B GIÁO DC VĨ ĨO TO 
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH 
 
 
 
 
NGUYN DUY MINH 
 
 
MT S NHÂN T NH HNG N QUYT 
NH LA CHN THNG HIU TÃ GIY EM 
BÉ - NGHIÊN CU TH TRNG THÀNH PH 
H CHÍ MINH 
 
 
 
LUN VN THC S KINH T 
 
 
 
TP. H CHÍ MINH – NMă2014 
 
B GIÁO DC VĨ ĨO TO 
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH 
 
 
 
 
NGUYN DUY MINH 
 
MT S NHÂN T NH HNG N QUYT 
NH LA CHN THNG HIU TÃ GIY EM 
BÉ - NGHIÊN CU TH TRNG THÀNH PH 
H CHÍ MINH  
CHUYÊN NGÀNH: QUN TR KINH DOANH 
MÃ S: 60340102  
LUN VN THC S KINH T  
NGI HNG DN KHOA HC: TS. INH CỌNG TIN   
TP. H CHÍ MINH – NMă2014   
CNG HÒA XÃ HI CH NGHA VIT NAM 
c lp ậ T do ậ Hnh phúc 
***  
LI CAM OAN  
Tôiăxinăcamăđoanăđ tàiă“Mt s nhân t nh hng đn quyt đnh 
la chn thng hiu tã giy em bé ậ nghiên cu th trng Thành ph H Chí 
Minh”ălà kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hcăđc lp và nghiêm túc 
ca tôi. Các thông tin, d liu mà tôi s dng trong nghiên cu này là hoàn toàn 
trung thc và có ngun gc rõ ràng. Nu có bt k sai phm nào, tôi xin hoàn toàn 
chu trách nhim.  
   TP. H chí Minh, tháng 10 nmă2014 
 Tác gi   
 Nguyn Duy Minh         
MC LC 
TRANG PH BÌA 
LI CAM OAN 
MC LC 
DANH SÁCH HÌNH V 
DANH SÁCH BNG BIU 
TÓM TT LUN VN 
CHNG 1. GII THIU TNG QUAN V  TÀI 1 
1.1.ăLýădoăhìnhăthànhăđ tài 1 
1.2. Mc tiêu nghiên cu 4 
1.3.ăiătng và phm vi nghiên cu 5 
1.4.ăPhngăphápănghiênăcu 5 
1.5. Ý nghaăca nghiên cu 5 
1.6. Nhngăđóngăgópămi ca nghiên cu 6 
1.7. Kt cuăđ tài nghiên cu 7 
CHNG 2. C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 8 
2.1. Lý thuyt hành vi tiêu dùng 8 
2.1.1. Hành vi mua caăngi tiêu dùng 8 
2.1.2. Các yu t nhăhngăđn hành vi mua caăngi tiêu dùng 9 
2.1.2.1 Các yu t vn hóa 10 
2.1.2.2 Các yu t xã hi 11 
2.1.2.3 Các yu t cá nhân 11 
2.1.2.4 Các yu t tâm lý 12 
2.1.3. Quá trình ra quytăđnh mua caăngi tiêu dùng 13 
2.1.3.1 Ý thc v nhu cu 13 
2.1.3.2 Tìm kim thông tin 13 
2.1.3.3 ánh giá các phng án 14 
2.1.3.4 Quyt đnh mua 14 
2.1.3.5 Hành vi sau khi mua 15 
2.2. Lý thuyt v giá tr cm nhn 16   
2.2.1.ăQuanăđim ca Philip Kotler 16 
2.2.2.ăQuanăđim ca các nhà nghiên cu khác 19 
2.3. Hành vi la chnăthngăhiu 21 
2.3.1.ăThngăhiu 21 
2.3.2. Hành vi la chnăthngăhiu 22 
2.4.ăcăđim v ngành hàng tã giy 23 
2.4.1. Tiêu chun chtălng và cu to sn phm tã giy 23 
2.4.2. Giá c cácăthngăhiu tã giy ti th trng Vit Nam 24 
2.4.3.ăNgi ra quytăđnhămuaăvàăngi s dng 26 
2.5. Mô hình nghiên cuăđ xut 26 
CHNG 3. THIT K NGHIÊN CU 31 
3.1. Thit k nghiên cu 31 
3.1.1ăPhngăphápănghiênăcu 31 
3.1.2 Quy trình nghiên cu 32 
3.2. Nghiên cuăsăb đnh tính 32 
3.2.1 Xây dngăthangăđo 32 
3.2.1.1 Thang đo cht lng cm nhn (PQ) 33 
3.2.1.2. Thang đo giá c hp lý (PR) 34 
3.2.1.3. Thang đo nhóm tham kho (RG) 34 
3.2.1.4. Thang đo hiu bit thng hiu (KB) 35 
3.2.1.5. Thang đo thái đ đi vi chiêu th (AP) 35 
3.2.1.6. Thang đo quyt đnh la chn thng hiu (DC) 36 
3.2.2. Chn mu trong nghiên cuăđnh tính 36 
3.2.3. Kt qu khoăsátăđnh tính 37 
3.2.3.1. Kt qu phng vn tay đôi 37 
3.2.3.2. Kt qu tho lun nhóm 39 
3.3. Nghiên cuăđnhălng 42 
3.3.1 Thit k bng câu hi đnhălng 42 
3.3.2 Mu nghiên cu 43 
3.3.3ăPhngăphápăphânătíchăd liu 43 
3.3.3.1. ánh giá đ tin cy ca thang đo 43   
3.3.3.2 Phân tích nhân t khám phá EFA 44 
3.3.3.3. Phân tích hi quy 45 
CHNG 4. KT QU NGHIÊN CU 46 
4.1. Thng kê mô t 46 
4.2. Kimăđnhăđ tin cyăthangăđo 47 
4.2.1.ăThangăđoăchtălng cm nhn (PQ) 47 
4.2.2.ăThangăđoăgiáăc hp lý (PR) 48 
4.2.3.ăThangăđoănhómăthaoăkho (RG) 49 
4.2.4.ăThangăđoăhiu bităthngăhiu (KB) 49 
4.2.5.ăThangăđoătháiăđ đi vi chiêu th (AP) 50 
4.2.6.ăThangăđoăs tin li (CV) 50 
4.2.7.ăThangăđoăquytăđnh la chnăthngăhiu (DC) 51 
4.3. Phân tích EFA 52 
4.4. Phân tích hi quy 54 
4.4.1. Phân tích hi quy bi 54 
4.4.2. Kim tra các gi đnh cn thit trong phân tích hi quy bi 57 
4.4.2.1 Gi đnh v liên h tuyn tính 57 
4.4.2.2 Gi đnh phng sai ca sai s không đi 58 
4.4.2.3 Gi đnh v phân phi chun ca phn d 58 
4.4.2.4 Gi đnh v tính đc lp ca sai s (không có tng quan gia các 
phn d) 58 
4.4.2.5 Gi đnh đa cng tuyn 59 
4.5. Kimăđnh gi thuyt và mô hình nghiên cu 59 
4.5.1. Kimăđnh gi thuyt H1 59 
4.5.2. Kimăđnh gi thuyt H2 60 
4.5.3. Kimăđnh gi thuyt H3 60 
4.5.4. Kimăđnh gi thuyt H4 61 
4.5.5. Kimăđnh gi thuyt H5 61 
4.5.6. Kimăđnh gi thuyt H6 62 
4.6. Kimăđnh s khác bit ca giiătính,ăđ tui, ngh nghip, thu nhpăđn 
quytăđnh la chnăthngăhiu tã giy em bé. 63   
4.6.1. Khác bit v quytăđnh la chnăthngăhiu tã giy gia nam và n 63 
4.6.2. Khác bit v quytăđnh la chnăthngăhiu gia các nhóm tui 64 
4.6.3. Khác bit v quytăđnh la chnăthngăhiu gia các nhóm ngh 
nghip 64 
4.6.4. Khác bit v quytăđnh la chnăthngăhiu gia các nhóm thu nhp . 65 
CHNG 5. KT LUN ậ HÀM Ý NGHIÊN CU 66 
5.1. Kt lun 66 
5.2. Mt s kin ngh cho doanh nghip 67 
5.3. Hn ch caăđ tài 68 
5.4. Mt s hng nghiên cu tip theo 69  
TÀI LIU THAM KHO 
PH LC 
Ph lc 01: Bng câu hi phng vnăđnh tính (Tho lunătayăđôi) 
Ph lcă02:ăCácăthangăđoăs dng trong nghiên cu. 
Ph lc 03: Bng câu hi phng vnăđnh tính (Tho lun nhóm) 
Ph lc 04: Bng câu hi khoăsátăđnhălng. 
Ph lc 05: Mt s thng kê mô t theo mu kho sát 
Ph lc 06: Kimăđnhăđ tin cyăthangăđoăbng h s Cronbach anpha 
Ph lc 07: Kt qu kimăđnh giá tr thangăđoăbng phân tích EFA 
Ph lc 08: Kimăđnh mcăđ tngăquanăgia binăđc lp và bin ph thuc 
Ph lc 09: Kt qu phân tích hi quy bi 
Ph lc 10: Kt qu kim tra các gi đnh cn thit trong phân tích hi quy bi 
Ph lc 11 : Kt qu kimăđnh s khác bit ca giiătính,ăđ tui, ngh nghip, 
thu nhpăđn quytăđnh la chnăthngăhiu tã giy em bé. 
Ph lc 12: Kt qu phng vnătayăđôiă(khoăsátăđnh tính)     
DANH SÁCH HÌNH V  
Hình 2.1: Mô hình hành vi caăngi mua 9 
Hình 2.2: Quá trình ra quytăđnh mua caăngi tiêu dùng 13 
Hình 2.3: Các yu t can thip giaăýăđnh mua và quytăđnh mua 15 
Hình 2.4: Các yu t quytăđnh giá tr dành cho khách hàng 17 
Hình 2.5: Mô hình mi liên h gia giá tr cm nhn, chtălng, giá c đn hành vi 
caăngi mua 19 
Hình 2.6: Mô hình các thành phn giá tr cm nhnătácăđngăđn hành vi caăngi 
mua 20 
Hình 2.7: Môăhìnhătácăđng ca giá tr cm nhnăđnăýăđnh sn sàng mua sm ca 
khách hàng 21 
Hình 2.8: Mô hình gi thit nghiên cu 30 
Hình 3.1: Quy trình thit k nghiên cu 32 
Hình 3.2: Mô hình nghiên cuăđ xut 38 
Hình 4.1: Mô hình nghiên cu sau khi kimăđnh 63     
DANH SÁCH BNG BIU  
Bng 2.1: Giá trung bình ca tã giy Bobby và Huggies 25 
Bng 2.2: Giá trung bình ca tã giy Pampers và BINO 25 
Bng 2.3: Giá trung bình ca tã giy Goo.n và Merries 25 
Bngă3.1:ăThangăđoăChtălng cm nhn 33 
Bngă3.2:ăThangăđoăgiáăc hp lý 34 
Bngă3.3:ăThangăđoănhómăthamăkho 34 
Bngă3.4:ăThangăđoăhiu bităthngăhiu 35 
Bngă3.5:ăThangăđoătháiăđ đi vi chiêu th 35 
Bngă3.6:ăThangăđoăquytăđnh la chnăthngăhiu 36 
Bngă3.7:ăThangăđoăs tin li 37 
Bngă3.8:ăThangăđoăchtălng cm nhn hiu chnh sau nghiên cuăđnh tính 39 
Bngă3.9:ăThangăđoăgiáăc hpălýăđc hiu chnh sau nghiên cuăđnh tính 40 
Bng 3.10:ăThangăđoătháiăđ đi vi chiêu th đc hiu chnh sau nghiên cuăđnh 
tính 41 
Bngă3.11:ăThangăđoăquytăđnh la chnăthngăhiuăđc hiu chnh sau nghiên 
cuăđnh tính 41 
Bng 4.1: Bng h s cronbach anpha caăthangăđoăPQă(banăđu) 47 
Bng 4.2: Bng h s cronbach anpha caăthangăđoăPQă(đãăloi bin rác) 48 
Bng 4.3: Bng h s cronbach anpha caăthangăđoăPR 48 
Bng 4.4: Bng h s cronbach anpha caăthangăđoăRG 49 
Bng 4.5: Bng h s cronbach anpha caăthangăđoăKB 49 
Bng 4.6: Bng h s cronbach anpha caăthangăđoăAP 50 
Bng 4.7: Bng h s cronbach anpha caăthangăđoăCVă(banăđu) 50 
Bng 4.8: Bng h s cronbach anpha caăthangăđoăCVă(loi b bin rác) 51 
Bng 4.9: Bng h s cronbach anpha caăthangăđoăDC 51 
Bng 4.10: Bng ma trn trng s nhân t 53 
Bng 4.11: Bng ma trn h s tngăquan 55 
Bng 4.12: Bng trng s hi quy 56 
Bng 4.13: Bng kt qu T-test vi muăđc lp 63   
 TÓM TT LUN VN 
Nghiên cu quytăđnh la chnăthngăhiuăđc thc hin vi ngành 
hàng tã giy em bé là mtălnhăvc mi ti th trng Vit Nam (tng kt t tác gi). 
Tng kt t các nghiên cuătrcăđâyăvàădaătrênăcăs thc tin, tác gi đ xut 
bn mc tiêu chính cho nghiên cu: Xácăđnh mt s nhân t nh hngăđn quyt 
đnh la chn thngăhiu tã giy em bé;ăđoălng mcăđ tácăđng ca các nhân t 
này; kimă đnh s khác bit v các yu t cá nhân nhă giiă tính,ă đ tui, ngh 
nghip, thu nhpăđn quytăđnh la chn;ăcngănhăđ xut mt s kin ngh cho 
các nhà sn xut. Nghiên cuăđc thc hin viăđiătng kho sát là các bc cha 
m có con nh t 03 tui tr xung và có s dng tã giy em bé vi phm vi là th 
trng ngi tiêu dùng ti TP. H ChíăMinh.ăTrênăcăs lý thuyt v hành vi mua 
caăngi tiêu dùng (Philip Kotler); lý thuyt v giá tr cm nhn (Perceived value) 
ca Philip Kotler và mt s nhà nghiên cu khác; lý thuyt v thngăhiu và hành 
vi la chnăthngăhiu, tác gi đãăđaăraămôăhìnhăgi thuyt nghiên cu vi 5 bin 
đc lp (chtălng cm nhn, giá c hp lý, nhóm tham kho, hiu bităthngă
hiu,ătháiăđ đi vi chiêu th) và bin ph thuc (quytăđnh la chnăthngăhiu), 
(đc trình bày chi titătrongăchngă2). 
 tài s dngă phngă phápă nghiênă cuă đnhă lng,ă đc thc hin 
thôngăquaăhaiăbc là nghiên cuăsăb đnh tính và nghiên cu chính thcăđnh 
lng, nghiên cuăđnh tính đc thc hin kt hp gia k thut phng vnătayăđôi 
và phng vn nhóm. K thut phng vnătayăđôi (c mu n = 8) giúp tác gi kim 
đnh li các nhân t đãăđaăvàoămôăhìnhăgi thuyt nghiên cuăbanăđu và xácăđnh 
thêm mt nhân t làă“s tin li”ăđ đa vào mô hình nghiên cu các nhân t nh 
hngăđn quytăđnh la chn thngăhiu tã giy em bé ca ngi tiêu dùng ti 
TP. HCM. K thut tho lun nhóm (c mu n = 10) nhm khámăphá,ăđiu chnh và 
b sung các binăquanăsátădùngăđ đoălngăcácăthangăđoăthànhăphn ca khái nim 
nghiên cu, kt qu xây dngăđc 7 thangăđoă(6ăbinăđc lp và mt bin ph 
thuc) vi 31 binăquanăsát.ăSauăđóăs dng kt qu ca k thut phng vn nhóm 
nhm thit k bng câu hi dùng cho nghiên cuăđnhălng chính thc (trình bày 
trongăchngă3).   
Mcăđíchăca nghiên cuăđnhălng là đ kimăđnh mô hình và các gi 
thuyt nghiên cu, mu cho nghiên cu chính thcăcóăkíchăthc n = 303. D liu 
s dng cho nghiên cuă đnhă lngă đc thu thpă thôngă quaă phngă phápă phátă
bng câu hi trc tipăchoăngi tiêu dùng là các bc cha m có con nh t 03 tui 
tr xung và có s dng tã giy cho em bé. Phânătíchăđnhălng s dng phn mm 
SPSS 16.0 và đc thc hin lnăltăquaăcácăbc kimătraăđ tin cy thangăđoă
bng h s Cronbach’s alpha, kimătraăđ giá tr thangăđoăthôngăquaăphân tích nhân 
t khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis). Các nhân t sau khi đcăđiu 
chnh theo phân tích EFA (7 nhân t vi 28 bin quan sát) s đc đa vào phân 
tích hi quy bi vi phngăphápăENTER.ă 
Kt qu hi quy đãăxácăđnh đc bn nhân t có nh hng đn quyt 
đnh la chn thngăhiu tã giy em bé ca ngi tiêu dùng ti th trng thành 
ph H Chí Minh. Bn nhân t có mcăđ nhăhng gim dn bao gm: Nhóm 
tham kho, chtălng cm nhn, s tin li,ătháiăđ đi vi chiêu th (qung cáo và 
khuyn mãi). Tip theo, tác gi tin hành phân tích thng kê bng phngăphápăT-
test và phngă saiă mt yu t (One-wayă ANOVA)ă đ xem xét s khác bit ca 
quytăđnh la chn theo giiătính,ăđ tui, ngh nghip, thu nhp. Kt qu cho thy 
có s khác bit v các nhóm gii tính, ngh nghip, thu thpăđn quytăđnh la 
chnăthngăhiu tã giy em bé (trình bày trong chng 4). 
Kt qu nghiên cu caăđ tàiăđãăgii quytăđc bn mc tiêu nghiên 
cuăbanăđuăđ ra, góp phn b sung vào lý thuyt quytăđnh la chn thngăhiu, 
c th làăxácăđnhăđc mt s nhân t nhăhng và mcăđ tácăđng, kimăđnh 
đc s khác bit v gii tính, thu nhp, ngh nghipă đn quytă đnh la chn 
thngăhiu.ăThôngăquaăđó,ăđãăđ xut mt s chính sách cho các doanh nghip, các 
thng hiu tã giy trong vic nâng cao s thoã mãn và hài lòng caăngi tiêu 
dùng.ă tài còn là tài liu tham kho có ích trong vic xây dngăcácăthangăđoăđ đoă
lng quytăđnh la chnăthngăhiu caăngiătiêuădùngăđi vi các sn phm tã 
giy em bé nói riêng và các ngành hàng tã giy nói chung.   
1  
CHNG 1. GII THIU TNG QUAN V  TÀI 
1.1. LỦ do hình thƠnh đ tài 
Th trng tã giy là mt hinătngăđángăchúăýătrongăs phát trinăvt 
bc ca ngành bán l trong nhngănmăgnăđây,ănhng sn phm liên quanăđn tr 
săsinhăvàăemăbéădi 03 tuiăđu cn có s kim tra cht ch và tuân theo nhng 
quyăđnh nghiêm ngt nht t khâu sn xutăđn phân phi. Theo Công ty Nghiên 
cu th trng TNS nmă2013, tcăđ tngătrng bình quân ca toàn ngành hàng tã 
giy đtă28%/nmăvàămcătngătrng này d báo tip tcăđc duy trì trong các 
nmăti, điu này cho thy ngành hàng tã giy không phi là manh mún, nh l mà 
n cha s phát trinăđy timănng. 
Th trng tã giy dành cho em bé ti Vit Nam trong thiăđim này là 
mt thách thc ln vì s xut hinăvôăcùngăđaădng v chtălngăcngănhăchng 
loi ca các nhà sn xut t ln ti nh. Hin trên th trng có khong 50 thng 
hiu tã giy em bé,ătrongăđóăcác sn phm Bobby Fresh ca Diana, Huggies ca 
Kimberly Clark và Pampers caăP&Găđãăchim ti 75% th phn. Các nhà sn xut 
lnă nhă Kimberlyă Clark, Diana,ă Procteră &ă Gamble,ă Daioă Paperă Corp…liênă tc 
nghiên cu và phát trin dòng sn phm caămìnhăđ phù hp vi nhng phân khúc 
khách hàng mcătiêuănh:ăgiaăđìnhăcó thu nhp thp, trung bình và thu nhp cao. 
Thiăgianăgnăđây,ăcácănhàăsnăxutăkhôngăngngăđaăraăthătrngănhiuăloiătãă
giyăthngăhiuămiădànhăchoăemăbéăviănhiuăciătin,ămàuăscăvàăkíchăcăkhácă
nhau.ăViăkiuădángăthităkănhămtăchicăqun,ătãăgiyăsărtătinăliăchoăcácăôngă
b,ăbàămăkhiăphiăđaăbéăđiăraăngoàiăhocăđiăchiăxa.ă 
Theo tng cc dân s - k hochăhoáăgiaăđình thìăhàngănmăVit Nam có 
khong 1.6 triuăemăbéăchàoăđi vàăđiăkèmăviăđóălàănhuăcu v chmăsócăsc kho 
cho bé rt ln. Cuc sngăngàyăcàngăđc ci thin,ăngi ph n ngàyăcàngăđóngă
vai trò quan trng trong xã hiăcngănhătp trung vào phát trin s nghip bn thân 
điu này giúp ngành hàng tã giy luôn phát trin và gi vng tcăđ tngătrng 
cao. Hin nay, hình nh dây phiăđ vi nhng chic tã vi không còn là hình mu 
cho cuc sng hinăđi vì nhngăgiaăđìnhătr không có nhiu thiăgianăđ chmăsócă
2  
choăgiaăđìnhăhayăchínhăbn thân mình. La chn ca các cp b m tr chính là sn 
phm mang li tin ích mà vn th hin tìnhăyêuăthngăvôăb đi vi nhng đa 
con thân yêu ca mình. 
Sn phm s dng cho em bé có yêu cu rt cao v thành phn cu to, 
tiêu chun sn xut, nguyên vt liu cuăthànhăđ luônăđm bo không gây tác dng 
ph đi vi sc kho.ăc bit, tã giy đc xem nhălà mt sn phm ph thông, 
đc các bc cha m thng xuyên s dng cho con em mình, vì các tin ích vn có 
ca nó nên yêu cu v chtălng sn phm và an toàn rtăcao.ăi vi làn da ca 
em bé t săsinhăđn 03 tui rt nhy cm,ădoăđóănu sn phm tã giyăkhôngăđt 
yêu cu s gây d ng, nga da và nhiu triu chng khác na. Thc t, rt nhiu 
ngi tiêu dùng vì mtălýădoănàoăđóăđãămuaăsn phmăkhôngăđúngătheoătiêuăchun 
chtălng gây nêu nhng phn ng ph không ttăđi vi em bé. Hin nay, có rt 
nhiu loi tã giy trôi ni bán trên th trngănhngăgiáărt r,ăđc qung cáo cht 
lngănhăchínhăthngăhiu, vyăngi tiêu dùng cn cân nhc là có sn lòng mua 
các sn phmănàyăđ chmăsócăsc kho cho con mình hay không. 
Viănhuăcuăchmăsóc trăsăsinh,ăđtăbitălàăemăbéădiă03ătui ngày 
càng cao, cácăbcăchaămăngàyăcàngăphiăbnărnăhnăviăcôngăvicăngoàiăxãăhi,ă
doăvyălaăchnămtăsătin íchăgiúpăvicăchmăsócănhngăđaăconăthânăyêuăcaă
mìnhăluônăđcăuătiênăhàngăđu.ăNmăbt đcănhuăcuăngàyăcàngăcao caăngiă
tiêuădùng,ăcácăthngăhiuătãăgiyăngàyăcàngăphátătrinăđaădngăcácăchngăloiăsnă
phmăviănhiuămcăgiáăkhácănhau,ăđiuănàyăvôăhìnhăchungălàmăngiătiêuădùngă
phiăđngăgiaămtămaătrnămàăkhôngăbitălaăchnănào là ttănht.ăVìăvy,ăxem xét 
đâuălàăcácă nhânătăchínhănhă hng đnăquytăđnhălaă chnămtăthngăhiu tã 
giy em bé caăngiătiêuădùng đãăhìnhăthànhăýătngăbanăđuăchoătácăgiăthcăhină
nghiênăcuănày. 
ãăcóănhiu nghiên cuătrongăncăvàănc ngoài ng dng lý thuyt 
hành vi mua ca khách hàng, lý thuyt giá tr cm nhn, lý thuyt v thngă
hiu…đ nghiên cu các nhân t nhăhngăđn hành vi la chnăthngăhiu ca 
ngi tiêu dùng. Mt s nghiên cuătrongănc (căs d liu tiăthăvinăTrng 
i hc Kinh t TP HCM): Các yu t nhă hngăđn s la chnăthngăhiu 
3  
dc phm ca Nguyn Trn Ngc Thu (2014); các yu t chính nhăhngăđn 
quytăđnh la chnăthngăhiu sa cho em bé ca Bùi Th Thanh (2012); các nhân 
t tácă đngăđn hành vi la chnă thngă hiu máy nh k thut s ca Nguynă
SongăTng Vi (2013); CácăyuătănhăhngăđnăxuăhngălaăchnăsaăCanxiă
ca Nguyn Th Mai Dung (2012); mt s nhân t nhăhngă đnăxuăhng la 
chnăthngăhiuăđin thoi thông minh ca Nguyn Minh Thu (2013); tác đng 
ca chtălng cm nhnăđnăxuăhng la chn sn phmătràăkhôngăđngăđóngă
chai ca Phan Hoài VăLamă(2013)…Hu ht các nghiên cuănàyăđuăxemăxétăđn 
ýăđnh,ăxuăhng, quytăđnh la chnăthngăhiu caăngi tiêu dùng  cácălnhă
vcăđin thoi, máy nh, ngân hàng, ngành sa…vàăchaăcóănghiênăcu nào thc 
hin  lnhăvcăthngăhiu tã giy cho em bé. Bên cnhăđó,ătìmăkim căs d liu 
trênăGoogle,ă đãăcóăđ tài nghiên cu ca (DLT Group, 2010) trc thuc công ty 
Kimberly Clark Vit Nam v lnhăvc ngành hàng tã giy.ăTuyănhiên,ăđ tài ch tp 
trung vào vic tìm hiu nhu cu, th hiu, d đoánăxuăhng tiêu dùng sn phm tã 
giyăngi lnătrongătngălaiăđ t đóăđ xut gii pháp và chinălc Marketing. 
Các nghiên cu  ncă ngoàiă nhă ca (Bearden và Etzel, 1982)ă đãă
nghiên cu v vic nhăhng ca nhóm tham kho lên sn phm và quytăđnh 
muaăthngăhiu caăngi tiêu dùng. (Narteh và cng s, 2012); (Ahmed và cng 
s, 2013)ăđãăng dng lý thuyt v thngăhiu, thuyt hành vi ngi tiêu dùng đ 
nghiên cu các nhân t nhăhngăđn hành vi la chnăthngăhiuăxeăhi.ăâyă
đu là các nghiên cu  nc ngoài, có th ngi tiêu dùng Vit Nam s có nhng 
quanăđim, hành vi tiêu dùng khác cnăđc nghiên cu khám phá. Bênăcnhăđó,ă
huănhăchaăcóăđ tài nào nghiên cu v “quyt đnh la chn thng hiu tã 
giy” caăngi tiêu dùng cho em bé. 
Xut phát t thc tinăcngă nhălýă thuyt, tác gi tin hành thc hin 
nghiên cu: “Mt s nhân t nh hng đn quyt đnh la chn thng hiu tã 
giy em bé - nghiên cu th trng thành ph H Chí Minh”. 
4  
1.2. Mc tiêu nghiên cu 
Vi nhu cuă chmă sócă emă béă ngàyă càngă cao,ă bên cnh vic có nhiu 
thngăhiu tã giy tham gia vào th trng s gây nên nhng bi ri nhtăđnh cho 
ngi tiêu dùng trong vic la chn s dng. Doăđó, vic tìm hiu các nhân t nh 
hngăđn quytăđnh la chn caăngi tiêu dùng s giúp các nhà qun tr doanh 
nghip có nhng chinălc xây dng, qungă bá,ăđnh v thngă hiu ngày càng 
thành công trên th trngănngăđngănhăVit Nam, đ tàiăđc thc hinăđ gii 
quyt các mc tiêu: 
 Xácăđnh mt s nhân t nhăhng vàăđoălng mcăđ tácăđng ca các 
nhân t này đn quytăđnh la chnăthngăhiu tã giy em bé caăngi 
tiêu dùng ti th trng thành ph H Chí Minh (TP. HCM). 
 Kimăđnh s khác bit v các nhóm đ tui, gii tính, ngh nghip và thu 
nhpăđn quytăđnh la chn thngăhiu tã giy em bé. 
  xut mt s kin ngh cho cácăthngăhiu tã giy đ giaătngăth phn 
khách hàng. 
T các mc tiêu nghiên cu này s đc din gii c th thông qua các 
câu hi nghiên cu: 
 Nhng nhân t chính nào s có nhăhngăđn quytăđnh la chnăthngă
hiu tã giy em bé caăngi tiêu dùng? 
 Trong tng nhân t này thì mcăđ tácăđng c th đn quytăđnh la chn 
nhăth nào? Nhân t nào có tácăđng mnh nhtăđn quytăđnh la chn 
thngăhiu tã giy em bé? 
 Có hay không s khác bit v cácănhómăđ tui, gii tính, ngh nghip và 
thu nhpăđn quytăđnh la chnăthngăhiu tã giy em bé? 
 Nhngăđ xut nào cho các doanh nghip sn xut và các nhà qun tr đc 
rút ra t kt qu ca nghiên cu? 
5  
1.3. i tng và phm vi nghiên cu 
 iă tng nghiên cu: Các nhân t nhă hngă đn quytă đnh la chn 
thngăhiu tã giy cho em bé ti TP. HCM. 
 iătng kho sát: Các cp v chng có con t săsinhăđn 03 tui và có s 
dng tã giy cho em bé. 
 Phm vi nghiên cu: Th trngăngi tiêu dùng tã giy em bé ti TP HCM. 
1.4. Phng pháp nghiên cu 
Nghiên cu đc tină hànhă theoă phngă phápă đnhă lng,ă đc thc 
hinăthôngăquaăhaiăgiaiăđon: Nghiên cuăsăb đnh tính và nghiên cu chính thc 
đnhălng. 
Nghiên cuăđnhătínhăđcădùngăđ khámăphá,ăđiu chnh mô hình và b 
sung các binăquanăsátădùngăđ đoălng các khái nim trong nghiên cu. Phngă
pháp phng vn sâu (c mu n = 8) nhm khám phá các nhân t có th nhăhng 
trc tipăđn quytăđnh la chnăthngăhiu tã giy.ăPhngăphápătho lun nhóm 
(c muănă=ă10)ăđc thc hinăđ khámăphá,ăđiu chnh và b sung các bin quan 
sátătrongăcácăthangăđoădùngăđ đoălng khái nim nghiên cu. 
Nghiên cuăđnh lng đc thc hinăđ kimăđnh mô hình nghiên cu 
thông qua kho sát ý kinăđánhăgiáăt ngiătiêuădùng.ăNgiătiêuădùngăđc phng 
vn trc tip thông qua bng câu hi (c mu n= 300)ăvàăsauăđóăd liu kho sát 
này s đc x lý bng phn mm SPSS 16.0 đ xácăđnh các nhân t và mcăđ 
nhăhngăđn quytăđnh la chnăthngăhiu tã giy. 
1.5. ụ ngha ca nghiên cu 
 tài nghiên cu s là tài liu tham kho hu ích trong vic nghiên cu 
hành vi caăngi tiêu dùng nói chung và quytăđnh la chn sn phm,ăthngă
hiuă nàoă đóă nóiăriêng, giúp nhng aiăquană tâmă đnă lnhă vc này có th tip tc 
nghiên cuăsâuăhn. 
Kt qu nghiên cu s góp phn giúp cho các doanh nghip có cái nhìn 
thc t hnăna v ngi tiêu dùng sn phm ca mình, nhngăphânăkhúcă ngi 
6  
tiêu dùng khác nhau thì h mongăđiăđiu gì và quan trng nht là h chuătácăđng 
ca nhng nhân t nào khi quytăđnh la chn sn phm ca mình hay caăđi th 
cnh tranh. T đó,ăcácădoanhănghip sn xut tã giy s xây dngăđc chinălc 
kinh doanh, qung bá và đnh v thngăhiu có hiu qu hnăđ luôn gn kt vi 
khách hàng ca mình. 
Nghiên cu s đóngămt vai trò giúp các bc cha m ngày càng quan tâm 
và dànhătìnhăyêuăthngăca mìnhăđi vi con cái vì quytăđnh mua mt sn phm 
nàoăđóăcóătácăđng rt lnăđn sc kho ca bé. 
1.6. Nhng đóng góp mi ca nghiên cu 
V ngành hàng (sn phm) nghiên cu: nghiên cu v thngă hiu tã 
giyă emă béă đc xem là mtă lnhă vc nghiên cu huă nhă mi,ă chaă cóă đ tài 
nghiên cu v các nhân t nhăhngăđn quytăđnh la chn thngăhiu tã giy 
em bé caăngi tiêu dùng ti TP HCM (theo tng ktăcăs lý thuyt ca tác gi). 
Doăđó,ăkt qu nghiên cu s là mt tài liu tham kho b ích cho nhng nghiên 
cu tip sau  lnhăvc này. 
V thangăđo nghiên cu: nghiên cu này góp phn b sung vào vic xây 
dng mt h thngăthangăđoănhmăđoălng các nhân t nhăhngăđn hành vi la 
chnăthngăhiu caăngiătiêuădùngăđi vi sn phm tã giy em bé nói riêng và 
các sn phm tiêu dùng ngành hàng tã giy nói chung. 
V phngăphápăthuăthp d liu: vic thit k và thu thp d liu cho 
nghiên cuăđnhălng (thông qua bng câu hi phng vn) đc tác gi s dng 
theoăphngăphápămi. C th, khi thit k bng câu hi, tác gi xen k vàoăđóă
nhng câu hiăngc cho mi thangăđo,ăđiu này giúp loi b nhng bng kho sát 
có nhng câu tr li không nht quán viăhànhăvi,ăđm bo d liu thu thpăđtăđ 
tin cy cao. 
V mô hình kt qu nghiên cu: Kt qu nghiên cuăđãăch ra mt s 
bin mi v mô hình so vi các nghiên cu trc nhm gii thích cho hành vi la 
chnăthngăhiu caăngi tiêu dùng. 
7  
 Nghiên cuăđãăđaăthêm bin “s tin li” đ b sung các nhân t nh 
hng ti hành vi la chnăthngăhiu so vi nghiên cu ca (Bùi Th 
Thanh, 2012); nghiên cu ca (Nguyn Trn Ngc Thu, 2014) và 
nghiên cu ca (Nguyn Th Mai Dung, 2012). 
 Kt qu nghiên cuăđãăđaăthêmăbin “thái đ đi vi chiêu th” đ 
gii thích hành vi la chnăthngăhiu so vi nghiên cu ca (Nguyn 
SongăTng Vi, 2013). 
1.7. Kt cu đ tài nghiên cu 
Nghiên cu bao gm 05 chng,ăđc trình bày lnălc. 
 Chngă1:ăGii thiu tng quan v đ tài 
 Chngă2:ăCăs lý thuyt và mô hình nghiên cu 
 Chngă3:ăThit k nghiên cu 
 Chngă4:ăKt qu nghiên cu 
 Chngă5:ăKt lun – Hàm ý nghiên cu  
8  
CHNG 2. C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 
Chngămt đãăgii thiu tng quan v đ tài nghiên cu,ăchngănàyă
đc trình bày nhm gii thiu các lý thuytălàmăcăs nn tng cho nghiên cu bao 
gm lý thuyt v hành vi mua caăngi tiêu dùng, lý thuyt v giá tr cm nhn, lý 
thuyt v thngăhiu và la chnăthngăhiu,ăcácăđ tài nghiên cuătrcăđâyăcóă
s dng nn tngăcăs lý thuyt này, t đóăđ xut mô hình lý thuyt cùng vi các 
gi thuyt nghiên cuăchoăđ tài. 
2.1. Lý thuyt hành vi tiêu dùng 
2.1.1. Hành vi mua ca ngi tiêu dùng 
Ngiă tiêuădùngălàă ngi mua sm hàng hóa dch v đ phc v tiêu 
dùngăcáănhân,ăgiaăđìnhăhoc mtănhómăngi vì nhu cu sinh hot. Theo kinh t 
hc, vic tiêu dùng hàng hóa mt mtăđcăxemănhălàăvic s dng hay hy b 
mt tài sn kinh t, mt mtăkhácăcngălàăcáchăđ th hin. 
Choăđnănay,ăđãăcóănhiuăquanăđim v hànhăviăngi tiêu dùng, hành vi 
tiêu dùng theo Kotler và Levy (1969) là nhng hành vi c th ca mt cá nhân khi 
thc hin quytăđnh mua sm, s dng, và vt b sn phm hay dch v. Theo 
Bennett (1995), hành vi tiêu dùng là nhngăhànhăviămàăngi tiêu dùng th hin 
trong vic tìm kim, s dng,ăđánhăgiáăvàăvt b sn phm hay dch v mà h mong 
ch s đápăngăđc nhu cu ca h. Schiffman (2000) cho rng, thut ng hành vi 
tiêuădùngăđ ch s tngătácănngăđng ca các yu t nhăhngăđn nhn thc, 
hànhăviăvàămôiătrngămàăquaăđóăconăngiăthayăđi cuc sng ca h. 
Theo (Kotler, 2001), nghiên cu hành vi tiêu dùng là khá phc tp bi vì 
có nhiu bin tham gia và tngătác, nhăhng ln nhau. Nghiên cuăhànhăviăngi 
tiêuădùngăcngăchínhălàăvic nghiên cu cách thc ca h khiăđaăraăquytăđnh tiêu 
dùng tc là h s s dng tài snănhătin bc, thiăgianănhăth nào khi thc hin 
vic ra quytăđnh. Có rt nhiu câu hi xoay quanh vnăđ nàyănh:ăKhiănàoăngi 
tiêu dùng quytă đnh mua sn phm ca mt thngă hiu? Ti sao h la chn 
thngăhiu này mà không phiăthngăhiu khác? Nhng ai tham gia vào quyt 
đnh la chnăthngăhiu? Các nhân t nào nhăhngăđn quytăđnh la chn 
9  
thngă hiu caă ngi tiêu dùng? Ngi tiêu dùng phn ngă nhă th nàoă trc 
nhng tác nhân Marketing ca doanh nghip? 
2.1.2. Các yu t nh hng đn hành vi mua ca ngi tiêu dùng 
Mc dù có nhiu mô hình có th gii thích các khía cnh v hành vi tiêu 
dùng,ănhngăhu ht các nghiên cu v hànhăviătiêuădùngăđu ch ra rng, hành vi 
caăngi tiêu dùng chu nhăhng ca các tác nhân bên ngoài và các nhân t cá 
nhân. (Kotler, 2001)ăđãăh thng các yu t dnăđn quytăđnh mua sm caăngi 
tiêu dùng thông qua mô hình hành vi caăngi mua (hình 2.1).          
 Hình 2.1: Mô hình hành vi ca ngi mua 
Ngun: Kotler (2001, tr.198) 
Hình 2.1 trình bày hăthngăcácăyuătăđăphânătíchăhànhăviăngiătiêuă
dùng,ăbaoăgm các tác nhân marketingă(snăphm,ăgiáăc,ăphânăphi,ăchiêuăth) và 
cácătácănhânăkhácă(kinhăt,ăcôngăngh,ăchínhătr,ăvnăhóa)ătácăđngăvàoă“hpăđenăcaă
ngiătiêuădùng”,ătcălàătácăđngăvàoănhngăđcăđimă(vnăhóa,ăxãăhi,ăcáănhân và 
tâmălý)ăcngănhătinătrìnhăquytăđnhăcaăngiămuaă(nhnăthcăvnăđ,ătìmăkimă
thôngătin,ăđánhăgiá,ăquytăđnh,ăhànhăviăsauămua).ă đây, chúngăgâyăraănhngătác 
đng cnăthităvàăphnăngătăphíaăngiămua, ktăquălàăđaăđnămtăquytăđnhă
muaăsmănhtăđnhă(Chnăsnăphm,ăthngăhiu, niămua, thiăgianămua hocăsă
lngămua). 
Quyt đnh ca 
ngi mua 
La chn sn phm 
La chnăthngă
hiu 
La chnăniămua 
La chn thi gian 
La chn s lng  
“Hp đen ca ngi tiêu dùng” 
c 
đim 
ngi 
Quá trình ra quyt 
đnh mua 
Vnăhoá 
Xã hi 
Cá nhân 
Tâm lý  
Ý thc nhu cu 
Tìm kim thông tin 
ánhăgiáăcácă
phngăán 
Ra quytăđnh 
Hành vi sau khi mua 
Tác nhân 
Marketing 
Sn phm 
Giá c 
Phân phi 
Chiêu th 
Các tác 
nhân khác 
Kinh t 
Công ngh 
Chính tr 
Vnăhoá  
10  
Vic mua sm caăngi tiêu dùng chuătácăđng ca bn nhóm yu t 
chính, bao gm:ăVnăhóa, xã hi, cá nhân và tâm lý. Trongăđó,ănhóm yu t vnăhóaă
gm các thành phn: vnăhóa; vnăhóaăđcătrng và tng lp xã hi. Nhóm yu t xã 
hi gm: nhóm tham kho; giaăđình; vaiătròăvàăđa v xã hi. Nhóm yu t cá nhân 
gm: tui tác; ngh nghip; tình hình kinh t; phong cách sng; cá tính và ý nim cá 
nhân. Nhóm yu t tâm lý gm: đngăc; nhn thc; kin thc; nim tin và quan 
đim. 
2.1.2.1 Các yu t vn hóa 
a. Vn hóa 
 Tp hp tt c các giá tr căbn, cm nhn,ăc mun và hành vi x s 
mà mt thành viên xã hi hcăđc t giaăđìnhăvàăcácăđnh ch quan trng khác. 
Vnăhóaălàăngun gcăcăbn nht caăcácăc mun và cách x s ca mtăngi. 
Mi nhóm hay mi xã hiăđu có mtăvnăhóa,ăvàănhăhngăvnăhóaăđn hành vi 
mua  niănày,ăniăkhácăcóăth rt khác bit nhau. 
b. Vn hoá đc trng 
Là nhng nhómăngi cùng chia s nhng h thng giá tr da trên các 
kinh nghim sng và hoàn cnhăchung.ăVnăhoáăđcătrngăbaoăgm các quc tch, 
tôn giáo, nhóm chng tc và khu vcăđa lý. Nhiuănhánhăvnăhóaălàmăthànhănhng 
phân khúc th trng rt quan trng, và các nhà hochăđnh chinălc Marketing 
thng thit k sn phm và các chng trình chiêu th phù hp theo nhu cu ca 
cácăvnăhóaăđcătrngănày. 
c. Tng lp xã hi 
Tng lp xã hi là nhng giai tngă tngă điă đng nht và bn vng 
trong mt xã hi,ăđc sp xp theo tôn ti trt t, và các thành viên trong nhng th 
bc yăđu có cùng chia x nhng giá tr, mi quan tâm và cách ng x ging nhau. 
Tng lp xã hi không ch da vào mt yu t duy nhtănhăthuănhp, mà c s kt 
hp ca ngh nghip, thu nhp, hc vn, tài sn, và nhiu yu t khác na. Trong 
cuc sng, mt cá nhân có th vnălênămt tng lp xã hiăcaoăhnăhayătut xung 
11  
mt tng lp thpăhn.ăCácătng lp xã hiăđu cho thy có nhng th hiu riêng v 
sn phm và la chnăthngăhiu trong nhiuălnhăvc. 
2.1.2.2 Các yu t xã hi 
a. Các nhóm tham kho 
Hai hay nhiu ngiătngătácăviănhauăđ hoàn thành các mc tiêu cá 
nhân hay chung. Hành vi ca mtăngi chu nhăhng bi nhiu nhóm nh gi là 
các nhóm tham kho. Nhóm tham khoăđóngăvaiătròăthâmănhp trong công vic hình 
thànhătháiăđ và hành vi mua. 
b. Gia đình 
Giaăđìnhălàă t chc tiêu dùng quan trng nht trong xã hi. Các thành 
viênătrongăgiaăđìnhăcóăth có nhng nhăhngăsâuăđmăđn hành vi mua. 
c. Vai trò và đa v xã hi 
Mi mtăcáănhânăđu có mt trong nhiu loiănhóm:ăgiaăđình,ăt chc 
chính quyn, công ty,…v trí ca h trong mi nhóm có th xácăđnhăvaiătròăvàăđa 
v ca h. Miăvaiătròăđu gn lin mtăđa v, phn ánh s kính trng nói chung ca 
xã hi, phù hp viăvaiătròăđó.ăNgiămuaăthng la chn các sn phm nói lên 
vaiătròăvàăđa v ca h trong xã hi. 
2.1.2.3 Các yu t cá nhân 
Quytăđnh mua hoc la chn s dng mtăthngăhiuănàoăđóăcngăb 
nhăhng bi nhngă đcătrngăriêngă ca bnăthână mìnhănhă tuiă tác,ăgiaiăđon 
cucăđi, ngh nghip,ăđiu kin kinh t, li sng, cá tính ca bn thân. 
 Tuiătác:ăNgiătaăthayăđi sn phm và dch v mà h mua theo tuiăđi. 
 Ngh nghip: nhăhngăđn sn phm và dch v đc mua. 
 Tình hình kinh t: nhă hng lnăđn cách la chn hàng hóa caă ngi 
mua. 
 Phong cách sng: Li sng là kt cu sinh hot ca mtăngiăđc dinăđt 
thành các hotăđng, s quan tâm và ý kin caăngiăđó. 
 Cá tính và ý nim cá nhân: 
12  
- Ý nim cá nhân thc s: cách thc ta thc s nhìn nhn v mình 
- Ý nimăcáănhânălýătng: cách mà mình munăngi khác nhìn nhn v 
mình, cá tính và ý nimăcáănhânăcngăcóănhng nhăhng rt c th và 
rõ nét lên hành vi tiêu dùng ca cá nhân. 
2.1.2.4 Các yu t tâm lý 
Các yu t tâm lý bao gm:ăđngăc,ănhn thc, kin thc, nim tin và 
quanăđim 
a. ng c 
Là mt nhu cu gây tácăđng đ khinăngi ta phi kim cách tha mãn 
nó, (Maslow, 1943) đãătìmăraăcáchăgii thích vic tiăsaoăngi ta li b thúcăđy bi 
mt nhu cuăđc bitănàoăđóăvàoănhng thiăđimăđc bitănàoăđó.ăTiăsaoăaiăđóăli 
b ra khá nhiu tin bc và thi gian cho s an toàn cá nhânăvàăngi khác li mun 
đcăngi khác n trng? Câu tr li ca Maslow là nhu cu caăconăngiăđc 
sp xp theo mt trt t, t nhu cu có tính cht thúc bách nhtăđn nhu cu ít thúc 
bách nht. 
Ngi ta c gng tha mãn nhu cu quan trng nhtătrc tiên. Khi nhu 
cuăđóăđãăđc tha mãn ri, nó s ngngăkhôngăcònălàăđng lc thôi thúc na và 
ngiăđóăs c gngăđ tha mãn nhu cu k tipăcaoăhn. 
b. Nhn thc 
Miăngi có nhn thcăkhácănhauătrc mt tình hungănàoăđó.ă Mi 
ngi trong chúng ta thu nhn, t chc, lý gii thông tin theo cách riêng ca mình. 
Nhn thc là tin trình t đóăngi ta chn lc, t chc và lý giiăthôngătinăđ hình 
thành bcătranhăcóăýănghaăv th gii. 
c. Kin thc 
 S hiu bit mô t nhngăthayăđi trong hành vi ca con ngi da vào 
kinh nghim bn thân. Hc tp là quá trình thông qua tác dng h tr gia các 
hng dn, kích thích, ch bo và cng c. Conăngi hc tpăđ có th suy din và 
phân bit sau khi mua mt sn phmănàoăđó. 
13  
d. Nim tin và quan đim 
 Quaăhànhăđng và hc tpăconăngi hình thành nimătinăvàătháiăđ sng. 
 Nimătin:ălàăsuyănghăca mtăngi v mt vnăđ da trên kin thc, ý kin 
hay s trung thành. Nim tin có th điu chnhăđc. 
 Tháiăđ:ălàăđánhăgiáătngăđi nht quán, cmăgiácăhayăxuăhng ca mt 
ngi v s vt hay ý kinăkhóăthayăđi. 
2.1.3. Quá trình ra quyt đnh mua ca ngi tiêu dùng 
Theo Brent (1975), nghiên cu v ngi tiêu dùng thc cht là nghiên 
cu v hành vi caăngi tiêu dùng mà theoăđó,ăhànhăviăcaăngi tiêu dùng th 
hin  tt c cácăgiaiăđon ca quá trình mua sm:ătrc khi mua, trong khi mua và 
sau khi mua. 
Theo Kotler (2001), quá trình ra quytă đnh mua sm caă ngi tiêu 
dùngăthôngăquaăcácăgiaiăđon sau:   
Hình 2.2: Quá trình ra quyt đnh mua ca ngi tiêu dùng 
Ngun: Kotler (2001, tr.220-229) 
2.1.3.1 Ý thc v nhu cu 
Tin trình mua sm khiăđu vi vicăngi mua ý thcăđc nhu cu 
ca h, ngi mua cm thy có s khác bit gia trng thái thc t và trng thái 
mong mun. Nhu cu có th bt ngun t các tác nhân bên trong, mt trong s các 
nhu cuăbìnhă thng caăconă ngiănhă cn s dng, đói,ăkhát,ăyêuă thích,ăđc 
ngng m ătngădnălênă đn mcă đ nàoă đóăđ tr thành mt nim thôi thúc. 
Hoc mt nhu cuăcngăcóăth phát sinh t các tác nhân kích thích bên ngoàiănhă
thiăgian,ămôiătrng, báo chí, qung cáo, bn bè, xã hi Tt c nhng kích thích 
này có th gi m mt vnăđ hay mt nhu cuănàoăđó.ă 
2.1.3.2 Tìm kim thông tin 
Ý thc nhu 
cu 
Tìm kim 
thông tin 
ánhăgiáăcácă
phngăán 
Ra quyt 
đnh 
Hành vi sau 
khi mua 
14  
Theo (Kotler, 2001), khi nhu cuăđ mnh s hìnhăthànhăđngăcăthúcă
đyăngi tiêu dùng tìm kimăthôngătinăđ hiu bit v sn phm,ăthngăhiu. Nu 
s thôi thúc caăngi tiêu dùng mnh và sn phm va ý nm trong tmătay,ăngi 
tiêu dùng rt có th s mua ngay, nu không thì đnăgin ch luăgi nhu cu trong 
tim thc.ăLúcăngày,ăngi tiêu dùng có th s không tìm hiu thêm thông tin, hoc 
rt tích cc tìm kimăcácă thôngătinăliênăquanăđn nhu cu.ă Trongătrng hp h 
mun tìm kimăcácăthôngătin,ăthng có các ngun thông tin sau: 
 Ngun thông tin cá nhân: t giaăđình,ăbn bè, hàng xóm,ăngi quen. 
 Ngun thông tin thng mi: qua qung cáo, nhân viên bán hàng, nhà buôn, 
bao bì hay các hi ch trin lãm. 
 Ngun thông tin công cng: t cácăphngătin truynăthôngăđi chúng và 
các t chc. 
 Ngun thông tin t kinh nghim bn thân:ăcóăđc qua tip xúc, kho sát hay 
s dng sn phm. 
2.1.3.3 ánh giá các phng án 
Trcăkhiăđaăraăquytăđnh la chn,ăngi tiêu dùng s x lý các thông 
tin thu thpăđc,ăđánhăgiáăv cácăthngăhiu cnhătranhăvàăđaăraăquytăđnh cui 
cùng. Cách thông dng nhtămàăngiătiêuădùngăđánhăgiáăsn phmălàăđnhăhng 
theo nhn thc, tc là khi phán xét v sn phm, h thng daătrênăcăs ý thc và 
s hpălý.ăNgi tiêu dùng c gng tha mãn nhu cu ca mình, h tìm kim các li 
ích nhtăđnh t gii pháp ca sn phm, xem mi sn phmănhămt tp hp các 
thuc tính vi kh nngăđemăli nhng li ích mà h đangătìmăkim và tha mãn 
nhu cu ca h. Cnăluăýărng các thucătínhămàăngi tiêu dùng quan tâm thay 
đi tùy thuc vào sn phmăvàăcngătùyătheoăcáănhână màăcóăcáchăđánhăgiáăkhácă
nhau v tính cht nào ni btăđi vi sn phm, tt nhiên h s chú ý nhiu nhtăđn 
tính chtăđemăli li ích mà h tìm kim. 
2.1.3.4 Quyt đnh mua