TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT
------
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
KHÓA 35 (2009-2013)
Đề tài:
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ BÌNH ĐẲNG GIỚI – THỰC
TRẠNG TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ
Giảng viên hướng dẫn:
Sinh viên thực hiện:
Th.S VÕ DUY NAM
NGUYỄN THỊ HỒNG LINH
Bộ môn: Luật Hành Chính
MSSV: 5095621
Lớp: Luật Hành Chính - khóa 35
Cần Thơ, tháng 05/2013
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
..................................................................................................................... ………………
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG BẢO VỆ LUẬN VĂN
..................................................................................................................... ………………
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
L i cam ơn
Lời đầu tiên người viết xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy cô Khoa Luật Trường Đại học Cần Thơ đã tận tình truyền dạy cho người viết nguồn kiến thức sâu rộng
góp phần hoàn thành luận văn này. Và hơn hết, người viết xin gửi lời cảm ơn chân thành
đến Thầy Võ Duy Nam, người đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ và động viên người viết trong
suốt quá trình làm luận văn. Chân thành cảm ơn các tác giả của những bài viết, sách,
báo, tạp chí chuyên luận mà người viết đã sử dụng làm tài liệu trong quá trình nghiên
cứu.
Với điều kiện thời gian cho phép, khả năng nghiên cứu và kinh nghiệm thực tế còn
hạn chế, ắt hẳn luận văn sẽ có nhiều thiếu sót. Nhưng với sự nghiên cứu nghiêm túc, lòng
đam mê tìm tòi người viết hy vọng đóng góp ý kiến nhỏ của mình vào sự phát triển chung
của nền khoa học pháp lý. Rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo tận tình của quý thầy
cô, những người đi trước và những anh chị, độc giả quan tâm đến đề tài này.
Cần thơ, ngày 2 tháng 5 năm 2013
Người viết
Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, bình đẳng giới là một vấn đề được sự quan tâm đặc biệt của hầu hết các
nước trên thế giới, nó là một mục tiêu phát triển và là yếu tố nâng cao khả năng tăng
trưởng của quốc gia, xóa đói giảm nghèo và góp phần quản lý nhà nước hiệu quả. Xây
dựng xã hội bình đẳng giới là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển đất nước,
nâng cao chất lượng cuộc sống, đảm bảo công bằng xã hội.
Trên thực tế, vấn đề phân biệt đối xử với phụ nữ, bất bình đẳng giới diễn ra trong
nhiều lĩnh vực, là rào cản lớn đối với phụ nữ, kiềm hãm sự phát triển của họ trên nhiều
lĩnh vực đời sống. Phần lớn phụ nữ vẫn còn chịu nhiều thiệt thòi cả trong gia đình và xã
hội, khoảng cách về giới giữa nam và nữ ngày càng lớn… Nhận thấy được ảnh hưởng
của bình đẳng giới nên trong những năm gần đây, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội
đã phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan tăng cường công tác quản lý nhà nước về bình
đẳng giới. Nhưng nhìn chung công tác quản lý nhà nước về bình đẳng giới vẫn chưa thật
sự hiệu quả. Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật quản lý lĩnh vực này vẫn chưa có
sự đồng bộ, những quy định về nội dung lẫn chế tài chưa đủ mạnh để đảm bảo bình đẳng
giới, do đó cần phải bổ sung, điều chỉnh thường xuyên cho phù hợp với sự phát triển và
yêu cầu quản lý. Bên cạnh đó, công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý đã được tăng cường
nhưng do năng lực của cán bộ làm công tác này còn kém nên đã mắc phải một số hạn
chế. Hơn thế, nhận thức của cộng đồng sinh sống ở miền núi, dân tộc thiểu số chưa cao.
Chính từ lý do trên mà người viết đã tiến hành chọn đề tài “Quản lý Nhà nước về bình
đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ” để nghiên cứu làm luận văn tốt nghiệp Cử
nhân Luật khóa 2009 – 2013.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu đề tài “Quản lý Nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố
Cần Thơ” người viết nhằm mục đích:
Xây dựng và làm sáng tỏ những vấn đề cơ bản về bình đẳng giới và quản lý nhà nước
đối với bình đẳng giới. Phân tích công tác quản lý bình đẳng giới ở cả nước nói chung và
Thành phố Cần Thơ nói riêng, từ đó tìm ra các ưu, khuyết điểm trong công tác quản lý
Nhà nước đối với bình đẳng giới và nguyên nhân của nó. Hơn nữa, người viết còn đề ra
những giải pháp hoàn thiện công tác quản lý Nhà nước đối với bình đẳng giới.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
1
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
Nội dung được đề cập chủ yếu của đề tài này là những quy định pháp luật về quản lý
Nhà nước về bình đẳng giới, trách nhiệm của các cơ quan quản lý và thực tiễn công tác
quản lý Nhà nước về bình đẳng giới tại Thành phố Cần Thơ.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để hoàn thành luận văn này, người viết đã vận dụng cơ sở khoa học pháp lý làm nền
tảng trong việc nghiên cứu và phương pháp duy vật biện chứng làm phương pháp luận để
xây dựng toàn bộ vấn đề của luận văn. Bên cạnh đó, người viết còn sử dụng các phương
pháp sau: Phương pháp phân tích luật viết được dùng để tìm hiểu các quy định của pháp
luật hiện hành; Phương pháp chứng minh được vận dụng để đưa những dẫn chứng cụ thể;
Ngoài ra, còn có phương pháp tổng hợp, thống kê….
5. Kết cấu luận văn
Ngoài lời mở đầu và phần kết luận, phần nội dung của luận văn được chia thành ba
chương sau:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận chung về công tác quản lý Nhà nƣớc về bình đẳng giới
Chƣơng 2: Những quy định của pháp luật về công tác quản lý Nhà nƣớc về bình
đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
Chƣơng 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nƣớc về bình đẳng giới
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
2
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
BÌNH ĐẲNG GIỚI
1.1. Khái quát về giới và giới tính
1.1.1. Khái niệm về giới
“Giới” là một trong nhiều thuật ngữ của lý thuyết giới. Trong các sách, báo về giới ở
Việt Nam trong thời gian qua đã đưa ra những cách giải thích khác về thuật ngữ này
chẳng hạn như: “Giới bao gồm các mối quan hệ và tương quan về địa vị xã hội của phụ
nữ và nam giới trong một môi trường xã hội cụ thể, hay nói cách khác, giới là sự khác
biệt giữa phụ nữ và nam giới trong quan hệ xã hội”.1 Hay có một cách giải thích khác:
“Giới dùng để chỉ các đặc điểm, vị trí, vai trò và mối quan hệ xã hội giữa nam và nữ.
Hay nói cách khác, giới là khái niệm dùng để chỉ những đặc trưng xã hội của nam và
nữ”. 2
Còn theo cách giải thích pháp lý, tại Khoản 1 Điều 5 Luật Bình Đẳng giới 2006 quy
định: “Giới chỉ đặc điểm, vị trí, vai trò của nam và nữ trong tất cả các mối quan hệ xã
hội.”.
Đặc điểm chung các cách giải thích khác nhau về thuật ngữ “giới” là: Giới chỉ sự
khác biệt của phụ nữ và nam giới về mặt xã hội. Các đặc điểm của nam và nữ hình thành
và phát triển trong quá trình lớn lên của mỗi cá nhân do sự tương tác của cá nhân với môi
trường văn hóa, xã hội (gia đình, nhà trường, thông tin đại chúng…). Giới là sự “quy
định” của xã hội về vai trò, trách nhiệm, quyền lợi và giá trị của nam và nữ.
Như vậy, giới là khái niệm dùng để chỉ những đặc trưng xã hội của nam và nữ. Đây là
tập hợp của những hành vi ứng xử về mặt xã hội, những mong muốn về đặc điểm và năng
lực xã hội mà coi là thuộc về nam giới hay phụ nữ trong xã hội hay nền văn hóa cụ thể
nào đó. Đây cũng là mối quan hệ giữa phụ nữ và nam giới và sự phân công vai trò của
họ. Thông thường, nam hay nữ đều phải chịu rất nhiều áp lực buộc phải tuân thủ các quan
niệm xã hội này.
Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý “giới” trong Luật Bình đẳng giới có nghĩa hoàn toàn
khác với từ “giới” trong Từ điển Tiếng Việt. Trong Từ điển Tiếng Việt, từ “giới” là từ chỉ
“Lớp người trong xã hội phân theo một đặc điểm rất chung nào đó, về nghề nghiệp, địa
vị xã hội” như giới tiểu thương, giới quân sự, giới phụ nữ,…3
1
Lê Thị Chiêu Nghi: Giới và dự án phát triển, Nxb. Thành phố Hồ Chí Minh, 2001, tr.13.
Lê Ngọc Hùng - Nguyễn Thị Mĩ Lộc: Xã hội học về giới và phát triển, Nxb. Đại học quốc gia Hà nội, 2000, tr.15.
3
Trung tâm từ điển tiếng Việt, NXB Đã Nẵng 1998.
2
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
3
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
1.1.2. Khái niệm về giới tính
Theo Khoản 2 Điều 5 Luật Bình đẳng giới 2006 quy định: “Giới tính chỉ các đặc điểm
sinh học của nam, nữ”.
Giới tính hay còn gọi là giống, là khái niệm chỉ rõ sự khác biệt về sinh học giữa nam
và nữ. Những đặc điểm giới tính mang tính bẩm sinh, hình thành từ trong bào thai. Thông
thường, mỗi người sinh ra đã mang các đặc điểm giới tính của nam hoặc nữ, mà không
phụ thuộc vào mong muốn cá nhân đó hay của cha mẹ. Các đặc điểm của mọi người cùng
giới tính về cơ bản là giống nhau, không hoặc rất ít thay đổi theo lịch sử hay điều kiện
kinh tế, văn hóa, xã hội, thể chế. Với sự tiến bộ của khoa học, ngày nay người ta có thể
phẩu thuật để chuyển giới tính. Tuy vậy, các phẩu thuật chỉ tạo ra những thay đổi về hình
thể mà không thay đổi được chức năng sinh lý như: Nữ có trứng tạo hiện tượng kinh
nguyệt, có khả năng mang thai, sinh con, nuôi con bằng sữa của mình; nam giới có tinh
trùng, có khả năng làm phụ nữ mang thai…
1.1.3. Phân biệt giới và giới tính
Giới tính và giới là vấn đề cơ bản trong nhận thức về giới. Tuy nhiên, giữa giới và
giới tính có sự khác biệt với nhau:
Xét về tổng thể
Giới tính là thực thể tự nhiên, con người có cấu trúc và những đặc điểm sinh học
khác nhau tạo nên những khác biệt về giới tính.
Giới là thực thể xã hội, con người cũng có những đòi hỏi và đặc điểm phát triển,
quan hệ không giống nhau trong giao tiếp, ứng xử hay quan hệ xã hội giữa nam và nữ là
mối quan hệ giới.
Xét về đặc điểm
Thứ nhất, giới tính bị quy định hoàn toàn bởi gen, qua cơ chế di truyền từ cha mẹ
sang con cái. Còn giới chỉ có một phần bị quy định bởi các yếu tố, tiền đề sinh học của
giới tính.
Thứ hai, giới tính do bẩm sinh quy định là nam hay nữ khi được sinh ra chứ
không phải do con người lựa chọn được.
Còn giới thì không mang tính bẩm sinh, di truyền mà giới bị quy định bởi điều kiện
và môi trường sống của cá nhân, được hình thành và phát triển qua hàng loạt các cơ chế
bắt chước, học tập…
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
4
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
Thứ ba, giới tính là sản phẩm của quá trình tiến hóa sinh học ở trình độ cao, do
vậy các đặc trưng giới tính hầu như không phụ thuộc vào thời gian và không gian. Về gốc
độ giới thì phải phụ thuộc vào thời gian và không gian.
Thứ tư, giới tính có những biểu hiện về thể chất có thể quan sát được trong cấu
tạo, giải phẩu, sinh lý người do nam và nữ có những đặc điểm khác nhau về gen,
hoocmoon, cơ quan sinh dục,… Còn giới biểu hiện qua những mối quan hệ xã hội có thể
tốt hay xấu đều được thể hiện qua tấm gương phản chiếu của xã hội.
Thứ năm, giới tính gắn liền với một số chức năng sinh học đặc biệt là chức năng
tái sản xuất con người. Còn giới gắn liền với những việc tạo ra các mối quan hệ trong xã
hội.
Thứ sáu, diễn biến của giới tính tuân theo quy luật sinh học, không phụ thuộc vào
ý muốn chủ quan của cá nhân như: tuổi dậy thì, mãn kinh, lão hóa,… Xét về giới có thể
thay đổi dưới tác động của các yếu tố bên trong và bên ngoài, đặc biệt là về điều kiện xã
hội.
1.2. Khái quát về bình đẳng giới
1.2.1. Khái niệm về bình đẳng giới
Theo Khoản 3 Điều 5 Luật Bình Đẳng giới năm 2006 quy định: “Bình đẳng giới là
việc nam, nữ có vị trí, vai trò ngang nhau, được tạo điều kiện và cơ hội phát huy năng
lực của mình cho sự phát triển của cộng đồng, của gia đình và thụ hưởng như nhau về
thành quả của sự phát triển đó”.
Bình đẳng giới là một thuật ngữ trong hệ thống lý thuyết giới. Bình đẳng giới được
xây dựng trên cơ sở thừa nhận giữa nam và nữ có sự khác biệt về giới và giới tính. Đồng
thời khẳng định:
Nam, nữ có vị trí, vai trò ngang nhau (mọi đặc điểm giống và khác nhau giữa nam
và nữ đều được thừa nhận và tôn trọng).
Nam, nữ được tạo điều kiện và phát huy năng lực của mình cho sự phát triển của
cộng đồng và của gia đình.
Hưởng thụ như nhau thành quả phát triển của gia đình và của cộng đồng.
1.2.2. Đặc điểm của bình đẳng giới
Bình đẳng giới thể hiện vị trí, vai trò của nam và nữ ngang nhau trong các quan hệ xã
hội, do đó bình đẳng giới có các đặc điểm sau:
Thứ nhất, tính ngang quyền: để đạt được bình đẳng giới, phụ nữ cần được tạo điều
kiện và cơ hội ngang bằng nam giới trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Ví dụ, cần có
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
5
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
quy định như nhau (bình đẳng), chung cho phụ nữ và nam giới về hưởng thụ các quyền
và gánh vác các nghĩa vụ. Đây là các quy định bình đẳng giới nam nữ (công dân nam và
nữ đều có quyền bầu cử, ứng cử; có quyền tự do kinh doanh theo quy định của pháp luật;
có quyền tự do kết hôn và tự do ly hôn…).
Thứ hai, tính ưu đãi: do đặc điểm sinh học và truyền thống của phụ nữ khác biệt so
với nam giới, để đạt được bình đẳng giới cần có sự đối xử ưu đãi, khuyến khích đặc biệt
và hợp lý đối với phụ nữ. Ví dụ phụ nữ phải đảm nhận chức năng sinh đẻ và nuôi con
nhỏ, vì vậy pháp luật lao động quy định khi nữ lao động nghỉ thai sản họ vẫn được hưởng
nguyên lương đồng thời được trợ cấp thai sản.
Thứ ba, tính linh hoạt: sự đối xử ưu đãi với phụ nữ cần được điều chỉnh linh hoạt
trong từng hoàn cảnh lịch sử cụ thể, không mang tính bất biến. Ví dụ, do đặc điểm sinh
học của phụ nữ nên phụ nữ thường có thể chất yếu hơn và sức chịu đựng kém hơn so với
nam giới, vì vậy pháp luật các nước đều có quy định cấm tuyển dụng nữ lao động trong
các ngành nghề lĩnh vực nguy hiểm, nặng nhọc. Tuy nhiên, khi khoa học kỹ thuật phát
triển, điều kiện lao động được cải thiện, cần có sự điều chỉnh cho phù hợp nhằm loại bỏ
quy định cấm này đối với các ngành nghề, lĩnh vực đã được cải thiện điều kiện lao động,
để tạo thêm cơ hội có việc làm cho phụ nữ.
Thứ tư: tính phân loại: bình đẳng giới không chỉ được xem xét vị thế của phụ nữ và
nam giới trong xã hội mà còn được xem xét giữa các tầng lớp phụ nữ thuộc các thành
phần xã hội khác nhau trong các vùng lãnh thổ khác nhau, trong phạm vi quốc gia và trên
thế giới. Ví dụ, quy định tăng độ tuổi nghĩ hưu đới với phụ nữ, thì mặt bằng chung này có
thể có lợi cho nữ giới lao động trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, giảng dạy… nhưng
lại bất lợi đối với nữ giới ở khu vực lao động nặng nhọc, phụ nữ nông thôn và phụ nữ
trong khu vực kinh tế phi tiền tệ (nội trợ). Như vậy, quy định trên chỉ đem lại mặt bằng
ưu tiên hạn hẹp, dẫn đến làm dãn khoảng cách đối xử và tạo ra phân biệt đối xử trong nữ
giới nói chung.
1.2.3. Mục tiêu bình đẳng giới
Theo Điều 4 của Luật Bình Đẳng giới năm 2006, mục tiêu bình đẳng giới được xác
định là: “xoá bỏ phân biệt đối xử về giới, tạo cơ hội như nhau cho nam và nữ trong phát
triển kinh tế - xã hội và phát triển nguồn nhân lực, tiến tới bình đẳng giới thực chất giữa
nam, nữ và thiết lập, củng cố quan hệ hợp tác, hỗ trợ giữa nam, nữ trong mọi lĩnh vực
của đời sống xã hội và gia đình”. Vì trên thực tế nước ta có nhiều quy định khác nhau
giữa nam và nữ, nhằm hạn chế nam hoặc nữ làm một công việc nào đó. Chính sự phân
biệt đối xử này đã gây cản trở cho nam hoặc nữ không được đào tạo và học tập một cách
hợp lý.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
6
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
Vì thế, Luật Bình Đẳng giới ra đời nhằm xóa bỏ những bất bình đẳng chung giữa nam
và nữ. Mặc dù giữa nam và nữ có những khác biệt cơ bản như sức khỏe, giới tính. Và
những khác biệt đó thường gây bất lợi cho phụ nữ. Vì vậy, “tạo cơ hội như nhau cho nam
và nữ” trong nhiều trường hợp sẽ tạo điều kiện cho cả nam và nữ đều có thể nắm bắt cơ
hội như nhau.
1.2.4. Ý nghĩa của việc xác định bình đẳng giới
Bình đẳng giới không chỉ có ý nghĩa cơ học là số lượng của phụ nữ và nam giới tham
gia tất cả các hoạt động là như nhau. Bình đẳng giới không chỉ quan tâm đến quyền bình
đẳng, cơ hội bình đẳng mà còn quan tâm đến khả năng sử dụng quyền, khả năng nắm bắt
cơ hội để có được kết quả là nam và nữ được thụ hưởng như nhau về thành quả của sự
phát triển. Vì vậy, nếu trong mọi bối cảnh cụ thể do sự khác biệt về giới tính hoặc giới,
gây bất lợi cho nam và nữ, cản trở họ sử dụng quyền và nắm bắt cơ hội thì cần áp dụng
mọi biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới hoặc biện pháp bảo vệ và hỗ trợ người mẹ. Như
vậy, có thể nói, bình đẳng giới chính là mô hình bình đẳng thực chất.
Hiểu sâu xa thì bình đẳng giới là vấn đề cơ bản về quyền con người và là yêu cầu về
sự phát triển bền vững. Có thể nói, ý nghĩa quan trọng nhất của bình đẳng giới là nam và
nữ có thể trải nghiệm những điều kiện bình đẳng để phát huy đầy đủ các tiềm năng của
họ, có cơ hội để tham gia, đóng góp vào công cuộc phát triển quốc gia trong các lĩnh vực
kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội.
1.2.5. Lịch sử hình thành quy định về bình đẳng giới trong pháp luật Việt Nam
1.2.5.1. Quyền bình đẳng giới theo pháp luật thời kỳ phong kiến
Xét trên phương diện lịch sử, những truyền thuyết xa xưa của dân tộc Việt Nam đã
cho thấy sự hiện diện của chế độ xã hội mẫu hệ ở nước ta, qua việc mô tả Bà Âu Cơ chia
tay chồng, mang 50 con trai lên rừng lập nghiệp; hay ca ngợi các nữ anh hung dân tộc là
Hai Bà Trưng, Bà Triệu… Một số công trình nghiên cứu về văn hóa cũng cho thấy, ảnh
hưởng của các định kiến bất bình đẳng với phụ nữ của Nho giáo ở Việt Nam không hề
nặng nề như ở Trung Quốc, Triều Tiên hay Nhật Bản… Dẫn chứng sinh động cho nhận
định này có thể tìm thấy trong Bộ luật Hồng Đức (đời Hậu Lê). Mặc dù được ban hành từ
thế kỷ XV, song Bộ luật nổi tiếng này đã thừa nhận một số quyền dân sự của phụ nữ như
quyền được ly hôn, tái hôn, quyền thừa kế tài sản, quyền được chia tài sản chung trong
hôn nhân, quyền được bảo vệ về tính mạng, danh dự, nhân phẩm…
Tuy nhiên, xét tổng quát địa vị phụ nữ trong thời kỳ phong kiến ở Việt Nam, đặc biệt
trên các phương diện chính trị, dân sự là rất thấp kém. Người phụ nữ không được tham
gia vào hoạt động chính trị và hầu như phụ thuộc hoàn toàn vào người đàn ông trong các
quan hệ dân sự, đặc biệt là trong quan hệ hôn nhân, gia đình. Những định kiến mang tính
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
7
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
chất phân biệt đối xử với phụ nữ, kiểu như quan niệm “nhất nam viết hữu, thập nữ viết
vô” (một nam là có, mười nữ là không), “tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tong
tử” (ở nhà theo cha, lấy chồng theo chồng, chồng chết theo con)… đã trói chặt người phụ
nữ vào vai trò nội trợ, nuôi con, vào thân phân phận phụ thuộc người chồng.
1.2.5.2. Quyền bình đẳng giới theo pháp luật thời kỳ Pháp thuộc
Thời kỳ Pháp thuộc là giai đoạn mà các quyền con người cơ bản của nhân dân Việt
Nam, kể cả đàn ông và phụ nữ, đều bị tước bỏ. Bởi những đặc trưng về giới tính, phụ nữ
còn phải chịu những hạn chế khắc nghiệt khác trên lĩnh vực này. Địa vị của họ trong suốt
thời kỳ Pháp thuộc hầu như không có sự cải thiện gì đáng kể so với thời kỳ phong kiến.
Sự thật không thể phủ nhận là, những người cộng sản Việt Nam đã coi việc đấu tranh
cho các quyền bình đẳng của phụ nữ là một trong những mục tiêu lớn nhất, trong tất cả
các giai đoạn của sự nghiệp cách mạng. Ngay từ những ngày thành lập, Đảng Cộng Sản
Việt Nam đã xác định quan điểm “Nam nữ bình quyền” là một trong mười nhiệm vụ của
cách mạng Việt Nam. Mười nhiệm vụ này được ghi trong luận cương Chính trị năm 1930
của Đảng. Bản luận cương năm 1930 - Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Cộng Sản
Việt Nam - đã khẳng định mục tiêu đấu tranh cho nam nữ bình quyền. Cùng năm đó, Hội
phụ nữ cứu quốc (tiền thân của Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam) đã được lãnh tụ Nguyễn
Ái Quốc thành lập, trở thành một trong những tổ chức xã hội của phụ nữ lâu đời nhất trên
thế giới.
1.2.5.3. Quyền bình đẳng giới theo pháp luật thời kỳ từ sau Cách mạng Tháng tám năm
1945 đến nay
Từ khi giành được độc lập năm 1945, việc bảo đảm quyền bình đẳng nam nữ và giải
phóng phụ nữ luôn là chính sách nhất quán của Đảng Cộng Sản Việt Nam, được thể chế
hóa trong hệ thống pháp luật của Nhà nước ta. Ngay trong Sắc lệnh số 14, ngày 18-91945 một trong những văn bản pháp luật đầu tiên của nhà nước Việt Nam mới, đã quy
định quyền bình đẳng của phụ nữ trong vấn đề bầu cử. Hiến pháp năm 1946 khẳng định
nguyên tắc bình đẳng nam nữ trên tất cả các lĩnh vực khi quy định: “Đàn bà ngang quyền
với đàn ông về mọi phương diện” (Điều 9); “Mọi công dân đều bình đẳng về quyền trên
mọi phương diện chính trị, kinh tế, văn hóa” (Điều 6) và “Mọi công dân đều bình đẳng
trước pháp luật” (Điều 7),…
Những quy định kể trên đã đánh dấu một bước ngoặc vĩ đại về địa vị pháp lý của phụ
nữ Việt Nam. Lần đầu tiên trong lịch sử, phụ nữ Việt Nam được pháp luật thừa nhận và
bảo đảm có những quyền bình đẳng với nam giới trên tất cả các lĩnh vực.
Bình đẳng nam nữ (trên tất cả các phương diện) được khẳng định ngay từ Hiếp pháp
1946, khi nước Việt Nam mới được thành lập. Trong khi đó, tính từ thời điểm Hiến pháp
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
8
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
Mỹ được ban hành (1789), phải 133 năm sau (1920) phụ nữ Mỹ mới được ghi nhận có
quyền bình đẳng với nam giới về bầu cử và ứng cử. Phụ nữ ở Thụy Sỹ đến năm 1971,
phụ nữ ở Cô-oét mãi đến năm 1991 mới được quyền bầu cử. Đó là chưa kể một số quốc
gia, cho đến thời điểm hiện nay, pháp luật vẫn chưa ghi nhận phụ nữ có quyền bình đẳng
quan trọng này…
Các Hiến pháp năm 1959, 1980, 1992 của nước ta đã kế thừa những nguyên tắc tiến
bộ của Hiến pháp năm 1946 và liên tục bổ sung những nội dung mới nhất bảo đảm và
thúc đẩy hơn nữa vị thế, việc hưởng thụ các quyền con người của phụ nữ. Không những
vậy, rất nhiều đạo luật quan trọng như Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Lao
động, Luật Hôn nhân – Gia đình,… cũng được Nhà nước ta ban hành và sửa đổi, bổ sung
qua các thời kỳ, nhằm cụ thể hóa các nguyên tắc về bình đẳng nam nữ trong Hiến pháp.
Trong thời kỳ đổi mới, Đảng và Nhà nước Việt Nam không chỉ chú trọng đến việc
bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ, mà còn đưa ra nhiều chính sách nhằm cải thiện
cuộc sống và tăng cường vai trò của phụ nữ trong các hoạt động quản lý nhà nước, quản
lý xã hội.
Từ năm 1986, một loạt chính sách nhằm tăng cường đội ngũ cán bộ nữ đã được ban
hành, tiêu biểu như Nghị quyết 04-NQ/TƯ, ngày 12-7-1993 “Về đổi mới và tăng cường
công tác vận động phụ nữ trong tình hình mới”; Chỉ thị 37-CT/TƯ, ngày 16-5-1994, của
Ban Bí thư Trung ương “Về một số vấn đề công tác cán bộ nữ trong tình hình mới”,…
Các văn kiện này đã xác định rõ đường lối, chính sách của Đảng là nâng cao đời sống vật
chất, tinh thần của phụ nữ và cũng cố tăng cường vị trí, vai trò, thúc đẩy việc bảo đảm
các quyền bình đẳng của phụ nữ trong xã hội; đồng thời đề ra phương hướng, chiến lược
quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng lao động nữ nói chung và cán bộ nữ nói riêng. Chỉ thị 37
quy định rõ: Cần đảm bảo ít nhất 20% vị trí lãnh đạo trong bộ máy tổ chức của Đảng,
Nhà nước, các đoàn thể quần chúng là do phụ nữ đảm nhiệm… Các văn kiện kể trên đã
tạo ra một bước chuyển biến mới, cả về lượng và về chất, cả trên bình diện lý luận và
bình diện thực tiễn trong việc đảm bảo quyền bình đẳng của phụ nữ ở nước ta.
Đặc biệt, ngày 29/11/2006, Quốc hội nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghiã Việt Nam đã
thông qua Luật Bình đẳng giới (có hiệu lực ngày 1/7/2007), Luật này được ban hành
nhằm đáp ứng nhu cầu cần thiết hiện nay trong xã hội nhằm tiếp tục thể chế hóa các chủ
trương, đường lối của Đảng về bình đẳng giới và tiến bộ của phụ nữ, khắc phục tình trạng
phân biệt về giới và những khoảng cách giới trong thực tế, khẳng định quyết tâm của Việt
Nam trong thực hiện mục tiêu bình đẳng giới, cũng như thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đã
cam kết trong cộng đồng quốc tế. Gần đây nhất, ngày 21/11/2007 Quốc hội khóa XII tại
kì họp thứ 2 đã thông qua Luật phòng chống bạo lực gia đình (có hiệu lực ngày
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
9
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
1/7/2008). Luật này thông qua xuất phát từ thực tiễn là bạo lực gia đình diễn ra ở nhiều
nơi, mọi đối tượng và gây hậu quả nghiêm trọng.
Mặc dù, còn những hạn chế nhất định, song cho đến thời điểm hiện nay, có thể khẳng
định rằng, Việt Nam đã xác lập được một khung pháp lý về bảo đảm quyền bình đẳng
nam nữ hoàn chỉnh bậc nhất, nếu so sánh với pháp luật của các nước trên thế giới. Về cơ
bản, hệ thống pháp luật Việt Nam hoàn toàn phù hợp với các văn kiện pháp luật quốc tế
có liên quan trên lĩnh vực này.
Cho phụ nữ có thể hưởng thụ các quyền con người một cách bình đẳng với nam giới
trên tất cả các lĩnh vực. Đây chính là cơ sở của những thành tựu của Việt Nam trên lĩnh
vực bình đẳng giới trong những năm gần đây mà minh chứng sinh động là những nổ lực
và thành quả trong nhiều năm liên tiếp, chỉ số phát tiển về giới và chỉ số phát triển con
người của Viêt Nam (theo sự xếp loại của UNDP4) luôn ở vị trí cao hơn so với chỉ số
phất triển về kinh tế; tỷ lệ phụ nữ là đại biểu Quốc hội ở Việt Nam hiện nay cao nhất
trong khu vực Châu Á (25,76%) và đứng thứ hai trong khu vực Châu Á – Thái Bình
Dương.
1.3. Khái quát về quản lý nhà nƣớc về bình đẳng giới
1.3.1. Khái niệm về quản lý nhà nước
Khái niệm về quản lý
Quản lý là khái niệm được xem xét theo hai góc độ:
Theo góc độ chính trị - xã hội, quản lý được hiểu là sự kết hợp giữa tri thức và lao
động. Vận hành sự kết hợp này cần có một cơ chế quản lý phù hợp. Cơ chế đúng, phù
hợp thì xã hội phát triển, ngược lại thì xã hội phát triển chậm hoặc rối ren.
Theo góc độ hành động, quản lý được hiểu là chỉ huy, điều khiển, điều hành.
Theo C. Mác, quản lý (quản lý xã hội) là chức năng được sinh ra từ tính chất xã hội
hóa lao động. Nó có tầm quan trọng đặc biệt và mọi sự phát triển của xã hội đều thông
qua hoạt động của con người và thông qua quản lý (con người điều khiển con người).
Người viết: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào tiến hành trên
quy mô lớn, thì ít nhiều cũng đều cần đến một sự chỉ đạo để điều hòa những hoạt động cá
nhân và thực hiện những chức năng chung phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ thể
sản xuất khác với sự vận động của những khí quan độc lập của nó. Một người độc tấu vĩ
cầm tự mình điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng” (C.
Mác và Ph. Ăngghen, Toàn tập, T.23, trang 480).
4
UNDP (United nations Development Program): Chương trình phát triển Liên hiệp quốc
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
10
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
Từ phân tích lý luận trên, ta có thể đi đến định nghĩa như sau: Quản lý là sự tác động
có ý thức của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm chỉ huy, điều hành, hướng dẫn
các quá trình xã hội và hành vi của cá nhân hướng đến mục đích hoạt động chung và phù
hợp với quy luật khách quan.5
Khái niệm về quản lý Nhà nước
Quản lý nhà nước ra đời cùng với sự xuất hiện của Nhà nước, là sự quản lý của Nhà
nước đối với xã hội và công dân. Quản lý nhà nước là sự chỉ huy, điều hành xã hội để
thực hiện quyền lực Nhà nước; là tổng thể về thể chế, về tổ chức và cán bộ của bộ máy
nhà nước có trách nhiệm quản lý công việc hàng ngày của nhà nước, do các cơ quan nhà
nước (lập pháp, hành pháp và tư pháp) có tư cách pháp nhân công pháp (công quyền) tiến
hành bằng các văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ và
quyền hạn mà nhà nước đã giao cho trong việc tổ chức và điều hành các quan hệ xã hội
và hành vi của công dân.
Cần lưu ý phân biệt hai khái niệm “Quản lý nhà nước” và “Nhà nước quản lý”:
+ “Quản lý nhà nước” là dạng quản lý xã hội thực thi quyền lực Nhà nước; dạng
quản lý này được thể hiện trong các cơ quan hành chính Nhà nước. Điều 12, Hiến pháp
1992 đã ghi “Nhà nước quản lý xã hội theo pháp luật, không ngừng tăng cường pháp chế
xã hội chủ nghĩa”. Theo định nghĩa của Liên Hiệp quốc, quản lý nhà nước tương đồng
với khái niệm quản lý quốc gia (Govermance), nghĩa là: quản lý nhà nước một cách hợp
lý, có hiệu quả, công khai, minh bạch và có sự tham gia của các chủ thể liên quan.
+ “Nhà nước quản lý” là nói đến các chủ thể quản lý; đó là hệ thống tổ chức của các
cơ quan nhà nước, trong đó có các cơ quan hành chính Nhà nước.6
1.3.2. Khái niệm về quản lý hành chính nhà nước
Bộ máy Nhà nước được cấu thành bởi ba tổ chức giữ ba quyền: quyền lập pháp,
quyền hành pháp và quyền tư pháp, trong đó quyền hành pháp là quyền chấp hành luật
(lập quy), tổ chức thực hiện luật (quản lý hành chính). Hai quyền này đều tập trung vào
Chính phủ và hệ thống cơ quan hành chính nhà nước từ Trung ương đến địa phương,
được thực hiện bằng các văn bản quy phạm pháp luật hành chính.
Hành pháp mang tính quyền lực chính trị (quyền lực nhà nước), còn quản lý hành
chính nhà nước là “Hành pháp hành động”, là quyền thực thi quyền hành pháp. Bản thân
quản lý hành chính nhà nước không chỉ là chính trị, mà còn là hành chính.
5
Phan Viết Vượng: Quản lý hành chính Nhà nước và Quản lý ngành giáo dục và đào tạo, Nxb Đại học sư phạm, Hà
Nội, 2006, tr.39.
6
Phan Viết Vượng: Quản lý hành chính Nhà nước và Quản lý ngành giáo dục và đào tạo, NXB Đại học sư phạm,
Hà Nội, 2006, tr.40.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
11
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
Từ phân tích trên, có thể định nghĩa quản lý hành chính Nhà nước như sau: Quản lý
hành chính Nhà nước là sự tác động có tổ chức, và điều chỉnh bằng quyền lực Nhà nước
đối với các quá trình và hành vi hoạt động của công dân do các cơ quan có tư cách pháp
nhân công pháp trong hệ thống hành pháp và quản lý hành chính nhà nước tiến hành
bằng những văn bản quy phạm pháp luật dưới luật để thực hiện những chức năng và
nhiệm vụ của Nhà nước, phát triển các mối quan hệ xã hội, duy trì trật tự an ninh công,
bảo vệ quyền lợi công và phục vụ nhu cầu hang ngày của nhân dân.
1.3.3. Khái niệm về quản lý nhà nước về bình đẳng giới
Quản lý nhà nước về bình đẳng giới là việc Nhà nước tổ chức và điều chỉnh các hoạt
động bình đẳng giới bằng việc ban hành đồng bộ các quy định pháp luật về quản lý bình
đẳng giới; do các cơ quan quản lý bình đằng giới từ Trung ương đến cơ sở tiến hành để
thực hiện chức năng, nhiệm vụ do Nhà nước ủy quyền nhằm phát triển và thực hiện mục
tiêu xóa bỏ bình đẳng giới. Đồng thời, đó còn là việc phối hợp giữa các cơ quan quản lý
bình đẳng giới với các cơ quan liên ngành khác.
1.4. Các nguyên tắc cơ bản đảm bảo bình đẳng giới
Các nguyên tắc cơ bản về bình đẳng giới là sự cụ thể hóa nguyên tắc Hiến pháp về
quyền bình đẳng giới của phụ nữ, là các quy định thể hiện quan điểm, đường lối của
Đảng và Nhà nước về bình đẳng giới. Các nguyên tắc cơ bản về bình đẳng giới không
những chỉ đạo về nội dung Luật Bình đẳng giới mà còn là tư tưởng chỉ đạo nội dung toàn
pháp luật về bình đẳng giới. Theo Điều 6 Luật Bình đẳng giới năm 2006 có 6 nguyên tắc
cơ bản về bình đẳng giới:
Nguyên tắc cơ bản đầu tiên là: “Nam, nữ bình đẳng giới trong các lĩnh vực của đời
sống xã hội và gia đình”. Đây là nguyên tắc xuyên suốt trong Hiến pháp và pháp luật
Việt Nam như: Điều 63 Hiến pháp năm 1992, Điều 19 Luật Hôn nhân và gia đình 2000.
Nguyên tắc thứ hai là: “Nam, nữ không phân biệt đối xử về giới”. Đây là sự cụ thể
hóa quan điểm của Đảng về bình đẳng giới và là sự phát triển so với Điều 63 Hiến pháp
1992. Vì Điều 63 Hiếp pháp 1992 chỉ mới nói đến “Nghiêm cấm mọi hành vi phân biệt
đối xử với phụ nữ, xúc phạm nhân phẩm phụ nữ”. Trong khi đó, tại Khoản 5 Điều 5 Luật
Bình đẳng giới năm 2006 còn đưa ra giải thích thế nào là phân biệt đối xử về giới, cụ thể
như sau: “Phân biệt đối xử về giới là việc hạn chế, loại trừ, không công nhận hoặc không
coi trọng vai trò, vị trí của nam và nữ, gây bất bình đẳng giữa nam và nữ trong các lĩnh
vực của đời sống xã hội và gia đình”. Nhìn chung, ý nghĩa của nguyên tắc này là phải
xóa bỏ mọi hành vi phân biệt về giới gây bất bình đẳng giới.
Nguyên tắc thứ ba là: “Biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới không bị coi là phân biệt
đối xử về giới”. Trên thực tế, phụ nữ gặp nhiều bất lợi và khó khăn hơn so với nam giới
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
12
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
do tư tưởng “trọng nam kinh nữ” vẫn còn tồn tại. Do đó, để đạt được tư tưởng bình đẳng
giới thì hiện tại Nhà nước đã đưa ra các biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới dành nhiều
cho phụ nữ. Những biện pháp đó không phải là những quy định ưu tiên hoặc làm hoán
đổi vị trí, vai trò nam giới sang phụ nữ hoặc ngược lại, mà chính những quy định này cần
thiết để giảm khoảng cách giới, trả lại vị trí xuất phát điểm ngang nhau cho phụ nữ và
nam giới.
Nguyên tắc thứ tư là: “Chính sách bảo vệ và hỗ trợ người mẹ không bị coi là phân
biệt đối xử về giới”. Trên cơ sở nguyên tắc thứ tư cho thấy: Trong pháp luật đã và sẽ có
những quy định phân biệt đối xử nhưng nó không những không “gây bất lợi bình đẳng
giới” mà còn đẩy mạnh sự bình đẳng giới trong thực tế giữa nam và nữ.
Nguyên tắc thứ năm là: “Bảo đảm lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong xây dựng
và thực thi pháp luật”. Nguyên tắc này có một vị trí đặc biệt, có thể coi là linh hồn của
Luật Bình đẳng giới, là biện pháp quan trọng để đảm bảo bình đẳng giới. Việc bình đẳng
giới trong xây dựng pháp luật được quy định cụ thể hóa tại Điều 20, 21 và 22 của Luật
Bình đẳng giới; việc đảm bảo lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong thực thi pháp luật
được quy định cụ thể hóa ở nhiều điều của Chương IV và V, đặc biệt là Điều 31 và 32
của Luật Bình đẳng giới năm 2006.
Nguyên tắc thứ sáu là: “Thực hiện bình đẳng giới là trách nhiệm của cơ quan, tổ
chức, gia đình, cá nhân”. Đây là cơ sở pháp lý để thay đổi quan niệm rằng việc thực hiện
bình đẳng giới không chỉ là việc của phụ nữ, của Hội Liên hiệp phụ nữ hay Ủy ban quốc
gia vì sự tiến bộ của phụ nữ mà còn là việc của toàn xã hội bao gồm cơ quan, tổ chức, gia
đình và cá nhân. Nguyên tắc này được cụ thể hóa tại Chương IV của Luật Bình đẳng giới
và Nghị định số 70/2008/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bình
đẳng giới
1.5. Ý nghĩa của công tác quản lý Nhà nƣớc về bình đẳng giới
Để thực hiện đúng mục tiêu bình đẳng giới là xóa bỏ phân biệt đối xử về giới, tạo cơ
hội như nhau cho nam và nữ trong phát triển kinh tế, xã hội và phát triển nguồn nhân lực,
tiến tới bình đẳng giới thực chất giữa nam, nữ và thiết lập, củng cố quan hệ hợp tác, hỗ
trợ giữa nam, nữ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình… trong những năm
qua với vai trò quản lý của nhà nước, bình đẳng giới đã dần được cải thiện, đã đạt nhiều
kết quả nổi bật và được cộng đồng quốc tế nhìn nhận như một điển hình về thực hiện
bình đẳng giới, nâng cao quyền con người… Những điểm sáng đó càng trở lên quan
trọng hơn bao giờ hết trong bối cảnh nước ta bước vào kỷ nguyên hội nhập.
Nhận biết được bình đẳng giới là một vấn đề quan trọng trong xã hội nên Nhà nước
đã có những quan tâm đáng kể như: tập trung chỉ đạo xây dựng các văn bản quy phạm
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
13
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
pháp luật về bình đẳng giới; chỉ đạo xây dựng bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác
bình đẳng giới...Với những chính sách của Nhà nước không những tạo cơ hội cho nam nữ
bình quyền mà còn tạo sự bình đẳng các tầng lớp trong xã hội nằm ổn định xã hội, phát
triển đất nước làm nước ta ngày càng được nâng cao vị thế trên thế giới.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
14
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
CHƢƠNG 2
NHỮNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
BÌNH ĐẲNG GIỚI – THỰC TIỄN TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ
2.1. Cơ sở pháp lý về quản lý của công tác quản lý nhà nƣớc về bình đẳng giới
Thực hiện quan điểm, chủ trương của Đảng, các cơ quan có thẩm quyền đã xây dựng
và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quan trọng quy định về những vấn đề về
bình đẳng giới. Trong đó, đáng lưu ý các văn bản sau:
Hiến pháp nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Hiến pháp đầu tiên của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (năm 1946), quan
điểm bình đẳng giới đã được thể hiện bằng nguyên tắc “không phân biệt giống nòi, gái
trai”; và đã quy định: “Tất cả các công dân Việt Nam đều ngang quyền về mọi phương
diện chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội” (Điều 6) và “Đàn bà ngang quyền với đàn ông về
mọi phương diện” (Điều 9).
Quan điểm đó tiếp tục được kế thừa và phát triển phù hợp với xu thế phát triển của đất
nước và thời đại qua các lần sửa đổi Hiến pháp năm 1959, 1980 và đặc biệt, tại Hiến
pháp nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992, quan điểm này lại được
khẳng định tại Điều 63: “Công dân nữ và nam có quyền ngang nhau về mọi mặt chính trị,
kinh tế, văn hoá, xã hội và gia đình.”.
Luật Bình đẳng giới
Ngày 29 tháng 11 năm 2006, Luật Bình đẳng giới đã được Quốc hội khoá XI thông
qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2007. Luật Bình đẳng giới tiếp tục
thể chế hoá quan điểm, đường lối của Đảng, Nhà nước Việt Nam về bình đẳng giới nhằm
bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nam và nữ; đồng thời tiếp tục khẳng định quyết tâm
mạnh mẽ của Việt Nam trong việc cụ thể hoá và thực hiện các điều ước quốc tế về quyền
con người và bình đẳng giới mà Việt Nam là thành viên.
Luật bình đẳng giới gồm 6 Chương, 44 Điều, cụ thể là:
Chương 1 là những quy định chung, quy định về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp
dụng, việc áp dụng điều ước quốc tế về bình đẳng giới, mục tiêu bình đẳng giới, giải
thích từ ngữ khó hiểu, các nguyên tắc cơ bản về bình đẳng giới, chính sách của Nhà
nước cộng sản về bình đẳng giới, nội dung quản lý nhà nước về bình đẳng giới, cơ quan
quản lý nhà nước về bình đẳng giới, các hành vi bị nghiêm cấm trong bình đẳng giới.
Chương 2 quy định bình đẳng giới trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và gia
đình, bao gồm bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị, kinh tế, lao động, giáo dục và đào
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
15
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa, thông tin, thể dục, thể thao và bình đẳng giới trong
gia đình.
Chương 3 quy định biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới, bảo đảm các nguyên tắc cơ
bản về bình đẳng giới trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, lồng ghép vấn đề bình
đẳng giới trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, thẩm tra lồng ghép vấn đề bình
đẳng giới, thông tin, giáo dục, truyền thông về giới và bình đẳng giới, nguồn tài chính để
tài trợ cho hoạt động bình đẳng giới.
Chương 4 là trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, gia đình và cá nhân trong việc thực
hiện và bảo đảm bình đẳng giới, quy định trách nhiệm của Chính phủ cộng sản, cơ quan
quản lý nhà nước về bình đẳng giới, bộ, Ủy ban nhân dân các cấp, Mặt trận Tổ quốc, Hội
liên hiệp phụ nữ Việt Nam...., trách nhiệm của gia đình và công dân trong việc thực hiện
và bảo đảm bình đẳng giới.
Chương 5 quy định thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm pháp luật về bình đẳng
giới bao gồm thanh tra việc thực hiện pháp luật về bình đẳng giới, giám sát việc thực hiện
pháp luật về bình đẳng giới. khiếu nại và giải quyết khiếu nại hành vi vi phạm pháp luật
về bình đẳng giới. Tố cáo và giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về bình đẳng
giới, nguyên tắc xử lý hành vi vi phạm pháp luật về bình đẳng giới. Các hành vi vi phạm
pháp luật về bình đẳng giới trong trong các lĩnh vực, các hành vi vi phạm pháp luật về
bình đẳng giới trong gia đình và các hình thức xử lý vi phạm pháp luật về bình đẳng giới.
Chương 6 là điều khoản thi hành.
Các văn bản khác
Sau khi Luật Bình đẳng giới ra đời và đã đi vào cuộc sống thực tiễn thì hàng loạt các
Nghị định lần lượt được ban hành nhằm hướng dẫn cụ thể hơn những quy định trong Luật
Bình đẳng giới. Đó là:
Ngày 04/06/2008, Chính phủ ban hành Nghị định số 70/2008/NĐ-CP quy định chi
tiết thi hành một số điều luật của Luật Bình đẳng giới; trong đó, nêu rõ trách nhiệm quản
lý nhà nước về bình đẳng giới của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội; trách nhiệm
của các Bộ, cơ quan ngang Bộ; trách nhiệm của Ủy ban nhân dân các cấp và phối hợp
thực hiện quản lý nhà nước về bình đẳng giới.
Ngày 19 tháng 05 năm 2009, Chính phủ ban hành Nghị định số 48/2009/NĐ-CP về
các biện pháp bảo đảm bình đẳng giới. Nghị định này quy định cụ thể các nội dung:
+ Thông tin, giáo dục, truyền thông về giới và bình đẳng giới: Trong phần này nghị
định quy định những yêu cầu, nội dung, hình thức cũng như là trách nhiệm của cơ quan,
tổ chức, cá nhân trong thông tin, giáo dục, truyền thông về giới và bình đẳng giới.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
16
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
+ Lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.
Cũng giống như phần thông tin, giáo dục, truyền thông về giới và bình đẳng giới cũng
bao gồm yêu cầu, nội dung và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong xây dựng
văn bản quy phạm pháp luật.
+ Các biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới; chính sách hỗ trợ nữ cán bộ, công chức,
viên chức; hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc
thiểu số và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
+ Nguồn tài chính cho hoạt động bình đẳng giới bao gồm nguồn kinh phí do ngân
sách nhà nước cấp; nguồn đóng góp tự nguyện của cá nhân và các nguồn thu hợp pháp
khác.
Nghị định số 55/2009/NĐ-CP ngày 10-6-2009 quy định xử phạt hành chính về bình
đẳng giới có hiệu lực ngày 01 tháng 8 năm 2009. Nghị định nêu rõ các hành vi vi phạm
hành chính, hình thức, mức xử phạt và thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính về bình
đẳng giới.
Ngoài ra, ngày 03/5/2007, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số
10/2007/CT-TTg về việc triển khai thi hành Luật Bình đẳng giới nhằm hướng dẫn tổ
chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục luật bình đẳng giới; rà soát văn bản quy phạm pháp
luật hiện hành; xây dựng và hoàn thiện các quy định pháp luật phù hợp với mục tiêu bình
đẳng giới.
Ngoài các văn bản nêu trên còn hành loạt các văn bản của cơ quan có thẩm quyền ban
hành để điều chỉnh các vấn đề liên quan bình đẳng giới. Bởi hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật có vững chắc thì công tác quản lý mới chặt chẽ và hiệu quả góp phần đẩy lùi sự
bất bình đẳng.
2.2. Nội dung quản lý nhà nƣớc về bình đẳng giới
2.2.1. Trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành chiến lược, chính sách,
chương trình, kế hoạch mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới
Thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về bình đẳng giới theo quy định của Luật Bình
đẳng giới và Nghị định số 70/2008/NĐ-CP ngày 04 tháng 6 năm 2008 của Chính phủ quy
định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bình đẳng giới, Bộ Lao động -Thương binh và
Xã hội đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng, trình Chính phủ, Thủ
tướng Chính phủ:
Nghị quyết số 57/NQ-CP ngày 01 tháng 12 năm 2009 về Chương trình hành động
của Chính phủ giai đoạn đến năm 2020 thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ
Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
17
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
Theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã chủ trì nghiên
cứu, tiếp thu ý kiến của các Bộ, ngành, các thành viên Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của
phụ nữ Việt Nam, các nhà khoa học xây dựng dự thảo Chương trình mục tiêu quốc gia về
bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2015. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã trình và
được Chính phủ chấp thuận cho xây dựng Chương trình quốc gia về bình đẳng giới giai
đoạn 2011 - 2015 và giai đoạn 2016 - 2020 (theo Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới
giai đoạn 2011 - 2020).
Quyết định số 2351/QĐ-TTg ngày 24 tháng 12 năm 2010 phê duyệt Chiến lược
quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2020 với mục tiêu tổng quát "Đến năm 2020,
về cơ bản, bảo đảm bình đẳng thực chất giữa nam và nữ về cơ hội, sự tham gia và thụ
hưởng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội, góp phần vào sự phát triển
nhanh và bền vững của đất nước”. Chiến lược xác định 7 mục tiêu và 22 chỉ tiêu cụ thể
trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, lao động - việc làm, giáo dục và đào tạo, y tế, văn
hóa và thông tin, gia đình và nâng cao năng lực quản lý nhà nước về bình đẳng giới.
Theo chỉ đạo của Chính phủ (tại Nghị quyết số 57/NQ-CP ngày 01 tháng 12 năm
2009), Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã chủ trì nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các
Bộ, ngành, các thành viên Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam, các nhà
khoa học xây dựng dự thảo Chương trình mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn
2011 - 2015. Tuy nhiên, tới nay trong danh mục các Chương trình mục tiêu quốc gia
được Chính phủ, Quốc hội thông qua chưa có Chương trình mục tiêu quốc gia về bình
đẳng giới. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã trình và được Chính phủ chấp thuận
cho xây dựng Chương trình quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2015 và giai
đoạn 2016 - 2020 (theo Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2020).
2.2.2. Xây dựng, trình ban hành, ban hành theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp
luật về bình đẳng giới và các văn bản có liên quan
Ngày 03/5/2007, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 10/2007/CT-TTg về
việc triển khai thi hành Luật Bình đẳng giới. Ngày 04/06/2008, Chính phủ ban hành Nghị
định số 70/2008/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều luật của Luật Bình đẳng
giới; trong đó, nêu rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về bình đẳng giới và phối hợp thực
hiện quản lý nhà nước về bình đẳng giới; Nghị định số 48/2009/NĐ-CP ngày 19-5-2009
quy định về các biện pháp bảo đảm Bình đẳng giới; Nghị định số 55/2009/NĐ-CP ngày
10-6-1009 quy định xử phạt hành chính về bình đẳng giới. Bên cạnh đó, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đang nghiên cứu, xây dựng dự thảo Chiến lược quốc gia Vì sự
tiến bộ của phụ nữ đến năm 2010 kết thúc.
Nhằm từng bước kiện toàn về hoạt động, tổ chức của các Ban Vì sự tiến bộ phụ nữ
các cấp và để tạo sự đồng bộ, thống nhất trong toàn quốc về tổ chức bộ máy vì sự tiến bộ
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
18
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
của phụ nữ và bình đẳng giới, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã chủ trì, phối hợp
với các cơ quan liên quan trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1855/QĐTTg ngày 11 tháng 11 năm 2009 về việc thành lập, kiện toàn Ban Vì sự tiến bộ của phụ
nữ ở Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện. Ngày 03 tháng 12 năm 2009, Bộ Lao động
- Thương binh và Xã hội đã có công văn số 4598/LĐTBXH-BĐG hướng dẫn triển khai
thực hiện Quyết định số 1855/QĐ-TTg nêu trên. Đến nay, 61/63 tỉnh, thành phố đã kiện
toàn Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ và chuyển giao cơ quan thường trực về Sở Lao động Thương binh và Xã hội.
Để triển khai Chương trình hành động của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết số
11-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước (ban hành kèm Nghị quyết số 57/NQ-CP ngày 01/12/2009 của Chính
phủ) và Nghị định số 48/2009/NĐ-CP ngày 19 tháng 5 năm 2009 về các biện pháp bảo
đảm bình đẳng giới, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành Quyết
định số 299/QĐ-LĐTBXH ngày 04/3/2010 phê duyệt Kế hoạch thực hiện của Bộ. Bộ đã
phân công nhiệm vụ và tiến độ thực hiện cho 06 Cục, Vụ Chức năng thuộc Bộ triển khai
19 hoạt động cụ thể phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị. Bộ cũng đã ban
hành và triển khai thực hiện Kế hoạch tuyên truyền pháp luật về bình đẳng giới và Nghị
quyết số 57/NQ-CP năm 2010 (kèm theo Quyết định số 603/QĐ-LĐTBXH ngày
13/5/2010) và Kế hoạch đào tạo, tập huấn về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ
năm 2010 (kèm theo Quyết định số 821/QĐ-LĐTBXH) …
2.2.3. Lồng ghép giới trong xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã hoàn thành kế hoạch xây dựng văn bản quy
phạm pháp luật, thực hiện nguyên tắc lồng ghép giới trong quá trình xây dựng các văn
bản quy phạm pháp luật của ngành, góp phần bảo vệ quyền lợi của người lao động và các
đối tượng xã hội là phụ nữ.
Bộ cũng đã tích cực rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có nội dung liên quan
đến bình đẳng giới, như: rà soát văn bản quy phạm pháp luật về lao động đảm bảo phù
hợp với mục tiêu bình đẳng giới; đề xuất sửa đổi bổ sung Bộ Luật lao động đảm bảo phù
hợp với mục tiêu bình đẳng giới; xây dựng Báo cáo nghiên cứu đề xuất xây dựng ban
hành và văn bản hướng dẫn thực hiện các quy định khuyến khích các cơ quan, tổ chức hỗ
trợ lao động nữ khi tham gia đào tạo, mang theo con dưới ba mươi sáu tháng tuổi; tham
gia xây dựng Đề án tăng tỷ lệ nữ ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân
khóa XIII của Bộ Nội vụ …
Đồng thời, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về bình đẳng giới, Bộ đã phối hợp
với các Bộ, ngành trong việc tham gia góp ý các văn bản quy phạm pháp luật và văn bản
liên quan khác, trong đó có nhiệm vụ về bình đẳng giới như: thông tư của Bộ Văn hóa
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
19
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
Thể thao và Du lịch về hướng dẫn quản lý, đề xuất sửa đổi bổ sung Bộ Luật lao động
đảm bảo phù hợp với mục tiêu bình đẳng giới, sử dụng kinh phí cho một số hoạt động
phòng chống bạo lực gia đình; dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện
Luật Phòng chống bạo lực gia đình; Đề án về các chính sách đặc thù thúc đẩy bình đẳng
giới đối với đồng bào dân tộc thiểu số, …
Ngoài ra, thúc đẩy bình đẳng giới và đảm bảo phân bổ nguồn lực bình đẳng đối với cả
nam và nữ trong quá trình tham gia cũng như thụ hưởng thành quả của phát triển thì lồng
ghép giới vào trong quy trình ngân sách nhà nước là hết sức quan trọng. Tuy nhiên, qua
thực tế giám sát cho thấy, ở cả Trung ương và địa phương việc lồng ghép vấn đề bình
đẳng giới trong ngân sách nhà nước trên các lĩnh vực còn rất lúng túng và chưa được
triển khai. Đây là một hạn chế trong quá trình thực hiện chính sách, pháp luật về bình
đẳng giới và kết quả thực hiện các mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới.
2.2.4. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật về bình đẳng giới
Nhằm góp phần trang bị kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ thực thi nhiệm vụ
quản lý nhà nước về bình đẳng giới, đồng thời nâng cao nhận thức của lãnh đạo, cán bộ,
công chức các cấp, các ngành về giới và bình đẳng giới, Bộ Lao động - Thương binh và
Xã hội đã phối hợp với các cơ quan, ban, ngành và các tổ chức quốc tế nỗ lực triển khai
các hoạt động tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bình đẳng giới với một số
hoạt động nổi bật sau:
Phát miễn phí hơn hai chục ngàn bản với 5 đầu tài liệu tới Sở Lao động - Thương
binh và Xã hội, Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan,
tổ chức có liên quan, gồm: Sổ tay công tác vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới;
Hướng dẫn lồng ghép giới trong hoạch định và thực thi chính sách; các tờ rơi về Ủy ban
quốc gia vì sự tiến bộ phụ nữ (UBQG), bình đẳng giới trong gia đình và Nghị quyết số
11-NQ/TW … Đây là nguồn thông tin quan trọng giúp cho các cán bộ làm công tác bình
đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ có thêm các kiến thức, kỹ năng áp dụng trong công
tác chuyên môn được giao.7
Phối hợp với Quỹ phát triển Phụ nữ Liên hợp quốc (UNIFEM) tại Việt Nam tổ
chức Tọa đàm 15 năm thực hiện Cương lĩnh hành động Bắc Kinh nhân Ngày Quốc tế
Phụ nữ 8/3 với sự tham gia của đại diện các Bộ, ngành chức năng và các tổ chức quốc tế
tại Việt Nam.
Tổ chức 05 lớp tập huấn kiến thức pháp luật về bình đẳng giới và kỹ năng công tác
cho thành viên, thư ký Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ ở các Bộ, ngành và các tỉnh, thành
7
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (2011), Báo cáo tình hình thực hiện bình đẳng giới của Bộ Lao động –
Thương binh và Xã hội và trong phạm vi quản lý nhà nước của Bộ, Hà Nội, tr. 1 - 11.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
20
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh
Đề tài: Quản lý nhà nước về bình đẳng giới – Thực tiễn tại Thành phố Cần Thơ
phố trực thuộc Trung ương. Nội dung tập huấn tập trung vào việc triển khai các văn bản
hướng dẫn thi hành Luật Bình đẳng giới và Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị
về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Thực hiện các buổi thông tin chuyên đề về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ phụ nữ
với các Bộ, ngành, địa phương, cơ sở giáo dục … để thông qua đó, từng bước nâng cao
nhận thức về giới cho cán bộ, công chức nói riêng và cộng đồng nói chung.
Các đơn vị chức năng của Bộ đã tích cực lồng ghép tuyên truyền về bình đẳng giới
và phòng, chống bạo lực gia đình trong lĩnh vực chuyên môn như việc làm, chăm sóc
người khuyết tật, phòng, chống tệ nạn xã hội, ma túy, mại dâm, buôn bán phụ nữ - trẻ em,
góp phần nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò, vị trí của người phụ nữ trong gia đình
và ngoài xã hội, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của những đối tượng yếu thế như phụ nữ
khuyết tật, phụ nữ nghèo, đơn thân nuôi con, phụ nữ hoàn lương trở về …
Nhiều cơ quan, đơn vị, tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế đã tiến hành
tuyên truyền nâng cao nhận thức về giới và bình đẳng giới bằng nhiều hình thức phong
phú (phát hành tờ rơi, sách, tập huấn, tọa đàm, hội thảo…). Đài tiếng nói Việt Nam, Đài
truyền hình Việt Nam và các cơ quan thông tin đại chúng khác cũng đã mở các chuyên
mục tuyên truyền về bình đẳng giới.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã tổ chức tập huấn cho lãnh đạo các sở, cán
bộ phụ trách về bình đẳng giới trong ngành lao động. Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam
cũng đã tham gia tích cực vào công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bình đẳng
giới với nhiều hình thức phong phú và đa dạng, tổ chức tập huấn cho đội ngũ báo cáo
viên chủ chốt của các tỉnh, thành phố, bộ, ngành... Nhìn chung, công tác tuyên truyền,
phổ biến pháp luật về bình đẳng giới đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các
ngành và toàn xã hội về bình đẳng giới, tư tưởng trọng nam hơn nữ trong xã hội đã bước
đầu được khắc phục.
2.2.5. Công tác xây dựng, đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác bình đẳng
giới
Hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác bình đẳng
giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ là yêu cầu bức thiết đặt ra trong thời gian qua. Do đó,
năm 2010, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã nỗ lực thực hiện các hoạt động để
đáp ứng yêu cầu này thông qua các hoạt động cụ thể:8
Về tổ chức:
8
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Báo cáo tình hình thực hiện bình đẳng giới của Bộ Lao động – Thương
binh và Xã hội và trong phạm vi quản lý nhà nước của bộ, Hà Nội, tháng 01/2011, tr. 5.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam
21
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Linh