Trờng THCS Thạch Trung

Tiết 133 :

Giáo án Ngữ văn 8

Ngày 06 tháng 05 năm 2011
Tổng kết phần văn ( tiếp )

A. Mức độ cần đạt :
1. Kiến thức: Nắm vững một cách có hệ thống các tác phẩm văn học nớc ngoài , văn
bản nhật dụng về giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật .
2. Kỷ năng: Rèn kĩ năng học thuộc lòng, tổng hợp, so sánh, phân tích.
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh :
1. Giáo viên : Bài soạn , bảng phụ.
2. Học sinh : : Soạn bài theo hệ thống câu hỏi sgk.
C. Hoạt động trên lớp:
GV kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh
I. Lập bảng hệ thống .
GV gợi ý cho HS lập bảng hệ thống các tác phẩm văn học nớc ngoài.
TT Tên văn bản Tên
tác Thể
Giá trị nội dung
Giá trị nghệ thuật
giả
loại
1
Cô bé bán An-đecTruyện Lòng thơng cảm sâu sắc NT kể chuyện hấp
diêm (trích xen
cổ tích đối với một em bé Đan dẫn, đan xen hiện
truyện cổ (1805tiếng

Mạch bất hạnh chết cóng thực và mộng tởng,
tích)
1875)
Đan
bên đờng trong đêm giao tình tiết diễn biến hợp
Đan Mạch Mạch. thừa.
lí.
2
Đánh nhau M.
Xéc Tiểu
Sự tơng phản về mọi mặt NT miêu tả và kể
với cối xay van
thuyết giữa Đôn-ki-hô-tê và chuyện theo trật tự
gió
tét(1547- phiêu l- giám mã Xan-chô-pan- thời gian, dựa trên sự
1616),
u.
xa. Cả 2 đều có những đối lập, tơng phản...
TBN
Tiếng
mặt tốt đáng quý bên Giọng điệu hài hớc,
Tây
cạnh những điểm đáng giễu nhại khi kể, tả về
Ban
trách, đáng cời biểu hiện thầy trò nhà hiệp sĩ
Nha
trong chiến công đánh anh hùng, nhng cũng
cối xay gió trên đờng rất đáng thơng.
phiêu lu.
3

Chiếc
lá O -hen-ri Truyện Tình yêu thơng cao cả NT đảo ngợc tình
cuối cùng
(1862ngắn
giữa những nghệ sĩ huống 2 lần, hình ảnh
1910).
hiện
nghèo.
chiếc lá cuối cùng.
Mỹ.
thực. T.
Anh
4
Hai
cây Ai-ma-tốp Truyện Tình yêu quê hơng da Miêu tả cây phong rất
phong
(1928)kngắn
diết gắn với câu chuyện sinh
động.
Câu
gơ r X-tan tiếng
hai cây phong và thầy chuyện đậm chất hồi
Châu á
Anh.
giáo Đuy-sen thời thơ ấu ức, hội hoạ.
1
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hồ Thị Thanh Bình
Năm học 2010-2011



Trờng THCS Thạch Trung

5

Đi bộ ngao

Giáo án Ngữ văn 8

của tác giả.
J. Ru-xô Tiểu
Bàn về lợi ích của đi bộ Giải tích, chứng
( Pháp)
thuyết ngao du với lối sống tự minh, đa dẫn chứng
luận đề do, với qt, học tập, hiểu chân thực, hấp dẫn.
VBNL biết, rèn luyện sức khoẻ.

? Tóm tắt nội dung ngắn gọn mỗi đoạn trích trên bằng một đoạn văn khoảng 10 dòng.
? Hình ảnh nào trong những tác phẩm trên gây cho em ấn tợng sâu đậm nhất ? Giải
thích lí do.
II. Ôn tập cụm văn bản nhật dụng .
1. Bảng hệ thống .
TT Tên văn bản
Tác giả
Chủ đề
Đặc điểm thể loại, nghệ
thuật
1
Thông tin Theo tài Tuyên truyền, phổ biến Thuyết minh ( giới thiệu,
về ngày... liệu của sở một ngày không dùng bao giải thích, phân tích, đề
năm 2000

KHCNbì ni lông, bảo vệ môi tr- nghị...)
HN
ờng Trái Đất- ngôi nhà
chung của mọi ngời.
2
Ôn
dịch Theo Ng. Giống ôn dịch và còn Giải thích và chứng minh
thuốc lá
Khắc Viện nguy hiểm hơn cả ôn dịch. bằng những lí lẽ và dẫn
(từ ma tuý Bởi vậy chống thuốc lá chứng cụ thể , sinh động,
đến bệnh cũng phải có quyết tâm gần gũi, hiển nhiên.
nghiện)
cao và triệt để-> trở thành
vấn đề văn hoá, xã hội
quan trọng, thời sự và thiết
thực của loài ngời.
3
Bài toán dân Theo Thái Hạn chế gia tăng dân số là Từ câu chuyện bài toán
số
An( báo đòi hỏi tất yếu của sự phát cổ hạt thóc tác giả đa ra
giáo dục triển loài ngời.
các con số buộc ngời đọc
và thời đại
phải liên tởng và suy
)
ngẫm.
Nhớ lại những chủ đề của văn bản nhật dụng lớp 6, 7.
- Lớp 6 :
+ Bảo vệ và giới thiệu danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử : Cầu Long Biên chứng
nhân lịch sử, Động Phong Nha.

+ Bảo vệ đất đai, quyền dân tộc : Bức th của thủ lĩnh da đỏ.
- Lớp 7 :
+ Nhà trờng và gia đình : Cổng trờng mở ra, Mẹ tôi, Cuộc chia tay của những con búp
bê.
+ Giữ gìn và bảo vệ văn hoá, phong tục cổ truyền dân tộc : Ca Huế trên sông Hơng.
D.Hớng dãn về nhà :
- Nắm vững nộ dung những phần đã ôn tập.
2
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hồ Thị Thanh Bình
Năm học 2010-2011


Trờng THCS Thạch Trung

Giáo án Ngữ văn 8

- Chuẩn bị kiểm tra tổng hợp cuối năm .
-----------------------------------------------------------------------------Ngày 07 tháng 05 năm 2011

Tiết 134. ôn tập phần tập làm văn

A. Mức độ cần đạt:
1. Kiến thức:
- Hệ thống hóa các kiến thức và kĩ năng phần Tập làm văn đã học trong năm.
- Nắm chắc khái niệm và biết cách viết văn bản thuyết minh, biết kết hợp miêu tả, biểu
cảm trong tự sự; kết hợp miêu tả, biểu cảm trong nghị luận.
2. Kỷ năng:
B-Chuẩn bị:
1. Giáo viên :Nội dung ôn luyện
2. Học sinh: Ôn tập theo sự hớng dẫn của thầy

C-Tiến trình lên lớp:
1. ổn định.
2. Kiểm tra:Xen trong giờ
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy-trò

Nội dung cần đạt

1-Tính thống nhất của văn bản:
- VB là một thể thống nhất, các phần
trong VB có qh gắn bó với nhau để làm
sáng tỏ chủ đề.
?Tính thống nhất của văn bản thể hiện ở những -Tính thống nhất đợc thể hiện ở chủ đề, đề
mục trong qh giữa các phần của VB và các
điểm nào ?
từ ngữ then chốt thờng lặp đi, lặp lại.
? Vì sao văn bản cần có tính thống nhất?

?Viết thành đoạn văn từ mỗi câu chủ đề sau:
+Em rất thích đọc sách...
Viết theo lối diễn dịch: Những câu văn kế tiếp
3
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hồ Thị Thanh Bình
Năm học 2010-2011


Trờng THCS Thạch Trung

Giáo án Ngữ văn 8


phải xoay quanh và phát triển ý chủ chốt. (Vì sao
em thích đọc sách, em thích đọc sách ntn, tác
dụng của việc ham thích- đọc sách ?).
+... Mùa hè thật hấp dẫn.
Viết theo lối qui nạp: Những câu trớc đó phải
xoay quanh và phát triển ý chủ chốt về sự hấp
dẫn của mùa hè (Hấp dẫn ntn, với những ai, với
em thì sao ?)
2-Tóm tắt văn bản tự sự:
- Vì tóm tắt VB tự sự sẽ giúp cho ngời đọc
dễ dàng nắm bắt đợc nội dung chủ yếu,
? Vì sao cần phải tóm tắt văn bản tự sự ?
hoặc để tạo cơ sở cho việc tìm hiểu, phân
tích, bình giá.
- Đọc kĩ để nắm chắc nội dung của VB; xđ
? Muốn tóm tắt văn bản tự sự thì phải làm ntn, nội dung chính cần tóm tắt (lựa chọn các
nhân vật q.trọng và những sự việc tiêu
dựa vào những yêu cầu nào ?
biểu); sắp xếp nội dung chính theo trình tự
hợp lí; viết VB tóm tắt bằng lời văn của
mình.
3-Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
*Trong văn tự sự,
? Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm có tác
dụng ntn ?
? Viết (nói) đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả,
biểu cảm cần chú ý những gì ?

- có tác dụng làm cho câu chuyện đợc kể
trở nên sinh động, hấp dẫn.

- Các chi tiết kể lại sự việc, con ngời là
nòng cốt, là bộ khung, còn các chi tiết
miêu tả và biểu cảm tạo sự sinh động và
hấp dẫn cho bài văn.

*Trong-Văn bản thuyết minh:.
? Văn bản thuyết minh có những tính chất ntn và
có những lợi ích gì ? Hãy nêu các văn bản thuyết
minh thờng gặp trong đời sống hằng ngày Nhằm cung cấp tri thức (về các hiện tợng và sự
4
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hồ Thị Thanh Bình
Năm học 2010-2011


Trờng THCS Thạch Trung

Giáo án Ngữ văn 8

vật trong tự nhiên, xã hội, mang tính khách quan
xác thực) cho ngời đọc
- Ngời viết phải tích lũy tri thức bằng cách
? Muốn làm văn bản thuyết minh, trớc tiên cần quan sát, tìm hiểu thực tiễn trong đời sống;
phải làm gì ? Vì sao phải làm nh vậy ?
học tập, nghiên cứu các sách vở, tài liệu
- Phơng pháp thuyết minh:
+ Phơng pháp nêu định nghĩa, giải thích
? Hãy cho biết những phơng pháp cần dùng để + Phơng pháp dùng số liệu.
thuyết minh sự vật ? Nêu ví dụ về các phơng + Phơng pháp liệt kê.
pháp ấy ?
+ Phơng pháp nêu ví dụ.

+ phơng pháp so sánh.
+ Phơng pháp phân tích.
+ Phơng pháp phân loại.
4-Bố cục bài văn thuyết minh:

- MB: Giới thiệu đối tợng cần thuyết minh.
? Hãy cho biết bố cục thờng gặp khi làm bàm bài - TB: Trình bày cấu tạo, đặc điểm, lợi
ích,...của đối tợng.
thuyết minh về:
- KB: Bày tỏ thái độ đối với đối tợng.
+ Một đồ dùng ?
+ Cách làm một sản phẩm nào đó ?
+ Một di tích, danh lam thắng cảnh ?
- Là những t tởng, quan điểm, chủ trơng
+ Một loài động vật, thực vật ?
mà ngời viết (nói) nêu ra ở trong bài.
+ Một hiện tợng tự nhiên ?
5-Luận điểm trong bài văn nghị luận:
? Thế nào là luận điểm trong bài văn nghị luận ?
Hãy nêu ví dụ về một luận điểm và nói các tính
chất của nó ?
? Văn bản nghị luận có thể vận dụng kết hợp các
yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm ntn ? Hãy nêu
một ví dụ về sự kết hợp đó ?
- Gv cho một luận điểm, hs nối tiếp câu có yếu tố
tự sự, miêu tả, biểu cảm:Mỗi khi có quân xâm
lăng xâm phạm bờ cõi thì dân ta già trẻ, gái trai - Văn bản tờng trình là loại VB trình bày
5
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hồ Thị Thanh Bình
Năm học 2010-2011



Trờng THCS Thạch Trung

đều đứng lên giết giặc (hs nối vào một vài sự tích
đánh giặc.
6-Văn bản tờng trình
? Thế nào là văn bản tờng trình, văn bản thông
báo ? Hãy phân biệt mục đích và cách viết hai
loại văn bản đó ?
.

Giáo án Ngữ văn 8

thiệt hại hay mức độ trách nhiệm của ngời
tờng trình trong các sự việc xảy ra gây hậu
quả cần phải xem xét.
-VB thông báo: là loại VB truyền đạt
những thông tin cụ thể từ phái cơ quan,
đoàn thể, ngời tổ chức cho những ngời dới
quyền, thành viên, đoàn thể hoặc những ai
quan tâm đến nội dung thông báo đợc biết
để thực hiện hay tham gia

D. Củng cố-Hớng dẫn :
- Học bài theo nội dung ôn tập, chú ý về VB thuyết minh.
- Xem trớc bài: Văn bản thông báo

6
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hồ Thị Thanh Bình

Năm học 2010-2011


Trờng THCS Thạch Trung

Giáo án Ngữ văn 8

Ngày 11 tháng 05 năm 2011

Tiết 135, 136 :

Kiểm tra tổng hợp cuối năm

I. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS :
- Nhằm đánh giá khả năng vận dụng linh hoạt theo hớng tích hợp các kiến thức và kỉ
năng của cả 3 phần : Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn trong một bài kiểm tra.
- Kiểm tra năng lực vậ dụng các phơng thức tự sự, nghị luận kết hợp với biểu cảm,
miêu tả; phơng thức thuyết minh và lập luận trong một bài văn nghị luận.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh :
1. Giáo viên : Đọc kĩ phần hớng dẫn các nội dung ôn tập trong SGK.
Chuẩn bị đề đánh máy, photo theo chẵn, lẻ.
2. Học sinh : Ôn tập kĩ kiến thức đẻ kiểm tra.
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học :
- ổn định.
- GV phát đề
I.
Đề ra :
Đề chẵn
Câu 1 : Trình bày hiểu biết của em về nhà thơ Tố Hữu.
Câu 2 : Cảm nhận của em về tình yêu thiên nhiên và tinh thần lạc quan của Bác Hồ qua

hai bài thơ Ngắm trăng và Đi đờng .
Đề lẻ .
Câu 1 : Trình bày hiểu biết của em về nhà thơ Tố Hữu.
Câu 2 : Cảm nhận của em về tình yêu thiên nhiên và tinh thần lạc quan của Bác Hồ qua
hai bài thơ Ngắm trăng và Đi đờng.
II. Đáp án và biểu điểm :
A. Phần tự luận : 7 điểm ( câu 1: 2 điểm, câu 2 : 5 điểm )
Câu1 ( 2 điểm ): HS dựa vào chú thích SGK để trình bày.
Câu 2 : Yêu cầu :
- Về thể loại : Đề yêu cầu sử dụng phép nghị luận tổng hợp ( phân tích, chứng minh,
biểu cảm một vấn đề thuộc lĩnh vực văn học ), ngoài ra có sử dụng nyếu tố tự, miêu tả.
- Về nội dung : Bài văn tập trung làm rõ 2 luận điểm: tình yêu thiên nhiên của Bác( sự
giao hoà giữa cảnh sắc thiên nhiên với con ngời); tinh thần lạc quan của Bác ( bất chấp
hoàn cảnh sống, ung dung, tự tại...)
Cụ thể :
7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hồ Thị Thanh Bình
Năm học 2010-2011


Trờng THCS Thạch Trung

Giáo án Ngữ văn 8

* Mở bài (1 điểm ): Giới thiệu đợc Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ của dân tộc,
danh nhân văn hoá thế giới. Ngời không những là nhà cách mạng lỗi lạc mà còn là một
nhà văn, nhà thơ. Bởi vậy trong những năm tháng bị chính quyền tởng Giới Thạch bắt
giam ngời đã sáng tác tập thơ Nhật kí trong tù. Đọc tập thơ nhật kí trong tù ta
thấy bài thơ nào cũng thấm đợm tình yêu thiên nhiên tha thiết và tinh thần lạc quan làm
chủ trong mọi hoàn cảnh mà nổi bật lên đó là hai bài thơ Ngắm trăng và Đi đờng.

* Thân bài ( 3 điểm): làm rõ đợc 2 luận điểm trên nêu trên:
- Luận điểm 1 ( 1,5 điểm): Tình yêu thiên nhiên thể hiện trong bài thơ Ngắm trăng
đó là sự giao hoà giữa ngời và trăng , trăng trở thành tri âm tri kỉ cùng vợt qua song sắt
của nhà tù để đến với nhau:
Ngời ngắm trăng soi ngoài cửu sổ.
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
- Luận điểm 2 (1,5 điểm): Tinh thần lạc quan của Bác thể hiện dù ở trong hoàn cảnh
nào ngời cũng luôn làm chủ đợc mọi hoàn cảnh. Trong ngục tù tăm tối hay trên đờng đi
từ nhà tù này sang nhà tù khác Bác cũng có thể làm thơ, cũng có thể đến với thiên
nhiên( lấy dẫn chứng từ hai bài trơ trên )
* Kết bài : Khẳng định lại vấn đề đã chứng minh ( 1 điểm)
- Về hình thức : Bố cục đầy đủ, chặt chẽ. Dẫn chứng tiêu biểu, hợp lí. Lập luận rõ
ràng, có khả năng thuyết phục cao.
D. Hớng dẫn học bài ở nhà :
- Ôn lại những kiến thức Tập làm văn đã học từ đầu năm lại nay.
- Chuẩn bị nghiên cứu trớc bài Chơng trình địa phơng phần Tiếng Việt

8
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hồ Thị Thanh Bình
Năm học 2010-2011