Môn học:
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Thực hiện: Nhóm 6
GVHD: Bùi Thị Hảo
Đề tài: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ
VĂN HÓA VÀ TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC
HỘI NHẬP VĂN HÓA ĐỐI VỚI LỐI
SỐNG CỦA THANH NIÊN, SINH VIÊN
HIỆN NAY.
1. Những vấn đề chung về văn hóa
1.1 Khái niệm văn hóa
Khái niệm văn hoá có nội hàm phong phú và ngoại
diên rất rộng. Chính vì vậy mà có rất nhiều định nghĩa
khác nhau về văn hoá. Trong tư tưởng Hồ Chí
Minh khái niệm văn hóa được hiểu theo cả 3
nghĩa rộng, hẹp và rất hẹp.
Theo nghĩa rộng, Hồ Chí Minh nêu văn hóa là toàn
bộ những giá trị vật chất và tinh thần do loài người
sáng tạo ra nhằm đáp ứng lẽ sinh tồn, đồng thời đó
cũng là mục đích của cuộc sống loài người.
Theo nghĩa hẹp, văn hóa là những giá trị tinh
thần
Theo nghĩa rất hẹp, văn hóa đơn giản là trình
độ học vấn của con người, thể hiện ở việc Hồ
Chí Minh yêu cầu mọi người phải đi học văn
hóa”, xóa mù chữ,…
1.2 Văn hóa mới
Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nói: “Phải làm cho
văn hóa đi sâu vào tâm lý quốc dân” để xây dựng
những tình cảm lớn như lòng yêu nước, tình yêu
thương con người, yêu cái chân - thiện - mỹ, yêu
sự chân thật; ghét những thói hư tật xấu và coi
đấy là thứ giặc nội xâm rất nguy hiểm. Khi Chủ tịch
Hồ Chí Minh nói “văn hóa soi đường cho quốc dân
đi” chính là muốn nói văn hóa phải làm cho lý trí
con người thêm sáng suốt, tình cảm con người
thêm cao đẹp.
Theo Người, nền văn hoá dân tộc phải được xây dựng
trên 5 điểm lớn sau đây:
_ Xây dựng tâm lý: tinh thần độc lập tự cường.
_ Xây dựng luân lý: biết hy sinh mình, làm lợi cho quần
chúng.
_ Xây dựng xã hội: mọi sự nghiệp liên quan đến phúc
lợi của nhân dân trong xã hội.
_ Xây dựng chính trị: dân quyền.
_ Xây dựng kinh tế.
1.3 Vị trí và vai trò của văn hóa
Một là, văn hoá là đời sống tinh thần của xã hội,
thuộc kiến trúc thượng tầng.
Như vậy kinh tế phải là yếu tố đi trước một bước.
Người cũng từng viết:”muốn đi lên CNXH phải phát
triển kinh tế và văn hóa. Vì sao không phải phát
triển kinh tế và văn hóa. Tục ngũ có câu: Có thực
mới vực được đạo. Nên kinh tế phải đi trước”.
Hai là, văn hoá không thể đứng ngoài mà phải ở
trong kinh tế và chính trị, phải phục vụ nhiệm vụ
chính trị và thúc đẩy sự phát triển của kinh tế.
Người nói “Trình độ văn hóa của dân ta càng cao sẽ
giúp cho chúng ta đẩy mạnh công cuộc khôi phục
kinh tế, phát triển dân chủ”.
1.4 Tính chất của văn hóa
Mặc dù có nhiều cách diễn đạt khác nhau,
song, nền văn hoá mới theo tư tưởng Hồ Chí
Minh luôn bao hàm 3 tính chất: tính dân tộc,
tính khoa học, tính đại chúng.
Tính dân tộc của nền văn hoá được Hồ Chí
Minh diễn đạt bằng nhiều khái niệm như: đặc
tính dân tộc, cốt cách dân tộc nhằm nhấn
mạnh đến chiều sâu đặc trưng bản chất văn
hóa dân tộc, giúp phân biệt, không nhầm lẫn
với văn hóa các quốc gia khác
Tính khoa học của nền văn hoá thể hiện ở
tính hiện đại, tiên tiến, thuận với trào lưu tiến
hoá của thời đại. Văn hóa phải đấu tranh
chống lại những gì trái khoa học, phản tiến
bộ, truyền bá chủ nghĩa Mac, loại bỏ các hủ
tục, mê tín dị đoan.
Tính đại chúng của nền văn hoá thể hiện ở
chỗ nền văn hoá ấy phải phục vụ nhân dân,
phù hợp nguyện vọng của nhân dân và do
nhân dân xây dựng nên, đậm đà tính nhân
văn
2. một số lĩnh vực của văn hóa
2.1 Chức năng của văn hóa
Một là, bồi dưỡng những tư tưởng đúng đắn và
tình cảm cao đẹp
+ Lý tưởng mà Hồ Chí Minh xác định cho Đảng
và nhân dân ta là độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội.
+ Tình cảm lớn, theo Người là lòng yêu nước,
thương dân, thương yêu con người, yêu tính
trung thực, chân thành, thuỷ chung, ghét
những thói hư, tật xấu, sự sa đọa, căm thù
mọi thứ “giặc nội xâm”…
Hai là, mở rộng hiểu biết, nâng cao dân trí
Nói đến văn hoá phải nói đến dân trí. Đó là trình độ
hiểu biết, vốn tri thức của người dân.
Nâng cao dân trí nhằm phục vụ cho mục tiêu chung
là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Ba là, bồi dưỡng những phẩm chất, phong
cách và lối sống tốt đẹp, lành mạnh; hướng
con người tới chân, thiện, mỹ để không
ngừng hoàn thiện bản thân.
Người chỉ rõ: phải làm thế nào cho văn
hoá thấm sâu vào tâm lý quốc dân, nghĩa là
văn hoá phải sửa đổi được những tham
nhũng, lười biếng, phù hoa xa xỉ; văn hoá
phải soi đường cho quốc dân đi.
2.2 Một số lĩnh vực của văn hóa (giáo dục,
văn nghệ, đời sống)
Văn hoá giáo dục
Người phê phán nền giáo dục phong kiến là
nền giáo dục kinh viện xa rời thực tiễn, Trong nền
giáo dục thực dân, không mở mang trí tuệ, thực
hiện ngu dân. Đó là nền văn hoá đồi bại, xảo trá
và nguy hiểm hơn cả sự dốt nát.
Mục tiêu của văn hoá giáo dục:
Thực hiện cả ba chức năng của văn hoá
bằng dạy và học. Đó là: Đào tạo những con
người mới vừa có đức vừa có đức có tài; học
để làm việc, làm người, làm cán bộ; “cải tạo
trí thức cũ”, “đào tạo trí thức mới”; “công
nông hoá trí thức”, “trí thức hoá công nông”,
xây dựng đội ngũ trí thức ngày càng đông
đảo, trình độ ngày càng cao.
Nội dung giáo dục: bao gồm cả văn hóa,
chính trị, khoa học - kỹ thuật, chuyên môn
nghề nghiệp, lao động… Nghĩa là phải thực
hiện giáo dục toàn diện.
Phương châm, phương pháp giáo dục:
Phải luôn gắn giáo dục với thực tiễn Việt Nam, học
đi đôi với hành, học kết hợp với lao động sản xuất.
Văn hoá văn nghệ
Một là, văn hoá - văn nghệ là một mặt
trận, nghệ sĩ là chiến sĩ, tác phẩm văn nghệ
là vũ khí sắc bén trong đấu tranh cách mạng.
Hai là, văn nghệ phải gắn với thực tiễn của
đời sống của nhân dân.