B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

PHM TH HNG LY
NGHIÊN CU TÁC NG CA
NHÂN T KINH T V MÔ N
TNG TRNG TÍN DNG TI CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI VIT
NAM
LUN VN THC S KINH T





TP H CHÍ MINH – NM 2013

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

PHM TH HNG LY

NGHIÊN CU TÁC NG CA
NHÂN T KINH T V MÔ N
TNG TRNG TÍN DNG TI CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI VIT
NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC

PGS.TS. NGUYN TH NHUNG



TP H CHÍ MINH – NM 2013


LI CAM OAN
Tôi cam đoan nhng ni dung trong lun vn này là kt qu ca quá trình hc tp,
nghiên cu khoa hc đc lp và nghiêm túc ca Tôi. Các s liu trong lun vn là
trung thc, chính xác và đc thu thp t nhng ngun chính thng và đáng tin cy.
Tôi cam đoan rng lun vn này cha đc công b trên bt k mt công trình
nghiên cu nào.
Thành ph H Chí Minh, nm 2013
TÁC GI

Phm Th Hng Ly












MC LC

LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC BNG, BIU
DANH MC HÌNH V,  TH
M U
1. t vn đ
2. Mc tiêu nghiên cu
3. i tng và phm vi nghiên cu
4. Phng pháp nghiên cu
5. Ý ngha ca đ tài
6. Kt cu ca lun vn
CHNG 1: TNG QUAN V TNG TRNG TÍN DNG VÀ CÁC NHÂN
T KINH T V MÔ TÁC NG N TNG TRNG TÍN DNG 4
1.1 Tng quan v tng trng tín dng: 4
1.1.1 Khái nim tín dng: 4
1.1.2 Tín dng ngân hàng và đc đim ca tín dng ngân hàng: 5
1.1.3 Phân loi tín dng ngân hàng: 7
1.1.4 Tng trng tín dng: 8
1.2 Các nhân t kinh t v mô tác đng đn tng trng tín dng ca ngân hàng
thng mi: 11
1.2.1 Các nghiên cu thc nghim v các nhân t kinh t tác đng đn tng
trng tín dng trong nc và th gii: 11
1.2.2 Các nhân t kinh t v mô tác đng đn tng trng tín dng ca ngân
hàng thng mi: 14


1.2.2.1 Lãi sut: 15
1.2.2.2 T giá hi đoái: 16
1.2.2.3 Tng sn phm quc ni (GDP): 20

1.2.2.4 Lm phát: 22
1.2.2.5 Tng trng huy đng : 24
Kt lun chng 1: 27
CHNG 2: THC TRNG NHÂN T KINH T V MÔ TÁC NG N
TNG TRNG TÍN DNG TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI VIT
NAM 28
2.1 Thc trng tng trng tín dng ca các ngân hàng thng mi Vit Nam
giai đon 2008 đn 2012: 28
2.1.1 Thc trng tng trng tín dng ca các NHTM Vit Nam trong nm
2008: 29
2.1.2 Thc trng tng trng tín dng ca các NHTM Vit Nam trong nm
2009: 33
2.1.3 Thc trng tng trng tín dng ca các NHTM Vit Nam trong nm
2010: 35
2.1.4 Thc trng tng trng tín dng ca các NHTM Vit Nam trong nm
2011: 38
2.1.5 Thc trng tng trng tín dng ca các NHTM Vit Nam trong nm
2012: 41
2.2 Phân tích tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn tng trng tín dng
ti các ngân hàng thng mi Vit Nam: 44
2.2.1 Lãi sut cho vay bình quân tác đng đn tng trng tín dng: 46
2.2.2 T giá hi đoái bình quân liên ngân hàng tác đng đn tng trng tín
dng: 48
2.2.3 Tng sn phm quc ni tác đng đn tng trng tín dng: 49
2.2.4 Lm phát tác đng đn tng trng tín dng: 50
2.2.5 Tng trng tin gi tác đng đn tng trng tín dng: 51
2.3 o lng tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn tng trng tín dng
ti các ngân hàng thng mi Vit Nam: 52
2.3.1 Mô hình phân tích: 52



2.3.2 Phng pháp nghiên cu: 52
2.3.2.1 Thu thp d liu: 52
2.3.2.2 X lý d liu: 53
2.3.3 Mô hình nghiên cu thc nghim: 53
2.3.3.1 Xây dng mô hình: 53
2.3.3.2 Mô t thng kê nghiên cu: 54
2.3.3.3 Hi quy đánh giá các bin s kinh t v mô tác đng đn tng trng
tín dng ca các ngân hàng thng mi Vit Nam: 56
2.3.4 Hn ch ca mô hình: 62
Kt lun chng 2: 63
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN MI QUAN H GIA CÁC NHÂN T
KINH T V MÔ VI TNG TRNG TÍN DNG TI CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI VIT NAM 64
3.1 Gii pháp dài hn: 65
3.1.1 Chính sách tin t phi đc điu hành đc lp bi NHNN: 65
3.1.2 Tái cu trúc h thng ngân hàng thng mi: 67
3.1.3 n đnh t giá hi đoái và cán cân thanh toán: 68
3.2 Gii pháp nhm hoàn thin mi quan h gia các nhân t kinh t v mô vi
tng trng tín dng trong ngn hn (giai đon 2013 – 2015): 69
3.2.1 n đnh c ch lãi sut: 70
3.2.2 Tng trng kinh t bn vng, gia tng tng cu: 72
3.2.3 Gii quyt n xu: 74
Kt lun chng 3: 78
KT LUN 79
TÀI LIU THAM KHO 81
PH LC 83






DANH MC CÁC T VIT TT

CPI: Consumer Price Index: Ch s giá tiêu dùng
CSTT: Chính sách tin t
DG: Deposit Growth: Tng trng tin gi
DNNN: Doanh nghip nhà nc
ER: Exchange Rate: T giá hi đoái
FED: Federal Reserve: Cc d tr liên bang M
GDP: Gross Domestic Product: Tng sn phm quc ni
IFS: International Financial Statistics: Cc thng kê tài chính quc t
IMF: International Monetary Fund: Qu tin t quc t
CG: Credit Growth: Tng trng tín dng
NHNN: Ngân hàng Nhà nc
NHTM: Ngân hàng thng mi
PSSST: Phng sai sai s thay đi
TCTD: T chc tín dng






DANH MC BNG, BIU
Bng 2.1: Các bin s kinh t v mô tác đng đn tng trng tín dng
Bng 2.2: Gi thit nghiên cu ca mô hình
Bng 2.3: Bng mô t thng kê các bin tng trng tín dng, lãi sut cho vay, t
giá hi đoái, tng sn phm quc ni, lm phát và tng trng tin gi
Bng 2.4: Ma trn h s tng quan gia các bin trong mô hình

Bng 2.5: Mô hình hi quy OLS ca phng trình (2.1)
Bng 2.6: Kt qu kim đnh loi b bin ER ca phng trình (2.1)
Bng 2.7: Mô hình hi quy (1a) sau khi loi b bin ER ca phng trình (2.1)
Bng 2.8: Kt qu kim đnh b bin ER và CPI ra khi mô hình (1a) ca phng
trình (2.1)
Bng 2.9: Mô hình hi quy (1b) sau khi loi b bin ER, CPI ca phng trình (2.1)
Bng 2.10: Kim đnh t tng quan cho mô hình (1b)
Bng 2.11: Kim đnh PSSST cho mô hình (1b)
Bng 2.12: Kt qu kim đnh gi thit cho phng trình (2.1)







DANH MC HÌNH V,  TH
 th 2.1: Bin đng ca tng trng tín dng, lãi sut cho vay bình quân, t giá
hi đoái bình quân liên ngân hàng, GDP, CPI và tng trng tin gi giai đon 2008
– 2012
 th 2.2: Bin đng tng trng tín dng, lm phát, GDP và lãi sut cho vay bình
quân t quý 1 đn quý 4 nm 2008
 th 2.3: Bin đng tng trng tín dng, tng trng tin gi, lãi sut cho vay,
GDP t quý 1 đn quý 4 nm 2009
 th 2.4: Bin đng tng trng tín dng, tng trng tin gi, lãi sut cho vay, t
giá t quý 1 đn quý 4 nm 2010
 th 2.5: Bin đng tng trng tín dng, lãi sut cho vay, CPI, t giá hi đoái
 th 2.6: Bin đng tng trng tín dng, GDP, CPI, lãi sut cho vay
 th 2.7: Lãi sut cho vay bình quân và tng trng tín dng
 th 2.8: T giá hi đoái bình quân liên ngân hàng và tng trng tín dng

 th 2.9: Tng sn phm quc ni và tng trng tín dng
 th 2.10: Lm phát và tng trng tín dng
 th 2.11: Tng trng tin gi và tng trng tín dng




1

M U
1. t vn đ:
Ngân hàng đc coi là h tun hoàn vn ca nn kinh t tng quc gia và toàn cu.
c bit trong nn kinh t hin nay, ngân hàng là mt b phn không th thiu đc
vi hot đng ch yu là tin t, tín dng và thanh toán, trong đó tín dng gi vai
trò đc bit quan trng. i vi nn kinh t, tín dng đóng mt vai trò vô cùng quan
trng đi vi tng trng kinh t. Theo mô hình tng cung tng cu, tín dng tác
đng đi vi tng trng kinh t trong ngn hn thông qua 3 kênh: Tiêu dùng; đu
t; xut - nhp khu. Nu m rng tín dng trên c ba kênh này kéo theo tng cu,
tc là sn lng (Y) tng lên. Nu thu hp tín dng, thì ba kênh này gim đi v mt
giá tr, s kéo theo tng cu gim (Y gim). Tuy nhiên, tín dng tác đng trong ngn
hn làm tng sn lng (Y), nu tng trng tín dng kéo dài trong nhiu nm s
làm gia tng lm phát, mt cân đi kinh t v mô dn đn tng trng kinh t không
tng hoc có th gim. Là mt trong nhng công c ca chính sách tin t, tng
trng tín dng là s biu hin ca chính sách tin t ni lng hay tht cht. S gia
tng tín dng s có tác đng làm tng cung tin, qua đó làm thay đi mc tng
trng kinh t.
Vi vai trò quan trng ca tng trng tín dng đn nn kinh t, vic đánh giá s
bin đng tng trng tín dng ca các ngân hàng thng mi là ht sc cn thit
và phi tìm ra nguyên nhân tác đng đn tng trng tín dng đ t đó đa ra nhng
gii pháp, đng li, chính sách thích hp nhm có nhng đnh hng đi vi tng

trng tín dng ca các ngân hàng thng mi Vit Nam. Có rt nhiu nguyên nhân
nh hng đn s bin đng ca tng trng tín dng, và mt trong nhng nguyên
nhân quan trng là các nhân t kinh t v mô. Chính vì l đó, tác gi chn đ tài
“Nghiên cu tác đng ca nhân t kinh t v mô đn tng trng tín dng ti
các ngân hàng thng mi Vit Nam” đ nghiên cu.


2

2. Mc tiêu nghiên cu:
Nghiên cu xu hng tác đng ca mt s nhân t kinh t v mô đn tng trng tín
dng ca các ngân hàng thng mi Vit Nam t 2008 đn 2012, t đó gi ý các
chính sách kinh t v mô nhm hoàn thin mi quan h gia các nhân t kinh t v
mô vi tng trng tín dng ti các ngân hàng thng mi Vit Nam.
 đt đc mc tiêu trên, nhim v nghiên cu đt ra nh sau:
- Xác đnh mt s nhân t kinh t v mô tác đng đn tng trng tín dng ti các
ngân hàng thng mi Vit Nam.
- o lng nh hng ca các nhân t kinh t v mô đn tng trng tín dng ti
các ngân hàng thng mi Vit Nam.
- a ra các gii pháp nhm hoàn thin mi quan h gia các nhân t kinh t v
mô vi tng trng tín dng, t đó giúp cho các c quan hu quan thc hin các
chính sách tin t đc nht quán, n đnh nn kinh t trong thi gian ti.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
i tng nghiên cu là bin tng trng tín dng và các bin s kinh t v mô
trong nn kinh t nh: lãi sut cho vay, t giá hi đoái, tng sn phm quc ni, lm
phát và tng trng tin gi.
Phm vi nghiên cu:
- Các ngân hàng thng mi c phn ti Vit Nam bao gm: 39 ngân hàng thng
mi c phn (trong đó có 5 ngân hàng thng mi Nhà nc) trong giai đon t
quý 1/2008 đn quý 4/2012.

- Ch nghiên cu các yu t kinh t v mô trong nn kinh t Vit Nam, không
nghiên cu các yu t khác nh: môi trng, chính tr, xã hi, pháp lý, vn
hóa…
4. Phng pháp nghiên cu:
Phng pháp nghiên cu ch yu đc s dng trong lun vn là phng pháp đnh
tính kt hp vi đnh lng bng cách dùng mô hình hi quy đa bin đ phân tích
mi quan h gia các bin kinh t v mô vi bin tng trng tín dng thông qua
chui d liu thi gian.
3

5. Ý ngha ca đ tài:
Vic thc hin nghiên cu đ tài này có ý ngha quan trng c v lý lun cng nh
thc tin.
- V lý lun, đ tài này tóm tt và cng c li nhng kin thc nn tng v tín
dng ngân hàng cng nh ý ngha ca tng trng tín dng trong nn kinh t th
trng.
- V thc tin, đ tài này có ý ngha đóng góp cho ngi đc có cái nhìn tng quát
v các nhân t kinh t v mô tác đng đn tng trng tín dng ca ngân hàng,
t đó có nhng gii pháp c th đ các ngân hàng thng mi có nhng chính
sách tín dng nhm kim soát tng trng tín dng trong hot đng kinh doanh
cng nh các nhà điu hành có nhng công c chính sách tin t mt cách hiu
qu hn.
6. Kt cu ca lun vn:
Ngoài li m đu và kt lun, kt cu lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v tng trng tín dng và các nhân t kinh t v mô tác đng
đn tng trng tín dng.
Chng 2: Thc trng các nhân t kinh t v mô tác đng đn tng trng tín dng
ti các ngân hàng thng mi Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp nhm hoàn thin mi quan h gia các nhân t kinh t v mô
vi tng trng tín dng ti các ngân hàng thng mi Vit Nam.






4

CHNG 1: TNG QUAN V TNG TRNG TÍN
DNG VÀ CÁC NHÂN T KINH T V MÔ TÁC
NG N TNG TRNG TÍN DNG

1.1 Tng quan v tng trng tín dng:
Hot đng tín dng là mt trong nhng nghip v c bn ca ngân hàng, nó là hot
đng sinh li ch yu và luôn chim mt t trng ln trong tng tài sn có ca các
ngân hàng thng mi (NHTM), do đó nó có v trí rt quan trng trong hot đng
ca ngân hàng nói riêng và nn kinh t nói chung. Chính vì vy vn đ v tín dng
đc Chính ph, các ngân hàng và các ch th trong nn kinh t rt quan tâm.
1.1.1 Khái nim tín dng:
Trong nn kinh t hàng hoá, trong cùng mt thi gian luôn có mt s ngi tm thi
tha vn, có vn tm thi nhàn ri và có nhu cu cho vay. Bên cnh đó luôn có mt
s ngi tm thi thiu vn, có nhu cu đi vay. Hin tng này làm ny sinh mi
quan h kinh t mà ni dung ca nó là vn đc dch chuyn t ni tm thi tha
sang ni thiu vi điu kin hoàn tr vn và lãi tin vay là li nhun thu đc do s
dng vn vay. ây chính là quan h tín dng. Nh vy tín dng là quan h vay
mn da trên nguyên tc hoàn tr kèm theo li tc, nó đ tho mãn nhu cu ca c
hai bên, do đó nó là mt quan h bình đng, c hai bên cùng có li và mang tính
tho thun ln. Quan h tín dng đã hình thành và ra đi t rt lâu, thm chí mi
quan h tín dng thô s nht đc phát sinh ngay t sau khi ch đ cng sn nguyên
thu tan rã. Quan h tín dng đã phát trin qua nhiu hình thc t thp đn cao, t
đn gin đn phc tp. Trong quan h tài chính hoc cuc sng ngày nay, tín dng

đc hiu theo nhiu góc đ khác nhau, có th đa ra các cách nhìn nh sau:
- Tín dng là s chuyn dch qu cho vay t ngi cho vay sang ngi đi vay nu
xét trên góc đ chuyn dch qu.
- Tín dng là mt giao dch v tài sn trên c s có hoàn tr nu xét trong mt
quan h tài chính c th.
5

- Tín dng  ngha hp đc hiu nh mt s tin cho vay mà các đnh ch tài
chính cung cp cho khách hàng.
Tuy nhiên nu xét  góc đ ngân hàng, mà c th là chc nng ca nó thì tín dng
đc hiu là: Tín dng là mt giao dch v tài sn (tin hoc hàng hóa) gia bên
cho vay (Ngân hàng và các đnh ch tài chính) và bên đi vay (cá nhân, doanh
nghip và các ch th kinh t khác), trong đó bên cho vay chuyn giao tài sn cho
bên đi vay s dng trong mt thi gian nht đnh theo tha thun, bên đi vay có
trách nhim hoàn tr vn gc và lãi cho bên cho vay khi đn hn thanh toán. (Lê
Thm Dng, 2004, trang 36).
Thc t quan h tín dng vi nhng khái nim y đc tn ti đa dng và cha
đng mi ch th tham gia, ví d:
 Quan h gia Nhà nc vi các ch th khác, di hình thc phát hành công
trái, tín phiu kho bc (Tín dng nhà nc).
 Quan h tín dng gia các doanh nghip vi nhau, di hình thc mua bán chu
– qua các thng phiu (Tín dng thng mi)
 Quan h tín dng gia doanh nghip vi các ch th khác, di hình thc phát
hành trái phiu, bán hàng tr góp.
 Quan h tín dng gia các ngân hàng (đnh ch tài chính khác) vi ch th khác,
di hình thc tin gi, cho vay (tín dng ngân hàng…)
Riêng ngân hàng tham gia quan h tín dng vi hai t cách: va là ngi đi vay,
va là ngi cho vay.
1.1.2 Tín dng ngân hàng và đc đim ca tín dng ngân hàng:
 Tín dng ngân hàng:

Tín dng ngân hàng là mt hình thc tín dng vô cùng quan trng, nó là mt quan
h tín dng ch yu, cung cp phn ln nhu cu tín dng cho các doanh nghip, các
th nhân khác trong nn kinh t. Vi công ngh ngân hàng hin nay, tín dng ngân
hàng càng tr thành mt hình thc tín dng không th thiu  c trong nc và quc
6

t. Tín dng ngân hàng là quan h tín dng gia mt bên là ngân hàng còn bên kia
là các tác nhân và th nhân khác trong nn kinh t. Tín dng ngân hàng là mi quan
h vay mn gia ngân hàng vi tt c các cá nhân, t chc và các doanh nghip
khác trong xã hi.
 c đim ca tín dng ngân hàng:
- Tín dng ngân hàng thc hin cho vay di hình thc tin t: cho vay bng tin t
là loi hình tín dng ph bin, linh hot và đáp ng mi đi tng trong nn kinh t
quc dân.
- Tín dng ngân hàng cho vay ch yu bng vn đi vay ca các thành phn trong xã
hi ch không phi hoàn toàn là vn thuc s hu ca chính mình nh tín dng
nng lãi hay tín dng thng mi.
- Quá trình vn đng và phát trin ca tín dng ngân hàng đc lp tng đi vi s
vn đng và phát trin ca quá trình tái sn xut xã hi. Có nhng trng hp mà
nhu cu tín dng ngân hàng gia tng nhng sn xut và lu thông hàng hoá không
tng, nht là trong thi k kinh t khng hong, sn xut và lu thông hàng hoá b
co hp nhng nhu cu tín dng vn gia tng đ chng tình trng phá sn. Ngc li
trong thi k kinh t hng thnh, các doanh nghip m mang sn xut, hàng hoá lu
chuyn tng mnh nhng tín dng ngân hàng li không đáp ng kp. ây là mt
hin tng rt ph bin ca nn kinh t.
- Hn na tín dng ngân hàng có th tho mãn mt cách ti đa nhu cu v vn ca
các tác nhân và th nhân khác trong nn kinh t vì nó có th huy đng ngun vn
bng tin nhàn ri trong xã hi di nhiu hình thc và khi lng ln; có thi hn
cho vay phong phú, có th cho vay ngn hn, trung hn và dài hn do ngân hàng có
th điu chnh gia các ngun vn vi nhau đ đáp ng nhu cu v thi hn vay; có

phm vi ln vì ngun vn bng tin là thích hp vi mi đi tng trong nn kinh
t, do đó nó có th cho nhiu đi tng vay.



7

1.1.3 Phân loi tín dng ngân hàng:
Có rt nhiu cách phân loi tín dng ngân hàng da vào các cn c khác nhau tu
theo mc đích nghiên cu. Tuy nhiên ngi ta thng phân loi theo mt s tiêu
thc sau:
- Cn c vào thi gian s dng vn vay, tín dng đc phân thành 3 loi sau:
 Tín dng ngn hn: là loi tín dng có thi hn di mt nm, thng đc s
dng vào nghip v thanh toán, cho vay b sung thiu ht tm thi v vn lu
đng ca các doanh nghip hay cho vay phc v nhu cu sinh hot tiêu dùng ca
cá nhân.
 Tín dng trung hn: có thi hn t 1 đn 5 nm, đc dùng đ cho vay vn phc
v nhu cu mua sm tài sn c đnh, ci tin đi mi k thut, m rng và xây
dng các công trình nh có thi hn thu hi vn nhanh.
 Tín dng dài hn: là loi tín dng có thi hn trên 5 nm, đc s dng đ cung
cp vn cho xây dng c bn, ci tin và m rng sn xut có quy mô ln.
Thng thì tín dng trung và dài hn đc đu t đ hình thành vn c đnh và
mt phn vn ti thiu cho hot đng sn xut.
- Cn c vào mc đích s dng vn vay, tín dng ngân hàng chia thành 2 loi:
 Tín dng sn xut và lu thông hàng hoá: là loi tín dng đc cung cp cho các
doanh nghip đ h tin hành sn xut và kinh doanh.
 Tín dng tiêu dùng: là loi tín dng đc cp phát cho cá nhân đ đáp ng nhu
cu tiêu dùng. Loi tín dng này thng đc dùng đ mua sm nhà ca, xe c,
các thit b gia đình Tín dng tiêu dùng ngày càng có xu hng tng lên.
- Cn c vào tính cht đm bo ca các khon cho vay, có các loi tín dng sau:

 Tín dng có bo đm: là loi hình tín dng mà các khon cho vay phát ra đu có
tài sn tng đng th chp, có các hình thc nh: cm c, th chp, chit khu
và bo lãnh.
 Tín dng không có bo đm: là loi hình tín dng mà các khon cho vay phát ra
không cn tài sn th chp mà ch da vào tín chp. Loi hình này thng đc
áp dng vi khách hàng truyn thng, có quan h lâu dài và sòng phng vi
8

ngân hàng, khách hàng này phi có tình hình tài chính lành mnh và có uy tín
đi vi ngân hàng nh tr n đy đ, đúng hn c gc ln lãi, có d án sn xut
kinh doanh kh thi, có kh nng hoàn tr n Trong nn kinh t th trng vic
phân loi tín dng ngân hàng theo các tiêu thc trên ch có ý ngha tng đi.
Khi các hình thc tín dng càng đa dng thì cách phân loi càng chi tit. Phân
loi tín dng giúp cho vic nghiên cu s vn đng ca vn tín dng trong tng
loi hình cho vay và là c s đ so sánh, đánh giá hiu qu kinh t ca chúng.
1.1.4 Tng trng tín dng:
Tng trng là khái nim đo lng s tng thêm v giá tr trong mt khong
thi gian nht đnh. Tng trng tín dng là t l (%) gia tng lng tin cho các cá
nhân, t chc vay ca nm này so vi nm trc đó. Chng hn, tng d n cho vay
ca nm ngoái là 100 t đng, nm nay là 130 t đng thì tng trng tín dng là
30%. (Lê Nht Quý Thiu, 2011)
Tín dng và lng cung tin M2 có mi liên h mt thit vi nhau, mt s thay
đi trong tng trng tín dng s nh hng đn lãi sut và cung v vn trên th
trng. Khi tng trng tín dng tng lên cng đng ngha vi cung v vn tng lên
dn đn nn kinh t và các doanh nghip s có nhiu ngun vn hn đ đu t, m
rng hot đng kinh doanh. Qua đó, to ra nhng tác đng tích cc đi vi nn kinh
t và ngc li, khi tng trng tín dng gim s khin dòng tin tín dng cung ng
cho nn kinh t b thu hp li, khin cho tng cu gim và làm gim tng trng
kinh t. Tng trng tín dng hay nói cách khác m rng cho vay là mt điu kin
đ m rng lng tin trong lu thông, mà  đây là bút t do các ngân hàng thng

mi to ra. Vi đc đim liên h mt thit vi mc cung tin trong nn kinh t nh
vy, tng trng tín dng có nhng tác đng hoc trc tip, hoc gián tip đn s
phát trin kinh t đt nc cng nh n đnh v mô.
Tng trng tín dng thúc đy tng trng kinh t: Trong mt nghiên cu mi
đây ca mt chuyên gia kinh t ngi M, Richard Duncan, đã công b bài nghiên
cu ca mình “CREDIT GROWTH DRIVES ECONOMIC GROWTH, UNTIL IT
DOESN’T” vào tháng 5 nm 2011 trên t Tp chí The Daily Reckoning ca M
9

cho rng: “iu quan trng nht đ hiu v nn kinh t trong thi đi trng tin
ngày nay là tng trng tín dng thúc đy tng trng kinh t”. Ông cho rng mt
s gia tng trong cung tin (M1 và M2) s tác đng mnh m trong nn kinh t. Vào
cui nm 2010, t l tng tín dng trên GDP ca M là 150%, nm 2011 là 354%.
iu này cho thy tc đ tng trng tín dng to điu kin cho tng trng kinh t
(thm chí tc đ tng trng tín dng còn nhanh hn tc đ tng trng kinh t).
Tht vy, khi tín dng đc m rng, ngi tiêu dùng có th vay và chi tiêu nhiu
hn, các doanh nghip cng vay và đu t nhiu hn. S gia tng mc tiêu th và
đu t to ra vic làm, nâng cao thu nhp và li nhun. Hn na, vic m rng tín
dng có xu hng làm cho giá tr tài sn nh c phiu hoc bt đng sn gia tng,
qua đó thúc đy gia tng giá tr thc trong công chúng. Giá tr tài sn tng cao giúp
cho các ch s hu da vào đó làm tài sn th chp đ có th vay mn đc nhiu
tin hn. Ngun vn tín dng này s tip tc dn đn s gia tng trong chi tiêu, đu
t, to ra vic làm và s giàu có, tip theo đó là vic vay mn s tr nên nhiu hn
to ra mt xu hng tâm lý gia tng hnh phúc trong xã hi … và vòng quay vn tín
dng c th liên tc tip din.
Tng trng tín dng là tin đ đ tiên đoán kh nng mt cuc khng hong tài
chính xy ra trong tng lai: Trc khi bài vit ca Ducan ra đi thì trong mt bài
vit “CREDIT BOOMS GONE BUST: MONETARY POLICY, LEVERAGE
CYCLES AND FINANCIAL CRISES, 1870–2008” ca hai nhà kinh t hc ngi
M Moritz Schularick và Alan M. Taylor đc công b trên NBer Working Paper

Series vào tháng 09/2009 . Các ông đã nghiên cu mi quan h gia tin, tín dng
và chính sách tin t nhm đa ra mt kt lun rng con s tng trng tín dng
cha thông tin có giá tr v kh nng xy ra mt cuc khng hong tài chính trong
tng lai. D nhiên nó không phi là mt yu t d báo hoàn ho mà nó có th lý
gii đc mt s nguyên nhân c bn ca chính sách tin t, ca các yu t kinh t
v mô trong mt thi k nào đó, đc bit trong thi đi đi mi và phát trin tài
chính mnh m nh hin nay – thi đi m rng tín dng đ h tr li ích kinh t
thc  mi quc gia.
10


 Ý ngha ca tng trng tín dng:
Tín dng ngân hàng đóng vai trò là mt mi quan h kinh t, có nhng tác đng
nht đnh đn hot đng kinh t biu hin qua tc đ tng trng tín dng. Di góc
đ tng quan nn kinh t  mt quc gia thì tc đ tng trng tín dng phn ánh
bc tranh ca mt nn kinh t, nó có ý ngha khá quan trng.
- Tc đ tng trng tín dng là s biu hin ca lc lng sn xut xã hi phát
trin. Ngun vn tín dng ca ngân hàng góp phn tài tr cho các doanh nghip b
sung vn thiu ht tm thi hay m rng ngun vn đm bo đc quá trình sn
xut bình thng và còn có th m rng sn xut, ci tin k thut, áp dng k thut
công ngh mi tng tính cnh tranh. Tín dng đã giúp các doanh nghip đy nhanh
quá trình sn xut và tiêu th, to điu kin đ duy trì mi liên h hu c gia sn
xut, lu thông hàng hoá và tiêu dùng xã hi. Ngày nay trong quá trình toàn cu
hoá, quan h quc t ngày càng tng cng, mi quc gia tr thành mt b phn ca
th trng th gii, do đó tín dng ngân hàng trên lnh vc tín dng quc t cng tr
nên quan trng, giúp cho vic liên kt chuyn giao công ngh gia các nc trên th
gii đc nhanh chóng, rút ngn thi gian phát trin. Nh vy tc đ tng trng tín
dng gia tng cho thy ngun vn tín dng đã đc gii ngân và lu thông trong
nn kinh t, nu ngun vn y đc vn hành theo chiu hng tích cc thì nó s
to ra mt lc lng sn xut trong xã hi ngày càng phát trin.

- Tng trng tín dng là biu hin ca quá trình tích t và tp trung sn xut.
Tín dng ngân hàng tp trung các khon tín dng nh l thành các khon vn ln,
to kh nng đu t vào các công trình ln hiu qu cao. ng thi các doanh
nghip cng nh các khon tín dng mà có đ vn đ m rng sn xut rút ngn
thi gian tích lu vn. Thông qua tín dng ngân hàng các doanh nghip nhn đc
khi lng vn b sung rt ln t đó tng quy mô sn xut, tng nng sut lao đng,
đi mi thit b, áp dng tin b khoa hc k thut, tng kh nng cnh tranh làm
cho doanh nghip ln ngày càng ln lên, doanh nghip nh b phá sn do không
11

cnh tranh ni, t đó các doanh nghip nh phi liên kt vi nhau tng kh nng
cnh tranh, nh vy tín dng đã góp phn thúc đy quá trình tp trung sn xut.
- Tc đ tng trng tín dng phn ánh tình hình điu hoà ngun vn, hiu qu
điu hành chính sách tin t, phát trin cân đi các ngành trong nn kinh t quc
dân, và chuyn dch c cu kinh t. Thông qua tín dng mà ngun vn dch
chuyn t ni tha đn ni thiu, làm cho xã hi bt lãng phí  nhng ni tha vn,
gim khó khn  ni thiu vn, giúp cho vic s dng vn có hiu qu, góp phn
làm cho tc đ luân chuyn hàng hoá và tin vn tng lên, to s phát trin đng
đu trong các ngành. Vic điu hoà ngun vn, đng thi thông qua khung lãi sut
quy đnh giúp cho chính sách tin t ca Chính ph đc thc hin, điu hoà lu
thông tin t góp phn n đnh tin t, và s phát trin lành mnh ca th trng tài
chính tin t. Hn na, thông qua tín dng ngân hàng, Chính ph có nhng chính
sách u tiên h tr phát trin các vùng, min hay các ngành then cht, trng đim
nh vào vic đa ra các u đãi tín dng do vy đã kích thích thúc đy các doanh
nghip đu t vào các vùng, ngành trng đim trong din u tiên ca Chính ph,
góp phn chuyn dch c cu kinh t, to s phát trin cân đi trong c nc.
1.2 Các nhân t kinh t v mô tác đng đn tng trng tín dng ca ngân hàng
thng mi:
1.2.1 Các nghiên cu thc nghim v các nhân t kinh t tác đng đn tng trng
tín dng trong nc và th gii:

 Kai Guo and Vahram Stepanyan nghiên cu các nhân t kinh t v mô vi tng
trng tín dng  nn kinh t mi ni:
Phm vi nghiên cu: Trong bài nghiên cu “DETERMINANTS OF BANK
CREDIT IN EMERGING MARKET ECONOMIES” ca Kai Guo and Vahram
Stepanyan đc đng trên IMF Working Paper vào tháng 3/2011, mt mô hình nhân
t kinh t v mô đc s dng đ kim tra tác đng ca các bin kinh t v mô vi
tng trng tín dng  các nn kinh t mi ni bao gm các nc: Argentina,
Brazil, Bulgaria, Chile, Trung Quc, Colombia, Costa Rica, Croatia, Cng hòa Séc,
Ai Cp, El Salvador, Estonia, Georgia , Guatemala, Hungary, Indonesia, Israel,
12

Jamaica, Jordan, Hàn Quc, Latvia, Lithuania, Malaysia, Mexico, Morocco,
Panama, Peru, Philippines, Ba Lan, Romania, Nga, Serbia, Nam Phi, Thái Lan, Th
Nh K, Ukraine, Venezuela, và Vit Nam trong khong thi gian t quý I/2001 đn
quý II/2010 ca trc và sau cuc khng hong tài chính toàn cu nm 2008. Kai
Guo và Vahram Stepanyan đã phân tích nhng tác đng ca các bin kinh t v mô
đn tng trng tín dng ngân hàng qua hai giai đon trc và sau cuc khng
hong trong mi quc gia. Sau đó, tác gi tho lun và đa ra các chính sách phù
hp.
Mô hình nghiên cu: Bin kinh t v mô s dng trong nghiên cu này là tc đ
tng trng tin gi, lm phát, tng trng GDP, lãi sut huy đng, t giá hi đoái,
n xu, lãi sut ca Cc d tr liên bang M (Fed), cung tin M2 và n nc ngoài.
Mt mô hình hi quy trong giai đon trc và sau khng hong đc thit k đ
kim tra các mi quan h gia tng trng tín dng vi các yu t kinh t v mô.
Trong mô hình hi quy, bin tng trng tín dng đc s dng nh là bin ph
thuc trong khi các bin kinh t v mô đc s dng nh là các bin đc lp.
Kt qu nghiên cu:
(1) “Kt qu thc nghim ca nghiên cu này cho thy rng tng trng tin gi
trong nc đóng góp tích cc vào tng trng tín dng, ngha là tc đ tng
trng tin gi tng s làm gia tng tc đ tng trng tín dng. Lm phát làm

suy gim tng trng tín dng. Tng trng GDP cao dn đn nhu cu v tín
dng cao và vì th tng trng tín dng cao hn, trong khi lãi sut huy đng cao
biu hin ca vic tht cht tin t và do đó tng trng tín dng gim đi. Môi
trng toàn cu cng có vn đ: s ni lng chính sách tin t  M cao dn ti
tc đ tng trng tín dng trong nn kinh t mi ni (EMES) gia tng.  mt
s nc ca EMES, ví d Croatia, Estonia, Latvia thì khon vay nc ngoài là
mt phn quan trng trong vic tng trng tín dng, nhân t này đc nhn
mnh k hn trong nghiên cu ca Rosenberg và Tirpak (2008). Còn vic
nghiên cu nh hng ca t giá thì nó ch có tác đng đn tng trng tín dng
cho đng tin ni t so vi ngoi t ch không phn nh toàn b tng trng tín
13

dng ca mt nc. Bài nghiên cu cho rng sc khe ca các ngân hàng có th
là mt yu t quyt đnh quan trng ca tng trng tín dng, mt h thng ngân
hàng kém lành mnh (chng hn có n xu cao) có xu hng m rng tín dng
ít hn, nhân t này cng đã đc minh chng trong nghiên cu ca McGuire và
Tarashev (2008).
(2) Kt qu nghiên cu còn cho thy  nhng nc châu Âu nh: Romania, Latvia,
Bulgaria, Lithuania, Estonia, Hungary, Ba Lan và Cng hòa Séc, s m rng tín
dng trc khng hong là cao nht. Trong nhóm này có Romania, Latvia,
Bulgaria, Lithuania, Estonia cho thy t l tng trng tín dng  mc trên 30%
trong khi đó tc đ tng trng GDP  các nc này không cao (bình quân 
mc 7-8%) – đây cng là mt đc đim có nét tng đng  nn kinh t Vit
Nam trong giai đon 5 nm tr li đây. Trong khi Hungary, Ba Lan và Cng hòa
Séc đc ghi nhn tng trng tín dng tng đi va phi. Tng trng tin
gi trong nc và tng trng GDP thc t là các yu t quyt đnh quan trng
trong vic m rng tín dng trong giai đon trc khng hong. S phát trin tín
dng trong giai đon hu khng hong b nh hng bi vic ct gim tài tr
nc ngoài đã lan rng và hu ht các quc gia ph thuc nhiu vào ngun vn
này. Do đó, sau khng hong mt s suy gim mnh trong tng trng tín dng

đã xy ra và tác gi thy rng suy gim tng trng kinh t cng đóng mt vai
trò quan trng trong vic gii thích vic st gim tng trng tín dng mnh nh
th.
(3)  nhóm EMES châu Âu khác gm: Croatia, Georgia, Israel, Russia, Serbia, Th
Nh K, Ukraine thì hu nh tt c các nc trong nhóm này ghi nhn tc đ
tng trng tín dng trung bình  hai con s trong giai đon trc khng hong,
vi Ukraine tri qua vic m rng tín dng cao nht trong nhóm (gn 60%).
Ngoài ra, trong hu ht các nc ca nhóm này, vic vay vn nc ngoài là mt
đóng góp ln cho tng trng tín dng. Trong giai đon hu khng hong, tt c
các nc đã tri qua s suy gim đáng k trong tín dng, tin gi trong nc và
vay nc ngoài.”
14

 Nghiên cu các nhân t tác đng đn tng trng tín dng ngân hàng ti
Vit Nam nm 2011: Bng chng đnh lng ca Nguyn Thùy Dng và
Trn Hi Yn:
Trong bài nghiên cu ca hai tác gi Nguyn Thùy Dng và Trn Hi Yn đã
nghiên cu tác đng ca các bin kinh t đn tng trng tín dng trong quý 1, quý
2, quý 3 nm 2011. Các bin s dng trong nghiên cu này là tc đ tng trng tín
dng, tc đ tng trng huy đng vn, thanh khon ngân hàng, sut sinh li trên
vn ch s hu (ROE), NHTM Nhà nc, NHTM C phn. Nghiên cu này s
dng cho tt c các NHTM (tp hp 84 ngân hàng, trong đó có 5 NHTM Nhà nc,
16 NHTM nc ngoài hot đng ti th trng Vit Nam). Tác gi đã dùng mô hình
hi quy có s dng bin gi (bin NHTM Nhà nc: nhn giá tr 1 nu là NHTM
Nhà nc, ngc li nhn giá tr 0 và bin Ngân hàng nc ngoài: nhn giá tr 1 nu
là ngân hàng nc ngoài, ngc li nhn giá tr 0) đ đo lng tác đng ca các
bin đc lp lên bin ph thuc, trong đó tng trng tín dng đc s dng là bin
ph thuc, các nhân t kinh t: tc đ tng trng huy đng vn, thanh khon ngân
hàng, sut sinh li trên vn ch s hu (ROE), NHTM Nhà nc, NHTM C phn
là các bin đc lp. Kt qu thc nghim cho thy khi tc đ huy đng vn, kh

nng thanh khon tng thì các ngân hàng sn lòng trong vic cho khách hàng vay
làm tng tc đ tng trng tín dng. Và khi chênh lch lãi sut bình quân tng thì
li làm gim tc đ tng trng tín dng. Còn vic đa bin gi vào là không có ý
ngha khi ngân hàng đc xét dù là NHTM Nhà nc hay Ngân hàng nc ngoài
thì đu chu tác đng ging nh nhau.
1.2.2 Các nhân t kinh t v mô tác đng đn tng trng tín dng ca ngân hàng
thng mi:
Có rt nhiu nhân t tác đng đn tng trng tín dng ca NHTM, t nhân t kinh
t nh: lãi sut, t giá hi đoái, tng sn phm quc ni, lm phát, tng trng tin
gi, n xu… đn các nhân t phi kinh t nh: pháp lý, môi trng, vn hóa, tâm lý,
thông tin… Trong bài lun này, tác gi tp trung phân tích các nhân t kinh t v mô
tác đng đn tng trng tín dng ca các ngân hàng thng mi.
15

1.2.2.1 Lãi sut:
 Khái nim:
Lãi sut hiu theo mt ngha chung nht là giá c ca tín dng, vì nó là giá ca
quyn đc s dng vn vay trong mt khong thi gian nht đnh, mà ngi s
dng phi tr cho ngi cho vay, là t l ca tng s tin phi tr so vi tng s tin
vay trong mt khong thi gian nht đnh. Lãi sut là giá mà ngi vay phi tr đ
đc s dng tin không thuc s hu ca h và là li tc ngi cho vay có đc
đi vi vic trì hoãn chi tiêu. (Lê Vn Tám, 2010).
Li tc là mt phm trù kinh t gn lin vi s vn đng ca tín dng và do bn
cht ca tín dng quyt đnh. Li tc tín dng là thu nhp mà ngi cho vay nhn
đc  ngi đi vay tr cho vic s dng tin vay. Thc cht, lãi sut đc biu
hin bng quan h t l gia li tc tín dng và tng s tin vay trong mt thi gian
nht đnh.
Có nhiu loi lãi sut nh: lãi sut tin vay; lãi sut tin gi; lãi sut tái cp vn; lãi
sut liên ngân hàng…
 Các phép đo lãi sut:

Phép đo chính xác nht là lãi sut hoàn vn. Nó là lãi sut làm cân bng giá tr hin
ti ca khon tin tr trong tng lai vi giá tr hôm nay ca nó. Vì khái nim tim
n trong vic tính lãi sut hoàn vn có ý ngha tt v mt kinh t:
 Vay đn: F
n
= P (1+i)
n
Trong đó:
F
n:
s tin vay và lãi thu v trong tng lai
P, n, i: s tin vay ban đu, thi hn vay tín dng và lãi sut
 Vay hoàn tr c đnh:
TV= FP
1
+ FP
2
+ FP
3
+ … + FP
n Trong đó:

TV: toàn b món tin vay
FP: s tin tr c đnh hàng nm
n: s nm cho ti mãn hn
16

John Maynard Keynes lp lun rng lãi sut là mt hin tng tin t phn ánh mi
quan h gia cung và cu v tin. Cung tin đc xác đnh mt cách ngoi sinh, cu
tin phn ánh các nhu cu đu c, phòng nga và giao dch v tin.

Trái vi Keynes, các nhà kinh t hc c đin trc đó đã coi lãi sut là mt hin
tng thc t, đc xác đnh bi áp lc ca nng sut - cu v vn cho mc đích
đu t và tit kim.
 Tác đng đn tng trng tín dng:
Trên tm v mô, lãi sut là công c điu tit kinh t v mô rt có hiu qu ca Chính
ph thông qua vic thay đi mc và c cu lãi sut trong tng thi k nht đnh,
làm nh hng đn nn kinh t ca mt quc gia. Lãi sut tng làm cho các cá nhân
gim đi vay và tng gi tit kim, do đó tác đng trc tip đn tng trng tín dng
ca h thng ngân hàng thng mi.
Trên tm vi mô, lãi sut là c s đ cho cá nhân cng nh doanh nghip đa ra các
quyt đnh ca mình nh chi tiêu hoc tit kim, đu t, mua sm trang thit b phc
v sn xut kinh doanh hay cho vay hoc gi tin vào ngân hàng. Lãi sut tng,
doanh nghip gim vay mi, do đó nó tác đng trc tip đn d n cho vay. Mt
khác, lãi sut tng còn có ngha là giá c các khon vay hin thi ca doanh nghip
tng, giá vn tng hay chi phí sn xut tng. iu này làm gim li nhun ca
doanh nghip, khin doanh nghip có xu hng thu hp sn xut, không có nhu cu
vay mi, n xu gia tng, các ngân hàng thng mi hn ch vic gii ngân các
khon vay mi. iu này tác đng tiêu cc đn d n tín dng. Vì vy, lãi sut có
mi quan h nghch bin vi tng trng tín dng.
1.2.2.2 T giá hi đoái:
 Khái nim:
T giá hi đoái là mi quan h so sánh sc mua gia các đng tin vi nhau. ó là
giá c chuyn đi mt đn v tin t ca nc này thành nhng đn v tin t ca
nc khác. Ví d: T giá bán ra ca ngân hàng ngoi thng Vit Nam ngày