B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
PHMăTHANHăHUYN
ChuyênăngƠnhă:ăQunătrăkinhădoanh
Mƣăsă:ă60.34.05
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHCă:
TS.ăTăTHăKIUăAN
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan : Lun vn “Gii pháp phát trin dch v ngân hàng bán l
ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Gia nh đn nm
2020” là công trình do chính tôi nghiên cu và thc hin.
Các s liu trong lun vn đc s dng trung thc. Các thông tin trong lun
vn đc ly t nhiu ngun và đc ghi chú chi tit v ngun ly thông tin.
Tôi xin chân thành cám n các Thy Cô trng i hc Kinh t TPHCM đã
truyn đt cho tôi kin thc trong sut nhng nm hc trng.
Tôi xin chân thành cám n Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam –
Chi nhánh Gia nh đã to điu kin cho tôi kho sát, thu thp s liu trong thi
gian qua.
Tôi xin chân thành cám n TS. T Th Kiu An đã tn tình hng dn tôi hoàn
thành tt lun vn này.
TPHCM, ngày … tháng … nm 2012
Tác gi lun vn
PhmăThanhăHuyn
MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
DANHăMCăKụăHIU,ăCHăVITăTT
DANHăMCăCÁCăBNG,ăHỊNH
Trang
MăU 1
1. t vn đ 1
2. Mc tiêu ca đ tài. 2
3. i tng và phm vi ca đ tài 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài 2
6. B cc ca đ tài 3
CHNGă1ă:ăTNGăQUANăVăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăVÀăDCHăVă
NGỂNăHÀNGăBÁNăLăCAăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI.
1.1. Tng quan v ngân hàng thng mi và hot đng ca ngân hàng thng mi.4
1.1.1. Khái nim ngân hàng thng mi. 4
1.1.2. Phân loi. 4
1.1.3. Mt s dch v ngân hàng thng mi tiêu biu. 5
1.2. Dch v ngân hàng bán l ca ngân hàng thng mi. 5
1.2.1. Khái nim v ngân hàng bán l. 5
1.2.2. c đim dch v ngân hàng bán l. 6
1.2.3. Vai trò ca dch v ngân hàng bán l. 7
1.2.4. Các sn phm dch v ngân hàng bán l. 8
1.2.5. Phát trin dch v ngân hàng bán l. 12
1.3. Kinh nghim phát trin dch v ngân hàng bán l ca mt s ngân hàng ln
trong nc. 22
1.3.1. Kinh nghim ca Ngân hàng ANZ. 22
1.3.2. Kinh nghim ca Ngân hàng HSBC. 24
1.3.3. Kinh nghim ca Ngân hàng TMCP Á Châu 26
1.3.4. Bài hc kinh nghim cho vic phát trin dch v ngân hàng bán l ca BIDV
– Chi nhánh Gia nh. 28
Ktălunăchngă1. 29
CHNGă 2ă :ă THCă TRNGă Vă DCHă Vă NGỂNă HÀNGă BÁNă Lă TIă
BIDV - GIAăNH TăNMă2007ăNăNAY.
2.1. Gii thiu s lc v BIDV – Chi nhánh Gia nh và thc trng hot đng
kinh doanh ca Chi nhánh. 30
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin. 30
2.1.2. C cu t chc và nhân s. 30
2.1.3. Tình hình hot đng kinh doanh ca BIDV – Chi nhánh Gia nh t nm
2007 đn nay. 33
2.2. Thc trng v dch v ngân hàng bán l ti BIDV – Chi nhánh Gia nh. 41
2.2.1. Dch v ngân hàng bán l. 42
2.2.2. Phân tích môi trng dch v ngân hàng bán l ti BIDV – Chi nhánh Gia
nh. 52
2.2.3. ánh giá ca khách hàng v dch v ngân hàng bán l ti BIDV – Chi nhánh
Gia nh. 73
2.2.4. ánh giá chung v v dch v ngân hàng bán l ti BIDV – Chi nhánh Gia
nh. 77
Ktălunăchngă2. 80
CHNGă3ă:ăMTăSăGIIăPHÁPăPHÁTăTRINăDCHăVăNGỂNăHÀNGă
BÁNăLăTIăBIDVăậ CHIăNHÁNHăGIAăNH NăNMă2020.
3.1. nh hng phát trin dch v ngân hàng bán l ca ngân hàng TMCP u t
và Phát trin Vit Nam đn nm 2015, tm nhìn đn nm 2020 81
3.1.1. Tm nhìn, mc tiêu đn nm 2020. 81
3.1.2. Giá tr ct lõi. 81
3.1.3. Mc tiêu c th. 81
3.1.4. Mc tiêu ca BIDV – Chi nhánh Gia nh 83
3.2. Gii pháp phát trin dch v ngân hàng bán l ti BIDV – Chi nhánh Gia nh
đn nm 2020. 84
3.2.1. Ci tin công tác qun tr điu hành. 84
3.2.2. Hoàn thin mô hình t chc theo đnh hng khách hàng. 84
3.2.3. Gii pháp nâng cao cht lng phc v 86
3.2.4. Gii pháp đy mnh phát trin các sn phm dch v ngân hàng bán l. 86
3.2.5. Gii pháp phát trin và nâng cao hiu qu mng li kênh phân phi. 93
3.2.6. Gii pháp nâng cao cht lng ngun nhân lc. 94
3.2.7. y mnh các hot đng truyn thông marketing và chính sách khách hàng.96
3.3. Kin ngh. 99
3.3.1. i vi chính ph 99
3.3.2. i vi Ngân hàng Nhà nc Vit Nam 99
3.3.3. i vi BIDV 100
Ktălun chngă3. 104
KTăLUN. 105
TÀIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC
DANHăMCăCÁCăTăVITăTT
ACB Ngân hàng TMCP Á Châu
ATM Máy rút tin t đng (Automatic Teller machine)
BIDV Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
VCNT n v chp nhn th
DVNHBL Dch v ngân hàng bán l
DVNHBB Dch v ngân hàng bán buôn
FTP Giá điu chuyn vn (Fund Transfer Pricing)
GDKH Giao dch khách hàng
NHBL Ngân hàng bán l
NHTM Ngân hàng thng mi
NHNN Ngân hàng nhà nc
POS Máy chp nhn thanh toán th (Point of sale)
QHKH Quan h khách hàng
SMS Dch v tin nhn ngn (Short message services)
Sacombank Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
Techcombank Ngân hàng TMCP K thng Vit Nam
TPHCM Thành ph H Chí Minh
TTKDTM Thanh toán không dùng tin mt
VCB Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam
Vietinbank Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
WU Dch v chuyn tin nhanh (Western Union)
WTO T chc thng mi Th gii
DANHăMCăBNGăBIU
Bng Trang
Bng 2.1 : Tình hình huy đng vn ca BIDV – CN Gia nh giai đon 2007-201136
Bng 2.2 : Kt qu hot đng tín dng bán l ca BIDV – CN Gia nh 43
Bng 2.3 : Ch tiêu huy đng vn dân c giai đon 2009 – 2011 ca BIDV – CN
Gia nh 45
Bng 2.4 : T trng huy đng vn dân c ti Chi nhánh Gia nh so vi các chi
nhánh khác trên đa bàn TPHCM giai đon 2009 – 2011 46
Bng 2.5 : Hot đng kinh doanh th ca BIDV – CN Gia nh giai đon 2009 –
2011 47
Bng 2.6 : S lng khách hàng và thu phí dch v BSMS ca BIDV – CN Gia
nh 49
Bng 2.7 : Biu phí dch v ca khách hàng cá nhân ti BIDV – CN Gia nh 52
DANHăMCăHỊNHăV
Hình Trang
Hình 2.1 : Tng trng tín dng ca BIDV – CN Gia nh giai đon 2007-2011 34
Hình 2.2 : Tng d n và t trng n xu ca BIDV – CN Gia nh giai đon 2007-
2011 35
Hình 2.3 : C cu ngun vn huy đng ca BIDV – CN Gia nh nm 2011 36
Hình 2.4 : Tc đ tng trng huy đng vn ca BIDV – CN Gia nh giai đon
2008 – 2011 37
Hình 2.5 : S lng khách hàng ti ca BIDV – CN Gia nh giai đon 2008 –
2011 37
Hình 2.6 : Thu dch v ròng ca BIDV – CN Gia nh nm 2011 38
Hình 2.7 : Thu nhp t hot đng thanh toán ca BIDV – CN Gia nh giai đon
2007 – 2011 39
Hình 2.8 : Thu nhp t hot đng bo lãnh ca BIDV – CN Gia nh giai đon
2007 – 2011 40
Hình 2.9 : T trng thu dch v ròng/tng thu nhp hot đng ca BIDV – CN Gia
nh giai đon 2007 – 2011 40
Hình 2.10 : Li nhun trc thu ca BIDV – CN Gia nh giai đon 2007 – 201141
Hình 2.11: S lng khách hàng ca BIDV – CN Gia nh giai đon 2008-2011 42
Hình 2.12 : C cu tín dng bán l ca BIDV – CN Gia nh nm 2011 44
Hình 2.13 : Tng thu nhp t hot đng bán l ca BIDV – CN Gia nh giai đon
2009-2011 51
Hình 2.14 : Tc đ tng, gim giá theo các kênh đu t ti TPHCM trong 7 tháng
đu nm 2012 (%) 66
Hình 2.15 : S lng máy ATM và POS ti Vit Nam đn cui nm 2011 69
Hình 2.16 : Th phn ca các khi ngân hàng Vit Nam nm 2011 71
Hình 2.17 : Cm ngh ca khách hàng v BIDV – CN Gia nh 74
Hình 2.18 : Nhu cu cung cp thông tin ca khách hàng ti BIDV – CN Gia nh 74
Hình 2.19 : Nhn xét ca khách hàng v mt s dch v ngân hàng bán l ca BIDV
– Chi nhánh Gia nh 75
Hình 2.20 : Nhn xét ca khách hàng v giá dch v ngân hàng bán l ca BIDV –
Chi nhánh Gia nh 75
Hình 2.21 : Nhn xét ca khách hàng v mng li, nhân viên, công tác tip th ca
BIDV – Chi nhánh Gia nh 76
1
M U
1. tăvnăđ.
Nm 2012 ngành ngân hàng tip tc phi đi mt vi nhng thách thc kinh t
v mô khi ni lc kinh t còn yu, c cu cha hp lý, cán cân thanh toán thiu ht,
t l nhp siêu còn ln cùng vi t l lm phát đang đng mc cao. Khng hong
kinh t toàn cu cng đã có nhng tác đng dn ti s st gim trong dòng vn đu
t nc ngoài và hot đng sn xut kinh doanh ca cng đng doanh nghip. Mc
dù tng trng kinh t st gim nhng Vit Nam vn đc đánh giá là nn kinh t
trin vng, hot đng xut nhp khu hàng hóa, xut khu lao đng tng trng
mnh dn ti nhu cu đi vi dch v tài chính, ngân hàng tip tc gia tng. Vi quy
mô dân s ln, đi sng dân chúng ngày càng đc nâng cao cng giúp nhu cu s
dng các dch v ngân hàng gia tng. Trong khi đó, th trng dch v sn phm
ngân hàng bán l mi trong giai đon đu phát trin, do vy tim nng th trng
cho các dch v ngân hàng đin t, thanh toán th, POS, th tín dng rt ln.
Trong vòng 10 nm tr li đây, ngành ngân hàng có tc đ phát trin rt nhanh
đáp ng vi tc đ phát trin kinh t mnh nc ta cng nh xu th hi nhp vi
nn kinh t th gii. Tính đn cui tháng 6/2011, Vit Nam có trên 100 ngân hàng
và chi nhánh Ngân hàng nc ngoài, không đi so vi cui nm 2010, trong đó có 5
NHTM nhà nc và ngân hàng Nhà nc chim c phn chi phi, 1 ngân hàng
chính sách, 37 NHTM c phn, 53 ngân hàng 100% vn nc ngoài và chi nhánh
ngân hàng nc ngoài và 5 ngân hàng liên doanh. S gia tng nhanh chóng s
lng các ngân hàng đã to ra cnh tranh ngày càng gay gt gia các ngân hàng
trong nc và gia các ngân hàng trong nc vi các ngân hàng nc ngoài đc
bit trong lnh vc hot đng ngân hàng bán l. Sc ép cnh tranh ngày càng ln đòi
hi mi ngân hàng đ tn ti và phát trin cn có nhng chin lc cho riêng mình,
to ra nhng đt phá mi cng nh thích ng nhanh nhy vi nhng bin đng trên
th trng tài chính trong nc cng nh khu vc.
Ngân hàng Thng mi C phn u t và Phát trin Vit Nam là ngân hàng
có quy mô ln th 2 ti Vit Nam, thng hiu BIDV đã đc đông đo khách hàng
2
là cá nhân, doanh nghip, đi tác trong và ngoài nc bit ti qua hn 50 nm hot
đng. Dù mi chuyn đi mô hình kinh doanh ngân hàng thng mi bán l t
tháng 9/2008 theo đnh hng ca BIDV nhng Chi nhánh Ngân hàng TMCP u
t và Phát trin Gia nh đã đt đc nhng kt qu khá tt trên th trng bán l.
Tuy nhiên, s tng trng cha thc s bn vng do nn tng khách hàng còn yu
cùng vi nhng tác đng khách quan t nn kinh t, t áp lc môi trng cnh tranh
ngày càng tng : đi th cnh tranh ngày càng có các hot đng kinh doanh đa dng
và mnh v tng trng th phn cng nh ngun lc hot đng. Mc dù chi nhánh
đã trin khai mt s dch v ngân hàng bán l và cng thu đc nhng kt qu nht
đnh nhng nhìn chung Chi nhánh vn cha có mt h thng các gii pháp đng b
đ thc hin chin lc bán l mt cách hu hiu dn đn nhng kt qu cha
tng xng vi tim nng ca đa bàn và quy mô ngân hàng.
Xut phát t nhng thc t trên, tác gi đã chn đ tài “Gii pháp đy mnh
phát trin dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit
Nam – Chi nhánh Gia nh đn nm 2020” làm đ tài nghiên cu cho lun vn tt
nghip ca mình.
2. Mcătiêuăcaăđ tài : đ ra các gii pháp phát trin dch v ngân hàng bán l ti
BIDV – Chi nhánh Gia nh. thc hin mc tiêu này, đ tài đi vào nghiên
cu 2 mc tiêu c th sau :
Phân tích và đánh giá thc trng tình hình hot đng kinh doanh dch v
ngân hàng bán l ti BIDV – Chi nhánh Gia nh
Xây dng các gii pháp phát trin dch v ngân hàng bán l ti Chi nhánh
đn nm 2020.
3. iătngăvà phm vi ca đ tài : Dch v ngân hàng bán l đc trin khai ti
BIDV – Chi nhánh Gia nh t nm 2007 đn nay.
5. Phngăphápănghiênăcu.
Lun vn ch yu da vào phng pháp phân tích và tng hp, phng pháp
điu tra, phng pháp thng kê đ nghiên cu lun vn.
6. ụănghaăkhoaăhcăvƠăthcătinăcaăđătƠi.
3
H thng hóa nhng vn đ mang tính lý lun v ngân hàng thng mi, các
dch v ngân hàng bán l, kinh nghim phát trin dch v ngân hàng bán l ca các
ngân hàng khác trên cùng đa bàn.
Phân tích thc trng và đánh giá tình hot đng kinh doanh dch v ngân hàng
bán l ti BIDV – Chi nhánh Gia nh, phân tích môi trng kinh doanh ti BIDV –
Chi nhánh Gia nh, t đó xây dng các gii pháp phát trin dch v ngân hàng bán
l ti Chi nhánh.
7. B cc đ tài.
Lun vn bao gm nhng phn chính sau :
Chng 1 : Tng quan v ngân hàng thng mi, dch v ngân hàng bán l ca
ngân hàng thng mi.
Chng 2 : Thc trng v dch v ngân hàng bán l ti BIDV – Chi nhánh Gia nh
t nm 2007 đn nay.
Chng 3 : Mt s gii pháp phát trin dch v ngân hàng bán l ti BIDV - Chi
nhánh Gia nh đn nm 2020.
4
CHNGă1ă:ăTNGăQUANăVăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI VÀ
DCHăVăNGỂNăHÀNGăBÁNăLăCAăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI.
1.1. TNG QUAN V NGỂNăHÀNGăTHNGăMI VÀ HOTăNG CA
NGỂNăHÀNGăTHNGăMI.
1.1.1. KháiănimăngơnăhƠngăthngămi.
“Ngân hàng là loi hình t chc tín dng có th đc thc hin tt c các hot
đng ngân hàng theo quy đnh ca Lut này. Theo tính cht và mc tiêu hot đng,
các loi hình ngân hàng bao gm ngân hàng thng mi, ngân hàng chính sách,
ngân hàng hp tác xã”. (Lut các t chc tín dng, 2010, trang 2)
Vì vy, lut các t chc tín dng cng xác đnh : “Ngân hàng thng mi là
loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot đng
kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li nhun. Các hot
đng ngân hàng là vic kinh doanh, cung ng thng xuyên mt hoc mt s các
nghip v sau : nhn tin gi, cp tín dng, cung ng dch v thanh toán qua tài
khon”.
1.1.2. Phơnăloi.
Da vào hình thc s hu có th phân loi gm : NHTM nhà nc, NHTM c
phn, NHTM liên doanh, NHTM 100% vn nc ngoài, chi nhánh NHTM nc
ngoài ti Vit Nam.
Da vào chin lc kinh doanh có th phân thành :
Ngân hàng bán buôn là ngân hàng tp trung cung cp mt s sn phm cho
khách hàng, tuy s lng sn phm không nhiu nhng giá tr ca tng sn
phm là rt ln. Khách hàng ca ngân hàng ch yu là các công ty, xí nghip có
quy mô ln, các tp đoàn kinh t, các tng công ty và các đnh ch tài chính.
Ngân hàng bán l chú trng đn vic đa dng hóa các sn phm. S lng sn
phm đa dng phong phú nhm đáp ng đc nhu cu ca nhiu đi tng
khách hàng.
5
Ngân hàng va bán buôn va bán l là loi hình ngân hàng giao dch và cung
ng dch v cho c khách hàng cá nhân ln khách hàng là công ty. ây là loi
hình NHTM ph bin nht. (Nguyn Minh Kiu, 2007)
1.1.3. Mt s dch v ngân hàng thng mi tiêu biu.
Dch v tin mt, thanh toán chuyn khon, y nhim chi, séc, th…
Dch v tin gi, cho vay, bo lãnh…
Dch v chuyn tin, Bankdraft, t vn, y thác, kiu hi.
Dch v khu tr t đng, y nhim chi đnh k (Standing order).
Dch v cho thuê két st, bo him, bt đng sn.
Dch v thanh lý tài sn theo di chúc ca khách hàng.
Dch v thit lp và thm đnh d án, môi gii tin t.
Dch v ngân hàng trên th trng chng khoán.
Dch v mua bán ngoi t, thanh toán quc t…(Nguyn Minh Kiu, 2007;
D.Cox, 1997)
1.2. DCH V NGÂN HÀNG BÁN L CAăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI.
1.2.1. KháiănimăvăngơnăhƠngăbánăl.
Theo khái nim ca t chc thng mi th gii (WTO) : “Ngân hàng bán l là
ni khách hàng cá nhân có th giao dch ti nhng đim giao dch ca ngân hàng đ
thc hin các dch v nh : gi tin tit kim và kim tra tài khon, th chp vay
vn, dch v th tín dng, th ghi n và các dch v khác đi kèm”.
Theo t đin gii ngha Tài chính - đu t – ngân hàng - k toán Anh - Vit,
Nhà xut bn khoa hc và kinh t (1999) cho rng : “Dch v ngân hàng bán l là
các dch v ngân hàng đc thc hin vi khách hàng là công chúng, thng có quy
mô nh và thông qua các chi nhánh nhm đi lp vi dch v ngân hàng bán buôn là
dch v ngân hàng dành cho các đnh ch tài chính và nhng dch v ngân hàng
đc cung cp vi s lng ln”.
Trong t đin ngân hàng và tin hc (2005) : “Ngân hàng bán l là dch v ngân
hàng dành cho qung đi qun chúng, thng là nhóm các dch v tài chính gm
6
cho vay tr dn, vay th chp, tín dng chng khoán, nhn tin gi và các tài khon
cá nhân”.
Mc dù còn nhiu quan đim v ngân hàng bán l nhng có th đi đn mt
đnh ngha thng nht và khái quát v ngân hàng bán l : Ngân hàng bán l là ngân
hàng cung ng sn phm dch v ngân hàng ti tng cá nhân riêng l, các doanh
nghip va và nh thông qua mng li chi nhánh, hoc khách hàng có th tip cn
trc tip vi sn phm dch v ngân hàng thông qua phng tin thông tin, đin t
vin thông.
1.2.2. căđimădchăvăngơnăhƠngăbán l.
Sn phm dch v ngân hàng bán l bao gm sn phm thuc tài sn n (huy
đng vn), tài sn có (cho vay) và các sn phm thuc dch v ngân hàng. Sn phm
dch v ngân hàng bán l thng đa dng v chng loi và phong phú v hình thc.
(Nguyn Minh Kiu, 2007)
Khác vi dch v bán buôn, đi tng phc v ch yu ca dch v ngân hàng
bán l là các khách hàng cá nhân, doanh nghip va và nh vi s lng ln và đa
dng v hình thc phc v.
Dch v ngân hàng bán l ch yu da trên nn tng công ngh và ngun nhân
lc. S phát trin DVNHBL ph thuc rt nhiu vào trình đ phát trin công ngh
thông tin ca nn kinh t nói chung và mi ngân hàng nói riêng. Bên cnh đó, đ
đa dch v đn tng đi tng khách hàng, ngân hàng phi có mt đi ng nhân
viên ln và thông tho nghip v. (Trn Huy Hoàng, 2007)
Mc tiêu ca DVNHBL là các khách hàng cá nhân nên dch v thng đn
gin, tp trung vào dch v tin gi và tài khon, tín dng, th, t vn đu t tài
chính cá nhân. (Nguyn Minh Kiu, 2007)
Tính cnh tranh v các dch v rt quyt lit. Cnh tranh không ch dng li
giá dch v mà còn thi gian, tc đ đa dch v đó ra th trng sm hay mun.
Chi phí hot đng trung bình cao. S lng khách hàng tuy nhiu nhng phân
tán rng khp. phc v khách hàng tt và có hiu qu, ngân hàng thng phi
m rng mng li, đu t giao dch trc tuyn nên chi phí cao và tn kém.
7
Phng thc qun lý và các hình thc tip th đa dng, phc tp hn ngân
hàng bán buôn do mng li khách hàng tri rng, lng khách hàng ln.
1.2.3. VaiătròăcaădchăvăngơnăhƠngăbánăl.
1.2.3.1. i vi nn kinh t.
Dch v ngân hàng bán l góp phn khai thác ngun lc ca nn kinh t mt
cách hiu qu và góp phn thc thi chính sách tin t quc gia. Vai trò này th hin
thông qua vic góp phn đy nhanh tc đ chu chuyn tin t trong nn kinh t, huy
đng các ngun lc trong xã hi t các đi tng khách hàng là doanh nghip va
và nh, các cá nhân trong xã hi cho quá trình phát trin. Bên cnh đó, dch v ngân
hàng bán l đáp ng đc các nhu cu s dng dch v ngân hàng s đông trong xã
hi nên đã góp phn nâng cao hiu qu kinh doanh ca xã hi.
Dch v ngân hàng bán l càng phát trin s th hin tính chuyên môn hóa ca
ngân hàng cung cp sn phm dch v, đa dch v đn gn hn vi ngi s dng.
Vì vy s góp phn gim chi phí ca xã hi và nâng cao hiu qu hot đng kinh
doanh các ch th khác. (Nguyn ng Dn, 2005)
phát trin có hiu qu các sn phm dch v ngân hàng bán l, buc ngân
hàng thng mi phi ng dng công ngh hin đi trong các sn phm dch v ca
mình. Vì vy, phát trin dch v ngân hàng bán l đã góp phn đa công ngh vào
cuc sng và giúp các ch th trong xã hi quen s dng và thích nghi dn vi các
sn phm dch v ngân hàng có ng dng công ngh cao.
Trong nn kinh t th trng, các doanh nghip va và nh, khách hàng cá
nhân khó có điu kin cnh tranh v vn, công ngh vi các doanh nghip ln. Phát
trin dch v ngân hàng bán l đã h tr tích cc các đi tng khách hàng này phát
trin thông qua tip cn ngun vn vay t ngân hàng, s dng các sn phm dch v
ngân hàng và nâng cao hiu qu đu t ngun lc ca mình.
Phát trin dch v bán l giúp cho nn kinh t qun lý và vn hành có hiu qu
hn khi s đông các hot đng ca ch th kinh t trong xã hi đu thông qua ngân
hàng. (F.Mishkin, 2004)
8
Dch v ngân hàng bán l không ch góp phn huy đng ngun lc trong nc
cho nn kinh t mà còn gm c ngun lc t nc ngoài thông qua hot đng chi tr
kiu hi, chuyn tin và kinh doanh ngoi t. (F.Mishkin, 2004)
1.2.3.2. i vi hot đng kinh doanh ngân hàng.
Phát trin dch v ngân hàng là cách thc hiu qu nht đ thay đi c cu kt
qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Theo hình thc kinh doanh truyn thng,
doanh thu ca ngân hàng ch yu t hot đng tín dng, thu dch v chim t trng
rt nh. Vi điu kin môi trng kinh doanh ngày càng phc tp, hot đng tín
dng có quá nhiu ri ro nên nu ch da vào ngun thu t tín dng s không n
đnh. Vì vy, chin lc hin nay ca các ngân hàng là đy mnh phát trin sn
phm dch v ngân hàng nhm tng ngun thu t dch v.(Nguyn ng Dn,2005)
Trong xu hng liên kt kinh t, mô hình tp đoàn hot đng khép kín vi
nhiu sn phm dch v bán chéo phong phú đa dng. Các đi tng khách hàng là
doanh nghip va và nh, khách hàng cá nhân to nn tng vng chc trong hot
đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi nên dch v ngân hàng bán l có vai trò
ht sc quan trng đi vi ngân hàng đ thc hin mc tiêu này.
Phát trin dch v bán l chính là cách thc khai thác có hiu qu công ngh
trang b cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng, to thêm ngun doanh thu đ thu
hi vn đu t công ngh, đng thi là cách thc gii thiu, qung cáo có hiu qu
thng hiu ca ngân hàng đó trên th trng. (F.Mishkin, 2004)
Phát trin dch v bán l mang li nhiu li ích t huy đng vn, tín dng và
dch v cho ngân hàng thng mi. Ngoài ngun vn huy đng có k hn tng đi
n đnh, ngân hàng thng mi còn có th s dng s d không k hn t các tài
khon thanh toán, tài khon m phát hành th, tài khon ký qu… đ huy đng
ngun vn vi lãi sut thp phc v cho hot đng kinh doanh.
Phát trin dch v ngân hàng bán l là c s đ ngân hàng phát trin mng
li, phát trin ngun nhân lc, đa dng hóa hot đng kinh doanh và ln mnh v
quy mô hot đng kinh doanh trên c s bn vng. (Nguyn ng Dn, 2005).
1.2.4. CácăsnăphmădchăvăngơnăhƠngăbánăl.
9
1.2.4.1. Huy đng vn.
Thông qua các bin pháp và công c đc s dng, ngân hàng thng mi huy
đng ngun vn t các khách hàng cá nhân, khách hàng là doanh nghip va và nh
theo các hình thc : tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin phát hành k
phiu, trái phiu và các khon tin gi khác. (Nguyn Minh Kiu, 2007)
Khách hàng cá nhân, doanh nghip va và nh có ngun vn nhàn ri không
ln nhng vi s lng khách hàng đông s to nên nn tng huy đng vn ln cho
ngân hàng thng mi. (Nguyn Minh Kiu, 2007)
Thông thng ngun vn huy đng thông qua các đi tng khách hàng này
có chi phí cao do đa bàn huy đng vn dàn tri, khách hàng cá nhân thng la
chn sn phm gi tin tit kim có k hn cho các khon vn tích ly, s cnh
tranh gay gt gia ngân hàng thng mi…(Lê Vn T, 2005)
Ngun vn huy đng t các khách hàng s dng dch v ngân hàng bán l
thng không đng đu v không gian đa lý do nh hng t ngun thu nhp và
trình đ dân trí. (Lê Vn T, 2005)
1.2.4.2. Cho vay khách hàng cá nhân, doanh nghip va và nh.
Cho vay khách hàng cá nhân, doanh nghip va và nh là nghip v có ca
ngân hàng thng mi. T trng cho vay đi vi khách hàng cá nhân, doanh nghip
va và nh ngày càng ln trong tng d n góp phn tng doanh thu, li nhun cho
ngân hàng thng mi. (Lê Vn T, 2005)
Vi tim nng th trng ln, dch v cho vay khách hàng cá nhân, doanh
nghip va và nh không ngng phát trin. Khi th tc cho vay gn nh, tài sn
đm bo đy đ s hn ch đc ri ro trong hot đng tín dng.
Cho vay khách hàng cá nhân và doanh nghip va và nh thng các đa bàn
phân tán, khon vay nh l nên chi phí qun lý cao. Bên cnh đó, các đi tng
khách hàng vay rt nhy cm vi các yu t lãi sut, thi hn và th tc…nên ngân
hàng thng mi b tác đng mnh bi yu t cnh tranh trên th trng và kh
nng trc li ca khách hàng. (Nguyn Minh Kiu, 2007).
1.2.4.3. Các sn phm dch v thanh toán.
10
Dch v thanh toán qua ngân hàng là thanh toán không dùng tin mt, thanh
toán di hình thc ngân hàng trích chuyn t tài khon ca ngi này chuyn sang
tài khon ca ngi khác theo lnh tr tin ca ch tài khon và đc hng mt
khon phí nht đnh. (Phan Th Thu Hà và Nguyn Th Thu Tho, 2002)
Hin nay ngân hàng thng mi đang áp dng các phng thc thanh toán
nh: chuyn tin trong ni b h thng ngân hàng, chuyn tin qua ngân hàng
thng mi khác, chuyn tin qua ngân hàng nc ngoài và thanh toán bù tr. Các
hình thc thanh toán bao gm : Séc, y nhim chi, y nhim thu, th tín dng, th
thanh toán…(Phan Th Thu Hà và Nguyn Th Thu Tho, 2002)
Vic ngân hàng thng mi cung ng dch v thanh toán mang li nhiu li
ích cho các ch th trong nn kinh t : h tr thanh toán không dùng tin mt, thanh
toán vt phm vi lãnh th ca mt quc gia, th thc thanh toán d dàng, thun li
và nhanh chóng, đm bo an toàn trong thanh toán cho ngi bán ngi mua.
Dch v thanh toán cng đóng vai trò rt quan trng trong vic to doanh thu
dch v cho ngân hàng thng mi. (Nguyn Minh Kiu, 2007).
1.2.4.4. Dch v ngân hàng đin t.
Internet Banking :
Dch v Internet Banking là dch v ngân hàng mà khách hàng giao dch vi
ngân hàng thông qua Internet. Khách hàng có th kim tra các thông tin v tài
khon, s d, tin gi, tin vay và thc hin các giao dch nh chuyn tin, thanh
toán hóa đn… Hin nay dch v Internet banking không còn “đc quyn” bi mt
vài ngân hàng ln nh Vietcombank, Techcombank, BIDV, Vietinbank mà nhiu
ngân hàng, k c mi thành lp nh BaoVietBank, LienVietBank,
TienPhongBank… cng đã trin khai đ cung cp nhiu tin ích đa dng cho khách
hàng. (Nguyn Minh Kiu, 2007)
Telephone Banking.
Dch v Telephone Banking là loi hình dch v mà khách hàng s dng đin
thoi gi đn mt s máy c đnh ca ngân hàng cung cp dch v đ thc hin các
11
giao dch hoc kim tra thông tin tài khon (tùy thuc vào dch v ngân hàng cung
cp). (Nguyn Minh Kiu, 2007)
Mobile Banking.
Dch v Mobile Banking là loi hình dch v ngân hàng giao dch qua đin
thoi di đng. Mobile Banking cho phép khách hàng thông qua đin thoi di đng
có th truy cp các thông tin v tài khon cá nhân hoc thc hin các giao dch
thanh toán hóa đn và nhn thông tin v t giá hi đoái, giá c th trng, lãi sut
tit kim… (Nguyn Minh Kiu, 2007)
Home banking.
Home Banking là dch v ngân hàng mà các giao dch đc tin hành ti nhà
thông qua h thng máy tính ni vi h thng máy tính ca ngân hàng. Thông qua
dch v Home Banking, khách hàng có th thc hin các giao dch v chuyn tin,
t giá, lãi sut, báo có, báo n…(Nguyn Minh Kiu, 2007)
PC Banking.
PC Banking là dch v mà ngân hàng cung cp phn mm và cài đt ti máy
ca khách hàng, khách hàng có th truy cp tài khon ca mình qua modem và thc
hin mt s giao dch liên quan đn hot đng ca tài khon. (Nguyn Minh Kiu,
2007).
1.2.4.5. Dch v th.
Th thanh toán là phng tin thanh toán không dùng tin mt mà ch th có
th s dng đ rút tin mt, chuyn khon, vn tin s d…ti ngân hàng đi lý, các
máy rút tin t đng (ATM) hoc thanh toán tin hàng hóa, dch v. i vi ngân
hàng thng mi, vic phát hành và thanh toán th là hot đng bao gm các nghip
v cho vay, huy đng vn, thanh toán trong nc và nc ngoài. (Nguyn Minh
Kiu, 2007)
Dch v th da trên hai loi th chính là th ni đa và th quc t.
Th trong nc là th thanh toán do ngân hàng trong nc phát hành và bán
cho khách hàng s dng dch v đ tr tin hàng hóa, dch v, các khon thanh toán
khác. (Lê Vn T, 2005)
12
Th thanh toán quc t là phng tin thanh toán không dùng tin mt đc
lu hành trên toàn th gii và ph bin các nc đang phát trin. Hin nay có các
loi th quc t tiêu biu ti Vit Nam : th Visa do Bank of American phát hành
có quy mô phát trin nht th gii; th Master card do 4 ngân hàng California đi
tên thành Western States Bank Card Association (WSBA) liên kt phát hành; th
JCB do ngân hàng Sawa Nht Bn phát hành; th Ameracan Express do t chc
American Express phát hành. (Lê Vn T, 2005)
Dch v th góp phn quan trng trong vic huy đng vn, thu dch v và nâng
cao hình nh ca ngân hàng thng mi trong công chúng. Sn phm dch v th
gn lin vi ng dng công ngh hin đi ca ngân hàng và kh nng liên kt gia
các ngân hàng thng mi trong khai thác th trng và tn dng c s h tng công
ngh thông tin. (D.Ritter, 2002).
1.2.4.6. Các sn phm dch v khác.
Chi tr kiu hi.
Hot đng kiu hi là mt sn phm dch v ngân hàng ch yu phc v
chuyn tin ca các cá nhân đi ra nc ngoài hoc t nc ngoài v Vit Nam. Hin
nay các ngân hàng thng mi đang khai thác các kênh kiu hi chuyn tin thông
qua các công ty dch v kiu hi trong nc và quc t, t chc tín dng đc phép
chuyn tin kiu hi. (Nguyn Minh Kiu, 2007)
Thu h, chi h.
ây là dch v mà ngân hàng đc các ch tài khon y nhim thc hin các
dch v thu h tin np vào tài khon, chi tin phc v các nhu cu hot đng kinh
doanh ca ch tài khon. (Nguyn Minh Kiu, 2007)
Ct gi tài sn.
Ngân hàng thng mi có th nhn gi h các tài sn quý him, các tài sn
khác ca khách hàng trong thi gian nht đnh và có thu phí. (D.Ritter, 2002).
1.2.5. PhátătrinădchăvăngơnăhƠngăbánăl.
1.2.5.1. Các tiêu chí đánh giá s phát trin dch v ngân hàng bán l.
Các ch tiêu đnh lng :
13
+ Quy mô dch v : th hin qua s dch v mà ngân hàng cung cp. Quy mô
càng ln chng t s đa dng v chng loi DVNH càng nhiu.
+ S lng khách hàng và th phn : bt k mt dch v nào đu không đc
đánh giá là tt hay mt nhà cung cp dch v không đc đánh giá là phát trin nu
không đc mt lc lng khách hàng đông đo đón nhn và s dng. Vic phát
trin DVNHBL cng không nm ngoài quy lut chung đó. Hin nay, khi đánh giá
s phát trin DVNHBL, mt trong nhng tiêu chí quan trng là th phn hay s
lng khách hàng mà mi ngân hàng có đc trên đa bàn.
V s lng khách hàng : không ch th hin s đông khách hàng mà còn
th hin nhóm khách hàng mc tiêu mà ngân hàng đó xác đnh.
V th phn : th phn th hin mc đ chim lnh th trng ca mt ngân
hàng trên mt khu vc, đa bàn nht đnh. Th phn bao gm phn dch v tiêu th
ca mt ngân hàng so vi tng khi lng dch v tiêu th trên th trng.
+ Gim chi phí thc hin giao dch ca khách hàng : DVNHBL càng phát trin
thì mc phí giao dch ngày càng gim do mc đ cnh tranh cng nh trình đ công
ngh ca các ngân hàng ngày càng gia tng. Phí giao dch ngân hàng đin t đc
đánh giá là mc rt thp so vi giao dch truyn thng, đc bit là giao dch qua
internet, t đó góp phn làm tng thu nhp cho ngân hàng.
+ Tng thu nhp cho ngân hàng : là kt qu tng hp ca s phát trin các dch
v c v s lng và cht lng. DVNHBL không th xem là phát trin nu không
mang li li nhun thc t cho ngân hàng. các nc phát trin, doanh thu t
DVNHBL chim trên 50% tng doanh thu ngân hàng nhng Vit Nam mi ch
đt khong 12%. Thu nhp t lnh vc bán l có th đc tính chung cho tt c các
dch v hoc có th tính theo đu ngi, theo loi hình dch v đ phn ánh hiu
qu phát trin ca dch v đó. (Trn Huy Hoàng, 2007; D.Ritter, 2002)
Các ch tiêu đnh tính.
+ Phát trin nn khách hàng.
14
Nn khách hàng là mt nhân t cn thit thúc đy phát trin hot đng và các
c hi kinh doanh ca ngân hàng. Nn khách hàng phn ánh kh nng kinh doanh
ca ngân hàng, là đng lc thúc đy hot đng kinh doanh phát trin.
+ Tng tin ích ca dch v :
Thc t cho thy các DVNH mang tính đng nht cao do đó vn đ quan trng
là ngân hàng nào bit to ra s khác bit trong tng dch v thì ngân hàng đó s có
li th so sánh trong cnh tranh. Mt trong nhng tiêu chí đánh giá cht lng dch
v mà khách hàng nào cng đ cp đn là tin ích ca dch v.
Tin ích ca dch v là nhng giá tr dch v gia tng mà ngân hàng cung cp
cho khách hàng nh : thun tin, d dàng, đn gin và có nhiu chc nng. Tin ích
ca dch v còn phn ánh trình đ ng dng công ngh ca mi ngân hàng. Do đó,
tin ích ca dch v là tiêu chí quan trng đ khách hàng đánh giá mc đ hin đi
ca dch v và la chn s dng các DVNH.
+ Tính an toàn : hot đng kinh doanh ca ngân hàng là hot đng cha nhiu
ri ro, do đó, đ đánh giá s phát trin ca mng hot đng nào đó, ngi ta luôn
quan tâm đn tính an toàn. Tính an toàn trong vic cung cp DVNHBL th hin
an toàn ngân qu, an toàn tín dng, bo mt các thông tin khách hàng, an toàn trong
vic ng dng các công ngh hin đi. (Trn Huy Hoàng, 2007; D.Ritter, 2002)
1.2.5.2. Phân tích môi trng nh hng đn s phát trin ca dch v NHBL.
a) Môi trng bên trong.
Chin lc.
Chin lc là tp hp các chui hot đng đc thit k nhm to ra li th
cnh tranh bn vng, nó không ch là mt k hoch, mt ý tng mà đó là trit lý
sng ca mt ngân hàng. hot đng NHBL là mt trong nhng th mnh ca
ngân hàng thì các nhà qun tr ngân hàng cn xem hot đng NHBL là chin lc
kinh doanh ca mình và xây dng mt chin lc riêng cho hot đng này. Ngoài
ra, chin lc phát trin DVNHBL cn phi thông thoáng, linh hot, hiu qu đ có
th tng kh nng cnh tranh trên th trng và thu hút khách hàng. Trên c s xây
dng mt chin lc c th, ngân hàng có th phân b ngun lc v vn, nhân
15
lc… mt cách phù hp và đa ra nhng mc tiêu hot đng c trong dài hn và
ngn hn nhng nu ngân hàng không chú trng đn mng dch v này và không có
mt chin lc nào c thì hot đng NHBL s không có c hi phát trin.
Nng lc tài chính và công ngh.
Nng lc tài chính là mt yu t nn tng quan trng trong hot đng kinh
doanh ca ngân hàng. Mt ngân hàng có tim lc tài chính mnh s to tâm lý an
tâm, an toàn khi đn giao dch. Tim lc tài chính cho phép ngân hàng phát trin
các th trng, dch v mi, thu hút đc ngun nhân lc cht lng cao và đc bit
có điu kin đu t vào c s h tng, công ngh thông tin. Vì vy, nu ngân hàng
không to ra đc th mnh v vn, c vn t có và vn huy đng s khó đáp ng
nhu cu kinh doanh và cnh tranh trên th trng.
Bên cnh đó, công ngh hin đi là c s quan trng đ các ngân hàng trin
khai DVNHBL. Nh có công ngh hin đi, ngân hàng mi có th xây dng đc
nhng kênh phân phi an toàn, bo mt cao, đa dng và hiu qu cung cp cho
khách hàng.
Thng hiu.
Nhng ngân hàng có nng lc tài chính vng mnh thng gn lin vi mt
thng hiu mnh và ni ting. Giá tr thng hiu đôi khi còn cao hn giá tr các
tài sn hu hình ca ngân hàng. Thng hiu mang li cho ngân hàng nhiu li ích
nh : d dàng đc khách hàng nhn din trong hàng lot các nhà cung cp dch v
là ngân hàng hoc phi ngân hàng; thng hiu mnh làm cho ngân hàng có v ln
hn so vi thc t, mt dch v có thng hiu tt có th đem li cm nhn cho
khách hàng rng các dch v do ngân hàng này cung cp thng s có cht lng
cao hn các ngân hàng khác; to hình nh tt v kinh nghim và đ tin cy vi
khách hàng; to điu kin cho ngân hàng thâm nhp th trng và cung cp các dch
v mi thông qua các k hoch tip th; cung ng lòng t hào cho khách hàng khi
s dng dch v nh “sành điu”, “phong cách”, “đng cp, “giàu có”, tng tính hp
dn đi vi ngun nhân lc tài nng trong điu kin cnh tranh gay gt gia các
16
ngân hàng, t chc tài chính; cung cp cho ngân hàng kh nng bán dch v ca
mình vi giá cao hn so vi các ngân hàng có thng hiu kém hn.
C cu t chc và nhân s.
Khi ngân hàng phát trin vi quy mô ngày càng ln, khi lng và tính cht
công vic ngày càng nhiu và phc tp hn thì mô hình t chc cp hi s chính
và chi nhánh phân cp theo loi hình nghip v, cha chú trng qun lý theo th
trng và đi tng phc v s có nhng hn ch trong vic hoch đnh chin lc,
k hoch kinh doanh do thiu các c quan và c s d liu v phân tích, d báo môi
trng kinh doanh, đánh giá ngun lc và xác đnh tm nhìn trung, dài hn vn là
công c qun lý c bn ca các NHTM hin đi. Vì vy, cu trúc li các phòng tác
nghip theo loi hình nghip v sang nhóm khách hàng và loi dch v s khc phc
đc nhng mt hn ch nh kim soát đc ri ro, nâng cao nng lc kim soát,
phát trin và nâng cao cht lng dch v, nâng cao trình đ nghip v - mt ngi
bit nhiu vic, to điu kin thun li cho vic b trí sp xp t chc cán b. (
Lng Trng, 2008)
Trong qun tr ngun nhân lc, toàn b cán b nhân viên trong mt doanh
nghip đc xem là khách hàng ni b. Cht lng dch v khách hàng bên ngoài
ca doanh nghip ph thuc nhiu vào cht lng phc v ca khách hàng ni b.
Vì vy mi ngân hàng phi có chin lc phát trin ngun nhân lc riêng ca mình
đ thu hút và duy trì ngun nhân lc có cht lng cao.
Sn phm dch v.
Sáng to và phát trin sn phm dch v mi bên cnh các sn phm truyn
thng luôn là chin lc phát trin phù hp nht. Nu ngân hàng mun tip tc phát
trin thì không th dng li nhng thành công nht đnh trong lnh vc đang hot
đng mà phi luôn tìm kim nhng thách thc mi ti mt th trng tim nng nh
dch v bán l. Trong điu kin cnh tranh ngày càng gay gt, yu t quyt đnh cho
s thành bi ca sn phm chính là tính đc đáo ca ý tng. Bng vic tung ra mt
sn phm ni bt lên so vi đi th cnh tranh, tính đc đáo có th giúp vic thâm
17
nhp ca sn phm và dch v vào mt th trng hoàn toàn mi tr nên thun li
hn.
b) Môi trng bên ngoài.
Môi trng nhân khu hc.
“Lc lng đu tiên ca môi trng cn theo dõi là dân s, bi vì con ngi
to nên th trng” (Philip Kotler, 2008). có chin lc marketing DVNHBL
phù hp vi đa bàn phát trin, Ngân hàng phi quan tâm đn quy mô và t l tng
dân s các thành ph, s phân b tui tác và c cu dân tc, trình đ hc vn,
cng nh các đc đim ca tng khu vc.
Môi trng kinh t.
các nc phát trin, khi các thành phn kinh t phát trin vi mt trình đ
cao s to ra c s h tng thun li phát trin DVNHBL. Ngi dân chi tiêu bng
th thay vì dùng tin mt và mi mt đim bán hàng đu là đn v chp nhn th.
Do đó, dch v th và cho vay tiêu dùng thông qua hình thc phát hành th rt phát
trin các ngân hàng. Ngoài ra, ngi dân xem cho vay tiêu dùng ca ngân hàng là
ngun tài tr ph bin cho nhng nhu cu tiêu dùng ca mình thay vì tìm đn bn
bè ngi thân. Ngc li, khi nn kinh t phát trin trình đ thp là mt trong
nhng yu t khách quan hn ch s phát trin ca DVNHBL.
Mt yu t na ph thuc môi trng kinh t là chu kì và mc đ n đnh ca
nn kinh t. Nn kinh t giai đon tng trng là điu kin thun li đ các ngân
hàng m rng hot đng NHBL. Kinh t tng trng, thu nhp bình quân đu ngi
tng, tht nghip gim, sn xut m rng, tiêu dùng tng dn đn hot đng NHBL
có nhiu c hi phát trin mnh. Trong nn kinh t n đnh, không có khng hong
ngi dân s thy yên tâm v công vic ca mình và lc quan v tng lai. T đó h
có xu hng tip cn và s dng các dch v ngân hàng càng nhiu đ phc v mc
đích nâng cao cht lng cuc sng. Các doanh nghip càng có nhu cu m rng
sn xut kinh doanh, càng có nhu cu vay vn ngân hàng, nhu cu v qun lý tin
mt, dch v tài chính càng cao…Ngc li, khi nn kinh t suy thoái và bt n, cá
nhân và h gia đình cm thy không tin tng, nht là khi h thy tình trng tht