B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH


PHAN HOÀNG KIM V

NGHIÊN CU NHNG NHÂN T TÁC NG N
XU HNG TIÊU DÙNG LI IN THOI THÔNG
MINH (SMARTPHONE) CA NGI TIÊU DÙNG
TP.HCM


LUN VN THC S KINH T







TP. H CHÍ MINH – NM 2013
B
B




G
G
I

I
Á
Á
O
O


D
D


C
C


V
V
À
À




À
À
O
O


T

T


O
O


T
T
R
R




N
N
G
G






I
I


H

H


C
C


K
K
I
I
N
N
H
H


T
T
 THÀ
 THÀ
N
N
H
H


P
P
H

H




H
H




C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H









P
P
H
H
A
A
N
N


HOÀ
HOÀ
N
N
G
G


K
K
I
I
M
M



V
V




NGHIÊN CU NHNG NHÂN T TÁC NG N XU
HNG TIÊU DÙNG LI IN THOI THÔNG MINH
(SMARTPHONE) CA NGI TIÊU DÙNG TP. HCM

C
C
h
h
u
u
y
y
ê
ê
n
n


n
n
g
g
à

à
n
n
h
h : Qun Tr Kinh Doanh
M
M
ã
ã


s
s


:
:




6
6
0
0
.
.
3
3
4

4
.
.
0
0
1
1
0
0
2
2








LUN VN THC S KINH T


N
N
G
G





I
I


H
H




N
N
G
G


D
D


N
N


K
K
H
H
O
O

A
A


H
H


C
C
:
:


G
G
S
S
-
-
T
T
S
S
.
.


N
N

G
G
U
U
Y
Y


N
N




Ô
Ô
N
N
G
G


P
P
H
H
O
O
N
N

G
G




T
T
P
P
.
.


H
H




C
C
H
H
Í
Í


M
M

I
I
N
N
H
H


–
–


N
N


M
M


2
2
0
0
1
1
3
3






Li cam đoan
Tôi xin cam đoan lun vn “Nghiên cu nhng nhân t tác đng đn
xu hng tiêu dùng li đin thoi thông minh (smartphone) ca ngi tiêu
dùng TP. H Chí Minh” là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu
trong đ tài này đc thu thp và s dng mt cách trung thc. Kt qu
nghiên cu đc trình bày trong lun vn này không sao chép ca bt c lun
vn nào và cng cha đc trình bày hay công b  bt c công trình nghiên
cu nào khác trc đây.
TP.HCM, tháng 09-2013
Tác gi lun vn
Phan Hoàng Kim V



Li cm n
Tôi xin chân thành cám n các thy cô trng i hc Kinh t TP.HCM,
đc bit là Khoa Qun Tr Kinh Doanh đã dy d và truyn đt cho tôi nhng
kin thc quý báu làm nn tng cho vic thc hin lun vn này.
Tôi đc bit cám n GS.TS Nguyn ông Phong và TS. Trn Hà Minh
Quân đã tn tình hng dn, ch bo đ tôi có th hoàn tt lun vn cao hc
này.
Tôi cng xin chân thành cám n tt c bn bè, đng nghip và nhng
ngi đã giúp tôi tr li bng câu hi kho sát làm ngun d liu cho vic
phân tích và cho ra kt qu nghiên cu ca lun vn cao hc này.
Phan Hoàng Kim V




Tóm tt đ tài
Mc đích chính ca nghiên cu này là khám phá vai trò ca các nhân t
tác đng đn xu hng tiêu dùng li đin thoi thông minh (smartphone) ca
ngi tiêu dùng trên đa bàn TP. H Chí Minh.
Da trên c s nhng nghiên cu trc đây  nc ngoài và Vit Nam
v hành vi tiêu dùng máy tính, đin thoi, đin thoi thông minh cùng vi kt
qu nghiên cu đnh tính là cuc tho lun nhóm do tác gi t chc, tác gi đ
xut mô hình nghiên cu gm 6 nhân t tác đng đn xu hng tiêu dùng li
đin thoi thông minh bao gm: (1) đc đim sn phm (2) thng hiu (3)
giá (4) tác đng xã hi (5) cm nhn v đ hu dng (6) cm nhn v gii trí.
Phng pháp nghiên cu s dng đ kim đnh mô hình đo lng và mô
hình nghiên cu bao gm nghiên cu s b và nghiên cu chính thc. Nghiên
cu s b đnh tính đc thc hin thông qua k thut tho lun nhóm vói
khong 10 khách hàng tiêu dùng đ điu chnh các thang đo lng các khái
nim cho phù hp vi th trng ti TP. H Chí Minh. Nghiên cu chính thc
đc thc hin thông qua bng câu hi kho sát đnh lng trên 219 khách
hàng ti đang sinh sng, làm vic trên đa bàn TP. H Chí Minh.
Kt qu kim đnh mô hình đo lng cho thy các thang đo lng các
khái nim nghiên cu đu đt yêu cu v đ tin cy và giá tr (thông qua kim
đnh cronbach alpha và phân tích nhân t EFA).
Kt qu phân tích hi quy cho thy ch có 4 nhân t có tác đng đn xu
hng tiêu dùng li đin thoi thông minh, trong đó có 3 nhân t tác đng
dng là thng hiu, tác đng xã hi, cm nhn v đ hu dng & gii trí và
mt nhân t tác đng âm là giá. Kt qu kim đnh đ tin cy ca mô hình cho
thy 69,2% phng sai xu hng tiêu dùng li đin thoi thông minh đc
gii thích bi 4 nhân t này.


Sau đó, kt qu kim đnh t-test cho thy có s khác bit v xu hng tiêu

dung li đin thoi thông minh gia phái nam và phái n; đng thi, kt qu
phân tích phng sai (anova) cng cho thy có s khác bit v xu hng tiêu
dùng gia nhóm có thu nhp di 7 triu đng/tháng vi hai nhóm còn li (t
7 đn 12 triu đng/tháng và trên 12 triu đng/tháng), gia các nhóm đ tui
15-24, 25-34 và 35 - tr lên, gia các nhóm ngh nghip khác nhau.
Cui cùng tác gi trình bày hàm ý nghiên cu cho nhà qun tr và các
hng nghiên cu tip theo.


Danh sách bng, biu
Bng 3.1 : Tin đ nghiên cu
Bng 4.1: Thng kê mu kho sát
Bng 4.2: Kim đnh các thang đo bng Cronbach's alpha
Bng 4.3: Kt qu phân tích EFA thang đo các nhân t tác đng
Bng 4.4: Kt qu phân tích EFA thang đo xu hng tiêu dùng li đin thoi
thông minh
Bng 4.5: Ma trn tng quan gia các bin
Bng 4.6 : Thng kê mô t các bin phân tích hi quy
Bng 4.7 : Bng đánh giá đ phù hp ca mô hình
Bng 4.8 : Phân tích phng sai (hi quy)
Bng 4.9 : H s hi quy s dng phng pháp Enter
Bng 4.10 : Kim đnh T-test đi vi bin gii tính
Bng 4.11 : Kim đnh Anova đi vi bin thu nhp
Bng 4.12 : Kim đnh Anova đi vi bin đ tui
Bng 4.13 : Kim đnh Anova đi vi bin ngh nghip


Danh sách các đ th
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu đ xut
Hình 3.1 : Quy trình nghiên cu

Hình 4.3 : Mô hình nghiên cu điu chnh
Hình 4.4 : Kt qu phân tích hi quy


Danh sách ph lc
Ph lc A: Bng câu hi tho lun
Ph lc B : Bng câu hi nghiên cu đnh lng
Ph lc C : Tng hp thang đo các khái nim
Ph lc D: Kim đnh thang đo bng Cronbach's alpha
Ph lc E: Phân tích nhân t khám phá EFA
Ph lc F: Kt qu phân tích hi quy đa bin
Ph lc G : Phân tích T-test. Anova
Ph lc H:  th dò tìm các vi phm gi đnh hi quy










MC LC
Li cam đoan
Li cm n
Tóm tt đ tài
Danh sách các bng, biu
Danh sách các đ th
Danh sách các ph lc

Chng 1 1
TNG QUAN 1
1.1Lý do chn đ tài 1
1.2Mc tiêu nghiên cu 4
1.3Phng pháp nghiên cu 4
1.4Phm vi và đi tng nghiên cu : 5
1.5Kt cu lun vn 5
Chng 2 7
C S LÝ THUYT V 7
XU HNG TIÊU DÙNG LI IN THOI THÔNG MINH 7
2.1 Gii thiu 7
2.2 C s lý thuyt 7
2.2.1Th trng 7
2.2.2Khái nim khách hàng 8
2.2.3Khái nim đin thoi thông minh 8
2.2.4Mô hình đn gin v quá trình ra quyt đnh mua hàng 9
2.3 Tng quan v các nghiên cu trc đây 10
2.3.1 Các nghiên cu  nc ngoài 10
2.3.2Các nghiên cu trong nc 12
2.4 Gi thuyt nghiên cu và mô hình 13


2.4.1 Xu hng tiêu dùng li 13
2.4.2c đim sn phm (product features) 14
2.4.3Thng hiu (brandname) 15
2.4.4Giá (Price) 16
2.4.5Tác đng xã hi (Social effect) 17
2.4.6Cm nhn v mc đ hu dng (perceived of usefulness) 18
2.4.7Cm nhn v mc đ gii trí (Perceived of Entertainment) 18
2.5Tóm tt 20

Chng 3 21
PHNG PHÁP NGHIÊN CU 21
3.1Gii thiu 21
3.2Thit k nghiên cu 21
3.2.1Phng pháp 21
3.2.2Quy trình nghiên cu 23
3.3Thang đo 24
3.3.1Thang đo đc đim sn phm 24
3.3.2Thang đo thng hiu sn phm 25
3.3.3Thang đo giá c cm nhn 25
3.3.4Thang đo tác đng xã hi 26
3.3.5Thang đo mc đ hu ích 26
3.3.6Thang đo mc đ gii trí 27
3.3.7Thang đo xu hng tiêu dùng li đin thoi thông minh 27
3.3.8Mu nghiên cu đnh lng chính thc 28
3.4Tóm tt 28
Chng 4 29
KT QU NGHIÊN CU 29
4.1Gii thiu 29


4.2Mô t mu 29
4.3ánh giá thang đo 30
4.3.1Phân tích đ tin cy Cronbach Anpha 30
4.3.2Phân tích nhân t khám phá EFA 33
4.3.2.1Thang đo các thành phn giá tr cm nhn 33
4.3.2.2Thang đo xu hng tiêu dùng li đin thoi thông minh 38
4.4Kim đnh mô hình và gi thuyt nghiên cu 41
4.4.1Phân tích tng quan 41
4.4.2Phân tích hi quy 42

4.4.3Dò tìm s vi phm các gi đnh cn thit trong hi quy tuyn tính 48
4.4.3.1Gi đnh liên h tuyn tính gia bin ph thuc và các bin đc lp
cng nh hin tng phng sai thay đi (heteroskedasticity) 48
4.4.3.2Gi đnh v phân phi chun ca phn d 48
4.4.3.3Gi đnh không có mi tng quan gia các bin đc lp (đo lng đa
cng tuyn) 49
4.4.4Phân tích nh hng ca các bin đnh tính đn xu hng tiêu dùng li
đin thoi thông minh 50
4.4.4.1Kim đnh s khác nhau v xu hng tiêu dùng theo gii tính 50
4.4.4.2Kim đnh s khác nhau v xu hng tiêu dùng li đin thoi thông
minh theo mc tiêu dùng 52
4.4.4.3Kim đnh s khác nhau v xu hng tiêu dùng li đin thoi thông
minh theo đ tui 54
4.4.4.4Kim đnh s khác nhau v xu hng tiêu dùng li đin thoi thông
minh theo ngh nghip 56
4.5Tóm tt 60
Chng 5 62
KT LUN 62


5.1Gii thiu 62
5.2Các kt qu chính và đóng góp ca nghiên cu 63
5.2.1Kt qu 63
5.2.2óng góp ca nghiên cu 65
5.2.3 Hàm ý cho nhà qun tr 66
5.2.4Các hn ch và hng nghiên cu tip theo 67
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 69
Ph lc A: Bng câu hi tho lun 74
Ph lc B : Bng câu hi nghiên cu đnh lng 77
Ph lc C : Tng hp thang đo các khái nim 81

Ph lc D: Kim đnh thang đo bng Cronbach's alpha 84
Ph lc E: Phân tích nhân t khám phá EFA 90
Ph lc F: Kt qu phân tích hi quy đa bin 96
Ph lc G : Phân tích T-test. Anova 99
Ph lc H:  th dò tìm các vi phm gi đnh hi quy 110



1


Chng 1
TNG QUAN


1.1 Lý do chn đ tài
Nc ta là nc có tc đ phát trin v công ngh thông tin  mc đ
cao, t l tng trng thuê bao đin thoi và đin thoi di đng trong vài nm
tr li đây đng hàng nht, nhì th gii.
Theo s liu t tng cc thng kê tính đn tháng 11/ 2012, Vit Nam có
khong 120,9 triu thuê bao đin thoi di đng. Nu thc hin phép tính bình
quân, d dàng nhn thy mi ngi Vit Nam s hu hn mt đin thoi di
đng. Nu nh cách đây hn chc nm, vic mua mt chic đin thoi di
đng đng ngha vi vic tiêu dùng mt mt hàng xa x thì nay chic đin
thoi đã tr thành mt vt dng bình thng trong cuc sng, và gn nh là
mt “nhu yu phm”. Hu nh tt c mi ngi, t thành th đn nông thôn,
t đ mi ngành ngh, t lao đng tri thc đn lao đng chân tay, t c già
đn em nh, đu trang b cho mình mt hàng này. Chic máy đin thoi di
đng ngày càng tr nên ph bin và gn gi, gn lin vi đi sng hàng ngày
ca ngi dân và gn nh không th thiu đi vi lp tr hin nay. iu này

chng t, th trng đin thoi di đng là mt th trng ln và có tc đ phát
trin chóng mt.
Cùng lúc đó, thì đòi hi ca ngi tiêu dùng v đin thoi di đng cng
tng nhanh không kém. T nhng ng dng c bn ban đu nh nghe gi,
nhn tin, s dng phím và màn hình trng đen, kích thc tng đi ln.
Ngi ta bt đu quan tâm đn màn hình màu, kích thc nh gn đt va
trong lòng bàn tay. Ri đn nhng chic đin thoi có nhng ng dng

2


“khng” hn vào thi by gi nh có tích hp camera, nghe nhc, chi game,
nghe FM.
Các hãng đin thoi “nuông chiu” khách hàng ca mình bng cách liên
tc tung ra nhng mu mã mi, nhng ng dng mi, liên tc h giá thành
sn phm kt hp vi khuyn mãi nhm gia tng th phn, chim lnh th
trng.
Nhng ngi tiêu dùng nào có dng li  đó, các “thng đ” mun
nhiu hn th, h đã chán ngy vi vic bm đin thoi mi tay khi nhn tin,
th là nhng dòng đin thoi cm ng đu tiên nh “Samsung Omnia” hay
“Nokia 5800” xut hin.
Li na, ngi tiêu dùng vn không tha mãn, h mun màn hình rng
hn, mun son tho vn bn, lt web, chi game ngay trên đin thoi. Nói
cách khác, ngi tiêu dùng mun đem toàn b vai trò ca chic máy tính xách
tay đt vào trong “d yêu” ca h. Vy là khái nim đin thoi thông minh
(smartphone) ra đi. Th phn đin thoi thông minh nhanh chóng m rng
vi tc đ phi mã. Theo công ty nghiên cu th trng IDC, s lng "thit b
kt ni thông minh" đc giao trên toàn th gii nm 2012 đt 1,2 t chic,
tng 29,1% so vi nm 2011. Trong s này, smartphone là thit b chim đa
s vi 722 triu chic (60,1% ).


3


smartphone
60%
tablet
11%
laptop
17%
desktop
12%

Cùng vi s phát trin mnh m đó, nhng chic đin thoi thông minh
cng bt đu thâm nhp và nhanh chóng chim lnh th trng đin thoi di
đng  Vit Nam. Thc ra trc đây ngi tiêu dùng đã có c hi làm quen
vi chic Nokia O2, nhng vào lúc đó, chic đin thoi này cha phi là mt
đin hình ca đin thoi thông minh. Ch đn khong 5 nm tr li đây, khi
nhng chic Black Berry ca hãng RIM xâm nhp vào th trng Vit Nam
thì ngi dùng mi bt đu “ngh và nói” v đin thoi thông minh. Tip theo
sau, hàng lot “ông ln” gõ ca th trng đin thoi thông minh Vit Nam
nh Apple, HTC, Samsung, Nokia. Theo thng kê mi nht v th trng đin
thoi di dng do công ty nghiên cu th trng GfK TEMAX Vit Nam công
b, s lng đin thoi di dng bán ra  Vit Nam là 1,295 triu chic, trong
đó đin thoi thông minh chim 38,9% th phn tính theo s lng bán ra và
chim đn 79,8% th phn tính theo giá tr doanh thu.
Theo qui lut ca th trng, nhng chic đin thoi thông minh đu tiên
có giá không h r nu nh không mun nói là quá đt, và mt ln na, tiêu
dùng nó cng đc xem nh tiêu dùng mt mt hàng xa x.  gia tng th


4


phn và đa chic đin thoi ca mình đn gn khách hàng hn, các hãng
đin thoi li tip tc mt cuc chin v giá c. Giá c gim theo tng nm,
tng tháng đng ngha vi th trng đin thoi thông minh ngày mt ln dn.
Theo nhn đnh ca các chuyên gia, thi gian sp ti rt có th là thi kì
“bùng n” ca th trng đin thoi thông minh.
Và trong xu th tiêu dùng mi, nhng c dân ca thành ph mang tên
Bác là nhng ngi đi đu trong vic tiêu dùng và tri nghim đin thoi
thông minh. Nhm giúp các hãng đin thoi có cái nhìn bao quát và sâu sát
hn v mt trong nhng th trng tiêu dùng hàng đu c nc, cng nh to
điu kin đ các “thng đ” đc phc v tt hn, tác gi chn đ tài
“Nghiên cu các nhân t tác đng đn xu hng tiêu dùng li đin thoi thông
minh (smartphone) ti th trng TP. H Chí Minh”.
1.2 Mc tiêu nghiên cu
 tài xác đnh đt đc các mc tiêu c th sau đây:
(1) Kim đnh s tác đng ca các nhân t đc đim sn phm, thng hiu,
giá, tác đng xã hi, mc đ hu dng và mc đ gii trí đn xu hng tiêu
dùng li mt hàng đin thoi thông minh ca ngi tiêu dùng TP. HCM.
(2) Khám phá s khác bit trong xu hng tiêu dùng li mt hàng đin thoi
thông minh ca ngi tiêu dùng TP. HCM gia hai nhóm gii tính nam và
n, gia các nhóm mc tiêu dùng hàng tháng, gia các nhóm đ tui và gia
các nhóm ngh nghip.
1.3 Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đc thc hin qua 2 giai đon:
(1) Nghiên cu đnh tính: thc hin kho sát câu hi m cho mt nhóm 10
ngi và tho lun nhóm đ rút ra các yu t mà khách hàng quan tâm nhiu
nht khi quyt đnh tiêu dùng sn phm.


5


(2) Nghiên cu đnh lng: sau khi rút ra đc các yu t mà khách hàng
quan tâm nhiu nht, tác gi tin hành nghiên cu điu tra m rng cho nhiu
đi tng, thu thp và thng kê ý kin ca tp mu thông qua bng câu hi
đnh lng đc thit k vi thang đo Likert 5 mc đ đ đo lng mc đ
quan trng ca các yu t rút ra đc t nghiên cu đnh tính, k đó s dng
phng pháp hi qui kho sát mi quan h ca các nhóm yu t vi đánh giá
chung ca khách hàng v mt hàng đin thoi thông minh.
1.4Phm vi và đi tng nghiên cu :
i tng nghiên cu ca đ tài chính là các đc đim, yu t, thuc tính
ca đin thoi thông minh mà ngi tiêu dùng  thành ph quan tâm. Hay nói
cách khác, đó chính là nhng nhân t tác đng đn xu hng tiêu dùng li
đin thoi thông minh ca ngi tiêu dùng.
i tng kho sát: các c dân hoc nhng ngi nhp c đang sinh
sng và làm vic ti thành ph HCM đã tng mua/s dng đin thoi thông
minh.
Phm vi kho sát: do s lng ngi đang sinh sng và làm vic ti
thành ph HCM là mt con s khá ln. Hn na, các ngun lc ca tác gi
nh qu thi gian, nhân lc còn hn ch nên tác gi gii hn phm vi kho cho
mt s lng ngi nht đnh.
1.5Kt cu lun vn
Lun vn đc t chc thành 5 chng, gm:
Chng 1: Gii thiu tng quan v nghiên cu vi phn đu tiên là lý
do la chn đ tài, sau đó là mc tiêu, phm vi và phng pháp nghiên cu.
Cui cùng là ý ngha ca nghiên cu và kt cu ca đ tài.
Chng 2: Gii thiu c s lý lun v xu hng tiêu dùng li đin thoi
thông minh và các nhân t tác đng đn nó : đc đim sn phm, thng hiu,


6


giá, tác đng xã hi, mc đ hu dng và mc đ gii trí. Nêu ra các gi
thuyt và mô hình nghiên cu.
Chng 3: Trình bày phng pháp nghiên cu, quy trình nghiên cu,
các thang đo và mu nghiên cu đnh lng chính thc.
Chng 4: Trình bày kt qu kim đnh thang đo và kt qu phân tích
s tác đng ca các nhân t đn xu hng tiêu dùng li đin thoi thông minh
ca ngi tiêu dùng.
Chng 5: Tóm tt nhng kt qu chính ca lun vn, đóng góp ca
lun vn cho nhà qun tr cng nh các hn ch ca lun vn đ đnh hng
cho nhng nghiên cu tip theo.

7


Chng 2
C S LÝ THUYT V
XU HNG TIÊU DÙNG LI IN THOI THÔNG MINH
2.1 Gii thiu
Chng 1 gii thiu tng quan v d án nghiên cu. Chng 2 này nhm
mc đích gii thiu c s lý lun cho nghiên cu. Trên c s này, mô hình
nghiên cu đc xây dng cùng vi các gi thuyt v mi quan h gia các
khái nim trong mô hình. Chng này bao gm ba phn chính, (1) c s lý
thuyt v xu hng tiêu dùng li đin thoi thông minh và các nhân t tác
đng (2) tng quan v các nghiên cu trc đây (3) mô hình nghiên cu.
2.2 C s lý thuyt
2.2.1Th trng
Theo quan nim c đin, th trng là ni din ra các hot đng trao đi, mua

bán hàng hóa. Khái nim này gn th trng vi mt đa đim xác đnh c th.
Tuy nhiên, vi s phát trin nhanh chóng ca các quan h sn xut, các hình
thc trao đi hàng hóa, các quan h kinh t xã hi, khái nim th trng c
đin gi đây không còn phù hp, nó cn đc m rng đ có th phn ánh
đy đ các tính cht nng đng, đa dng và hin đi ca th trng ngày nay.
Khái nim hin đi v th trng: có rt nhiu tác gi, nhiu nhà nghiên cu
đa ra nhiu khái nim hin đi khác nhau, th trng có th đc hiu là tng
th các quan h v lu thông hàng hóa và lu thông tin t, tng th các mi
quan h, các giao dch mua bán và các dch v. Th trng có th đc gii
hn theo các tiêu chí v khu vc đa lý, đc đim đi tng khách hàng, loi
hình sn phm, dch v…

8


2.2.2Khái nim khách hàng
Mt doanh nghip ra đi vi mong mun gt hái đc nhiu thành
công và thu v nhiu li nhun.  làm đc nh vy, trc ht doanh nghip
phi tìm cách tn ti và duy trì hot đng sn xut kinh doanh ca mình bng
cách sn xut ra nhiu sn phm, thc hin nhiu dch v và bán đc sn
phm ca mình ra th trng.
Nh vy, doanh nghip cn có khách hàng đ tiêu th sn phm ca h. Có
càng nhiu khách hàng, doanh nghip càng bán đc nhiu sn phm càng
phát trin hot đng kinh doanh. Vic tìm kim và thu hút khách hàng luôn là
mc tiêu quan trng hàng đu ca mi doanh nghip. Vy khách hàng đc
khái nim nh th nào?
- Mt cách đn gin, khách hàng có th đc hiu là ngi đem tin đn cho
doanh nghip đ đi ly sn phm, dch v.
- Tuy nhiên, khách hàng không ch bó hp trong phm vi mt cá nhân mua
hàng mà đnh ngha khách hàng có th đc m rng ra cho bt k cá nhân

hay t chc nào mà hành đng ca h có nh hng đn quá trình ra quyt
đnh mua hàng ca doanh nghip. Hn na, không ch có nhng khách hàng
hin hu, khách hàng đang có d đnh mua hàng mà còn có c nhng khách
hàng tim nng. Doanh nghip cn nm rõ khái nim và nhn din đúng
khách hàng ca mình mi có th xây dng, trin khai và phát trin tt hot
đng kinh doanh.
2.2.3Khái nim đin thoi thông minh
- Theo đnh ngha t trang web
www.businessdictionary.com ,đin thoi
thông minh là dòng đin thoi di đng tích hp các tính nng tng t nh
máy tính cá nhân. Là dòng đin thoi cung cp tính nng qun lý d liu, gi
đin, gi th đin t và truy cp internet.

9


- Theo Wikipedia, đin thoi thông minh là mt thut ng ch yu chng đi
đin thoi tính nng mà ra. Các ngành công nghip tin rn đin thoi thông
minh đa s có mt màn hình đ phân gii cao hn so vi đin thoi truyn
thng và đin thoi thông minh nh mt máy tính di đng vì nó có mt h
điu hành riêng bit, có kh nng m rng các ng dng, d dàng cài đt hay
g b các ng dng.
2.2.4Mô hình đn gin v quá trình ra quyt đnh mua hàng
Mô hình đn gin v quá trình ra quyt đnh mua hàng gm: nhn bit vn đ
>> thu thp thông tin >> đánh giá các la chn thay th >> quyt đnh mua
sm >> các hành vi sau khi mua.
Nhn bit vn đ: xut phát t nhu cu ni ti ca mình hay b nh hng bi
các yu t bên ngoài đa đn cho ngi tiêu dùng nhn thc rng mình mun
mua sn phm. H có th nhn thy rng mình cn s dng đin thoi thông
minh đ liên lc vi ngi thân hoc bn bè cho mc đích tình cm hay trao

đi thông tin, bên cnh đó hc cng có th gii trí và làm vic  bt c đâu.
Ngoài ra, h còn có th b tác đng bi các yu t bên ngoài nh s khuyn
khích, ng h t gia đình, hay thy rng bn bè ai cng có nên mình cng
phi s dng đ theo kp mi ngi. Tt c các yu t này tác đng đn ý đnh
s dng đin thoi thông minh, quyt đnh xu hng tiêu dùng li mt hàng
này.
Tìm kim, thu thp thông tin: thông tin v đin thoi thông minh rt d đc
tìm thy t nhiu ngun khác nhau:
- Ngun thông tin thng mi: qung cáo, trin lãm, hi ch…

10


- Ngun thông tin cá nhân: bn bè, gia đình, đng nghip, nhng ngi xung
quanh…
- Ngun thông tin t kinh nghim thc t: qua tip xúc, dùng th, nghiên cu
sn phm.
- Ngun thông tin trên các phng tin thông tin đi chúng.
ánh giá các la chn thay th: cn c vào các thuc tính, đc đim ca sn
phm và li ích chúng mang li, ngi tiêu dùng có th đánh giá sn phm
theo nhiu tiêu chí và theo cách riêng ca mình, tùy thuc vào s thích, nhu
cu, quan nim và kh nng ca tng ngi.
Quyt đnh mua sm: sau khi đánh giá các la chn, phân tích đim đc và
mt ca tng phng án, ngi tiêu dùng s đa ra quyt đnh la chn cho
mình sn phm thích hp nht da trên các li ích mà mình đang tìm kim và
kh nng sn có ca mình.
Hành vi sau khi mua: đó là thái đ ngi tiêu dùng cm thy tha mãn, hài
lòng hay bt mãn v sn phm đã mua. Nu hài lòng, khách hàng s chn nhà
cung cp đó cho ln s dng sau, gii thiu cho nhng ngi khác cùng s
dng, vit th khen ngi, tham gia bình chn cho nhãn hiu trong các cuc thi

hay kho sát… Nu bt mãn, khách hàng có th phn ng bng các hành vi
nh: đòi doanh nghip bi thng, phn ánh phàn nàn vi các c quan chính
quyn, ngng mua sn phm, nói cho nhiu ngi khác bit…
2.3 Tng quan v các nghiên cu trc đây
2.3.1 Các nghiên cu  nc ngoài
- Nghiên cu ca Kwon và Chidambaram (2000) v mô hình chp nhn công
ngh (Technology Acceptance Model) đi vi mt hàng đin thoi di đng,

11


thc hin trên 176 ngi s dng đin thoi di đng  Hawaii. Kt qu thu
đc khng đnh rng cm nhn ca khách hàng có liên quan mt thit đn
đng lc s dng đin thoi di đng. c bit, cm nhn v đ d s dng có
tác đng mnh đn đng lc bên ngoài và đng lc bên trong ca khách hàng;
trong khi đó, hiu bit v công ngh di đng có tác đng âm đn đng lc bên
trong. Mô hình đ xut trong nghiên cu này gm 5 yu t tác đng đn quyt
đnh s dng đin thoi di đng ca khách hàng: đc đim cá nhân, cm nhn
v mc đ d s dng, cm nhn v đ hu dng, cm nhn v gii trí và tác
đng xã hi.
- Nghiên cu ca Yangil Park, Jengchung V.Chen (2007) v các yu t nh
hng đn ý đnh s dng smartphone ti M, ch ra rng nhn thc v tính
hu dng, thng hiu, cm nhn v chi phí là các yu t có nh hng ln
nht đn ý đnh s dng smartphone, trong đó nhn thc v tính hu dng và
nhn thc v tính d s dng xác đnh và có nh hng tích cc đn thái đ
ca ngi tiêu dùng đi vi vic s dng smartphone. (Park Y, 2007).
- Nghiên cu ca Chi-Cheng Chang, Chi-Fang Yan, Ju-Shih Tseng (2012) v
các yu t quyt đnh đn s chp nhn dch v công ngh di đng ti ài
Loan. Kt qu nghiên cu khng đnh các yu t nh hng là cm nhn hu
dng, cm nhn d s dng, thng hiu, cm nhn v ri ro, môi trng ni

b, môi trng bên ngoài, s tin cy và nhn thc v uy tín.
- Nghiên cu ca Jamil Bojei và Wong Chi Hoo (2010) v nhng nhân t nh
hng đn quyt đnh tiêu dùng đin thoi thông minh thc hin trên 384
ngi s dng đin thoi thông minh  Malaysia. Kt qu nghiên cu khng
đnh mc đ d s dng, nhn thc thng hiu và s chp nhn thng hiu
có tác đng mnh đn quyt đnh tiêu dùng đin thoi thông minh.

12


- Nghiên cu ca Jae Hyun You, Jae Hak Lee, Cheol Park (2011) v nhng
nhân t nh hng đn quyt đnh tiêu đin thoi thông minh thc hin trên
286 ngi s hu đin thoi thông minh  Hàn Quc. Kt qu cho thy đu
tiên các yu t li th tng đi, kiu dáng đp và hình nh xã hi tác đng
đn d đnh tiêu dùng đin thoi thông minh. K đn, d đnh tiêu dùng đin
thoi thông minh tác đng đn hành vi tiêu dùng đin thoi thông minh.
-  tài lun vn thc s ca tác gi Jurjen Jongepier t đi hc Eramus,
Rotterdam, Hà Lan (2011) v nhng nhân t nh hng đn ý đnh s dng
đin thoi thông minh ca nhng ngi tr tui áp dng mô hình chp nhn
công ngh m rng(extended Technology Acceptance Model). Kt qu các
nhân t nh hng là cm nhn đ hu dng, cm nhn v mc đ d s
dng, cm nhn v gii trí, tác đng xã hi và nhn bit sn phm.
- Bài báo ca nhóm tác gi Chow, Chen, Yeow và Wong v nhng nhân t
nh hng đn xu hng tiêu dùng li đin thoi thông minh ca ngi tr
tui (2012) đng trên tp chí International Journal on Social Science
Economics & Art. i tng kho sát là nhng sinh viên ca đi hc
Multimedia, Malaysia. Kt qu thu đc các nhân t sau nh hng đn xu
hng tiêu dùng li đin thoi thông minh: đc đim sn phm, thng hiu,
giá và tác đng xã hi.
2.3.2Các nghiên cu trong nc

-  tài lun vn thc s ca tác gi Nguyn Minh Thu v "Mt s nhân t
nh hng đn xu hng la chn thng hiu đin thoi thông minh ca
khách hàng trên th trng thành ph H Chí Minh" (2012) thc hin trên 256
mu kho sát, kt qu nghiên cu cho thy có 6 nhân t nh hng bao gm:
kiu dáng thit k, giá tr cm nhn xã hi, tính nng sn phm, thích thú
thng hiu, giá c cm nhn và tính hu dng cm nhn.