CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG CHỌN TẠO GIỐNG CÂY TRỒNG
TiỂU LUẬN
NỘI DUNG
Những thiệt hại do sâu và côn trùng
Cơ chế của tính kháng sâu và côn trùng
Các phương pháp tạo giống kháng sâu
và côn trùng
Một số ví dụ
Công nghệ BT kháng côn trùng
Những khó khăn của việc chọn giống
kháng sâu
NHỮNG THIỆT HẠI DO SÂU
VÀ CÔN TRÙNG GÂY RA
Giảm sự phát triển của cây trồng
Phá hủy lá, thân, cành, hoa, nụ hoa, chồi
vô tính, quả và hạt
giảm năng suất
CƠ CHẾ CỦA TÍNH KHÁNG
SÂU VÀ CÔN TRÙNG
Cơ chế không ưa thích
Cơ chế kháng sinh
Cơ chế chống chịu
Cơ chế tránh
Cơ Chế Không Ưa Thích
Kí chủ tạo ra sự không hấp dẫn cho sâu
và côn trùng trong việc tạo vùng sống
và vùng đẻ trứng
Cơ chế này liên quan đến thuộc tính
hình thái sinh lí hóa sinh của cây trồng
Cơ Chế Kháng Sinh
Chất kháng sinh có tác dụng kháng lại
sự phá hủy cây chủ của sâu để bảo tồn
sự phát triển và tái sinh của cây chủ
Có liên quan đến đặc tính hình thái, sinh
lí, hóa sinh hoặc tổng hợp của 3 yếu tố
trên
Cơ Chế Chống Chịu
Được hình thành khi cây chủ và thể gây
bệnh tiếp xúc nhau
Cơ chế này liên quan đến thuộc tính
hình thái, sinh lí hoặc hóa sinh của cây
chủ
Cơ Chế Tránh
Thực chất là hiện tượng cây trồng không
ở trong giai đoạn khi côn trùng đang ở
đỉnh cao phát triển
Giống bông ngắn ngày có thể tránh
được sự phá hoại của sâu vào cuối vụ
trồng
CÁC PHƯƠNG PHÁP TẠO
GIỐNG KHÁNG CÔN TRÙNG
Nhập nội
Chọn lọc
Lai hữu tính
Biến nạp gen
Nhập Nội
Giống nhập nội kháng với một loại sâu
nào đó được sử dụng để gieo trồng
trong điều kiện mới
Thường giống nội lại không phát triển
tốt trong điều kiện mới
Chọn Lọc
Việc chọn lọc là để phân lập được các
kiểu gen kháng
Đối với cây tự thụ thì chọn lọc hỗn hợp
và chọn lọc dòng thuần
Đối với cây giao phấn thì chọn lọc hỗn
hợp và chọn lọc hồi quy
Lai Hữu Tính
Lai một giống có đặc tính nông học tốt
nhưng mẫn cảm với sâu với một giống
hoang dại nhưng kháng sâu
Biến nạp gen
Sử dụng kỹ thuật tách các gen kháng
quý hiếm và biến nạp các gen này vào
các giống cây trồng bằng phương pháp
lai tế bào trần, xung điện hoặc súng bắn
gen.
Một số ví dụ
Loại ngô chuyển gen này chứa một protein có nguồn gốc từ vi sinh vật đất tự
nhiên (Bt). Protein này đem lại cho cây ngô khả năng kháng ổn định đối với sâu
đục thân.
Loại bông này chứa một protein kháng sâu nhờ vậy cây có khả năng kháng sâu cắn
chồi và sâu đục quả.
Loại khoai này mang một protein kháng sâu tạo cho nó khả năng tự bảo vệ trước bọ
khoai tây Colorado.
![]()
CÔNG NGHỆ BT KHÁNG CÔN
TRÙNG
Bt, viết tắt của
Bacillus
thuringiensis
, là loài vi
khuẩn đất điển hình được
phân lập ở vùng Thuringia,
Đức.
Bt có khả năng tổng hợp
protein gây tê liệt ấu trùng
của một số loài côn trùng
gây hại
Cơ chế tác động
Sau khi xâm nhập vào các ấu
trùng của côn trùng đích qua
đường tiêu hóa, protein Bt
được hoạt hóa dưới tác động
của môi trường kiềm trong
ruột côn trùng, chọc thủng
ruột giữa gây nên sự tổn
thương làm chúng ngừng ăn.
Kết quả là côn trùng chết sau
một vài ngày.
Tế bào vi khuẩn Bt với
tinh thể (crystal) và bào
tử (spore)
![]()
Death :D
Công nghệ BT truyền thống
Bt có thể được nuôi cấy dễ dàng nhờ quá
trình lên men. Vì vậy, Bt đã được sử
dụng rộng rãi làm thuốc diệt côn trùng
từ hơn 40 năm nay ở nhiều nơi trên thế
giới.
Rất khó tiếp xúc với côn trùng đích ẩn
sâu dưới lá, đất
Công nghệ BT hiện đại
Chuyển gen Bt mã hóa cho protein tinh
thể độc tố từ vi khuẩn Bt vào thực vật.
Cây trồng được chuyển gen Bt này sẽ có
khả năng tự kháng lại sâu hại.
Protein sản sinh trong thực vật không bị
rửa trôi hay bị phân huỷ dưới ánh nắng
mặt trời
![]()
Khía cạnh an toàn
Sự ảnh hưởng đến sức khỏe con người?
Những côn trùng bị ảnh hưởng bởi protein
Bt, trong ruột chúng phải có các vị trí thụ thể
đặc trưng để protein có thể kết bám. May
mắn là người và đại đa số các côn trùng có
ích không có các thụ thể này