BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HCM


NGUYNăTHăHÀ


HOÀNăTHINăHăTHNGăXPăHNG TệNăDNGă
DOANHăNGHIPăTIăNGỂNăHÀNGăNỌNGăNGHIPă
VÀăPHỄTăTRINăNỌNGăTHÔN VITăNAMă
ậ CHI NHÁNH BỊNHăTHUN





LUNăVNăTHCăSăKINHăT





TP.H CHÍ MINH- NM 2012

BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HCM


NGUYNăTHăHÀ

HOÀNăTHINăHăTHNGăXPăHNGăTệNăDNGă
DOANHăNGHIPăTIăNGỂNăHÀNGăNỌNGăNGHIPă
VÀăPHỄTăTRINăNỌNGăTHỌNăVITăNAMă
ậ CHI NHÁNH BỊNHăTHUN


CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG
MẩăS:ă60340201

LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGIăHNGăDNăKHOAăHC
PGS.TS. TRMăTHăXUỂNăHNG


TP.H CHÍ MINH- NM 2012

LIăCAMăOAN

Tác gi cam đoan Lun vn Thc s kinh t này do chính tác gi nghiên cu vƠ
thc hin. Các thông tin, s liu đc s dng trong lun vn nƠy lƠ trung thc vƠ
đc tng hp t các ngun đáng tin cy.

Tác gi: Nguyn Th Hà















MCăLC
Trang
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC  TH, S 
DANH MC PHN PH LC
LI M U
CHNGă 1: Lụă LUNă TNGă QUANă Vă XPă HNGă TệNă DNGă
DOANHăNGHIPăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI 1
1.1.ăTngăquanăvăxpăhngătínădngădoanhănghipătiăNHTM 1
1.1.1. Khái nim Ngơn hƠng thng mi 1
1.1.2. Khái nim xp hng tín dng, h thng xp hng tín dng doanh nghip . 1
1.1.3.Phơn loi theo đi tng xp hng tín dng 2
1.1.4. Mc đích ca xp hng tín dng doanh nghip ti NHTM 3
1.1.5. Các phng pháp xp hng tín dng doanh nghip 3
1.1.6. Mô hình xp hng tín dng doanh nghip ti NHTM 5
1.1.8. Nguyên tc xp hng tín dng doanh nghip ti NHTM 6
1.1.9. Các nhơn t nh hng đn xp hng tín dng doanh nghip ti NHTM 7
1.1.10. Quy trình xp hng tín dng doanh nghip 10
1.2.ăVaiătròăcaăxpăhngătínădngătrongăqunătrăriăroătínădng 11
1.2.1. Khái nim qun tr ri ro tín dng 11

1.2.2. Mc tiêu ca qun tr ri ro tín dng 11
1.2.3. Vai trò ca xp hng tín dng trong qun tr ri ro tín dng 12
1.2.4. Vai trò ca xp hng tín dng doanh nghip 13
1.3. Kinhănghim xpă hngă tínă dngă doanhă nghipă caă mtăsătăchcăvƠăngơnă
hàng trênăthăgiiăđiăvi VităNam 13
1.3.1. Xp hng tín dng doanh nghip ti mt s t chc vƠ ngơn hƠng trên th
gii 13
1.3.2. BƠi hc kinh nghim đi vi xp hng tín dng doanh nghip ti NHTM
Vit Nam 20
KT LUN CHNG 1 22
CHNGă 2: THCă TRNGă Hă THNGă XPă HNGă TệNă DNGă
DOANHă NGHIPă TIă NGỂNă HÀNGă NỌNGă NGHIPă VÀă PHỄTă TRINă
NỌNGă THỌNă VITă NAMă ậ CHIă NHỄNHă BỊNHă THUNă (AGRIBANKă
BỊNHăTHUN) 23
2.1.ăGiiăthiuăvăAgribankăBìnhăThun 23
2.1.1. Quá trình hình thƠnh vƠ phát trin ca Agribank Bình Thun 23
2.1.2. Mô hình t chc ca Agribank Bình Thun 24
2.2.ăTìnhăhìnhăhotăđngăkinhădoanhăcaăAgribankăBìnhăThun 26
2.2.1. Kt qu hot đng kinh doanh 26
2.2.2. Hot đng tín dng 27
2.2.3. Chính sách tín dng ca Agribank Bình Thun 31
2.3.ă Thcă trngă hă thngă xpă hngă tínă dngă doanhă nghipă tiă Agribankă Bìnhă
Thun 31
2.3.1. C s pháp lỦ cho vic xp hng tín dng doanh nghip ti Vit Nam . 31
2.3.2. C s pháp lỦ cho vic xp hng tín dng doanh nghip ti Agribank
Bình Thun 32
2.3.3. Nguyên tc tính đim xp hng tín dng doanh nghip 33
2.3.4. K tính đim xp hng tín dng doanh nghip 33
2.3.5. S dng kt qu tính đim xp hng tín dng doanh nghip 33
2.3.6. Mô hình tính đim xp hng tín dng doanh nghip 34

2.3.7. Trình t thc hin tính đim XHTD doanh nghip 35
2.3.8. Kt qu xp hng tín dng doanh nghip ca Agribank Bình Thun 38
2.3.9. Thc hin kho sát Ủ kin v h thng XHTD doanh nghip ti Agribank
Bình Thun 41
2.4.ăánhăgiáăhăthngăxpăhngătínădngădoanhănghipătiăAgribankăBìnhăThun
42
2.4.1. Nhng kt qu đt đc 42
2.4.2. Nhng hn ch 48
2.4.3. Nguyên nhơn ca nhng hn ch. 53
KT LUN CHNG 2 57
CHNGă3: GIIăPHỄPăHOÀNăTHINăHăTHNGăXPăHNGăTệNăDNGă
DOANHăNGHIPăTIăAGRIBANKăBỊNHăTHUN 58
3.1.ănhăhngăphátătrinăcaăAgribankăBìnhăThunăđnănmă2015 58
3.2.ănhăhngăphátătrinăhăthngăxpăhngătínădng 58
3.3.ăGiiăphápăhoƠnăthinăhăthngăxpăhngătínădngădoanhănghipătiăAgribankă
BìnhăThun 59
3.3.1. i vi Agribank Bình Thun 59
3.3.2. i vi Agribank Vit Nam 63
3.3.3. i vi khách hƠng doanh nghip 72
3.3.4. i vi các c quan chc nng 72
KT LUN CHNG 3 76
KT LUN 77
TÀI LIU THAM KHO
PH LC









DANHăMCăCỄCăT VITăTT

Kýăhiu Dinăgii
Agribank Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development:
Ngơn hƠng Nông nghip vƠ Phát trin Nông thôn Vit
Nam
Agribank Bình Thun - Ngơn hƠng Nông nghip vƠ Phát trin Nông thôn Vit
Nam ậ chi nhánh Bình Thun
BASEL Hip c quc t v giám sát hot đng ngơn hƠng
BCTC Báo cáo tài chính
BIDV Bank for Investment and Development of Vietnam:
Ngơn hƠng u t vƠ Phát trin Vit Nam.
CIC Credit Information Center: Trung tơm Thông tin tín dng
ca Ngơn hƠng NhƠ nc.
CN Chi nhánh
DN Doanh nghip
DNNN Doanh nghip NhƠ nc.
DPRR D phòng ri ro
TNN Doanh nghip có vn đu t nc ngoƠi.
HG H gia đình
HTXHTDNB H thng xp hng tín dng ni b
Moody’s T chc xp hng tín dng ca M, Moody’s Investors
Service
NH Ngân hàng
NHNN Ngơn hƠng NhƠ nc Vit nam.
NHNo Ngơn hƠng Nông nghip
NHNo&PTNT Ngơn hƠng Nông nghip vƠ Phát trin Nông thôn
NHPTNo Ngơn hƠng Phát trin Nông nghip

NHTM Ngân hàng thng mi.

NHTW Ngơn hƠng Trung ng
NVTD Nhân viên tín dng
PAKD Phng án kinh doanh.
RAM C quan đnh mc tín nhim ca Malaysia, Rating
Agency of Malaysia
RRTD Ri ro tín dng
S&P T chc xp hng tín dng ca M, Standard & Poor's
TCKT T chc kinh t
TCTD T chc tín dng
TSB TƠi sn đm bo
TTQT Thanh toán quc t
Vietcombank Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Viet
Nam: Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam.
VBARD Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development:
Ngân hàng Nông nghip vƠ Phát trin Nông thôn Vit
Nam
XHTD Xp hng tín dng
XHTN Xp hng tín nhim











DANHăMCăCỄCăBNGăBIU
Trang

Bng 2.1. Kt qu hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng t nm 2008 đn tháng
6/2012 26
Bng 2.2: Hot đng tín dng ca ngơn hƠng giai đon t nm 2008 đn tháng
6/2012 28
Bng 2.3: Các ch tiêu tƠi chính tính đim XHTD doanh nghip ca Agribank Bình
Thun 36
Bng 2.4: Trng s các ch tiêu phi tƠi chính tính đim XHTD doanh nghip ca
Agribank Bình Thun 37
Bng 2.5: Trng s các ch tiêu tƠi chính vƠ phi tƠi chính tính đim XHTD doanh
nghip ca Agribank Bình Thun 38
Bng 2.6: H thng kỦ hiu XHTD doanh nghip ca Agribank Bình Thun 38
Bng 2.7: Kt qu xp hng tín dng doanh nghip ca Agribank Bình Thun 39
Bng 2.8: So sánh kt qu xp loi nhóm n gia điu 7 vi điu 6 theo Quyt đnh
493/2005/Q-NHNN ngƠy 22/04/2005 ca NHNN ti thi đim
30/06/2012 40
Bng 2.9: So sánh h thng xp hng tín dng doanh nghip ti Agribank Bình
Thun vi mt s ngơn hƠng khác trên cùng đa bƠn 43
Bng 2.10: So sánh h thng xp hng tín dng doanh nghip ti Agribank Bình
Thun vi mt s ngơn hƠng khác trên cùng đa bƠn 52
Bng 3.1. Bng đ xut chnh sa, b sung mt s ch tiêu phi tƠi chính 66
Bng 3.2: Kt qu tính đim Công ty TNHH A trc vƠ sau khi kin ngh sa đi,
b sung 71



DANHăMCăCỄC  TH,ăSă
Trang


 th 2.1 Kt qu hot đng kinh doanh ca Ngơn hƠng t nm 2008 đn T6/2012 27
 th 2.2 Hot đng tín dng ca Ngơn hƠng t nm 2008 đn T6/2012 30
S đ 2.1 S đ b máy t chc ca Agribank Bình Thun 25























DANHăMC PHN PHăLC

Bng 1: Xác đnh ngƠnh ngh

Bng 2: Xác đnh quy mô
Bng 3: Tính đim tƠi chính
Bng 4: Tính đim phi tƠi chính
Bng 5: Tính đim phi tƠi chính
Bng 6: Kt qu kho sát Ủ kin
Bng 7: Kt qu tính đim Công ty TNHH A
Hình 1: Báo cáo tng hp vƠ so sánh kt qu phơn loi n gia điu 6 vƠ điu 7 Quyt
đnh 493 ngƠy 22/04/2005 ca NHNN

Hình 2: Báo cáo tng hp vƠ so sánh kt qu phơn loi n gia điu 6 vƠ điu 7 Quyt
đnh 493 ngƠy 22/04/2005 ca NHNN
Hình 3: Báo cáo tng hp vƠ so sánh kt qu phơn loi n gia điu 6 vƠ điu 7 Quyt
đnh 493 ngƠy 22/04/2005 ca NHNN














LIăMăU
1. Tính cp thit ca đ tài
Ngơn hƠng Nông nghip vƠ Phát trin Nông thôn Vit Nam lƠ mt trong

nhng ngơn hƠng thng mi ln  Vit Nam, có mng li rng khp trên toƠn
quc vi hn 2.300 chi nhánh vƠ phòng giao dch, trong đó có chi nhánh tnh Bình
Thun. Nm trên đa bƠn thƠnh ph Phan Thit đang phát trin mnh v kinh t
cng nh phát trin h thng các ngơn hƠng thng mi, Ngơn hƠng Nông nghip
vƠ Phát trin Nông thôn Vit Nam ậ CN Bình Thun không ngng đi mi, phát
trin hot đng kinh doanh đ chim lnh th phn, thu hút đc nhiu khách hƠng
vƠ tng thu nhp. Tín dng lƠ hot đng trung tơm ca Ngơn hƠng nông nghip vƠ
Phát trin Nông thôn Vit Nam ậ CN Bình Thun và mang đn hn 90% tng thu
nhp. Tín dng cng lƠ hot đng có nhiu ri ro nht ca ngơn hƠng, vì vy vic
phát trin các công c qun tr ri ro tín dng luôn lƠ vn đ quan trng vƠ lƠ mc
tiêu hƠng đu đi vi ngơn hƠng.
ƣ có nhiu công c qun tr ri ro tín dng đc Ngơn hƠng Nông nghip và
Phát trin Nông thôn Vit Nam ậ CN Bình Thun s dng nh: phơn loi nhóm n
vay theo quy đnh ca Ngơn hƠng NhƠ nc; xp loi uy tín khách hƠng qua phơn
tích lch s giao dch quan h tín dng ca khách hƠng vi ngơn hƠng; xp loi
khách hƠng qua kt hp các ch tiêu hiu qu kinh doanh, h s thanh toán nhanh,
h s t tƠi tr, nhóm n vƠ thc hin chính sách pháp lut; ngơn hƠng thc hin
chính sách u đƣi đi vi khách hƠng vay vn, v.vầ. Hin nay, Ngơn hƠng nông
nghip vƠ Phát trin Nông thôn Vit Nam ậ CN Bình Thun đang ng dng h
thng xp hng tín dng, lƠ mt trong nhng công c qun tr ri ro tín dng mt
cách khoa hc vƠ hiu qu mƠ các NHTM hin nay đang trin khai áp dng. Công
c qun tr ri ro nƠy đi vi Ngơn hƠng nông nghip vƠ Phát trin Nông thôn Vit
Nam ậ CN Bình Thun vn còn đang mi m vƠ còn cha phát huy ht tác dng ca
nó trong quá trình hot đng kinh doanh, chính vì vy mƠ tôi đƣ chn đ tƠi: “Hoàn
thin h thng xp hng tín dng doanh nghip ti Ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông thôn Vit Nam – chi nhánh Bình Thun”.

2. Mc tiêu nghiên cu
-  tƠi tip cn c s lỦ lun v xp hng tín dng doanh nghip, tìm hiu các
nhơn t nh hng đn xp hng tín dng doanh nghip, vai trò ca xp hng tín

dng doanh nghip trong qun tr ri ro tín dng vƠ s lc h thng xp hng tín
dng doanh nghip trên th gii, bƠi hc kinh nghim đi vi Vit Nam
- Phân tích thc trng h thng xp hng tín dng doanh nghip ti Ngân hàng
Nông nghip vƠ Phát trin Nông thôn Vit Nam ậ CN Bình Thun (Agribank Bình
Thun), t đó tìm ra nhng kt qu đt đc vƠ nhng hn ch cng nh nguyên
nhân nhng hn ch ca h thng xp hng tín dng doanh nghip.
- Trên c s phơn tích đó, đ tƠi nghiên cu đ xut các gii pháp góp phn
hoƠn thin cho công tác xp hng tín dng doanh nghip ti Agribank Bình Thun
đ công tác qun tr ri ro tín dng doanh nghip ngƠy cƠng hiu qu hn và giúp
Ngơn hƠng ngƠy cƠng phát trin bn vng hn.
3. i tng và phm vi nghiên cu
 tƠi nghiên cu h thng xp hng tín dng ti Ngơn hƠng Nông nghip vƠ
Phát trin Nông thôn Vit Nam ậ chi nhánh Bình Thun nm 2012 vƠ tp trung vƠo
đi tng khách hàng là doanh nghip.
C s ca phm vi nghiên cu trên lƠ do Agribank Bình Thun đc áp dng
chính thc h thng XHTD đi vi khách hƠng doanh nghip t ngƠy 31/03/2012.
NgoƠi ra, do hn ch v mt thi gian nghiên cu vƠ kh nng tip cn tƠi liu
nên đ tƠi không th đi sơu tìm hiu vƠ phơn tích ht các vn đ liên quan đn h
thng XHTD doanh nghip nh: b ch tiêu chun dùng đ so sánh, cách thc đánh
giá, thang đim chun,ầ Nhng vn đ nƠy cn phi mt rt nhiu thi gian nghiên
cu, kho sát mƠ trong phm vi đ tƠi nƠy không th thc hin đc.
4. Phng pháp nghiên cu
 tƠi s dng phng pháp thng kê, phân tích, so sánh và s dng phng
pháp chuyên gia là lp Ủ kin thm dò nhng đi tng có chuyên môn trong
Agribank Bình Thun đ đánh giá thc trng h thng XHTD doanh nghip, t đó

đ xut gii pháp hoƠn thin h thng xp hng tín dng doanh nghip ti Agribank
Bình Thun.
5. Cu trúc ni dung nghiên cu
B cc ca đ tƠi nghiên cu đc chia thƠnh 3 chng (không k phn m

đu vƠ kt lun)
Chng 1: Khung lỦ thuyt v xp hng tín dng doanh nghip ti ngơn hƠng
thng mi
Chng 2: Thc trng h thng xp hng tín dng doanh nghip ti Ngơn hƠng
Nông nghip vƠ Phát trin Nông thôn Vit Nam ậ chi nhánh Bình Thun (Agribank
Bình Thun)
Chng 3: Gii pháp hoƠn thin h thng xp hng tín dng doanh nghip ti
Agribank Bình Thun
6. Lc kho các nghiên cu có liên quan:
Nh đƣ trình bƠy, h thng xp hng tín dng lƠ mt trong nhng công c
qun lỦ ri ro tín dng mt cách khoa hc vƠ hiu qu mƠ các NHTM hin nay đang
trin khai áp dng. Tuy nhiên, công c qun lỦ ri ro nƠy đi vi các NHTM vn
còn đang mi m vƠ còn cha phát huy ht tác dng ca nó trong quá trình qun lỦ
ri ro. ƣ có rt nhiu nghiên cu v vn đ nƠy, tôi xin trình bƠy mt s tƠi liu có
liên quan đn đ tƠi nghiên cu:
- Nguyn Th Ngc Anh, 2011. Gii pháp hoƠn thin xp hng tín dng doanh
nghip ti Tng công ty tƠi chính c phn du khí Vit Nam (PVFC). Lun vn thc
s. i hc kinh t TP. H Chí Minh. Tác gi tip cn c s lỦ lun hin đi v xp
hng tín dng. Tác gi đƣ phơn tích hin trng vƠ các ch tiêu đánh giá trong xp
hng tín dng doanh nghip ca PVFC so vi các h thng đánh giá xp hng ca
các t chc xp hng quc t, các NHTM trong nc vƠ nc ngoƠi, đng thi tác
gi nghiên cu tình hung, s dng các kt qu XHTD ca nhiu khách hƠng đang
có d n tín dng ti PVFC v ni dung, phng pháp vƠ cách thc xp hng. T
đó, tác gi đa ra nhng u đim cng nh nhng hn ch, nguyên nhơn nhng bt
cp ca h thng XHTD doanh nghip đang áp dng ti PVFC. Bng vic tip thu

nhng tin b trong kinh nghim ca các t chc xp hng quc t, các NHTM
trong nc vƠ nc ngoƠi, tác gi đƣ đ xut nhng gii pháp góp phn hoƠn thin
cho công tác xp hng tín dng doanh nghip ti PVFC.
- Doƣn Quc Chinh, 2011. HoƠn thin h thng xp hng tín dng nm 2010

ca Vietcombank. Lun vn thc s. i hc kinh t TP. H Chí Minh. Tác gi đƣ
nêu mt s c s lỦ lun v XHTD, gii thiu s lc kinh nghim XHTD trong
NHTM trên th gii vƠ h thng XHTD ca mt s ngơn hƠng ti Vit Nam. Tác
gi cng đƣ gii thiu thc trng h thng XHTD nm 2010 ca Vietcombank vƠ s
dng phng pháp so sánh h thng xp hng ca Vietcombank vi các tiêu chun
đánh giá ph bin trên th trng xp hng tín dng quc t, h thng XHTD ca
các t chc, NHTM trong nc t đó đa ra nhng mt còn hn ch, nguyên nhân
nhng hn ch ca h thng xp hng. Trên c s đó, tác gi kin ngh nhng gii
pháp hoƠn thin h thng xp hng tín dng nm 2010 ca Vietcombank.
- Nguyn Hng Hnh, 2011. ng dng h thng xp hng tín dng doanh
nghip ca Ngơn hƠng thng mi c phn Quơn đi ậ chi nhánh Bc SƠi Gòn.
Lun vn thc s. i hc kinh t TP. H Chí Minh. Tác gi tip cn c s lỦ lun
hin đi v XHTD. Tác gi s dng phng pháp nghiên cu tình hung t thông
tin kt qu XHTD doanh nghip đ đánh giá ni dung, phng pháp vƠ k thut xp
hng tín dng ca MB. Tác gi còn phân tích đnh tính đ lƠm rõ hin trng vƠ kim
chng các ch tiêu đánh giá trong h thng XHTD ca Ngơn hƠng thng mi c
phn Quơn đi (MB) so vi h thng đánh giá xp hng tiên tin ca nhng tên tui
hƠng đu nh mô hình đim tín dng ch s Z ca Edward I.Altman đ d đoán
nguy c phá sn v xp hng ri ro tín dng. Qua đó, tác gi đa ra nhn đnh, đ
xut gii pháp nhm nơng cao hiu qu ng dng h thng XHTD ca Ngơn hƠng
thng mi c phn Quơn đi.
- Nguyn Phng Mai, 2012. HoƠn thin h thng xp hng tín nhim khách
hƠng doanh nghip ca Ngơn hƠng thng mi c phn Á Chơu. Lun vn thc s.
i hc kinh t TP. H Chí Minh. Tác gi lƠm sáng t mt s vn đ lỦ thuyt c
bn v ri ro tín dng ngơn hƠng. Tác gi phơn tích, so sánh thc trng nhng quy

đnh ca NhƠ nc v XHTN, các t chc XHTN, h thng XHTN ti các NHTM
vƠ thc trng h thng XHTN khách hƠng doanh nghip ti Ngơn hƠng thng mi
c phn Á Chơu. T đó tìm ra nhng đim đt đc vƠ nhng tn ti cng nh các
nguyên nhân nh hng. Trên c s phơn tích đó, tác gi đƣ đ xut các gii pháp

hoƠn thin hn na h thng xp hng tín nhim khách hƠng doanh nghip ca
NHTMCP Á Châu, phc v cho mc tiêu gim thiu ri ro vƠ phát trin ngƠy mt
ln mnh hn ca ngân hàng.
- Tit Hin Trung, 2009. Gii pháp hoƠn thin h thng xp hng tín nhim
doanh nghip ti Ngơn hƠng u t vƠ Phát trin Vit Nam. Lun vn thc s. i
hc kinh t TP. H Chí Minh. Tác gi đƣ nghiên cu khái quát v tín dng, ri ro tín
dng, gii thiu v xp hng tín nhim, đc bit lƠ xp hng tín nhim doanh
nghip. Tác gi cng đƣ s dng phng pháp thng kê, mô t, phơn tích đ đánh
giá thc trng h thng xp hng tín nhim doanh nghip ti Ngơn hƠng u t vƠ
Phát trin Vit Nam, nêu ra nhng mt còn hn ch vƠ nguyên nhơn. Trên c s đó,
tác gi đƣ đ xut các gii pháp hoƠn thin h thng xp hng tín nhim doanh
nghip ti Ngơn hƠng u t vƠ Phát trin Vit Nam
Qua tham kho nhng nghiên cu v h thng xp hng tín dng ca các
NHTM, ca t chc tín dng phi ngơn hƠng vƠ theo tìm hiu ca bn thơn, hin nay
cha có nghiên cu nƠo v h thng xp hng tín dng ca Ngơn hƠng Nông
nghip, đc bit lƠ Ngơn hƠng Nông nghip Bình Thun vƠ cng cha có nghiên
cu nƠo s dng phng pháp chuyên gia đ đánh giá h thng xp hng tín dng.
ơy có th đc coi lƠ nhng đim mi ca nghiên cu nƠy.






1

CHNGă1: LụăLUNăTNGăQUAN VăXPăHNGăTệNă
DNGăDOANHăNGHIPăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1.ăTngăquanăvăxpăhngătínădng doanhănghipătiăNHTM
1.1.1.ăKháiănimăNgơnăhƠngăthngămi

Ngơn hƠng thng mi (NHTM) lƠ đnh ch tƠi chính trung gian, lƠ loi ngơn
hàng giao dch trc tip vi các công ty, xí nghip, t chc kinh t vƠ cá nhơn bng
cách nhn tin gi, tin tit kim, ri s dng s vn đó đ cho vay, chit khu,
cung cp các phng tin thanh toán vƠ cung ng dch v ngơn hƠng cho các đi
tng nói trên. [Nguyn ng Dn vƠ cng s, 2009]
1.1.2. Kháiănimăxpăhngătínădng,ăhăthngăxpăhngătínădngădoanhă
nghip
Xpăhngătínădng là thut ng bt ngun t ting anh (credit ratings) do John
Moody đa ra vƠo nm 1909 trong cun ắCm nang chng khoán đng st” khi
tin hƠnh nghiên cu, phơn tích vƠ công b bng xp hng tín dng ln đu tiên cho
1.500 loi trái phiu ca 250 công ty theo mt h thng kỦ hiu gm 3 ch cái A, B,
C đc xp ln lt lƠ AAA đn C (hin nay nhng kỦ hiu nƠy đƣ tr thƠnh chun
mc quc t). Chúng ta có th đim qua mt s đnh ngha v xp hng tín dng
nh sau:
Theo Bohn, John A vit trong cun ắPhơn tích ri ro trên các th trng đang
chuyn đi” thì ắxp hng tín dng lƠ s đánh giá v kh nng mt nhƠ phát hƠnh
có th thanh toán đúng hn c gc vƠ lƣi đi vi mt loi chng khoán trong sut
thi gian tn ti ca nó”.
Theo đnh ngha ca công ty Merrill Lynch thì ắxp hng tín dng lƠ đánh giá
hin thi ca công ty xp hng tín dng v cht lng tín dng ca mt nhƠ phát
hƠnh chng khoán n, v mt khon n nht đnh. Nói khác đi, đó lƠ cách đánh giá
hin thi v cht lng tín dng đang đc xem xét trong hoƠn cnh hng v
tng lai, phn ánh s sn sƠng vƠ kh nng nhƠ phát hƠnh có th thanh toán gc vƠ
lƣi đúng hn”.
Theo công ty Moody’s thì ắxp hng tín dng lƠ Ủ kin v kh nng vƠ s sn
2

sƠng ca mt nhƠ phát hƠnh trong vic thanh toán đúng hn cho mt khon n nht
đnh trong sut thi hn tn ti ca khon n”. [Doƣn Quc Chinh, 2011]
T các đnh ngha trên, có th kt lun nh sau: xp hng tín dng là nhng ý

kin đánh giá hin thi v cht lng tín dng và phn ánh trong tng lai v kh
nng và s sn sàng thanh toán n đúng hn ca khách hàng thông qua h thng
xp hng theo ký hiu.
Ti Vit Nam, tu thuc vƠo mi ngơn hƠng mƠ thut ng ắcredit ratings” có
tên gi khác nhau. Có ngơn hƠng gi lƠ ắxp hng tín dng”, có ngơn hƠng gi lƠ
ắchm đim tín dng”, có ngơn hƠng gi lƠ ắxp hng tín nhim”ầnhng bn cht
đu nhm đánh giá mc đ tín nhim, kh nng tr n trong tng lai ca khách
hƠng da trên h thng xp hng.
Hăthngăxpăhngătínădngădoanhănghip: lƠ t hp các quy trình đánh giá
hin thi v cht lng tín dng vƠ phn ánh trong tng lai v kh nng vƠ s sn
sƠng thanh toán n đúng hn ca mt khách hƠng doanh nghip thông qua h thng
xp hng theo kỦ hiu
1.1.3.Phơnăloiătheo điătngăxpăhngătínădng
- XHTD cá nhân/h: áp dng đi vi các khách hƠng cá nhơn/h tham gia vào
hot đng tín dng ca các NHTM. Vic XHTD cá nhơn/h đc thc hin da trên
thông tin nhơn thơn, kh nng tr n, s lng vƠ loi tƠi sn đm bo mƠ cá
nhân/h đó đang s hu,
- XHTD doanh nghip: XHTD doanh nghip v c bn da trên các ch tiêu
tƠi chính vƠ phi tƠi chính ca doanh nghip đ đánh giá.
- XHTD quc gia: đánh giá mc đ tin cy ca mt quc gia đ có th so sánh
môi trng đu t gia các quc gia. Vic XHTD các quc gia da trên các ch s
phát trin chung nh: ch s phát trin các ngƠnh, ch s an toƠn vn đu t, tc đ
tng trng kinh t ca quc gia, mc đ n đnh chính tr,
- XHTD các công c đu t nh: trái phiu công ty, trái phiu chính ph vƠ
các loi trái phiu, kì phiu ngơn hƠng, c phiu u đƣi, c phiu thng, Vic
XHTD các công c đc thc hin da trên mt s ch tiêu nh: kh nng thanh
3

khon, k hn, lƣi sut, mnh giá, các ri ro có th gp phi.
 nc ta hin nay mi ch tp trung xp hng các doanh nghip vƠ cá nhân.

Xp hng quc gia vƠ các công c đu t thì chúng ta cha thc hin mƠ ch có
nhng t chc xp hng ln nh Moody’s, S&P hay Fitch, xp hng.
1.1.4. Mcăđíchăcaăxpăhngătínădng doanhănghip ti NHTM
Hot đng ca NHTM bao gm nhiu loi nghip v, nhng tu trung li lƠ
loi hình kinh doanh tin t - tín dng ca mt trung gian tƠi chính da trên c s
thu hút tin ca khách hƠng vi trách nhim hoƠn tr vƠ s dng s tin đó đ cho
vay vƠ thc hin các nghip v thanh toán.  duy trì kh nng hoƠn tr s tin huy
đng ca khách hƠng vƠ bo toƠn vn thì NHTM phi đm bo thu hi đc s vn
đƣ cho vay ca mình. Vì vy, mc đích ca XHTD DN đi vi ngơn hàng là:
• Hn ch, ngn nga ri ro tín dng
Ri ro tín dng luôn gn lin vi hot đng cho vay ca ngơn hƠng.  gim
thiu ri ro tín dng thì các ngơn hƠng áp dng các bin pháp nh: thm đnh hiu
qu phng án kinh doanh, giám sát quá trình hot đng vƠ tình hình tƠi chính
khách hƠng, xem xét kh nng tr n, quy đnh hn mc tín dng, tƠi sn th chp
Bên cnh các bin pháp đó thì XHTD DN đƣ cho thy phn nƠo mc đ ri ro ca
khách hƠng nên đ hn ch ri ro, các NHTM ch xét cho vay nhng khách hƠng có
kt qu XHTD đt mt mc đc quy đnh c th.
• H tr phơn loi n vƠ trích d phòng ri ro
Kt qu XHTD khách hƠng ca h thng XHTD ni b s lƠm cn c đ tính
toán vƠ trích lp d phòng ri ro.
• Xơy dng chính sách khách hƠng
Chính sách khách hƠng ca ngơn hƠng s đc áp dng cho tng nhóm khách
hƠng da trên kt qu XHTD. Chính sách khách hƠng bao gm: Chính sách tín
dng, Chính sách lƣi sut, Chính sách tƠi sn đm bo, Chính sách các loi phí.
1.1.5. Cácăphngăphápăxpăhngătínădng doanhănghip
1.1.5.1.Phng pháp chuyên gia
Phng pháp chuyên gia lƠ phng pháp thu thp vƠ x lỦ nhng đánh giá d báo
4

bng cách tp hp vƠ hi Ủ kin các chuyên gia gii thuc mt lnh vc hp ca khoa

hc. Trong XHTD phng pháp nƠy da trên nhng kinh nghim đƣ đc đúc kt ca
các chuyên gia, qua đó đ có th tìm ra bn cht ca mi quan h gia có nguy c phá
sn vƠ các nhơn t nh hng đn phá sn. Kinh nghim đc tích ly t:
- Nhng quan sát vƠ tri nghim thc t mang tính ch quan.
- Phng đoán v mi tng quan ca vic kinh doanh vƠ có nguy c phá sn.
- Các kin thc kinh t liên quan ti vic có nguy c phá sn.
CácăuăvƠănhcăđimăcaăphngăphápăchuyênăgia
+u đim:
- Tn dng đc kinh nghim vƠ tri thc chuyên sơu ca các chuyên gia trong
chuyên ngƠnh ca h. ng thi, do kt qu đánh giá đc tp hp t nhiu ngi
nên mc đ tin cy khá cao.
- Kt qu đc tp hp t nhiu ngi nên kt qu đc xem xét trên nhiu
phng din khác nhau, tránh đc s phin din, mt chiu.
+Nhc đim:
- Chi phí đánh giá có th rt cao khi s lng ngi tham gia đông vƠ s vòng
thu thp Ủ kin gm nhiu ln.
- Không th loi b hoƠn toƠn khía cnh ch quan trong kt qu đánh giá.
1.1.5.2. Phng pháp thng kê
Phng pháp thng kê lƠ mt quá trình bao gm điu tra thng kê, khái quát
hoá thông tin (còn gi lƠ tng hp thng kê), phơn tích vƠ d báo. ơy chính là quá
trình mô hình hóa toán hc các vn đ cn phơn tích theo mc tiêu ca nghiên cu.
Mô hình thng kê kim đnh các gi thuyt s dng các mô hình thng kê trên
b d liu thc nghim. Trong quá trình XHTD, s dng các phng pháp thng kê
đòi hi vic đa ra các gi thuyt liên quan ti tiêu chun nguy c phá sn tim
nng. Nhng gi thuyt nƠy xem xét đn nguy c phá sn ca doanh nghip lƠ cao,
thp hn nguy c phá sn trung bình ca nhng doanh nghip có nguy c phá sn
so vi nhng doanh nghip không có nguy c phá sn. Nhng thông tin v nguy c
phá sn ca mi doanh nghip đu đc th hin qua b s liu thc nghim, nhng
5


gi thuyt nƠy có th b bác b hoc đc chp nhn mt cách phù hp.
1.1.6. Môăhìnhăxpăhngătínădng doanhănghip ti NHTM
Mô hình đn gin nht đc s dng trong XHTD DN lƠ mô hình mt bin s.
Ch tiêu đánh giá phi đc thng nht trong mô hình. T sut tƠi chính đc s
dng trong mô hình mt bin s bao gm các ch tiêu thanh khon, các ch tiêu hot
đng, ch tiêu cơn n, ch tiêu li tc, ch tiêu vay n vƠ chi phí tr lƣi. Các ch tiêu
phi tƠi chính thng đc s dng bao gm thi gian hot đng ca doanh nghip,
s nm kinh nghim vƠ trình đ ca nhƠ qun tr cp cao, trin vng ngƠnh. Nhc
đim ca mô hình mt bin s lƠ kt qu d báo khó chính xác nu thc hin phơn
tích vƠ cho đim các ch tiêu đánh giá mt cách riêng bit, hn na, mi ngi có
th hiu các ch tiêu đánh giá theo mt cách khác nhau.  khc phc nhc đim
này, các nhƠ nghiên cu đƣ phát trin nhng mô hình kt hp nhiu bin s thƠnh
mt giá tr đ d báo s tht bi ca doanh nghip nh mô hình phơn tích hi quy,
phân tích logic, phơn tích xác xut có điu kin, phơn tích phơn bit nhiu bin s.
NHTM áp dng các mô hình khác nhau tu theo đi tng xp loi lƠ cá nhơn,
doanh nghip hay t chc tín dng. Các mô hình nƠy đc s dng n đnh vƠ có th
điu chnh sau vƠi nm s dng khi thy có nhiu sai sót ln gia xp hng vi thc t.
1.1.7.ăCácăchătiêuăthngădùngăđăxpăhngătínădng doanhănghip
Khách hƠng doanh nghip đc tính đim bng phng pháp đánh giá các ch
tiêu tƠi chính vƠ các ch tiêu phi tƠi chính.
1.1.7.1. Các ch tiêu tài chính
ơy lƠ các ch tiêu đnh lng vƠ đc tính toán da trên báo cáo tƠi chính nh
bng cơn đi k toán, kt qu hot đng kinh doanh, bng lu chuyn tin t ca doanh
nghip. Bao gm các nhóm ch tiêu sau:
+ Nhóm ch tiêu thanh khon
- Kh nng thanh toán hin hƠnh
- Kh nng thanh toán nhanh
- Kh nng thanh toán tc thi
+ Nhóm ch tiêu hot đng
6


- Vòng quay vn lu đng
- Vòng quay hƠng tn kho
- Vòng quay các khon phi thu
- Hiu sut s dng TSC
+ Nhóm ch tiêu cân n
- Tng n phi tr/ Tng tƠi sn
- N dƠi hn/Vn CSH
+ Nhóm ch tiêu thu nhp
- Li nhun gp/Doanh thu thun
- Li nhun t hot đng kinh doanh/Doanh thu thun
- Sut sinh li ca Vn ch s hu
- Sut sinh li ca TƠi sn
- Kh nng thanh toán lƣi vay
1.1.7.2. Các ch tiêu phi tài chính
ơy lƠ các ch tiêu đnh tính vƠ đc thu thp thông tin t báo cáo tƠi chính,
hot đng kinh doanh, s phát trin ngƠnh ngh kinh doanh, kh nng qun lỦ ca
doanh nghip,ầ ; t các ngun thông tin c bên trong ln bên ngoƠi doanh nghip.
Bao gm các nhóm ch tiêu sau:
- ánh giá kh nng tr n ca doanh nghip
- Trình đ qun lỦ và môi trng ni b
- Quan h vi ngơn hƠng
- Các nhơn t nh hng đn ngƠnh
- Các nhơn t nh hng đn hot đng ca doanh nghip
1.1.8. Nguyênătcăxpăhngătínădng doanhănghip tiăNHTM
XHTD ra đi vi mc tiêu c bn lƠ d đoán kh nng v n vƠ d đoán giá
tr hp đng ti nhng thi đim có kh nng v n. Vic phơn tích da vƠo các
nguyên tc c bn sau:
+ Nguyên tc 1: Phơn tích các yu t đnh tính vƠ đnh lng
- Các d liu đnh lng: lƠ nhng quan sát đc đo lng bng s, các d liu

7

đc ly trên báo cáo tƠi chính nh nhng ch tiêu li nhun, ch tiêu lƣi vay, vn
lu đng.
- Các d liu đnh tính: lƠ nhng quan sát không đo lng đc bng s.
Trong chui d liu đnh tính, mi quan sát s vƠ ch thuc v mt kiu loi nƠo đó.
Ví d nh tình hình cnh tranh, xu hng th trng, v th cnh tranh ca doanh
nghip vƠ các lut l, quy đnh.
+ Nguyên tc 2: Vic phơn tích đc tin hƠnh bng phng pháp ắtrên-
xung”, có ngha lƠ phơn tích t các yu t v mô nh hng đn doanh nghip đn
các yu t ca bn thơn doanh nghip theo trình t sau:
- Phơn tích ri ro mang tính v mô v xu hng ca quc gia, ngƠnh nh tc đ
tng trng kinh t ca quc gia, s n đnh v chính tr, tình hình tƠi chính, s m
ca th trngầ
- Phơn tích ri ro hot đng kinh doanh nh tình hình tƠi chính cnh tranh, xu
hng th trng, v th kinh doanh ca công ty, s đa dng hóa hot đng vƠ các
lut l quy đnh.
- Phơn tích ri ro tƠi chính bao gm hƠng lot các ch tiêu ph thuc vƠo tng
ngƠnh ngh, kt hp so sánh gia ri ro tƠi chính vƠ ri ro kinh doanh, xem xét đ
linh hot tƠi chính cng nh chính sách tƠi chính.
- Phơn tích hng phát trin ca công ty nh cht lng ban qun lỦ vƠ chin
lc kinh doanh.
- Phơn tích tình trng pháp lỦ ca doanh nghip.
+ Nguyên tc 3: Xơy dng thang đim các ch tiêu đn gin, d hiu, d so sánh.
Các ch tiêu đc cho đim, sau đó tng hp li vƠ phn ánh qua kỦ hiu xp hng.
+ Nguyên tc 4: Khi chm đim phi tuơn th nguyên tc khách quan, linh
hot, s dng nhiu ngun thông tin khác nhau đ phn ánh toƠn din vƠ trung thc
v tình hình hin ti ca doanh nghip.
1.1.9. Cácă nhơnă tă nhă hngă đnă xpă hngă tínă dng doanhă nghip tiă
NHTM

Trong quá trình xp hng tín dng doanh nghip thì có mt s nhơn t s quyt
8

đnh hoc nh hng đn kt qu xp hng nh sau:
- V pháp lý:
Mi hot đng ca các NHTM đu không đc nm ngoƠi khuôn kh các quy
đnh, c ch cng nh chính sách ca NHNN vƠ Chính Ph. Ngơn hƠng nhƠ nc
thng xuyên ban hƠnh các quy đnh, quy ch nhm qun tr ri ro tín dng, duy trì
tính thanh khon vƠ phòng nga nhng tn tht không đáng có cho các NHTM. H
thng XHTD DN thay đi khi các quy đnh, chính sách ca NHNN, Chính ph liên
quan đn XHTD thay đi theo tng thi k, tng giai đon đ phù hp vi tình hình
thc t.
- H thng ch tiêu xp hng tín dng
Nhng thông tin thu thp đc sau đó s đc nhp vƠo mt chng trình trên
máy tính, máy tính s t đng phơn tích vƠ cho ra kt qu xp hng tín dng. Vic
chm đim cn c vƠo các ch tiêu vƠ trng s mt cách hp lỦ, khoa hc, phù hp
vi tình hình thc t lƠ vic lƠm vô cùng cn thit.
- Phng pháp tính đim
Phng pháp tính đim XHTD doanh nghip ca các NHTM khác nhau s cho
ra kt qu XHTD doanh nghip khác nhau. Vì vy, NHNN nên hng dn các
NHTM phng pháp tính đim vi vic tính đim ban đu các ch tiêu vƠ trng s
các ch tiêu, các nhóm ch tiêu thng nht vƠ phù hp vi đc trng ca tng
NHTM đ phn ánh chính xác thc trng ca khách hƠng.
- Công ngh ngân hàng
 có đc kt qu xp hng, các NHTM bt buc phi trin khai phn mm
xp hng tín dng ni b, đc thit k riêng phù hp vi d liu thông tin ni b
vƠ kh nng kt ni phn mm qun tr ngơn hƠng.
 đáp ng yêu cu ngƠy cƠng cao, các NHTM phi có nhng gii pháp ng
dng công ngh thông tin không ch đc đu t theo chiu rng mƠ còn theo chiu
sơu. Công ngh tƠi chính ngơn hƠng chính lƠ h tng đ các NHTM đi mi dch v,

gia tng tin ích vƠ m rng phm vi hot đng, trong đó có công tác XHTD ni b.
- Nng lc, trình đ, kinh nghim và đo đc ca ngi tính đim
9

Công ngh dù có hin đi, tiên tin thì vn không th thiu yu t con ngi,
và yu t con ngi liên quan đn h thng XHTD chính lƠ các nhân viên tín dng.
NVTD lƠ ngi trc tip tìm kim, thu thp thông tin, trc tip nhp d liu vào
chng trình, t tính đim nhng ch tiêu phi tƠi chính ca khách hƠng, xem xét kt
qu ri đa ra Ủ kin vƠ trình cp trên phê duyt. Nu NVTD không có nng lc,
trình đ vƠ kinh nghim s rt khó có đc nhng thông tin có cht lng vƠ phát
hin đc s gian di ca khách hƠng nh khai báo sai lch thông tin, lƠm gi các
loi giy t,ầ Khi phơn tích đòi hi NVTD phi có hiu bit v th trng, v
ngƠnh ngh mƠ doanh nghip đang hot đng, kin thc v tƠi chính doanh
nghip,ầ thì kt qu phơn tích mi chính xác vƠ phc v hiu qu cho hot đng
tín dng. NgoƠi ra còn phi k đn trng hp NVTD c tình lƠm sai, móc ngot
vi khách hƠng đ hng li. Do đó NVTD có đy đ nng lc, trình đ, kinh
nghim vƠ có phm cht đo đc tt đóng vai trò quan trng, có nh hng trc tip
đn kt qu XHTD.
- Ngun thông tin, cht lng thông tin
Thông tin trong XHTD là các thông tin v tài chính, thông tin phi tài chính
liên quan đn khách hƠng cn tính đim xp hng. Thông tin có đy đ vƠ đ tin cy
cao thì kt qu XHTD s phn ánh cƠng chơn thc hn đi tng xp hng.
Trong thc t hin nay thì vic thu thp thông tin còn gp nhiu khó khn, quy
ch v công b thông tin minh bch hóa trong hot đng doanh nghip cha đc
lut hóa. Các c quan xp hng khó tip cn ngun thông tin v h s xác thc khi
đa d liu vƠo phơn tích.
- Chính sách qun tr ri ro tín dng
Chính sách qun tr ri ro tín dng ca tng NHTM s nh hng đn mc đ
chun xác ca kt qu xp hng tín dng. Nu kt qu xp hng tín dng ch s
dng đ h tr phơn loi n vƠ trích d phòng ri ro thì Ngơn hƠng hng đn kt

qu xp hng nhm gim thiu chi phí trích lp d phòng ri ro đ tng li nhun
kinh doanh mƠ ít quan tơm đn cht lng xp hng, còn nu nh s dng cho c vic
hn ch, ngn nga ri ro tín dng vƠ xơy dng chính sách khách hƠng thì Ngơn hƠng