- Trang chủ >>
- Văn Mẫu >>
- Văn Biểu Cảm
Bát canh lá đắng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (108.7 KB, 2 trang )
Bát canh lá đắng
November 17, 2014 - Chuyên mục: Văn mẫu THCS - Tác giả: Thu Huyền
Bát canh lá đắng
Từ Thanh Hóa chúng tôi lên Thọ Xuân, Thường Xuân, ngược ra Ngọc Lạc. Văn thư, sách vở, bản đồ
ghi là Ngọc Lạc, nhưng đến nơi nghe gọi và thấy các bảng hiệu ghi là Ngọc Lặc. Cả hai tên cùng tồn
tại.
Các xã trong huyện Ngọc Lặc đều có tên hai chữ Hán: Thạch Lập, Phức Thịnh, Mỹ Tâm, Ngọc Sơn,
Ngọc Khê… Các làng thì một số có tên hai chữ Hán như Lập Thắng, Điền Sơn… còn hầu hết là tên
một chữ: Làng Ngán, làng Chạy, làng Nhớ, làng Quên, làng Thi, làng Mới, làng Mỏ, Làng Móng, làng
Chả, làng Thượng, làng Hạ, làng Vải, làng Mốc, làng Mi, làng Beo… Nghe rất vui nhưng tìm hỏi xuất
xứ không ai biết rõ.
Đây là nơi gốc gác vua Lê Lợi. Ông Lê Hối tiền bối ba đời của vua đời xuống chỗ nay là Lam Kinh
thuộc xã Xuân Lâm, huyện Thọ Xuân cách đấy không xa. Mọi người nói về vua Lê một cách kính cẩn,
gọi là “cố Lê Lợi”, nhưng những chuyện xưa “năm tê năm tặc” chỉ còn truyền khẩu một cách mơ hồ.
Những khe Sống, đồng Chó… người nói thế này, người nói thế nọ, rất khác nhau.
Thị trấn Ngọc Lặc nằm giữa cánh đồng, bốn bên là những dãy núi đỉnh nhọn đâm lên trời cao dáng vẻ
trông thật hùng vĩ, đường bệ hơn hết là núi Sắt. Trung tâm thị trấn là chợ Phố Cống. Từ chợ đi ra có
phố Lê Lợi rồi phố Lê Lai. Gọi là phố nhưng đường không rộng lắm, hai bên đường nhựa vẫn là bùn
đất, rơm rạ vương vãi. Tuy vậy cũng đủ các mặt hàng tạp hóa, quần áo, giày dép, xe máy… Và có dịch
vụ trang trí nội thất, trang điểm cô dâu, quán cà phê vang tiếng nhạc. Thức ăn bày bán khá nhiều trong
chợ là những thúng nhộng tằm, con nhộng lớn, màu xanh nhạt.
Nhiều loại nhà cửa xen lẫn nhau: nhà gác, nhà ngói, nhà lợp lá cọ – là thứ lá gồi trong thơ Tú Xương
“Nhà gỗ năm gian lợp lá gồi”. Lá cọ làm kỹ lợp đến 20 – 30 năm chưa hư, sơ sài thì cũng phải 10 năm.
Ra khỏi trung tâm thị trấn vào các bản đồng bào Mường là nhà sàn với những cột bằng cây luồng, một
loại cây họ tre, lớn hơn, dài hơn, suôn hơn tre. Cửa lên nhà cũng ở phía chái nhưng không chính giữa
như nhà sàn Tây Nguyên mà dịch qua bên trái.
Buổi tối đến Ngọc Lặc chúng tôi được thưởng thức ngay món canh lá đắng
Sau lưng phố là ruộng chia thành nhiều luống nhỏ, luống này chín vàng, luống kia tươi xanh, luống nọ
đã gặt. Trong một cánh đồng có thể thấy nhiệu giai đoạn thời vụ trên những mảng màu khác nhau, nổi
bật bên nhau. Vài ba con trâu đi trên đường phố, chiếc mõ mang ở cổ kiểu lóc cóc lóc cóc.
Buổi sáng mùa đông ấy dứt mưa đã mấy hôm, trời chợt có gió hong khô và nắng lên ấm áp. Đường vào
bản đã ráo, bước trên mặt đất mềm thấy bàn chân êm êm. Mặt hồ Đầm Thi gợn từng nếp sóng lăn tán.
Bãi sỏi bờ suối màu vàng sậm, hoa pháo nở đỏ từng xâu dài. Không khí thở hít nghe thật nhẹ nhàng.
Phong cảnh có nét gì đó rất thoáng và rất lạ giống như những truyện đường rừng của Lan Khai. Thỉnh
thoảng có tiếng còi xe cũng dịu dàng. Trẻ em sạch sẽ, xinh xắn và lễ phép, gặp chúng tôi chào hỏi vui
vẻ. Chỉ còn một ít người già mặc y phục dân tộc Mường, nam nữ thanh niên đều mặc âu phục. Phụ nữ
bới tóc cao, con gái để tóc dài, xòa ra hoặc kẹp lại bỏ sau lưng.
Ở đây rượu rất ngon và hình như người nào cũng sành về rượu. Ngồi uống rượu bỗng nhớ chuyện xưa.
Thời Lê Lợi khởi binh lực lượng nòng cốt bản đầu hẳn là đồng bào vùng Ngọc Lặc, Thọ Xuân. Biết
bao nhiêu là gian khổ, “khi Linh Sơn lương hết mấy tuần, khi Khôi Huyện quân không một lữ” đã cùng
chia nhau chén rượu nghĩa tình. “Đầu giao hưởng sĩ phụ tử chi binh nhất tâm…”. Nguyên bản Bình
Ngô đại cáo như thế và các dịch giả đã diễn nôm thành” Gắn bó một lòng phụ tử rót rượu ngọt để khao
quân” hoặc “Mở tiệc khao quân chén rượu ngọt ngào, khắp chiến sĩ một lòng phụ tử”… Đầu giao
hưởng sĩ… Đem rượu được biểu đổ xuống lòng suối để ba quân cùng nếm, rượu hòa nước lã bỗng hóa
ra chén rượu ngọt ngào…
Buổi tối đến Ngọc Lặc chúng tôi được thưởng thức ngay món canh lá đắng. Hôm sau có dịp nhìn tận
mắt loại cây ấy. Lá đắng là tên gọi đúng vị của nó, mọc từ thân ra, có hình dạng giống như lá sắn mì.
Từ cuống chính tỏa thành chín cuống phụ, mỗi cuống phụ một lá, thân lá dài 5-6 cm, chỗ gần cuống
tròn hơn, thân lá nhọn, hai mặt lá đều màu xanh đậm. Lá đắng nấu với thịt nạc băm nhỏ. Mới ăn vào
đắng lắm. So với canh lá đắng thì canh khổ qua (không luộc chần) chẳng thấm thía gì. Vậy mà khi đã
nuốt xong, vị đắng tan hết, còn lại vị ngọt. Ăn lần thứ nhất có thể chưa cảm nhận được canh lá đắng
ngon thế nào, sau lần thứ hai đã thấy nhớ, lần thứ ba và những lần tiếp theo sẽ không quên món canh
độc đáo này của quê hương cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
Read more: />
