B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM











NGUYN TH KIM CÚC


PHÁT TRIN HOT NG BO LÃNH TI
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN VIT NAM


Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.34.02.01




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. HOÀNG C






TP. H CHÍ MINH – NM 2014

LI CAM OAN

n Th Kim Cúc
– nh ng Nai
 Thiên
p và Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi
nhánh Qun 5, đa ch: s 1103-1105 đng Trn Hng o, Phng 5, Qun 5,
TP. H Chí Minh
c viên cao h 
Phát trin hot đng bo lãnh ti Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn Vit Nam
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s chuyên ngành: 60340201
c

n g


TP. H Chí Minh, ngày tháng nm 2014
Ngi cam đoan




Nguyn Th Kim Cúc
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng, biu
Danh mc các hình v đ th
PHN M U 1
1.
1
2.
2
3.
2
4.
2
5.
2
T NG BO LÃNH TI
NGỂN HÀNG THNG MI 3
1.1
t đng bo lãnh t i 3
1.1.1 Khái nim v bo lãnh ngân hàng 3
1.1.2 Mi quan h gia các đi tng tham gia trong bo lãnh ngân hàng 4
1.1.2.1 Các bên tham gia trong bo lãnh ngân hàng 4

1.2.1.2 Mi quan h gia các bên tham gia trong bo lãnh ngân hàng 5
1.1.3 c trng ca nghip v bo lãnh ngân hàng 6
1.1.4 Phân loi bo lãnh ngân hàng 7
1.1.4.1 Phân loi theo phng thc phát hành bo lãnh 7
1.1.4.2 Phân loi theo điu kin thanh toán 8
1.1.4.3 Phân loi theo mc đích bo lãnh 8
1.1.5 Chc nng ca bo lãnh ngân hàng 9
1.1.5.1 Chc nng là công c bo đm 9
1.1.5.2 Chc nng là công c tài tr 9
1.1.5.3 Chc nng là công c đôn đc vic thc hin ngha v 10
1.1.6 Ri ro trong hot đng bo lãnh ngân hàng 10
1.1.6.1 Ri ro đi vi Ngân hàng 10
1.1.6.2 i vi bên đc bo lãnh 11
1.1.6.3 i vi bên th hng bo lãnh 12
1.2
t đng bo lãnh t i 12
1.2.1 Khái nim phát trin hot đng bo lãnh ti các ngân hàng thng mi 12
1.2.2 Các ch tiêu đánh giá s phát trin hot đng bo lãnh ngân hàng 14
1.2.2.1 Mt s ch tiêu đnh lng 14
1.2.2.2 Mt s ch tiêu đnh tính 15
1.2.3 Ý ngha ca vic phát trin hot đng bo lãnh 16
1.2.3.1 i vi hot đng kinh doanh ca NHTM 16
1.2.3.2 i vi đn v đc bo lãnh 17
1.2.3.3 i vi bên nhn bo lãnh 18
1.2.3.4 i vi nn kinh t 18
1.2.4 Các nhân t nh hng đn phát trin hot đng bo lãnh t
thng mi 18
1.2.4.1 Nhng nhân t môi trng v mô 19
1.2.4.2 Khách hàng 20
1.2.4.3 i th cnh tranh 21

1.2.4.4 Nhng yu t thuc v ni b ngân hàng 21
1.3 Kinh nghim phát trin hot đng bo lãnh ti các ngân hàng nc ngoài ti VN 24
1.3.1 Kinh nghim phát trin hot đng bo lãnh ti mt s ngân hàng thng mi
nc ngoài ti Vit Nam 24
1.3.2 Bài hc kinh nghim cho Agribank 26
KT LUN CHNG 1 27
T NG BO LÃNH TI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM 28
2.1 Tng quan v Agribank 28
2.1.1 28
2.1.2 V mng li t chc 29
2.1.3 Kt qu hot đng kinh doanh ca Agribank giai đon 2009-2013 30
2.2 Thc trng hot đng bo lãnh ti Agribank 32
2.2.1 Phân tích tình hình phát trin hot đng bo lãnh ti Agribank 32
2.2.1.1 Các ch tiêu đnh lng: 32
2.2.1.1 Các ch tiêu đnh tính 37
2.2.2 Mt s ri ro trong hot đng bo lãnh ti Agribank 40
2.2.2.1 Các dng ri ro trong hot đng bo lãnh ngân hàng 40
2.2.2.2 Mt s v tranh chp v bo lãnh ngân hàng ti Agribank 43
2.2.3 Các nhân t nh hng đ
t đng bo lãnh ti Agribank 46
2.2.3.1 Nhng nhân t môi trng v mô 46
2.2.3.2 Khách hàng 47
2.2.3.3 i th cnh tranh 48
2.2.3.4 Nhng yu t thuc v ni b ngân hàng 49
2.2.4 Kho sát thc trng hot đng bo lãnh ti Agribank 52
2.2.4.1 Mc đích kho sát 52
2.2.4.2 i tng và phm vi kho sát 52
2.2.4.3 Phng pháp kho sát 53
2.2.4.4 Phng pháp x lý s liu 53

2.2.4.5 Kt qu kho sát 53
2.4 ánh giá chung v s phát trin hot đng bo lãnh ti Agribank 59
2.4.1 Nhng kt qu đt đc 59
2.4.2 Nhng tn ti 60
2.4.3 Nguyên nhân ca nhng tn ti 62
KT LUN CHNG 2 66
T NG BO LÃNH TI NGÂN
HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM 67
3.1 nh hng phát trin hot đng bo lãnh ca Agribank 67
3.2 Nhng thun li và khó khn đ phát trin hot đng bo lãnh ti Agribank 67
3.2.2 Nhng thun li 67
3.2.3 Nhng khó khn, thách thc 69
3.3 Gii pháp phát trin hot đng bo lãnh ti Agribank 59
3.3.1 Nhóm gii pháp m rng th trng 59
3.3.2 Nhóm gii pháp hn ch ri ro 60
3.3.3 Nhóm gii pháp h tr 62
3.4. Các gi ý chính sách khác 83
3.4.1 i vi chính ph và các c quan qun lý nhà nc 83
3.4.2 i vi Ngân hàng Nhà nc 85
KT LUN CHNG 3 86
KT LUN CHUNG 88
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

1. Agribank : Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
2. ANZ : Ngân hàng Australia và New Zealand ti Vit Nam
3. BIDV : Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
4. CP : C phn
5. HSBC : Ngân hàng TNHH mt thành viên HSBC Vit Nam

6. MB : Ngân hàng TMCP Quân i
7. NHNN : Ngân hàng Nhà nc
8. NHTM : Ngân hàng thng mi
9. TCTD : T chc tín dng
10. TNHH : Trách nhim hu hn
11. TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
12. Vietcombank: Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
13. Vietinbank : Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
14. Vietbank : Ngân hàng TMCP Vit Nam Thng Tín
15. VAMC : Công ty Qun lý tài sn ca các TCTD Vit Nam
16. WTO : T chc Thng mi th gii


DANH MC CÁC BNG, BIU

Bng
2.1
:
Tình hình tài chính ca Agribank giai đon 2009 – 2013
Bng
2.2
:
S d bo lãnh ca Agribank giai đon 2009-2013
Bng
2.3
:
So sánh s d bo lãnh ca Agribank vi mt s NHTM khác giai đon 2009-
2013
Bng
2.4

:
Doanh s bo lãnh ca Agribank giai đon 2009-2013
Bng
2.5
:
Doanh thu bo lãnh theo đi tng khách hàng ca Agribank giai đon 2009-
2013
Bng
2.6
:
Doanh thu theo nhóm dch v ca Agribank giai đon 2009-2013
Bng
2.7
:
Mc phí phát hành bo lãnh trong nc ca Agribank giai đon 2009-2013
Bng
2.8
:
So sánh mc phí phát hành bo lãnh hin ti ca Agribank vi mt s NHTM
khác
Bng
2.9
:
Tng hp s phiu kho sát
Bng
2.10
:
Kt qu kho sát khách hàng
DANH MC CÁC HÌNH V, S 


S đ
1.1
:
Mi quan h gia các bên trong nghip v bo lãnh ngân hàng
S đ
2.1
:
Quy trình bo lãnh ca Agribank
Hình
2.1
:
Mc đ quan trng ca các yu t tác đng đn s phát trin ca hot đng
bo lãnh ngân hàng
1


PHN M U
1.

Trong nhng nm gn đây, s chuyn bin tích cc ca môi trng kinh t
xã hi nc ta đã to điu kin thun li cho các hot đng ngân hàng ngày càng
phát trin. Cùng vi xu hng toàn cu hóa và hi nhp kinh t quc t đang din ra
ht sc sâu sc, môi trng tài chính - tin t vi tính nhy cm cao xut hin nhiu
yu t bt n, cnh tranh ngày càng gay gt, đòi hi h thng ngân hàng phi không
ngng phát trin và đi mi theo hng hoàn thin các nghip v sn có, tip cn
và ng dng các dch v mi.
Trong các hot đng Ngân hàng, bo lãnh là mt trong nhng nghip v
ngân hàng hin đi. Ti Vit Nam nhng nm gn đây, dch v này đc các
NHTM rt quan tâm và đy mnh nhm đáp ng nhu cu bo lãnh ngày càng gia
tng theo s phát trin chung ca nn kinh t và xu hng hi nhp kinh t toàn

cu. Vi vic áp dng nghip v này, các doanh nghip Vit Nam đã đc s h tr
đc lc đ phát trin sn xut kinh doanh, đng thi gim thiu ri ro t các đi tác,
nht là các đi tác nc ngoài. Bên cnh đó, các NHTM đa dng hóa đc các sn
phm dch v ca mình, tng cng mi quan h vi các khách hàng, tng doanh
thu cho Ngân hàng.
Agribank là mt trong nhng ngân hàng ln nht Vit Nam c v vn, tài
sn, đi ng cán b nhân viên, mng li hot đng và s lng khách hàng.
Nghip v bo lãnh đã đc trin khai thc hin khá lâu và không ngng phát trin,
mang li ngun thu ln cho Agribank. Tuy nhiên, s phát trin ca hot đng bo
lãnh trong thi gian qua vn còn nhiu tn ti, khim khuyt và cha tng xng
vi tim nng sn có ca ngân hàng. Vì vy, hin nay Agribank cn phi có nhng
gii pháp hoàn thin và phát trin hot đng bo lãnh c v cht và lng đ tng
ngun thu n đnh cho ngân hàng.
Do vy, trên c s lý lun v bo lãnh ngân hàng và thc tin làm vic ti
Agribank, tác gi la chn nghiên cu đ tài “Phát trin hot đng bo lãnh ti
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam”.
2


2.

- Phân tích các nhân t nh hng đn vic phát trin hot đng bo lãnh ngân
hàng.
- ánh giá đúng thc trng v hot đng bo lãnh ti Agribank.
-  xut mt s gii pháp và kin ngh nhm phát trin hot đng bo lãnh ti
Agribank trong giai đon hin nay.
3.

-
hot đng bo lãnh ngân hàng.

-

 Phm vi v ni dung: nghiên cu các vn đ liên quan đn hot đng bo
lãnh (ch yu là bo lãnh trong nc) ti ngân hàng thng mi.
 Phm vi v thi gian: ch ly s liu t nm 2009 t nm 2013.
 Phm vi v không gian: đ tài nghiên cu hot đng bo lãnh ti Agribank.
4.

Lun vn s dng phng pháp nghiên cu đnh tính:
- Phng pháp thng kê mô t, phân tích tng hp, so sánh và suy lun logic
trên c s các tài liu v bo lãnh ngân hàng và s liu thc t v bo lãnh ti
Agribank
- Phng pháp kho sát, điu tra các đi tng khách hàng thông qua bng câu
hi kho sát đc xây dng vi nhng la chn đ đánh giá v thc trng
hot đng bo lãnh ti Agribank, mc đ cnh tranh vi các NHTM khác và
tim nng phát trin hot đng bo lãnh. Kích c mu là 200, trong đó có
100 doanh nghip hin đang có quan h bo lãnh vi Agribank và 100 doanh
nghip hin đang có quan h bo lãnh vi mt s NHTM khác trên đa bàn
TP.HCM và các tnh lân cn.
5. C


t đng b NHTM

t đng bo lãnh ti Agribank.

t đng bo lãnh ti Agribank.
3



Chng 1:
OT NG BO LÃNH TI
NGỂN HÀNG THNG MI
1.1
t đng bo lãnh t i
1.1.1 Khái nim v bo lãnh ngân hàng
Bo lãnh ngân hàng là mt thut ng rt thông dng trong các giao dch kinh
t trên th gii. Bo lãnh ngân hàng đc xem là mt bin pháp đm bo mang tính
d phòng, theo đó, đnh ch tài chính phát hành cam kt s thc hin ngha v tài
chính cho bên nhn bo lãnh thay cho khách hàng khi khách hàng vi phm cam kt.
Xét theo khía cnh hc thut, bo lãnh ngân hàng là mt hình thc tín dng
ch ký, là hot đng không dùng đn vn ngân hàng.
Trong thng mi quc t, bo lãnh ngân hàng là hình thc tài tr ngoi
thng, nhm chng đ nhng tn tht ca ngi th hng bo lãnh cho s vi
phm ngha v ca bên đi tác liên quan (Roelan Bertrams, 2004).
Ti Vit Nam, khái nim v bo lãnh ngân hàng đã đc hoàn thin dn qua
các vn bn pháp lut. Lut các t chc tín dng Vit Nam 2010, đnh ngha bo
lãnh ngân hàng nh sau:
"Bo lãnh ngân hàng là hình thc cp tín dng theo đó TCTD cam kt vi
bên nhn bo lãnh v vic TCTD s thc hin ngha v tài chính thay cho khách
hàng khi khách hàng không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha v đã cam
kt; khách hàng phi nhn n và hoàn tr cho TCTD theo tha thun".
Gn đây nht là Thông t s 28/2012/TT-NHNN ngày 03/10/2012 ca Ngân
hàng nhà nc Vit Nam quy đnh v bo lãnh ngân hàng, khái nim v bo lãnh
ngân hàng đc xác đnh:
“Bo lãnh ngân hàng là hình thc cp tín dng, theo đó bên bo lãnh cam
kt bng vn bn vi bên nhn bo lãnh s thc hin ngha v tài chính thay cho
bên đc bo lãnh khi bên đc bo lãnh không thc hin hoc thc hin không
đy đ ngha v đã cam kt vi bên nhn bo lãnh; bên đc bo lãnh phi nhn
n và hoàn tr cho bên bo lãnh theo tha thun”.

4


Nh vy, khái nim "bo lãnh ngân hàng" theo đnh ngha ti các vn bn
trích dn trên đây v c bn đu th hin bo lãnh ngân hàng là cam kt bng vn
bn ca mt bên th ba ngoài quan h hp đng gia hai bên. Cam kt bng vn
bn  đây đc hiu là vn bn bo lãnh ca NHTM. Cam kt bo lãnh ca NHTM
theo yêu cu ca khách hàng, thông thng đc th hin di hình thc sau đây
(Trm Th Xuân Hng và cng s, 2012):
- Th bo lãnh: là cam kt đn phng bng vn bn ca NHTM v vic ngân
hàng cam kt thc hin ngha v tài chính thay cho khách hàng, khi khách hàng
không thc hin hoc thc hin không đúng các ngha v đã cam kt vi bên nhn
bo lãnh.
- Hp đng bo lãnh: là vn bn tha thun gia ngân hàng vi bên nhn bo
lãnh hoc gia ngân hàng vi bên nhn bo lãnh, khách hàng và các bên có liên
quan (nu có) v vic ngân hàng thc hin ngha v tài chính tr thay cho khách
hàng, khi khách hàng không thc hin hoc thc hin không đúng các ngha v đã
cam kt vi bên nhn bo lãnh.
1.1.2 Mi quan h gia các đi tng tham gia trong bo lãnh ngân hàng
1.1.2.1 Các bên tham gia trong bo lãnh ngân hàng
Trong mt bo lãnh ngân hàng thng có ít nht ba thành phn sau:
- Bên bo lãnh: Là NHTM phát hành cam kt bo lãnh. ó thng là NHTM
có kh nng tài chính, có chc nng phát hành cam kt bo lãnh và đc bên th
hng chp nhn. Có th là mt NHTM phc v bên đc bo lãnh hoc nhiu
NHTM tham gia.
- Bên đc bo lãnh: Là khách hàng đc NHTM bo lãnh. Bên đc bo
lãnh có th là t chc hoc cá nhân, trong hoc ngoài nc và có đ điu kin đ
đc ngân hàng bo lãnh.
- Bên nhn bo lãnh hay còn gi là bên th hng bo lãnh: Là t chc, cá
nhân trong và ngoài nc có quyn th hng bo lãnh ca NHTM.

Ngoài ra, có th còn có các bên liên quan khác: bên bo lãnh đi ng, bên
xác nhn bo lãnh, bên bo đm cho ngha v ca bên đc bo lãnh, …
5


1.2.1.2 Mi quan h gia các bên tham gia trong bo lãnh ngân hàng
Quan h gia các bên tham gia vào nghip v bo lãnh ngân hàng th hin
qua s đ sau (Trm Th Xuân Hng và cng s, 2012):
S đ 1.1: Mi quan h gia các bên trong nghip v bo lãnh ngân hàng








- Quan h gia bên đc bo lãnh và bên nhn bo lãnh: đây là mi quan h
gc, là c s phát sinh yêu cu bo lãnh, đc th hin di dng: hp đng mua
bán, hp đng thi công, h s mi thu, đn d thu, Trong mi quan h này, bên
đc bo lãnh có ngha v bt buc phi thc hin cam kt đi vi bên nhn bo
lãnh.
- Quan h gia bên đc bo lãnh và NHTM bo lãnh: da vào quan h gc
gia bên đc bo lãnh và bên nhn bo lãnh, NHTM phát hành cam kt bo lãnh
theo yêu cu ca bên đc bo lãnh. Mi quan h này th hin thông qua hp đng
cp bo lãnh. ây là vn bn tha thun gia NHTM vi bên đc bo lãnh và các
bên liên quan (nu có) v quyn và ngha v ca các bên trong vic thc hin bo
lãnh ca NHTM. Bên đc bo lãnh có ngha v hoàn tr cho ngân hàng s tin đã
tr thay khi ngân hàng phi thanh toán cho bên nhn bo lãnh theo cam kt bo
lãnh.

- Quan h gia NHTM bo lãnh và bên nhn bo lãnh: ngi nhn bo lãnh có
quyn yêu cu ngân hàng thc hin ngha v cam kt bo lãnh và ngân hàng bo
lãnh có trách nhim thanh toán cho bên nhn bo lãnh khi bên đc bo lãnh vi
phm các ngha v đã cam kt vi bên nhn bo lãnh. Quan h này th hin thông
Bên nhn bo lãnh
(Bên th hng)
Bên bo lãnh
(Ngân hàng)
Ngi đc bo lãnh
(Khách hàng)
(1)
(2)
(3)
(5)
(4)
6


qua cam kt bo lãnh. Cam kt bo lãnh là vn bn bo lãnh ca NHTM, đc phát
hành di dng th bo lãnh hoc hp đng bo lãnh.
1.1.3 c trng ca nghip v bo lãnh ngân hàng
Theo kt qu nghiên cu ca Nguyn Vit Dng và cng s (2004) v nghip
v bo lãnh ngân hàng  Vit Nam cho thy bo lãnh ngân hàng có nhng đc trng
c bn nh sau:
 Bo lãnh ngân hàng đc thc hin da trên c s uy tín và kh nng tài
chính ca t chc tín dng.
ây là đim khác nhau c bn gia bo lãnh ngân hàng vi các loi bo lãnh
khác. B Lut dân s quy đnh hình thc bo đm bng bo lãnh cho các giao dch
dân s trên c s đm bo bng tài sn và tài sn này s đc x lý khi bên bo lãnh
không thc hin ngha v ca mình. Lut các TCTD Vit Nam quy đnh các TCTD

bo lãnh bng uy tín và kh nng tài chính ca mình. Do các TCTD có chc nng
ch yu là đi vay đ cho vay, vn t có ca t chc tín dng rt nh so vi tng tài
sn có, nên to lp uy tín trong kinh doanh ca các TCTD là yu t ht sc quan
trng trong hot đng ngân hàng nói chung và bo lãnh nói riêng. Tng s tin bo
lãnh ca TCTD có th ln gp nhiu ln vn t có ca TCTD.
 Bo lãnh ngân hàng là mt cam kt mang tính cht bo đm gián tip.
Ngân hàng bo lãnh không phi ngay lp tc s dng vn ca mình đ thc
hin ngha v, mà ngi có trách nhim thc hin ngha v trc tiên là ngi đc
bo lãnh. Ch khi khách hàng không thc hin ngha v thì ngi bo lãnh mi phi
thc hin thay. Trong thc t thì vic tr thay ca t chc tín dng là rt ít.
 Cam kt bo lãnh ngân hàng phi đc lp bng vn bn và có đc đim
không hy ngang.
Bo lãnh ngân hàng không chp nhn vic bo lãnh hoc bo đm bng
ming mà Cam kt bo lãnh ngân hàng phi đc lp bng vn bn. Cam kt bng
vn bn  đây bao gm th bo lãnh và hp đng bo lãnh. Khi phát hành bo lãnh,
ngân hàng không đc đn phng hy b nu nh không có s tha thun vi
khách hàng, hoc các bên có liên quan.
7


 Khách hàng phi nhn n và hoàn tr cho bên bo lãnh s tin đã tr thay.
c trng này phn ánh quan h ràng buc gia ba bên là bên bo lãnh, bên
đc bo lãnh và bên th hng. Trng hp bên đc bo lãnh không thc hin
các ngha v đi vi bên th hng thì bên bo lãnh thc hin tr thay và bên đc
bo lãnh phi có trách nhim nhn n và hoàn tr li cho bên bo lãnh s tin bên
bo lãnh đã tr thay. Và lúc này quan h bo lãnh đã đc chuyn thành quan h tín
dng trc tip gia bên bo lãnh và bên đc bo lãnh.
 Tính đc lp tng đi trong nghip v bo lãnh.
Mt đc trng ht sc quan trng ca bo lãnh là tính đc lp tng đi ca
nó vi hp đng chính. Mc dù, mc đích ca bo lãnh ngân hàng là bi hoàn cho

ngi th hng nhng thit hi t vic không thc hin các ngha v trong hp
đng ca ngi đc bo lãnh vi ngi th hng, nhng nó vn có mt s đc
lp tng đi đi vi hp đng chính. Vic thanh toán bo lãnh ch hoàn toàn cn
c vào các điu khon và điu kin ghi trong cam kt bo lãnh ca ngân hàng mà
không cn c vào nhng quyn kháng ngh phát sinh trong hp đng chính. Nu
trong cam kt bo lãnh có tham chiu ti hp đng chính thì vic tham chiu này
cng ch mang tính cht hình thc và xem xét b mt bên ngoài.
1.1.4 Phân loi bo lãnh ngân hàng
Cn c vào các tiêu thc khác nhau có th phân chia bo lãnh ngân hàng
thành nhiu loi khác nhau. Di đây đ cp mt s cách phân loi nh sau:
1.1.4.1 Phân loi theo phng thc phát hành bo lãnh
 Bo lãnh trc tip: là hình thc phát hành bo lãnh mà ngân hàng bo lãnh
thc hin hành vi cam kt bo lãnh chu trách nhim trc tip đi vi ngi đc
bo lãnh. Ngi đc bo lãnh phi trc tip hoàn tr n và lãi phát sinh cho ngân
hàng bo lãnh khi ngân hàng thc hin cam kt bo lãnh thông qua vic cho vay đ
thc hin cam kt tài chính. Bo lãnh trc tip rt ph bin, còn đc gi là bo
lãnh thông thng. Bo lãnh trc tip thng có ba bên tham gia: ngân hàng phát
hành bo lãnh, bên đc bo lãnh và bên nhn bo lãnh.
8


 Bo lãnh gián tip: là hình thc phát hành bo lãnh mà ngân hàng bo lãnh
thc hin hành vi cam kt bo lãnh đi vi ngi đc bo lãnh thông qua mt
ngân hàng trung gian phc v cho ngi đc bo lãnh, da trên c s bo lãnh ca
ngân hàng trung gian đi vi ngi đc bo lãnh. Ngi đc bo lãnh không trc
tip hoàn tr n và lãi cho ngân hàng bo lãnh mà phi thông qua ngân hàng trung
gian khi ngân hàng thc hin cam kt bo lãnh thông qua vic cho vay đ thc hin
cam kt tài chính. Hình thc này còn gi là hình thc tái bo lãnh. Tham gia hình
thc này có bn đi tng, đó là: ngân hàng bo lãnh, ngi đc bo lãnh, ngân
hàng trung gian bo lãnh và bên nhn bo lãnh.

1.1.4.2 Phân loi theo điu kin thanh toán
 Bo lãnh theo yêu cu: là loi bo lãnh mà điu kin thanh toán ca nó là
ngi th hng ch cn xut trình mt vn bn yêu cu thanh toán cho ngân hàng
phát hành. Yêu cu đó có th là mt trong hai dng: vn bn yêu cu thanh toán,
vn bn yêu cu thanh toán kèm theo t trình v s vi phm hp đng ca ngi
đc bo lãnh. Vn bn này ch là tuyên b đn phng ca ngi th hng mà
không s xác nhn gì v phía ngi đc bo lãnh hay mt bên th ba nào khác. Do
đó ngi th hng hoàn toàn ch đng trong vic yêu cu thanh toán bo lãnh.
 Bo lãnh kứm chng t: là loi bo lãnh mà điu kin thanh toán là phi có
chng t xác nhn ca bên th ba. Chng t có th xut trình  mt trong hai cách
sau:
- Ngi th hng xut trình các chng t xác nhn hành vi vi phm ngha v
t phía ngi đc bo lãnh. Nhng chng t này do bên th ba có t cách đc lp
phát hành.
- Ngi th hng xut trình thanh toán ngoài ra không phi xut trình bt c
chng t nào khác. Tuy nhiên quyn thanh toán ca nhng ngi này s b đinh ch
li nu ngi đc bo lãnh cung cp các chng t ca bên th ba đc lp xác nhn
vic hoàn thành hp đng.
1.1.4.3 Phân loi theo mc đích bo lãnh
Cn c vào mc đích bo lãnh, có th phân chia bo lãnh ngân hàng thành
nhiu loi khác nhau nh: bo lãnh vay vn, bo lãnh d thu, bo lãnh thc hin
9


hp đng, bo lãnh bo hành, bo lãnh bo đm cht lng, bo lãnh hoàn thanh
toán (bo lãnh tin ng trc), bo lãnh thanh toán, bo lãnh tin ký qu, bo lãnh
thanh toán thu …Các loi bo lãnh này là cam kt ca ngân hàng bo lãnh vi bên
nhn bo lãnh đ đm bo cho mt ngha v nào đó (tr n vay, tham gia d thu,
thc hin hp đng, thanh toán, bo hành …) ca bên đc bo lãnh. Trng hp
bên đc bo lãnh không thc hin hoc thc hin không đy đ các ngha v đi

vi bên nhn bo lãnh thì ngân hàng bo lãnh s thc hin thay, tc là thc hin
ngha v cam kt đã bo lãnh
1.1.5 Chc nng ca bo lãnh ngân hàng
Bo lãnh ngân hàng có ba chc nng c bn là: công c bo đm, công c tài
tr và công c đôn đc vic thc hin ngha v (Võ Th Thuý Anh và Lê Phng
Dung, 2009).
1.1.5.1 Chc nng là công c bo đm
ây là chc nng quan trng nht ca bo lãnh ngân hàng. Chc nng này
đc th hin trc ht  vic bo đm s công bng v ngha v và quyn li ca
bên đc bo lãnh và bên nhn bo lãnh trong vic thc hin các cam kt. Bên cnh
đó, bng vic cam kt chi tr khi bên đc bo lãnh vi phm ngha v, ngân hàng
phát hành bo lãnh đã to ra s bo đm cho bên nhn bo lãnh. ây chính là mc
đích ra đi ca bo lãnh ngân hàng. Chính s tin tng này to điu kin cho các
giao dch đc tin hành mt cách thun li và d dàng. Ngoài ra, bo lãnh ngân
hàng còn là công c bù đp cho bên nhn bo lãnh nhng tn tht gây ra do phía đi
tác không thc hin các ngha v. iu này làm yên lòng ngi cung cp vn,
ngi cho vay, ch công trình, ngi mua hoc bt k ai vi t cách là bên nhn
bo lãnh, trong giao dch vi đi tác.
1.1.5.2 Chc nng là công c tài tr
Bo lãnh ngân hàng còn là công c tài tr v mt tài chính cho bên đc bo
lãnh. Trong nhiu trng hp, thông qua bo lãnh ngân hàng, bên đc bo lãnh
không phi xut qu, đc thu hi vn nhanh chóng, đc vay n hoc đc kéo
dài thi gian thanh toán tin hàng hóa, dch v, tin np thu, … Vì vy, mc dù
10


không trc tip cp vn, nhng vi vic phát hành bo lãnh, ngân hàng bo lãnh đã
giúp cho khách hàng đc hng nhng thun li v ngân qu nh khi thc hin
cho vay. Vi ý ngha này, bo lãnh ngân hàng đc coi là công c tài tr v mt tài
chính, đáp ng kp thi các yêu cu phát trin và m rng sn xut kinh doanh, làm

gim bt cng thng v ngun vn hot đng ca các doanh nghip.
1.1.5.3 Chc nng là công c đôn đc vic thc hin ngha v
Chc nng này th hin thông qua vic to áp lc đi vi bên đc bo lãnh
trong n lc thc thi các cam kt. Khi nhn đc bo lãnh, bên nhn bo lãnh có
đc s yên tâm; ngc li, bên đc bo lãnh luôn b hi thúc bi trách nhim
trong vic thc hin ngha v, bi nu vi phm thì bên đc bo lãnh không ch b
mt quyn li t các cam kt, mà còn phi chu ngha v tài chính phát sinh t bo
lãnh đc phát hành theo yêu cu ca h. Trong sut thi hn bo lãnh, bên nhn
bo lãnh luôn có quyn yêu cu ngân hàng thanh toán bo lãnh khi bên đc bo
lãnh vi phm các cam kt, bt k mc đ vi phm và thit hi. Vì th, bên đc bo
lãnh luôn đng trc áp lc ca vic phi bi hoàn bo lãnh. Nh vy, bo lãnh
ngân hàng có vai trò đc thúc bên đc bo lãnh thc hin các cam kt h đã đa
ra. Ngoài ra, do có trách nhim thc hin bi hoàn theo cam kt bo lãnh, nên ngân
hàng phát hành bo lãnh cng có vai trò gián tip to áp lc đi vi bên đc bo
lãnh trong vic gim thiu các vi phm.
1.1.6 Ri ro trong hot đng bo lãnh ngân hàng
Cng nh bt k mt hình thc giao dch kinh doanh nào khác, bo lãnh
cng luôn cha đng tim tàng các nhân t ri ro trong hot đng ca nó. Ri ro đi
vi các ch th tham gia trong hot đng bo lãnh nh sau:
1.1.6.1 Ri ro đi vi Ngân hàng
Ri ro đi vi ngân hàng là ri ro gián tip và ch yu xut phát t ri ro ca
khách hàng. Khi ri ro xy ra đi vi bên đc bo lãnh, trong trng hp h không
có kh nng bi hoàn cho ngân hàng s tin ngân hàng đã thanh toán cho bên đc
bo lãnh, ngân hàng s gp ri ro. Vì vy,  mt chng mc nào đó nghip v bo
lãnh cng gn ging nh nghip v cho vay trc tip ca ngân hàng. Bo lãnh ngân
11


hàng cng có th gp nhng ri ro nh ri ro tín dng: ri ro n quá hn, ri ro n
không đc hoàn tr….

Bên cnh ri ro tín dng, hot đng bo lãnh cng có nhng ri ro đc thù
riêng. Khi cam kt bo lãnh đc phát hành, trong vic đòi tin, u th thng
nghiêng v bên th hng. Bên đc bo lãnh thng  th th đng và chu ri ro
cao nu đi tác không trung thc. iu này xut phát t thc t là th tc đòi tin
ca bo lãnh ngân hàng khá đn gin, thng ch xut trình bn gc th bo lãnh,
vn bn yêu cu thanh toán cùng tuyên b vi phm, nên đã vô tình tr thành nhng
u đãi đi vi bên th hng. Khi chng t đc xut trình đy đ, ngân hàng bo
lãnh phi thanh toán cho bên th hng theo đúng điu khon nêu trong cam kt
bo lãnh, dù bên bo lãnh có thc s vi phm hay không. Mt s ri ro ngân hàng
có th gp trong hot đng bo lãnh: ri ro do gian ln đ đòi tin vt quá mc tn
tht ca vi phm, ri ro do ngi đc bo lãnh và ngi th hng bt tay nhau
la đo ngân hàng…
1.1.6.2 i vi bên đc bo lãnh
Ngha v ca ngi đc bo lãnh đi vi ngi th hng trong giao dch
bo lãnh ngân hàng là ngha v chính và trc tip. Ri ro ca ngi đc bo lãnh
là ri ro trong kinh doanh, thng mi đn thun làm cho h không th hoàn thành
đy đ các ngha v đúng thi hn. Vì vy, trc khi đ ngh ngân hàng bo lãnh thì
bên đc bo lãnh phi tính toán cn thn hiu qu ca các giao dch kinh t,
thng v mà mình sp thc hin.
Ngoài ra, ngi đc bo lãnh có th gp ri ro xut phát t s thiu trung
thc ca bên th hng bo lãnh. Thông thng, đ đm bo quyn li cho mình,
bên th hng bo lãnh yêu cu ngân hàng phát hành bo lãnh cam kt không hy
ngang, thanh toán vô điu kin khi có yêu cu ca Bên th hng bo lãnh trong
phm vi khon tin bo lãnh và trong thi gian bo lãnh có hiu lc. Nu ngi th
hng c tình gian ln khi yêu cu thanh toán s tin vt hn mc vi phm ca
bên đc bo lãnh hoc ngay c khi bên đc bo lãnh không vi phm thì ngân
hàng cng khó kim soát và ngn chn đc. Khon tin mà ngân hàng đã thanh
12



toán cho ngi th hng s tr thành khon n ca ngi đc bo lãnh hoc nu
xy ra tranh chp, kin tng thì làm mt thi gian, chi phí và đc bit là nh hng
đn uy tín ca ngi đc bo lãnh.
1.1.6.3 i vi bên th hng bo lãnh
Trên thc t hot đng kinh doanh ca mt NHTM cng cha đng ri ro, có
th dn đn phá sn, mt kh nng thanh toán. Khi đó, ngi th hng bo lãnh có
th gp ri ro khi c ngi đc bo lãnh và ngi bo lãnh (ngân hàng) đu không
có kh nng thanh toán cho ngi th hng khi thit hi xy ra.
Ngi th hng có th gp ri ro không đc thanh toán hoc thanh toán
không đy đ s tin bên đc bo lãnh đã vi phm. Nguyên nhân có th do trong
quá trình tha thun vi ngi đc bo lãnh, ngi th hng đã không xác đnh
đúng và đy đ các yêu cu đi vi bên đc bo lãnh (xác đnh sai s tin yêu cu
bo lãnh, thi gian bo lãnh cha tng xng vi thi gian có th xy ra thit hi…)
hoc do không kim tra k ni dung th bo lãnh ngân hàng phát hành (các điu
kin, chng t ngân hàng yêu cu xut trình trc khi thanh toán…) nên ngi th
hng có th gp ri ro ngân hàng kéo dài thi gian thanh toán, hoc nu xy ra
tranh chp, kin tng mt thi gian, chi phí và nh hng đn uy tín ca ngi th
hng. Ngoài ra, ngi th hng có th gp phi ri ro do bên đi tác cung cp
chng th bo lãnh gi và ngi th hng đã không kim tra, xác nhn th bo
lãnh vi ngân hàng trc khi nhn bo lãnh nên khi xy ra thit hi ngân hàng s t
chi thanh toán.
1.2
t đng bo lãnh t i
1.2.1 Khái nim phát trin hot đng bo lãnh ti các ngân hàng thng mi
Phát trin hot đng bo lãnh là hot đng ca ngân hàng nhm tìm cách gia
tng doanh s, s d bo lãnh cùng vi vic nâng cao cht lng hot đng này,
đm bo s gia tng bo lãnh an toàn và hiu qu (Lê Th Phng Tho, 2010).
Vic phát trin hot đng bo lãnh có th đc thc hin theo hai cách, đó là phát
trin hot đng bo lãnh theo chiu rng và phát trin hot đng bo lãnh theo chiu
sâu.

13


 Phát trin hot đng bo lãnh theo chiu rng: là vic ngân hàng thc hin
xâm nhp vào th trng mi, th trng mà khách hàng cha bit đn sn phm ca
ngân hàng mình.  đây, có th m rng hot đng theo vùng đa lý, theo đi tng
khách hàng.
- Phát trin hot đng bo lãnh theo vùng đa lý: là vic phát trin theo khu
vc đa lý hành chính nhm to thun li cho khách hàng đn giao dch, qua đó làm
tng s lng khách hàng, sn phm đc s dng nhiu hn.  có th phát trin
hot đng theo vùng đa lý đt hiu qu cao đòi hi phi có mt khong thi gian
nht đnh đ sn phm có th tip cn đc vi khách hàng và thích ng vi tng
khu vc và ngân hàng phi t chc đc mng li giao dch ti u.
- Phát trin hot đng bo lãnh theo đi tng khách hàng: Cùng vi vic m
rng hot đng theo vùng đa lý, có th m rng hot đng bng cách khuyn khích,
kích thích các nhóm khách hàng ca đi th cnh tranh chuyn sang s dng sn
phm dch v ca ngân hàng mình. Nu trc đây sn phm này ch nhm vào mt
đi tng nht đnh trên th trng thì nay thu hút thêm nhiu đi tng khác.
 Phát trin hot đng bo lãnh theo chiu sâu: là vic ngân hàng khai thác tt
hn th trng hin có ca mình, phân đon th trng đ tha mãn nhu cu muôn
hình, muôn v ca khách hàng.Vic thc hin phát trin hot đng bo lãnh theo
chiu sâu bng cách đa dng hóa sn phm bo lãnh. Vic đa dng hoá các hình
thc, phng thc bo lãnh mt mt s giúp cho ngân hàng có thêm nhiu sn phm
dch v đ phc v nhu cu ngày càng đa dng, phong phú ca khách hàng; mt
khác, giúp cho NHTM nâng cao kh nng cnh tranh, gim ri ro trong hot đng,
nâng cao đc t l thu nhp t dch v phi tín dng trên tng thu nhp. Có th đa
dng hóa hot đng bo lãnh ca ngân hàng theo nhiu chiu hng khác nhau:
- Phát trin dch v mi trên c s hoàn thin các dch v hin có c v ni
dung và hình thc.
- Phát trin dch v mi tng đi. ây là dch v mi đi vi mt s ngân

hàng nhng không mi đi vi ngân hàng khác và th trng. Phát trin dch v mi
theo phng thc này thng chi phí nghiên cu dch v không cao.
14


- Phát trin dch v mi tuyt đi. ây là dch v ngân hàng mi c đi vi
các ngân hàng và th trng.
1.2.2 Các ch tiêu đánh giá s phát trin hot đng bo lãnh ngân hàng
Hin nay, cha có mt h thng ch tiêu chung nào dùng xác đnh s phát
trin ca hot đng bo lãnh ti NHTM. Da theo nhng tiêu chí đánh giá s phát
trin ca hot đng bo lãnh ti NHTM Vietcombank (Trn Hà Minh Thng, 2009)
và s phát trin ca hot đng bo lãnh ti Agribank Qung Nam (Lê Th Phng
Tho, 2010), tác gi xin đa ra mt s ch tiêu đ đánh giá s phát trin dch v lãnh
ti NHTM.
1.2.2.1 Mt s ch tiêu đnh lng
Th nht là các ch tiêu đánh giá s tng trng quy mô th phn dch v
bo lãnh
-
lãnh ca ngân hàng ti mt thi
đim nht đnh. ây là ch tiêu mang tính thi đim. S gia tng hoc st gim ca
ch tiêu này cho thy s gia tng hoc st gim ca hot đng bo lãnh ngân hàng
so vi thi đim so sánh.
- tr các khon bo lãnh phát sinh trong mt
thi k nht đnh. ây là ch tiêu phn ánh tình hình hot đng bo lãnh ca ngân
hàng trong mt thi k nht đnh.
- S lng khách hàng s dng dch v bo lãnh: là s lng khách hàng đang
s dng sn phm dch v bo lãnh do ngân hàng cung cp. S lng khách hàng
đông đo và đi tng khách hàng s dng bo lãnh ngân hàng phong phú đa dng
là mt tiêu chí th hin s phát trin ca hot đng bo lãnh ngân hàng.
Th hai là ch tiêu đánh giá s tng trng thu nhp t dch v bo lãnh

doanh thu hot đng dch v ngoài lãi vay ca ngân hàng và có tính cht đánh giá
bao trùm hn c trong các ch tiêu đnh lng. Nó phn nh kh nng sinh li ca
hot đng bo lãnh. Ngun thu này đn t phí mà bên đc bo lãnh phi tr cho
15


NHTM khi s dng dch v này. Bên cnh vic phn ánh tình hình hot đng bo
lãnh, ch tiêu này còn phn ánh chính sách phí ca ngân hàng.
Tuy nhiên, đ đánh giá toàn din, ngoài s liu tuyt đi còn phi xem xét
doanh thu bo lãnh trong mi quan h tng quan vi doanh thu t hot đng khác
ca ngân hàng.
Th ba là các tiêu chí đánh giá kim soát ri ro trong dch v bo lãnh
-
t trng d n bo lãnh NHTM đã tr
thay cho khách hàng nhng khách hàng không tr đc n cho ngân hàng. Ch tiêu
này phn ánh cht lng ca hot đng bo lãnh.
- Tng giá tr thit hi ca dch v bo lãnh: là tng s tin ngân hàng b mt
đi do hot đng bo lãnh gây ra bao gm tin thanh toán cho bên th hng nhng
không thu hi li đc t bên đc bo lãnh và các chi phí liên quan đn quá trình
tranh chp, kin tng…
1.2.2.2 Mt s ch tiêu đnh tính
Th nht là s đa dng ca sn phm dch v bo lãnh cung cp
Danh mc sn phm, loi hình bo lãnh cung cp cho khách hàng phn ánh
mc đ đa dng v sn phm này do ngân hàng cung cp. Nu mt ngân hàng có
th thc hin đa dng hóa các loi hình bo lãnh chng t ngân hàng đó có uy tín,
ngun lc ln và thc s quan tâm trong vic phát trin v hot đng bo lãnh. Nh
vy, đa dng hóa các loi hình bo lãnh cng là mc tiêu mà các ngân hàng cn ti
trong quá trình phát trin hot đng bo lãnh.
Th hai là mng li ngân hàng đi lý
Mng li ngân hàng đi lý va là nhân t tác đng đn hot đng bo lãnh

va là ch tiêu đ đánh giá v th, nng lc và kh nng hp tác ca mt NHTM
trong giao dch quc t, trong đó có hot đng bo lãnh. Mt NHTM có mng li
ngân hàng đi lý rng khp s to điu kin thun li trong hot đng bo lãnh, đc
bit là bo lãnh nc ngoài.
Th ba là quy trình, th tc gii quyt h s
16


Th tc phát hành bo lãnh là mt trong các yu t khách hành rt quan tâm
khi la chn ngân hàng bo lãnh. Nu th tc bo lãnh nhanh gn thì gim bt đc
nhiu thi gian cng nh chi phí cho vic phát hành bo lãnh ca ngân hàng, và đi
vi khách hàng đó là s hiu qu. Tuy nhiên, bên cnh vic gim thiu nhng th
tc rm rà trong quá trình phát hành bo lãnh, ngân hàng vn cn đm bo đúng
quy trình nghip v và hp pháp. Có nh vy, hot đng bo lãnh mi thc s phát
trin.
Th t là ng dng công ngh trong qun lý ngân hàng
Quy trình Công ngh trong qun lý ngân hàng càng hin đi thì s rút ngn
thi gian đáp ng dch v bo lãnh cho khách hàng, giúp khách hàng d theo dõi,
qun lý đc h s bo lãnh và hn ch ri ro trong hot đng bo lãnh. Theo quan
đim trit hc, phát trin là mt quá trình tin lên t thp đn cao, t kém hoàn
thin đn hoàn thin. Phát trin không ch đn thun là tng lên hay gim đi v
lng mà còn có s bin đi v cht ca s vt hin tng. Mi vt phi luôn vn
đng và phát trin đ có th tn ti.
1.2.3 Ý ngha ca vic phát trin hot đng bo lãnh
1.2.3.1 i vi hot đng kinh doanh ca NHTM
Vic phát trin hot đng bo lãnh góp phn đa dng sn phm tín dng ca
ngân hàng bên cnh các nghip v truyn thng nh cho vay, chit khu, cho thuê
tài chính và phân tán ri ro tín dng do bo lãnh có th thc hin đi vi nhiu lnh
vc đa dng, không ch áp dng cho hot đng thng mi nh: bo lãnh thc hin
hp đng, bo lãnh thanh toán, bo lãnh cht lng … mà còn phc v cho lnh vc

tài chính nh: bo lãnh vay vn, bo lãnh np thu, bo lãnh d thu…
Các sn phm bo lãnh ngày càng đa dng và phong phú s có th đáp ng
đc mi nhu cu ca khách hàng khi đi tác đòi hi v bo lãnh. Th tc đn gin,
nhanh chóng, mc phí cnh tranh, cht lng bo lãnh tt s giúp ngân hàng ngày
càng thu hút nhiu khách hàng, góp phn thúc đy vic m rng các nghip v khác
nh: thanh toán, chuyn tin, chuyn đi và mua bán ngoi t trong nhng hp
đng kinh t ca khách hàng vi nc ngoài…, giúp NHTM bán thêm và bán chéo