinh tế trong các kỳ
sau.
2.1.2.3 Kế toán giá vốn hàng bán
a) Khái niệm
Giá vốn hàng bán là giá thực tế xuất kho của số sản phẩm (hoặc gồm cả
chi phí mua hàng phân bổ cho hàng hóa đã bán ra trong kỳ - đối với doanh
nghiệp thƣơng mại), hoặc là giá thành thực tế lao vụ, dịch vụ hoàn thành và đã
đƣợc xác định là tiêu thụ và các khoản khác đƣợc tính vào giá vốn để xác định
kết quả kinh doanh trong kỳ.
b) Chứng từ và sổ sách kế toán
- Chứng từ sử dụng :
+ Phiếu xuất kho; Nhập kho
+ Đơn đặt hàng;…
- Sổ sách sử dụng:
+ Sổ chi tiết TK 632; TK 155
10


+ Sổ cái TK 632; TK 155
+ Nhật kí chung
c) Tài khoản sử dụng

TK 632 “Giá vốn hàng bán” – Phản ánh trị giá vốn của thành phẩm,
hàng hóa, dịch vụ hoặc giá thành sản phẩm xây lắp xuất bán trong kỳ (đƣợc
xác định là đã tiêu thụ).
Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản:
Bên Nợ:
- Phản ánh giá vốn hàng hóa, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ;
- Phản ánh chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công vƣợt trên mức
bình thƣờng và chi phí sản xuất chung cố định không phân bổ không đƣợc tính
vào giá trị hàng tồn kho mà tính vào giá vốn hàng bán;
- Phản ánh hao hụt, mất mát hàng tồn kho sau khi trừ phần bồi thƣờng
do trách nhiệm cá nhân gây ra.
Bên Có:
- Phản ánh giá vốn hàng bán bị trả lại;
- Phản ánh tài khoản nhập dự phòng giảm giá cuối năm tài chính;
Kết chuyển GVHB trong kỳ vào tài khoản 911 “Xác định kết quả kinh
doanh”.
TK 632 “Giá vốn hàng bán” không có số dƣ cuối kỳ.

11


d) Sơ đồ hạch toán
TK 632

TK 154, 155

TK 155, 157
Nhập kho sản phẩm đã
bán trƣớc đây


Xuất kho sản phẩm bán theo
phƣơng pháp nhận hàng
TK 157
Xuất hàng gửi
đi bán

KH đã nhận
đƣợc hàng

TK 159
Hoàn nhập khoản dự
phòng

TK 627
Khoản chi phí sản xuất chung
cố định không phân bổ

TK 911

TK 159

Cuối kỳ, k/chuyển giá vốn
hàng bán để XĐKQKD

Trích lập dự phòng giảm
giá hàng tồn kho
TK 138
Xử lý hàng tồn kho hao
hụt, mất mát
TK 214

Chi phí xây dựng vƣợt mức
bình thƣờng

Hình 2.5 Sơ đồ hạch toán TK 632
2.1.2.4 Kế toán chi phí bán hàng
a) Khái niệm
Chi phí bán hàng là toàn bộ chi phí bỏ ra trong quá trình lƣu thông và
tiếp thị khi tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ bao gồm: chi phí bảo
quản, chi phí quảng cáo, đóng gói, vận chuyển, hoa hồng,… Một số loại chi
phí bán hàng của doanh nghiệp theo quy định hiện hành: chi phí nhân viên bán
hàng; chi phí vật liệu, bao bì,….
b) Chứng từ và sổ sách kế toán
- Chứng từ sử dụng:
+ Phiếu thu; Phiếu chi;
+ Giấy báo Có; Giấy báo Nợ
12


+ HĐ GTGT;…
- Sổ sách sử dụng:
+ Sổ chi tiết TK 111;112
+ Sổ cái TK 641; 111; 112
+ Nhật kí chung
c) Tài khoản sử dụng
TK 641 “Chi phí bán hàng”. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài
khoản này nhƣ sau:
Bên Nợ:
- Tập hợp các chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ.
Bên Có:
- Các khoản ghi giảm chi phí bán hàng (nếu có);

Kết chuyển chi phí bán hàng vào bên Nợ TK 911 “Xác định kết quả kinh
doanh” hoặc vào bên Nợ TK 1422 “Chi phí chờ kết chuyển”.
Tài khoản 641 “Chi phí bán hàng” không có số dƣ cuối kỳ.
d) Sơ đồ hạch toán
TK 641

TK 152, 153

TK 138, 111
Các khoản giảm chi phí

Chi phí vật liệu, dụng cụ
TK 334, 338
Chi phí nhân viên

TK 911
K/chuyển chi phí bán hàng
để XĐKQKD

TK 214
Chi phí khấu hao TSCĐ

TK 142, 242
K/chuyển CPBH
chờ phân bổ nếu
c/kỳ chƣa có DT

TK 111, 112, 331
Các chi phí khác


Hình 2.6 Sơ đồ hạch toán TK 641

13

Phân bổ chi phí
k/chuyển từ kỳ
khác


2.1.2.5 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp
a) Khái niệm
Chi phí quản lý doanh nghiệp là chi phí có liên quan đến hoạt động
chung của doanh nghiệp bao gồm: chi phí quản lý, chi phí quản lý hành chính,
chi phí chung khác liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. Theo quy định
hiện hành, chi phí quản lý doanh nghiệp đƣợc chia thành: chi phí nhân viên
quản lý, chi phí vật liệu quản lý, chi phí đồ dùng văn phòng… (Trần Quốc Dũng
và cộng sự, 2009)

b) Chứng từ và sổ sách kế toán
- Chứng từ sử dụng:
+ Phiếu thu; Phiếu chi; Giấy báo Có; Giấy báo Nợ; HĐ GTGT;…
- Sổ sách sử dụng:
+ Sổ chi tiết TK 111; 112
+ Sổ cái TK 642; 111; 112
+ Nhật kí chung
c) Tài khoản sử dụng
TK 642 “Chi phí quản lý doanh nghiệp”. Nội dung và kết cấu của tài
khoản:
Bên Nợ:
- Tập hợp các chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh trong kỳ.

Bên Có:
- Các khoản đƣợc phép ghi giảm chi phí quản lý (nếu có);
Kết chuyển chi phí quản lý doanh nghiệp sang bên Nợ TK 911 “Xác định
kết quả kinh doanh” hoặc sang bên Nợ TK 1422 “Chi phí chờ kết chuyển”.
TK 642 “Chi phí quản lý doanh nghiệp” không có số dƣ cuối kỳ. (Trần
Quốc Dũng và cộng sự, 2009)

14