LỊCH SỬ KIẾN TRÚC PHƯƠNG ĐÔNG ĐÔNG NAM Á INDONESIA
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.19 MB, 11 trang )
KIẾN TRÚC ĐÔNG – NAM Á
(chịu ảnh hưởng đậm văn hóa Ấn Độ)
Khái quát về khu vực Đông –Nam Á
Địa lý, khí hậu, dân cư, tôn giáo- tín ngưỡng
Gồm lục địa và hải đảo
quanh đường xích đạo
→ khí hậu nóng ẩm, gió
mùa.
Nằm trên hành lang
Đông-Tây và Nam-Bắc.
Cư dân sinh sống trên
lưu vực các con sông
lớn và các đảo từ rất
sớm.
Tín ngưỡng bản địa:
sùng bái thần linh, phồn
thực và thờ cúng tổ tiên.
Lịch sử xã hội - văn hóa
XÃ HỘI:
Nửa sau TNK I TCN: Giao thông khu vực đã dễ dàng nhờ phương
tiện đi sông, biển phát triển.
Đầu CN: Hàng loạt quốc gia sơ kỳ hình thành trên các đảo phía
Nam và trên lưu vực các sông lớn của lục địa.
Cuối TNK I - đầu II: ĐN Á bước vào thời kỳ phát triển bản lề.
Từ thế kỷ XVIII-XIX: nhiều quốc gia lần lượt bị phương Tây đô hộ.
VĂN HÓA:
Sự hình thành các quốc gia sơ kỳ ngoài văn hóa bản địa còn gắn
với sự tiếp thu văn hóa Ấn Độ và Trung Hoa. Văn hóa Ấn độ thâm
nhập từ các đoàn buôn và các nhà truyền giáo. Còn văn hóa Trung
Hoa tràn theo những cuộc chinh phục bằng quân sự.
Văn hóa Ấn độ tác động đến nhiều mặt: ngôn ngữ, phương thức
quản lý xã hội, tôn giáo, nghệ thuật kiến trúc - điêu khắc… Làm cho
văn hóa các quốc gia ĐN Á thêm độc đáo trong quá trình giao lưu.
Ảnh hưởng văn hóa phương Tây vào thế kỷ XX đã làm thay đổi
sâu sắc văn hóa ĐN Á
Một số nền KT cổ tiêu biểu
Java, Pagan, Angkor, Sukothai-Ayuthia,
Champa, Đại Việt
Pagan (Mianmar): nổi tiếng với
các đền –tháp Phật giáo. Trải dọc
10km, 2 bên lưu vực sông
Iraoadi. Còn hơn 5000 công
trình, với nhiều hình thức phong
phú.
Nghệ thuật KT Thái Lan
(phong cách sukuthai, Ayuthia)
Kiến trúc Java-Indonisia
(3 đảo lớn SUMATRA, BORNÉO và JAVA, nằm trên vùng núi lửa MÃ-LAI)
Các đảo phát triển không đều, đảo JAVA có nhà nước hùng mạnh nhất thế kỷ
VII-X (SAILENDRA và SRIVIJAYA- thời kỳ huy hoàng nhất của nghệ thuật
INDONESIA)
Tín ngưỡng bản địa sùng bái các sức mạnh siêu nhiên, phồn thực và thờ tổ
tiên. Về sau, ảnh hưởng của Phật giáo, Ấn giáo, Hồi giáo Ấn Độ.
Kiến trúc JAVA chia làm 2 giai đoạn phát triển: KT trung và đông Java
KIẾN TRÚC TRUNG JAVA
(thế kỷ VII –X)
Đặc điểm chung:
Chanđi: tên gọi chung KT tôn giáo (liên
quan đến mộ táng)
Chanđi hình tháp, ảnh hưởng phong
cách KT đền Ấn giáo -Nam Ấn: phần thân
không cửa sổ, trang trí cột nổi và khám
tường. Mái hình giật bậc.
Không phân biệt giữa KTPG và Ấn giáo.
MB gian thờ hình vuông, lối vào chính có
cấu trúc dạng phòng. Quay hướng Đông
nếu thờ thần và hướng Tây nếu thờ
người chết,
VLXD chủ yếu lấy đá ở những núi lửa.
KT chanđi phát triển từ dạng đơn lẻ đến
quần thể đền núi rất hoàn chỉnh.
Sự phát triển về qui mô và
hình thức KT của chanđi
Quần thể BOROPUĐUR ở thung lũng KÊ -ĐU, thế kỷ IX
KT PG qui mô lớn, mang tính tưởng niệm, gây ấn tượng mạnh mẽ nhất. Công
trình như một quả đồi nhân tạo, cao 42m. Mỗi cạnh dài 123m.
Phần dưới, tầng nền vuông gấp cạnh, kế đến 5 tầng vuông có hồi lang trang trí phù
điêu, tượng tròn, mô tả tích PG. Ba tầng trên mặt bằng tròn, với 72 stupa mỗi stupa đặt 1
tượng Phật, bên ngoài trổ những lỗ hình mắt cao. Ở giữa là 1 stupa lớn.
Thể hiện vũ trụ quan của PG: dưới động, trên tĩnh. Đường lên 4 hưóng là đường giác ngộ.
Quần thể LORO- GIONGGRANG
ở PRAMBANAM, thế kỷ X
KT Ấn giáo, công trình rực rỡ cuối cùng của Java
xây theo mô hình ĐỀN -NÚI
Sân trung tâm có 8 tháp, 2 tháp lớn 2 bên thờ
Brahma và Vishnu, giữa thờ Siva quay hướng Đông,
3 tháp đối diện quay hướng Tây
Mặt bằng tháp chính hình chữ thập, có cầu thang lên
4 hướng.
Phần thân trang trí theo chủ đề sử thi Ấn Độ. Khối
mái 4 tầng bố trí các stupa hình chuông đặc trưng.
VLXD lấy từ đá núi lửa.
Điêu khắc ở BOROPUĐUR và LORO-
GIONGGRANG đã nâng cao thêm giá
trị và đem lại vinh quang cho nghệ thuật
TRUNG JAVA
BOROPUĐUR được sáng tạo vào
thời kỳ giữa, LORO-GIONGGRANG
được xây dựng vào thời kỳ cuối của
nghệ thuật Trung Java, nên có cùng
phong cách nhưng với 2 chủ đề
khác nhau .
BOROPUĐUR đưa người xem đến
trạng thái siêu thoát còn LORO-
GIONGRANG đưa người xem về
với cội nguồn của sự sống.
Kiến trúc Đông Java
Từ tk X, kinh đô chuyển về phía Đông Java,
ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ giảm hẳn. Đến tk
XIII tạo được phong cách mới.
Đặc điểm KT chung:
Qui mô các quần thể KT tôn giáo không còn lớn.
Chanđi thay đổi các thành phần chức năng và hình dáng: phần
thân thu nhỏ lại; phần bệ trở nên đồ xộ, là nơi đặt tượng thờ; khối
mái hình kim tự tháp vươn lên cao và như xòe rộng ra.
Trang trí mang tính chất ước lệ mà không còn tả thực.
Sử dụng gạch lớn thay cho đá tự nhiên.
CHANĐI SINGOSARI -1300
C.KIDAL- THẾ KỶ XIII
CHANĐI PANATARAM- TỪ XII-XV
