MỤC LỤC TRANG
I. Mở đầu
1. Khái niệm, nguồn gốc 2
2. Ý nghĩa của lễ Phục sinh 9
II. Nội dung
1. Hoạt động của lễ Phục sinh 12
2. Lễ Phục sinh của Công giáo ở Việt Nam 14
III. Kết luận 16
1
I. Mở đầu
Cách đây hơn 2000 năm có một người Do Thái tên là Jesu Nazareth thông thái
khác thường. Năm 40 tuổi, ông đã nổi tiếng khắp vùng về tài diễn thuyết những điều
sâu sắc của cuộc sống. Ông tự xưng là con của Chúa trời và được phái xuống trần gian
xây thiên đường trên trái đất. Chúa đã chọn Israel là nơi thử nghiệm đầu tiên.
Thông điệp của ông là sống độ lượng đùm bọc, hô hào người giàu quyên góp
giúp đỡ người nghèo, tổ chức những bữa phát bánh mì và rượu vang không thu tiền
Ý tưởng nhân đạo ấy đã thu phục được nhân tâm nên người ngưỡng mộ ông ngày
càng nhiều. Hồi đó Israel là thuộc địa của La Mã. Chính quyền La Mã gán cho ông
mưu đồ lật đổ nên xử án tử hình ông, đóng đinh lên cây thánh giá để làm gương cho
đời. Sau 3 ngày đống đinh trên cây thập tự ông đã sống lại và truyền bá đạo ông chết
vào 49 ngày sau đó. Để tưởng nhớ và kỷ niệm ngày chúa sống lại thì người dân đã
làm lễ Phục sinh, và cho đến ngày nay thì lễ Phục sinh là một lễ rất quan trọng của
Thiên Chúa Giáo.
1. Khái niệm, nguồn gốc:
Chúa Giêsu… những năm tháng của Ngài:
Chúa Giêsu rất có thể sinh ra khoảng năm 5, 6, 7 (trước công nguyên). Đó là
theo sau một sai sót trong tính toán của một thầy dòng của thế kỉ IV cố định từ đầu
thời niên Kitô giáo vào năm 754 của Roma. Người ta không biết một gì về cuộc
sống của Chúa Giêsu suốt 30 năm đầu. Đời sống công khai của Ngài bắt đầu
khoảng 27 hoặc 28, và kéo dài ít nhất hai năm.
Chúa Giêsu chết rất có thể và ngày 7 tháng 4 năm 30, khi được khoảng hơn 30
tuổi.
Ngài đã sống trong một thời kỳ rối loạn : đất nước Palestine bị cai trị bởi người
Roma ; những chính đảng và tôn giáo Do Thái chống đối lẫn nhau : những địa chủ
giàu có tìm kiếm những giáo sĩ để chọn lựa những người cộng tác với người chiếm
giữ.
Một số khác nghi ngờ quyền lực của họ và sống một cuộc sống khổ hạnh, một
số khác nữa, những người pharisien, nhấn mạnh ở đời sống tinh thần hơn là nghi lễ.
Nhóm đã chịu phép rửa của Gioan, nhấn mạnh vào việc trở lại, một số còn lại thì
chống đối bởi quân đội Roma.
Chúa Giêsu đã biết tất cả về trào lưu này, nhưng Ngài đã mở đầu một con
đường mới.
Cuộc sống và sứ điệp:
Ngay từ lúc bắt đầu, Chúa Giêsu chữa lành những kẻ tàn tật, què quặt, bại liệt.
Đó là dấu chỉ cụ thể của đời sống mới mà Ngài mang đến cho nhân loại.
2
Khi giới thiệu tình yêu Thiên Chúa và tình yêu tha nhân, Ngài cũng giảng dạy
hòa bình, công bằng, tha thứ, lòng tốt. Nhưng Chúa Giêsu cũng làm những điều đáng
kinh ngạc: Ngài chữa bệnh trong ngày sabbat - ngày mà người ta theo luật Do Thái
phải nghỉ ngơi. Ngài nói với hết những người thuộc mọi hoàn cảnh. Tin mừng mà
Ngài mang đến thì dành cho hết mọi người vượt lên trên mọi nghi lễ, mọi lề thói và
mọi ranh giới. Hơn nữa, Chúa Giêsu đòi hỏi một mối liên hệ riêng tư và đặc biệt với
Thiên Chúa - Đấng mà Ngài gọi là Cha. Hơn nữa, Chúa Giêsu nói rằng Ngài tha thứ.
Bởi lẽ chỉ có một mình Thiên Chúa mới có thể tha thứ tội lỗi.
Sự kết án và cái chết
Tất cả những người cảm thấy bị đe dọa trong quyền lực tìm kiếm để loại trừ
Ngài. Dần dần sự chống đối lớn mạnh và những người đứng đầu Do Thái giáo quyết
định đưa Ngài đến cái chết với lí do là phạm thượng. Nhưng Chúa Giêsu lại được lòng
của dân chúng. Và một âm mưu cuối cùng cũng được sắp đặt. Giuđa, một trong những
người thân thiết của Ngài, tham gia vào đó. Sau một vụ kiện nực cười, Chúa Giêsu đã
bị kết án tử hình với sự tiếp tay của Phongxio Philatô, quan thống đốc Rôma cai trị ở
đây.
Bắt đầu cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu: trước tiên Ngài bị đánh, sau đó bị cười
nhạo (người ta đặt lên đầu Ngài một vòng gai bởi vì Ngài đã nói mình là vua), bị kết
án vác thập tự giá cho đến nơi hành hình, và cuối cùng bị đóng đinh trên cây thập giá
3
mà người ta dựng lên sau đó. Khổ hình thật là tàn bạo. Đó là sự trừng phạt dành riêng
cho những nô lệ và nhưng kẻ chống đối chính trị. Ngài chết và bị các môn đệ bỏ rơi,
ngoại trừ Marie, Gioan và một vài phụ nữ.
Sự phục sinh
Ba ngày sau, ngày Phục sinh, từ sáng sớm ngôi mộ nơi đã đặt thi thể Chúa
Giêsu thì trống. Ngài đã hiện ra với Maria Magdala, sau đó là với các bạn của Ngài.
Những câu chuyện về sự phục sinh đều rất giàu tính nhân văn. Những tác giả Phúc
Âm đã gởi gấm vào đó tất cả niềm tin của họ vào Chúa Giêsu – Đấng đã mang đến
cho họ sự sống và họ cảm nhận rất gần gũi.
Tin mừng lan rộng nhanh chóng giữa
các bạn của Chúa Giêsu. Trước tiên những người không
tin, những người nam và người nữ này trở thành nhân chứng không mệt mỏi cho sự
chiến thắng sự chết đang đè nặng trên cuộc đời của họ và có thể làm xáo trộn cuộc
sống của chúng ta.
Khái niệm:
Lễ Phục sinh theo đạo Thiên Chúa giáo, là lễ mừng Chúa Giêsu Christ sống lại
sau ba ngày. Lễ này tiếp theo Tuần Thánh mà người ta tổ chức cho bữa ăn cuối cùng
của Chúa Giêsu với các Tông đồ (ngày thứ Năm: La Cène) và ngày Chúa chết trên
thập tự giá (thứ Sáu).
Lễ Phục sinh là lễ mùa xuân, hy vọng và sự tái sinh. Từ xưa lắm, mọi người
mừng sự trở lại của mùa xuân sau những tháng dài lạnh, cây cối bắt đầu đâm chổi nẩy
lộc. Chúa Giêsu sống dậy đồng thời với ngày lễ Pâques của người Do Thái. Theo lịch,
mùa xuân bắt đầu từ 21 tháng 3, nên thông thường lễ Pâques nằm trong khoảng 22/03
tới 25/04. Mãi đến năm 325 người ta mới quyết định lấy ngày Chúa nhật đầu tiên sau
ngày rằm đầu tiên của mùa xuân để định ngày lễ Phục sinh. Thí dụ hôm nay ngày
12/4/2006 là rằm tháng 3, vậy ngày lễ Phục sinh sẽ là Chúa nhật sắp tới, tức ngày
16/4/2006.
Lễ Phục sinh, người theo đạo Thiên Chúa giáo gọi là Pâques, người Do Thái
gọi là Pâque, tiếng Anh là Easter, nguồn gốc từ tên Eostre, là nữ thần mùa Xuân
4
• Lễ Phục Sinh Do thái:
Có hai lễ tổ chức vào mùa Xuân:
- Lễ 'Hag Ha-Pessa'h: lễ cừu Pascal. Là lễ cho những mục đồng. Ngày xưa
người Do Thái là dân du mục. Tập tục bôi máu cừu lên cửa trước nhà hay lều hay nhà
gỗ để chống những yêu quái và bảo vệ yên ổn cho gia đình. Chữ Pâque của Do Thái
có nghĩa là lễ mà cũng có nghĩa con vật mà người ta giết để hy sinh. Con vật hy sinh
từ thời Giêsu , vẫn còn tiếp tục và chấm dứt khi đền Jérusamen bị phá hủy năm 70.
- Lễ 'Hag Ha-Matsoth : Lễ bánh mì không men. Là lễ mùa màng cho lần gặt hái
đầu năm. Bánh mì không men có tên là bánh mì azyme, từ tiếng Hy lạp ἂζυμος và
men tiếng Hy lạp ζύμη (levain)
Sau đó các lễ này kết hợp với sự di dân của người Do Thái (exode), tiếng Hy
lạp là ἔξοδος = ra ngoài. Vào thời Pharaon, một phần những người Do Thái bị làm nô
lệ ở Ai Cập. “ ἔξοδος ” tượng trưng cho sự ra khỏi Ai Cập, sự giải phóng dân tộc Do
Thái. Trong kinh Torah, Thượng Đế báo rằng đại nạn thứ 10 sắp giáng lên đầu người
Ai Cập: máu quanh các cửa là dấu hiệu sẽ cho phép Thượng Đế nhận diện được người
Do Thái để tha cho họ : "Máu sẽ dùng làm dấu hiệu, trên các nhà mà các ngươi sẽ ở.
Ta sẽ thấy dấu máu. Ta sẽ bỏ qua cho các ngươi, và ta sẽ không đánh các ngươi mà ta
chỉ đánh trên nước Ai Cập. Ngày đó sẽ là ngày để tưởng niệm" (Exode XII, 13).
"Ngươi đừng ăn bánh mì có men trong bảy ngày, ngươi sẽ ăn bánh mì không
men, bánh mì của nghèo khó, bởi vì các ngươi sẽ vội vã lên đường ra khỏi Ai Cập.
Các ngươi sẽ nhớ tới ngày mà các ngươi ra khỏi Ai Cập. (Deutéronome XVI)
Như vậy lễ Pâque Do Thái (không có chữ "s" vì chỉ một mình người Do Thái
mới có lễ này) trở thành ngày lễ cho sự giải phóng của dân tộc Do Thái. Đó là
sự vượt qua Biển Đỏ ngăn đôi nước nô lệ và vùng đất hứa. Đó là sự sống lại của dân
chúng Israël, như mùa xuân.
Pâque là sự chiến thắng của Tự do chống với Nô lệ. Pâque là lễ của sự giải
thoát, của sự Tự do.
• Lễ Pâques Thiên Chúa giáo:
Những người theo đạo Thiên Chúa giáo tổ chức lễ Pâques cho sự chết và sự
sống lại của Chúa Giêsu. Họ làm lễ khoảng năm 30. Lúc đó những người Do Thái đi
hành hương tới Jérusalem. Họ hiến con cừu tại đền rồi cùng ăn với gia đình. Giêsu
cũng làm cuộc hành hương như vậy và bị nhà cầm quyền Ponce Pilate, rất cứng rắn
dữ tợn, bắt và đóng đinh Người trên thập tự giá. Bữa ăn cuối cùng với các tông đồ,
Chúa Giêsu cầm bánh mì và sau khi ban phép, Người bẻ bánh cho họ và nói “Này là
thân thể ta”. Rồi Người lấy một ly rượu và sau khi ban ơn huệ, người nói với họ rằng:
“Này là máu ta, máu của sự liên kết ”
Bánh mì và rượu nho đã được kết hợp với lễ Pâque trước khi Giêsu sinh ra. Ly
rượu của Giêsu thay thế ly rượu của Elie (Elie, nhà Tiên tri. Elie nghĩa là Chúa của
tôi). Và Chúa Giêsu trờ thành agnus Dei, thay thế chỗ của con cừu pascal tế lễ.
5
Ngày nay, người ta làm lễ Ngày Thứ Sáu Thánh và Chúa Giêsu sống dậy sau ba
ngày. Thuở xưa ngày đầu tiên được tính nguyên một ngày.
Nguồn gốc:
Nguồn gốc 1: Lễ Phục sinh bắt nguồn từ Lễ Vượt qua của Do Thái giáo.
Hơn 3.000 năm trước, Thiên Chúa Jehovah đã triển hiện Thần tích cho người
Do Thái để Pha-ra-ông Ai Cập thả những người Do Thái ra khỏi Ai Cập. Pha-ra-ông
Ai Cập đã nhiều lần thất tín bội nghĩa, do đó Thiên Chúa cuối cùng đã quyết định
trừng phạt Pha-ra-ông. Lễ Vượt qua (Passover) là kỷ niệm đêm trước ngày Moses
thống lĩnh người Do Thái thoát khỏi Ai Cập, khi ấy thiên sứ đã giết chết tất cả con
trưởng ở Ai Cập, sau đó vượt qua các ngôi nhà của người Israel được bôi máu cừu và
cứu các gia đình người Israel.
Lễ Vượt qua đã trở thành ngày lễ quan trọng nhất của Do Thái giáo. Trước và
sau tiết Xuân phân, người Israel cổ đại đã quan sát mặt trăng mới ở Jerusalem sau khi
mặt trời lặn, cũng chính là ngày đầu tiên của tháng Nisan. Kể từ ngày này, ngày thứ 14
chính là Lễ Vượt qua cổ đại. Đa số người Do Thái ngày nay lấy ngày 15 tháng Nisan
để ăn mừng Lễ Vượt qua.
Để chuẩn bị Lễ Vượt qua, trong 10 ngày đầu tiên tháng Nisan, người ta chọn
một con cừu không tỳ vết để làm cừu tế Lễ Vượt qua, sau đó nuôi trong nhà đến ngày
thứ 14 rồi mới giết mổ.
Đêm trước Lễ Vượt qua, trong 10 ngày đầu tháng Nisan từ năm 30-33 SCN,
ngày mà người ta đưa cừu vào nhà, Chúa Giêsu đã cưỡi lừa vào Jerusalem. Ngài đã bị
đưa đến Pilate để thẩm phán và không tìm thấy tội, nhưng lại đáp ứng yêu cầu của cừu
không tỳ vết. Vào Lễ Vượt qua ngày 14 tháng Giêng, Chúa Giêsu đã bị đóng đinh lên
thập tự giá. Khoảng 3 giờ chiều, Chúa Giêsu nói: “Thưa cha, con đem linh hồn con
giao trong tay cha”. Nói rồi Chúa Giêsu tắt thở, và sau này đây là thời gian mổ cừu
trong Lễ Vượt qua.
Trước khi Chúa Giêsu gặp nạn, Bữa tối Cuối cùng (Last Supper) chính là bữa
tối trong Lễ Vượt qua giữa Chúa Jesus và các tông đồ. Theo định nghĩa của người Do
Thái đối với ngày này, ngày hôm sau bắt đầu từ khi mặt trời lặn; do đó, Chúa Giêsu
được coi là đã chết vào ngày Lễ Vượt qua.
Giáo hội Cơ Đốc và Do Thái giáo cũng bất đồng khi nhìn nhận vấn đề này. Đại
bộ phận Giáo hội Cơ Đốc cho rằng Chúa Giêsu bị sát hại vào ngày thứ Sáu, do đó kỷ
niệm “Lễ Vượt qua” của họ là vào ngày thứ Sáu, còn Chúa Giêsu phục sinh vào ngày
Chủ Nhật, do đó Lễ Phục sinh và Lễ Vượt qua được cử hành đồng thời. Tuy nhiên vào
mỗi năm, Lễ Vượt qua có thể không rơi vào ngày thứ Sáu, vì thế lễ mừng của đại bộ
phận Giáo hội Cơ Đốc rất ít khi trùng khớp với lễ mừng của người Do Thái.
Năm 325 SCN, Hoàng đế La Mã Constantine I đã tổ chức hội nghị đầu tiên xác
định Lễ Phục sinh là vào ngày Chủ Nhật, và bởi vì Chủ Nhật được Giáo hội coi là
ngày nghỉ ngơi, nên Lễ Phục sinh cũng mang đặc trưng ngày trăng tròn sau Xuân
6
phân của “Lễ Vượt qua”. Cứ sau ngày 21 tháng 3 hàng năm (ngày Xuân phân), thì lại
xuất hiện một ngày Chủ Nhật đầu tiên sau trăng tròn được lấy làm Lễ Phục sinh.
Từ xưa tới nay, phương pháp tính ngày Lễ Phục sinh đều rất phức tạp; chữ La-
tinh Computus là chuyên chỉ phương pháp tính Lễ Phục sinh. Thế nhưng Giáo hội La
Mã và Giáo hội Chính thống giáo Đông phương lại có cách tính hơi khác nhau, khiến
Lễ Phục sinh Tây phương có thể xuất hiện tại các ngày khác nhau.
Năm 1997, Hiệp hội Giáo hội Phổ thế Quốc tế đã tổ chức hội nghị tại Syria và
kiến nghị cải cách phương thức tính Lễ Phục sinh, đồng thời đề nghị thống nhất Lễ
Phục sinh tại hai Giáo hội Đông, Tây; thế nhưng tới nay, tuyệt đại đa số các quốc gia
vẫn không tuân theo. Lai lịch Lễ Phục sinh và điển cố tôn giáo về sự phục sinh của
Chúa Giêsu là gắn kết chặt chẽ với nhau.
Nguồn gốc 2: Lễ Phục sinh nguyên là ngày hội mừng Xuân thời cổ đại.
Theo Wikipedia, chữ “Easter” trong tiếng Anh và tiếng Đức nguyên là chỉ “hội
Xuân” của dị giáo cổ đại, tức ngày hội mừng Xuân trong thời gian Xuân phân. Bởi vì
sau Xuân phân, đêm bắt đầu ngắn đi, quang minh đã chiến thắng hắc ám; sau khi trăng
tròn, ban ngày đến tràn ngập ánh sáng khiến người ta liên tưởng đêm đen đã bị ánh
mặt trời xua tan.
Ngày lễ này bắt nguồn từ nữ thần Ái tình, Sinh dục và Chiến tranh Ishtar của
Babylon cổ đại, sau đó Ishtar trở thành nữ thần Bình minh và mùa Xuân Eastre của
Tây Âu. Chứng cứ thứ nhất là hai cái tên này đọc rất giống nhau; chứng cứ thứ hai là
hàm nghĩa của Eastre là phương Đông (East), bởi vì mặt trời mọc lên ở phương Đông.
Theo cuốn “Hai Babylon”, chữ “Easter” là âm dịch từ “Istres” của người
Chaldea (thuộc vùng Lưỡng Hà), và không có quan hệ với Cơ Đốc giáo. Nghe nói đây
chính là “Ashtart”, tức nữ thần Sinh dục và Chiến tranh của người Babylon cổ đại.
Những vật phẩm có liên quan với Lễ Phục sinh là thỏ Phục sinh và trứng Phục
sinh. Theo truyền thuyết, trứng Phục sinh chính là trứng thỏ, thế nhưng trên thực tế,
thỏ không đẻ trứng; do đó, trứng Phục sinh đều là trứng gà, và có người thích vẽ hình
mặt quỷ hoặc hoa văn lên trứng. Những phong tục dân gian này cũng không bắt nguồn
từ Cơ Đốc giáo.
“Bách khoa toàn thư Thiên Chúa giáo” chỉ ra rằng: “Lễ Phục sinh hấp thụ rất
nhiều tập tục mừng Xuân của dị giáo“. Những quả trứng là biểu tượng của mùa Xuân
sinh sôi nảy nở, còn con thỏ trong dị giáo là tượng trưng cho sự sinh sản. Hiện nay
người ta vẫn lưu hành các hoạt động mừng Lễ Phục sinh như vậy, cho thấy Lễ Phục
sinh mang đậm sắc thái Babylon. Ngày nay, người ta ăn bánh thập tự và trứng Phục
sinh trong ngày Chúa Giêsu chịu nạn; những tập tục tôn giáo này rõ ràng là nghi thức
của người Chaldea.
2. Ý nghĩa của lễ Phục sinh:
Lễ Phục Sinh thường được xem là một trong những ngày lễ quan trọng nhất
trong năm của người theo Kitô giáo, thường diễn ra vào tháng 3 hoặc 4 mỗi năm để
7
tưởng niệm sự kiện Phục Sinh của Chúa Giêsu từ cõi chết sau khi bị đóng đinh trên
thập tự giá (xem Thứ Sáu Tốt Lành), được người Kitô tin là xảy ra vào khoảng thời
gian này trong năm 30–33 CN (Phục sinh cũng được dùng để chỉ một mùa trong năm
Phụng vụ gọi là Mùa Phục sinh, kéo dài 50 ngày từ lễ Phục sinh đến lễ Hiện Xuống.
Trong bài Tín Ðiều Các Sứ Ðồ, chúng ta đọc: “Tôi tin Giêsu Christ là Con độc
sinh của Ðức Chúa Trời và Chúa chúng ta. Ngài được thai dựng bỏi Thánh Linh, sinh
bởi nữ đồng trinh Ma-ri, chịu thương khó dưới tay Bôn-xơ Phi-lát, bị đóng đinh trên
thập tự giá, chịu chết và chôn. Ngài xuống âm phủ, đến ngày thứ ba, Ngài từ kẻ chết
sống lại…”
Ðó là niềm tin của chúng ta và là điều chúng ta kỷ niệm hằng năm trong lễ
Phục sinh cũng như hằng tuần trong ngày Chúa Nhật. Phục sinh là một trong những
giáo lý quan trọng nhất và đã được Thánh Kinh Tân Ước nhắc lại nhiều lần. Sứ đồ
Phao-lô đã dành trọn chương 15 của lá thư ông gởi các tín hữu tại Cô-rinh-tô để nói về
giáo lý này. Có lẽ lúc bấy giờ một số người nghi ngờ hay có cái nhìn không đúng vào
sự phục sinh nên Phao-lô giải thích và nhấn mạnh cho các tín hữu thấy rõ tầm quan
trọng và cần thiết của giáo lý phục sinh.
Lễ Phục sinh là một lễ hội diễn ra vào mùa xuân. Theo đạo Cơ-đốc, vào dịp
này, người ta ăn mừng sự hồi sinh của Chúa. Theo truyền thống Châu Âu thời kỳ
trước khi có Chúa, đây là dịp để đón chào sự quay trở lại của thiên nhiên và cỏ cây
sau một mùa đông giá lạnh với tuyết phủ trắng. Cả những người theo đạo Cơ đốc và
những người ngoại đạo đều cho rằng lễ Phục sinh là để ca ngợi cuộc sống và sự hồi
sinh.
Việc mừng Chúa Giêsu sống lại vẫn được cử hành vào mỗi ngày Chủ Nhật.
Tân Ước không có đoạn nào nói về lễ Phục sinh của Kitô giáo. Điều này chỉ xuất hiện
vào thế kỷ thứ II SCN. Các Giáo hội Đông phương thuộc miền Tiểu Á như Ephesus
(Êphêxô), Smyrne… (từ chuyên môn Latinh gọi nhóm này là Quartodecimans = thứ
14) theo sát với truyền thống Do thái giáo, và họ mừng lễ Phục sinh theo ngày 14
tháng Nisan, cho dù ngày này rơi vào một ngày trong tuần chứ không bắt buộc phải là
ngày Chủ nhật. Họ tưởng niệm ngày Chúa Giêsu chịu chết.
Ngược lại Giáo hội Tây phương tại Roma, Palestine, Ai cập, Hy lạp và xứ
Gaule (Pháp) lại mừng lễ Phục sinh vào ngày Chủ nhật vì tin rằng Chúa Giêsu sống
lại ngày Chủ nhật. Ngày Chủ nhật này có thể rơi vào ngày 14 Nisan của Do Thái, hay
là Chủ nhật kế tiếp nếu như ngày 14 Nisan không là một ngày Chủ nhật.
Cuộc tranh cãi về việc mừng lễ Phục sinh chứng giám việc cử hành phụng vụ
đa dạng tại các vùng khác nhau và nêu lên sự hiểu biết khác biệt về lễ Phục sinh. Khi
mừng lễ Phục sinh vào ngày 14 Nisan, các giáo hội Đông phương cũng mừng Chúa
8
Giêsu chết và sống lại, nhưng họ đánh dấu trọng tâm vào cái chết của ông, trong khi
đó bên Tây Phương nhấn mạnh vào sự sống lại của ông.
Ngày lễ Phục sinh giữa Tây phương và Đông phương:
• 2012: 08 tháng 4 (Tây phương); 05 tháng 5 (Đông phương)
• 2013: 31 tháng 3 (Tây phương); 15 tháng 4 (Đông phương)
• 2014: 20 tháng 4
• 2015: 05 tháng 4 (Tây phương); 12 tháng 4 (Đông phương)
• 2016: 27 tháng 3 (Tây phương); 01 tháng 5 (Đông phương)
• 2017: 16 tháng 4
• 2018: 01 tháng 4 (Tây phương); 08 tháng 4 (Đông phương)
• 2019: 21 tháng 4 (Tây phương); 28 tháng 4 (Đông phương)
• 2020: 12 tháng 4 (Tây phương); 19 tháng 4 (Đông phương)
Ý nghĩa con thỏ và quả trứng gà:
Các chuyện thần thoại hay trong dân gian đều có chuyện vui giúp đời như con
thỏ là con vật hiền lành không làm hại sinh vật nào, thỏ không có khả năng tấn công
hoặc gây nguy hại cho các loài động vật khác, nhưng lại thường xuyên bị những con
như sói, báo, chim ưng, cú… uy hiếp. Chính vì vậy, thỏ thường xuyên phải vểnh tai để
chú ý xem bốn phía chung quanh có động tĩnh gì không, nhằm đề phòng bất trắc.
Trong hoàn cảnh khắp nơi là kẻ địch như vậy, nên đôi tai của thỏ đặc biệt to dài nghe
rất thính để chạy trốn khi nghe tìếng động trước sự tấn công.
Nữ thần ái tình Hy Lạp “Liebesgưttin Aphrodite” cho đến Nữ Thổ Thần Nhật
nhĩ Nam “Erdgưttin Holda” đều yêu chuộng thỏ. Ở Byzanz Tây Ban Nha các nhà biểu
tượng học xem biểu tượng con thỏ là một Thiên sứ. Mãi cho đến thế kỷ thứ 16 nhiều
điạ phương đã quan niệm các con thú khác như cáo, gà, cò chim cu, hạt, cú đã mang
trứng đi giấu. Thỏ sống cách đây 55 triệu năm bộ xương thỏ vừa được khai quật ở
Mông Cổ. Gomphos elkema, tên của con vật, là thành viên cổ nhất trong họ nhà thỏ
từng được tìm thấy. Phân tích Gomphos đã cho thấy, thỏ hiện đại, cùng với các loài
thú khác, đã xuất hiện sau thời kỳ khủng long. Các nhà sinh vật học cho biết thỏ sinh
sản nhiều, nhưng chú thỏ phục sinh xuất hiện từ năm 1678 do một giáo sư y khoa Von
Georg Franck ở Franckenau dạy đại học Heidelberg công nhận thỏ là biểu tượng của
sự sinh nở phong phú, một con thỏ mẹ hàng năm có thể đẻ 20 thỏ con, mùa xuân với
9
cỏ non làm thực phẩm cho các chú thỏ con vừa chào đời, vào tận trong vườn để tìm
thức ăn, trứng phục sinh được sơn nhiều màu, người lớn đã cắt nghiã do các chú thỏ
mang tới, từ đó có thỏ và trứng. Từ thành phố Zurich Thuỵ Sĩ là nơi phác họa ra chú
thỏ và cái trứng trong mùa phục sinh. Sau đó các hãng sản xuất kẹo bánh, không bỏ cơ
hội buôn bán từ năm 1875 sản xuất những chú thỏ bằng chololate làm bằng tay, mãi
cho đến đầu thế kỷ 20 mới sản xuất bằng máy theo kỹ nghệ.
Trứng gà phục sinh là biểu tượng cho một cuộc sống mới, chú thỏ tượng trưng
cho sự sinh sôi, màu mỡ và quả trứng thể hiện cả 2 điều trên. Chính vì thế vào dịp lễ
Phục sinh người ta thường tặng nhau những quả trứng được vẽ rất đẹp hoặc những
quả trứng bằng sôcôla.
Từ thế kỷ thứ 12, Thứ bảy phục sinh Ostersamstag người ta nấu trứng gà chín
và sơn màu sắc sặc sở với những ý nghĩa đẹp: màu đỏ tượng trưng cho may mắn, màu
xanh cho hy vọng, trẻ trung vô tội, màu vàng cho sự khôn ngoan, màu trắng cho thanh
bạch, màu cam cho sức mạnh… và họ bỏ trứng trong giỏ với những thức ăn khác
mang đến nhà thờ.
Đón mừng lễ Phục sinh:
Lễ Phục sinh được coi là một trong những ngày lễ quan trọng nhất trong năm
của người Thiên húa giáo. Người Tây phương coi ngày Phục sinh là một ngày lễ trọng
đại nhất thuộc tâm linh, mừng ngày Chúa sống lại sau những ngày bị đóng đinh trên
Thập tự giá, Chúa đã đem thân mình cứu chuộc tội lỗi của thế gian… Sự sống lại của
Chúa chính là niềm hoan hỉ của nhân loại nên ngày Phục sinh là ngày biểu tượng của
sự đoàn viên, các con cái cũng thường về nhà thăm cha mẹ, quây quần bên nhau chia
sẻ niềm vui đoàn tụ, hoan hỉ đón chào chúa Xuân và Chúa của muôn loài.
Hàng năm vào ngày này tại các nhà thờ đều có tổ chức những bữa ăn bên nhau
lấy nguyên liệu từ quả trứng, tặng nhau những món quà hình quả trứng, biểu tượng
cho sự hồi sinh, tình yêu thương của Chúa cho muôn loài…Họ vẽ lên quả trứng những
điều gì mình yêu thích hay vài chữ ngắn gọn để tặng cho nhau biểu tượng cho sự đoàn
viên, hoan hỉ. Các vật dụng trong bữa ăn cũng đều trang trí theo hình trứng.
Vào ngày này, những đứa trẻ xúng xính váy áo dắt nhau đi tìm những quả trứng
gà đủ màu sắc bên trong có những viên kẹo Chocolate xinh xinh được giấu vào các
lùm cây hay đặt trong các giỏ mây, những ổ rơm nhỏ trang trí thật dễ thương. Đó là
những món quà phục sinh ý nghĩa mà các em tự tìm thấy sau những bụi hoa nơi góc
giáo đường hay trong sân vườn nhà mỗi gia đình.
Ngày nay, Lễ Phục sinh đã trở nên phổ biến trên khắp thế giới và bắt đầu được
tổ chức ở Việt Nam. Đây cũng là dịp để gia đình, bè bạn sum họp, vui vầy.
10
II. Nội dung:
1. Hoạt động của lễ Phục sinh:
Tại miền đất Thánh Jerusalem, hàng nghìn tín đồ Thiên chúa giáo từ khắp nơi
trên thế giới đã đổ về để ăn mừng từ ngày Thứ Sáu tốt đẹp (18/4) trước thềm lễ Phục
sinh. Họ mang theo những cây thập giá bằng gỗ lớn, tham gia rước đuốc diễu hành
trên những con đường nhỏ hẹp dẫn tới nơi Chúa Giêsu bị hành hình. Trong nhà thờ
linh thiêng Holy Sepunchre, hàng nghìn tín đồ xếp hàng để được áp đầu mình vào
phiến đá thiêng, nơi mà thi hài đức Chúa đã được gột rửa trước khi đem chôn.
Trong khi đó, nhiều hoạt động như cầu nguyện, rửa tội, tái hiện cảnh chúa
Giêsu bị đóng đinh cũng diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới. Vào đêm trước lễ Phục sinh,
các nhà thờ tổ chức Đêm vọng Phục sinh và sau các nghi lễ ban phước lành, các vị
linh mục thường phát bánh thánh và trứng cho các tín đồ. Đối với người theo đạo
Thiên Chúa, những quả trứng nhiều màu sắc là biểu tượng của sự tái sinh- bắt đầu
một cuộc sống mới.
Ở nhiều quốc gia bất ổn như như Nigeria, Syria, Pakistan, Iraq hay Ukraine, Lễ
Phục sinh là dịp để người dân cầu mong Chúa trời ban phước lành để chấm dứt đói
nghèo, xung đột và chiến tranh.
Còn tại Hàn Quốc và Malaysia, người Kito giáo tổ chức Lễ phục sinh để cầu
nguyện cho hàng trăm nạn nhân bị mất tích trong vụ máy bay rơi và chìm phà. Sáng
sớm 20/4, hơn 15.000 dân Hàn Quốc đã tập trung tại một giảng đường của Đai học
Yonse ở Seoul để làm lễ cầu nguyện cho các nạn nhân trong vụ chìm tàu thương tâm
cách đây 5 ngày. Tại Lễ phục sinh, nhiều người dân bày tỏ mong muốn phép màu
nhiệm xảy ra để đưa họ về với người thân và gia đình của mình” Lễ Phục Sinh bao
gồm chủ nhật và thứ hai là ngày nghỉ lễ chính thức. Tại châu Âu, như tại Đức, thêm
ngày thứ Sáu Tuần Thánh cũng là ngày nghỉ lễ chính thức, vào ngày này, những nơi
vui chơi, rạp hát, tiệm buôn đều đóng cửa để tưởng niệm cuộc khổ nạn của Chúa.
Theo một phong tục cổ từ những người Ai Cập, Ba Tư (Perse) vào ngày Xuân
phân (21/03), bắt đầu một năm mới, bạn bè thường trao đổi cho nhau các quả trứng có
tô điểm màu sắc, vì coi đó như là điều tốt lành, vì từ trứng xuất hiện lên sự sống.
Lễ Phục sinh là ngày lễ sum họp gia đình, mừng ngày Chúa sống lại, cũng là
mùa mọi vật sinh sôi nảy nở. Ở nông thôn nhiều nước Châu Âu người ta đốt lửa ngoài
đồng trong đêm Phục sinh để xua đi mùa đông giá lạnh, chào đón một vụ mùa bội thu.
Hình ảnh ngọn lửa có ý nghĩa rất quan trọng trong ngày lễ Phục sinh. Chính vì
vậy, ngay từ 23/4, tức một ngày trước lễ Phục sinh, hàng nghìn tín đồ thiên chúa giáo
11
đã tụ họp tại Bethlehem, thành phố cách Jerusalem khoảng 10 km để tham dự vào
buổi lễ truyền lửa Holy Fire – một phần nghi lễ mang ý nghĩa thần thánh.
Thị trưởng Bethlehem Victor Batarseh giải thích: Holy Fire có nghĩa là “Lửa
thánh” và cũng có nghĩa là ngày chúa Jesus trở về từ cõi chết.
Tại quảng trường Manger ở Bethlehem, hàng nghìn tín đồ thiên chúa giáo đứng
xếp hàng để được truyền lửa thánh. Một tín đồ cho biết: “Chúng tôi đang chờ lửa
thánh tới từ Jerusalem và được truyền tới các đường phố tại Bethlehem, ngọn lửa
thánh sắp được truyền tới Quảng trường Manger này”.
Không chỉ tại Bethlehem, ngày 23/4, không khí chuẩn bị cho ngày lễ Phục sinh
cũng diễn ra rất sôi nổi ở khắp nước Nga. Một người dân chia sẻ: “Tôi ước gì tất cả
mọi người ngày mai đều một lòng hướng về chúa trời, hướng về ánh sáng và quên hết
mọi lo lắng, muộn phiền”.
Trong khi đó, ở nhiều nơi trên thế giới, từ cả tháng trước, người ta đã bày bán
các quả trứng Phục sinh đầy màu sắc rất xinh xắn. Phụ nữ mua các quả trứng này về
hoặc tự luộc trứng rồi tô màu trang trí. Số lượng trứng phụ thuộc vào các thành viên
trong gia đình. Việc chuẩn bị nhuộm và vẽ hoa văn rất công phu.
Theo truyền thống, đầu tiên thường là người phụ nữ lớn tuổi nhất trong nhà sơn
màu đỏ. Trong khi trứng vẫn còn ấm và tươi sơn, bà vẽ dấu thánh giá lên trán trẻ em,
sau đó đến tất cả các thành viên khác trong gia đình. Sau nghi lễ này đến lượt các phụ
nữ trẻ trong nhà sơn tiếp.
Việc chuẩn bị món ăn trong ngày lễ Phục sinh cũng rất được quan tâm. Trên
bàn ăn đêm Phục sinh không thể thiếu món thịt cừu. Cừu là biểu tượng vô cùng quan
trọng của Lễ Phục Sinh ở Trung và Đông Âu. Nó gắn liền với cái chết của Chúa Jesus.
Trong nhiều gia đình, theo truyền thống phải ăn thịt cừu vào ngày đầu tiên sau khi vừa
hết Mùa Chay
Đối với hàng tỉ tín đồ Thiên Chúa trên khắp thế giới. Tần lễ Phục sinh thiêng
liêng là 1 cơ hội để kỉ niệm cầu nguyện nhớ về chúa Giêsu, để tưởng nhớ lễ Phục sinh
diễn ra như sau:
Lễ Phục sinh trên thế giới: Các tín đồ công giáo được đánh dấu việc kết thúc 40
ngày chay tịnh, hay gọi là mùa chay. Mùa chay đó là để tưởng niệm lại 40 ngày Chúa
sống nơi hoang địa và 40 năm dân Do Thái đi trong sa mạc. Trong những ngày đó
giáo hội khuyên mọi người sống chay tịnh để cùng tham dự vào sự thương khó của
chúa Giêsu. Tổ chức các tuần làm phúc tĩnh tâm và thi giáo lí kinh bổn trong mùa
chay. Trong ngày này tín đồ cầu nguyện, thanh luyện tâm hồn, bỏ lối sống ích kỉ. Kêu
gọi tinh thần chay tịnh đặc biệt là thứ 4 lễ tro và thứ 6 tuần thánh phải tuyệt đối kiêng
thịt, ăn chay để chuẩn bị cho lễ Phục sinh. Ngày lễ được tổ chức vào chủ nhật gọi là
12
chúa nhật lễ lá và 3 ngày cuối cùng trước ngày mẹ sinh gọi là tam nhật thánh bao gồm
thứ 5 tuần thánh (thứ 5 rửa chân).
Các hoạt động của ngày lễ Phục sinh được tổ chức vào ngày chủ nhật ở Việt
nam. Ngày 20/4 kéo dài dến 25/5 một trong những hoạt động quan trọng của lễ Phục
sinh của người công giáo: họ sẽ tham gia các buổi nguyện ngắm “15 sự thương khó
của chúa Giêsu”, sau buổi tưởng niệm cuộc thương khó của chúa Giêsu, giáo dân tập
trung tại nhà thờ để tham dự tiếp buổi ngắm này là việc làm đạo đức trong giáo hội
mang lại những lợi ích như: giúp công đoàn có thời gian tĩnh tâm, suy niệm và hợp
thông vài thương khó của chúa Giêsu. Vào dịp lễ Phục sinh người ta thường có truyền
thống tặng những món quà cho nhau như các của trứng phục sinh được làm từ
chocolate… biểu tượng từ xưa về sự sinh sản, buổi lễ có sáng lễ Hiện Xuống (1 phần
của lễ Phục sinh) người ta dậy sớm để ngắm mặt trời lên và dùng buổi trưa đặc biệt
hoặc tổ chức cuộc giải ngoại cùng với gia đình
Lễ Phục sinh là ngày lễ sum họp gia đình, mừng ngày Chúa sống lại, cũng là
mùa mọi vật sinh sôi nảy nở. Ở nông thôn nhiều nước Châu Âu người ta đốt lửa ngoài
đồng trong đêm Phục sinh để xua đi mùa đông giá lạnh, chào đón một vụ mùa bội thu.
Hình ảnh ngọn lửa có ý nghĩa rất quan trọng trong ngày lễ Phục sinh.
2. Lễ Phục sinh của Công giáo ở Việt Nam:
Công giáo là một trong những tôn giáo lớn nhất của người Việt, là món ăn tinh
thần không thể thiếu thể hiện đậm nét nhất trong lễ Phục sinh. Lễ Phục sinh của công
giáo ở Việt Nam được tính từ ngày Chúa nhật. Ngày này là ngày bắt đầu của tuần
Phụng vụ hay còn được gọi là tuần Thánh. Các nghi lễ tại các Giáo phận đều được tổ
chức như nhau và trong đêm canh thức hầu như đều được tổ chức ngoài trời.
Có điều khác biệt là tại nhà thờ Chính tọa Hà Nội có những quả trứng được
trang trí với nhiều màu sắc khác nhau mà ở các Giáo phận khác không có. Hoạt động
của lễ Phục sinh trên thế giới gồm các nghi thức chính: rước lửa thánh, trứng phục
sinh, chuẩn bị món ăn
Hoạt động của lễ Phục sinh ở Việt Nam thì ngắn gọn hơn bao gồm:
• Rước lửa thánh: là hình ảnh ngọn lửa có ý nghĩa rất quan trọng trong ngày lễ
Phục sinh. Ngọn lửa được truyền qua cây nến Phục sinh, sau đó lấy cây đinh
Thánh gắn lên nến Phục sinh, đọc lời chú và rước đèn từ nơi làm phép rửa đến
nơi thờ.
• Món ăn: việc chuẩn bị món ăn là vô cùng quan trọng. Thịt cừu được xem là
thức ăn quan trọng. Tuy nhiên ở Việt Nam chỉ có bánh lễ và rượu nho.
13
Trong tuần lễ Thánh:
• Thứ 2và thứ 3 tuần Thánh.
• Thứ 4 lễ tro là lễ để tĩnh tâm mùa chay và cử hành sám hối.
• Thứ 5 tuần Thánh lễ truyền dầu.
• Thứ 6 tuần Thánh cộng đoàn tham dự đàng Thánh giá, tham sự nghi thức suy
tôn và hôn kính Thánh giá.
• Thứ 7 tuần lễ đêm canh thức vượt qua và lễ vọng Phục sinh.
• Chúa nhật Phục sinh.
Các hoạt động trong các ngày lễ Phục sinh:
• Chúa trên đường trở về: Sau 40 ngày thương khóc, Chúa Giêsu trở về và được
mọi người hân hoan chào đón. Người dân đổ ra hai bên đường vui mừng đón
Chúa trở về. Mọi người bẻ cành lá để làm vòng hoa và để vẫy chào.
• Dimanche des rameaux (Lễ Cành, Willow, Yew hay Blossom Sunday): Là ngày
Chúa nhật trước lễ Pâques. Ngày này người ta làm lễ đón tiếp Chúa Giêsu tới
thành phố Jérusalem. Khi Chúa tới, các tông đồ vội vàng ném những nhánh lá
dừa dưới chân Chúa để làm tấm thảm. Ngày nay người ta mang lá tới nhà thờ
làm lễ và treo bên Thánh giá để tránh những sự không lành.
• Mardi Gras: Thứ ba cuối cùng trước Carême ( mùa Chay) là ngày lễ trong
nhiều nước. Pháp và Canada gọi là Mardi gras, những nước nói tiếng Anh gọi
là Fat Tuesday hay Shrove Tuesday. Vì trong nhiều nước người ta không ăn béo
và không ăn trứng trong mùa Chay nên ngày thứ ba này họ tìm cách để chiên
cho hết mỡ dự trữ còn lại trong nhà. Họ chiên khoai tây, bánh crêpe, bởi vậy
Mardi Gras còn gọi là Pancake Tuesday.
• Mercredi des Cendres (Lễ Tro): Ngày đầu tiên của mùa Chay được gọi là
Mercredi des Cendres. Từ xưa, những người theo đạo Thiên Chúa giáo mặc áo
quần cũ và để tro lên đầu để chứng tỏ rằng họ rất hối tiếc những tội lỗi họ đã
làm trong quá khứ. Ngày nay họ đi lễ nhà thờ để nhận tro. Vị linh mục sẽ lấy
một nhúm tro và làm dấu thánh giá cho người quì trước ông.
• Vendredi Saint: Vendredi Saint được tổ chức 5 ngày sau Dimanche des
rameaux. Đó là một ngày thật buồn cho những giáo dân vì ngày đó Chúa sẽ
chết trên thập tự giá và lúc đó các tông đồ nghĩ là sẽ không gặp Chúa trở lại.
Tiếng Anh là God's Friday nhưng sau đó bị đọc trại là Good Friday. Có những
nước còn gọi là Big Friday, Holy Friday hay Silent Friday.
• Ngày thứ Sáu Thánh được tổ chức khắp nơi trên thế giới. Tại Espagne, Mexico,
Nam Mỹ, người ta cùng nhau diễu hành ngoài đường nguyên tuần Thánh và
ngày diễu hành hôm thứ Sáu Thánh là buồn nhất. Ngày này, sáng sớm đã đầy
người, họ mang theo tượng Chúa và Đức Mẹ, vừa đi vừa hát thánh ca. Trống
đánh, chuông nhà thờ đổ chầm chậm. Ngày thật buồn. Chỉ còn hai ngày nữa là
ngày vui.
14
• Dimanche de Pâques: Chúa Nhật Phục Sinh là một ngày vui bởi vì sáng sớm
Chúa nhật, các tông đồ mới biết là Chúa sống dậy. Họ tới mồ chôn Chúa và
thấy hòn đá chắn bị dời đi và mồ trống rỗng. Chúa Jésus đã thăng thiên.
Những người theo đạo Công giáo đến dự lễ. Nhà thờ được trang hoàng đầy hoa
và đèn sáp. Chuông ngân. Ngày này là ngày trao quà cho nhau.
Ở Hà nội: Vào Sáng 24/4 mỗi năm , nhiều nhà thờ tại Hà Nội đã cử hành
Thánh lễ. Tại nhà thờ chính tòa Hà Nội, lễ Phục sinh do Tổng Giám mục Tổng Giáo
phận Hà Nội Phêrô Nguyễn Văn Nhơn cùng các vị linh mục trong giáo hạt chủ trì
buổi lễ. Lần đầu tiên tại Hà Nội, lễ Phục sinh có sự hiện diện của chức sắc Vatican -
Tổng Giám mục Leopoldo Girelli, Đặc phái viên không thường trú của Vatican tại
Việt Nam.
III. Kết luận:
Người ta có truyền thống tô điểm trứng (gà, vịt, v.v ) với nhiều màu sắc sặc sở
rất đẹp để trang trí cho lễ Phục sinh, gọi là trứng Phục sinh (Easter eggs). Trò chơi
Easter Egg Hunt (săn tìm trứng Phục sinh) thường được các nhà thờ tổ chức trong
ngày Phục sinh, trong đó người tổ chức đem trứng Phục sinh dấu quanh sân để mọi
người săn tìm. Chúng ta có thể nhận thấy trứng là biểu tượng của tái sinh.
Thỏ Phục sinh (Easter Bunny) là thỏ với đủ mầu sắc sặc sở cũng là một biểu
tượng của Phục Sinh. Có lẽ vì thỏ nổi tiếng là đẻ nhiều.
Dù là người ta không mừng lễ Phục Sinh lớn và vui như Lễ Giáng sinh
(Christmas, 25 tháng 12), nhưng trên phương diện thần học lễ Phục sinh quan trọng
hơn lễ Giáng sinh, vì Kitô Giáo được xây dựng trên một điểm cực kỳ quan trọng-Chúa
Giêsu chịu đóng đinh trên thập giá và chết, và ba ngày sau người sống lại. Phục sinh
là sống lại. Lễ Phục sinh là lễ kỷ niệm sự sống lại của chúa Giêsu. Nếu không có sự
sống lại, thì se không có lễ Phục sinh và không có Kitô Giáo.
15
DANH SÁCH NHÓM
1. Hồ Thị Diệu Ái
2. Phạm Thị Thùy An
3. Vũ Hải Anh
4. Nguyễn Thị Ngọc Ánh
5. Lê Công Chí
6. Lê Hải Cường
7. Trịnh Thị Kim Dung
8. Đặng Thị Diễn
9. Tạ Thị Hà
10. Trần Thị Hà
16
17