LỊCH SỬ KIẾN TRÚC PHƯƠNG ĐÔNG ẤN ĐỘ PHẦN 02
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.48 MB, 13 trang )
-
Bố cục dọc trục đông-tây
-
Mặt bằng gian thờ, gian
hành lễ được thiết lập
trên cơ sở hình vuông.
- Mặt đứng điện thờ chia
làm bệ - thân - mái:
Khối mái hình parabol
(Sikhara) tượng
trưng cho núi vũ trụ
Mêru, nơi ngự trị của
thần.
Đỉnh mái là một khối
dẹp, hình quả bí trên
cùng là một bình rượu
hay chum bất tử
(kalasa)
PHONG CÁCH MIỀN BẮC
ĐẶC ĐIỂM CHUNG :
ĐỀN THỜ TIÊU BIỂU CỦA MIỀN BẮC
Đền MUKTESHWARA ở BHUBANESWAR-
ORISSA- tk IX
•
Cơng trình nhỏ nhưng xinh xắn, nổi bật với
tháp hình parabol đặc trưng.
•
Cổng hình vòm hình bán nguyệt bằng đá,
khơng xây cuốn mà xếp chồng lên nhau.
•
Cửa sổ nhỏ, trổ lỗ mắt cao, hạn chế ánh
sáng vào trong.
ĐỀN LINGARAJI Ở ORISSA- thế kỷ X
Quần thể gồm trên 60 ngôi đền lớn nhỏ.
Tháp Lingaraji cao nhất (trên 50m). Khối
tháp được nhấn mạnh phân vị đứng càng
làm tăng sự bề thế của công trình.
ĐỀN KANDARYA MAHADEO
Ở KHAJURAO – thế kỷ X
Đền còn có 2 lớp tường bao, lớp ngoài tạo ban
công để lấy ánh sáng. Không gian hành lễ rộng
có 4 trụ đỡ. Khối mái tiền sảnh và cổng vào
được đỡ bằng hệ cột.
Công trình dài 33m, rộng 18m và cao 35m.Tuy
hình dáng phức tạp nhưng nhờ đặt trên nền
cao và hệ cột nên không gây cảm giác nặng
nề.
Trên các mãng tường trong và ngoài phủ đầy
phù điêu và tượng tròn. Chạm khắc tinh xảo.
Ánh sáng xuyên qua cửa đi và ban tạo không
khí sinh động giữa tranh tối tranh sáng.
Công trình giống một tác phẳm điêu khắc tiêu
biểu cho nghệ thuật Ấn Độ.
•
Bố cục tổng thể theo trục Đông –Tây.
•
Các khối công trình không nối liền
nhau.
•
Đặc trưng KT thể hiện ở hình khối mái,
sử dụng các phân vị ngang chia KT làm
3 phần bệ, thân, mái: phân thân trang trí
cột nổi, không cửa sổ; khối mái hình kim tự
tháp dật bậc (Virmana), trên mỗi bậc trang trí
những hình khối thu nhỏ của kiến trúc ngôi
đền, kết thúc bên trên là một khối bán cầu
tám cạnh.
Công trình tiêu biểu:
Đền BÊN BỜ BIỂN ở MAMABALIPURAM, tk VII- VIII
Công trình như ngọn hải đăng định hướng cho tàu thuyền. Mang đặc trưng KT ngôi đền
miền Nam. Đền chính thờ Siva quay hướng Đông, đền thứ 2 thờ Vishnu quay hướng Tây.
ÑEÀN BRIHADESHWARA Û TANJORE - ở tk XI
KT chính cao 70m, gồm 2 tầng: tầng dưới là nơi chuẩn bị, tầng trên để tiến hành
nghi lễ tôn giáo, giữa có một Linga lớn.Mặt đứng trang trí chạm khắc nhiều gờ
chỉ.
THÀNH PHỐ ĐỀN MAĐURAI
xây dựng từ tk XII -XVI
Cả thành phố như một vùng đất thiêng, gồm nhiều công trình nằm
trong khuôn viên rộng lớn có nhiều vòng tường và hồi lang có mái che
bao quanh. Trong đó bố trí hồ nước lớn (do miền Nam nóng)
Khối mái Virmana trên điện thờ bị thu nhỏ lại. Nổi lên trên tất cả là các
cổng (GOPURAM), bố trí trên 2 trục vuông góc. Kích thước cổng lớn
dần từ trong ra ngoài (cao nhất 50m). Gopuram có hình hyperbol.
4. KIẾN TRÚC HỒI GIÁO
TK XIII- XVIII xuất hiện nhiều loại hình kiến trúc: pháo đài, lăng mộ, đền thờ
Hồi giáo, cột tháp, dưới sự cai trị của các vương triều Hồi giáo
4.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
Kiến trúc tao nhã, không gian thoáng đãng với các đặc trưng:
Các khối mái chỏm cầu hình củ hành
Cửa sổ cuốn nhọn đầu
Các tháp cao ở góc
Trang trí ít nặng nề, nội dung lấy ý từ cây cỏ hoa lá, đường nét hình học và chữ
cổ Ả Rập (không còn chạm khắc hình người và động vật).
Sử dụng màu nguyên của vật liệu, kết hợp khắc chạm, cẩn ngọc và đá quí
(không dùng gạch men sứ (mosaique như vùng Trung Á)
4.2. CÔNG TRÌNH TIÊU BIỂU
- Thánh đường JAMI MASJID
ở DELHI
LĂNG TAJ MAHAL ở AGRA (1632-1653)
Do vua SHAH JEHAN cho xây dựng để tưởng
nhớ người vợ quá cố
Là một kiệt tác nghệ thuật KT Ấn -Hồi
Toàn lăng rộng 17 ha, chia làm 3 khu:
cổng, lăng và vườn
Tòa lăng nằm trên 1 nền cao 5m, mỗi
cạnh rộng 95m
Mặt bằng lăng hình bát giác, ở
giữa đặt quan tài của vua và
hoàng hậu
Mái chỏm cầu lớn có đường kính
17,7m; 4 chỏm nhỏ nằm 4 góc
4 tháp góc nằm ở phần bệ.
Toàn công trình cao 81m
Xây bằng đá cẩm thạch trắng
và sa thạch đỏ
Phong cách trang trí nhẹ
nhàng, tinh tế, chạm trổ tinh
xảo, cẩn nhiều đá quí
Loại hình thường thấy trong KT Hồi giáo. Là nơi kêu gọi
các tín đồ cầu kinh hay làm tháp kỷ niệm.
Tháp xây bằng sa thạch đỏ, cao 72,5m; phân 5tầng
Mỗi tầng có một bao lơn, mặt ngoài trang trí gờ chỉ
và chữ Ả Rập cổ
KT tháp thanh thoát, hình dáng như được bó lại từ
các thanh tròn
THÀNH ĐỎ- LAGILA (1638-1648)
Là KT cung điện. Tường thành xây
bằng sa thạch đỏ. Nội thất công
trình trang trí bằng nhiều loại đá quí.
