B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I HC KINH T TPHCM
HUNH KIM PHNG
NHNG NHÂN T QUYT NH
LÒNG TRUNG THÀNH CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V NGÂN HÀNG BÁN L
LUN VN THC S KINH T
Tp. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I HC KINH T TPHCM
HUNH KIM PHNG
NHNG NHÂN T QUYT NH
LÒNG TRUNG THÀNH CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V NGÂN HÀNG BÁN L
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.01.02
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS NGUYN TH BÍCH CHÂM
Tp. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I HC KINH T TPHCM
HUNH KIM PHNG
NHNG NHÂN T QUYT NH
LÒNG TRUNG THÀNH CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V NGÂN HÀNG BÁN L
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.01.02
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS NGUYN TH BÍCH CHÂM
Tp. H Chí Minh – Nm 2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là do bn thân tôi t nghiên cu và thc hin
di s hng dn khoa hc ca TS Nguyn Th Bích Châm.
Các s liu, kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc. Ni dung ca
lun vn này cha tng đc ai công b trong bt k công trình nào.
Tôi hoàn toàn chu trách nghim v tính pháp lý trong quá trình nghiên cu
khoa hc ca lun vn này.
TP. H Chí Minh, tháng 11 nm 2012
Hc viên
Hunh Kim Phng
LI CM N
hoàn thành lun vn này, tôi xin đc chân thành gi li cm n đn:
Tin s Nguyn Th Bích Châm - Ging viên Khoa Qun tr kinh doanh
trng i hc Kinh t TP. H Chí Minh. Nh s ch bo và hng dn tn tình ca
Cô mà tôi có th hiu rõ v phng pháp khoa hc và ni dung đ tài, t đó tôi có
hiu rõ và thc hin lun vn hoàn thin hn.
Quý thy cô trng i hc Kinh t TP. H Chí Minh đã truyn đt nhng
kin thc và kinh nghim quý báu trong sut thi gian tôi theo hc ti trng.
Nhng kin thc này cung cp cho tôi mt nn tng vng chc đ hoàn thành lun
vn cng nh phc v cho công vic sau này.
Cui cùng, xin gi li cm n đn gia đình, bn bè, đng nghip đã ng h
v mt tinh thn, to điu kin và h tr cho tôi ht mình trong sut quá trình hc
tp và thc hin đ tài.
Trong quá trình thc hin đ tài, mc dù đã có nhiu c gng, song lun vn
này s không tránh khi nhng thiu sót. Rt mong nhn đc nhng ý kin đóng
góp t Quý thy cô và bn đc.
Xin chân thành cm n.
TP. H Chí Minh, tháng 11 nm 2012
Hc viên
Hunh Kim Phng
i
MC LC
MC LC i
DANH MC CÁC CH VIT TT iv
DANH MC BNG BIU TÀI v
DANH MC CÁC HÌNH V, TH viii
CHNG 1: M U 1
1.1 Lý do chn đ tài 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 3
1.3 Phm vi, phng pháp và đi tng nghiên cu 3
1.4 Ý ngha thc tin ca đ tài 3
1.5 Kt cu nghiên cu 4
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 5
2.1 Gii thiu 5
2.2 Tng quan v dch v ngân hàng và dch v ngân hàng bán l ca các ngân hàng
thng mi ti Vit Nam 5
2.2.1 Dch v ngân hàng 5
2.2.2 Dch v ngân hàng bán l 6
2.2.2.1 Khái nim dch v ngân hàng bán l 6
2.2.2.2 Các sn phm ca dch v ngân hàng bán l hin nay 8
2.2.2.3 c trng ca dch v ngân hàng bán l 8
2.3 Lòng trung thành ca khách hàng 8
2.3.1 Khái nim 8
2.3.2 Lòng trung thành ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng bán l 10
2.4 Các yu t nh hng đn lòng trung thành ca khách hàng 10
2.4.1 Cht lng dch v cm nhn 10
2.4.1.1 Khái nim 10
2.4.1.2 Mi liên h cht lng dch v cm nhn và lòng trung thành 11
2.4.2 S hài lòng ca khách hàng 12
2.4.2.1 Khái nim 12
2.4.2.2 Mi liên h gia s hài lòng và lòng trung thành 13
2.4.3 Chi phí chuyn đi 14
2.4.3.1 Khái nim 14
ii
2.4.3.2 Mi quan h gia chi phí chuyn đi và lòng trung thành 16
2.4.4 S tin cy 16
2.4.4.1 Khái nim 16
2.4.4.2 Mi quan h gia s tin cy và lòng trung thành 17
2.5 Mt s nghiên cu có liên quan đã đc thc hin 17
2.5.1 Cht lng dch v, s tha mãn và lòng trung thành ca khách hàng siêu
th ti Tp.HCM 17
2.5.2 Mô hình lòng trung thành ca khách hàng trong th trng ngân hàng bán
l-i hc Las Palmas De Gran Canaria, Tây Ban Nha 18
2.5.3 Các nhân t nh hng đn lòng trung thành ca khách hàng s dng dch
v ngân hàng đin t ti Malaysia 20
2.6 Mô hình nghiên cu đ ngh 21
2.6.1 Lp lun cn c la chn mô hình nghiên cu cho đ tài 21
2.6.2 Gii thích các gi thuyt trong mô hình nghiên 23
2.7 Tóm tt 24
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 25
3.1 Gii thiu 25
3.2 Thit k nghiên cu 25
3.2.1 Phng pháp nghiên cu 25
3.2.2 i tng kho sát 25
3.3 Quy trình nghiên cu 26
3.3.1 Nghiên cu s b đnh tính 27
3.3.1.1 Kt qu 29
3.3.1.2 Xây dng và điu chnh thang đo 31
a) Thang đo cht lng dch v cm nhn 32
b) Thang đo s hài lòng 33
c) Thang đo chi phí chuyn đi 33
d) Thang đo s tin cy 33
e) Thang đo lòng trung thành ca khách hành đi vi DVNHBL 34
3.3.2 Nghiên cu đnh lng chính thc 34
iii
3.4 Phng pháp thu thp và phân tích d liu 35
3.4.1 Tng th 35
3.4.3 Kích thc mu 36
3.4.4 Thu thp thông tin và x lý d liu 36
3.5 Tóm tt 38
CHNG 4: PHÂN TÍCH KT QU 39
4.1 Gii thiu 39
4.2 Mô t mu nghiên cu 39
4.3 Kim đnh thang đo 41
4.3.1 Kt qu đánh giá s b bng h s Cronbach Anpha 42
4.3.2 Kim đnh thang đo bng phân tích nhân t khám phá (EFA) 44
4.3.2.1 Kt qu kim đnh các thang đo bin đc lp 45
4.3.2.2 Kt qu kim đnh các thang đo lòng trung thành 46
4.4 Hiu chnh mô hình nghiên cu 47
Các gi thuyt ca mô hình nghiên cu hiu chnh 49
4.5 Phân tích tác đng ca các nhân t đn lòng trung thành khách hàng 50
4.5.1 Phân tích tng quan 51
4.5.2 Kim đnh các gi thuyt ca mô hình 52
4.5.2.1 Gi đnh tuyn tính và phng sai ca sai s không đi 52
4.5.2.2 Gi đnh phn d có phân phi chun 53
4.5.2.3 Gi đnh không có hin tng tng quan gia các phn d 54
4.5.2.4 Gi đnh không có hin tng đa cng tuyn 55
4.5.3 ánh giá đ phù hp ca mô hình hi quy tuyn tính 55
4.5.4 Kim đnh ý ngha ca các h s hi quy 56
4.5.5 Kt qu phân tích hi quy 57
4.6 ánh giá s khác bit v mc đ trung thành theo gii tính, đ tui, thu nhp và
trình đ hc vn 59
4.6.1 Gii tính 59
4.6.2 tui và thu nhp 60
4.6.3 Trình đ hc vn 60
iv
4.7 Phân tích s đánh giá ca khách hàng v lòng trung thành đi vi dch v ngân
hàng bán l ti mt s ngân hàng trên đa bàn Tp. HCM 62
4.7.1 S hài lòng 63
4.7.2 S tin cy 64
4.7.3 Cht lng dch v cung ng 65
4.7.4 Cht lng phc v 66
4.7.5 Lòng trung thành 67
4.8 Phân tích s khác bit v mc đ lòng trung thành ca khách hàng đi vi dch
v ngân hàng bán l ti Vietcombank so vi các ngân hàng khác 68
4.9 Tóm tt 69
CHNG 5: KT LUN VÀ KIN NGH 70
5.1 Gii thiu 70
5.2 Tho lun kt qu 70
5.3 Hàm ý chính sách cho các nhà qun tr ngân hàng Vietcombank 73
5.3.1 i vi s hài lòng: 73
5.3.2 i vi s tin cy 74
5.3.3 i vi cht lng dch v cung ng 77
5.3.4 i vi cht lng phc v 80
5.3.5 i vi lòng trung thành 83
5.4 Kt lun 85
5.5 Hn ch ca đ tài 86
5.6 Hng nghiên cu tip theo 86
TÀI LIU THAM KHO 88
PH LC 1 91
PH LC 2 93
PH LC 3 96
PH LC 4 99
PH LC 5 103
PH LC 6 106
v
DANH MC CÁC CH VIT TT
NHNN Ngân hàng Nhà Nc
NHTM Ngân hàng thng mi
DVNHBL Dch v ngân hàng bán l
TMCP Thng mi c phn
Tp.HCM Thành ph H Chí Minh
Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngoi Thng
Vietinbank Ngân hàng TMCP Công Thng
ACB Ngân hàng TMCP Á Châu
TECHCOM Ngân hàng TMCP K Thng
VIB Ngân hàng TMCP Quc T
HSBC Ngân hàng Hng Kông – Thng Hi
Citi Ngân hàng Citibank
vi
DANH MC BNG BIU TÀI
Bng 3.1: Thang đo cht lng dch v cm nhn trang 32
Bng 3.2: Thang đo s hài lòng . trang 33
Bng 3.3: Thang đo chi phí chuyn đi trang 33
Bng 3.4: Thang đo s tin cy trang 34
Bng 3.5: Thang đo lòng trung thành trang 34
Bng 4.1: Thông tin mu nghiên cu trang 39
Bng 4.2: Kt qu kim đnh các thang đo bng h s Cronbach Anpha . . trang 42
Bng 4.3: Kt qu kim đnh Cronbach Anpha đi vi Cht lng dch v cm
nhn trang 43
Bng 4.4a: Kt qu kim đnh KMO và Barlett . trang 45
Bng 4.4b: Kt qu phân tích nhân t các thang đo trang 45
Bng 4.5a: Kt qu kim đnh KMO và Barlett . trang 46
Bng 4.5b: Kt qu phân tích nhân t lòng trung thành trang 46
Bng 4.6: C cu các thang đo sau khi điu chnh trang 48
Bng 4.7: Ma trn h s tng quan trang 51
Bng 4.8: Kim đnh Durbin-Watson trang 54
Bng 4.9: Kt qu kim đnh đa cng tuyn . trang 55
Bng 4.10: Kt qu phân tích R
2
điu chnh và kim đnh F . trang 56
Bng 4.11: Kt qu kim đnh ý ngha ca các h s hi quy trang 56
Bng 4.12a - 4.12b: Kt qu kim đnh s khác bit v gii tính trang 59
Bng 4.13a – 4.13b: Kim đnh s đng nht trang 60
Bng 4.13c: Phân tích Anova sâu các nhóm có trình đ hc vn khác nhau.trang 61
Bng 4.14: Thng kê giá tr các bin tng hp trang 62
Bng 4.15: Thng kê giá tr ca các bin quan sát đo lng s hài lòng trang 63
Bng 4.16: Thng kê giá tr ca các bin quan sát đo lng s tin cy trang 64
Bng 4.17: Thng kê giá tr ca các bin quan sát đo lng cht lng dch v cung
ng trang 65
Bng 4.18: Thng kê giá tr các bin quan sát đo lng cht lng phc v trang 66
vii
Bng 4.19: Thng kê giá tr các bin quan sát đo lng lòng trung thành trang 67
Bng 4.20a: Thng kê tr trung bình ca Vietcombank so vi ngân hàng khác
trang 68
Bng 4.20b: Kt qu kim đnh T-test v s khác bit . trang 68
Bng 4.21: Giá tr trung bình ca các thành phn lòng trung thành ti VCB so vi
các ngân hàng khác trang 68
viii
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu đ ngh ca Nguyn Th Mai Trang (2006) trang 18
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu đ ngh ca Beerli et al (2004) trang 20
Hình 2.3: Mô hình nghiên cu đ ngh Beh Yin Yee and Faziharudean (2010)
trang 21
Hình 2.4: Mô hình nghiên cu đ ngh ca đ tài . trang 23
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu trang 26
Hình 4.1: Mô hình nghiên cu hiu chnh trang 49
Hình 4.2: Biu đ phân tán trang 53
Hình 4.3: Biu đ Histogram trang 53
Hình 4.4: Biu đ Normal P-P Plot trang 54
1
CHNG 1: M U
1.1 Lý do chn đ tài
Cùng vi s phát trin ca kinh t xã hi và hp tác quc t ti Vit Nam, tài
chính ngân hàng ngày càng tr thành mt lnh vc có s cnh tranh gay gt. i vi
mt ngành kinh t quan trng và nhy cm nh ngân hàng, cnh tranh không ch
quyt lit mà còn tinh vi và vô cùng đa dng. Ni bt trong xu th cnh tranh ca
các ngân hàng ti Vit Nam hin nay là khai thác th trng tài chính cá nhân (th
trng dch v ngân hàng bán l).
T nm 1990 đn nay, s lng ngân hàng hot đng ti Vit Nam gia tng
đáng k, đc bit là các ngân hàng t nhân và các chi nhánh, ngân hàng nc ngoài.
Theo s liu thng kê ca Ngân hàng Nhà nc (NHNN) tính đn ngày 15/06/2012,
h thng ngân hàng ti Vit Nam có 5 ngân hàng thng mi nhà nc, 35 ngân
hàng thng mi c phn, 50 chi nhánh ngân hàng nc ngoài, 4 ngân hàng liên
doanh và 5 ngân hàng 100% vn nc ngoài. Sc hp dn ca th trng Vit Nam
không ch thu hút các ngân hàng nc ngoài vn có nhiu kinh nghim trong lnh
vc bán l mà còn c các t chc phi ngân hàng khác (bo him, bu đin, qu đu
t, công ty tài chính, chng khoán ).
iu này đang đt ra cho các ngân hàng
thng mi trong nc nhng yêu cu ngày càng cao v nng lc cnh tranh và đòi
hi phi có chin lc bán l thc s hiu qu đ không ch khai thác mà còn phát
huy đc li th trên “sân nhà”.
Theo đánh giá, Vit Nam là mt nc có dân s tr, hn 90 triu dân, mc thu
nhp bình quân ngày càng tng (nm 2011 là 1300 USD/ngi/nm theo thng kê
ca B Công Thng), song trên thc t t l ngi dân có tài khon ngân hàng vn
còn hn ch, chim t l khong 20% dân s c nc. Chính vì th Vit Nam luôn
đc đánh giá là nc có th trng đy tim nng ca các ngân hàng thng mi
(NHTM), đc bit là th trng dch v ngân hàng bán l (DVNHBL).
2
Nm 2012 là mt nm khá khó khn vi ngành ngân hàng khi mà các ngân
hàng ti Vit Nam đang phi đi mt vi hàng lot áp lc do nn kinh t cha thoát
khi khng hong nên nhu cu tín dng gim, khó khn v mt n xu… i din
nhiu ngân hàng cho rng, trong bi cnh hin nay, mt ngân hàng hin đi phi đt
t trng doanh thu khong 50% t các hot đng đu t và các mng dch v ngân
hàng t đng, hin đi, và ch còn li 50% doanh thu t hot đng truyn thng nh
tín dng. ây là nhng lý do chính khin cho các ngân hàng ni đa phi chuyn
hng chin lc phát trin sang đang đy mnh các hot đng DVNHBL.
Nh vy, phát trin DVNHBL đang là mt xu th tt yu ca ngành ngân hàng
Vit Nam khi mà hi nhp kinh t quc t ngày càng sâu rng, cnh tranh ngày
càng gay gt, nhu cu tin ích ca ngi dân ngày càng đa dng và là yêu cu cnh
tranh đi vi các NHTM nhm tng cng s hin din, gia tng th phn và đa
dng hoá các loi hình sn phm dch v ca ngân hàng, tng kh nng phân tán ri
ro trong kinh doanh, góp phn vào vic tng sc cnh tranh ca ngân hàng.
Khách hàng là nhân t quyt đnh s tn ti ca ngân hàng. Chin lc kinh
doanh hng đn khách hàng đang tr thành chin lc quan trng hàng đu ca
các ngân hàng. Trong nhng nm gn đây, mi quan tâm đn lòng trung thành ca
khách hàng ngày càng gia tng. Các nhà qun lý ngân hàng tp trung vào s trung
thành ca khách hàng ca h bi vì h bit rng doanh thu và tit kim chi phí t các
khách hàng c thì luôn luôn ln hn là t vic thu hút nhng khách hàng mi và s
trung thành ca khách hàng không tn ti mãi mãi. Ngân hàng nào dành đc và duy
trì lòng trung thành ca khách hàng, ngân hàng đó s thng li và phát trin.
Vì vy, nghiên cu các nhân t quyt đnh lòng trung thành ca khách hàng là
mt công vic quan trng cung cp thông tin cho các ngân hàng trong vic hoch đnh
chin lc xây dng, duy trì và gia tng lòng trung thành khách hàng hiu qu. Nhn
thc đc vn đ này, là mt nhân viên hin đang công tác ti NHTMCP Ngoi
Thng Vit Nam – CN Tp.HCM, tôi thc hin đ tài “Nhng nhân t quyt đnh
lòng trung thành ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng bán l”.
3
1.2 Mc tiêu nghiên cu
Xác đnh các nhân t quyt đnh lòng trung thành ca khách hàng đi vi dch
v ngân hàng bán l.
Phân tích mc đ tác đng ca tng nhân t đn lòng trung thành ca khách
hàng đi vi dch v ngân hàng bán l ti mt s ngân hàng trên đa bàn
Tp.HCM
Kim đnh s khác bit v lòng trung thành ca khách hàng đi vi
DVNHBL v gii tính, thu nhp, trình đ hc vn và ti Vietcombank so vi
các ngân hàng khác.
T kt qu nghiên cu đa ra các hàm ý chính sách nhm duy trì và gia tng
lòng trung thành ca khách hàng trong lnh vc ngân hàng bán l, đc bit
ng dng đi vi Vietcombank HCM.
1.3 Phm vi, phng pháp và đi tng nghiên cu
i tng nghiên cu: các nhân t quyt đnh lòng trung thành ca khách
hàng đi vi DVNHBL.
Phm vi nghiên cu: mt s ngân hàng thng mi trên đa bàn Tp.HCM.
i tng kho sát: các cá nhân trên 18 tui thng xuyên đn các ngân hàng
giao dch không phân bit mc đích, gii tính, tui tác, thu nhp và trình đ hc vn.
Nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc: nghiên cu s b đnh tính
nhm xây dng và hoàn thin bng câu hi điu tra và nghiên cu đnh lng nhm
thu thp, phân tích d liu kho sát, kim đnh mô hình. Phn mm đc s dng đ
x lý d liu là SPSS 16.0.
1.4 Ý ngha thc tin ca đ tài
Nghiên cu này minh ha các yu t nh hng đn lòng trung thành ca
khách hàng đi vi DVNHBL thông qua bng câu hi kho sát. S hiu bit v các
yu t nh hng đn lòng trung thành ca khách hàng có th giúp các cp qun lý
ngân hàng tìm ra đc mt s khuyn ngh c th nhm xây dng và gia tng lòng
trung thành ca khách hàng.
4
Vic xác đnh yu t nào là yu t quan trng nht nh hng đn lòng trung
thành ca khách hàng trong lnh vc ngân hàng bán l s cung cp nhng thông tin
quan trng cho các nhà qun lý Vietcombank trong vic tìm ra chính sách phù hp
nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca mình trong điu kin cnh tranh ngày càng
gay gt nh hin nay.
1.5 Kt cu nghiên cu
Kt cu báo cáo nghiên cu gm 5 chng
Chng 1: Gii thiu
Chng 2: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Phn tích d liu và kt qu kim đnh
Chng 5: Kt lun và kin ngh
5
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
2.1 Gii thiu
Chng 2 trình bày tng quan v DVNHBL, lòng trung thành ca khách
hàng và các nhân t nh hng đn lòng trung thành ca khách hàng đi vi
DVNHBL. Chng này cng trình bày mô hình khái nim, các gi thuyt ca
nghiên cu và mô hình đo lng các nhân t nh hng đn lòng trung thành ca
khách hàng và các nh hng ca nó.
2.2 Tng quan v dch v ngân hàng và dch v ngân hàng bán l ca các
ngân hàng thng mi ti Vit Nam
2.2.1 Dch v ngân hàng
Ngân hàng là loi hình t chc chuyên nghip trong lnh vc to lp và cung
cp các dch v qun lý qu cho công chúng, đng thi nó cng thc hin nhiu vai
trò khác trong nn kinh t. Thành công ca ngân hàng hoàn toàn ph thuc vào
nng lc trong vic xác đnh các dch v tài chính xã hi có nhu cu, thc hin các
dch v đó mt cách hiu qu và bán chúng ti mt mc giá cnh tranh.
So vi trc đây, c cht lng và s lng dch v ca ngân hàng đã tng lên,
nhng còn rt thp so vi mt bng chung ca khu vc và th gii. Theo s liu
thng kê ca NHNN, hin các ngân hàng nc ngoài có th cung cp khong 1000
dch v khác nhau cho khách hàng, trong khi đó ngân hàng ni ch cung cp đc
khong 100 dch v vi quy mô nh và tin ích không cao.
Các dch v ngân hàng đang đc cung cp ph bin hin nay gm:
Dch v tin gi: bao gm các gói dch v huy đng vn di dng tin gi
tit kim, k hn và tin gi thanh toán là ch yu.
Dch v tin vay (tín dng): gm các gói dch v cho vay ca ngân hàng đ
to thu nhp cho ngân hàng và to tin cho nn kinh t.
6
Dch v thanh toán trong và ngoài nc: bao gm các gói dch v dành cho
khách hàng có nhu cu thanh toán hp đng mua bán trong hoc ngoài nc, thanh
toán hóa đn, nh thu hoc bo lãnh…
Dch v chuyn tin: dch v này đang đc cung cp bi hu ht các ngân
hàng thng mi di dng chuyn tin trong nc, dch v kiu hi và nhn tin t
nc ngoài v Vit Nam qua dch v Western Union, MoneyGram.
Dch v th: đc các ngân hàng cung cp trong vài nm gn đây nh mt
phng tin thay th dùng tin mt trong tín dng và thanh toán. ây là dch v mà
hu ht các ngân hàng thng mi đu nhm ti nh mt dch v mi nhn.
Các dch v ngân hàng khác nh: dch v y thác, t vn tài chính, qun lý
tài khon nhà đu t chng khoán cng đã đc nhiu ngân hàng cung cp, nhng
li cha đc s dng ph bin và còn nhiu sn phm dch v khác vn đã ph
bin trên th gii nh qun lý tài sn cho cá nhân thu nhp cao, qun lý két st thì
li cha hoc ít đc cung cp ph bin th trng ngân hàng nc ta.
Nói chung, th trng dch v ngành ngân hàng nc ta cho đn thi đim
hin ti vn là mt th trng non tr, tính chuyên nghip cha cao, cha đáp ng
tt đc nhu cu đa dng ca khách hàng, và các ngân hàng cng cha quan tâm
nhiu đn yu t lòng trung thành ca khách hàng.
2.2.2 Dch v ngân hàng bán l
2.2.2.1 Khái nim dch v ngân hàng bán l
Hot đng dch v ngân hàng đc chia làm 2 loi là hot đng dch v ngân
hàng bán buôn và dch v ngân hàng bán l. Dch v ngân hàng bán buôn là thut
ng dùng cho các giao dch gia ngân hàng và khách hàng ln (công ty) hoc giao
dch vi nhng khon tin ln (tin gi lên ti hàng trm ngàn hoc cho vay lên đn
hàng triu đô la M). Thut ng bán buôn còn ch c nhng giao dch gia các ngân
hàng thc hin qua th trng liên ngân hàng tách bit khi ngân hàng.
7
Th trng DVNHBL là mt cách nhìn hoàn toàn mi v th trng tài chính
trong đó phn đông tng lp dân c nh l s đc tip cn vi các sn phm dch
v ngân hàng, to ra mt th trng tim nng đa dng và nng đng. Hin nay, có
nhiu khái nim v DVNHBL vi nhiu cách tip cn khác nhau:
Theo Jean Paul Votron - Ngân hàng Foties, “Bán l chính là vn đ ca
phân phi”. Cn hiu đúng ngha ca bán l là hot đng ca phân phi, trong đó là
trin khai các hot đng tìm hiu, xúc tin, nghiên cu, th nghim, phát hin và
phát trin các kênh phân phi hin đi - mà ni bt là kinh doanh qua mng. Dch
v bán l bao gm ba knh vc chính: th trng, các kênh phân phi, dch v và
đáp ng dch v. Bán l ngày càng phát trin sang lnh vc xuyên quc gia.
Theo các chuyên gia kinh t ca Hc vin công ngh Châu Á- AIT, dch v
ngân hàng bán l là cung ng sn phm, dch v ngân hàng ti tng cá nhân riêng
l, các doanh nghip va và nh thông qua mng li chi nhánh, khách hàng có th
tip cn trc tip vi sn phm và dch v ngân hàng thông qua các phng tin
đin t vin thông và công ngh thông tin.
Theo T chc thng mi th gii (WTO), dch v ngân hàng bán l là loi
hình dch v đin hình ca ngân hàng ni khách hàng cá nhân có th đn giao dch
ti các đim giao dch ca ngân hàng đ thc hin các dch v nh tin gi, tin
vay, thanh toán, kim tra tài khon, dch v th
Nh vy, hot đng bán l ca các ngân hàng thng mi là vic các ngân
hàng thng mi cung cp các sn phm dch v nhm đn đi tng khách hàng là
cá nhân, h gia đình thay vì khách hàng doanh nghip. Các dch v này hin khá
phong phú và ngày càng phát trin nhm tha mãn ti đa các nhu cu đa dng v tài
chính ca khách hàng.
8
2.2.2.2 Các sn phm ca dch v ngân hàng bán l hin nay
Các sn phm ca dch v ngân hàng bán l hin nay bao gm:
Huy đng vn.
Cho vay tiêu dùng khách hàng cá nhân
Các dch v thanh toán, chuyn tin trong nc.
Dch v ngân hàng đin t: Internet Banking, Phone Banking, SMS Banking,
Home Banking, PC Banking…
Dch v th thanh toán, th tín dng…
Chi tr kiu hi, dch v thu h, chi h, ct gi tài sn…
Các sn phm tài chính liên kt nh dch v ngân hàng kt hp vi bo him
(Bancassurance), dch v qun lý tin đu t chng khoán
2.2.2.3 c trng ca dch v ngân hàng bán l
Mt đc đim chung ca các dch v ngân hàng bán l là khi lng giao dch
cao nhng doanh s giao dch thp, tc là có rt nhiu giao dch có giá tr nh, trái
ngc vi dch v ngân hàng bán buôn, ni có nhng giao dch ít nhng giá tr cao
hn.
Bn cht ca ngân hàng bán l là cung cp nhng sn phm dch v ca ngân
hàng cho tng phân đon khách hàng, do đó, nó đòi hi s thâm nhp sâu vào th
trng đ tìm hiu và tha mãn ti đa nhu cu đa dng ca tng phân đon khách
hàng c th. Ngân hàng ni đa tn dng phát huy th mnh nng đng và linh hot
trong vic bin đi bn thân đ đáp ng nhanh chóng nhu cu đa dng đó ca th
trng.
2.3 Lòng trung thành ca khách hàng
2.3.1 Khái nim
Toàn cu hóa cnh tranh, mc đ bão hòa ca th trng và s phát trin ca
công ngh thông tin làm nâng cao nhn thc ca khách hàng và to ra mt h qu là
s thành công lâu dài ca doanh nghip không còn đt đc thông qua giá sn
phm, dch v ti u. Thay vào đó là mt doanh nghip mun xây dng thành công
ca mình thì phi da trên mi quan h lâu dài vi khách hàng.
9
Mt thách thc không nh cho bt c doanh nghip nào đó là vic gi chân
các khách hàng. Doanh nghip gi chân khách hàng đc càng lâu bao nhiêu thì
khách hàng đó li càng tr nên giá tr vi doanh nghip đó by nhiêu, bi vì gi
chân đc khách hàng hay có đc lòng trung thành ca khách hàng không ch gia
tng giá tr ca doanh nghip mà còn giúp cho doanh nghip có đc chi phí thp
hn so vi vic thu hút khách hàng mi (Barroso Castro and Martin Armario,
1999). Lòng trung thành khách hàng đã đc công nhn nh là mt tài sn giá tr đ
cnh tranh trên th trng (Srivasta, Shervani, & Favey, 2000) và giúp doanh nghip
phát trin bn vng.
Theo Oliver (1999), lòng trung thành đc đnh ngha là cam kt sâu sc v
vic mua li hay quay li s dng mt cách chc chn sn phm/dch v trong
tng lai, dn ti vic mua lp li cùng thng hiu, mc dù có th b nh hng
bi hoàn cnh và các n lc ca đi th trên th trng nhm dn đn hành vi thay đi.
Jacoby và Chestnut 1978, Solomon 1992 và Dick & Basu 1994, chia lòng
trung thành ra thành hai loi, đó là lòng trung thành thc s và lòng trung thành gi to:
Lòng trung thành quán tính hay lòng trung thành gi to, có ngha là khi
khách hàng tiêu dùng mt thng hiu ch là do s thun tin và đ mt thi gian,
công sc. Tuy nhiên, h s không chn ch chuyn sang mt thng hiu khác nu
nh tìm thy s thun tin hn.
Lòng trung thành tht s, là mt hình thc ca hành vi mua hàng lp li
phn ánh mt quyt đnh có ch ý khi tip tc tiêu dùng cùng mt thng hiu, và
nó phi đi kèm vi thái đ tích cc và mt mc đ cam kt cao đi vi thng hiu đó.
Nh vy, so vi lòng trung thành gi to khi mà ngi tiêu dùng th đng
chp nhn mt thng hiu, thì lòng trung thành thc s liên quan tích cc đn s
a thích thng hiu ca ngi tiêu dùng. S a thích ca khách hàng s hình
thành thái đ ca h đi vi sn phm, dch v và góp phn vào quá trình hình
thành quyt đnh mua hay không mua sn phm, dch v đó. Vì vy, tp trung xây
dng và gia tng lòng trung thành thc s là mc tiêu ca đ tài bi vì lòng trung
thành thc s th hin s gn kt lâu dài gia khách hàng và ngân hàng, và khi đó
ngân hàng to dng đc li th cnh tranh.
10
2.3.2 Lòng trung thành ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng bán l
Lòng trung thành ca khách hàng trong ngành ngân hàng th hin khi khách
hàng đã la chn giao dch vi mt ngân hàng, h s tip tc giao dch vi ngân
hàng đó, s khuyn cáo ngi khác s dng dch v ca ngân hàng, và khi có nhu
cu s dng dch v khác, h s xem ngân hàng là la chn đu tiên dù bit có th
có la chn tt hn tng đi mt ngân hàng khác v tin ích hay giá c dch v
(Kathleen Khirallah, 2005).
Trong DVNHBL, do tính tng tác cao gia khách hàng và ngân hàng, phát
trin mi quan h gia ngân hàng và khách hàng luôn luôn đc chú trng. Tuy
nhiên, vi s cnh tranh gay gt nh hin nay, vic tìm kim mt khách hàng trung
thành tht không d dàng chút nào do khách hàng có nhiu s la chn ngân hàng
hn. Khách hàng ngày càng b “tn công” bi rt nhiu thông tin t đi th cnh
tranh, điu này không ch gây khó khn cho khách hàng trong vic la chn thng
hiu đ tiêu dùng mà còn vô tình làm cho các ngân hàng đó phi tn chi phí rt
nhiu đ gia tng lòng trung thành ca khách hàng (Nelson, 2002). Chính vì vy,
các nhà marketing cn phi tìm hiu xem nhng nhân t nào tác đng và giúp làm
tng lòng trung thành ca khách hàng đi vi doanh nghip.
2.4 Các yu t nh hng đn lòng trung thành ca khách hàng
2.4.1 Cht lng dch v cm nhn
2.4.1.1 Khái nim
Mi khách hàng có nhu cu và nhn thc khác nhau nên cm nhn cng khác
nhau. Nhn thc ca khách hàng đc cu thành t ba yu t: các nhu cu cá nhân,
kinh nghim trong quá kh, và giao tip thông qua đi thoi. Ba yu t này s tip
tc đnh hng cho thái đ và hành vi ca khách hàng, không ph thuc vào vic
doanh nghip có bit đn chúng hay không.
Cht lng dch v cm nhn đc đnh ngha nh là kt qu ca s so sánh
ca khách hàng gia s mong đi ca h v dch v và s nhn thc ca h v cách
thc dch v đc đáp ng. (Parasuraman et al., Caruana, 2002).
11
Trong ngành ngân hàng, cht lng dch v cm nhn là s cm nhn và đánh
giá ca khách hàng đi vi các sn phm dch v có liên quan trong giai đon trc,
trong và sau khi cung ng. Cht lng dch v cm nhn đc chia thành hai loi.
Th nht, sn phm cht lng cm nhn (hu hình) là s đánh giá ca khách hàng
v các sn phm ngân hàng nh s đa dng ca sn phm, tin ích đi kèm…, ngha
là khách hàng mun dch v ct lõi trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng thc
s đáp ng nhng nhu cu ca h và mong đi sn phm hay dch v ca ngân hàng
thc s có giá tr so vi chi phí mà h b ra. Th hai, dch v cht lng cm nhn
(vô hình) là s đánh giá dch v liên quan đn các sn phm nh môi trng phc
v, nhân viên phc v, các dch v h tr, chính sách chm sóc khách hàng sau dch
v, công ngh và các kênh phân phi…, ngha là khách hàng mong mun thái đ
giao tip ca nhân viên ngân hàng th hin s thân thin, nng m; có đc s tôn
trng, s lng nghe, và chính sách hu mãi tt t phía ngân hàng.
C các sn phm
và dch v đc cm nhn là nhng thuc tính quan trng ca cht lng dch v
cm nhn trong DVNHBL.
2.4.1.2 Mi liên h cht lng dch v cm nhn và lòng trung thành
Các nghiên cu trc đây cho thy có s liên kt mnh m gia cht lng
dch v cm nhn và lòng trung thành ca khách hàng trong ngành công nghip dch
v (Cristobal et al, 2007; Caruana, 2002; Jamal & Anastasiadou, 2009; Pollack,
2009; Kumar, Mani, Mahalingam & Vanjikovan, 2010; Wong & Sohal, 2003;
Wolfinbarger & Gilly, 2003; Yen & Lu, 2008). Cht lng dch v cm nhn là yu
t cn c đ ra quyt đnh tiêu dùng, c s hình thành nên lòng trung thành ca
khách hàng.
Khi khách hàng đánh giá tt v cht lng sn phm, dch v thì mi quan h
gia khách hàng và sn phm dch v ca thng hiu đó tr nên gn bó hn. Nu
khách hàng đánh giá cht lng sn phm dch v ca mt doanh nghip cao thì h
s có xu hng đ cao doanh nghip đó, và quan trng hn là h biu l s a thích
ca mình đi vi doanh nghip đó hn nhng doanh nghip khác.
12
Vì vy, h s mua li, mua nhiu hn, và có th chp nhn giá cao mà không
chuyn sang s dng sn phm dch v ca các doanh nghip khác. Và nh th,
khách hàng s tiêu tn ít thi gian và công sc ca h cho vic phi la chn sn
phm dch v có cht lng nht là trong thi đi ngày nay điu này khách hàng
phi đc chú ý nhiu vì tâm trí, thi gian và công sc ca h không còn d gi cho
phép h tham gia quá nhiu v vn đ đánh giá cho tng cht lng sn phm dch
v thng hiu.
Nh vy, vi cht lng cm nhn cao, công ty s có đc nhiu li th nh
nâng cao uy tín, tng kh nng duy trì khách hàng, thu hút khách hàng mi thông
qua truyn ming, to ra s khác bit v sn phm cnh tranh và ci thin nng lc
tài chính và li nhun (1998 James, Zeithaml et al 1996, Julian và Ramaseshan,
1994), và khi cht lng dch v cm nhn thp, khách hàng có khuynh hng
chuyn sang nhà cung cp khác đ gia tng giá tr nhn đc, t đó góp phn làm
suy gim lòng trung thành ca khách hàng (Anderson et al, 2007).
Trong ngành công nghip ngân hàng, Lam & Burton (2006), Beerli et al
(2004) và Ennew & Binks (1996) đã lp lun rng, các dch v cao cp đc các
ngân hàng cung cp có tác đng tích cc đn lòng trung thành ca khách hàng. Cht
lng dch v cm nhn cao luôn luôn gn kt vi lòng trung thành ca khách hàng.
Trong mt điu tra ca Berggen và Dewar (1991) Hoa K phát hin ra rng 42%
khách hàng đóng tài khon ca h hoc chuyn giao dch qua ngân hàng khác là kt
qu ca các vn đ liên quan đn cht lng dch v cm nhn. Cht lng dch v
cm nhn ngân hàng cao phn ánh kh nng đáp ng cao hn k vng ca khách
hàng và cn đc duy trì mt cách thng xuyên, nht quán.
2.4.2 S hài lòng ca khách hàng
2.4.2.1 Khái nim
S hài lòng ca khách hàng chính là trng thái/cm nhn ca khách hàng đi
vi nhà cung cp dch v sau khi đã s dng dch v đó (Terrence Levesque và
Gordon H.G McDougall, 1996). C th hn, s hài lòng ca khách hàng là s phn
hi tình cm/toàn b cm nhn ca khách hàng đi vi nhà cung cp dch v trên c
s so sánh s khác bit gia nhng gì h nhn thc đc so vi mong đi trc đó
(Oliver, 1999 và Zineldin, 2000).