Tuần 14
Tiết 39 Ngày dạy: 23 -11 -2010
ĐÀN GHI TA CỦA LOR - CA
( Thanh Thảo)
I.MỤC TIÊU :
1. Kiến thức:
- Hiểu được vẻ đẹp của hình tượng Lor – ca qua cách cảm nhận và tái hiện độc đáo của
Thanh Thảo.
- Nắm bắt được những nét đặc sắc trong kiểu tư duy thơ mới mẻ, hiện đại của tác giả.
2. Kó năng: - Đọc – hiểu một tác phẩm thơ trữ tình, bồi dưỡng năng lực cảm thụ thơ.
-Rèn kó năng giao tiếp, tư duy sáng tạo, tự nhận thức về tinh thần bất khuất của người
anh hùng dân tộc, qua đó tự rút ra bài học bản thân.
3. Thái độ: Cảm thông và tiếc thương cùng với Thanh Thảo về Lor-ca, nhà thơ, nhà hoạt
động sân khấu thiên tài Tây Ban Nha.
II. TRỌNG TÂM:
1. Kiến thức:
- Hình tượng đẹp đẽ, cao cả của nhà thơ – chiến só Lor – ca.
- Hình thức biểu đạt mang phong cách hiện đại của Thanh Thảo
2. Kó năng:
- Đọc – hiểu một tác phẩm thơ trữ tình, bồi dưỡng năng lực cảm thụ thơ.
- Làm quen với cách biểu đạt mang đậm dấu ấn của trường phái siêu thực.
III. CHUẨN BỊ
1. GV: Giáo án, SGK,SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức kó năng
2. HS: Đọc sgk và nắm nội dung cơ bản, đònh hướng tìm hiểu các câu hỏi theo các câu
hỏi hướng dẫn học bài.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:
kiểm tra sĩ số:
12A2 12B4
2. Kiểm tra bài cũ:
* Ý nghóa văn bản?

Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu hiện lên qua hình tượng sóng; tình yêu thiết
tha nồng nàn, đầy khát vọng và sắt son chung thủy, vượt lên mọi giới hạn của đời người.
*Trình bày cảm nhận về bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh?
- Tình yêu trong bài thơ vừa mang vẻ đẹp truyền thống, gắn bó thủy chung, nhưng cũng thật
gần gũi với tuổi trẻ hôm nay: mạnh mẽ, táo bạo, chủ động. Tình yêu gắn với khát vọng xây
dựng hạnh phúc lứa đôi.
GVBM: Nguyễn Mộng Dun
+ Người phụ nữ không chấp nhận nhẫn nhục, cam chòu một cách đáng thương như thơiø phong
kiến;
+ Người phụ nữ luôn khao khát, không yên lặng trong tình yêu.
- Người đọc phát hiện, trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu: chân
thành, đằm thắm, thủy chung, đôn hậu, giàu lòng hi sinh
Bài thơ hướng mỗi chúng ta hôm nay đến một tình yêu đẹp trong cuộc sống đẹp; biết trân
trọng, gìn giữ và luôn vun đắp tình yêu cho người và cho chính bản thân ta.
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Tạo tâm thế cho
học sinh
Vào bài: Ngòi bút hướng nội giàu
suy tư, trăn trở về cuộc sống của
nhân dân, đất nước và thời đại ;
luôn tìm tòi những hình thức biểu
đạt mới.Đó chính là Thanh
Thảo Hôm nay, chúng ta cùng
tìm hiểu về nhà thơ Thanh
Thảovà bài thơ Đàn ghi ta của Lor
– ca
Hoạt dộng 2: Hướng dẫn HS tìm
hiểu về tác giả, tác phẩm
- GV:Hãy trình bày những nét

chính về nhà thơ Thanh Thảo;
Những tác phẩm tiêu biểu và đặc
điểm của thơ Thanh Thảo?
-GV: Bổ sung các kiến thức về
Lor-ca; về trào lưu văn học siêu
thực; về trào lưu văn học tượng
trưng…
- Gọi 1 Hs đọc bài thơ.
- GV:Nêu xuất xứ của bài thơ?
- GV:Cho hs xác định bố cục.
- GV:Nhận xét cách chia bố cục
của hs và điều chỉnh, bổ sung.
I Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Thanh Thảo là một trong những gương mặt tiêu biểu
cho thế hệ các nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng
chiến chống Mó cứu nước.
- Ngòi bút hướng nội giàu suy tư, trăn trở về cuộc
sống của nhân dân, đất nước và thời đại ; luôn tìm tòi
những hình thức biểu đạt mới.
2. Tác phẩm:
a/Xuất xứ:Đàn ghi ta của Lor – ca in trong tập thơ
Khối vuông ru-bích (1985), là một trong những sáng
tác tiêu biểu cho kiểu tư duy thơ tượng trưng.
b/ Lor – ca (1898 – 1936): Nhà thơ thiên tài của Tây
Ban Nha, người có khát vọng tự do và khát vọng cách
tân nghệ thuật mãnh liệt, đã bò chính quyền phản
động thân phát xít bắt giam và giết hại.
c/ Bố cục: Gồm 4 phần:
* Câu 1 – 6: Lor-ca – con người tự do, nghệ sĩ cách tân

trong khung cảnh chính trị, nghệ thuật TBN.
* Câu 7- 18: Lor-ca với cái chết oan khuất và nỗi xót xa
về sự dang dở của khát vọng cách tân nghệ thuật.
* Câu 19- 22: Niềm xót thương Lor-ca.
* Câu 23- 31: Suy tư về cuộc giải thốt và cách giã từ
của Lor-ca.
d/ Chủ đề:
- Khắc hoạ cuộc đời nghệ sĩ Lor-ca với lý tưởng cách
tân nghệ thuật và cái chết oan khuất.
- Thể hiện niềm ngưỡng mộ và xót thương của tác giả
đối với Lor-ca
II. Đọc - hiểu văn bản :
GVBM: Nguyễn Mộng Dun
-GV:Theo em qua bài thơ nhà thơ
muốn nói lên điều gì? ( Câu hỏi tìm
chủ đề)
Hoạt dộng 3: Hướng dẫn HS tìm
hiểu văn bản
- GV: đọc lại 18 dòng thơ đầu.
-GV: Em biết gì về Lor- ca? Hình
tượng Lor – ca được nhà thơ phác
họa
- GV:Em có suy nghĩ gì khi bắt gặp
h/ả “Áo chồng đỏ gắt”, “ tiếng
đàn ghi ta…?”
- GV:Các h/ả “đi lang thang, vầng
trăng chếnh chống, n ngựa mỏi
mòn, hát nghêu ngao, li la…” giúp
ta liên tưởng đến điều gì?
-GV dẫn dắt chuyển ý: Từ bối cảnh

chính trị và nghệ thuật TBN lúc
bấy giờ

số phận bi thương của
Lor-ca.
- GV:Tác giả đã tái hiện cái chết
oan khuất của Lor-ca qua các h/ả,
chi tiết nào?
* GV:Cảm nhận của em về các
1) Nội dung
a/ Lor-ca, một con người tự do, nghệ sĩ cách tân trong
khung cảnh chính trị và nghệ thuật TBN:
* Hình tượng Lor – ca được nhà thơ phác họa bằng
những nét vẽ mang dấu ấn của thơ siêu thực: “tiếng
đàn bọt nước”, “áo choàng đỏ gắt”, “vầng trăng
chếnh choáng”, “yên ngựa mỏi mòn”,… Lor – ca hiện
lên mạnh mẽ song cũng thật lẻ loi trên con đường gập
ghềnh, xa thẳm.
- Áo chồng đỏ: Gợi bản sắc văn hố TBN.
+ H/ả Lor-ca như một đấu sĩ với khát vọng dân chủ
trước nền chính trị TBN độc tài lúc bấy giờ.
- Tiếng đàn:
+ Ghi ta: nhạc cụ của người TBN.
+ Tài năng nghệ thuật của Lor-ca với khát vọng cách tân
nghệ thuật
- Đi lang thang; vầng trăng chếnh chống; n ngựa
mỏi mòn; hát nghêu ngao; li la…:
+ Phong cách nghệ sĩ dân gian tự do.
+ Sự cơ đơn của Lor-ca trước thời cuộc chính trị, trước
nghệ thuật TBN già cỗi

b/ Lor-ca và cái chết oan khuất:
- Hình ảnh:
+ Áo chồng bê bết đỏ – Gợi cảnh tượng khủng khiếp về
cái chết của Lor-ca.
+ Tiếng ghi ta:
. nâu: trầm tĩnh, nghĩ suy.
. xanh: thiết tha, hy vọng.
. tròn bọt nước vỡ tan: bàng hồng, tức tưởi.
. ròng ròng máu chảy: sự đau đớn, nghẹn ngào.
=> Âm nhạc đã thành thân phận, tiếng đàn thành linh
hồn, sinh thể.
- Biện pháp nghệ thuật:
+ Đối lập:
Hát nghêu ngao >< áo chồng bê bết đỏ

khát vọng >< hiện thực phũ phàng (giữa tiếng hát
u đời vơ tư , giữa tình u cái Đẹp và hành động tàn
ác, dã man).
+ Nhân hố: Tiếng ghi ta… máu chảy.
+ Hốn dụ: Áo chồng, tiếng ghi ta Lor-ca.
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Tiếng ghi ta vỡ ra thành
màu sắc, hình khối, hành động…
GVBM: Nguyễn Mộng Dun
biện pháp nghệ thuật được tác giả
sử dụng trong bài thơ?
(ý nghĩa của các bpnt đó?)
- Đọc phần thơ còn lại.
- GV:Theo em, Lor-ca muốn nhắn
gửi thơng điệp gì qua câu nói “khi
tơi chết hãy chơn tơi với cây đàn”?

- Cho hs nêu cảm nhận 4 câu thơ
“Khơng ai chơn …cỏ mọc hoang”.
- u cầu hs giải mã các h/ả “giọt
nước mắt , đường chỉ tay, dòng
sơng, lá bùa, chiếc ghi ta màu
bạc…”.
- GV:Tiếng “Li la- li la- li la” trong
bài thơ có ý nghĩa gì?
Hoạt động 4;nhận xét, khái quát
-GV: u cầu hs tự tổng kết bài
học về phương diện nội dung và
nghệ thuật.
-GV: Nêu vài nét nghệ thuật của
bài?
- GV:Ý nghóa văn bản?
->Bằng hệ thống hình ảnh vừa mang nghóa thực vừa
mang nghóa ẩn dụ, tượng trưng, tác giả đã tái hiện cái
chết bi thảm, dữ dội của Lor – ca. Nhưng bất chấp tất
cả, tiếng đàn – linh hồn của người nghệ só – vẫn sống.
Trong tiếng đàn ấy, nỗi đau và tình yêu, cái chết và
sự bất tử hòa quyện vào nhau… Lời thơ di chúc của
Lor – ca được nhắc lại, hàm ẩn cả tình yêu đất nước,
tình yêu nghệ thuật và khát vọng cách tân nghệ thuật
mãnh liệt.
c/ Nỗi xót thương và suy tư về cuộc giã từ của Lor-
ca:
- Lời Lor-ca (đề từ): “Khi tơi chết …cây đàn.”
+ Niềm đam mê nghệ thuật.
+ Hãy biết qn nghệ thuật của Lor-ca để tìm hướng đi
mới.

- “Khơng ai chơn cất… cỏ mọc hoang”
+ Nghệ thuật của Lor-ca (cái Đẹp): có sức sống và lưu
truyền mãi mãi như “cỏ mọc hoang”.
+ Phải chăng khơng ai dám vượt qua cái cũ, thần tượng
để làm nên nghệ thuật mới.
- Giọt nước mắt …trong đáy giếng:
+ Vầng trăng nơi đáy giếngsự bất tử của cái Đẹp.
- Đường chỉ tay: ẩn dụ về định mệnh nghiệt ngã.
dòng sơng, ghi ta màu bạc  gợi cõi chết, siêu
thốt.
- Các hành động: ném lá bùa, ném trái tim: có ý nghĩa
tượng trưng cho một sự giã từ, một sự lựa chọn.
- Cái chết không thể tiêu diệt được tâm hồn và những
sáng tạo nghệ thuật của Lor – ca. Nhà cách tân vó đại
của đất nước Tây Ban Nha đã trở thành bất tử trong
chính cuộc giã từ này.
* Tiếng lòng tri âm sâu sắc đối với người nghệ sĩ, thiên
tài Lor-ca.
*Yếu tố âm nhạc trong bài thơ:
- Chuỗi âm thanh “Li la- li la- li la” luyến láy ở đầu và
cuối như khúc dạo đầu và kết thúc bản nhạc.
- Sự kính trọng và tri âm Lor-ca- nghệ sĩ thiên tài.
2) Nghệ thuật:
Sử dụng thành công những thủ pháp tiêu biểu của thơ
siêu thực, đặc biệt là chuỗi hình ảnh ẩn dụ, biểu
tượng. Ngôn ngữ thơ hàm súc, giàu sức gợi.
3) Ý nghóa văn bản:
GVBM: Nguyễn Mộng Dun
Ngợi ca vẻ đẹp nhân cách, tâm hồn và tài năng của
Lor – ca – nhà thơ, nhà cách tân vó đại của văn học

Tây Ban Nha và thế giới thế kỉ XX.
4. Củng cố, luyện tập:
* Ý nghóa văn bản?
Ngợi ca vẻ đẹp nhân cách, tâm hồn và tài năng của Lor – ca – nhà thơ, nhà cách tân vó đại
của văn học Tây Ban Nha và thế giới thế kỉ XX.
* Suy nghó của em về câu thơ ” Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”?
Câu thơ thể hiện nhân cách của Lor-ca, tình yêu nghệ thuật, yêu đất nước Tây Ban
Nha của Ông. Nhưng Lor-ca đâu phải là một nghệ só sinh ra để nói điều đơn giản. Ông muốn
bộc lộ điều sâu sắc. Đến một ngày nào đó thi ca của mình sẽ án ngữ, ngăn cản người đến
sau sáng tạo nghệ thuật. Ông dặn phải biết chôn nghệ thuật của Ông để đi tới( nghóa là
không phủ nhận quá khứ mà chỉ ra quá khứ là cái truyền thống và tương lai là cái tiếp nối và
nhân lên -> Thật vó đại.
5. Hướng dẫn tự học:
- Đối với bài học ở tiết này: * Ý nghóa văn bản?Hình tượng Lor – ca?
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
Chuẩn bò bài: Đọc thêm Bác ơi! Của Tố Hữu ; Tự do của P. Ê –luy – a
Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
V. Rút kinh nghiệm:
GVBM: Nguyễn Mộng Dun