B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
TRNG THÚY NHUNG
NG DNG CÔNG C PHÁI SINH NHM
GIM THIU RI RO TÀI CHÍNH CA CÁC
DOANH NGHIP BT NG SN TP.HCM
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
TRNG THÚY NHUNG
NG DNG CÔNG C PHÁI SINH NHM
GIM THIU RI RO TÀI CHÍNH CA CÁC
DOANH NGHIP BT NG SN TP.HCM
Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS. NGUYN VNH HÙNG
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u do bn thân tôi thc hin
da trên nhng tài liu tham kho thu thp đc.
Các s liu và thông tin s dng trong lun vn này đu có ngun gc,
trung thc và đc phép công b.
Tác gi lun vn
TRNG THUÝ NHUNG
MC LC
LI CAM OAN
DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH BIU
LI M U 1
CHNG 1: T NG QUAN V RI RO TÀI CHÍNH TI DOANH NGHIP
BT NG SN 3
1.1. Tng quan v sn phm phái sinh trong qun tr ri ro tài chính 3
1.1.1. Ri ro tài chính và tác đng ca ri ro tài chính 3
1.1.1.1. Ri ro tài chính 3
1.1.1.2. Các loi ri ro tài chính đi vi doanh nghip 4
1.1.1.3. Tác đng ca ri ro tài chính 5
1.1.2. Qun tr ri ro 6
1.1.2.1. Khái nim qun tr ri ro 6
1.1.2.2. Công c tài chính phái sinh 7
1.1.3. Sn phm phái sinh trên th gii 10
1.1.3.1. Hp đng giao sau và quyn chn – Ch s S&P Case Shiller home
Index (CSI) 10
1.1.3.2. Qy tín thác đu t bt đng sn 18
1.1.3.3. Bài hc kinh nghim cho Vit Nam v vic ng dng công c tài
chính phái sinh. 19
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO VÀ S DNG CÔNG C
TÀI CHÍNH PHÁI SINH PHÒNG NGA RI RO TÀI CHÍNH TI CÁC
DOANH NGHIP BT NG SN TP.HCM 21
2.1. Quá trình phát trin ca th trng bt đng sn thành ph HCM
thi gian va qua …………………… 21
2.1.1. Giai đon phát trin ca th trng bt đng sn TP.HCM trc
khng hong tài chính toàn cu 21
2.1.2. Giai đon sau khng hong tài chính toàn cu: 23
2.1.3. Toàn cnh các doanh nghip bt đng sn trên sàn niêm yt Qúy 3
nm 2012 24
2.1.4. Vai trò ca sàn giao dch bt đng sn và Hip hi bt đng sn 28
2.1.4.1. Vai trò ca sàn giao dch bt đng sn 28
2.1.4.2. Vai trò ca hip hi bt đng sn tp. H Chi Minh 30
2.2. Nhn din các ri ro tài chính tác đng đn th trng bt đng sn
thành ph HCM 31
2.2.1.
Ri ro lm phát…………………………………………………… 31
2.2.2. Ri ro giá vt liu xây dng 33
2.2.3. Ri ro giá vàng 33
2.2.4. Ri ro t giá 35
2.2.5. Ri ro lãi sut 36
2.3. Thc trng ng dng công c phái sinh đ phòng nga ri ro trong
các doanh nghip bt đng sn thành ph HCM 37
2.3.1.
Thc trng s dung công c tài chính phái sinh Vit Nam 38
2.3.2. Tình hình s dng công c phái sinh ti các doanh nghip bt đng
sn ti TP.HCM 42
2.3.2.1. Tình hình thc t s dng công c phái sinh ti các doanh nghip bt đng sn
TP.HCM 42
2.3.2.2. Kho sát mc đ am hiu và thc trng ng dng sn phm phái sinh ti doanh
nghip bt đng sn và xây dng : 48
2.4. Nguyên nhân công c phái sinh cha phát trin Vit Nam 53
2.4.1.
Cha am hiu v sn phm phái sinh 54
2.4.2. Hành lang pháp lý và hch toán k toán: 55
2.4.3. Nguyên nhân t phía th trng: 56
CHNG 3. GII PHÁP NG DNG CÁC CÔNG C PHÁI SINH NHM
GIM THIU RI RO TÀI CHÍNH CA CÁC DOANH NGHIP BT
NG SN TP.H CHÍ MINH 58
3.1. nh hng phát trin th trng Bt ng Sn đn nm 2020 58
3.2. Nhng yêu cu đt ra và mt s gii pháp phát trin th trng phái
sinh Vit Nam 60
3.2.1. Các gii pháp v mô nhm phát trin th trng phái sinh trong nc 60
3.2.1.1. V phía nhà nc 60
3.2.1.2. V phía ngân hàng: 71
3.2.2. Các gii pháp đy mnh ng dng sn phm phái sinh đ qun tr
ri ro tài chính ti các DNBS TP.HCM 72
3.2.2.1. Nâng cao kin thc v sn phm phái sinh 72
3.2.2.2. Doanh nghip cn phân bit gia qun tr ri ro và đu c, công c tài chính
phi đc s dng phù hp. 74
3.2.2.3. Nhà QTRR cn đánh giá đúng đn hiu qu mà hot đng QTRR mang li: 75
3.2.2.4. Nâng cao kim soát ni b nhm to s minh bch trong hot đng kinh doanh
và s dng công c phái sinh. 75
3.2.2.5. Xây dng chính sách và chng trình qun tr ri ro tài chính phù hp cho tng
doanh nghip: 76
3.2.2.6. Xây dng phng án và quy trình làm vic cht ch: 79
3.2.3. Các vn đ cn nghiên cu thêm: 82
KT LUN 84
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Ph lc 1: Công c phái sinh
Ph lc 2: Bng câu hi
Ph lc 3: V đ th
DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ CH VIT TT
BS : Bt đng sn
CTCK : Công ty chng khoán
CSI : Ch s giá nhà Case Shiller (Case Shiller house price index)
DN : Doanh Nghip
DNBS : Doanh nghip bt đng sn
HoREA : Hip hi bt đng sn TP.HCM
HPS : Hp đng phái sinh
NT : Nhà đu t
NHTM : Ngân Hàng Thng Mi
NHNN : Ngân Hàng Nhà Nc
PSHH : Phái sinh hàng hóa
QTRR : Qun tr ri ro
REIT : Qy tín thác đu t bt đng sn (Real estate investment trust)
SPV : T chc đc bit (Special Purpose Vehicle)
SGDBS : Sàn giao dch bt đng sn
TDH : Công ty Phát trin Nhà Th c (ThuducHouse, mã c phiu TDH)
TPC : Trái phiu chuyn đi
TCTD : T chc tín dng
DANH MC CÁC BNG
Bng 1.1: Mô t các công c phái sinh Error! Bookmark not defined.
Bng 1.2: Ch s quý S&P/Case–Shiller index values 12
Bng 2.1 :s liu k toán ca các doanh nghip bt đng sn niêm yt 24
Bng 2.2 : Bng % lm phát t nm 2001 đn 2011 31
Bng 2.3: Thu nhp và li nhun t công c phái sinh ti mt s NHTM 40
DANH MC CÁC HÌNH BIU
BNG BIU
Biu đ 2.1: Biu đ lm phát t 2002-2012 32
Biu đ 2.2: Gía vàng t 2000-2011 33
Biu đ: 2.3 Bin đng t giá giai đon 2008-2011 35
Biu đ s 2.4 : Loi hình doanh nghip điu tra 49
Biu đ s 2.5: vn điu l ca nhà đu t tham gia nghiên cu 49
Biu đ s 2.6 : Mc đ tác đng ca các ri ro đn doanh thu và li nhun
ca doanh nghip 50
Biu đ s 2.7: Mc đ hiu bit v các loi sn phm phái sinh 51
Biu đ s 2.8: Mc đ s dng ca các loi sn phm phái sinh 51
Biu đ s 2.9: Mc đ hiu qu khi s dng sn phm phái sinh 52
Biu đ s 2.10: Mc đ tin tng và s dng SPPS trong tng lai 53
HÌNH V
Hình 3.1: Mô hình Qu tín thác đu t bt đng sn (REIT) 64
Hình 3.2: Mô hình xây dng ch s giá bt đng sn 69
Hình 3.3: L trình xây dng sàn giao dch phái sinh bt đng sn 70
Hình 3.4: S đ t chc 80
1
LI M U
Tính cp thit ca đ tài
Cùng vi s phát trin ca nn kinh t, th trng bt đng sn Vit Nam nói
chung và th trng bt đng sn Thành Ph H Chí Minh nói riêng ngày mt phát
trin và ngày càng có v trí quan trng trong nn kinh t, góp phn thúc đy quá
trình hin đi hóa và đô th hóa nhm gii quyt nhu cu nhà cho nhiu tng lp
dân c cng nh mang li ngun thu ln cho ngân sách nhà nc.
Mc dù th trng bt đng sn Thành Ph H Chí Minh là th trng non tr
so vi th trng bt đng sn trong khu vc và trên th gii nhng th trng bt
đng sn Thành Ph H Chí Minh đc đánh giá là mt trong nhng th trng
tim nng ca khu vc, và có nhiu đóng góp cho s phát trin ca nn kinh t xã
hi. Tuy nhiên bên cnh nhng thành tu đt đc th trng bt đng sn thành
Ph H Chí Minh còn nhiu bt n, và khá nhy cm vi nhng tác đng xung
quanh nh bin đng ca th trng chng khoán, t giá, giá vàng, chính sách, quy
đnh mi ca nhà nc. Th trng bt đng sn bin đng không lng, giá c bt
đng sn cha phn ánh đc giá tr thc ca nó. Trc nhng bin đng t th
trng, nhà đu t gp rt nhiu khó khn cng nh r i ro khi đu t. Trc thc
trng đó, vic nghiên cu hoàn thin các gii pháp tài chính nhm phát trin n đnh
th trng bt đng sn là vi
c quan trng và cp thit hin nay.
Do đó hc viên chn tài: ng dng công c phái sinh nhm gim thiu
ri ro tài chính ca doanh nghip bt đng sn ti thành ph H Chí Minh đ
làm lun vn thc s kinh t
Mc tiêu nghiên cu
tài nghiên cu thc trng ng dng công c phái sinh ca doanh nghip bt
đng sn.
2
Phng pháp và phm vi nghiên cu
Trên c s các lý thuyt tng quan v sn phm phái sinh trong qun tr ri ro
tài chính, đ tài s dng phng pháp phân tích đnh tính nhm làm rõ các loi ri
ro tài chính, và s cn thit ng dng sn phm phái sinh đ qun tr ri ro. Bên
cnh đó vi bng câu hi s dng thang đo Likert, tác gi tin hành kho sát các
doanh nghip bt đng sn đang hot đng đ đánh giá mc đ quan tâm, s dng
công c phái sinh. Bng phng pháp nghiên cu thng kê mô t, phng pháp
tng hp và so sánh nhm minh ho c th thc trng ng dng sn phm phái sinh
trong doanh nghip, t đó đ xut bin pháp nâng cao hiu qu qun tr ri ro tài
chính trong doanh nghip bt đng sn.
Bài nghiên cu trong phm vi th trng bt đng sn thành ph H Chí Minh
t nm 1993 đn nm 2012
B cc đ tài đc phân thành 3 chng nh sau:
Chng 1: Tng quan v ri ro tài chính ti các doanh nghip bt đng sn
Chng 2: Thc trng qun tr ri ro và ng dng công c tài chính phái sinh
ti các doanh nghip bt đng sn Thành ph H Chí Minh.
Chng 3: Gii pháp ng dng các công c phái sinh nhm nâng cao hiu qu
trong qun tr ri ro tài chính ti doanh nghip bt đng sn
3
CHNG 1: TNG QUAN V RI RO TÀI CHÍNH TI
DOANH NGHIP BT NG SN
1.1. Tng quan v sn phm phái sinh trong qun tr ri ro tài chính
1.1.1. Ri ro tài chính và tác đng ca ri ro tài chính
1.1.1.1. Ri ro tài chính
Ri ro tài chính là nhng ri ro liên quan đn các thit hi có th xy ra đi
vi th trng tài chính do s thay đi ca các bin s tài chính: giá c, lãi sut, t
giá hi đoái, chng khoán và nhng ri ro doanh nghip s dng đòn by tài chính,
hay nói cách khác liên quan đn c cu n ca doanh nghip. S xut hin các
khon n trong cu trúc vn s to ra ngha v tr n, tr lãi ca doanh nghip.
Ri ro tài chính bt ngun t vô s các giao dch liên quan trc tip đn tài
chính nh mua bán, đu t, vay n và mt s hot đng kinh doanh khác hoc là h
qu gián tip ca các chính sách thay đi trong qun lý, trong cnh tranh, trong các
quan h quc t…
Tuy nhiên, có th chia thành 3 nguyên nhân chính: ri ro phát sinh t s thay
đi bên ngoài v giá c trên th trng nh lãi sut, t giá hay giá ca các loi hàng
hoá khác; ri ro phát sinh t các hot đng hay giao dch vi các đi tác trong kinh
doanh nh nhà cung cp, khách hàng, các đi tác trong các giao dch phát sinh hoc
trong các liên doanh góp vn đu t; ri ro phát sinh t bên trong liên quan đn
nhân s, c cu t chc hoc quy trình sn xut kinh doanh.
Trong phm vi đ tài này, tác gi ch tp trung vào gii thiu nhng vn đ
liên quan đn ri ro tài chính là lãi sut, t giá, lm phát, giá c…
Nh vy, tu theo mc đ nghiêm trng ca tng ri ro nh đã phân tích
trên, doanh nghip nên t xây dng cho mình mt chng trình qun tr ri ro phù
hp vi đc đim kinh doanh ca Doanh nghip nhm gim thiu nhng ri ro này.
4
1.1.1.2. Các loi ri ro tài chính đi vi doanh nghip
a. Ri ro t giá:
Ri ro t giá là ri ro phát sinh do s bin đng ca t giá làm nh hng đn
giá tr k vng trong tng lai. S bin đng này đôi khi gây ra tn tht cho doanh
nghip, nhng đôi khi to ra li nhun tht thng nu nh t giá bin đng theo
chiu thun li cho doanh nghip.
Dù có quy đnh giao dch bng tin Vit Nam, nhng trên th trng bt đng
sn, phn ln sn phm đu đc rao bán hoc cho thuê bng đô la mt cách công
khai. Thm chí, trên nhiu trang thông tin v bt đng sn, các sn phm cn h
cng đc nhiu ngi chào giá bng “đô”. ây là h qu ca mt thi gian dài
hin tng lm dng USD din ra khá ph bin trên th trng. Thm chí, ti các
báo cáo ca mt s công ty t vn bt đng sn nh CBRE, Savills , thông tin v
giá bán và cho thuê bt đng sn đu đc th hin bng USD. Do vy s bin đng
v t giá có nh hng ln đn giá c ca bt đng sn và li nhun ca Doanh
nghip bât đng sn.
b. Ri ro v lãi sut:
Ri ro lãi sut là loi ri ro do s bin đng ca lãi sut gây ra. Loi ri ro này
phát sinh trong quan h tín dng ca t chc tín dng theo đó t chc tín dng có
nhng khon đi vay hoc cho vay theo lãi sut th ni.
Hu ht các doanh nghip đu t bt đng sn đu s dng vn vay đ đu t
cho các công trình ca mình, vì vy khi nn kinh t l m phát, chính ph thc hin
các bin pháp kim ch lm phát trong đó có chính sách tht cht tín dng làm lãi
sut tng cao gây khó khn cho vic huy đng vn ca Doanh nghip thm chí có
Doanh nghip phá sn do không huy đng đc ngun vn đ tip tc kinh doanh
và tr lãi vay cho Ngân hàng.
c. Ri ro lm phát:
5
Khi nn kinh t ri vào tình trng lm phát, ngun vn vay tín dng cho đu
t bt đng sn t các t chc tín dng s gp nhiu khó khn do ngun vn vay tín
dng vi tài sn bo đm bng bt đng sn li b hn ch đ kim ch lm phát.
iu này làm nh hng đn vic huy đng vn ca Doanh nghip. Nh vy, không
th có gii pháp vn ch yu t ngun tín dng trong nc khi lm phát cha
ngng. Mt khác khi nn kinh t lm phát làm giá c đu vào ca các doanh nghip
tng chính điu này cng góp phn làm gim li nhun ca doanh nghip.
d. Ri ro giá vàng
Do th trng BS Vit Nam, giá bt đng sn vn còn ly chun giá vàng
nên khi giá vàng bin đng làm cho giá bt đng sn bin đng theo.
Giá đt, nh thng l, li đc quy theo vàng, c sau mi đt giá vàng thay
đi, giá đt lp tc thay đi theo. Din bin th trng bt đng snnhng nm qua
cho thy, nu giá vàng gim, giá đt không thay đi, nhng mt khi giá vàng tng
thì giá đ t lp tc cng hình thành mt mt bng mi, bt k có giao dch hay
không.
e. Ri ro giá vt liu xây dng
Cng nh các doanh nghip khác, li nhun ca doanh nghip kinh doanh bt
đng sn luôn chu tác đng bi các yu t đu vào đc bit giá vt liu xây
dng.Chính vì th khi cn bão giá vt liu xây dng tng cao đã khin không ít các
doanh nghip hot đng trong lnh vc xây dng điêu đng, nhiu công trình chm
tin đ, hay tm ngng mãi mãi.
1.1.1.3. Tác đng ca ri ro tài chính
a. Tác đng đn li nhun và nng lc cnh tranh ca doanh nghip.
Ri giá vt liu xây dng, lãi sut, t giá làm chi phí đu vào ca doanh
nghip tng lên, làm li nhun gim đi. gii quyt vn đ này doanh nghip phi
tng giá bán và điu này nh hng đn kh nng cnh tranh trên th trng ca
doanh nghip.
6
Mc dù vy, khi th trng đi xung đc bit các doanh nghip BS khó mà
tng giá. Chi phí tng làm li nhun gim, bên cnh đó làm gim kh nng cnh
tranh ca doanh nghip.
b. Tác đng đn kh nng chu đng tài chính và tái đu t ca doanh nghip
Doanh nghip có th tn ti khi đm bo đc ngun vn đ tái đu t. Tuy
nhiên trong quá trình hot đng kinh doanh nu ri ro tài chính tng cao và doanh
nghip không th kim soát đc, ngun vn tái đu t b gim đi thm chí âm. i
vi các doanh nghip BS, khi th trng đi xung, đng thi chính sách tín dng
tht cht, doanh nghip s không đ vn đ duy trì hot đng.Thi gian va qua đã
có rt nhiu doanh nghip đã phá sn, hoc đóng ca tm thi.
c. Tác đng đn dòng tin ca doanh nghip
Khi ri ro tài chính tng cao do bin đng lãi sut, t giá, giá nguyên vt liu,
giá vàng, ri ro này tác đng làm mt cân đi dòng tin tc dòng thu vào nh hn
dòng chi ra. Và nu dòng tin b mt cân đi trong dài hn, doanh nghip s mt kh
nng tr n và có th làm cho doanh nghip b phá sn.
1.1.2. Qun tr ri ro
1.1.2.1. Khái nim qun tr ri ro
Qun tr ri ro là quá trình xác đnh các ri ro và tìm cách qun lý, hn ch các
ri ro đi vi t chc.Mt cách tng quát đây là quá trình xem xét toàn b hot
đng ca t chc, xác đnh các nguy c tim n và kh nng xy ra các nguy c
đó.T đó chun b các hành đng thích hp đ hn ch các ri ro đó mc thp
nht. Mt trong nhng cách đ qun tr ri ro hiu qu là vic ng dng các công c
phái sinh.Công c tài chính phái sinh xut hin ln đu tiên nhm gim thiu hoc
loi b hoàn toàn ri ro, trong đó thng đc s dng cao nht là hp đng k hn
(forward contracts), hp đng tng lai (future contracts), hp đng quyn chn
(option contracts) và hp đng hoán đi (swap contracts).Nhng công c trên còn
7
có th kt hp vi nhau, vi nhng khon vay hoc nhng chng khoán truyn
thng đ to nên các công c lai to.
1.1.2.2. Công c tài chính phái sinh
Công c phái sinh là nhng công c đc phát hành trên c s nhng công c
đ có nh c phiu, trái phiu nhm nhiu mc tiêu khác nhau nh phân tán ri ro,
bo v li nhun hoc to li nhun. Các loi công c phái sinh nh sau:
8
Ni dung Hp đng k
hn
Hp đng
tng lai
Hp đng quyn
chn
Hp đng hoán
đi
Th trng
giao dch
Phi chính thc Chính thc Chính thc và phi
chính thc
Phi chính thc
Loi hp
đng
Tho thun
gi
a các bên
tham gia. iu
kin tho thun
linh hot :
- Hàng
hoá
- Khi
lng và cht
lng
- Giá c
- Ngày
đáo hn
c sàn giao
dch tiêu chun
hoá các điu
khon ca hp
đng:
- Hàng hoá
- Khi
lng và cht
lng
- Giá c
- Ngày đáo
hn
c sàn giao
dch chu
n hoá
các điu khon
ca hp đng nu
giao dch trên th
tr
ng chính
thc, tho thun
gia các bên nu
giao dch trên th
tr
ng phi chính
thc
- Ngi
mua quyn có
quyn nhng
không bt buôc
mua hoc bán
- Ngi bán
quyn bt buc
phi thc hin
Tho thun gia
các bên tham gia
trao đi mt
dòng tin này ly
mt dòng tin
khác ca bên kia.
Kt hp gia hp
đ
ng giao ngay
và k hn.
Các loi hp
đng hoán đi:
- Hoán đi
lãi sut
- Hoán đi
tin t
- Hoán đi
ri ro tín dung
- Hoán đi
hàng hoá
Thanh toán
Khi đáo hn Thanh toán hàng
ngày bng cách
trích tài khon
bên thua và ghi
vào tài khon
bên đc
Thanh toán phí
mua ngay khi
mua quyn hoc
thanh toán hàng
ngày ging nh
hp đng tng
lai
Khi đáo hn
9
u đim
c thit k
linh hot tu
vào tho thun
ca hai bên
- Tính
thanh khon cao
do đc chun
hoá nên d tìm
đi tác
- Hn ch
ri ro v n
- Có th
chuyn nhng
bt k thi đim
nào tr
c khi
hp đng đn
hn
Khi giao dch
trên th trng
chính thc:
-
Tính thanh
khon cao do d
tìm đi tác
-Hn ch r
i ro
v n
-Khi th trng
có li, ngi mua
quyn ch
n có
th không cn
thc hin hp
đng, lúc này ch
mt phí quyn
chn
Các bên tham gia
H đu có nhng
li ích nht đnh,
H đáp ng
đc nhu cu
mua và bán li
hoc bán và mua
cùng loi ngoi
t hai thi đim
khác nhau.
Nhc đim
- Thanh
khon thp do
khó tìm đi tác
- Ri ro
v n cao do
đi tác có th
t chi không
thc hin hp
đng khi gp
bt li
- Bt
buc thc hin
hp đng khi
đáo hn
- Bt buc thc
hin giao dch
khi đn hn
- Mt phí mô
gii, phí giao
dch và yêu cu
ký qu
-Phí mua quyn
chn có th đt
tu cung cu th
trng giao dch
-Thanh khon
th
p do khó tìm
đi tác
- Ri ro v
n cao do đi tác
có th t chi
không thc hin
hp đng khi gp
bt li
-Bt buc thc
hin hp đng
khi đáo hn
Ngun: Tác gi tng hp
10
1.1.3. Sn phm phái sinh trên th gii
1.1.3.1. Hp đng giao sau và quyn chn – Ch s S&P Case Shiller
home Index (CSI)
Nhu cu phát trin th trng phái sinh cho các DN càng đc h tr mnh
trong bi cnh kinh t Vit Nam đang hi nhp sâu rng và đa dng vào nn kinh t
th gii.
Trên th gii th trng phái sinh đã phát trin t th k 19 và đang ngày càng
tng trng do gii đu t chuyn hng và nâng t trng ca hàng hóa trong danh
mc đu t khi nhn thy s mt cân bng cung cu trên th trng hàng hóa và
giao dch hàng hóa tr nên d dàng hn vi mi đi tng. V quy mô, khi lng
hàng hóa giao dch đã tng m nh qua các nm, nht là giai đon t nm 2008 ti
2010 đã tng kho ng 50% so vi 3 nm trc đó. Giá tr giao dch tng lai hàng
hóa cng tng gp đôi t nm 2008 ti 2010 khi đt 380 t USD.
V lnh vc bt đng sn, sn phm phái sinh bt đng sn phát trin mnh m
các nc Châu Âu có Anh, M, Châu Á có Nht, Singapore,Trung Quc Trong
bài này tác gi đ cp đn ch s giá nhà S&P/Case- Shiller (CSI) đây là ch s giá
nhà ca M, đc đánh giá vi mc đ chính xác cao. ng thi tác gi cng đ
cp đn hp đng giao sau trên ch s giá nhà.
a. Khái nim Ch s giá nhà S & P / Case-Shiller (CSI):
Sau khi th trng nhà đt ti Hoa K tng hn 11% mi nm t nm 2000
đn 2006, giá nhà đt đi xung, gây nên nhng ri ro nh nhà b tch thu, Tình hình
tài chính cng thng. Chính điu nàydn đn s đánh giá li ri ro ca gii đu t
nhà . Khi ri ro này gia tng, ngi ta nhn thy rng ch nhà, ngi cho vay, và
ngi tham gia th trng phi đi mt vi các ri ro này là rt cao.
Chính mi quan tâm ri ro giá nhà ngày càng tng,nm 2006 sàn Chicago
Mercantile Exchange (CME) bt đu giao dch hp đng tng lai S&P/Case-
Shiller.
11
Ch s giá nhà S & P / Case-Shiller (CSI), đc phát trin bi ba nhà kinh t
Allan Weiss, Karl E.Case và Robert J. Shiller nhng nm 1980.B ba này đã thành
lp mt công ty bán d liu nghiên cu ca h sau đó công ty này đã đ c mua bi
Fiserv, Inc, công ty này s lp bng d liu. D liu này đc phân phi bi
Sandard & Poor. Ch s chính thc đc gi là Ch s giá nhà S & P / Case-Shiller
(CSI). Có nhng loi ch s nh:
- Ch s giá nhà quc gia là ch s tp hp ca các h gia đình thuc chín b
phn điu tra dân s ca Hoa K. Nó đc tính toán hàng quý và đ c công b vào
th ba cui cùng ca tháng hai, tháng Nm, tháng Tám và tháng Mi. Ch s này
đc chun hóa và có giá tr 100 trong quý đu tiên ca nm 2000.
- Ch s tng hp 10 thành ph, trong đó bao gm Boston, Chicago, Denver,
Las Vegas, Los Angeles, Miami, New York, San Diego, San Francisco và
Washington, DC.
- Ch s tng hp ca 20 thành ph, trong đó bao gm tt c các thành ph
trên cng vi Atlanta, Charlotte, Cleveland, Dallas, Detroit, Minneapolis, Phoenix,
Portland (Oregon), Seattle và Tampa.
- Các ch s, ngoài các ch s quc gia, đc công b vào ngày th ba cui
cùng ca mi tháng lúc 9 gi sáng EST. D liu s đc báo cáo sau 2 tháng, báo
cáo này s đc công b vào tháng 5 sau khi thu thp ht doanh s bán nhà tháng 3.
Các ch s này đc chun hóa và có giá tr 100 trong tháng đu tiên ca nm 2000.
12
Bng 1.2: Ch s quý S&P/Case–Shiller index values (U.S. National Index Levels)
YEAR
Q1
Q2
Q3
Q4
1987
62.03
64.09
65.32
66.18
1988
66.67
69.27
70.50
71.22
1989
72.43
74.40
75.22
75.37
1990
75.58
76.42
75.84
74.59
1991
73.43
1992
74.30
1993
74.46
1994
76.46
1995
77.74
1996
79.61
1997
81.82
1998
85.71
1999
92.08
2000
100.00
2001
109.27
2002
118.00
122.24
126.13
128.58
2003
130.48
134.2
138.41
142.29
2004
146.26
152.92
158.53
163.06
2005
169.19
176.70
183.08
186.97
2006
188.66
189.93
188.11
186.44
2007
184.83
183.17
180.01
170.75
2008
159.36
155.93
150.48
139.41
2009
129.17
133.19
137.51
136.99
2010
132.11
138.25
135.68
130.95
2011
125.71
130.78
130.66
125.67
Ngun: en.wikipedia
<
13
Mi ch s đo lng s thay đi trong giá c ca mt cn nhà mt h gia đình,
bng cách s dng phng pháp bán hàng lp li, so sánh giá bán ln này ca cùng
mt tài sn so vi giá trc đó. Nhng cn mi xây dng đc loi tr vì không có
cách nào đ tính toán giá bán đã thay đ i cho đn khi cn này đc qua 2 ln mua.
Cn h không đc s dng đ tính trong các ch s trên. Tuy nhiên, có mt ch s
cn h riêng bit theo dõi giá c cn h trong nm th trng chính: Boston,
Chicago, New York, Los Angeles và San Francisco.
Cách ly d liu này đc gi là “arms –length sale transactions” tm dch là
“nhng giao dch chính thc”. Nhng giao dch bán đúng giá th trng đc ghi li
thành nhng giao dch có đ chính xác cao.Còn nhng giao dch nh cho, biu, tng
hoc bán r thì s không đc ghi nhn vì các giao dch này không chính xác.
Nhng tài sn b tch thu vn đc ghi nhn trong ch s xem nh là giao dch gia
ngân hàng và cá nhân và là mua bán lp li. Và các tài sn thay đi thit k ví d
nh tng s lng phòng thì cng s b loi khi tính ch s này vì giá c ln sau chc
chn s phi cao hn ln trc vì bao gm giá tr sa cha.
Hin nay ch s này là mt thc đo đc s dng rng ri và đc đánh giá
cao trên th trng nhà đt M vì đ chính xác cao.
b. Hp đng tng lai, hp đng quyn chn
Rõ ràng, nu bn đang tìm ki m đ mua hoc bán mt cn nhà, bn s quan
tâm đn vic giá nhà s lên hoc xung và giá bao nhiêu. Nu bn đang bán và giá
c có xu hng tng, bn có th mun gi li ch đi và xem nu giá tip tc đi
lên.Nu bn đang mua và bn thy giá đi lên, bn có th mun mua tht nhanh trong
khi có th. Hoc nu giá gim, bn mun bán nhanh vì gi li thì giá s tip tc
gim…. Tt nhiên, không có ngi hoc ch s nào có th d đoán chính xác nhng
gì s xy ra vi giá nhà.
Thm chí nu bn không có nhu cu mua hay bán nhà, giá nhà là mt ch báo
s phát trin ca nn kinh t. Có th lúc y bn tin rng bây gi là thi đim tt đ
làm cho mt đu t ln và bn bt đu tìm mt khu vc c th thc hin công vic
14
ca mình? Hoc các doanh nghip mun tham gia vào th trng bt đng sn nên
làm th nào? Ch s Case-Shiller cung cp cái nhìn sâu sc và tr li tt c nhng
câu hi này. Nó thm chí còn có th tn dng li th ca nhng thay đi trong giá
nhà bng cách gián tip đu t vào S & P / Case-Shiller Index (CSI) hp đng
tng lai và hp đng quyn chn. ây là loi đu t đc khuyn khích cho các
doanh nghip phát trin bt đng sn, ngân hàng, các đnh ch tài chính cho vay th
chp và các nhà đu t đ giúp h gim thiu ri ro trong đu t kinh doanh ca h.
Ngay c nhng nhà đu t có hoc không liên quan đn bt đng sn h vn có th
tham gia đ đa dng hóa danh mc đu t ca mình.
Giá tr ca hp đng tng lai đc thit lp mc 250 ln ca CSI. Vì vy,
nu các mc đ ca ch s tng hp (CUS), ví d, là 250, giá tr ca hp đng
tng lai liên quan là 62.500 $ (250 × 250 $). Ti thi đim đáo hn, giá tr ca hp
đng là 250 nhân vi giá tr trung bình ca các ch s trong khong thi gian ba
tháng trc so vi 2 tháng k trc. Ví d, giá thanh toán cui cùng ca tháng tám
2008 CUS hp đng tng lai ch s CSI nh báo cáo cho khong thi gian ba
tháng tháng 4 nm 2008 đn tháng 6 nm 2008. Ch s tháng 6 nm 2008 đc phát
hành vào tháng Tám 2008.
Hp đng tháng 2 đc thit lp da trên giá giao ngay ca ch s CSI quý 4
(bao gm d liu tháng 10,11,12), hp đng tháng 5 đc thit lp da trên giá giao
ngay ca ch s CSI quý 1 (bao gn d liu tháng 1,2,3)…mi ln giao dch ti
thi
u 20 hp đng (block trade) ti đa 5000 hp đng.
Hu ht các chng khoán, nh c phiu, đc đnh giá theo đn v tin t tiêu
chun, nh đô la M, c phiu trên sàn giao dch chng khoán New York.Trong
Hp đng tng lai gia s ti thiu đc gi là”sticks” giá tr này tùy thuc vào
hp đng tng lai đang đc giao dch. Giá tr sticks cho mt hp đng tng lai
CSI và hp đng la chn là 0,20 đim ch s. Nh vy, giá tr ca sticks ca ch s
$ 250=250* 0,20 = $ 50,00 cho mi hp đng. Nu giá tr hin ti ca hp đng
đc giao dch mc 295,50, khi tng mt sticks s có giá 295,70, và giá tr ca
15
hp đng s tng lên $50 (295,70 × 250 $ - 295,50 × 250 $ =$ 50). Trong trng
hp này, v th mua s đc ghi vi mc tng $ 50 và v th bán s l $ 50.
Nu mt thng nhân mua mt hp đng tng lai, ông gi v th mua nu
giá tng lên ông livà l nu giá gim. Nu ông bán mt hp đng, ông gi v th
bán, ông li nu giá gim và l khi giá tng.
Ví d
: nu mt nhà đu t mua 50 hp đng ti ch s đim 150 sau đó bán li
50 hp đng ti ch s 156.6 nh vy kt qu s là:
Mua 50 hp đng ti 150 index points
Bán 50 hp đng ti 156.6 index points
Li nhun trên 1 hp đng = 6.6 index points
x 50 hp đng
x $250
Li/ l ca hp đng = $82,50
Hoc mt nhà đu t có th bán tài sn đang nm gi hoc tài sn s có trong
tng lai. Ga s rng nhà đu t đó bán 35 hp đng ti đim 156.6 và sau đó mua
35 hp đng này ti đim 152.6. giao dch này mang li li nhun là $35,000
Bán 35 hp đng ti 156.6 index points
Mua 35 hp đng ti 152.6 index points
Li nhun trên 1 hp đng = 4 index points
x 35 hp đng
x $250
Li/ l ca hp đng = $35,000
Hp đng tng lai đc giao dch trên các th trng tng lai.Các bên có
th kt thúc hoc chm dt v th ca mình mt cách d dàng.Bên gi th trng v
(ngi mua) có th kt thúc v th ca mình bng cách bán li hp đng tng lai
16
vi cùng loi hàng hóa và cùng ngày giao hàng.Ngc li, bên gi th đon v
(ngi bán) cng có th kt thúc v th ca mình bng cách mua mt hp đng
tng lai tng t.
Các CME không yêu cu thng nhân đt lên toàn b giá tr hp đng khi
mua hoc bán. Ngi giao dch cn mt khon tin ký gi đ đm bo các bên tuân
theo nhng điu kin ca hp đng, khon tin này đc gi là tin ký qu. Sau
mt thi gian giao dch, nu tin trong tài khon gim ti bng hoc di mc ký
qu duy trì (maintenance margin) theo qui đnh (mc này tùy thuc vào qui đnh
ca các s giao dch và loi hàng hóa giao dch), thì phi chuyn thêm tin vào tài
khon đ đa tin trong tài khon v mc ký qu ban đu.
c. S cn thit s dng công c tài chính phái sinh bt đng sn:
Nhng đim li quan trng mà công c này mang li theo G.Donald Jud,
Daniel T. Winkler (2009); Corina Geambasu, Mirela Matei (2007).
a dng hóa danh mc đu t
Các hp đng tng lai và quyn chn góp phn làm đa dng hóa danh mc
đu t. Các đc tính ca nhà giúp nhà góp phn đáng k vào danh mc đu t
ci thin hiu sut ca doanh mc đu t. Trong s rt nhiu các nghiên cu trong
lnh vc này, xem ví d, Webb (1990); Goetzmann (1993); Englund, Hwang, và
Quigley (2002); Eichholtz, Koedijk, de Roon (2002); vàJud,Wingler,và Winkler
(2006).
Ngi tham gia th trng là nhà đu t ln, nhng ngi mun đu t vào
nhà nhng không mun mua nhà trong tng lai. i vi các nhà đu t nh,
qu,h tham gia th trng nhà nh các mt hàng khác nh du, vàng,và đáp ng
nhu cu ca nhà đu t.
Bo him ri ro
Hp đng tng lai và quyn chn CSI nh mt chin lc bo him ri ro
cho các cá nhân hoc t chc có nhu cu gim thiu ri ro đu t nhà ca h. Các