B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
ÔNG HIN PHI
GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR DCH V
NGÂN HÀNG IN T TI NGÂN HÀNG TMCP
QUÂN I- CHI NHÁNH TP.HCM
N NM 2020
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s:60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS,TS V CÔNG TUN
TP. H CHÍ MINH - 2013
i
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu riêng ca tôi. Các s liu và ni
dung nghiên cu đc trình bày trong Lun vn là trung thc và tôi xin chu trách
nhim v nhng s liu và ni dung nghiên cu đó. Kt qu nghiên cu ca Lun
vn này cha đc công b trong các công trình khác.
Hc viên
Ông Hin Phi
ii
MC LC
TRANG BÌA PH
Trang
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V
PHN M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V QUN TR DCH V NGÂN HÀNG
IN T 4
1.1.Khái nim v qun tr dch v Ngân hàng đin t 4
1.1.1.nh ngha v qun tr dch v Ngân hàng đin t 4
1.1.2.c đim ca dch v Ngân hàng đin t 6
1.1.3. Ý ngha ca vic áp dng dch v Ngân hàng đin t 7
1.2. Ni dung và quá trình qun tr dch v Ngân hàng đin t 10
1.2.1. Quá trình phát trin ca dch v Ngân hàng đin t 10
1.2.2. Mt s dch v Ngân hàng đin t 11
1.2.3. Mt s sn phm ca Ngân hàng đin t 13
1.3. iu kin và công c đ thc hin qun tr dch v Ngân hàng đin t 15
1.3.1. C s pháp lý 15
1.3.2. H tng công ngh thông tin 18
1.3.3. Ngun nhân lc 20
1.3.4. Mi quan h gia TMT đi vi s phát trin các dch v Ngân hàng đin
t 21
CHNG 2: THC TRNG QUN TR DCH V NGÂN HÀNG IN T
TI NHTMCP QUÂN I CHI NHÁNH TPHCM TRONG THI GIAN
QUA 24
2.1. Thc trng áp dng dch v Ngân hàng đin t ti Vit Nam 24
iii
2.2.Tng quan v Ngân hàng TMCP Quân i- chi nhánh TPHCM 27
2.2.1. S lc quá trình hình thành và phát trin MBHCM 27
2.2.2. C cu t chc 29
2.2.3. H thng qun tr Ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i 30
2.3. Kt qu hot đng kinh doanh ca MBHCM giai đon 2009-2012 31
2.3.1. ánh giá v kt qu hot đng kinh doanh ca MBHCM 31
2.3.2. ánh giá v th phn hot đng ca MBHCM 32
2.3.3. Quá trình ng dng công ngh thông tin ti MBHCM 34
2.4. Thc trng qun tr các dch v NHT ti MBHCM trong thi gian qua 35
2.4.1. Thc trng kinh doanh dch v ngân hàng đin t ti MBHCM 35
2.4.2. Thc trng trin khai các hình thc dch v ngân hàng đin t ti MBHCM 39
2.4.2.1. Phone Banking 39
2.4.2.2. Internet Banking 40
2.4.2.3. SMS Banking 40
2.4.2.4. Dch v Call Center 41
2.4.2.5. Web Banking 41
2.4.2.6. Dch v thanh toán 43
2.4.2.7. Dch v th. 47
2.5. Kho sát tình hình s dng dch v NHT ca khách hàng ti Ngân hàng
Quân i- chi nhánh HCM 52
2.6. Thc trng v mt s điu kin đm bo vic qun tr dch v NHT ti
ngân hàng Quân i- chi nhánh HCM 58
2.6.1. V c s pháp lý 58
2.6.2. V c s h tng công ngh thông tin 59
2.6.3. V ngun nhân lc 59
2.7. ánh giá chung v tình hình qun tr dch v NHT ti ngân hàng Quân
i- chi nhánh HCM 61
2.7.1. Nhng kt qu đt đc 61
2.7.2. Nhng tn ti, hn ch 62
iv
2.7.3. Nguyên nhân ca nhng vn đ 64
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR DCH V NGÂN
HÀNG IN T TI NHTMCP QUÂN I CHI NHÁNH TPHCM N
NM 2020. 69
3.1. Mc tiêu qun tr dch v NHT ti ngân hàng Quân i đn nm 2020 69
3.1.1. Mc tiêu tng quát 69
3.1.2. Mc tiêu c th 70
3.2. Mt s gii pháp hoàn thin qun tr dch v NHT ti MBHCM đn nm
2020 72
3.2.1. Nhóm gii pháp v qun tr dch v NHT 72
3.2.1.1. Gii pháp 1: Xây dng chin lc khách hàng 72
3.2.1.2. Gii pháp 2: S dng hiu qu công tác qung cáo, tip th sn phm 76
3.2.1.3. Gii pháp 3: Phát trin các sn phm dch v ngân hàng trn gói 77
3.2.1.4. Gii pháp 4: M rng mng li kênh phân phi 78
3.2.1.5. Gii pháp 5: Hoàn thin và tng trng các dch v NHT đã có 80
3.2.1.6. Gii pháp 6: Phát trin các dch v mi 83
3.2.2. Nhóm gii pháp v hoàn thin điu kin qun tr dch v NHT 84
3.2.2.1. Gii pháp 1: Hoàn thin khung pháp lý v dch v NHT 84
3.2.2.2. Gii pháp 2: Phát trin h tng công ngh thông tin 84
3.2.2.3. Gii pháp 3: Nâng cao cht lng ngun nhân lc 88
3.3. Kin ngh 91
3.3.1. i vi Nhà nc 91
3.3.2. i vi ngành Ngân hàng 92
KT LUN 95
DANH MC TÀI LU THAM KHO
PH LC
v
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
NH Ngân hàng
DN Doanh nghip
TCTD T chc tín dng
ASEAN Hip hi các Quc gia ông Nam Á
NHTM Ngân hàng thng mi
TMT Thng mi đin t
NHT Ngân hàng đin t
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
NHNN Ngân hàng Nhà nc
DNXNK Doanh nghip Xut nhp khu
NHTMNN Ngân hàng thng mi Nhà nc
MBTW Ngân hàng Quân i -Hi s
MBHCM Ngân hàng Quân i- Chi nhánh Thành ph H Chí Minh
vi
DANH MC CÁC BNG BIU
S hiu
bng
Tên bng Trang
2.1 Mt s hot đng ch yu và kt qu kinh doanh ca
MBHCM giai đon 2009-2012
31
2.2 So sánh th phn ca MBHCM so vi toàn h thng MB 33
2.3 So sánh th phn ca MBHCM so vi các NHTM khác trên
đa bàn
33
2.4 Tình hình thu nhp ca MBHCM giai đon 2009-2012 35
2.5 Tình hình ng dng dch v Ngân hàng đin t ca các ngân
hàng thng mi
39
2.6 Doanh s thanh toán ni đa ca MBHCM giai đon 2010-
2012
44
2.7 Doanh s thanh toán Quc t ca MBHCM giai đon 2009-
2012
44
2.8 Tình hình kinh doanh ngoi t ca MBHCM giai đon 2009-
2012
45
2.9 Tình hình chi tr Kiu hi ca MBHCM giai đon 2009-
2012
47
2.10 Tình hình kinh doanh th ca MBHCM giai đon 2009-2012 48
2.11 Th phn phát hành th ATM ca MBHCM giai đon 2009-
2012
49
2.12 Tình hình các giao dch ATM ca MBHCM giai đon 2009-2012 50
2.13 S lng tài khon khách hàng cá nhân ti MBHCM giai
đon 2009-2012
51
3.1 Giá dch v tham kho và đ xut đi vi dch v NHT ti
Ngân hàng Quân i
74
3.2 Các dch v dành cho dch v Mobile ATM 84
vii
DANH MC CÁC HÌNH V
S hiu
hình v
Tên Hình v Trang
2.1 S đ c cu t chc ngân hàng TMCP Quân i- Chi
nhánh HCM
29
2.2 S đ h thng qun tr ngân hàng đin t 30
2.3 Tình hình thu nhp ca MBHCM giai đon 2009-2012 36
2.4 Tình hình thu nhp t dch v ca mt s ngân hàng quí 3 -
2013
37
2.5 Doanh s kinh doanh ngoi t ca MBHCM giai đon 2009-
2012
46
2.6 Tình hình giao dch ATM ca MBHCM giao đon 2009-
2012
50
2.7 S lng tài khon khách hàng cá nhân ti MBHCM giai
đon 2009-2012
51
2.8 S lng khách hàng đc tham gia kho sát 53
2.9 S lng khách hàng tham gia các loi hình dch v 53
2.10 Mc đ khách hàng s dng các dch v NHT 54
2.11 Ngun nhn bit thông tin ca khách hàng 55
2.12 Các yu t nh hng đn vic la chn dch v ca khách hàng 55
2.13 Mc đ hài lòng ca khách hàng đi vi dch v 56
2.14 Mc đ tin ích ca các loi hình dch v 57
2.15 Lí do khách hàng s dng dch v 57
2.16 Các yu t cn đ phát trin thêm 58
2.17 Biu đ phân b ngun nhân lc ti chi nhánh 60
3.1 S đ m rng mng li 79
3.2 Th Smart Card 87
3.3 Mô hình 3P 90
1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài:
Quy mô hot đng, nng lc vn và nng lc cnh tranh ca h thng ngân hàng
trên đa bàn TPHCM ngày càng đc m rng và phát trin. Và theo đó các dch v
ngân hàng cng đc đa dng hóa và phát trin hn. Sn phm dch v ngân hàng
đin t đc hu ht các ngân hàng thng mi quan tâm phát trin. Chính s khác
bit trong các sn phm dch v hin đi đã khng đnh đc thng hiu và công
ngh ca các ngân hàng thng mi.
Vi dân s hin đang sng và làm vic ti TPHCM hn 8 triu ngi, s lng
tài khon giao dch đc m ti NHTM khong 4,5 triu tài khon.Vi s lng tài
khon ln, doanh s giao dch cao s là nhu cu rt ln trong vic thc hin dch v
thanh toán qua ngân hàng. Thu nhp ngày càng cao, cuc sng ngi dân đc
nâng cao hn thì nhu cu s dng dch v ngân hàng s cao hn. Hn th na cùng
vi s phát trin ca khoa hc công ngh thì vic thc hin giao dch trc tuyn
cng là mt trong nhng th trng tim nng cho NHTM.
Vi mc tiêu tr thành mt trong nhng tp đoàn tài chính hàng đu Vit Nam và
vn ra th trng quc t trong thi gian ti. Vi phng châm “ Ngân hàng cng
đng và luôn mang li cho khách hàng s tin li”, Ngân hàng TMCP Quân i đã
xây dng cho mình mt chin lc phát trin t nay cho đn nm 2020 nh sau:
Hoàn thành quá trình tái c cu ngân hàng đ có mt mô hình t chc hin đi,
khoa hc, phù hp vi mc tiêu và đm bo hiu qu kinh doanh, kim soát đc
ri ro, có kh nng cung ng các sn phm dch v ngân hàng đa dng, đáp ng
đc đòi hi ngày càng cao ca khách hàng mi thành phn, ca nn kinh t th
trng cnh tranh đy khc lit.
đt đc nhng mc tiêu và chin lc đã đ ra thì vic cung cp các dch v
ngân hàng đin t có cht lng cao, an toàn và bo mt nhm phc v tt nhu cu
ngày càng đa dng ca khách hàng là mt chin lc mi có th giúp cho Ngân
hàng Quân i phát trin n đnh, khng đnh v th, thng hiu ca mình trên th
trng và cng là to s khác bit ca MB trong bi cnh nn kinh t suy thoái và
2
s cnh tranh gay gt trong ngành.
T thc t đó, tác gi đã chn đ tài: “ Gii pháp hoàn thin qun tr dch v ngân
hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i- chi nhánh Thành ph H Chí Minh
đn nm 2020”.
2. Mc tiêu nghiên cu
tài đc nghiên cu nhm nhng mc đích sau:
X Th nht, nghiên cu c c lý thuyt v qun tr dch v ngân hàng đin t,
các điu kin và công c đ qun tr dch v NHT. T đó tác gi cho thy
đc vai trò và ý ngha ca vic áp dng các dch v ca NHT trong nn
kinh t.
X Th hai, phân tích thc trng qun tr dch v ngân hàng đin t ti Ngân
hàng TMCP Quân đi-chi nhánh H Chí Minh giai đon 2009-2012. Da
trên so sánh dch v NHT ti các ngân hàng khác trên đa bàn TPHCM và
kt qu kho sát thc t khách hàng ca chi nhánh, tác gi rút ra nhng kt
qu đt đc và nhng vn đ cn khc phc.
X Th ba, đ xut các gii pháp và kin ngh nhm qun tr và phát trin các
dch v ngân hàng đin t ti ngân hàng Quân i- chi nhánh TPHCM đn
nm 2020 theo mc tiêu chung ca Ngân hàng.
3. i tng và phm vi nghiên cu
X i tng nghiên cu: đi tng nghiên cu ca đ tài là gii pháp hoàn
thin các dch v ngân hàng đin t ti Ngân hàng TMCP Quân i- chi
nhánh H Chí Minh.
X Phm vi nghiên cu:
+ V mt không gian: đc gii hn trên đa bàn Tp. H Chí Minh. tài cng
gii hn vic kho sát ti tr s chi nhánh Ngân hàng Quân i- chi nhánh TPHCM.
Vic kho sát đc tin hành trên các khách hàng đn giao dch vi ngân hàng.
+ V mt thi gian: nghiên cu da trên s liu thng kê v vic s dng dch
v ngân hàng đin t ca h thng Ngân hàng Thng Mi t nm 2011 trên đa
bàn Tp. H Chí Minh, các gii pháp và đ xut áp dng đn nm 2020.
3
4. Phng pháp nghiên cu
4.1. Ngun s liu s cp
X i tng kho sát: khách hàng đã và đang s dng dch v ngân hàng đin
t.
X Phng pháp kho sát: tác gi gi bng câu hi trc tip và phng vn cho
các khách hàng đã và đang s dng dch v ngân hàng đin t.
X a đim kho sát: ti tr s chi nhánh Ngân hàng Quân đi - Chi nhánh Tp.
H Chí Minh.
X X lý s liu kho sát: Các s liu kho sát đc x lý bng phn mm Excel
2007.
4.2. Ngun d liu th cp
X c tác gi thu thp t t liu ca Ngân hàng nhà nc Vit Nam, Tp chí
ngân hàng, Báo cáo ti hi tho Banking and Security nm 2008, th vin,
báo cáo tng kt ca Ngân hàng Quân i
X Tác gi s dng các phng pháp nghiên cu: thng kê, phân tích, so sánh,
logic, tng hp…. đng thi vn dng các kin thc ca các môn hc nghip
v NHTM, tài chính ngân hàng, thng mi đin t và nhng kinh nghim
thc tin trong quá trình làm vic ti ngân hàng Quân i.
5. Kt cu ca lun vn
Phn M đu
• Chng 1: C s lý lun v qun tr dch v ngân hàng đin t.
• Chng 2: Thc trng qun tr dch v ngân hàng đin t ti NHTMCP Quân
i chi nhánh TPHCM trong thi gian qua.
• Chng 3: Gii pháp hoàn thin qun tr dch v ngân hàng đin t ti
NHTMCP Quân i chi nhánh TPHCM đn nm 2020.
Kt lun
Danh mc tài liu tham kho
Ph lc
4
CHNG 1
C S LÝ LUN V QUN TR DCH V
NGÂN HÀNG IN T
1.1. Khái nim v qun tr dch v Ngân hàng đin t
1.1.1. nh ngha v qun tr dch v Ngân hàng đin t
1.1.1.1. nh ngha v qun tr ngân hàng
T khi đt nc chuyn sang nn kinh t th trng và đc bit là k t khi Vit
Nam chính thc tr thành thành viên ca WTO, vn đ qun tr doanh nghip (DN)
đã đc đt ra nh mt yêu cu cp thit và quan trng trong s phát trin chung
ca nn kinh t. Qun tr DN tt đng ngha vi kh nng tip cn tài chính, đu t,
nâng cao giá tr tng trng Ngân hàng là mt doanh nghip rt đc bit. Khác vi
nhng doanh nghip khác đc làm tt c nhng gì mà pháp lut không cm, thì
Ngân hàng ch đc làm nhng gì mà pháp lut cho phép. iu này to nên s đc thù
và là đim mu cht phi chú ý trong mi hot đng qun tr cng nh trin khai
nghip v kinh doanh ca Ngân hàng.
Cho đn nay, khái nim v qun tr dch v NH cha đc đnh ngha mt cách
c th trong bt k t đin nào. Mi quc gia đu có nhng cách hiu khác nhau v
dch v NH.
Các ngân hàng thng mi (NHTM) vi đc thù là các t chc kinh doanh “tin”,
có đ ri ro cao và mc đ nh hng ln thì vn đ qun tr li càng có ý ngha
hn, đc bit đi vi mt nc đang phát trin nh Vit Nam, khi ngân hàng là
ngun tài chính bên ngoài cc k quan trng đi vi DN. Mt ngân hàng yu kém
trong qun tr s không ch gây tn tht cho chính ngân hàng đó, mà còn to nên
nhng ri ro nht đnh mang tính dây chuyn cho các đn v khác và ngc li. Rõ
ràng, kh nng chng đ ca ngân hàng càng cao, kh nng h tr cho khu vc DN
s càng ln. Thi gian ti, khi hàng lot các ngân hàng ngoi s t "đ b" vào
Vit Nam, chc chn nhng đòi hi v công tác qun tr ngân hàng (QTNH) s càng
gay gt hn đi vi ngân hàng ni.
5
Thông qua tìm hiu v thc tin cung cp dch v t vn qun tr cho các ngân
hàng, nhu cu ca mi doanh nhân lãnh đo ngân hàng chúng ta có th hiu đc
“Qun tr ngân hàng là s mong mun ngân hàng có nhng bc đi bài bn trong c
kinh doanh và t chc, hng dn ti nhng chun mc quc t. Qua đó gim thiu
nhng ri ro có th phát sinh ngoài d đoán và tng giá tr li nhun cng nh tính
cnh tranh ca ngân hàng trên th trng”.
Hoc cng có khái nim cho rng: “Công tác qun tr ngân hàng tác đng đn kh
nng chp nhn ri ro ca ngân hàng, là thc đo cho kh nng chng đ ca ngân
hàng trc bin đng ca nn kinh t. Không nhng th, hot đng ca ngân hàng
tác đng đn sn lng ca nn kinh t bi l các ngân hàng huy đng và phân b
tit kim ca xã hi. c bit các nc đang phát trin, khi các ngân hàng là
ngun tài chính bên ngoài rt ln ca DN, qun tr ngân hàng tt s góp phn thúc
đy qun tr DN ca các DN mà h cho vay.”
Tóm li, hin nay Vit Nam vn cha có s thng nht v khái nim cng nh
danh mc các ch tiêu v qun tr dch v NH trong các vn bn lut. Tuy nhiên t
s kt hp thc t nhu cu ca ngân hàng cng nh s t vn ca các công ty t
vn , tác gi thng nht cách hiu v qun tr dch v NH nh sau: Qun tr dch v
ngân hàng là công tác t chc và qun tr ti ngân hàng mà thông qua đó s có tác
đng trc tip không ch đn giá tr ca ngân hàng mà còn ti v th và uy tín ca
ngân hàng ( Phng Mi, 2008).
1.1.1.2. nh ngha v dch v Ngân hàng đin t
Ngân hàng đin t là mt dng ca TMT ng dng trong hot đng kinh doanh
ngân hàng. ây chính là s kt hp gia mt s dch v ngân hàng truyn thng vi
công ngh thông tin (CNTT) và đin t vin thông. Khi có nhu cu giao dch khách
hàng không nht thit phi đn ngân hàng mà vn có th thc hin mt cách nhanh
chóng thông qua các kênh phân phi đin t.
Vi dch v ngân hàng đin t (NHT), khách hàng có kh nng truy nhp t xa
nhm: thu thp thông tin, thc hin các giao dch thanh toán, tài chính da trên các
tài khon lu ký ti ngân hàng và đng ký s dng các dch v mi.
6
Hay nói cách khác, dch v NHT là mt h thng phn mm vi tính cho phép
khách hàng tìm hiu hay mua dch v ngân hàng thông qua vic kt ni mng máy
tính ca mình vi ngân hàng.
Các khái nim trên đu đnh ngha NHT thông qua các dch v cung cp hoc
qua kênh phân phi đin t. nh ngha này có th đúng tng thi đim nhng
không th khái quát ht đc c quá trình lch s phát trin cng nh trong tng
lai. Mt đnh ngha tng quát nht v NHT có th đc din đt nh sau: NHT
bao gm tt c các dng ca giao dch gia ngân hàng và khách hàng (cá nhân và t
chc) da trên quá trình x lý và chuyn giao d liu s hóa nhm cung cp sn
phm dch v ngân hàng ( Nguyn ng Hu, 2004).
1.1.2. c đim ca dch v Ngân hàng đin t
So vi các hot đng giao dch truyn thng, ngân hàng đin t có mt s đim
khác bit c bn sau :
Các bên tin hành giao dch đin t không tip xúc trc tip vi nhau.
Trong giao dch truyn thng, các bên thng gp g nhau trc tip đ tin hành
giao dch. Các giao dch đc thc hin ch yu theo nguyên tc vt lý nh chuyn
tin, séc hóa đn, vn đn, gi báo cáo. Các phng tin vin thông nh: fax, telex
ch đc s dng đ trao đi s liu kinh doanh. Tuy nhiên vic s dng các giao
dch truyn thng ch đ chuyn ti thông tin mt cách trc tip gia hai đi tác ca
cùng mt giao dch.
Giao dch đin t cho phép mi ngi cùng tham gia t các vùng xa xôi ho lánh
đn các khu vc đô th ln, to điu kin cho tt c mi ngi khp mi ni đu
có c hi ngang nhau tham gia vào th trng giao dch toàn cu và không đòi hi
nht thit phi có mi quen bit vi nhau.
Giao dch đin t đc thc hin trong mt th trng không có biên gii
(th trng thng nht toàn cu). Giao dch đin t trc tip tác đng ti môi
trng cnh tranh toàn cu.
Giao dch đin t ngày càng phát trin, thì máy tính cá nhân tr thành ca s cho
doanh nghip hng ra th trng trên khp th gii. Vi thng mi đin t, mt
7
doanh nhân dù mi thành lp đã có th kinh doanh Nht Bn, c và Chile , mà
không h phi di chuyn thng xuyên, mt công vic trc kia phi mt nhiu
nm.
Giao dch đin t cn nhiu ch th tham gia
Trong giao dch đin t, ngoài các ch th tham gia quan h giao dch ging nh
giao dch thng mi truyn thng đã xut hin mt bên th ba đó là nhà cung cp
dch v mng, các c quan chng thc là nhng ngi to môi trng cho các
giao dch thng mi đin t. Nhà cung cp dch v mng và c quan chng thc
có nhim v chuyn đi, lu gi các thông tin gia các bên tham gia giao dch
thng mi đin t, đng thi h cng xác nhn đ tin cy ca các thông tin trong
giao dch thng mi đin t.
Giao dch đin t ly mng li thông tin làm th trng.
Thông qua giao dch đin t, nhiu loi hình kinh doanh mi đc hình thành. Ví
d: các dch v gia tng giá tr trên mng máy tính hình thành nên các nhà trung
gian o làm các dch v môi gii cho gii kinh doanh và tiêu dùng, các siêu th o
đc hình thành đ cung cp hàng hóa và dch v trên mng máy tính.
Các trang Web khá ni ting nh Yahoo! America Online hay Google đóng vai
trò quan trng cung cp thông tin trên mng. Các trang Web này đã tr thành các
"khu ch" khng l trên Internet.
1.1.3. Ý ngha ca vic áp dng dch v Ngân hàng đin t
1.1.3.1. V phía khách hàng:
Nhanh chóng, thun tin: u đim ln nht mà các dch v NHT mang đn cho
khách hàng chính là s tin li, nhanh chóng, chính xác, sn sàng đáp ng nhu cu
mà các giao dch kiu truyn thng khó có th đt đc. Khách hàng nm bt thông
tin ngân hàng nhanh hn, thông tin nhn đc phong phú và tin ích. ng thi,
thc hin các lnh thanh toán cng nhanh hn.
Tit kim thi gian, gim chi phí: Vi h thng này khách hàng s tit kim đc
thi gian không cn phi đn ngân hàng, không cn phi ngi ch ngân hàng đn
lt mình giao dch mà vn có th giao dch và bit đc các giao dch phát sinh
8
trên tài khon ca mình k c ngoài gi hành chính. ng thi, cng tit kim đc
chi phí đi li, giao dch vi ngân hàng. Và hn na, vi nhng tiêu chun hóa,
khách hàng đc phc v tn ty và chính xác thay vì phi thùy thuc vào thái đ
phc v khác nhau ca các nhân viên ngân hàng.
Qun lý tài sn hiu qu: Khách hàng bit chính xác, kp thi tình trng tài khon
tin gi, tin vay. Qun lý công n chính xác, hiu qu hn. Khách hàng bt c
ni đâu, bt c lúc nào vn nm bt thông tin nhanh chóng, qun lý tài khon ca
mình hiu qu.
1.1.3.2. V phía ngân hàng:
Tit kim chi phí, tng doanh thu: vic phát trin dch v NHT giúp ngân hàng
tit kim đc chi phí m các phòng giao dch và gim s lng nhân viên, theo đó
các chi phí liên quan đn hot đng giao dch, thanh toán, kim đm, chi phí đi li
s đc gim thiu. Chi phí gim so vi giao dch theo phng pháp truyn thng
s góp phn tng doanh thu cho ngân hàng. ng thi, vic mang đn nhng tin
li cho khách hàng s làm cho khách hàng s dng dch v ngày càng nhiu, t đó
thu đc nhng khon tin nhàn ri đ đem đi đu t, mang li li nhun cho ngân
hàng.
Tng khi lng giao dch: do s thun li trong vic giao dch không b gii hn
bi thi gian, không gian nên khi lng khách hàng giao dch ngày càng đông. T
đó, dn đn khi lng giao dch tng lên mt cách nhanh chóng.
Tng kh nng chm sóc và thu hút khách hàng: Kh nng gi và thu hút khách
hàng ca NHT cao. Chính nh nhng tin ích có đc t công ngh ng dng
(phn mm ti u, nhà cung cp dch v mng ti u, dch v mng Internet thông
thoáng) t vic thun li trong giao dch s thu hút và gi khách hàng s dng, quan
h giao dch vi ngân hàng, tr thành khách hàng trung thành ca ngân hàng (Phùng
Th Thy, 2008).
Cung cp dch v trn gói: Vi mô hình ngân hàng hin đi, kinh doanh đa nng
thì kh nng phát trin, cung ng các dch v cho nhiu đi tng khách hàng,
nhiu lnh vc kinh doanh là rt cao. c bit NHT có th cung cp dch v chéo.
9
Theo đó các ngân hàng có th liên kt vi các công ty bo him, công ty chng
khoán, công ty tài chính khác đ đa ra các sn phm tin ích nhm đáp ng mi
nhu cu ca khách hàng v các dch v liên quan: ngân hàng, bo him, đu t tài
chính, chng khoán…( Phng Mi, 2007).
M rng phm vi hot đng: u đim ca NHT là có kh nng thu hút trên
phm vi rng v khách hàng bt k thi đim nào (24/24h/ngày) vi mi khong
cách v không gian, thi gian. Chính điu này giúp cho các ngân hàng tip cn đc
khách hàng tt hn, tit kim đc chi phí giao dch… vi s tr giúp ca CNTT,
dch v NHT giúp các ngân hàng luôn t đi mi, hòa nhp và phát trin không
ch th trng trong nc mà còn hng đn th trng nc ngoài, thc hin
chin lc toàn cu, vn ti mi ni mà không cn m thêm chi nhánh.
Nâng cao hình nh, kh nng cnh tranh ca ngân hàng: NHT là công c qung
bá, khuych trng thng hiu toàn cu ca ngân hàng thng mi (NHTM) mt
cách sinh đng và hiu qu.
Nâng cao hiu qu s dng vn: thông qua các dch v NHT, các lnh v chi tr,
nh thu ca khách hàng đc thc hin nhanh chóng, to điu kin cho vn chu
chuyn nhanh, thun li, thc hin tt quan h giao dch, trao đi tin-hàng. Qua đó
đy nhanh tc đ lu thông hàng hóa, tin t, nâng cao hiu qu s dng vn. ây
là li ích mà các giao dch kiu ngân hàng truyn thng khó có th đt đc vi tc
đ nhanh, chính xác so vi mt NHT.
1.1.3.3.Li ích đi vi nn kinh t
V mt kinh t- xã hi, NHT góp phn thúc đy các hot đng kinh t thng
mi, dch v và du lch phát trin, to điu kin m rng quan h kinh t thng mi
vi khu vc và th gii. c bit góp phn thúc đy các hot đng TMT phát
trin.
V công ngh hóa- hin đi hóa trong giao dch ngân hàng góp phn thúc đy s
phát trin ca nn kinh t, hn ch đc thi gian nhàn ri vô ích, giúp đt nc
ngày càng tin gn hn vi trình đ phát trin ca các nc trên th gii.
Dch v NHT làm thõa mãn kh nng chi tr cho các nhu cu kinh t- xã hi
10
bt c ni đâu, làm gim các chi phí xã hi nh chi phí in n, bo qun, kim đm
tin, chuyn tin
Gim lu thông tin mt trong xã hi t đó giúp Nhà nc qun lý tt hn v tin
t, kim soát các hành vi gian ln thng mi, trn thu, tham nhng
Tng lòng tin ca dân vi ngân hàng, vi Chính ph t đó góp phn bình n
chính sách tin t, n đnh kinh t v mô, to điu kin cho vic huy đng vn, góp
phn thúc đy nn kinh t tng trng hiu qu.
1.2. Ni dung và quá trình qun tr dch v Ngân hàng đin t
1.2.1. Quá trình phát trin ca dch v Ngân hàng đin t
K t khi ngân hàng WellFargo ln đu tiên cung cp dch v ngân hàng qua
mng ti M (1989) đn nay, đã có rt nhiu tìm tòi, th nghim, thành công cng
nh tht bi trên con đng xây dng mt h thng NHT hoàn ho, phc v tt
nht cho khách hàng. Tng kt chung, h thng NHT đc phát trin qua các hình
thái sau:
a) Website qung cáo: (Brochure-ware)
ây là hình thái đn gin nht ca NHT. Hu ht các ngân hàng khi mi bt
đu xây dng NHT đu thc hin theo hình thái này. Vic đu tiên chính là xây
dng mt website cha nhng thông tin v ngân hàng, đa sn phm lên mng
nhm qung cáo, gii thiu, ch dn, liên lc Thc cht đây ch là mt kênh qung
cáo mi ngoài nhng kênh thông tin truyn thng nh báo chí, truyn hình Mi
giao dch ca ngân hàng vn thc hin thông qua h thng phân phi truyn thng,
tc là qua các chi nhánh ngân hàng ( Nguyn ng Hu, 2004).
b) Thng mi đin t: (E-commerce)
Trong hình thái TMT, ngân hàng s dng internet nh mt kênh phân phi mi
cho nhng dch v truyn thng nh xem thông tin tài khon, nhn thông tin giao
dch chng khoán Internet đây ch đóng vai trò nh mt dch v cng thêm vào
đ to s thun li hn cho khách hàng. Hu ht các ngân hàng va và nh đang
hình thái này.
11
c) Kinh doanh đin t (E-business)
Trong hình thái này, các x lý c bn ca ngân hàng c phía khách hàng
(front-end) và phía ngi qun lý (back-end) đu đc tích hp vi Internet và các
kênh phân phi khác. Giai đon này đc phân bit bi s gia tng v sn phm và
chc nng ca ngân hàng vi s phân bit sn phm theo nhu cu và quan h ca
khách hàng đi vi ngân hàng. Hn th na, s phi hp chia s d liu gia hi s
ngân hàng và các kênh phân phi nh chi nhánh, mng Internet, wifi Giúp cho
vic x lý yêu cu và phc v khách hàng đc nhanh chóng và chính xác hn.
Internet và khoa hc công ngh đã tng s liên kt, chia s thông tin gia ngân hàng,
đi tác, khách hàng và c quan qun lý Mt vài ngân hàng tiên tin trên th gii
đã xây dng đc mô hình này và hng ti xây dng đc mt NHT hoàn chnh.
d) Ngân hàng đin t: (E-banking)
Chính là mô hình lý tng ca mt ngân hàng trc tuyn trong nn kinh t đin
t, mt s thay đi hoàn toàn trong mô hình kinh doanh và phong cách qun lý.
Nhng ngân hàng này s tn dng sc mnh tht s ca mng toàn cu nhm cung
cp toàn b các gii pháp tài chính cho khách hàng vi cht lng tt nht. T
nhng bc ban đu là cung cp các sn phm và dch v hin hu thông qua nhiu
kênh riêng bit, ngân hàng có th s dng nhiu kênh liên lc này nhm cung cp
nhiu gii pháp khác nhau cho tng đi tng khách hàng riêng bit (Trng c
Bo, 2003).
1.2.2. Mt s dch v ca ngân hàng đin t
Trong nhng nm gn đây, vi s phát trin ca công ngh thông tin, các sn
phm dch v NH dn dn đc hin đi hóa, t đó cho ra đi các sn phm NH
hin đi, nhiu tin ích, nhm đáp ng nhu cu ngày càng đa dng ca các cá nhân
và DN. Ti TP.HCM và c nc, các NHTMCP, đin hình nh ACB, VCB đã tiên
phong trong vic cung cp các sn phm dch v NH đin t, có th k đn nh :
1.2.2.1. Phone Banking: khách hàng có th kim tra s d tài khon; kim tra các
giao dch gn nht; nghe các thông tin v t giá và lãi sut; yêu cu NH gi fax các
bng sao kê, t giá hoc lãi sut cho khách hàng. Khách hàng s dng dch v này
12
thông qua máy đin thoi.
1.2.2.2. Internet Banking: khách hàng có th tìm kim thông tin v sn phm và
dch v ca NH; truy cp thông tin v tài khon cá nhân nh s d, các giao dch
ca tài khon trong tng tháng. Khách hàng s dng dch v này phi kt ni
internet.
1.2.2.3. Mobile Banking: khách hàng có th kim tra s d tài khon; lit kê giao
dch; thông báo s d; t giá và lãi sut t đng; thanh toán hóa đn tin đin, nc,
đin thoi, internet và np tin vào th. Khách hàng s dng dch v này thông qua
máy đin thoi di đng.
1.2.2.4. Home - banking: khách hàng giao dch vi các ngân hàng qua mng nhng
là mng ni b (Intranet) do ngân hàng xây dng riêng. Thông qua h thng máy
ch, mng internet và máy tính cá nhân ca khách hàng, thông tin tài chính s đc
thit lp, mã hóa, trao đi và xác nhn gia ngân hàng và khách hàng. Vi dch v
Home-banking, khách hàng có th thc hin các giao dch v chuyn tin, lit kê
giao dch, t giá, lãi sut, báo N, báo Có
1.2.2.5. Web - Banking: giao dch ngân hàng qua web trên đin thoi di dng.
1.2.2.6. Call Center/ Contact Center: gii đáp thc mc, cung cp thông tin và
giao dch ngân hàng thông qua tng đài đin thoi.
1.2.2.7. Mail Banking, Fax Banking, Video Banking: giao dch ngân hàng qua
th đin t, fax, video.
Vi s phát trin ca thng mi đin t, các dch v ngân hàng đin t ngày
càng đa dng thõa mãn nhu cu khách hàng. Trong TMT có nhiu sn phm dch
v mang li nhng li ích cho khách hàng và ngân hàng đng thi cng có nhng
hn ch và ri ro. Vi kinh phí hn ch đu t cho công ngh hàng nm, các NHTM
phi xây dng chin lc phát trin công ngh đ phát trin các sn phm dch v
ngân hàng đin t phát huy các li ích và có nhng bin pháp khc phc các hn
ch ca sn phm này nhm mang li vic đu t có hiu qu thit thc.
13
1.2.3. Mt s sn phm ca ngân hàng đin t
1.2.3.1. Dch v thanh toán
X Thanh toán trong nc
Vi vic cung ng các dch v thanh toán không dùng tin mt, NHTM mang li
cho các cá nhân và DN nhiu tin ích trong vic thanh toán. Nh lng khách hàng
này, NHTM có th tng thêm thu nhp t thu phí dch v và là c s đ phát trin
các dch v khác. in hình nht là thông qua vic m các tài khon tin gi thanh
toán ca khách hàng, các NH có c hi cung cp dch v th cho các cá nhân.
Doanh s thanh toán liên ngân hàng ca các NHTM ngày càng tng là do kênh
chuyn tin vi h thng thanh toán đin t liên NH (IBPS) ca NHNN. S phát
trin kênh chuyn tin IBPS đã dn dn thay th kênh chuyn tin bù tr qua h
thng NHNN TP.HCM nên doanh s thanh toán bù tr gim dn ( T Quang Tin,
2008).
X Thanh toán quc t
Dch v này áp dng cho các DN XNK khi thanh toán tin hàng vi bên bán hoc
đòi tin bên mua. Các giao dch thanh toán quc t thng đc thc hin thông
qua các phng thc ch yu nh tín dng chng t (L/C), nh thu, chuyn tin.
Vic thanh toán quc t ca các NHTM ngày càng x lý chính xác nhanh chóng
và an toàn là do các NHTM đã liên kt vi h thng thanh toán đin t quc t ca
Hip hi Vin thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn th gii - SWIFT.
1.2.3.2. Dch v th
Th ngân hàng là phng tin thanh toán không dùng tin mt, ra đi t phng
thc mua bán chu hàng hóa bán l và phát trin gn lin vi vic cung ng dng c
công ngh tin hc trong lnh vc tài chính ngân hàng. Th ngân hàng là công c
thanh toán do ngân hàng phát hành th cp cho khách hàng s dng đ thanh toán
hàng hóa dch v hoc rút tin mt trong phm vi s d tin gi ca mình hoc hn
mc tín dng đc cp. Th ngân hàng còn dùng đ thc hin các dch v thông qua
h thng giao dch t đng hay còn gi là h thng t phc v ATM (Nguyn Hng
Thanh, 2008).
Các sn phm th ph bin ti Vit Nam có :
14
- Th tín dng (Credit Card)
- Th ghi n (ATM, Debit Card )
- v.v
X Th tín dng (Credit card)
Th tín dng là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt cho phép ngi
s dng kh nng chi tiêu trc tr tin sau. Khong thi gian t khi th đc dùng
đ thanh toán hàng hóa, dch v ti lúc ch th phi tr tin cho ngân hàng có đ dài
ph thuc vào tng loi th tín dng ca các t chc khác nhau. Nu ch th thanh
toán toàn b s d n vào ngày đn hn, thi gian này s tr thành thi gian ân hn
và ch th hoàn toàn đc min lãi đi vi s d n cui k. Tuy vy, nu ht thi
gian này mà toàn b s d n cui k cha đc thanh toán cho ngân hàng thì ch
th s chu nhng khon phí và lãi chm tr. Khi toàn b s tin phát sinh tr cho
ngân hàng, hn mc tín dng ca ch th đc khôi phc nh ban đu. ây chính là
tính cht tun hoàn (revolving) ca th tín dng.
Các t chc tài chính nh ngân hàng hay các công ty tài chính phát hành th tín
dng cho khách hàng da trên uy tín và kh nng đm bo chi tr ca tng khách
hàng. Kh nng đm bo chi tr đc xác đnh da trên tng hp nhiu thông tin
khác nhau nh : thu nhp, tình hình chi tiêu, mi quan h sn có đi vi các t chc
tài chính, đa v xã hi ca khách hàng. Do đó, mi khách hàng có nhng hn mc
tín dng khác nhau. Cng t vic thm đnh và phân loi khách hàng mà các ngân
hàng cng nh các t chc tài chính đa ra nhiu sn phm th tín dng đa dng: ví
d th tín dng Visa, MasterCard có th Vàng (Gold) và th Chun
(Classic/Standard)
Khi s dng th, thay bng tin mt, ch th xut trình th tín dng ca mình ti
các đim cung ng hàng hóa, dch v có chp nhn th đ thanh toán.
X Th ghi n
Th ghi n bao gm th ghi n ni đa và th ghi n quc t. Th ATM là hình
thc phát trin đu tiên ca th ghi n ni đa, cho phép ch th tip cn trc tip ti
tài khon ti ngân hàng t máy rút tin t đng. Ch th có th thc hin nhiu giao
15
dch khác nhau ti máy rút tin t đng ATM, bao gm: xem s d tài khon,
chuyn khon, rút tin, in sao kê, xem các thông tin qung cáo H thng máy
ATM hin đi còn cho phép ch th gi tin vào tài khon ca mình ngay ti các
máy ATM và t mình thc hin các dch v ngân hàng khác.
1.2.3.3. Dch v séc đin t
Cng s dng k thut tng t nh dch v thanh toán đ chuyn phát séc và hi
phiu đin t trên mng Internet. Séc đin t có ni dung ging nh séc thng ch
khác bit duy nht là séc này đc ký đin t (tc là vic mã hóa thông đip bng
mt mã cá nhân ca ngi ký phát séc). Khi ngân hàng ca ngi th hng thc
hin nghip v nh thu séc, h s đánh du lên thông đip đin t và vic thông
đip này đc mã hóa bi mã khóa công khai ca ngân hàng phát hành séc là c s
cho vic thanh toán séc đin t này.
1.3. iu kin và công c đ qun tr dch v ngân hàng đin t
Ngày nay, TMT đang là mt xu th phát trin tt yu trên th gii. TMT đang
phát trin nhanh và làm bin đi sâu sc các phng thc kinh doanh, thay đi hình
thc, ni dung hot đng kinh t, vn hóa, xã hi ca loài ngi.
Vi s phát trin mnh m ca công ngh thông tin và truyn thông, ca khoa
hc k thut, ca công ngh mi nh Internet, mng đin thoi di dng, wifi,
web mô hình ngân hàng truyn thng dn đc ci tin và thay th bng mô hình
ngân hàng mi- Ngân hàng đin t.
Trong quá trình hi nhp toàn cu, đ thu hút khách hàng cng nh giành git c
hi trong kinh doanh, hu ht các ngân hàng trên th gii đang không ngng tng
cng và đa ra các dch v tin li, nhanh chóng mà NHT đã tr thành mô hình
tt yu cho h thng ngân hàng trong th k 21.
phát trin dch v ngân hàng đin t thì cn phi hi đ mt s đin kin
1.3.1. C s pháp lý:
Trên c s tham mu ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam, Chính ph đã tng
bc cng c khuôn kh pháp lý cho hot đng thanh toán ngân hàng nhm góp
phn đáp ng yêu cu phát trin mt nn kinh t n đnh và vng chc.
16
Nm 2001, Chính ph đã ban hành Ngh đnh v hot đng thanh toán qua các t
chc cung ng dch v thanh toán ( Ngh đnh 64/2001/N - CP) to khuôn kh
pháp lý chung cho các hot đng thanh toán qua các t chc cung ng dch v thanh
toán, làm c s cho các t chc này ban hành các vn bn c th hng dn nghip
v thanh toán trong tng h thng ca mình, giúp hot đng thanh toán an toàn và
nhanh chóng, n đnh.
c bit đi vi công ngh thông tin vào lnh vc thanh toán ca các ngân hàng,
Chính ph đã rt chú trng đn vic to lp mt hành lang pháp lý rõ ràng cho các
hot đng thanh toán có ng dng công ngh đin t. Khi cha có Lut giao dch
đin t, Th tng Chính ph đã cho phép ngân hàng, t chc tín dng đc s
dng d liu thông tin trên vt mang tin đ làm chng t k toán và thanh toán, vic
s dng chng t đin t làm chng t k toán đ hch toán và thanh toán vn ca
t chc cung ng dch v thanh toán cng đã đc quy đnh. Sau khi Lut giao dch
đin t s 51/2005/QH11 ngày 29/11/2005 đc Quc hi phê duyt, Chính ph đã
ban hành các vn bn hng dn v giao dch đin t trong hot đng ngân hàng, tài
chính, lnh vc thng mi
Ngày 9/6/2006, Chính ph ban hành Ngh đnh v TMT s 57/2006/N - CP.
Mt trong nhng mc tiêu ca Chính ph và NHNN là gim thanh toán bng tin
mt trong nn kinh t bng vic thúc đy s dng các phng tin thanh toán không
dùng tin mt. Ngày 29/12/2006, Th tng Chính ph đã ban hành Quyt đnh
291/2006/Q-TTg phê duyt " án thanh toán không dùng tin mt giai đon
2006-2010 và đnh hng đn nm 2020" do NHNN ch trì phi hp cùng các B,
ngành xây dng. trin khai án, ngày 28/12/2006, Chính ph đã ban hành
Ngh đnh s 161/2006/N-CP quy đnh v thanh toán bng tin mt và NHNN đã
ban hành Thông t s 01/2007/TT-NHNN hng dn thc hin iu 4 và iu 7
ca Ngh đnh 161.
u nm 2007, Chính ph Vit Nam ban hành Ngh đnh s 27/2007/N-CP ngày
23/02/2007 "V giao dch đin t trong hot đng tài chính" , s 26/2007/N-CP
ngày 15/02/2007 "Quy đnh chi tit thi hành Lut Giao dch đin t v ch ký s và
17
dch v chng thc ch ký s" , s 35/2007/N-CP ngày 08/03/2007 "V giao dch
đin t trong hot đng ngân hàng" nhm đa ra nhng thay đi v vic cung cp dch
v ngân hàng đin t và cách thc lu tr chng t cng nh vic gii quyt tranh
chp, khiu ni xy ra đi vi hình thc này.
Ngày 15/5/2007, Thng đc NHNN đã ký ban hành Quyt đnh s
20/2007/Q-NHNN v Quy ch phát hành, thanh toán, s dng và cung cp dch
v h tr hot đng th ngân hàng thay th Quyt đnh s 371/1999/Q-NHNN v
vic ban hành Quy ch phát hành, thanh toán và s dng th ngân hàng. Phm vi
điu chnh và đi tng điu chnh đã rng hn, vi các t chc tín dng là ngân
hàng, vic phát hành th không cn phi xin cp phép t NHNN, nhng đ phát
hành hoc thanh toán th, các t chc phát hành hoc thanh toán th phi đáp ng
nhng điu kin c th đc Quy ch quy đnh, và NHNN đánh giá s tuân th ca
các t chc đó. i tng phát hành th đâu ch là các ngân hàng, mà còn là các t
chc tín dng phi ngân hàng, các t chc không phi t chc tín dng có hot đng
ngân hàng cng có th đc phát hành th. Ngày 03/7/2007, Thng đc NHNN đã
ký ban hành Quyt đnh s 32/2007/Q-NHNN Quy đnh hn mc s d đi vi
th tr trc vô danh (ti Khon 2 iu 3 Quy ch phát hành, thanh toán, s dng
và cung cp dch v h tr hot đng th ngân hàng). Do th tr trc vô danh là
sn phm có nhng đc thù riêng, ch đ s dng thanh toán hàng hóa, dch v có
giá tr nh và phc v cho b phn có thu nhp thp không có tài khon ti ngân
hàng nên trong điu kin kinh t - xã hi hin nay thì hn mc s d ca mt th
không vt quá 5 triu đng là hp lý.
Ngày 24/8/2007, Th tng Chính ph ban hành Ch th s 20/2007/CT-Tg v
vic tr lng qua tài khon cho các đi tng hng lng t ngân sách Nhà nc.
Theo đó, k t ngày 01/01/2008, vic tr lng qua tài khon đc thc hin cho
công chc làm vic ti Hà Ni, thành ph H Chí Minh và mt s tnh, thành ph
ln và t ngày 01/01/2009, thc hin trên phm vi c nc. ây là mt ch trng
có ý ngha ln không ch v kinh t mà c xã hi, to thói quen s dng thanh toán
không dùng tin mt cho ngi dân.