Phòng GD &ĐT Phú Tân CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Trường TH Tân Hưng Tây B Độc lập - Tự do – Hạnh phúc
o0o
Tên đề tài : RÈN KĨ NĂNG LÀM TÍNH VÀ THỰC HIỆN
PHÉP TÍNH
Họ v tn: Hồ Phúc Hùng.
Chức vụ : Giáo viên .
I/ ĐẶT VẤN ĐỀ :
Trong chương trình môn học ở bậc tiểu học, môn toán chiếm
số giờ rất lớn. Việc nâng cao hiệu quả,chất lượng dạy và học ở môn toán
là một nhiệm vụ cấp thiết nhằm giúp học sinh hiểu bài,nắm vững kiến
thức và từ đó áp dụng vào cuộc sống thực tế . Ngày nay,chúng ta đang
sống trong thời đại có sự bùng nổ của thông tin,khoa học công nghệ phát
triển như vũ bão,điều đó càng thôi thúc người giáo viên luôn luôn học
tập,phấn đấu tìm tòi nâng cao kiến thức, kỹ năng thực hành sư phạm để
theo kịp đà phát triển của thời đại cũng như vận dụng sáng tạo, linh hoạt
trong phương pháp giảng dạy phần nào đáp ứng được nhu cầu học tập
của học sinh. Theo tôi nghĩ việc học tập của học sinh phải có những biểu
hiện tích cực ở bản thân các em,bên cạnh đó mối quan hệ giảng dạy của
giáo viên và các hoạt động khác có ảnh hưởng lớn đến việc tiếp thu kiến
thức, hình thành kỹ năng kỹ xảo cho các em.Vậy trước thực trạng mà đa
số học sinh ở lớp 3 còn yếu,kém trong môn học toán . Đặc biệt là khi
làm tính , thực hiện dãy tính ( tính giá trị của biểu thức ) … Vì thế mỗi
giáo viên chúng ta phải có suy nghĩ và tìm ra nguyên nhân , biện pháp gì
để giúp các em khắc phục những sai lầm thường gặp, nâng cao hiệu quả
trong giảng dạy , tạo cho các em sự tự tin, hứng thú tong việc chiếm lĩnh
1
tri thức mới . Đó là vấn đề quan trọng mà chúng ta cần có hướng khắc
phục. Thực tế qua nhiều năm đứng lớp 3 . tôi xin nêu một số kinh
nghiệm nhỏ của bản thân và đã áp dụng có hiệu quả trong việc dạy học.
II/ NGUYÊN NHÂN:

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến học sinh thường mắc sai lầm khi
thực hiện phép chia, tính giá trị của biểu thức … Trong quá trình dạy
học tôi thấy rằng số học sinh thường mắc sai lầm trong quá trình tính
toán đó là:
-Có thể do học sinh chưa hiểu rõ khái niệm, cách đặt các phép tính
không đúng qui định.
-Khả năng tiếp thu bài ở một số học sinh còn chậm nhớ,mau quên .
-Làm bài theo lối rập khuôn,chưa suy luận ,phần lớn các em chưa
hiểu tại sao và làm thế nào .
Cụ thể :
Khi thực hiện phép chia các em còn nhầm lẫn, không xác định rõ
số nào là số dư, số nào là số vừa hạ xuống để thực hiện chia .Vì chưa rõ
vị trí của từng số nên các em thường làm một cách máy móc, rập khuôn
mà không rõ vì sao .
Ví dụ : Sai lầm của học sinh khi thực hiện chia .
84 : 4 84 4
8
04 ( thương không ghi )
4
0
2
Hay có em lại làm .
84 4
21 ( không ghi quá trình thực hiện )
Hoặc .
42 2 Do học sinh nói viết 2 rồi lai
nhân ghi luôn
4 24 kết quả … chưa hiểu cách nhẩm
các bước khi thực
02 ( sai ) hiện chia.

2
0
* Còn tình trạng học sinh sai đặt tính chia là: 42
:
2
21
Ngoài ra còn một số trường hợp các em ước lượng thương còn
chậm, thậm chí có em không biết cách tính thương mặc dù các em thuộc
được bảng chia .
Khi thực hiện tính giá trị của biểu thức các em còn hay sai . Do các
em nắm các quy tắc về thứ tự thực hiện các phép tính trong một biểu
thức một cách máymóc hay học vẹt
( đọc thuộc quy tắc nhưng khi thực hiện lại sai ) .
Ví dụ :
86 – 10 x 4 = 40 - 86
= 46 ( sai ) ( 1 )
24 : 3 x 2 = 24 : 6
= 4 ( sai ) ( 2 )
3
Học sinh hay nhầm lẫn trong quá trình thực hiện tính . Vì khi vận
dụng quy tắc :
“ Đối với biểu thức không có dấu ngoặc đơn và có các phép tính cộng .
trừ , nhân , chia
( làm tính nhân chia trước , cộng trừ sau ) “ .
+ Sai lầm ở trường hợp ( 1 ) . Do các em hiểu là nhân trước nên
các em ghi ngay kết quả lên trước .
+ Sai lầm ở trường hợp ( 2 ) . Do các em chưa nhớ kỹ quy tắc còn
nhầm lẫn giữa quy tắc này và quy tắc kia .
* Vì thế với những sai lầm của học sinh mà giáo viên thường gặp,
phát hiện được nguyên nhân dẫn đến sai lầm của học sinh khi làm tính .

Từ đó giáo viên cần có cách dạy phù hợp để sớm khắc phục những sai
lầm trên.
Với kinh nghiệm giảng dạy, tôi đã rút ra được một số phương pháp
dạy học nhằm giúp học sinh hiểu và vận dụng được bài làm .
III/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :
Để giải quyết được số học sinh còn yếu khi làm tính . Ngoài việc
nắm vững kiến thức , người giáo viên cần có năng lực sư phạm . Đó là
cách truyền thụ , để đạt được mục đích , đòi hỏi mỗi giáo viên cần chịu
khó học hỏi , tích luỹ kinh nghiệm trong quá trình dạy học . Điều quan
trọng là phải biết được nguyên nhân dẫn đến học sinh làm sai , cần có
biện pháp khắc phục ngay. Đó là một trong những vấn đề rất cần thiết
cho việc dạy học thành công .
Đối với các học sinh còn nhầm lẫn khi thực hiện chia , tính giá trị
biểu thức … Giáo viên cần có biện pháp khắc phục như sau :
4
1/ Như trường hợp đã đưa trên “ Chia số có hai chữ số cho số
có 1 chữ số . “
- Giáo viên hướng dẫn kỹ cách thực hiện, sau đó học sinh thực hành .
- Giáo viên chấm nhằm kiểm tra và phát hiện học sinh làm sai ,
nguyên nhân sai để có hướng giải quyết .
- Trường hợp học sinh chưa thuộc bảng chia, giáo viên có thể cho các
em nhìn bảng chia,rồi yêu cầu các em về học thuộc .
- Học sinh yếu về kỹ năng thì giáo viên nên hướng dẫn, gần gũi, ưu
tiên gọi lên bảng .
Ví dụ : Học sinh thưch hiện tính như sau :
84 4 Hay 84 4 hoặc 42 2
8 21 4 24
4 02
4 2
0 0

( Học sinh ghi như trên )
Vì trong quá trình giảng bài .Giáo viên hướng dẫn học sinh nhẫm
theo các bước khi thực hiện phép chia , chia –nhân- trừ. Nhưng khi
thực học sinh còn nhẫm lẫm không biết lúc nào chia, nhân ,trừ .
Vì vậy quá trình dạy,giáo viên cần hướng dẫn kỹ ,ta phải thực hiện
từ trái sang phải ( từ hàng cao nhất của số bị chia đến hàng thấp hơn ) .
Nghĩa là ta lần lượt từng hàng một ,xong hàng này rồi sang hàng tiếp
theo .
Khi thực hiện chia ,chữ số đầu tiên tính từ trái sang ta chia cho số
chia ( ta thực hiện chia chia ) ta được thương ghi ngay kết quả . Rồi lấy
thương vừa tìm được nhân với số chia
5
( ta thực hiện nhân ) ta ghi kết quả của phép nhân dưới số bị chia vừa
thực hiện . Tiếp tục ta lấy số bị chia trừ cho kết quả vừa nhân ( ta thưch
hiện phép trừ ) .Như vậy ta thực hiện xong ở lần chia thứ nhất . Tiếp tục
hạ xuống thực hiện lần chia thứ hai,tương tự như lần chia thứ nhất ….
cho đến hàng cuối cùng .
Đối với số học sinh ước lượng thương còn chậm hoặc không biết
cách chia . Đặc biệt là khi dạy phép chia giáo viên có thể hướng dẫn học
sinh bằng cách đếm thêm .
Ví dụ : chia cho 6 . Đếm 6 , 12 , 18 …( đếm thêm 6 ) .Cứ mỗi lần
đếm thêm được 1 ngón tay … mấy lần thì mấy ngón tay .
6 12 18 …
1 ngón 2 ngón 3 ngón …
Trường hợp số bị chia là 20 thì học sinh có thể đếm 24 ,tức là được
bốn lần ,nhưng bớt đi một lần ,vì số bị chia chỉ là 20.
2/ Trường hợp học sinh thực hiện tính giá trị biểu thức còn
nhầm lẫn thì :
Ví dụ :
60 + 35 : 5 = 60 + 7

= 67 ( đúng )
hoặc : có học sinh ghi .
60 + 35 : 5 = 7 + 60
= 67 vẫn đúng . Tuy nhiên do suy luận của
các em chưa lôgic;chưa hiểu số bản chất của dãy tính . Vì thế khi dạy
6
học sinh thực hiện tính giá trị của biểu thức học sinh cần nhắc lại quy tắc
về thứ tự thực hiện các phép tính trong biểu thức .
Để giúp học sinh nắm các quy tắc thực hiện tính giá trị biểu thức
,ngoài các bài tập ở SGK, giáo viên cần cho học sinh làm các bài tập
cùng dạng , nhưng với các số khác nhau .
Giáo viên cần uốn nắn những sai lầm của học sinh mắc phải một
cách kịp thời .
* Giáo viên cần lưu ý ngay ,để học sinh có thói quen .Bằng cách
đưa ra ví dụ cho học sinh hiểu rõ vì sao phải như vậy .
Ví dụ : 86 - 10 x 4 = 86 - 40
= 46
Tránh trường hợp các em ghi
86 - 10 x 4 = 40 - 86
= 46
Vì các em nói là nhân trước , trừ sau và ghi như vậy .
Chẳng hạn, khi làm bài tập 71 - 16 : 2 nếu học sinh không
nhớ quy tắc đã học thì nói chung cũng khó có thể làm sai vì ( 55 không
chia hết cho 2 ) ,nhưng ta đổi thành : 96-60:3 thì buộc học sinh phải nhớ
quy tắc mới làm đúng được :
Ví dụ : 96 - 60 : 3 = 96 - 20 96 - 60 : 3
= 96 : 3
= 76 ( đúng ) =
12 ( sai )
Hoặc : 24 : 3 x 2 = 8 x 2 24 : 3 x 2

= 24 : 6
= 16 ( đúng ) = 4
( sai )
7
Học sinh cũng nhầm lẫn như vậy . Vì thế giáo viên cần nhấn mạnh
là “ hai phép nhân chia là bình đẳng “ nghĩa là phép nào viết trước thì
làm trước, có như vậy thực hiện mới đúng kết quả .
IV/ ĐÁNG GIÁ HIỆU QUẢ :
Với cách thực hiện như trên , bước đầu học sinh đã có hiệu quả
,các em dần đã nắm được cách làm bài mà không còn nhầm lẫn .
Đặc biệt đối với phép chia , điều quan trọng là ở bài đầu “ chia số
có hai chữ số cho số có một chữ số “ giáo viên dạy cho học sinh thật kỹ,
học sinh nắm được cách chia, ước lượng thương thì các phép chia số có
3,4,5 chữ số cho số có một chữ số học sinh thực hiện một cách dễ dàng.
Thực tế với cách dạy trên học sinh có sự tiến bộ rõ,vì các em đã
nắm được kỹ năng làm tính . Thể hiện cụ thể qua các bài kiển tra , kiểm
tra định kỳ …
So với kết quả đầu năm thì số học sinh làm tính chậm có phần
giảm đi . Tuy nhiên còn 1 hoặc 2 trường hợp đặc biệt đòi hỏi giáo viên
cần kiên nhẫn rồi cũngkhắc phục được thôi .
So sánh kết quả :
Giỏi Khá Tr . bình Yếu
Đầu năm
Giữa HK
2
V/ KẾT LUẬN :
Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và hạn chế. Tuy nhiên
vận dụng có hiệu quả hay không còn tuỳ thuộc vào khả năng truyền đạt
của người giáo viên. Theo tôi kỹ năng thực hành của giáo viên là yếu tố
quan trọng nhằm rèn luyện năng lực thực hành cho học sinh ,để học sinh

đạt được kết quả cao trong học tập, ngoài kinh nghiệm giảng dạy,người
giáo viên luôn luôn theo dõi những tiến bộ trong học tập của học sinh,
qua đó có thể cải tiến , điều chỉnh hoạt động dạy cho có hiệu quả hơn .
8
Điều quan trọng là với lương tâm và trách nhiệm ,trí tuệ và tâm
huyết mỗi người giáo viên cần biết tự rèn luyện,tự học tập ,tự giáo dục
để trở thành tấm gương sáng cho thế hệ trể phấn đấu và rèn luyện,xứng
đáng với niềm tin của nhân dân,góp phần trong sự nghiệp phát triển giáo
dục và đào tạo .
Với kinh nghiệm,tích luỹ được trong thực tế giảng dạy của bản
thân . Tôi rất mong nhận được những góp ý, giúp đỡ của đồng nghiệp để
rút kinh nghiệm giảng dạy hay hơn nữa . Nhằm nâng cao chất lượng dạy
và học ngày càng đi lên .
Nhận xét của HĐKH đơn vị Tân Hưng Tây,ngày 18 tháng 9
năm 2010
Người viết


Hồ Phúc Hùng


9
10