B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


Nguyn Th Hòa

NG DNG MÔ HÌNH CHNG KHOÁN HÓA
KHON CHO VAY CA NGÂN HÀNG
THNG MI VIT NAM

LUN VN THC S KINH T




Tp. H Chí Minh – Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


Nguyn Th Hòa

NG DNG MÔ HÌNH CHNG KHOÁN HÓA
KHON CHO VAY CA NGÂN HÀNG
THNG MI VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. PHM VN NNG


Tp.H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu khoa hc do chính
tôi thc hin. Các thông tin và s liu s dng trong lun vn này đc trích dn
đy đ ti danh mc tài liu tham kho và hoàn toàn trung thc, chính xác.
Nguyn Th Hòa

LI CM N
Tôi xin chân thành cm n Quý Thy Cô khoa Ngân hàng cùng Thy Cô các
b môn khác ca trng i hc Kinh t TP.HCM đã tn tình ging dy và trang b
cho tôi nhng kin thc quý giá trong sut thi gian hc tp va qua.
c bit, vi lòng bit n sâu sc, tôi xin trân trng cm n PGS.TS. Phm
Vn Nng, ngi trc tip hng dn, giúp đ tôi trong sut thi gian nghiên cu
và hoàn thành khóa lun này.
Tôi cng xin gi li cm n chân thành đn Quý Thy Cô trong nhóm ging
viên góp ý đ cng và Hi đng chm lun vn Thc s kinh t đã có nhng ý kin
đóng góp quý báu cho đ tài này.
Trong sut thi gian hc tp ti trng và hoàn thành khóa lun này, tôi cng
đã nhn đc rt nhiu s quan tâm, ng h và giúp đ. Tôi xin chân thành cm n
tt c.
Cui cùng, con xin t lòng bit n đn gia đình đã to mi điu kin tt nht
cho con đc hc tp và luôn bên con trong nhng lúc khó khn nht.
Nguyn Th Hòa







MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH V,  TH
M U 1

CHNG 1 TNG QUAN V CHNG KHOÁN HÓA CÁC KHON CHO
VAY CA NGÂN HÀNG THNG MI 4

1.1 Nhng vn đ c bn v chng khoán hóa 4
1.1.1 Khái nim chng khoán hóa (Securitisation) 4
1.1.2 c đim ca tài sn có th chng khoán hóa 4
1.1.2.1 Tài sn phi đc quy v dòng tin 4
1.1.2.2 Tính hp pháp 5
1.1.2.3 Tính thanh khon 5
1.1.2.4 Tính phân tán ri ro 5
1.1.2.5 Tính đc lp vi ch th to lp tài sn 5
1.1.2.6 Tính đng nht ca tài sn 5
1.1.3 Lch s hình thành chng khoán hóa 6
1.2 Ni dung ca chng khoán hóa 6
1.2.1 Mô hình chng khoán hóa c bn 7
1.2.2 Quy trình chng khoán hóa 7
1.2.3 Các thành viên tham gia 10
1.2.4 Mt s mô hình chng khoán hóa  các nc 12

1.2.4.1 Mô hình ca Nick Davis (2000) 12




1.2.4.2 Mô hình áp dng thành công ti n  13
1.2.4.3 Mô hình ca Patrick Wood (2007) 14
1.2.5 Các ri ro phát sinh 15
1.2.5.1 Ri ro thanh toán sm 15
1.2.5.2 Ri ro tín dng 16
1.2.5.3 Ri ro cht lng danh mc gim 16
1.2.5.4 Ri ro liên quan đn CKH các khon tín dng tun hoàn 16
1.2.5.5 Ri ro h thng 17
1.2.6 Các loi sn phm chng khoán hóa 17
1.3 Chng khoán hóa các khon cho vay ca Ngân hàng thng mi 18
1.3.1 Các khon cho vay ca Ngân hàng thng mi đc chng khoán hóa 18
1.3.2 Vai trò chng khoán hóa các khon cho vay ca Ngân hàng thng mi 18
1.3.3 Các sn phm chng khoán hóa các khon cho vay ca NHTM 19
1.3.4 Cách thc đóng gói trái phiu CDO và mt s phng pháp đnh giá 21
1.3.4.1 Cách thc đóng gói trái phiu CDO 21
1.3.4.2 Mô hình đnh giá CDO 23
1.4 Kinh nghim áp dng CKH trên th gii 27
CHNG 2 THC TRNG CHNG KHOÁN HÓA CÁC KHON CHO
VAY CA NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM 32

2.1 Tình hình hot đng ca các Ngân hàng thng mi Vit Nam 32
2.1.1 Tng quan v hot đng ca các Ngân hàng thng mi Vit Nam 32
2.1.2 Hot đng cho vay ca các Ngân hàng thng mi Vit Nam 39
2.1.2.1 Danh mc cho vay 39
2.1.2.2 N xu 40

2.2 Thc trng ng dng CKH các khon cho vay ca NHTM Vit Nam 45
2.2.1 Khó khn 45
2.2.2 Thun li 46
2.3 Nhng c s cho vic áp dng chng khoán hóa ti nc ta 48




2.3.1 Các t chc liên quan 48
2.3.1.1 Ch th to lp tài sn 48
2.3.1.2 Công ty có mc đích đc bit 49
2.3.1.3 Ngân hàng đu t 49
2.3.1.4 Các t chc h tr 49
2.3.2 C s pháp lý 52
2.3.2.1 Quy đnh pháp lut 52
2.3.2.2 Ch đ k toán 54
2.3.2.3 Các quy đnh v thu 54
2.3.2.4 Th trng tài chính 54
CHNG 3 GII PHÁP NG DNG MÔ HÌNH CHNG KHOÁN HÓA
CÁC KHON CHO VAY CA NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM . 57

3.1 Ni dung ca mô hình 57
3.1.1 Loi sn phm chng khoán hóa 57
3.1.2 Các t chc tham gia 58
3.1.3 Quy trình chng khoán hóa đ xut 60
3.2 Nhng li ích và ri ro khi áp dng mô hình CKH ti Vit Nam 72
3.2.1 Nhng li ích khi áp dng mô hình chng khoán hóa 72
3.2.1.1 i vi các Ngân hàng thng mi 72
3.2.1.2 i vi Nhà đu t 74
3.2.1.3 i vi các đnh ch tài chính khác 74

3.2.1.4 i vi Chính ph 75
3.2.2 Nhng ri ro phát sinh 75
3.2.2.1 Ri ro tài sn 75
3.2.2.2 Ri ro lãi sut 75
3.2.2.3 Ri ro cu trúc 75
3.2.2.4 Tính hp dn ca chng khoán hóa cha cao 76
3.2.2.5 Chi phí đnh giá cao 76




3.3 Mt s gii pháp đ xut đ đa mô hình CKH vào thc tin 76
3.3.1 Gii pháp đi vi các Ngân hàng thng mi 76
3.3.1.1 Nâng cao cht lng tài sn chng khoán hóa 76
3.3.1.2 H thng d liu thng kê 77
3.3.1.3 Nâng cao cht lng ngun nhân lc cho hot đng tín dng 77
3.3.1.4 Nâng cao nng lc cnh tranh 78
3.3.1.5 Các gii pháp khác 78
3.3.2 Gii pháp đi vi các đnh ch tài chính khác 78
3.3.3 Gii pháp đi vi Chính ph 79
KT LUN 82
TÀI LIU THAM KHO
PH LC





DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
T vit tt Din gii Gc Anh ng

ABS Chng khoán đm bo bng tài sn Asset Backed Securities
ASEAN Hip hi Các quc gia ông Nam Á Association of Southeast
Asia Nations
BS Bt đng sn

CAR H s an toàn vn Capital Adequacy Ratio
CBO Trái phiu có trái phiu làm đm bo Collateralised Bond
Obligation
CDO Trái phiu có ngha v n làm tài sn
đm bo
Collateralised Debt
Obligation
CDS Hp đng hoán đi ri ro tín dng Credit default Swap
CIC Trung tâm thông tin tín dng Credit Infomation Center
CKH Chng khoán hóa Securitisation
CLO Trái phiu có danh mc cho vay
thng mi làm đm bo
Collateralised Obligation
CTCK Công ty chng khoán
DPRR D phòng ri ro

GDP Tng sn phm quc ni Gross Domestic Product
HNX S Giao dch chng khoán Hà Ni Hanoi Stock Exchange
HOSE S Giao dch chng khoán Thành
ph H Chí Minh
Hochiminh Stock Exchange
IMF Qu tin t quc t International Monetary Fund
MBS Chng khoán có th chp BS làm
đm bo
Mortgage Backed Securities

NT Nhà đu t

NFSC y ban giám sát tài chính nhà nc
NHT Ngân hàng đu t





T vit tt Din gii Gc Anh ng
NHNN Ngân hàng Nhà nc

NHTM Ngân hàng thng mi

SPV Công ty có mc đích đc bit Special Purpose Vehicle
TCTD T chc tín dng

TNHH Trách nhim hu hn

TPCP Trái phiu Chính ph

TTCK Th trng chng khoán

UBCKNN y ban chng khoán nhà nc
USD ô la M US dollar
VND ng Vit Nam VN dong






DANH MC CÁC BNG
Bng 1.1 So sánh li ích đi vi ch th to lp tài sn 11
Bng 1.2 Ví d cu trúc chng khoán ca mt CLO 22
Bng 2.1 Thng kê mt s ch tiêu c bn ngành ngân hàng đn 31/12/2013 35
Bng 2.2 So sánh ngân hàng nc ta vi các nc trong khu vc 36
Bng 2.3 T l an toàn vn ngân hàng nm 2011 37
Bng 2.4 N xu điu chnh nm 2011 42
Bng 2.5 Các ngành có t l n xu ln trong tng d n ca các TCTD 43
Bng 2.6 D phòng ri ro/n quá hn và n xu theo báo cáo 44
Bng 3.1 c đim ca các khon vay trong danh mc 64
Bng 3.2 Phân loi khon vay theo nhóm 64
Bng 3.3 Dòng tin ca danh mc các khon cho vay 66
Bng 3.4 Dòng tin ca chng khoán CDO s phát hành 67
Bng 3.5 Cu trúc ca chng khoán CDO s phát hành 67
Bng 3.6 Mc tng cng tín dng cho các gói CDO 68
Bng 3.7 Tóm tt thông tin v đt phát hành chng khoán CDO 70
Bng 3.8 Dòng tin ca SPV qua các nm 72





DANH MC CÁC HÌNH V,  TH
Hình 1.1 Mô hình chng khoán hóa c bn 7
Hình 1.2 Mô hình ca Nick Davis 12
Hình 1.3 Mô hình áp dng thành công ti n  13
Hình 1.4 Mô hình ca Patrick Wood 14
Hình 1.5 Dòng tin theo c ch thác nc ca CDO tin mt 23
Hình 1.6 Quy mô các th trng CKH chính  Châu Á 29

Hình 2.1 Tng trng tín dng và thanh khon ca các ngân hàng 33
Hình 2.2 C cu tng tài sn toàn ngành theo báo cáo ca các TCTD 34
Hình 2.3 C cu ngun vn toàn ngành theo báo cáo ca các TCTD 34
Hình 2.4 Li nhun sau thu ca các NHTM 36
Hình 2.5 Mt s t l an toàn vn ca các quc gia trong khu vc 37
Hình 2.6 T l n xu trong tng d n tín dng theo công b ca NHNN 41
Hình 3.1 Quy trình chng khoán hóa đ xut áp dng  nc ta 61
Hình 3.2 Mô t quy trình đnh giá CDO 63

1




M U
1 Tính cp thit ca đ tài
Hin nay, h thng ngân hàng đóng vai trò rt quan trng đi vi nn kinh t ca
nhiu nc trên th gii. Hot đng ca ngân hàng luôn phn ánh tình hình phát
trin ca nn kinh t. Trong thi gian qua, các ngân hàng  nc ta tuy đã đt nhiu
thành tu trong hot đng và đi mi, nhng vn đ x lý các khon cho vay có ri
ro cao hoc không còn mang tính chin lc vn đang là mt cn tr to ln đi vi
hot đng ca h thng NHTM nói riêng và nn kinh t nói chung. Bên cnh đó, th
trng tài chính hin nay vn đang cn nhiu sn phm mi đ thu hút NT. Trong
c cu ca th trng tài chính hin nay, trái phiu vn chim t trng rt nh so vi
c phiu, trong đó phn ln vn là TPCP.
Chng khoán hóa là mt công c tài chính rt hiu qu đ các NHTM x lý nhng
khon cho vay không phù hp trong danh mc tài sn ca mình và đã đc áp dng
ph bin ti nhiu quc gia phát trin khác. Tuy nhiên, cuc khng hong tài chính
nm 2008 cng xut phát t nguyên nhân chính là các sn phm CKH. Do đó, vic
áp dng công c này vào nc ta cn phi có nhng nghiên cu rt cn thn nhm

đem li hiu qu tt và hn ch các ri ro tim n.  nc ta, vn đ CKH cng
đc đ cp t nhiu nm qua, nhng cho đn nay vn cha đi vào thc tin.
Do đó, đ tài “ng dng mô hình chng khoán hóa khon cho vay ca Ngân
hàng thng mi Vit Nam” trong giai đon hin nay là cn thit, đc bit trong
bi cnh h thng NHTM đang đng trc yêu cu nâng cao hiu qu hot đng.
2 Ý ngha ca đ tài
Cùng vi nhu cu thúc đy quá trình ci cách h thng NHTM Vit Nam hin nay
và góp phn đa dng hóa sn phm cho th trng tài chính, vic nghiên cu mt
công c tài chính phù hp đ đáp ng nhu cu trên là rt cn thit. Nhiu nghiên
cu trc đây v CKH ch yu tp trung vào vn đ CKH các khon cho vay th
2




chp BS, mà ít nghiên cu đn các khon cho vay có ri ro tín dng khác. Vì vy,
vic nghiên cu đ tài này có ý ngha quan trng v mt thc tin.
3 Mc tiêu nghiên cu
Trên c s lý lun v CKH, phân tích vai trò mà CKH đem li, phân tích thc trng
ti Vit Nam. Qua đó, đánh giá nhng khó khn, thun li và nhng điu kin ca
vic CKH các khon cho vay ca NHTM. Theo đó, đ tài tp trung nghiên cu
nhm đt đc các mc đích sau:
 Nghiên cu tng quan CKH và quy trình CKH.
 Tìm hiu thc trng CKH và xem xét các điu kin đ áp dng mô hình này.
 Trên c s đ xut gii pháp ng dng CKH da trên mô hình gi đnh, đ
tài s nghiên cu nhng li ích, ri ro và nhng kin ngh nu đa mô hình
vào thc tin.
4 Phm vi nghiên cu
 tài tp trung nghiên cu nhng ni dung mang tính lý lun và thc tin v CKH
các tài sn có ri ro tín dng (CDO), tc là các tài sn không liên quan đn các

khon cho vay BS. Ngoài ra, đ tài nghiên cu nhng kinh nghim thc hin
CKH ca mt s nc, t đó phân tích tính khách quan và s cn thit ca ng
dng CKH các khon cho vay này vào nc ta đ to hàng hóa cho TTCK. ng
thi đa ra nhng đ xut đ áp dng mô hình CKH vào thc tin.
5 Phng pháp nghiên cu
 tài s dng phng pháp đnh tính kt hp vi đnh lng, da trên mô hình và
d liu do tác gi t xây dng, kt hp vi d liu thng kê, phân tích s liu, mô t,
đúc kt kinh nghim đ đa ra mô hình phù hp cho nc ta.
Nghiên cu tình hung bng cách đa ra nhng tình hung gi đnh đ làm rõ ni
dung nghiên cu.
3




Ngun d liu th cp ly t các bài nghiên cu, tp chí chuyên môn và internet
đáng tin cy.
 tài tham kho, k tha các tài liu có liên quan v CKH nh các bài vit, bài
tham lun…đ làm rõ ni dung nghiên cu.
6 D kin kt cu ca đ tài
 tài nghiên cu đc trình bày thành 3 chng:
Chng 1: “Tng quan v Chng khoán hóa các khon cho vay ca Ngân hàng
thng mi” gii thiu tng quan v lch s hình thành và phát trin ca CKH, các
k thut c bn trong quá trình CKH, li ích ca CKH, đng thi đúc kt các kinh
nghim thc tin ca th trng CKH trên th gii. Ngoài ra, chng này cng nêu
lên các tính cht ca tài sn dùng đ CKH nhm giúp các NHTM có c s chn la
nhng khon cho vay phù hp.
Chng 2: “Thc trng Chng khoán hóa các khon cho vay ca Ngân hàng
thng mi Vit Nam” nêu ra nhng vn đ trong thc trng có nh hng đn
hot đng CKH, tình hình hot đng ca các NHTM Vit Nam, t đó phân tích

nhng c s đã có và thun li khó khn khi áp dng CKH.
Chng 3: “Gii pháp ng dng mô hình Chng khoán hóa các khon cho vay
ti Ngân hàng thng mi Vit Nam” đa ra mt mô hình gi đnh, t đó phân
tích nhng li ích, ri ro và đ xut gii pháp đ ng dng mô hình vào thc tin.


4




Chng 1
TNG QUAN V CHNG KHOÁN HÓA CÁC KHON CHO
VAY CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Nhng vn đ c bn v chng khoán hóa
1.1.1 Khái nim chng khoán hóa (Securitisation)
Theo đnh ngha ca OECD nm 1995: “CKH là vic phát hành các chng khoán có
tính kh mi đc đm bo không ch bng kh nng thanh toán ca ch th phát
hành mà bng các ngun thu d kin có đc t các tài sn đc bit. Ch th phát
hành không còn là nhân t quyt đnh đn cht lng ca nhng chng khoán phát
hành mà chính là kh nng sinh li ca các tài sn dùng làm tài sn đm bo mi
quyt đnh thu nhp và đ an toàn ca các chng khoán phát hành.
Theo đnh ngha ca y ban Chng khoán M: “CKH là vic to ra các chng
khoán da trên các lung tin c đnh hoc mang tính cht tun hoàn ca mt tp
hp tách bit các khon phi thu hoc các tài sn tài chính. Chng khoán này tùy
theo cu trúc thi hn ca chúng s đc chuyn đi thành tin trong mt khong
thi gian xác đnh kèm theo nhng quyn li khác và quyn đi vi tài sn đc s
dng nhm đm bo vic tr n hoc phân phi đnh k các khon phi thu đc
cho ngi s hu chng khoán” (Phm V Minh Khoa, 2011).
1.1.2 c đim ca tài sn có th chng khoán hóa

1.1.2.1 Tài sn phi đc quy v dòng tin
Mt yu t c bn ca tài sn dùng đ CKH là phi phát sinh mt dòng tin. Giá tr
ca mi dòng tin ph thuc vào phng thc thanh toán theo tha thun gia các
bên ban đu, có th theo phng thc thanh toán gc đu, niên kim… Mt s tài
sn có phát sinh dòng tin nh th tín dng cng có th CKH. Tuy nhiên, dòng tin
thanh toán th tín dng s rt bt thng, do vy vic tính toán dòng tin cho chng
khoán phát hành s phc tp hn do ph thuc vào nhu cu cng nh mc thu nhp
ca ngi s dng th.
5




1.1.2.2 Tính hp pháp
Các loi tài sn có liên quan ti giao dch CKH phi hp pháp đ đm bo cho các
giao dch chuyn nhng, có ngha tài sn phi đc chng nhn quyn s hu hp
pháp ca ch s hu và không có bt c s tranh chp nào xy ra khi nhng bán,
và không nm trong danh mc hàng cm ca nhà nc.
1.1.2.3 Tính thanh khon
Nhng tài sn dùng th chp phi có tính thanh khon tng đi cao trên th trng.
c tính này nhm đm bo cho các NT trong trng hp ngi đi vay b phá sn
thì vn có nhng tài sn đm bo thanh toán.
1.1.2.4 Tính phân tán ri ro
Danh mc tài sn phi có tính phân tán ri ro, khi hot đng thanh toán ca mt
khon vay gp khó khn s không gây nh hng ln đn kt qu thanh toán ca
toàn b danh mc. Nh vy, toàn b danh mc tài sn có th đc coi là mt tài sn
có th d tính đc kh nng thanh toán ca nó. Trong trng hp mt s tài sn
trong danh mc hot đng tt, trin vng thanh toán cao có nh hng tích cc ti
danh mc tài sn cho vay thì s đc phân tích theo hng làm hp dn toàn b
danh mc đem CKH.

1.1.2.5 Tính đc lp vi ch th to lp tài sn
S tn ti hay kh nng sinh li ca tài sn hoàn toàn đc lp vi s tn ti ca ch
th to lp tài sn, thm chí ngay c khi ch th to lp tài sn b phá sn.  đm
bo điu này quá trình lp hp đng phi rõ ràng, ch th to lp tài sn phi
chuyn nhng hoàn toàn các giy t pháp lý cho SPV và không đc dùng tài sn
th chp nhiu ln vào các mc đích khác.
1.1.2.6 Tính đng nht ca tài sn
Các tài sn trong mt danh mc dùng CKH phi có tính tng đng cao v thi hn,
phng thc thanh toán, c cu lãi sut… Ví d không th gp khon phi thu t
th tín dng vi khon phi thu t vay mua nhà th chp vì có s khác bit ln v
6




dòng tin. c tính này rt quan trng và yêu cu ch th to lp tài sn cng nh
SPV phi phân tích, tính toán đ to ra đc mt tp hp tài sn hp lý mà đ ln.
1.1.3 Lch s hình thành chng khoán hóa
Nm 1977, giao dch CKH ln đu tiên do ngân hàng Bank of America ca M tin
hành vào vi vic phát hành chng khoán n có đnh mc tín nhim AAA có đm
bo bng các khon cho vay th chp mua nhà (MBS). Tuy nhiên giao dch này
không thành công do thi đim đó ch có 15 tiu bang ca M công nhn đây là sn
phm đu t hp pháp. Ch đn đu nhng nm 1980, khi Ginnie Mae và Freddie
Mac tin hành CKH các khon vay th chp mua nhà ca mình thì CKH mi mang
li thành công. Hai c quan này đã s dng uy tín và t cách pháp nhân ca mình đ
vt qua các rào cn pháp lý mà các doanh nghip bình thng không th làm đc.
CKH bt đu phát trin nhanh chóng t đó và ngày càng tr nên tinh vi và phc tp.
Các tài sn dùng đ CKH đã vt ra khi các khon cho vay th chp mua nhà và
bao gm tt c tài sn tài chính có ri ro tín dng (Mc Quang Huy, 2009).
Ngày nay, CKH đã lan rng sang các th trng phát trin khác tr thành phng

thc phát hành chng khoán rt thông dng  M và Châu Âu. Ti Châu Á, CKH
tr nên ph bin ti Hng Kông, Hàn Quc, Nht Bn và mt s quc gia khác.
1.2 Ni dung ca chng khoán hóa
7




1.2.1 Mô hình chng khoán hóa c bn

Hình 1.1 Mô hình chng khoán hóa c bn
1.2.2 Quy trình chng khoán hóa
Theo Cm nang Ngân hàng đu t ca Mc Quang Huy (2009), thông thng quy
trình CKH gm các bc sau:
Bc 1: Thành lp công ty có mc đích đc bit (SPV)
Thut ng ting Anh là “Special Purpose Vehicle – SPV”. Công ty có th hình
thành di dng mt doanh nghip theo lut doanh nghip hoc mt đn v y thác
(trust), ch mang tính tng trng, thng là không có vn và không có nhân viên.
Mi hot đông ca công ty đc thuê ngoài t các doanh nghip cung cp dch v
chuyên nghip. Công ty đc lp ra đ tách bch ri ro tín dng và ri ro hot đng
ca ch th to lp tài sn (originator) vi danh mc tài sn cn CKH, giúp NT d
đánh giá ri ro đu t mua chng khoán.
SPV ch đc thc hin các nghip v quy đnh khi thành lp, không đc phép đi
vay n bên ngoài hay dùng tài sn cho bt c vic gì khác, ch là đn v trung gian,
chuyn giao danh mc và ti u hóa bng cáo bch ca ch th to lp tài sn.
8





NHT là mt đnh ch tài chính cn thit cho quá trình CKH, có th đóng vai trò là
ch th to lp tài sn hoc ch đi mua danh mc tài sn tài chính v đóng gói, phân
phi ri CKH hoc ch cung cp dch v t vn bo lãnh phát hành. Ngoài ra, các
NHT còn bm vn cho các công ty cho vay đ gii ngân tín dng. Ngày nay, các
NHT có xu hng to lp luôn các tài sn tài chính đ CKH nhm ti đa hóa li
nhun trong toàn b chui giá tr.
Bc 2: Bán tài sn tài chính cho SPV
Ch th to lp tài sn chuyn danh mc tài sn tài chính mun CKH sang cho SPV
thông qua mt hp đng bán tài sn, theo phng thc mua đt, bán đon (true
sale) tc là mi quyn li và ri ro ca tài sn hoàn toàn chuyn sang cho công ty.
Nh đó, SPV có toàn quyn trên dòng tin tng lai ca tài sn đó, đm bo cho
chng khoán n phát hành.
Trong thc t, nhm kim soát và gn cht hn gia ch th to lp tài sn và SPV,
vic bán tài sn thng cha cho ch th to lp tài sn mt quyn li phái sinh liên
quan đn tình hình hot đng ca các tài sn tài chính.
SPV có danh mc tài sn tài chính, và phi tr cho ch th to lp tài sn mt khon
tin thu đc t vic phát hành chng khoán n bán cho các NT.
Bc 3: Thuê công ty qun lý
Nhim v ca công ty qun lý là thay mt điu hành SPV. Các đu vic bao gm
qun lý danh mc tài sn, thu các khon gc và lãi ca tài sn t khách hàng, gi
th nhc nh, đôn đc vic thu hi n đúng hn và thc hin các th tc xit n khi
cn thit, thanh toán gc và lãi cho NT chng khoán n theo đúng th t u tiên.
Ch th to lp tài sn có th tip tc qun lý điu hành SPV, và đc tr phí qun
lý, nên phi t t chc mt b phn, thm chí thành lp thêm công ty con đ qun lý.
Hp đng thuê qun lý giúp ch th to lp tài sn tng doanh thu dch v và hin
thc hóa vai trò trung gian.
Bc 4: nh mc tín nhim và tng cng kh nng tín dng
9





Vic tng cng kh nng tín dng (credit enhancement) giúp tng tính hp dn ca
chng khoán phát hành vi các NT.
Ti hu ht các quc gia, mun phát hành chng khoán n, SPV phi đc đnh
mc tín nhim, do mt công ty đnh mc tín nhim đc thuê đánh giá mc đ bo
v đi vi NT, thông qua khía cnh pháp lý cng nh cu trúc giao dch.
Các công ty đnh mc tín nhim hot đng đc lp, khách quan, t vn cho ch th
to lp tài sn, khi cn thit phi áp dng mt s bin pháp tng cng nh sau đ
đc cp h s đnh mc tín dng cao hn.
- Bin pháp ci thin tín dng ni b: Ch th to lp tài sn chp nhn bán tài
sn vi giá thp cho SPV, đ có quyn li phái sinh liên quan đn hot đng
ca danh mc tài sn sau khi bán (deferred consideration). ây còn đc gi
là phng pháp tng tài sn đm bo cho trái phiu phát hành (over-
collateralisation); hoc to lp mt tài khon d tr đ tng giá tr tài sn
đm bo.
- Bin pháp ci thin tín dng ngoi vi: dùng bo lãnh ca NHTM cho vic
thanh toán các chng khoán n phát hành khi đn hn; hoc mua bo him
cho vic thc hin ngha v ca các trái phiu phát hành
Bc 5: SPV phát hành trái phiu có tài sn đm bo
SPV phát hành trái phiu cho các NT theo th tc thông thng. NT tr thành
ch s hu các dòng tin tng lai ca SPV. NT cn c vào bng cáo bch thông
tin đ phân tích cht lng tài sn đm bo, ngun thu nhp tng lai ca SPV và
ri ro tín dng thông qua đnh mc tín nhim ca chng khoán phát hành. Có th
nh NHT bo lãnh phát hành chng khoán.
Bc 6: Qun lý dòng tin tng lai ca SPV và thanh toán gc và lãi cho các
trái ch
Khi hoàn tt phát hành chng khoán n, SPV tr thành mt “c đo” đc lp vi
các tài sn tài chính đc CKH, và ngun vn đi ng huy đng đc qua vic phát
10





hành chng khoán n, ch có vn tng trng (ví d: 1 USD) không có c đông mà
ch có các trái ch là các NT chng khoán n.
Khi các tài sn đc thu hi dn, s tin thu hi s dùng đ thanh toán cho các NT.
Công ty dch v đc thuê đ qun lý SPV vi nhim v thu hi tài sn và thanh
toán chng khoán n.  quá trình thu hi vn và phân chia quyn li đc minh
bch cho các NT, đn v y thác có vai trò quan trng trong vic giám sát quá
trình hot đng này.
SPV cng có báo cáo thu nhp và báo cáo cân đi k toán nh các doanh nghip
bình thng.
 Báo cáo thu nhp ca SPV bao gm các khon thu nhp mà tài sn mang li
nh: lãi sut, các khon phí, tin cho thuê…
 Các chi phí bao gm: thanh toán lãi sut cho các chng khoán n, thanh toán
phí qun lý cho công ty dch v và đn v đc y thác. Trong trng hp
mt phn tài sn có kh nng tr thành n xu, SPV s phi lp d phòng n
khó đòi và hch toán chi phí d phòng vào báo cáo thu nhp.
Giá tr tài sn đc thu hi dn và thanh toán cho các NT, sau mt khong thi
gian nào đó s tài sn và công n s teo dn và cui cùng b trit tiêu. Phn lãi l
cui cùng ca SPV s do các NT hng hoc gánh chu. Lúc đó SPV hoàn thành
xong s mnh và đc gii th.
1.2.3 Các thành viên tham gia
 Mô hình CKH bao gm s tham gia ca nhiu thành phn, bao gm:
- Các thành phn trc tip: ngi mc n, ch th to lp tài sn, SPV, NT.
- Các thành phn dch v: t chc bo lãnh phát hành, c quan h tr thanh
khon, công ty kim toán, nhà t vn pháp lý, công ty đnh mc tín nhim,
công ty bo him, công ty dch v thu n, công ty qun lý y thác.


 Li ích ca CKH đi vi ch th to lp tài sn:
11




Bng 1.1 So sánh li ích đi vi ch th to lp tài sn
Duy trì danh mc tín dng CKH danh mc tín dng
Thanh khon thp Thanh khon cao đi vi trái phiu phát
hành
Yêu cu đnh giá đnh k cho mc đích
k toán
nh giá mt ln khi bán cho công ty có
mc đích đc bit. Vi c cu minh bch
có th đc đnh giá ti u.
T đánh giá ri ro Công ty đnh mc tín nhim và ngi bo
lãnh có trách nhim đánh giá ri ro.
Chi phí huy đng vn cao Chi phí huy đng vn thp
Không hng phí qun lý Hng phí qun lý t dch v qun lý
danh mc
Tài sn nm trên bng cân đi k toán.
Vic thc hin các khon vay khác đòi
hi ngun vn mi
Tài sn đc thoái b khi bng cân đi
k toán. Quay vòng ngun vn s dng
cho các khon vay mi.
Phi duy trì các tài sn không còn
mang tính chin lc
Có th thoái b các tài sn không còn
mang tính chin lc

òn by tài chính cao H thp đòn by tài chính
Trng hp ch th to lp tài sn là
ngân hàng, vic duy trì tài sn trên
bng cân đi đòi hi vn đáp ng t l
an toàn vn (CAR)
Tài sn đc thoái b khi bng cân đi
k toán, gim bt nhu cu vn đáp ng t
l an toàn vn (CAR)
 Li ích đi vi NHT
CKH là c hi thu v các khon phí t vn, bo lãnh phát hành. NHT mua bán các
chng khoán này trên th trng th cp vì li nhun. Ngày nay, NHT còn đóng
vai trò ch th to lp tài sn, thu đc li ích trong toàn b chui giá tr ca tài sn.
 Li ích đi vi NT
12




CKH mang li nhiu sn phm và c hi đu t mi mà trc đây h không th tip
cn. Mt s NT mua chng khoán n vì sinh li cao trong khi mt s khác vì đa
dng hóa danh mc đu t. Trong thc t, các chng khoán n phát hành có th
đc cu trúc theo nhiu mc đ ri ro khác nhau theo đnh mc tín nhim ca tng
gói chng khoán phát hành (tranche).

1.2.4 Mt s mô hình chng khoán hóa  các nc
Theo Phm V Minh Khoa (2011), hin nay có mt s mô hình CKH đã áp dng
thành công trên th gii nh sau:
1.2.4.1 Mô hình ca Nick Davis (2000)

Hình 1.2 Mô hình ca Nick Davis

Ngun: Nick Davis (2000), Securitisatinon: A public policy tool?

13




1.2.4.2 Mô hình áp dng thành công ti n 

Hình 1.3 Mô hình áp dng thành công ti n 
Ngun: Yashika Singh, Sachin Khedekar, Dun & Bradstreet, Ashwani Solanki
(2008), Securitisation in India: The story so far and the way forward

Mô hình này v c bn ging nh mô hình ca Nick Davis (2000) nhng có ba
đim khác nhau c bn:
- Không có c quan h tr thanh khon.