Nguyên liệu:
1. Khi mua lá, phải chọn lá nếp: lá tròn và xanh. Lá thì mua lá vừa phải,
đừng to và đừng bé quá.
2. Gạo phải chọn đc gạo ngon, nếu đc nếp cái hoa vàng thì ngon lắm.
3. Đỗ xanh thì nên mua loại nguyên hạt, để tránh bị hóa chất, cũng có thể
mua đỗ đã đc tách làm đôi. Và nhớ mua đỗ tiêu: lòng vàng thì ngon và bánh
đẹp.
4. Lạt thì phải mua được lạt mềm, dài và đừng quá nhiều nòng. Lạt đẹp thì
bánh mới đẹp
5. Thịt lợn nên mua loại nửa lạc nửa mỡ, như thế bánh mới không bị khô. Và
nên chọn con lợn chắc thịt, như thế khi luộc thì ko nát quá.
6. Lá riềng để nhuộm gạo cho gạo xanh và bánh thơm
Cách chuẩn bị nguyên liệu:
1. Lá mua về rửa sạch, nhớ phải thật sạch thì bánh mới lâu hỏng (meo và
thiu). Sau đó tước dọc sống lá đi, sao cho lá mềm, đến khi gói rất dễ mà
bánh lại đẹp. Sau đó lau lại bằng khăn khô thật sạch và khô.
2. Đỗ xanh ngâm đến khi dóc vỏ, rồi mang ra đãi sạch vỏ. Cho vào nấu cơm
đậu nhớ cho thêm tý muối, nhớ cho hơi nát thì đến khi gói đậu sẽ ko rơi vãi
lung tung.
Khi đậu chín thì nắm thành từng nắm có đường kính khoảng 6.5-7cm, một
nắm này là một cái bánh chưng)
3. Thịt lợn rửa sạch, cạo sạch lông (để nguyên bì) rồi thái bản to khoảng
7*7*2cm (dài*rộng* dầy) là đẹp nhất. Sau đó ướp với nước mắm ngon, hạt
tiêu (tương đối nhiều, mà hạt tiêu ko xay mịn, xay ti to tot một chút thì sẽ
ngon hơn), mì chính nữa. ướp từ sáng đến khoảng 5h chiều mang ra gói (nhớ
để tủ lạnh)
4. Lá riềng cho thêm tý nước rồi cho vào máy sinh tố, xay nhuyễn lấy nước
(ngày trc nhà mình toàn phải giã thôi). Sau đó chắt lấy nước xanh để ra cái
bát.
5. Khi chuẩn bị gói thì vo gạo để ráo, trộn thêm ít muối cho bánh vừa vặn.
Khi gạo ráo nước thì vẩy nước lá riềng vào, sao cho gạo xanh đều.

Bắt đầu gói
Bt nhà mình thường gói bánh ko to lắm. Chỉ 2 bát ăn cơm gạo một cái bánh.
Nếu bạn gói khuôn thì bạn cần gấp lá. Nhà mình chả ai biết gói khuôn cả.
Toàn gói trực tiếp luôn, nên bánh chắc hơn.
Thông thường thì mình gói như saumình bỏ qua công đoạn đặt lá nhé, vì bạn
gói khuôn mà)
Mình cho khoảng 3/4 bát ăn cơm gạo vào lá, dàn mỏng ở giữa sao cho khi
cho đậu vào, đậu nằm ở trong gạo.
Chia đôi nắm đậu ra, bóp nhẹ cho vụn rồi cho vào lòng của chỗ gạo vừa đổ
1
vào lá ở trên.
Cho tiếp 2 miếng thịt lên trên đậu. Nhớ quay đầu thịt nhé. Để 2 phía có bì ra
2 bên.
Cho tiếp nửa nắm đậu lên trên thịt.
Cuối cùng là đổ tiếp khoảng hơn một bát ăn cơm gạo phủ lên trên. Rồi gói lá
lại là xong.
Cách luộc
Lót ở dưới đáy nồi một lớp cuống lá rồi Xếp bánh vào nồi, nhưng ko nên
xếp chặt quá, bánh to thì cho xuống dưới và bánh bé cho lên trên, mà cũng
ko đc lỏng quá. Sau đó đổ nước ngập bánh cho lên bếp đun.
Thời gian luộc tính từ lúc sôi, là khoảng 10-12h. Tùy bánh to bánh bé.
Trong quá trình luộc, để ý, nếu cạn nước xuống dưới mặt bánh là phải bổ
sung nước, sao cho nước luôn ngập bánh. và lửa luôn đều đều, đừng để bếp
tắt or cháy to quá.
Khi luộc gần chín, trước khoảng 15' nên tắt bếp cho nước tự sôi và nguội bớt
đi để vớt bánh cho dễ.
Khi vớt phải chuẩn bị hai chậu nước to. Vớt bánh ra khỏi nổi phải rửa thật
sạch bằng nước sạch nhằm để bánh đc lâu hơn mà ko bị mốc vỏ.
Rửa sạch rồi, ta xếp bánh thứ tự cứ 2 cái chồng lên nhau và xếp thành từng
hàng. Nhớ lót cái gì ở dưới, VD lá chuối hoặc bao tải dứa sạch. Tiếp theo lấy

một miếng ván hoặc cái gì tương tự đặt lên trên chỗ bánh đó. Đặt thêm một
vật nặng ở phía trên, để ép hết nước trong bánh ra. Ép khoảng 30-60' là đc.
Bánh khi được nên treo ở chỗ thoáng mát.
Theo cách làm này, bánh chưng nhà em có thể để đc 15
Bánh chưng là một loại bánh truyền thống của dân tộc Việt nhằm thể hiện
lòng biết ơn của con cháu đối với cha ông và đất trời xứ sở. Nguyên liệu làm
bánh bao gồm gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn, lá dong, bánh thường được làm
vào các dịp Tết cổ truyền của dân tộc Việt, cũng như ngày giổ tổ Hùng
Vương) (mùng 10 tháng 3 âm lịch)
Nguyên liệu
Lá: Thường là lá cây dong tươi. Lá dong chọn lá dong rừng bánh tẻ, to bản,
đều nhau, không bị rách, màu xanh mướt. Tuy nhiên, tùy theo địa phương,
dân tộc, điều kiện và hoàn cảnh, lá gói bánh có thể là lá chít (một loại tre), lá
chuối hay thậm chí cả lá bàng , giấy bạc.
Lạt buộc: Bánh chưng thường dùng lạt giang được chẻ từ ống cây giang. Lạt
được ngâm nước muối hay hấp cho mềm trước khi gói.
Gạo nếp: Gạo nếp thường dùng gạo thu hoạch vụ mùa. Gạo vụ này có hạt to,
tròn, dẻo đều và mới thu hoạch sẽ thơm dẻo hơn các vụ khác. Nhiều người
2
chọn nếp cái hoa vàng hay nếp nương, thực ra không đến nỗi cầu kỳ như thế
vì đây là loại bánh mang tính đại chúng.
Đỗ xanh: Đỗ thường được lựa chọn công phu, tốt nhất là loại đỗ trồng ở
vùng đồi trung du Việt Nam (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Phú Thọ v.v.
sẽ thơm và bở hơn). Sau thu hoạch đỗ cần phơi nắng đều thật khô, sàng sẩy
hết rác, bụi, hạt lép, phân loại hạt rồi đóng vào hũ, lọ bằng sành là tốt nhất
Thịt: Thường là thịt lợn, chọn lợn ỉ được nuôi hoàn toàn bằng phương pháp
thủ công (nuôi chuồng hoặc nuôi thả, thức ăn bằng cám rau tự nhiên không
dùng thuốc tăng trọng hoặc thức ăn gia súc). Thịt ba chỉ (ba dọi) với sự kết
hợp của mỡ và nạc cho nhân bánh vị béo đậm đà, không khô bã như các loại
thịt mông, thịt nạc thăn. Một số nơi, như tại Trường Sa, những người lính

còn làm món bánh chưng với nhân độc nhất vô nhị là dùng thịt chó hay thịt
gà.
Nguyên liệu làm bánh chưng.
Gia vị các loại: Hạt tiêu, hành củ dùng để ướp thịt làm nhân. Muối dùng để
trộn vào gạo, đỗ xanh và ướp thịt. Đặc biệt thịt ướp không nên dùng nước
mắm vì bánh sẽ chóng bị ôi, thiu. Ngoài ra một số loại gia vị khác ít phổ
biến hơn cũng được sử dụng như thảo quả, tinh dầu cà cuống thường sử
dụng tẩm ướp trong nhân bánh tại Hà Nội xưa, tuy nay ít nơi còn cầu kỳ gia
thêm loại gia vị này.
Phụ gia tạo màu: Bánh chưng với màu xanh của nếp được tạo thành bằng
cách quay mặt trên của lá dong, lá chuối (mặt có màu xanh thẫm) vào trong,
áp với bề mặt của gạo nếp. Một số nơi còn sử dụng các phụ gia khác như lá
dứa hay lá giềng xay nhuyễn vắt lấy nước trộn gạo vừa tạo hương thơm vừa
tạo cho bánh có màu xanh ngọc.
Chuẩn bị
Lá dong: Rửa từng lá thật sạch hai mặt và lau thật khô. Rửa càng sạch bánh
càng đỡ bị mốc về sau. Trước khi gói lá dong được người gói bánh dùng dao
bài mài thật sắc (loại dao nhỏ chuyên dùng để gọt) cắt lột bỏ bớt cuộng dọc
sống lưng lá để lá bớt cứng, để ráo nước (nếu lá quá giòn có thể hấp một
chút để lá mềm dễ gói).
Gạo nếp: Nhặt loại bỏ hết những hạt gạo khác lẫn vào, vo sạch, ngâm gạo
ngập trong nước cùng 0,3% muối trong thời gian khoảng 12-14 giờ tùy loại
gạo và tùy thời tiết, sau đó vớt ra để ráo. Có thể xóc với muối sau khi ngâm
gạo thay vì ngâm nước muối.
Đỗ xanh: Đỗ làm dập vỡ thành các mảnh nhỏ, ngâm nước ấm 40° trong 2
giờ cho mềm và nở, đãi bỏ hết vỏ, vớt ra để ráo. Nhiều nơi dùng đỗ hạt đã
đãi vỏ trong khi những nơi khác cho vào chõ đồ chín, mang ra dùng đũa cả
đánh thật tơi đều mịn và sau đó chia ra theo từng nắm, mỗi chiếc bánh
3
chưng được gói với hai nắm đậu xanh nhỏ. Cũng có một số nơi nhét sẵn thịt

lợn vào giữa nắm đỗ.
Nguyên liệu để làm bánh chưng phải được chuẩn bị kỹ từ trước.
Thịt lợn: Thái thành miếng to bản và dài, tẩm ướp chút muối, hạt tiêu bột
(tốt nhất là hạt tiêu đã được rang thơm, tán nhỏ), hành củ, không dùng nước
mắm khi ướp.
Gói bánh
Bánh chưng được gói không khuôn tại một gia đình, với chiếc lá trong cùng
quay mặt xanh vào trong để tạo màu cho gạo, 2 lá quay mặt xanh ra ngoài
với dụng ý hình thức.Thông thường có hai cách gói bánh chưng: gói bằng
tay không hoặc gói theo khuôn hình vuông khoảng 20 cm x 20 cm x 7cm sẵn
có. Khuôn thường làm bằng gỗ.
Cách gói tay thông thường
Rải lạt xuống mâm tròn tạo hình chữ thập. Đặt 2 chiếc lá dong lên trên lạt,
nằm chồng 1/2 theo chiều dài lá lên nhau, chú ý phải quay mặt trên của 2 lá
ra phía ngoài và mặt kém xanh hơn (mặt dưới) vào trong. Lượt sau: 2 lá rải
như lượt đầu nhưng vuông góc với lượt đầu, chú ý là lần này lại phải làm
ngược lại, quay mặt trên lá (xanh hơn) lên trên, mặt kém xanh hơn, úp xuống
dưới.
Gạo nếp, xúc 1 bát đầy đổ vào tâm của hình chữ thập, dùng tay gạt đều, tạo
hình vuông mỗi cạnh 20 cm. Lấy 1 nắm đỗ xanh bóp nhẹ và rải đều vào giữa
vuông gạo đến gần hết bìa gạo.
Thịt lợn, lấy 1, 2 miếng tùy cỡ đã thái rải đều vào giữa bánh
Lấy tiếp 1 nắm đỗ xanh nữa bóp nhẹ rải đều phủ lên trên thịt
Xúc 1 bát gạo nếp đổ lên trên và phủ khỏa đều, che kín hết thịt và đỗ
Gấp đồng thời 2 lá dong lớp trên vào, vừa gấp vừa vỗ nhẹ để tạo hình khối
vuông
Gấp tiếp đồng thời 2 lá dong lớp dưới vào như lớp trên, vừa gấp vừa lèn chặt
tay
Dùng lạt buộc xoắn lại tạo thành hình chữ thập
Hai bánh chưng buộc úp vào nhau thành một cặp

Gói bánh chưng bằng tay.
Với cách gói có khuôn các giai đoạn cũng được tiến hành như trên. Tuy
nhiên, người ta cắt tỉa bớt lá dong cho gọn (vừa kích thước khuôn) và đặt
trước các lớp lá xen kẽ nhau vào trong khuôn (Ba hoặc bốn lá, nếu gói bốn
lá, bánh sẽ vuông đẹp hơn. Khi đó thường thì hai lá xanh quay ra ngoài xếp
tại hai góc đối xứng nhau, và hai lá xanh quay vào trong để tạo màu cho
4
bánh). Sau khi đã cho nhân vào trong, các lớp lá lần lượt được gấp lại và sau
đó được buộc lạt.
Cách gói bánh có khuôn thì bánh đều nhau hơn và chặt hơn do được vỗ đều
gạo, nén chặt, còn gói không khuôn thì bánh được gói nhanh hơn do đỡ mất
công đo cắt lá theo kích thước khuôn. Bánh được gói không khuôn thì mặt
trên lá được quay ra ngoài, còn với bánh có khuôn thì mặt dưới lá lại được
quay ra ngoài.
Luộc bánh
Lấy xoong to, dầy với dung tích trên 100 lít tùy theo số lượng bánh đã được
gói. Rải cuộng lá dong thừa xuống dưới kín đáy nhằm mục đích tránh cho
bánh bị cháy. Xếp lần lượt từng lớp bánh lên đến đầy xoong và xen kẽ các
cuộng lá thừa cho kín nồi. Đổ ngập nước nồi và đậy vung đun. Người nấu
bánh thường canh giờ tính từ thời điểm nước sôi trong nồi và duy trì nước
sôi liên tục trong 10 đến 12 giờ. Trong quá trình đun, thỉnh thoảng bổ sung
thêm nước nóng để đảm bảo nước luôn ngập bánh (người thực hiện thường
đặt sẵn ấm nước bên cạnh bếp đun bánh để tận dụng nhiệt lượng). Những
chiếc bánh ở trên có thể được lật giở để giúp bánh chín đều hơn, tránh tình
trạng bị lại gạo sau này. Trong lúc đun, có thể lấy bánh ra, rửa qua trong
nước lạnh, thay một lượt nước mới khác, bánh sẽ rền, ngon hơn.
Ép bánh, bảo quản
Sau khi luộc xong, vớt bánh ra rửa sạch lá trong nước lạnh cho hết nhựa, để
ráo. Xếp bánh thành nhiều lớp, dùng vật nặng đè lên để ép bánh cho ra nước,
chắc mịn (tục gọi là để cho rền bánh) và phẳng đều trong vài giờ. Hoàn tất

công đoạn ép bánh, bánh được treo lên chỗ khô ráo trong nhà để bảo quản.
Bánh thường được treo ở nơi thoáng mát, không bụi bặm, ẩm thấp để tránh
bị mốc và ôi thiu, tùy thời tiết có thể để được hàng tháng trời không hỏng.
Nhiều vùng ngày xưa còn đưa bánh xuống ngâm dưới ao hoặc giếng nước để
bảo quản, lá bánh với nhựa của gạo khi nấu là lớp màng ngăn nước lọt vào
làm hỏng bánh. Cách ngâm nước bảo quản bánh chưng tương truyền gắn với
sự tích vua Quang Trung tiến quân ra Bắc Hà vào dịp tết nguyên đán năm
Kỷ Dậu (1789), nhân dân bỏ bánh chưng xuống ao, ngừng ăn tết nhằm hoàn
tất đại cuộc phá Thanh và ăn tết muộn sau đó. Tuy nhiên, hiện cũng ít nơi
còn sử dụng phương thức bảo quản này.
Trên bàn thờ ngày tết không thể thiếu bánh chưng và bánh thường được bày
theo cặp. Nhiều người cầu kỳ còn bóc bỏ lớp lá bên ngoài của bánh và gói
lại bằng lá tươi mới, sau đó buộc lạt màu đỏ trước khi đặt lên bàn thờ.
5
Bánh chưng vuông thường được cắt chéo bằng chính lạt gói bánh đó.
Trên mâm cỗ ngày Tết, bánh chưng vuông thường được cắt chéo bằng chính
lạt gói bánh đó, bánh chưng dài thường cắt lát ngang, gọi là "đồng bánh", để
ăn cùng với dưa hành, nước mắm rắc chút bột tiêu. Ra sau tết, bánh có thể bị
lại gạo, bị cứng, khi đó người ta thường đem rán vàng trong chảo mỡ và ăn
kèm với dưa góp.
Trên đây là các công đoạn chuẩn bị và cách gói bánh chưng thông thường tại
các gia đình cộng đồng người Việt vào dịp Tết.
6
Nguyên liệu
Lá: Thường là lá cây dong tươi. Lá dong chọn lá dong rừng bánh tẻ, to bản,
7
đều nhau, không bị rách, màu xanh mướt. Tuy nhiên, tùy theo địa phương,
dân tộc, điều kiện và hoàn cảnh, lá gói bánh có thể là lá chít (một loại tre), lá
chuối hay thậm chí cả lá bàng , giấy bạc.
Lạt buộc: Bánh chưng thường dùng lạt giang được chẻ từ ống cây giang. Lạt

được ngâm nước muối hay hấp cho mềm trước khi gói.
Gạo nếp: Gạo nếp thường dùng gạo thu hoạch vụ mùa. Gạo vụ này có hạt to,
tròn, dẻo đều và mới thu hoạch sẽ thơm dẻo hơn các vụ khác. Nhiều người
chọn nếp cái hoa vàng hay nếp nương, thực ra không đến nỗi cầu kỳ như thế
vì đây là loại bánh mang tính đại chúng.
Đỗ xanh: Đỗ thường được lựa chọn công phu, tốt nhất là loại đỗ trồng ở
vùng đồi trung du Việt Nam (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Phú Thọ v.v.
sẽ thơm và bở hơn). Sau thu hoạch đỗ cần phơi nắng đều thật khô, sàng sẩy
hết rác, bụi, hạt lép, phân loại hạt rồi đóng vào hũ, lọ bằng sành là tốt nhất
Thịt: Thường là thịt lợn, chọn lợn ỉ được nuôi hoàn toàn bằng phương pháp
thủ công (nuôi chuồng hoặc nuôi thả, thức ăn bằng cám rau tự nhiên không
dùng thuốc tăng trọng hoặc thức ăn gia súc). Thịt ba chỉ (ba dọi) với sự kết
hợp của mỡ và nạc cho nhân bánh vị béo đậm đà, không khô bã như các loại
thịt mông, thịt nạc thăn. Một số nơi, như tại Trường Sa, những người lính
còn làm món bánh chưng với nhân độc nhất vô nhị là dùng thịt chó hay thịt
gà.
8
Nguyên liệu l m bánh chà ưng.
Gia vị các loại: Hạt tiêu, h nh cà ủ dùng để ướp thịt l m nhân. Muà ối dùng
để trộn v o gà ạo, đỗ xanh v à ướp thịt. Đặc biệt thịt ướp không nên dùng
nước mắm vì bánh sẽ chóng bị ôi, thiu. Ngo i ra mà ột số loại gia vị khác ít
phổ biến hơn cũng được sử dụng như thảo quả, tinh dầu c cuà ống
thường sử dụng tẩm ướp trong nhân bánh tại H Nà ội xưa, tuy nay ít nơi
còn cầu kỳ gia thêm loại gia vị n yà .
9
Phụ gia tạo m u: Bánh chà ưng với m u xanh cà ủa nếp được tạo th nh bà ằng
cách quay mặt trên của lá dong, lá chuối (mặt có m u xanh thà ẫm) v o à
trong, áp với bề mặt của gạo nếp. Một số nơi còn sử dụng các phụ gia
khác như lá dứa hay lá giềng xay nhuyễn vắt lấy nước trộn gạo vừa tạo
hương thơm vừa tạo cho bánh có m u xanh ngà ọc.

Chuẩn bị
Lá dong: Rửa từng lá thật sạch hai mặt v lau thà ật khô. Rửa c ng sà ạch
bánh c ng à đỡ bị mốc về sau. Trước khi gói lá dong được người gói bánh
dùng dao b i m i thà à ật sắc (loại dao nhỏ chuyên dùng để gọt) cắt lột bỏ
bớt cuộng dọc sống lưng lá để lá bớt cứng, để ráo nước (nếu lá quá giòn
có thể hấp một chút để lá mềm dễ gói).
Gạo nếp: Nhặt loại bỏ hết những hạt gạo khác lẫn v o, vo sà ạch, ngâm
gạo ngập trong nước cùng 0,3% muối trong thời gian khoảng 12-14 giờ
tùy loại gạo v tùy thà ời tiết, sau đó vớt ra để ráo. Có thể xóc với muối sau
khi ngâm gạo thay vì ngâm nước muối.
Đỗ xanh: Đỗ l m dà ập vỡ th nh các mà ảnh nhỏ, ngâm nước ấm 40 trong 2°
giờ cho mềm v nà ở, đãi bỏ hết vỏ, vớt ra để ráo. Nhiều nơi dùng đỗ hạt
đã đãi vỏ trong khi những nơi khác cho v oà chõ đồ chín, mang ra dùng
đũa cả đánh thật tơi đều mịn v sau à đó chia ra theo từng nắm, mỗi chiếc
bánh chưng được gói với hai nắm đậu xanh nhỏ. Cũng có một số nơi nhét
sẵn thịt lợn v o già ữa nắm đỗ.
Thịt lợn: Thái th nh mià ếng to bản v d i, tà à ẩm ướp chút muối, hạt tiêu bột
(tốt nhất l hà ạt tiêu đã được rang thơm, tán nhỏ), h nh cà ủ, không dùng
nước mắm khi ướp.
Gói bánh
Bánh chưng được gói không khuôn tại một gia đình, với chiếc lá trong
cùng quay mặt xanh v o trong à để tạo m u cho gà ạo, 2 lá quay mặt xanh ra
ngo i và ới dụng ý hình thức.Thông thường có hai cách gói bánh chưng:
gói bằng tay không hoặc gói theo khuôn hình vuông khoảng 20 cm x 20 cm
x 7cm sẵn có. Khuôn thường l m bà ằng gỗ.
Rải lạt xuống mâm tròn tạo hình chữ thập. Đặt 2 chiếc lá dong lên trên
lạt, nằm chồng 1/2 theo chiều d i lá lên nhau, chú ý phà ải quay mặt trên
10
của 2 lá ra phía ngo i v mà à ặt kém xanh hơn (mặt dưới) v o trong. Là ượt
sau: 2 lá rải như lượt đầu nhưng vuông góc với lượt đầu, chú ý l là ần

n y là ại phải l m ngà ược lại, quay mặt trên lá (xanh hơn) lên trên, mặt kém
xanh hơn, úp xuống dưới.
Gạo nếp, xúc 1 bát đầy đổ v o tâm cà ủa hình chữ thập, dùng tay gạt đều,
tạo hình vuông mỗi cạnh 20 cm. Lấy 1 nắm đỗ xanh bóp nhẹ và rải đều
v o già ữa vuông gạo đến gần hết bìa gạo.
Thịt lợn, lấy 1, 2 miếng tùy cỡ đã thái rải đều v oà giữa bánh.
Lấy tiếp 1 nắm đỗ xanh nữa bóp nhẹ rải đều phủ lên trên thịt.
Xúc 1 bát gạo nếp đổ lên trên v phà ủ khỏa đều, che kín hết thịt v à đỗ.
Gấp đồng thời 2 lá dong lớp trên v o, và ừa gấp vừa vỗ nhẹ để tạo hình
khối vuông.
Gấp tiếp đồng thời 2 lá dong lớp dưới v o nhà ư lớp trên, vừa gấp vừa lèn
chặt tay.
Dùng lạt buộc xoắn lại tạo th nh hình chà ữ thập.
Hai bánh chưng buộc úp v o nhau th nh mà à ột cặp.
Với cách gói có khuôn các giai đoạn cũng được tiến h nh nhà ư trên. Tuy
nhiên, người ta cắt tỉa bớt lá dong cho gọn (vừa kích thước khuôn) v à đặt
trước các lớp lá xen kẽ nhau v o trong khuôn (Ba hoà ặc bốn lá, nếu gói
bốn lá, bánh sẽ vuông đẹp hơn. Khi đó thường thì hai lá xanh quay ra
ngo ià xếp tại hai góc đối xứng nhau, v hai lá xanhà quay v o trong à để tạo
m u choà bánh). Sau khi đã cho nhân v o trong, các là ớp lá lần lượt được
gấp lại v sau à đó được buộc lạt.
Cách gói bánh có khuôn thì bánh đều nhau hơn v chà ặt hơn do được vỗ
đều gạo, nén chặt, còn gói không khuôn thì bánh được gói nhanh hơn do
đỡ mất công đo cắt lá theo kích thước khuôn. Bánh được gói không
khuôn thì mặt trên lá được quay ra ngo i, còn và ới bánh có khuôn thì mặt
dưới lá lại được quay ra ngo ià .
Luộc v bà ảo quản bánh
11
Luộc bánh
Lấy xoong to, dầy với dung tích trên 100 lít tùy theo số lượng bánh đã

được gói. Rải cuộng lá dong thừa xuống dưới kín đáy nhằm mục đích
tránh cho bánh bị cháy. Xếp lần lượt từng lớp bánh lên đến đầy xoong và
xen kẽ các cuộng lá thừa cho kín nồi. Đổ ngập nước nồi v à đậy vung
đun. Người nấu bánh thường canh giờ tính từ thời điểm nước sôi trong
nồi v duy trì nà ước sôi liên tục trong 10 đến 12 giờ. Trong quá trình đun,
thỉnh thoảng bổ sung thêm nước nóng để đảm bảo nước luôn ngập bánh
(người thực hiện thường đặt sẵn ấm nước bên cạnh bếp đun bánh để tận
dụng nhiệt lượng). Những chiếc bánh ở trên có thể được lật giở để giúp
bánh chín đều hơn, tránh tình trạng bị lại gạo sau n y.à Trong lúc đun, có
thể lấy bánh ra, rửa qua trong nước lạnh, thay một lượt nước mới khác,
bánh sẽ rền, ngon hơn.
Ép bánh, bảo quản
Sau khi luộc xong, vớt bánh ra rửa sạch lá trong nước lạnh cho hết nhựa,
để ráo. Xếp bánh th nh nhià ều lớp, dùng vật nặng đè lên để ép bánh cho ra
nước, chắc mịn (tục gọi l à để cho rền bánh) v phà ẳng đều trong v ià giờ.
Ho n tà ất công đoạn ép bánh, bánh được treo lên chỗ khô ráo trong nh à để
bảo quản.
Bánh thường được treo ở nơi thoáng mát, không bụi bặm, ẩm thấp để
tránh bị mốc v ôi thiu,à tùy thời tiết có thể để được h ng tháng trà ời không
hỏng. Nhiều vùng ng y xà ưa còn đưa bánh xuống ngâm dưới ao hoặc
giếng nước để bảo quản, lá bánh với nhựa của gạo khi nấu l là ớp m ng à
ngăn nước lọt v o l m hà à ỏng bánh. Cách ngâm nước bảo quản bánh
chưng tương truyền gắn với sự tích vua Quang Trung tiến quân ra Bắc
H v oà à dịp tết nguyên đán năm Kỷ Dậu (1789), nhân dân bỏ bánh chưng
xuống ao, ngừng ăn tết nhằm ho n tà ất đại cuộc phá Thanh v à ăn tết muộn
sau đó. Tuy nhiên, hiện cũng ít nơi còn sử dụng phương thức bảo quản
n yà .
Trên b n thà ờ ng y tà ết không thể thiếu bánh chưng và bánh thường được
b y theo cà ặp. Nhiều người cầu kỳ còn bóc bỏ lớp lá bên ngo ià của bánh
v gói là ại bằng lá tươi mới, sau đó buộc lạt m u à đỏ trước khi đặt lên b nà

thờ.
Bánh chưng vuông thường được cắt chéo bằng chính lạt gói bánh đó.
12
Trên mâm cỗ ng y Tà ết, bánh chưng vuông thường được cắt chéo bằng
chính lạt gói bánh đó, bánh chưng d i thà ường cắt lát ngang, gọi là đồng
bánh, để ăn cùng với dưa h nh, nà ước mắm rắc chút bột tiêu. Ra sau tết,
bánh có thể bị lại gạo, bị cứng, khi đó người ta thường đem rán v ng à
trong chảo mỡ và ăn kèm với dưa góp.
Thích (0) (0) | Báo vi ph ạ m Trích d ẫ n
Ng y gà ửi: Hôm qua, lúc 17:35 | Điểm cho trả lời n y à đang chờ duyệt
Tr ả l ờ i c ủ a b ạ n
phattu Mua qu ấ t đ o à ở đ âu
đẹ p? (22 0 0)
Mua quất đ o à ở đâu đẹp?
Mình muốn chọn mua một
c nh à đ o v cây quà à ất để trang
trí ngôi nh mà ới. Xin hỏi địa
chỉ mua ở chỗ n o à đ o quà ất
đẹp m giá cà ả phải chăng?
Kính mong các anh chị tư vấn.
Xin cảm ơn.
quancoc Đ i đ âu ch ơ i đ êm giao
th ừ a ? (18 0 0)
Đi đâu chơi đêm giao thừa ?
Tui tính năm nay đi chơi với
nhỏ bạn nhưng l là ần đầu tiên
đi chơi đêm giao thừa trong
suốt 18 năm nên k biết đi
đâu.Có ai biết đi như thế n o à
vừa vui vừa tiết kiệm k.Nhất là

lúc coi pháo hoa thì gởi xe ở
đâu ? Chứ đông vậy đi k lọt mà
có gởi thì cũn
Những câu hỏi liên quan khác
Có b ạ n n o bià ế t l m bánh sinh nhà ậ t không, cho mình xin công th ứ c
(1.085)
Ban n o bià ế t c ông th ứ c l mà bánh Sanwich ch ỉ cho mình v ớ i (894)
Đang được quan tâm nhất
Nh ữ ng câu chúc T ế t hay, m ớ i l ạ , độ c đ áo các bác có không? (624.647)
13
Các câu chúc t ế t hay, SMS chúc t ế t, chúc m ừ ng n ă m m ớ i th ậ t m ớ i l ạ
(920.310)
H ướ ng d ẫ n cách v oà Facebook khi b ị ch ặ n b ở i các nh cung cà ấ p ADSL
(2.345.620)
Tu ổ i h ợ p xông nh , xôngà đấ t n ă m TÂN MÃO 2011. H ướ ng, ng y già ờ t ố t
(67.404)
TV LED h ơ n gì TV LCD? N ế u cùng giá ti ề n v ớ i LCD b ạ n s ẽ ch ọ n TV
(40.804)
Đị a đ i ể m vui ch ơ i t ế t Nguyên Đ án 2011? (988)
T ặ ng qu gì cho ng yà à Valentine các bác nh ỉ ? (21.669)
Đ a ́ nh gia ́ Nokia X2-01, đ i ệ n tho ạ i qwerty đ a ch ứ c n ă ng giá t ố t? (1.697)
Nh ữ ng l ờ i chúc t ế t n ă m m ớ i hay v ý nghà ĩ a d nh cho nà ă m Tân Mão
(4.401)
Th ưở ng 50.000 VN Đ v o t ià à kho ả n khi phát hi ệ n sai giá t ừ các gian
(3.012)
Xem t ấ t c ả
Những th nh viên tích cà ực trong tháng
bangtan
(3 lượt cảm ơn)
thanhhue2

(5 lượt cảm ơn)
bachkhoadn
(2 lượt cảm ơn)
hoanglanpho
(3 lượt cảm ơn)
xi_trai_no1
(1 lượt cảm ơn)
tuncon
(44 lượt cảm ơn)
14
Vatgia.com | S ả n ph ẩ m | Rao v ặ t | H ỏ i đ áp, t ư v ấ n tiêu dùng | Đ ánh giá
(Review) | L ư u tr ữ rao v ặ t | Mobile, đ i ệ n tho ạ i di độ ng | Xe may | Dien
thoai | Netbook | Máy tính laptop | Thiet bi ve sinh cao cap | Máy ả nh s ố |
Máy quay phim | Máy nghe nh ạ c MP3 | Chuyen phat nhanh | Tivi LCD |
Mainboard | RAM | M n hình LCDà | Đ i ề u hòa | BlackBerry | Máy ch ấ m
công | Projector - Máy chi ế u | Máy photocopy | Bat dong san | Can thue nha |
Cho thue nha, nha cho thue | iPhone 3GS | Sách | San go cong nghiep | Cau
thang dep | Ao cuoi | S n gà ỗ công nghi ệ p | Ô tô | O to | Oto | Xe h ơ i | T ủ rack
| Váy, đầ m | Áo t ứ thân | S ữ a | Máy kích đ i ệ n | S n treà | USB memory |
H ng thà ờ i trang | Ố ng d ẫ n x ă ng d ầ u | Đ èn chi ế u sáng công c ộ ng | Ph ầ n
m ề m cho MAC | H ả i sâm
Công ty Cổ phần Vật Giá Việt Nam - Vatgia.com, Website TMĐT số 1
Việt Nam.
Giấy phép ĐKKD số: 0103013517, cấp
ng y: 21/08/2006à .
Giấy phép thiết lập TTTT số 303/GP-BC,
cấp ng y 17/7/2007à .
Trụ sở chính
: Lê Đại H nh, Hai B à à
Trưng, H Nà ội.

Chi nhánh Hồ Chí Minh
: Đường Cộng Hòa, Tân
Bình, HCM.
Chi nhánh Đ Nà ẵng
: Đường Nguyễn Thị Minh
Khai, Hải Châu, Đà Nẵng.

Theo dõi
Báo vi ph ạ m
tạo thành bằng cách quay mặt trên của lá dong, lá chuối (mặt có màu xanh thẫm) vào trong, áp với bề mặt
của gạo nếp. Một số nơi còn sử dụng các phụ gia khác như lá dứa hay lá giềng xay nhuyễn vắt lấy nước
trộn gạo vừa tạo hương thơm vừa tạo cho bánh có màu xanh ngọc.
Chuẩn bị
15
Lá dong:
Rửa từng lá thật sạch hai mặt và lau thật khô. Rửa càng sạch bánh càng đỡ bị mốc về sau. Trước
khi gói lá dong được người gói bánh dùng dao bài mài thật sắc (loại dao nhỏ chuyên dùng để gọt) cắt lột bỏ
bớt cuộng dọc sống lưng lá để lá bớt cứng, để ráo nước (nếu lá quá giòn có thể hấp một chút để lá mềm dễ
gói).
Gạo nếp:
Nhặt loại bỏ hết những hạt gạo khác lẫn vào, vo sạch, ngâm gạo ngập trong nước cùng 0,3%
muối trong thời gian khoảng 12-14 giờ tùy loại gạo và tùy thời tiết, sau đó vớt ra để ráo. Có thể xóc với
muối sau khi ngâm gạo thay vì ngâm nước muối.
Đỗ xanh:
Đỗ làm dập vỡ thành các mảnh nhỏ, ngâm nước ấm 40° trong 2 giờ cho mềm và nở, đãi bỏ hết
vỏ, vớt ra để ráo. Nhiều nơi dùng đỗ hạt đã đãi vỏ trong khi những nơi khác cho vào chõ đồ chín, mang ra
dùng đũa cả đánh thật tơi đều mịn và sau đó chia ra theo từng nắm, mỗi chiếc bánh chưng được gói với hai
nắm đậu xanh nhỏ. Cũng có một số nơi nhét sẵn thịt lợn vào giữa nắm đỗ.
Nguyên liệu để làm bánh chưng phải được chuẩn bị kỹ từ trước.
Thịt lợn:

Thái thành miếng to bản và dài, tẩm ướp chút muối, hạt tiêu bột (tốt nhất là hạt tiêu đã được
rang thơm, tán nhỏ), hành củ, không dùng nước mắm khi ướp.
Gói bánh
16
Bánh chưng được gói không khuôn tại một gia đình, với chiếc lá trong cùng quay mặt xanh vào trong để tạo
màu cho gạo, 2 lá quay mặt xanh ra ngoài với dụng ý hình thức.Thông thường có hai cách gói bánh chưng:
gói bằng tay không hoặc gói theo khuôn hình vuông khoảng 20 cm x 20 cm x 7cm sẵn có. Khuôn thường
làm bằng gỗ.
Cách gói tay thông thường
Rải lạt xuống mâm tròn tạo hình chữ thập. Đặt 2 chiếc lá dong lên trên lạt, nằm chồng 1/2 theo chiều dài lá
lên nhau, chú ý phải quay mặt trên của 2 lá ra phía ngoài và mặt kém xanh hơn (mặt dưới) vào trong. Lượt
sau: 2 lá rải như lượt đầu nhưng vuông góc với lượt đầu, chú ý là lần này lại phải làm ngược lại, quay mặt
trên lá (xanh hơn) lên trên, mặt kém xanh hơn, úp xuống dưới.
Gạo nếp, xúc 1 bát đầy đổ vào tâm của hình chữ thập, dùng tay gạt đều, tạo hình vuông mỗi cạnh 20 cm.
Lấy 1 nắm đỗ xanh bóp nhẹ và rải đều vào giữa vuông gạo đến gần hết bìa gạo.
Thịt lợn, lấy 1, 2 miếng tùy cỡ đã thái rải đều vào giữa bánh
Lấy tiếp 1 nắm đỗ xanh nữa bóp nhẹ rải đều phủ lên trên thịt
Xúc 1 bát gạo nếp đổ lên trên và phủ khỏa đều, che kín hết thịt và đỗ
Gấp đồng thời 2 lá dong lớp trên vào, vừa gấp vừa vỗ nhẹ để tạo hình khối vuông
Gấp tiếp đồng thời 2 lá dong lớp dưới vào như lớp trên, vừa gấp vừa lèn chặt tay
Dùng lạt buộc xoắn lại tạo thành hình chữ thập
Hai bánh chưng buộc úp vào nhau thành một cặp
17
Gói bánh chưng bằng tay.
Với cách gói có khuôn các giai đoạn cũng được tiến hành như trên. Tuy nhiên, người ta cắt tỉa bớt lá dong
cho gọn (vừa kích thước khuôn) và đặt trước các lớp lá xen kẽ nhau vào trong khuôn (Ba hoặc bốn lá, nếu
gói bốn lá, bánh sẽ vuông đẹp hơn. Khi đó thường thì hai lá xanh quay ra ngoài xếp tại hai góc đối xứng
nhau, và hai lá xanh quay vào trong để tạo màu cho bánh). Sau khi đã cho nhân vào trong, các lớp lá lần
lượt được gấp lại và sau đó được buộc lạt.
Cách gói bánh có khuôn thì bánh đều nhau hơn và chặt hơn do được vỗ đều gạo, nén chặt, còn gói không

khuôn thì bánh được gói nhanh hơn do đỡ mất công đo cắt lá theo kích thước khuôn. Bánh được gói không
khuôn thì mặt trên lá được quay ra ngoài, còn với bánh có khuôn thì mặt dưới lá lại được quay ra ngoài.
Luộc bánh
Lấy xoong to, dầy với dung tích trên 100 lít tùy theo số lượng bánh đã được gói. Rải cuộng lá dong thừa
xuống dưới kín đáy nhằm mục đích tránh cho bánh bị cháy. Xếp lần lượt từng lớp bánh lên đến đầy xoong
và xen kẽ các cuộng lá thừa cho kín nồi. Đổ ngập nước nồi và đậy vung đun. Người nấu bánh thường canh
giờ tính từ thời điểm nước sôi trong nồi và duy trì nước sôi liên tục trong 10 đến 12 giờ. Trong quá trình
đun, thỉnh thoảng bổ sung thêm nước nóng để đảm bảo nước luôn ngập bánh (người thực hiện thường đặt
sẵn ấm nước bên cạnh bếp đun bánh để tận dụng nhiệt lượng). Những chiếc bánh ở trên có thể được lật
giở để giúp bánh chín đều hơn, tránh tình trạng bị lại gạo sau này. Trong lúc đun, có thể lấy bánh ra, rửa
qua trong nước lạnh, thay một lượt nước mới khác, bánh sẽ rền, ngon hơn.
18
Ép bánh, bảo quản
Sau khi luộc xong, vớt bánh ra rửa sạch lá trong nước lạnh cho hết nhựa, để ráo. Xếp bánh thành nhiều
lớp, dùng vật nặng đè lên để ép bánh cho ra nước, chắc mịn (tục gọi là để cho rền bánh) và phẳng đều
trong vài giờ. Hoàn tất công đoạn ép bánh, bánh được treo lên chỗ khô ráo trong nhà để bảo quản.
Bánh thường được treo ở nơi thoáng mát, không bụi bặm, ẩm thấp để tránh bị mốc và ôi thiu, tùy thời tiết
có thể để được hàng tháng trời không hỏng. Nhiều vùng ngày xưa còn đưa bánh xuống ngâm dưới ao hoặc
giếng nước để bảo quản, lá bánh với nhựa của gạo khi nấu là lớp màng ngăn nước lọt vào làm hỏng bánh.
Cách ngâm nước bảo quản bánh chưng tương truyền gắn với sự tích vua Quang Trung tiến quân ra Bắc Hà
vào dịp tết nguyên đán năm Kỷ Dậu (1789), nhân dân bỏ bánh chưng xuống ao, ngừng ăn tết nhằm hoàn
tất đại cuộc phá Thanh và ăn tết muộn sau đó. Tuy nhiên, hiện cũng ít nơi còn sử dụng phương thức bảo
quản này.
Trên bàn thờ ngày tết không thể thiếu bánh chưng và bánh thường được bày theo cặp. Nhiều người cầu kỳ
còn bóc bỏ lớp lá bên ngoài của bánh và gói lại bằng lá tươi mới, sau đó buộc lạt màu đỏ trước khi đặt lên
bàn thờ.
Bánh chưng vuông thường được cắt chéo bằng chính lạt gói bánh đó.
Trên mâm cỗ ngày Tết, bánh chưng vuông thường được cắt chéo bằng chính lạt gói bánh đó, bánh chưng
dài thường cắt lát ngang, gọi là "đồng bánh", để ăn cùng với dưa hành, nước mắm rắc chút bột tiêu. Ra sau
tết, bánh có thể bị lại gạo, bị cứng, khi đó người ta thường đem rán vàng trong chảo mỡ và ăn kèm với dưa

góp.
19
Trên đây là các công đoạn chuẩn bị và cách gói bánh chưng thông thường tại các gia đình cộng đồng người
Việt vào dịp Tết.
20