Tuần: 34, Tiết: 49.
Ngày soạn: 01/04/2011.

Bµi 46: CƠ CHẾ ĐIỀU HOÀ SINH SẢN
I. Mục Tiêu
1. Kiến thức:
- Trình bày được cơ chế điều hoà sinh sản.
- Nêu rõ những khả năng tự điều tiết quá trình sinh sản ở động vật và ở người.
2. Kỹ năng:
- Quan sát hình và phân tích hình.
- Thảo luận, làm việc nhóm.
- Kỹ năng tư duy
3. Thái độ:
II. Thiết Bị Dạy Học:
- Hình 46.1 và hình 46.2 SGK
- Phiếu học tập:
phiếu học tập số 1
Tên HM
Nơi sản sinh
Tác dụng
FSH
LH
Testostêron
phiếu học tập số 2
Tên HM
Nơi sản sinh
Tác dụng
FSH
LH
Ơstrogen và prôgestêron
phiếu học tập số 3

Nhân tố ảnh hưởng
Vai trò
Hệ thần kinh
- Sự thay đổi nhiệt độ, AS, thức ăn.
- Thiếu ăn, suy dinh dưỡng.
- Các chất kích thích (người nghiện thuốc lá, rượu…)
phiếu học tập số 4
Nhân tố ảnh hưởng
Vai trò
Hệ thần kinh
- Sự thay đổi nhiệt độ, AS, thức ăn.
- Thiếu ăn, suy dinh dưỡng.
- Các chất kích thích (người nghiện thuốc lá, rượu…)
III. Tiến Trình Bài Dạy:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Quá trình sinh sản hữu tính gồm những giai đoạn nào?.
- Cho biết ưu điểm và nhược điểm của sinh sản hữu tính?
2. Bài mới:
Đặt vấn đề: Tại sao sinh sản ở động vật diễn ra một cách bình thường theo chu kì? Đó là nhờ cơ chế
điều hoà sinh sản chủ yếu là cơ chế điều hoà sản sinh tinh trùng và sinh trứng. Trong đó HTK, môi
trường và đặc biệt là hoocmôn đóng vai trò quan trọng.
Hoạt động của thầy trò
Nội dung kiến thức
Cho HS quan sát hình 46.1 SGK, đọc
* Quá trình sản sinh tinh trùng và trứng chịu sự chi phối của
thông tin trong mục I.1
hệ nội tiết, hệ thần kinh và các yếu tố môi trường, trong đó
HS trả lời các câu hỏi:
hệ nội tiết đóng vai trò quan trọng nhất.
? Mô tả cơ chế sản sinh tinh trùng?

I. Cơ Chế Điều Hòa Sinh Tinh Và Sinh Trứng.


Hoạt động của thầy trò
? Tên các loại hoocmôn và tác dụng của
chúng, nơi sản sinh ra hoocmôn?
HS trả lời bằng cách điền các thông tin
thích hợp vào phiếu học tập số 1
GV cho một HS trình bày, các em khác
bổ sung.

GV cho HS quan sát hình 46.2 SGK,
đọc thông tin trong mục I.2
? Tên các loại hoocmôn và tác dụng của
chúng đến quá trình phát triển, chín và
rụng của trứng, nơi sản sinh ra
hoocmôn?
? Sau khi nghiên cứu, HS trả lời bằng
cách điền các nội dung thích hợp vào
phiếu học tập số 2
GV gọi một HS lên trình bày, các em
khác theo dõi và bổ sung.
? Tại sao phụ nữ uống viên thuốc tránh
thai có thể tránh thai? Giải thích?
GV cho HS đọc thông tin trong mục
II.1
- HTK và môi trường ảnh hưởng tới quá
trình sản sinh tinh trùng như thế nào?
HS trả lời bằng cách hoàn thành phiếu
học tập số 3

Vai trò của Hệ TK và MT sống đối với
con đực
GV cho HS đọc thông tin trong mục
II.2
Hoàn thành phiếu học tập số 4
Vai trò của Hệ TK và MT sống đối với
con cái
? HTK và môi trường có ảnh hưởng
như thế nào đến quá trình sản sinh
trứng?

Nội dung kiến thức
1. Cơ Chế Điều Hòa Sinh Tinh.
- Các hoocmôn sinh dục như FSH, LH của tuyến yên,
testostêron của tinh hoàn và một số hoocmôn của vùng dưới
đồi có vai trò chủ yếu trong quá trình sản sinh tinh trùng ở
tinh hoàn.
Tên
Nơi sản
Tác dụng
HM
sinh
FSH
Kích thích ống sinh tinh sản xuất ra
Tuyến
tinh trùng
yên
LH
Kích thích tế bào tuyến kẽ sản xuất ra
testôstêrôn

Testo Tinh
Kích thích phát triển ống sinh tinh và
stêron hoàn
sản sinh tinh trùng
2. Cơ Chế Điều Hòa Sinh Trứng
- Các hoocmôn sinh dục như FSH, LH của tuyến yên,
ơstrôgen và progestêron của buồng trứng và một số
hoocmôn của vùng dưới đồi có vai trò chủ yếu trong quá
trình phát triển, chín và rụng trứng ở buồng trứng.
Tên HM
Nơi sản sinh
Tác dụng
FSH
Kích thích phát triển
Tuyến yên
nang trứng
LH
Kích thích nang trứng
chín và rụng trứng, duy
trì thể vàng
Ơstrôgen và
Buồng trứng – Làm niêm mạc tử cung
prôgestêron
thể vàng
dày lên
II. Ảnh Hưởng Của Thần Kinh Và Môi Trường Sống
Đến Quá Trình Sinh Tinh Và Sinh Trứng.
1. Vai trò của hệ thần kinh và môi trường đến quá trình
sinh tinh.
- HTK tác động lên tinh hoàn thông qua tuyến yên.

- Môi trường gây ảnh hưởng lên hoạt động của tinh hoàn
thông qua HTK và hệ nôi tiết.
2. Vai trò của hệ thần kinh và môi trường đến quá trình
sinh trứng
- HTK và các yếu tố môi trường ảnh hưởng lên quá trình sản
sinh trứng thông qua hệ nội tiết.
- TK căng thẳng ảnh hưởng đến hệ nội tiết, dẫn đến rối loạn
trong quá trình sinh trứng.
- Sự hiện diện của con đực hoặc cái…
- Nhiệt độ, thức ăn.
* Tất cả các yếu tố đó đều tác động lên HTK, HTK tác động
lên hệ nội tiết mà ảnh hưởng đến quá trình sản sinh trứng.

IV. Củng Cố
- Cho HS đọc phần đóng khung ở cuối bài trong SGK
- Tại sao quá trình sinh trứng lại diễn ra theo mùa?
* Câu hỏi trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng
1. Hoocmôn kích thích ống sinh tinh sản xuất ra tinh trùng là:
A. LH.
B. FSH
C. Ơstrogen.
D. Progetron
2. Hoocmôn kích thích nang trứng chín và rụng trứng, duy trì thể vàng là:
A. Ơstrogen
B. FSH.
C. Testosteron.
D. LH.


Đáp án câu hỏi trắc nghiệm: Câu đúng: 1B, 2D.

V. Hướng Dẫn Về Nhà.
- Học bài, trả lời các câu hỏi SGK.
- Soạn bài 47 “ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT VÀ SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở
NGƯỜI”.
Đáp án phiếu học tập số 3
Vai trò của HTK và MT sống đối với con đực
Nhân tố ảnh hưởng
Vai trò
- HTK ảnh hưởng lên hoạt động của tinh hoàn chủ yếu thông qua tuyến yên.
Hệ thần kinh
- Căng thẳng thần kinh kéo dài...giảm khả năng sản sinh tinh trùng.
Môi trường sống
Gây ảnh hưởng lên hoạt động của tinh hoàn gián tiếp qua hệ thần kinh và hệ nội
0
- Sự thay đổi t , AS,
tiết.
TA.
- Ảnh hưởng quá trình sản sinh tinh trùng, gây hiện tượng động dục (ĐV hoang
- Thiếu ăn, suy dinh
dã sống vùng lạnh)
dưỡng.
- Giảm khả năng sản sinh tinh trùng.
- Các chất kích thích
- Tinh hoàn giảm khả năng sản sinh tinh trùng.
(người nghiện thuốc lá,
rượu…)
Đáp án phiếu học tập số 4
Vai trò của Hệ TK và MT sống đối với con cái
Nhân tố ảnh hưởng
Vai trò

- Hệ TK ảnh hưởng lên hoạt động của buồng trứng chủ yếu thông qua tuyến yên.
Hệ thần kinh
- Căng thẳng thần kinh kéo dài...gây rối loạn quá trình trứng chín và rụng. Lo âu,
sợ hãi…kéo dài rối loạn chu kì kinh nguyệt ở phụ nữ.
Môi trường sống
Gây ảnh hưởng lên hoạt động của buồng trứng gián tiếp qua hệ thần kinh và hệ
0
- Sự thay đổi t , AS,
nội tiết.
TA.
- Ảnh hưởng quá trình sinh trứng và hành vi sinh dục của con cái (ĐV hoang dã
- Thiếu ăn, suy dinh
sống vùng lạnh)
dưỡng.
- Giảm khả năng sản sinh trứng
- Các chất kích thích
(người nghiện thuốc lá, - Buồng trứng giảm khả năng sản sinh trứng.
rượu…)

*Rút kinh nghiệm:

Tổ trưởng ký duyệt

Giáo viên soạn

Thái Thành Tài