PHẦN I: KIẾN THỨC CHUNG
CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT VỀ MÔN HỌC
I. Giới thiệu môn học:
Lòch sử phát triển thiết bò may công nghiệp gắn liền với
phát triển máy may. Từ sau cuộc cách mạng kỹ thuật lần
thứ nhất diễn ra ở Châu Âu, các nhu cầu sinh hoạt của con
người ngày càng tăng đòi hỏi ngành may phải có nhiều máy
móc thiết bò được chuyên môn hóa cao để vừa rút ngắn thời
gian vừa thực hiện được các yêu cầu kỹ thuật phức tạp trên
sản phẩm.
Năm 1775 ông Charles Frederic Weisenthal sáng chế
chiếc khung bằng cây kẹp đưa vải, kim 2 đầu nhọn, lổ sỏ chỉ
ở ngay giữa thân cây kim.
Thời kỳ mũi may cấu tạo do một sợi chỉ:
Năm 1790 ông Thomas Saint với chiếc máy may da:
bàn đưa, đầu máy có cây dùi và cây kim chuyển động bằng
cái trục có tay quay và cam lệch tâm tạo nên mũi may dây
chuyền.
Năm 1830 ông Barthelemy Thimmonier với 2 kiểu
máy bằng cây và bằng kim khí, cây kim cong có móc điều
khiển bằng bàn đạp với tốc độ 200 mũi/phút, móc sợi chỉ
nằm ở dưới máy kéo lên.
Thời kỳ mũi may cấu tạo bằng hai sợi chỉ:
Năm 1832 ông Walter Hunt phát minh mũi may 2 chỉ,
gút chắc, ít hao chỉ, đầu máy lên xuống đưa cây kim cong có
lổ sỏ chỉ ở gần đầu xuyên các lớp vải xuống dưới hình thành
một cái vòng cho một cái thoi chui xuyên qua với sợi chỉ
dưới. Kim đi lên hình thành mũi may.
Năm 1844 ngành may chấp nhận áp dụng mũi may 2
chỉ, máy được cải tiến cùng với mũi may được gọi là mũi
suốt, mũi thoi, mũi ngay hai chỉ, mũi gút cột.
Năm 1845 ông Helias Howe với máy có thoi nằm
riêng biệt, cây kim có lổ ở gần mũi, vải treo đứng, kim may
ngang.
Năm 1850 ông Isaac Merrit Singer phát minh thoi
xoay qua lại đứng, đưa vải và da cứng bằng răng đưa quay
tròn và bánh xe. Đầu tiên đưa máy may vào dây chuyền sản
xuất công nghiệp gọn nhẹ, đơn giản tốc độ gia tăng.
Xác đònh hình dáng chiếc máy may:
Năm 1870 Helias Howe sản xuất đầu máy hình cổ
chai cổ điển đầu tiên, kim ngay, bộ phận ép chỉ, cần căng
chỉ cứng, tốc độ may 1000 mũi/phút.
Năm 1880 phát minh cần căng chỉ có khớp, tốc độ
may tăng 2000 vòng/phút.
Máy với cây kim nhảy qua lại (zig- xag):
Năm 1880 máy may công nghiệp với mũi may nhảy
qua lại kiểu trụ kim treo.
Năm 1900 công ty Wheeler và Wilson phát minh cần
căng chỉ trợt gắn vào đầu máy với thoi quay tròn đã đạt tốc
độ 3000 mũi / phút. Công ty Wilcox và Gibbs đưa ra kiểu
cần căng chỉ dóa quay tròn làm tăng thêm tốc độ và được
hiệu Singer áp dụng vào năm 1920.
Năm 1920 các nhà sản xuất máy may được thành lập
ở Châu Âu. Ở Đức các kiểu máy đều tập trung cho ngành
công nghiệp, ở Ý nhóm sản xuất quan trọng là I.R.I trở
thành NECCHI vào năm 1925.
Năm 1934 sản xuất kiểu máy đầu tiên trên thế giới
vượt ngoài hình dáng tròn cổ điển: kiểu đầu máy hình vuông
góc tròn đặc biệt (BDA).
Năm 1936 kiểu BDU tăng khả năng máy may gia
dụng thành một chiếc máy may và thêu nhiều mẫu trang trí
đẹp cho quần áo với mũi may nhảy qua lại đầu tiên áp dụng
cho máy may gia dụng.
Năm 1948 các kiểu Esperia, BF, BU, gọn thanh nhã
hơn, kiểu Mira với nắp đậy, trụ kim có bóng đèn soi sáng
mũi may, máy may điện với động cơ 2 tốc độ, màu đen của
máy được thay thế bởi nhiều màu sáng hơn, đẹp mắt hơn.
Năm 1953 chiếc máy may thêu tự động gia dụng đầu
tiên kiểu Supernova Automatique được trình bày ở hội chợ
triển lãm quốc tế tại Milan: đầu máy sử dụng kim loại mới,
động cơ và bộ phận đánh suốt nằm trong đầu máy, biến điện
dùng được 4 cường độ điện, bộ phận chống nhiễu âm cho
radio và TV.
Năm 1857 chiếc máy may điện nhẹ nhất thế giới:
Mirelia (8 kg).
Năm 1958 Supernova Ultra với bộ phận căng chỉ trên
mới, xỏ chỉ tự động, có kiến phóng đại thấy rỏ lổ kim hơn.
Năm 1959 Supernova Mark 2 làm khuy tự động, nút
điều chỉnh mũi thêu nhặt thưa tự động, giá mang ống chỉ dời
bên hông làm dáng đầu máy đẹp hơn và chỉ luồn dễ dàng.
Năm 1960 Lycia kiểu máy may ống gia dụng thêu và
may.
Năm 1961 Supernova Julia 531 máy thêu gia dụng
làm khuy tự động, dao cắt khuy ở chân vòt rất tiện dụng.
Máy thêu với 2 tỉ lệ cơ động điều chỉnh được và cố đònh
chiều dài, mẫu thêu không cố đònh và với kiểu cam 3 dóa
thay đổi nhau được, máy có thể thêu tự động trên 110.000
mẫu thêu đẹp.
Năm 1964 NECCHI là hãng máy may quan trọng
nhất ở Ý và Châu Âu, đứng thứ nhì trên thế giới sau hiệu
Singer, sản xuất trên 300 kiểu máy cho ngành may mặc từ
những kiểu thông dụng đến chuyên dùng và những đơn vò
điều khiển tự động.
Ngày nay, người ta đã thiết kế ra được máy may chuyên
môn hóa theo một loại hình công việc đặc biệt có năng suất
cao như: máy may nhiều kim, máy đính, máy thùa và các
loại máy chuyên dùng khác được tự động hóa một phần hay
toàn bộ. Từ đó ngành may, nhất là may công nghiệp phát
triển ngày càng mạnh mẽ, thực hiện được đủ loại trang phục
có yêu cầu kỹ thuật phức tạp với sản lượng hàng loạt và đáp
ứng yêu cầu may mặc hiện nay.
II. Qui trình may công nghiệp và các loại thiết bò được
dùng cho qui trình:
Qui trình may công nghiệp gồm các công đoạn chính
như sau: ra mẫu, giác sơ đo, cắt bán thành phẩm, may sản
phẩm hoàn chỉnh, là ủi, đóng gói bao bì. Để thực hiện các
công đoạn trên có thể kể ra các loại máy móc thiết bò may
công nghiệp ở 3 khâu chính như sau:
1. Khâu chuẩn bò:
Gồm các loại máy may dưới đây, tùy theo từng công
việc cụ thể.
- Xử lý nguyên liệu vải gồm có máy đo, máy đếm, máy
soi vải lỗi sợi, soi chọn về màu, dùng quang phổ máy kiểm
tra biên vải tự động.
- Thiết kế ra mẫu giác sơ đồ có máy in mẫu, thiết kế và
giác sơ đồ trên máy vi tính.
- Pha cắt gồm máy cắt cầm tay, máy cắt vòng, máy cắt
dập, máy cắt đầu bàn, máy cắt vi tính, máy cắt đònh hình.
Máy cắt tay có 2 loại: lưỡi thẳng dùng cho hàng dệt thoi,
lưỡi tròn dùng cho hàng dệt kim. Máy cắt vòng lưỡi dao
chạy thẳng theo vòng khép kín, cắt ổn đònh và chính xác.
Máy cắt dập cắt rất chính xác nhờ khuôn dao đònh hình dùng
để cắt các chi tiết có độ chính xác cao như cổ, măngset, …
nhưng có nhược điểm là làm khuôn dao khó, không tiết kiệm
được nguyên liệu.
- Xử lý bán thành phẩm gồm các thiết bò dùng để đánh
số, dùi dấu, gấp nếp, lộn cổ, là ép, máy trải vải, máy xén
đầu bàn, máy in nhãn, máy sao chép. Ở khâu ép gồm có ép
đònh vò và ép cố đònh.
2. Khâu gia công:
- Thiết bò bao gồm các máy may bằng 1 kim, 2 kim, máy
đính, máy thùa, máy vắt sổ, máy đính bọ và 1 số máy
chuyên dùng khác như máy may nhiều kim, máy thùa khuy
đầu tròn, máy may patxăng, máy may nhãn, máy cuốn ống,
máy thêu vi tính ….
3. Khâu hoàn thành:
- Gồm các thiết bò như bàn ủi, máy ủi, các cử dùng để
đóng gói, gấp sản phẩm, đóng kiện, ….