BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHCM
HăNGCăMăPHNG
GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăMCă
THĨNHăCỌNGăCAăHOTăNG
BANCASSURANCEăTIăVITăNAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Tp. H Chí Minh – Nm 2014
BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHCM
HăNGCăMăPHNG
GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăMCă
THĨNHăCỌNGăCAăHOTăNG
BANCASSURANCEăTIăVITăNAM
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mƣăs:ă60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
PGS.TS. BÙI THăMAIăHOĨI
Tp. H Chí Minh – Nm 2014
MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
MCăLC
DANHăMCăCÁC KụăHIUăVITăTT
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
DANHăMCăCÁCăBIUă
PHNăMăU 1
CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăVăBANCASSURANCE VĨăCÁCăYUăT
TÁCăăNGăNăSăTHĨNHăCỌNGăCAăBANCASSURANCE 4
1.1.ăLỦălunăchungăvăBancassurance 4
1.1.1. Khái nim Bancassurance 4
1.1.2. Lch s hình thành và phát trin 5
1.1.3. Mô hình Bancassurance 6
1.1.3.1. Tha thun phân phi (Distribution agreement/ Marketing
partnership 6
1.1.3.2. Công ty liên doanh (Joint ventures) 7
1.1.3.2. Mô hình tp đoàn dch v tài chính (Financial services group) 7
1.1.4. Li ích và ri ro ca Bancassurance đi vi các bên tham gia 8
1.1.4.1. Li ích 8
1.1.4.2. Ri ro 10
1.1.5. Phân loi sn phm Bancassurance 11
1.1.5.1. Cn c vào tính cht sn phm 11
1.1.5.2. Cn c vào mc đ tích hp gia NH và CTBH 12
1.1.5.3. Cn c vào mc đ tích hp vi sn phm dch v NH 13
1.2. Cácăyuătătácăđng đnăsăthƠnhăcôngăcaăBancassurance 14
1.2.1. Mô hình hp tác gia NH và CTBH 14
1.2.2. Các yu t v phía CTBH 15
1.2.2.1. c tính ca sn phm: đn gin và gn vi sn phm NH 15
1.2.2.2. i mi sn phm trong thi gian ngn 16
1.2.2.3. Sn phm có phí thp 17
1.2.2.4. CLDV gii quyt bi thng 17
1.2.3. Các yu t v phía NH 18
1.2.3.1. H thng CNTT phù hp 18
1.2.3.2. Mng li NH bán l 19
1.2.3.3. Thng hiu 20
1.2.3.4. CLDV 21
1.2.3.5. Hot đng marketing, qung cáo và xúc tin bán hàng 22
1.2.3.6. Cam kt và h tr hp tác t phía NH 23
1.3. Tóm ttăcácănghiênăcuătrcăđơy 24
1.3.1. Các nghiên cu v yu t thành công ct lõi
(Critical Success Factor - CSF) 24
1.3.2. Các nghiên cu v yu t thành công ct lõi trong lnh vc
Bancassurance và mô hình Bancassurance chin lc 24
Kể TăLUỂ NăCHNGă1 28
CHNGă2: TÌNH HÌNH PHÁT TRIN CA BANCASSURANCE TI VIT
NAM,ăPHNGăPHÁPăNGHIểNăCU VÀ KT QU NGHIÊN CU 29
2.1.ăSălc v th trng Bancassurance ti Vit Nam 29
2.1.1. Quá trình hình thành ca Bancassurance ti Vit Nam 29
2.1.2. Thc trng hot đng Bancassurance hin nay ti Vit Nam 31
2.1.2.1. Vài nét chính v Bancassurance ti Vit Nam 31
2.1.2.2. Thành tu đt đc 33
2.1.2.3. Hn ch và nguyên nhân ca hn ch 35
2.2. Phng pháp nghiên cu 37
2.2.1. Phng pháp kho sát Delphi 37
2.2.2. Kim đnh du và hng Wilcoxon (Wilcoxon Signed Rank Test) 39
2.2.3. Phng pháp phân tích th bc (Analytic Hierarchy Process - AHP) 39
2.3. MôăhìnhănghiênăcuămuăvƠăgiăthuyt 42
2.3.1. Mô hi nh nghiên c u mâ u 42
2.3.2. Mô hinh nghiên c u gia thuyê t 43
2.4. Thit k nghiên cu 44
2.4.1. Kho sát Delphi ln 1 45
2.4.1.1. Mc tiêu và quy trình thc hin 45
2.4.1.2. Mu và thông tin mu 45
2.4.1.3. Phng pháp thu thp và x lý d liu 46
2.4.2. Kho sát Delphi ln 2 46
2.4.3. Kho sát AHP 47
2.4.3.1. Mc tiêu và quy trình thc hin 47
2.4.3.2. Mu và thang đo 47
2.4.3.3. Phng pháp thu thp và x lý d liu 48
2.5. Kê t qu nghiên c u 49
2.5.1. Kt qu kho sát Delphi ln 1 49
2.5.2. Kt qu kho sát Delphi ln 2 50
2.5.3. Kt qu kho sát AHP 52
Kể TăLUỂ NăCHNGă2 63
CHNGă3: GIIăPHÁPăNÂNG CAO MCăăTHĨNHăCỌNGăCA
HOTăNGăBANCASSURANCE TIăVITăNAM 64
3.1.ănhăhngăphátătrinăBancassuranceătiăthătrngăVităNam 64
3.1.1. V nhn thc ca ngi tiêu dùng 64
3.1.2. V quy đi nh pháp lý 64
3.1.3. V sn phm và mô hình liên kt 65
3.2.ăGiiăphápănơngăcaoămcăđăthƠnhăcông caăhotăđngăBancassuranceă
tiăVităNam 66
3.2.1. Tng cng mc đ cam kt và h tr t các cp qun lý ca NH 66
3.2.2. Giao KPI cho tng cán b qun lý và nhân viên kinh doanh 68
3.2.3. La chn mt mô hình Bancassurance thích hp 69
3.2.4. Nâng cao cht lng phc v khách hàng t phía NH 70
3.2.4.1. Phân công công vic gia nhân viên ca NH và CTBH 71
3.2.4.2. La chn nhân s có nng lc và nhit huyt 71
3.2.4.3. Tng cng công tác đào to 72
3.2.4.4. ng dng công nghê hin đi va tich h p hai hê thô ng CNTT
ca NH và CTBH vào các hot đng Bancassurance 75
3.2.4.5. Phân b nhân s Bancassurance hp lý 77
3.2.5. Thit k sn phm Bancassurance đn gin và tích hp vi sn phm
và các kênh phân phi hin có ca NH 78
3.2.6. i mi sn phm trong thi gian ngn 84
3.2.7. Gii pháp h tr t phía ban, ngành liên quan 87
3.2.7.1. Nâng cao vai trò và cht lng trong qun lý, điu hành 87
3.2.7.2. Tng cng công tác thanh tra, kim tra 88
3.3. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài 88
3.4. Hn ch ca đ tài và hng nghiên cu tip theo 89
Kể TăLUỂ NăCHNGă3 91
TĨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLCă1: Bng danh sách chuyên gia trong kho sát Delphi và AHP
PHăLCă2: Thang đo c ba n s du ng trong kha o sa t AHP
PHăLCă3: Bng câu hi kho sát Delphi ln 1 – vòng I
PHăLCă4: Bng thng kê mô t kt qu kho sát Delphi ln 1 – vòng I và bng câu
hi vòng II
PHăLCă5: Bng thng kê mô t kt qu kho sát Delphi ln 1 – vòng II và bng câu
hi vòng III
PHăLC 6: Bng thng kê mô t kt qu kho sát Delphi ln 1 – vòng III
PHăLCă7: Bng câu hi Delphi ln 2 – vòng I
PHăLCă8: Bng thng kê mô t kt qu kho sát Delphi ln 2 – vòng I và bng câu
hi vòng II
PHăLCă9: Bng câu hi kho sát AHP
PHăLCă10: Kt qu kim đnh Wilcoxon ca yu t “c tính sn phm: đn gin
và gn vi sn phm NH”
PHăLC 11: Kt qu kim đnh Wilcoxon ca yu t “i mi sn phm trong thi
gian ngn”
PHăLCă12: Kt qu kim đnh Wilcoxon ca yu t “CLDV gii quyt bi thng”
PHăLC 13: Kt qu kim đnh Wilcoxon ca yu t “Thng hiu”
PHăLC 14: Kt qu kim đnh Wilcoxon ca yu t “Cam kt và h tr hp tác t
phía NH, đc bit là cp qun lý”
PHăLC 15: Kt qu kim đnh Wilcoxon ca yu t “Công ty liên doanh”
PHăLC 16: Ma trn so sánh cp gia các tiêu chí chính
PHăLC 17: Ma trn so sánh cp gia các tiêu chí con thuc NH
PHă LC 18: Ma trn so sánh cp gia các tiêu chí con thuc Mô hình
Bancassurance
DANHăMCăCÁC KụăHIUăVITăTT
BHNT Bo him nhân th
BHPNT Bo him phi nhân th
CLDV Cht lng dch v
CNTT Công ngh thông tin
CSF Yu t thành công ct lõi
CTBH Công ty bo him
DNBH Doanh nghip bo him
HBH Hp đng bo him
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
TCTD T chc tín dng
TP Thành ph
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
Bng 2.1 - Liên kt Bancassurance tiêu biu ti Vit Nam đn ht nm 2013 29
Bng 2.2 - Ch s ngu nhiên RI 42
Bng 2.3 - Kt qu kim đnh Wilcoxon ca yu t “CLDV gii quyt bi thng” 50
Bng 2.4 - Bng thng kê mô t mc đ đng ý đi vi mô hình phân cp thc bc
trong kho sát Delphi ln 2 – vòng I và vòng II 51
Bng 2.5 - Kt qu kim đnh Wilcoxon ca mô hình phân cp th bc 51
Bng 2.6 - Kí hiu và mô t các bin trong mô hình 53
Bng 2.7 - Ma trn so sánh cp gia các tiêu chí chính, Véc t đ u tiên W
21
và ch
s nht quán tng ng 55
Bng 2.8 - Ma trn so sánh cp gia các tiêu chí ph, Véc t đ u tiên W
32
và ch
s nht quán tng ng 55
Bng 2.9 - Siêu ma trn trng s 57
Bng 2.10 - Bng tng hp đim và xp hng mc đ quan trng các yu t có tác
đng đn thành công ca Bancassurance ti Vit Nam 62
Bng 3.1 - Các tiêu chí cn xem xét đ thit k sn phm bo him đn gin 79
Bng 3.2 - Thit k sn phm Bancassurance tích hp vi sn phm dch v
ca NH 81
Bng 3.3 - Thit k sn phm Bancassurance tích hp vi kênh phân phi
ca NH 84
DANHăMCăCÁCăBIUă
Hình 1.1 - Mô hình Bancassurance da trên mc đ kt hp gia NH và CTBH 8
Hình 1.2 - Li ích ca NH khi tham gia Bancassurance 9
Hình 1.3 - Mi tng quan gia cu trúc ca sn phm vi cu trúc mô hình
Bancassurance 12
Hình 2.1 - Doanh thu và tc đ tng trng ca mt s liên kt bo him - NH ti
Vit Nam đn ht nm 2013 34
Hình 2.2 - Mô hinh phân câ p đn gia n 40
Hình 2.3 - Mô hình mâ u vê hê thô ng phân câ p th bâ c 43
Hình 2.4 - Mô hình gi thuyt v h thng phân cp th bc 44
Hình 2.5 - Lu đ quy trình nghiên cu 44
Hình 2.6 - Quy trình các bc thc hin Delphi ln 1 45
Hình 2.7 - Quy trình các bc thc hin kho sát AHP 47
Hình 2.8 - So sánh cp gia hai yu t bt kì 47
Hình 2.9 - Siêu ma trn khái quát 48
Hình 2.10 - Mô hình phân cp th bc t kt qu kho sát Delphi ln 2 52
Hình 2.11 - Ma trn so sánh cp gia các tiêu chí con ca CTBH 54
Hình 3.1 - Phân công nhân s cn c vào mc đ phc tp ca sn phm 71
1
PHN M U
1. Săcnăthit ca đ tài
Bancassurance là thut ng mô t s kt hp các sn phm và sn phm ca
Ngân hàng và Công ty bo him thông qua mt kênh phân phi cho cùng mt c s
khách hàng.
Bancassurance xut hin th trng Vit Nam t nm 1993, và đang tr thành
mt xu hng tt yu đ các công ty bo him và ngân hàng trong nc hng ti vì
nhng li ích thit thc. Hin nay khi h thng Ngân hàng thng mi Vit Nam đang
trong l trình tái cu trúc, vic hng đn các kênh phân phi mi nh Bancassurance
là mt yêu cu khách quan đ các ngân hàng đm bo mt ngun thu b sung an toàn,
tit kim chi phí, khng đnh thng hiu và to nên li th cnh tranh hiu qu.
Tuy nhiên trong thc t, các nhà qun lý thng gp khó khn khi xác đnh đâu
là nhng yu t thành công ct lõi ca Bancassurance. Do đó, vic nghiên cu đ tài
này là cn thit, h tr các nhà qun lý trong vic phân b ngun lc vào các yu t
quan trng nht nhm đm bo Bancassurance đt đc mc đ thành công cao nht.
Xut phát t nhn thc trên, vic thc hin đ tài “GIIăPHÁPăNỂNGăCAOă
M CăỌ THÀNH CÔNG CA HOTăNGă BANCASSURANCE TI VIT
NAM”ăcó ý ngha thit thc c v lý lun ln thc tin.
2. Mc tiêu nghiên cu
Trên c s lý lun và phân tích các yu t có tác đng đn s thành công ca
Bancassurance ti th trng Vit Nam, bài nghiên cu giúp các nhà qun lý phân b
hoc điu chnh ngun lc đu t vào các yu t thành công ct lõi ca
Bancassurancen mt cách hiu qu, t đó nâng cao kh nng thành công ca kênh
phân phô i này.
3. iătng nghiên cu và phm vi thu thp d liu
i tng nghiên cu: hot đng Bancassurance ti Vit Nam.
2
Phm vi thu thp d liu: các Công ty bo him và các Ngân hàng ti Vit Nam
trong giai đon 2005 - 2013. Do gii hn v thi gian và ngun lc nên lun vn ch
tp trung nghiên cu trên góc đ nhìn nhn ca Công ty bo him và Ngân hàng,
không đ cp đn quan đim ca ngi tiêu dùng và các yu t thuc môi trng kinh
t v mô.
4. D liu và phngăphápănghiênăcu
Vic nghiên cu đ c thc hin theo ba giai đon:
Giai đon 1: cn c vào c s lý lun và các bng chng thc tin t các đ tài
v Bancassurance trc đây đ xác đnh các tiêu chí có nh hng đn s thành công
ca Bancassurance, xây dng thang đo và thit lp Bng câu hi kho sát theo phng
pháp Delphi phc v cho quá trình nghiên cu đnh lng.
Giai đon 2: ly ý kin ca các chuyên gia trong lnh vc Bancassurance thông
qua bng câu hi nhm xác đnh các yu t trong mô hình và mô hình cu trúc th bc
ca các yu t đó.
Giai đon 3: t kt qu giai đon 2, s dng phng pháp phân tích AHP đ
đo lng mc đ quan trng ca tng yu t.
Mu và thông tin mu: kho sát đc thc hin ti hai khu vc Thành ph H
Chí Minh và Hà Ni. i tng chn mu là nhng chuyên gia v Bancassurance đư
và đang công tác ti các ngân hàng và công ty bo him ti Vit Nam, kho sát đc
thc hin bng phng pháp phng vn trc tip thông qua bng câu hi.
Phng pháp x lý và phân tích d liu: s dng k thut x lý d liu bng
phn mm Excel, SPSS và Superdecison, bao gm ba bc chính: (1) Kim đnh mc
đ nht quán ca kt qu kho sát Delphi; (2) o lng mc đ quan trng ca tng
yu t bng siêu ma trn trng s; (3) Kim tra các ch s nht quán ca mô hình AHP.
5. Kt cu lunăvn
Ni dung ca lun vn bao gm ba chng:
3
Chngă1:ăCăs lý lun v Bancassurance và các yu t tácăđngăđn s
thành công ca Bancassurance
Gm nhng ni dung: mt s c s lý thuyt v Bancassurance, các yu t tác
đng đn s thành công ca Bancassurance, tóm tt các nghiên cu trc đây.
Chngă2: Tình hình phát trin ca Bancassurance ti VităNam,ăphngă
pháp nghiên cu và kt qu nghiên cu
Gm nhng ni dung: gii thiu s lc v quá trình hình thành và phát trin
ca Bancassurance ti th trng Vit Nam, phng pháp nghiên cu, quy trình nghiên
cu, thông tin mu, phân tích d liu và kt qu phân tích d liu.
Chngă 3: Gii pháp nâng cao mcă đ thành công ca hotă đng
Bancassurance ti Vit Nam
Gm nhng ni dung: đnh hng phát trin Bancassurance ti th trng Vit
Nam, đ xut mt s gii pháp đi vi ngân hàng, công ty bo him và c quan chc
nng nhm nâng cao mc đ thành công ca Bancassurance, ý ngha thc tin và đóng
góp ca đ tài, hn ch ca đ tài và đ xut hng nghiên cu tip theo.
4
CHNGăI:ăCăS LÝ LUN V BANCASSURANCE VÀ CÁC YU
T TÁCăNGăN THÀNH CÔNG CA BANCASSURANCE
1.1. Lý lun chung v Bancassurance
1.1.1. Khái nim Bancassurance
Thut ng Bancassurance đc kt hp t hai cm t: ngân hàng (bank) (NH)
và bo him (insurance). Có nhiu đnh ngha khác nhau v Bancassurance, sau đây là
mt vài đnh ngha riêng bit:
Bancassurance là quá trình s dng các mi quan h gia NH vi khách hàng
đ bán các sn phm bo him nhân th (BHNT) và bo him phi nhân th (BHPNT),
s liên kt này đc xem là con đng t nhiên đ CTBH phát trin mt cách hiu qu
(World Bank, 2012).
Hay Alan Leach (trích trong Munich Re, 2001) mô t Bancassurance là s tham
gia ca các NH, NH tit kim (savings banks) và t chc tín dng (TCTD) nhà
(buidling society)
1
trong vic sn xut, tip th và phân phi sn phm bo him.
Các t chc bo him và tái bo him ni ting trên th gii cng đnh ngha
Bancassurance theo nhiu cách khác nhau, chng hn nh:
Swiss Re (2007): Bancassurance có th đc mô t là mt chin lc ca các
NH hoc CTBH vi mc tiêu làm cho th trng tài chính hot đng mt cách ít hoc
nhiu tích hp hn.
Munich Re (2001): Bancassurance là vic cung cp các sn phm hoc dch v
bo him và NH thông qua mt kênh phân phi chung và/ hoc các c s khách hàng
nh nhau.
1
Mt loi hình t chc tài chính cung cp các dch v NH và dch v tài chính khác cho các thành viên, cách thc hot đng
tng t nh công đoàn tín dng M, trong đó ch s hu đng thi là thành viên. Các t chc này chuyên cung cp các
khon cho vay th chp và các tài khon tin gi thanh toán, đc đm bo bi các CTBH.
5
Hip hi bo him và tái bo him liên minh Châu Âu (Insurance Europe) đnh
ngha Bancassurance là vic cung cp dch v bo him bi các NH theo mt cách tip
cn tích hp.
Hc vin Qun lý bo him quc t (IRMI) giài thích Bancassurance là t mô t
vic tip th và bán các sn phm bo him thông qua các kênh phân phi NH. Quá
trình này cho phép các NH và CTBH xác đnh khách hàng mi và to ra các sn phm
b sung.
Trong mt bài nghiên cu v Bancassurance ca World Bank nm 2012,
Bancassurance là quá trình s dng các chi nhánh ca NH và h thng mng li
khách hàng nhm thúc đy doanh s bán hàng ca CTBH.
T các đnh ngha trên, Bancassurance có th hiu mt cách gin đn nht là
vic các NH hoc kt hp vi các CTBH hoc t cung cp các sn phm bo him cho
khách hàng ca mình. Vic tham gia ca NH có th nhiu cp đ khác nhau tùy theo
mô hình Bancassurance trin khai.
1.1.2. Lch s hình thành và phát trin
Trong mt nghiên cu ca SCOR (2005), Bancassurance đc khng đnh xut
hin ln đu ti Pháp và Tây Ban Nha. u nhng nm 1970 ti Pháp, hai công ty
BHNT và bo him chung là ACM (Assurances du Crédit Mutuel) và Vie et IARD
chính thc đi vào hot đng, t bo him cho các khon n tín dng t khách hàng ca
mình. S thành lp ca hai t chc này đc xem là tin thân ca Bancassurance mà
cho đn 15 nm sau đó mi thc s bùng n và phát trin.
Trong khi đó ti Tây Ban
Nha, vào đu nhng nm 1980, Banco De Bilbao đư mua li phn ln c phn ca
EUROSEGUROS SA, vn là mt CTBH và tái bo him. Ban đu các NH ch nm
quyn kim soát trên phng din tài chính, vì lut lúc by gi không cho phép NH
tham gia vào các hot đng bo him. Mãi cho dn nm 1991 thì lut này đc bãi b
và sau đó nhóm nm t chc Bancassurance hàng đu ca Tây ban nha (Vida Caixa,
6
BBVA, SHC Seguros, Aseval, Mapfre Vida) đư kim soát 1/3 th trng BHNT ti
quc gia này.
Trong thi gian này, rt nhiu NH và CTBH trên khp các la đa nhanh chóng
bc vào cuc đua. Ti B, mt trong các tp đoàn bo him hàng đu là AG đư liên
kt vi Générale de Banque thành lp CTBH nhân th Alpha Life vào nm 1989. Mt
nm sau đó ti Hà Lan, AMEV N.V. bt đu hp tác vi VSB. Châu Á,
Bancassurance thu hút s chú ý ca NH Hàn Quc sau khi chính ph cho phép vào
nm 2003. Còn ti Thái Lan nm 2004, Fortis ký hp đng vi tp đoàn Muang Thai
đ bán BHNT và BHPNT, sau đó nm gi 25% c phn ca Muang Thai.
Bancassurance cng dn phát trin nhiu nc Châu Á khác nh Trung Quc, Nht
Bn, n , Singapore, Malaysia, v.v
1.1.3. Mô hình Bancassurance
Chin lc Bancassurance trong thc t vô cùng đa dng nên không có mt mô
hình nào đc xem là tiêu chun hay tt nht cho các bên tham gia. Theo Nigh và
Saunders (2003-2004), cn c vào mc đ liên kt gia nhà cung cp sn phm và nhà
phân phi, Bancassurance có ba hình thc c bn và truyn thng nh sau:
Tha thun phân phi
Công ty liên doanh
Tp đoàn dch v tài chính
1.1.3.1. Tha thun phân phi (Distribution agreements/ Marketing
partnership)
c đim hot đng: NH ch đóng vai trò tip th và bán các sn phm ca mt
hay nhiu CTBH thông qua hp đng đi lý/ môi gii mà không tham gia vào quá trình
thit k sn phm hay qun lý hp đng. NH hng hoa hng môi gii hoc mt phn
li nhun bán hàng tùy theo tha thun vi đi tác.
u đim: cách thc thành lp và hot đng đn gin, nhanh chóng, chi phí đu
t ban đu thp, sn phm bo him cung cp bi NH có th tr thành thng hiu nu
7
NH làm tt vai trò đi lý. Ngoài ra nu NH liên kt vi nhiu CTBH cùng mt lúc, s
cnh tranh gia các CTBH s giúp NH chn la đc sn phm tt nht đ cung cp
cho khách hàng ca mình.
Nhc đim: NH không ch đng đc trong vic thit k các sn phm đáp
ng đúng nhu cu khách hàng. Ngoài ra, d liu khách hàng mà NH đng ý chia s khá
gii hn nên CTBH có rt ít quyn kim soát đi vi khách hàng mc tiêu. Vn đ cht
lng dch v (CLDV) cng rt đáng lo ngi vì khách hàng không đc t vn chuyên
môn và không nm rõ bên nào chu trách nhim cho sn phm bán ra.
1.1.3.2. Công ty liên doanh (Joint ventures)
c đim hot đng: NH vi mt hoc nhiu CTBH cùng thành lp CTBH mi
đ kinh doanh, cùng s hu các sn phm và c s d liu khách hàng. Mc đ kt hp
gia NH và CTBH cao hn so vi mô hình th nht do đó đòi hi s cam kt mnh m
và dài hn t c hai phía.
u đim: NH và CTBH có quyn s hu chung v sn phm và c s d liu
khách hàng. Công ty liên doanh đc chuyn giao các kin thc chuyên môn và d liu
khách hàng. Ngoài ra, s cam kt dài hn và mnh m cùng vi các khon đu t t hai
phía giúp công ty liên doanh có tim lc tài chính n đnh và CLDV đc đm bo hn
so vi mô hình đu.
Nhc đim: đòi hi vn đu t đáng k ban đu. V dài hn, các bên s gp
khó khn hn trong vic cân bng quyn qun lý và đóng góp các ngun lc. Ngoài ra,
do cu trúc mô hình tng đi phc tp, có nhiu bên tham gia hn nên vic cung cp
sn phm ra th trng tng đi chm.
1.1.3.3. Mô hình tpăđoƠnădch v tài chính (Financial services group)
c đim hot đng: là hình thc kt hp cao nht, các hot đng và h tng ca
hai bên hoàn toàn kt hp vi nhau, đòi hi s cam kt mnh m và lâu dài t c hai
phía. Tiêu biu cho mô hình này là NH thành lp CTBH riêng, hoc NH và CTBH
cùng thuc mt tp đoàn tài chính (công ty m).
8
u đim: vì có mc đ liên kt cao nht nên không có gii hn trong vic chia
s và s dng c s d liu khách hàng gia các bên, vn hóa kinh doanh là đng nht
và đc xem là “ca hàng mt đim đn” (one-stop-shop) cung cp các gói sn phm
dch v tài chính đy đ và đa dng nht.
Nhc đim: cn có khong đu t khá ln đ thành lp lúc ban đu và duy trì
các hot đng nh marketing, các chin dch bán hàng, nâng cp h thng công ngh
thông tin (CNTT). Ngoài ra, ri ro thng hiu có nguy c b pha loãng nu mt trong
các đn v tích hp hot đng kém hiu qu.
Trong bài nghiên cu này, tác gi da trên quan đim ca Nigh và Saunders
(2003), ly ba mô hình trên đ làm c s lý thuyt cho các phn nghiên cu tip theo.
Hình 1.1 - Mô hình Bancassurance da trên mcăđ kt hp gia NH và
CTBH
Ngun: Nigh và Saunders (2003)
1.1.4. LiăíchăvƠăriăroăcaăBancassurance điăviăcácăbênăthamăgia
1.1.4.1.ăLiăíchă
Dù tn ti bt c mô hình nào, Bancassurance luôn đc xem là kênh tích hp
dch v tài chính đa dng giúp các bên tham gia đt đc nhiu li ích và ti u hóa s
tin ích trong cuc sng hàng ngày.
i) i vi NH
Th nht, các NH có th ct gim chi phí thông qua Li th kinh t nh quy mô
(Economies of scale) và Li th kinh t nh đa dng hóa danh mc (Economies of
scope). Mt ví d ca Li th kinh t nh đa dng hóa danh mc là khi các NH thit
Cao
NH và CTBH
cùng thuc tp
đoàn tài chính
Công ty liên doanh
Tp đoàn dch v tài
chính
Tha thun phân phi
Mc đ kt hp
Phc tp
(liên kt chin lc)
n gin
S hu bi NH và
CTBH
NH thành lp
CTBH
Thp
9
lp d liu khách hàng và đi ng nhân s cho Bancassurance, h có th tn dng
ngun d liu và nhân s này đ bán các dch v sau đó vi chi phí gia tng nh. Ngoài
ra, NH bán càng nhiu sn phm bo him thì tng chi phí trung bình ca mi sn
phm càng gim. ây chính là Li th kinh t nh quy mô (Jongeneel, 2011).
Th hai, vic cung cp mt tp hp các sn phm tài chính ti mt ni duy nht
s ci thin mi quan h vi khách hàng, t đó h tr ngun thu nhp dài hn ca NH.
Các hot đng bo him còn giúp nâng cao đòn by tài sn thng hiu ca NH và m
rng quy mô hot đng mt cách đáng k (Young, trích trong Jongeneel, 2011).
Li ích cui cùng là đa dng hóa ri ro. Bancassurance đem li cho NH mt
ngun thu nhp ngoài lưi khá n đnh và an toàn, gim s ph thuc vào Lưi sut biên
vn là ngun thu nhp chính nhng có tính bin đng và nhiu ri ro.
Hình 1.2 - LiăíchăcaăNHăkhiăthamăgiaăBancassurance
Ngun: Jongeneel (2011)
ii) i vi CTBH
Th nht là tng doanh thu và gim chi phí. Thông qua Bancassurance, CTBH
có th ct gim chi phí phân phi và gim giá bán sn phm vì tn dng các Li th
kinh t nh đư đ cp trên. Bancassurance còn cho phép s hin din ca CTBH
Li ích ca NH
Gim chi phí
Tng doanh thu
Tng li nhun
Li th
kinh t nh
quy mô
a dng hóa ri ro
Li th kinh t
nh đa dng
hóa danh mc
Gia tng lòng
trung thành ca
khách hàng
Tng thu
nhp trc
tip
M rng
quy mô hot
đng
10
trong các vùng lãnh th mà h cha đc đi din thông qua nhng ni có chi nhánh
NH hot đng. Bng cách này, CTBH không cn phi xây dng mng li đi lý riêng,
đòi hi tn rt nhiu thi gian và tin bc (Krstić và ctg, 2011). Ngoài ra, chi phí đ
mua các ngun d liu khách hàng có sn và khng l t kênh Bancassurance tng
đi r hn so vi kênh môi gii bo him hay đi lý (Jongeneel, 2011). Các CTBH còn
đc hng li gián tip t hình nh thng hiu và s tin cy mà ngi tiêu dùng
dành cho NH (SCOR, 2005).
Th hai là gim thiu ri ro. Mt nguyên tc trong bo him là các khách hàng
có cùng ri ro s đc xp vào mt “nhánh ri ro chung” (pool of risk). Vic tham gia
vào Bancassurance rõ ràng giúp CTBH gim thiu ri ro do các nhánh có nhiu khách
hàng đi din hn. Cho đn thi đim hin ti, tuy không có nhiu nghiên cu v các
tác đng ca ri ro đi vi CTBH khi tham gia vào Bancassurance, tuy nhiên, li ích
phân tán ri ro gn nh là đng lc mnh m đ h bc chân vào cuc đua này
(Jongeneel, 2011).
iii) i vi khách hàng
Ngi tiêu dùng đc tip cn nhiu hn đn danh mc các sn phm và dch
v tài chính đa dng vi giá bán r hn vì chi phí phân phi đc ct gim. Ngoài ra,
phng thc thanh toán phí bo him đc đn gin hóa và tin li khi phí đc thu
trc tip t tài khon ca khách hàng trong khi mng li chi nhánh ca NH thng
rng khp hn so vi các ca hàng đi lý bo him (SCOR, 2005).
1.1.4.2. Ri ro
Th nht là kh nng các NH không đt tiêu chun đi lý: mt s CTBH do
không tìm hiu k nng lc ca đi tác, nhng ngi không có giy phép bán bo
him, hoc không đáp ng đ các tiêu chun cn thit đ tr thành mt đi lý. ây là
mt nhc đim ln khin các NH thng b cáo buc ch bit bán bo him đ đt
mc tiêu riêng và đi trái vi ý ngha thc s ca Bancassurance (Yohanna, 2012).
11
Th hai, nhiu bng chng thc t cho thy nhân viên NH rt th vi vic bán
bo him dn đn dch v nghèo nàn. Ngoài ra, nu mt giám đc NH, ngi trc đây
ký kt các hp đng hp tác Bancassurance chuyn công tác, nhng ngi k nhim
sau đó có th không còn quan tâm đn Bancassurance. Nói cách khác, s rt khó khn
đ quy trách nhim cho bt c ai. Nh vy, khách hàng s chu thit thòi nhiu nht
trong khi NH ln CTBH s b tai ting (Yohanna, 2012).
Th ba, Bancassurance là ni các t chc tài chính trng tâm ca nn kinh t
gp g nhau. Mc đ phc tp ca hình thc liên kt này có th khin các c quan
chc nng gp khó khn trong quá trình giám sát và qun lý (Hanover Re Group,
2005).
Th t, khác bit trong vn hóa kinh doanh đc đánh giá là mt trong nhng
khó khn mà c NH và CTBH đôi khi không th vt qua. Chng hn, các công ty
BHNT thng đi lin vi công tác tip th, t vn bán hàng và bi thng. Ngc li,
vn hóa ca Ngân hàng thng mi (NHTM) thng da trên nn tng xây dng các
mi quan h, ít ri ro, và các sn phm có tính cht bi thng ít khi liên quan đn hot
đng kinh doanh hàng ngày (Venkitaramanan, trích trong Hoosen, 2006).
1.1.5. Phân loi sn phm Bancassurance
Có nhiu cách đ phân loi sn phm. Trên thc t ngi ta thng đ cp đn
sn phm theo ba tiêu chí nh sau:
1.1.5.1. Cnăc vào tính cht ca sn phm
Theo VRL KnowledgeBank (2007), cn c vào tính cht ca sn phm thì gm
ba loi sau đây:
Th nht là nhóm sn phm BHNT – dòng sn phm ct lõi và truyn thng ca
Bancassurance, gm hai loi c bn là bo him đn thun và bo him kt hp vi
đu t. ây là sn phm khá phc tp, có s hin din ca nhiu loi ri ro nên đòi hi
cht lng ca t vn viên, phí bo him đt hn và thi gian đóng phí dài hn rt
12
nhiu so vi sn phm BHPNT. Các quy đnh phát hành và bo lưnh cng ht sc cht
ch và tn nhiu khong chi phí đáng k đ đu t.
Nhóm th hai gm nhng sn phm BHPNT đi kèm vi các sn phm vay ca
NH nhm mc đích bo v cho khon vay đó. nhiu th trng, hn mt na s
khon cho vay bán l đc bán đính kèm vi bo him.
Cui cùng là các sn phm BHPNT bán đc lp vi sn phm NH, ph bin có
bo him nhà và tài sn, bo him chi phí y t, ô tô, du lch, vt nuôi, v.v. Dòng sn
phm này đc ghi nhn là chi phí đu t không cao nhng mang li ngun li nhun
hp dn, yêu cu t vn ít và có th bán vi s lng ln ngay ti quy giao dch, gi
th tip th hoc thông qua nhân viên tng đài t vn.
1.1.5.2. Cnăc vào mcăđ tích hp gia NH và CTBH
Mt cách phân loi khác là da vào mc đ tích hp gia NH và CTBH.
Hình 1.3 - Miătngăquanăgia mcăđ phc tp ca sn phm vi mcăđ tích
hp ca NH và CTBH
Ngun: Munich Re (2001)
Theo mô hình trên, BNP Paribas Cardif đư đa ra ba nguyên tc c bn hng
dn vic phát trin sn phm tùy tng giai đon phát trin ca Bancassurance nh sau:
Phc tp
n gin
Th đng
Ch đng
Sn phm
Mc đ tham
gia ca NH
Li nhun biên
tng dn trên mi
sn phm
13
Khi Bancassurance mi thành lp, sn phm ca giai đon này càng đn
gin càng tt, yêu cu chuyên môn ít, có th bán ra vi s lng ln trong thi gian
ngn, gn gi vi hot đng kinh doanh thng ngày ca NH nh huy đng vn và cho
vay. Mt s sn phm tiêu biu nh: BHNT (không kèm đu t), bo him tai nn/ t
vong cho ngi gi tin hay các gói bo him cho ch th.
Khi Bancassurance phát trin tm cao hn vi các ngun lc đc m
rng (vn phòng chi nhánh, c s vt cht, trình đ qun lý và chuyên môn), ngoài các
sn phm đn gin giai đon đu vn đc tip tc duy trì và phát trin, nhà qun lý
có th m rng danh mc vi mt vài sn phm có đ phc tp cao hn. Mt s sn
phm tiêu biu nh: bo him thanh toán tín dng cho ngi đi vay, bo him chi phí y
t hay bo him sc khe kt hp.
Cui cùng khi Bancassurance bc vào giai đon tng trng mnh vi
mc đ tích hp cao, các sn phm bo him có tính chuyên môn cao s đc tp trung
phát trin. Mt s sn phm tiêu biu nh: bo him tài sn, bo him trách nhim,
BHNT kt hp đu t, bo him sc khe cao cp.
Cn lu ý trong bt k giai đon nào, bo him phi là sn phm b sung ch
không phi cnh tranh vi các sn phm NH, nu không, mt t l thu nhp t sn
phm NH s b chuyn vào bo him (Wallerich, trích trong SCOR, 2005).
1.1.5.3. Cnăc vào mcăđ tích hp vi sn phm dch v NH
Theo Ramesha (2008?), cn c vào mc đ tích hp vi sn phm dch v NH
thì có hai loi sau:
Th nht là các sn phm bo him “đng mt mình” (stand-alone insurance
products), tc không kt hp vi bt kì sn phm hay dch v nào khác ca NH. Trong
trng hp này, NH ch thc hin tip th bo him nh mt danh mc khác đng bên
cnh các sn phm dch v NH có sn. Ngoài ra, thng hiu ca bo him và NH
cng hoàn toàn tách bit.
14
Th hai là sn phm bo him liên kt vi sn phm và dch v NH. Các nhà
qun lý đư sm nhn ra rng, sn phm bo him nu “đng mt mình” s rt khó tn
ti, chúng cn phi đc liên kt vi sn phm NH đ tn dng nhiu li th. Do đó, t
ch ch là sn phm bán kèm trong danh mc, bo him ngày nay đóng vai trò quan
trng giúp khách hàng thit lp mt danh mc hn hp gm các tài sn tài chính đi
cùng vi các phng án gim thiu ri ro xung mc thp nht có th (Olson, trích
trong Ramesha, 2008?).
1.2. Các yu t tácăđng đn s thành công ca Bancassurance
Trong thc t, rt khó xác đnh các yu t mang tính quyt đnh đn s thành
công ca Bancassurance, vì còn ph thuc vào tình hình kinh t, lch s và nn vn hóa
ca mi quc gia. Tuy nhiên thông qua nhiu bài nghiên cu trc đây và vic phân
tích các trng hp thành công đin hình ca Bancassurance trên toàn th gii, có th
xác đnh mt s yu t then cht có tác đng đn s thành công ca Bancassurance,
đc trình bày trong các mc bên di.
1.2.1. Mô hình hp tác gia NH và CTBH
ây đc xem là bc đi quan trng đu tiên. NH và CTBH trc khi bt tay
tham gia cn phi nm rõ mc tiêu, các ngun lc tài chính sn có, môi trng pháp lý
và s khác bit trong vn hóa kinh doanh. Mt mô hình tích hp hoàn toàn vi mt c
s h tng duy nht thng làm tng hiu qu hot đng và gim chi phí phân phi đn
mc ti thiu. Tuy nhiên, nhiu nhà qun lý li thâ y thi ch h p v i mô hình tha thun
phân phi đn gin và linh hot. Chng hn nh mt s quc gia Châu Âu, mô hình
Bancassurance mc đ tích hp cao là ph bin vì s liên kt cht ch giúp các bên
d dàng to ra và duy trì n đnh các mc tiêu dài hn đt ra ban đu (Takeuchi, 2013).
Trong khi ti Châu Á, các mô hình tích hp thp có tính ph bin hn (SCOR, 2005).
Kt qu nghiên cu ca Moss (2008) v Bancassurance ti th trng Châu Âu
khng đnh rng, không mt mô hình liên kt nào đc chng minh là thành công trong
mi trng hp, tuy nhiên mt vài mô hình ph bin nht và tiêu biu cho các quc gia
15
có Bancassurance rt phát trin đư đc tác gi đúc kt li, bao gm: Tích hp hoàn
toàn (B, Pháp, Tây Ban Nha, Ý, Hà Lan); Liên minh chin lc (Pháp, Ý, Thy S);
Tha thun phân phi (Pháp, Hà Lan, c). Artikis (2008) cng đng quan đim cho
rng ba mô hình này hin đang thng tr th trng cho đn thi đim hin ti.
Quan đim mô hình liên kt có tác đng đn thành công ca Bancassurance
cng đc trình bày trong nhiu nghiên cu khác nh: Benoist (2002), Fan và Lee
(2010, 2013), Night và Saunders (2003), SCOR (2005).
Nh vy, gi thuyt nghiên cu đc đt ra: Mô hình hp tác gia NH và CTBH
có tác đng đn s thành công ca Bancassurance.
1.2.2. Các yu t v phía CTBH
1.2.2.1. c tính ca sn phm: đnăgin và gn vi sn phm NH
Sn phm Bancassurance nên đc thit k vi ni dung đn gin, d hiu, có ít
s la chn và tp trung vào các nhu cu ph bin nht ca khách hàng, ngay c khi
tính cht ca chúng là thc s phc tp (SCOR, 2005).
Theo nghiên cu ca The Boston Consulting Group (1999, 2009), nhiu khách
hàng cm thy giao dch qua môi gii hay đi lý bo him khá phc tp và tn nhiu
thi gian. Bancassurance có th vt qua nhc đim ca đi th thông qua các sn
phm càng đn gin càng tt, quy trình và th tc mua bán phi cc kì nhanh gn và
tin li. Ti Châu Âu, nhiu t chc Bancassurance thm chí bán các hp đng BHNT
có giá tr cao ch sau 15 phút gp g và thm đnh khách hàng. in hình nh Crédit
Agricole đư thay th các hp đng bo him (HBH) dày hàng chc trang giy bng
giy chng nhn b túi ngn gn vi ngôn t bình dân vi ngi đc hn. Ngc li
Anh, Bancassurance chm phát trin là do NH bán các sn phm bo him khá phc
tp và rm rà, do đó nguyên tc vàng là sn phm càng đn gin thì t l thành công
s càng cao (Moss, 2008).
c tính th hai là bo him phi đc tích hp vi sn phm ca NH, tc đng
b vi quy trình bán hàng, các kênh phân phi và phng pháp qun lý ca NH, yu t