Tải bản đầy đủ (.pdf) (173 trang)

BÀI GIẢNG côn NGHỆ THUỘC DA, TS NGUYỄN QUANG KHUYẾN

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.42 MB, 173 trang )

Khi đọc qua tài liệu này, nếu phát hiện sai sót hoặc nội dung kém chất lượng
xin hãy thông báo để chúng tôi sửa chữa hoặc thay thế bằng một tài liệu cùng
chủ đề của tác giả khác.
Tài li󰗈u này bao g󰗔m nhi󰗂u tài li󰗈u nh󰗐 có cùng ch󰗨
đ󰗂 bên trong nó. Ph󰖨n
n󰗚i dung
b󰖢n c󰖨n có th󰗄 n󰖲m 󰗠 gi󰗰a ho󰖸c 󰗠 c
u󰗒i tài li󰗈u
này, hãy s󰗮 d󰗦ng ch󰗪c năng Search đ󰗄 tìm chúng.

Bạn có thể tham khảo nguồn tài liệu được dịch từ tiếng Anh tại

đây:
/>Thông tin liên hệ:
Yahoo mail:
Gmail:

• Thi lưng: 45 tit
• Ti liu tham kho:
1. Conservation of leather and related materials, Marion
Kite and Roy Thomson Andrew Oddy, British
Museum, London, 2006.
2. The Manufacture of Leather, David Lanning, Spring,
1996.
3. The complete book of tanning skins and furs, James
E. Churchill, Stackpole Books, 1983.
2
Chương 1: TNG QUAN & MT S KHI
NIM CƠ BN
1.1.1 Lch s hnh thnh v pht trin ngnh
công ngh thuc da trên th gii v VN.


A. Lch s hnh thnh v pht trin.
Ngnh khoa hc c xưa.
• Thi nguyên thy (phơi khô, hun khi): Găng tay,
qun o, dp, bn đ, vt liu, mt trng.
• Bit thuc t cc cht thiên nhiên: v r cây, thân
cây như: Mimosoa, đưc, trm.
3
1.1 TNG QUAN V NGNH THUC DA
• S pht trin ca khoa hc k thut: dng ha cht
(cht hot đng b mt), dng cc thit b, t đng
ha dây chuyn SX.
• Công ngh ci thin tiên tin: Đin t- xung đng
hc, thy-xung đng hc
• Cht lưng da thuc đưc tăng lên.
B Sơ lưc ngnh thuc da trên th gii.
Cc quc gia dn đu ngnh công ngh thuc da.
4
• Ngnh thuc da l ngnh li nhun ln cho SX v
KD.
• Cc nưc khoa hc tiên tin hng đu: Liên Xô c,
, Châu Âu, Trung Quc… (c h thng NC bi
bn, pht trin mnh).
• Sn lưng tuy cc nưc gim nhưng cht lưng tăng
lên.
• Dng thit b my mc hin đi, gi tr cao => gi
thnh cao.
5
Xu hưng v phương thc chuyn giao CNTD
• Ngnh CNTD chim v tr quan trng (Châu ).
• SX da thuc chuyn qua cc nưc đang pht trin do

gi nhân công, tiêu chun MT km hơn.
• Cc nưc Châu Âu, Châu M phi thay đi tiêu
chun cht lưng, trin khai nhiu mu da mi.(cu
trc sn xut v dây chuyn CN).
• Châu  tăng doanh thu, gim năng lc v s lưng
SP. Cc nưc pht trin hon thnh phn cn li
(thiên v thit k mu), thu nhiu li nhun.
• Cc nưc pht trin chuyên giao CN SX tng phn
da thuc crom, da phn, da bn thnh phm.
6
• Chuyn giao CN t cc nưc tiên tin sn xut da
phn, da thnh phm: Mua thit b my mc, mua
dây chuyn công ngh. Kt hp bn b quyt công
ngh. Chuyn giao công ngh thông qua cc hng
ha cht ln, gii php công ngh.
Mt s hng ha cht ln:
Sandoz-Clariant (Thy S), Bayer (Đc), BASF (Đc),
Hodgson (Anh), C.Melchers (Đc), Smit & Zoon
(H Lan), Henkel, Stockhausen, Trumpler. ATC
(Php), Seici (), Ernshaw (Anh), Ciba, Stahl
(Singapore)…
7
8
C. Ngnh CNTD v Ngnh Công Ngh Da Giy ti VN
• C t lâu đi, sn xut theo gia truyn (kinh
nghim), cn hn ch, năng sut km, tiêu th ni
đa.
• Gn đây đ hi nhp pht trin thêm cao hơn, nhp
thit b my mc, công ngh mi v ha cht.
• Đ ci thin tnh phong ph, đ xut khu, gi c r,

CL ph hp, đc ưa chng nhiu.
• L ngnh c li th pht trin mnh cho ngnh giy
da v cc mt hng tiêu dng (model).
9
Li th cho ngnh công ngh Da – Giy vit nam
• Mt trong 10 nưc xut khu mnh nht TG.
• Ngnh xut khu quan trng: Điu kin đa l, nhân
công r, chi ph thp, kinh t – chnh tr n đnh, môi
trưng kinh doanh pht trin v ci thin, h tng cơ
s tt. Hp dn cc nh đu tư…
• Quan h KD vi trên 40 quc gia.
• Kim ngch XK năm 2003 (2.276 triu usd), xp th
3 sau du thô v dt may.
• Trên 380 doanh nghip chưa k SX nh…
• Lao Đng: khong 500 000 ngưi.
• Sn phm v kim ngch xut khu ngnh da- giy.
10
Nhng thch thc v kh khăn:
• Vn t.
• Tay ngh chưa cao, trnh đ KH KT cn hn ch,
chưa đo to K Sư.
• Trnh đ qun l yu, chưa linh hot.
• Th trưng cnh tranh gay gt (Trung Quc).
• Ngun da không n đnh v đm bo. Khuyt tt da
cn nhiu.
• Chnh sch ưu đi chưa hp l.
• Thu sut bt hp l cho xut khu.
• Khan him gi to da NL do xut khu da mui, gi
nguyên liu da tăng, SX không n đnh.
• L ngnh non tr ca VN.

11
Phương hưng pht trin ngnh Da Thuc  VN
Vn đ chnh sch, k thut, đm bo môi sinh:
• Hip hi Da-Giy VN, HCM…
• YC h tr chnh sch thu, th tc, xc tin.
• Đo to chuyên môn.
• Nghiên cu QT SX hin đi, sch.
• Tn dng ngun NL sn c.
• S dng ph phm ngnh TD cho hp l.
• Qung co.
• Di di cc nh my XN Da ra khi TP.
• Ch đng ngun NL, lp vng chăn nuôi.
• Đm bo v sinh MT (nưc)…
12
Đo to ngun nhân lc:
• Tim năng pht trin t NC KH, trưng ĐH, CĐ
tham gia.
• Điu kin NC cn hn ch, ngưi chuyên môn cao
cn t, cn ri rc không tp trung, hot đng tch
ri…
• Chuyên môn: Nhân lc chuyên môn cao cn qu t,
hu như đo to nưc ngoi, ti liu qu t. Cc công
ty x nghip t đo to
• Ch trương da vo cc trưng ĐH v lâu di…
• Mc đch: Kin thc cơ bn ngnh TD. C th p
dng lm ngnh TD v Ha Cht. Cn tăng cưng l
thuyt v thc hnh th nghim (45 tit)
13
Tng quan ngnh công ngh thuc da
• Mc đch ch bin t Da NL thnh Da thnh phm

vi cc đc tnh cn thit ph hp vi nhu cu s
dng.
• CNTD l môn khoa hc nghiên cu qu trnh ch bin
da đng vt tươi thnh da thuc tha mn yêu cu s
dng.
• p dng t cc thnh tu ca môn Ha L, Hu Cơ,
Phân Tch.
• Pht trin ngnh khoa hc, ci thin quy trnh, hiu
qu kinh t, gim sc lao đng, gim ô nhim MT.
• Sn xut da thuc đa đng phong ph, mu m, chu
nhit, chu MT, chng thm, thong kh, bn MT
khc nghit.
14
Khi nim cơ bn
Da Đng Vt: Tt c da đng vt đu c tnh cht l bo
v cơ th đi vi tc đng môi trưng như thay đi
thi tit, kh hu hay tc đng khc nên v căn bn
cu to da đng vt l ging nhau.
Da nguyên liu: Sn phm ngnh chăn nuôi, da sng thu
đc sau khi git m gia sc l nguyên liu chnh cho
ngnh TD.
Da thnh phm: l SP cui cng ca ngnh TD, l nguyên
liu đ SX cc SP phc v cho con ngưi: V, giy,
ti xch, găng tay, bc nm, thi trang…
Da thuc c nhng đc tnh quan trng: hp th sinh hc
(thông thong), mm do, đn hi, bn…
Công ngh thuc da l 1 môn hc ca ngnh CNHH
15
Sn phm ph
• Thc phm gia sc

• Keo hu cơ
• Phân bn
• Da nhân to
• Si ch protit
• Đu lc thuc l.
16
Mt s phương hưng hon thin KT trong ngnh CNTD
• Nâng cao hiu qu s dng quy trnh công ngh TD
truyn thng: hiu qu KT, gi`m ô nhim, qu trnh
thuc crom.
• Nâng cao hiu qu ca qu trnh thuc crom: thit lp
thông s ti ưu, ti s dng nưc thuc c crom, hn
ch ti đa lưng crom trong nưc thi.
• Tăng cưng NC, ci tin v ng dng: sn xut sch,
hon lưu DD crom, thu hi crom trong cc ph phm,
cht thi. Ti s dng DD crom nhiu ln c dng
hot cht. Da vo tc đng bên ngoi: lc xung đin
t, thy xung, siêu âm, vi sng…
• Nghiên cu tn dng ngun NL sn c ti VN, ph
phm th phm v nưc thi: b bo, da vn…
17
Cc ký hiu ca ngnh thuc da :
sqft ( Squere feet) đơn v đo din tch gi l bia
1 sqft = 1 bia = 30.48x30.48cm
Da trn : da sau khi ty lông ngâm vôi .
Lp da ct : lp trên cng ca da sau khi ty lông
ngâm vôi – xẻ đưa vo thuc.
Lp da vng : l lp kế tip ct sau khi xẻ
Foulons : thng quay dng trong công nghệ thuc
da.

Hệ số lng : lưng nưc sử dng  cc công đon
trong công nghệ thuc da.

Chƣơng 2: DA NGUYÊN LIU
Da nguyên liu l mt trong nhng thnh phn cơ bn v
quan trng cho ngnh thuc da, đƣc s dng sau
khi đng vt đƣc git m. Thƣng t da đng vt
c sng (chim 70%). Cn li da heo, da nga, da
dê, da b st (rn, c su, trăn), đng vt c lông v
(đ điu, g lôi). Chng loi khc nhƣ cu, hƣơu,
nai, đng vt bin (c heo, chim cnh ct, hi cu).
2
Cu to da đng vt
Lp lông: ngoi cng. Lp biu b: k lp lông
Lp b (da ct): cơ bn ca da đng vt, NL cho ngnh TD,
cu trc ca si collagen, cu trc phc tp, gm 2
phn.
Lp ct: Lp nhú l lp tip gip vi lp biu b, bề mt
đƣc cu to bi cc bó si mn và đƣc kt cht vi
nhau, to nên bề mt da nhn phng và đƣc gi l lp
ct.
Lp b dƣi: dƣi lp ct, cu trc nhƣ mng lƣi. Lp
ny c cu to nhƣ mng lƣi, nm st ngay lp nhú, độ
dy ln hơn. Cu trc mi loi da đng vt đu mang đc
tnh riêng ca loi da đó. L lp xc đnh độ bn cơ hc ca
da thnh phm, nhƣ độ bn mt ct, độ bn ko đt, độ chu
un nhiu ln vv…
Lp tổ chƣć dƣi da (lp bc nhc): Lp tổ chc dƣi da s
đƣc loi bỏ bng cơ hc ( công đon no tht).
Phn cn li l lp b đƣc đƣa vo sn xut da thuc.

Cu to v tr trên ton thân
Cc phn trên da đng vt phân bit bi đc tnh ty theo
tng phn trên cơ thể đng vt. Tƣ̀ lông phủ, cu trc sợ
collagen, nên đƣc phân theo vng khi vc. Hay cn gi l
đc tnh khu vc.
Mt số đc đim cn lƣu  về da nguyên liu
V tr trên cng 1 con da: độ dy, tnh cht  tng v tr
khc nhau: cổ, lƣng, bng, đuôi.
Độ tui đng vt: da đng vt cng non da cng mng,
mn, nhỏ… da phng, t khuyt tt so vi đng vt già.
Điu kin chăn nuôi: điu kin tt, cht lƣng da cao hơn
(khí hu và MT cng nh hƣng).
Gii tnh: da đng vt ci mt ct mn hơn đng vt đc,
cu trc da lng hơn (phn bng). C độ mm mi, bn cơ
hc km hơn so vi đng vt đc.

×