B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j
NGUYN THIÊN ÂN
GII PHÁP M RNG TÍN DNG
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
KIÊN LONG
Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN: PGS.TS TRM TH XUÂN HNG
THÀNH PH H CHÍ MINH – 2010
LI CAM OAN
Tôi cam đoan lun vn này là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa
hc đc lp và nghiêm túc ca cá nhân.
Các s liu và kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc, có ngun gc
rõ ràng, đc trích dn và phát trin t các tài liu, các công trình nghiên cu đã
đc công b, tham kho các tp chí chuyên ngành và các trang thông tin đin t.
Nhng quan đim đc trình bày trong lun vn là quan đim cá nhân. Các
gi
i pháp nêu trong lun vn đc rút ra t nhng c s lý lun và quá trình nghiên
cu thc tin.
Tác gi
Nguyn Thiên Ân
MC LC
Mc lc
Danh mc các ký hiu, các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các đ th
PHN M U 1
1. Tính cp thit ca đ tài. 1
2. i tng và phm vi nghiên cu 2
3. Mc tiêu nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. óng góp ca đ tài. 3
6. Kt cu ca đ tài. 3
Chng 1: C S LÝ LUN V M RNG TÍN DNG NGÂN HÀNG
THNG MI 4
1.1. M rng tín dng ti các ngân hàng thng mi 4
1.1.1. Khái nim m rng tín dng ngân hàng 4
1.1.2. Nhng nhân t c bn tác đng đn m rng tín dng ngân hàng 6
1.1.2.1. Nhân t ch quan 6
1.1.2.2. Nhân t khách quan 7
1.1.3. Xu hng m rng tín dng ngân hàng 8
1.1.4. Ý ngha và h lu ca m rng tín dng ngân hàng 8
1.1.4.1. Ý ngha ca m rng tín dng ngân hàng 8
1.1.4.2. H lu ca m rng tín dng ngân hàng 10
1.1.5. Yêu cu đt ra đi vi m rng tín dng ngân hàng 10
1.1.6. Các ch tiêu đánh giá m rng tín dng ngân hàng 12
1.1.6.1. Ch tiêu tng trng 12
1.1.6.2. Ch tiêu n xu 12
1.1.6.3. Ch tiêu thanh khon 13
1.1.6.4. Ch tiêu an toàn 13
1.1.6.5. Ch tiêu sinh li 14
1.2. Kinh nghim v m rng tín dng ti các NHTM 15
1.2.1. Kinh nghim m rng tín dng ti các NHTM 15
1.2.1.1. Hàn Quc 15
1.2.1.2. Thái Lan 15
1.2.1.3. M 16
1.2.1.4. Vit Nam 17
1.2.2. Bài hc kinh nghim trong vic m rng tín dng 18
Kt lun chng 1 19
Chng 2: THC TRNG M RNG TÍN DNG TI NGÂN HÀNG KIÊN
LONG 20
2.1. Tng quan v Ngân hàng Kiên Long. 20
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 20
2.1.2. Tình hình hot đng 21
2.1.2.1. Tng tài sn 23
2.1.2.2. Huy đng vn 24
2.1.2.3. D n cho vay 24
2.1.2.4. C cu thu nhp và chi phí 24
2.1.2.5. Li nhun trc thu 27
2.2. Thc trng m rng tín dng ti Ngân hàng Kiên Long 28
2.2.1. Thc trng huy đng vn 28
2.2.1.1. C cu vn huy đng theo loi tin t 30
2.2.1.2. C cu vn huy đng theo hình thc tin gi 31
2.2.1.3. C cu vn huy đng theo theo k hn 32
2.2.2. Thc trng cho vay 33
2.2.2.1. C cu d n theo loi tin t 35
2.2.2.2. C cu d n theo thi hn 36
2.2.2.3. C cu d n theo khu vc 37
2.2.2.4. C cu d n theo mc đích vay 38
2.2.2.5. C cu d n theo cht lng tín dng 39
2.2.3. ánh giá m rng tín dng theo các ch tiêu đnh lng 40
2.2.3.1. Ch tiêu tng trng 40
2.2.3.2. Ch tiêu n xu 41
2.2.3.3. Ch tiêu thanh khon 41
2.2.3.4. Ch tiêu an toàn 42
2.2.3.5. Ch tiêu sinh li 43
2.3. ánh giá thc trng m rng tín dng ti Ngân hàng Kiên Long 44
2.3.1. ánh giá nhng mt đt đc 44
2.3.2. ánh giá nhng mt hn ch 45
2.3.3. Nguyên nhân ch yu ca nhng hn ch 47
2.3.3.1. Nguyên nhân ch quan 47
2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan 49
Chng 3: GII PHÁP M RNG TÍN DNG TI NGÂN HÀNG KIÊN
LONG 52
3.1. nh hng phát trin Ngân hàng Kiên Long 52
3.1.1. Tng cng quy mô vn hot đng 52
3.1.2. M rng mng li và phân khúc th trng 53
3.1.3. Phát trin nghip v tín dng, tng cng hot đng đu t 53
3.1.4. Tng t trng thu nhp trong hot đng kinh doanh dch v 54
3.1.5. Phát trin ngun nhân lc cht lng cao, hin đi hóa công ngh 54
3.1.6. Mt s ch tiêu ch yu đn nm 2012 55
3.2. Nhng gii pháp đi vi Ngân hàng Kiên Long 55
3.2.1. Nhóm gii pháp nâng cao nng lc tài chính 55
3.2.2. Nhóm gii pháp m rng th phn 57
3.2.2.1. Phân khúc th trng 57
3.2.2.2. M rng mng li 58
3.2.3. Nhóm gii pháp tng trng ngun vn 58
3.2.3.1. Tng cng hot đng tip th 59
3.2.3.2. Thc hin chính sách lãi sut linh hot 60
3.2.3.3. M rng các hình thc huy đng vn 60
3.2.4. Nhóm gii pháp m rng cho vay 62
3.2.4.1. M rng danh mc cho vay 62
3.2.4.2. M rng phng thc cho vay 64
3.2.5. Nhóm gii pháp qun tr ri ro 66
3.2.5.1. Nâng cao cht lng công tác thm đnh tín dng 66
3.2.5.2. Tng cng công tác kim tra, giám sát sau khi cho vay 68
3.2.5.3. Tng cng x lý n xu 68
3.2.6. Nhóm gii pháp h tr 69
3.2.6.1. Nâng cao cht lng ngun nhân lc 69
3.2.6.2. Chú trng cht lng dch v 72
3.2.6.3. Hin đi hóa công ngh ngân hàng 74
3.2.6.4. Phát trin dch v ngân hàng 75
3.3. Nhng kin ngh đi vi c quan qun lý nhà nc 75
3.3.1. i vi chính ph 75
3.3.1.1. Môi trng kinh doanh 75
3.3.1.2. Môi trng pháp lý 76
3.3.2. i vi Ngân hàng Nhà nc 78
3.3.2.1. Hoàn thin chính sách tin t 78
3.3.2.2. Hoàn thin h thng thông tin tín dng 78
3.3.2.3. Tng cng vai trò qun lý nhà nc ca NHNN đa phng 79
3.3.2.4. Phát trin thanh toán không dùng tin mt 80
3.3.2.5. Nâng cao vai trò công c th trng m 80
3.4. Nhng gii pháp cn thc hin đi vi khách hàng 82
3.4.1. Nâng cao uy tín trong quan h tín dng 82
3.4.2. Minh bch hóa thông tin tài chính 83
3.4.3. Nâng cao kh nng lp phng án kinh doanh, d án đu t 83
Kt lun chng 3 83
Kt lun 85
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 86
PH LC 88
Ph lc 1. Mng li hot đng 2006 – 2009 88
Ph lc 2. C cu d n tín dng theo đa bàn 2006 – 2009 89
Ph lc 3. Kt qu hot đng kinh doanh 2006-2009 90
Ph lc 4. Bng cân đi k toán 2006-2009 92
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
1. ATM Máy giao dch t đng (Automatic Teller Machine)
2. BQ Bình quân
3. BSCL ng bng Sông Cu Long
4. NHKL Ngân hàng TMCP Kiên Long
5. NHNN Ngân hàng Nhà nc
6. NHTM Ngân hàng thng mi
7. POS im chp nhn th (Point of Sale)
8. SXKD Sn xut kinh doanh
9. TCTD T chc tín dng
10. USD ô-la M
11. VN Vit Nam đng
DANH MC CÁC BNG
BNG Trang
Bng 2.1. Tình hình phát trin mng li 2006 – 2009 20
Bng 2.2. S liu tình hình hot đng 2006 – 2009 22
Bng 2.3. C cu thu nhp và chi phí 2006 – 2009 25
Bng 2.4. Tình hình huy đng vn 2006 – 2009 30
Bng 2.5. C cu vn huy đng theo hình thc tin gi 2006-2009 32
Bng 2.6. C cu vn huy đng theo theo k hn 2006-2009 32
Bng 2.7. C
cu d n tín dng 2006 – 2009 34
Bng 2.8. C cu d n theo loi tin t 2006 – 2009 36
Bng 2.9. C cu d n theo khu vc 2006 – 2009 37
Bng 2.10.C cu d n theo mc đích vay 2006 – 2009 38
Bng 2.11.C cu d n theo cht lng tín dng 2006 – 2009 39
Bng 2.12.Ch tiêu t
ng trng tín dng 2006 – 2009 40
Bng 2.13.T l n xu 2006 – 2009 41
Bng 2.14.Ch tiêu LDR 2006 – 2009 42
Bng 2.15.H s an toàn vn ti thiu 2006 – 2009 43
Bng 2.16.Li nhun t hot đng tín dng 2006 – 2009 43
Bng 3.1. Ch tiêu tài chính ch yu 2010-2012 55
DANH MC CÁC TH
TH Trang
th 2.1. Tng trng tài sn, huy đng vn, d n cho vay 2006-2009 23
th 2.2. Li nhun trc thu 2006-2009 28
th 2.3. C cu huy đng th trng 1 nm 2006-2009 31
th 2.4. C cu huy đng theo k hn nm 2006-2009 33
th 2.5. C cu d n theo thi hn cho vay 2006-2009 36
Trang 1
PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài.
Sau 20 nm tin hành công cuc đi mi đt nc làm thay đi c bn nn
kinh t vi nhng ch s kinh t ngày càng kh quan, h thng ngân hàng đã đóng
mt vai trò quan trng trong vic đy lùi và kim ch lm phát, tng bc duy trì s
n đnh giá tr đng tin và t giá, góp phn ci thin kinh t v mô, môi trng đu
t và sn xut kinh doanh. Trong đó tín dng ngân hàng đã đóng góp tích cc cho
vic duy trì s tng trng kinh t vi nhp đ cao trong nhiu nm liên tc. Vi d
n cho vay nn kinh t chim khong 35-37% tng thu nhp quc dân (GDP), mi
nm h thng ngân hàng thng mi đóng góp trên 10% tng mc tng trng kinh
t ca c
nc.
Vi phng hng, mc tiêu phát trin kinh t - xã hi nc ta giai đon
2010 - 2020 đc xác đnh là tip tc đy mnh công nghip hóa, hin đi hóa và
phát trin bn vng đ đn nm 2020 nc ta c bn tr thành nc công nghip
theo hng hin đi. Do đó nhu cu vn đu t phát trin là rt ln và tt nhiên phi
đc huy đng t
nhiu ngun c trong và ngoài nc, trong đó kênh cung ng vn
cho nn kinh t thông qua tín dng ngân hàng vn là gii pháp la chn quan trng
hàng đu.
Cho đn nay, hot đng tín dng vn gi vai trò ch đo trong c cu hot
đng và to lp ngun thu nhp chính ca các ngân hàng thng mi. Theo s liu
thng kê t báo cáo thng niên các ngân hàng trong vài nm gn đây thì thu nhp
t lãi ti các ngân hàng thng m
i có quy mô ln, thng hiu mnh chim 50%-
60% tng thu nhp, trong khi t l này đi vi các ngân hàng có quy mô nh hn là
t 80%-90%.
Tuy nhiên, trc áp lc cnh tranh vi các t chc tài chính nc ngoài ngân
hàng có tim lc mnh v tài chính, công ngh và trình đ qun lý trong khi h
thng ngân hàng Vit Nam còn nhiu yu kém, trình đ chuyên môn và trình đ
qun lý còn bt cp, hiu qu hot đng và sc cnh tranh thp, n quá h
n cao, kh
Trang 2
nng chng đ ri ro còn kém. Các NHTM Vit Nam s mt dn li th cnh
tranh v qui mô, khách hàng và h thng kênh phân phi, nht là sau nm 2010, khi
nhng hn ch nêu trên và s phân bit đi x b loi b cn bn. Bên cnh đó ri
ro đi vi h thng ngân hàng Vit Nam có th tng lên do các ngân hàng nc
ngoài nm quyn kim soát mt s t ch
c tài chính trong nc thông qua hình thc
góp vn, mua c phn, liên kt kinh doanh; mt s t chc tài chính trong nc s
gp ri ro và có nguy c thua l, phá sn do sc cnh tranh kém và không có kh
nng kim soát ri ro khi tham gia các hot đng ngân hàng quc t.
Nhn thc đc tm quan trng ca hot đng tín dng đi vi nn kinh t và
s phát trin ca h thng ngân hàng thng mi,
đc bit là ngân hàng có quy mô
nh và mi chuyn đi mô hình lên ngân hàng đô th nh Ngân hàng Kiên Long.
Qua thi gian nghiên cu thc t, tác gi chn đ tài “Gii pháp m rng tín dng
ti Ngân hàng Thng mi C phn Kiên Long”.
2. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: hot đng m rng tín dng ti Ngân hàng Kiên Long,
trong đó bao gm hot đng huy đng vn và s dng vn.
Phm vi nghiên cu: toàn h thng Ngân hàng Kiên Long trong giai đon t
2006-2009 và đnh hng đn nm 2012.
3. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài tp trung vào các ni dung sau:
- Nghiên cu c s lý lun, nhng tin đ cng nh ý ngha và mt s vn đ
liên quan đn hiu qu m rng tín dng ngân hàng.
- Phân tích, đánh giá hot đng m rng tín dng trong giai đo
n 2006-2009
và đnh hng đn nm 2015 ca Ngân hàng Kiên Long.
- xut các gii pháp, bin pháp nhm m rng hot đng tín dng ti Ngân
hàng Kiên Long.
Trang 3
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp duy vt bin chng, kt hp vi các phng
pháp thng kê, phân tích tng hp, so sánh, qua đó làm rõ thc trng, các mt hn
ch và nguyên nhân đ đa ra các gii pháp nhm m rng hot đng tín dng ti
Ngân hàng Kiên Long.
5. óng góp ca đ tài.
Lun vn đa ra và h thng hóa các nhn thc c bn v hot đng m rng
tín dng ti ngân hàng thng mi.
tài mang ý ngha thc tin và ng dng ngay trong hot đng ngân hàng.
Thông qua c s lý lun và phân tích thc trng, đ tài nêu rõ nhng li đim cng
nh cách thc m rng tín dng, trong đó lu ý đn tiêu chí hiu qu và cht lng
tín dng.
6. Kt cu ca đ tài.
B cc Lun vn “Gii pháp m rng tín dng ti Ngân hàng Thng mi C
phn Kiên Long” ngoài phn m đu và kt lun, bao gm 3 chng:
Chng 1: C s lý lun v m rng tín dng ti ngân hàng thng mi. Ni
dung trình bày là c s lý lun làm cn c khoa hc nhm nghiên cu gii pháp m
rng tín dng.
Chng 2: Thc trng m rng tín dng ti Ngân hàng Kiên Long. Phn này
nêu thc trng hot đng m rng tín dng, phân tích đánh giá nhng mt đt đc
đan xen các mt hn ch và tìm hiu nguyên nhân nh hng.
Chng 3: Gii pháp m rng tín dng ti Ngân hàng Kiên Long. Vn dng
kt qu nghiên cu chng 2 kt hp đnh hng hot đng đn nm 2015 đ đa
ra các gii pháp, kin ngh
phù hp nhm m rng tín dng mt cách hp lý, an
toàn và hiu qu cao nht ti Ngân hàng Kiên Long.
Trang 4
Chng 1: C S LÝ LUN V M RNG TÍN DNG NGÂN HÀNG
THNG MI
1.1. M rng tín dng ti các ngân hàng thng mi
1.1.1. Khái nim m rng tín dng ngân hàng
Theo Lut các t chc tín dng ca Vit Nam, Ngân hàng đc đnh ngha là
doanh nghip thc hin kinh doanh, cung ng thng xuyên mt hoc mt s các
nghip v sau đây:
- Nhn tin gi: là hot đng nhn tin ca t chc, cá nhân di hình thc
tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim, phát hành chng ch
tin gi, k phiu, tín phiu và các hình thc nhn tin gi khác theo nguyên tc có
hoàn tr đy đ tin gc, lãi cho ngi gi tin theo tha thun.
- Cp tín dng: là vic tha thu
n đ t chc, cá nhân s dng mt khon tin
hoc cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr bng
nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo lãnh ngân
hàng và các nghip v cp tín dng khác.
- Cung ng dch v thanh toán qua tài khon: là vic cung ng phng tin
thanh toán; thc hin dch v thanh toán séc, lnh chi, y nhim chi, nh thu, y
nhim thu, th ngân hàng, th
tín dng và các dch v thanh toán khác cho khách
hàng thông qua tài khon ca khách hàng.
Tùy theo tính cht và mc tiêu hot đng, các loi hình ngân hàng ti Vit
Nam bao gm ngân hàng thng mi, ngân hàng chính sách, ngân hàng hp tác xã.
Ngoài ra, trên th gii tn ti thêm mt s loi hình khác nh ngân hàng phát trin,
ngân hàng đu t nhng nhìn chung ngân hàng thng mi là loi ngân hàng có s
lng ln và rt ph bin trong nn kinh t.
Hot đng ca ngân hàng thng mi bao gm nhn ti
n gi, cp tín dng,
cung ng dch v thanh toán qua tài khon và các hot đng kinh doanh khác nhm
mc tiêu li nhun.
Trang 5
Tín dng là mt phm trù kinh t khách quan xut hin gn lin vi nn sn
xut hàng hóa, trong đó ch s vay mn gia các ch th trong nn kinh t đi vi
các tài sn trên nguyên tc tha thun; cam kt gia ngi cho vay và ngi đi vay
v vic hoàn tr gc và lãi cho khon vay đó.
Tín dng ngân hàng là quan h tín dng gia ngân hàng, các t chc tín dng
khác vi các ch th
trong nn kinh t. Trong đó ngân hàng va là ngi đi vay va
là ngi cho vay.
T c s lý lun trên, đ tài xác đnh khái nim v m rng tín dng ngân
hàng nh sau:
“M rng tín dng ngân hàng là vic các NHTM có kh nng v vn và các
tài sn cng nh nhng phng tin khác đm bo thc hin vic cung ng rng rãi
các nhu cu vay vn đi vi mi ch
th trong nn kinh t, vi điu kin nhng ch
th này hi đ nhng yêu cu cn thit đ thc hin mc tiêu vay vn và hoàn tr
gc và lãi vay đúng hn”. [6]
Nh vy đ có th m rng tín dng thì ngân hàng cn thit phi đáp ng các
điu kin c bn sau đây:
Mt là, có kh nng thu hút vn t
nn kinh t, tng cng m rng các dch
v, các hot đng h tr liên quan đn m rng tín dng ngân hàng.
Hai là, phi có đ kh nng cung ng vn mà các ch th trong nn kinh t
cn vay; các ch th này phi hi đ nhng yêu cu cn thit đ thc hin mc tiêu
vay vn, đm bo kh nng hoàn tr.
Ba là, có kh nng m rng đa bàn và mng li các đim giao dch đ tng
cng kh nng giao dch thun tin nhm phát trin quy mô khách hàng.
Nh vy khái nim m rng tín dng ngân hàng không đn thun là hot
đng cp tín dng và nhn tin gi gia tng mà còn th hin nhng khía cnh có
liên quan nh mng li m rng, s lng khách hàng tng lên. M
rng tín dng
phi gn lin vi an toàn và hiu qu.
Trang 6
1.1.2. Nhng nhân t c bn tác đng đn m rng tín dng ngân hàng
M rng tín dng chu nh hng ca rt nhiu nhân t, bao gm ch quan và
khách quan. Do vy ngân hàng thng mi cn nghiên cu mc đ tác đng đ xây
dng, điu chnh chính sách tín dng phù hp vi mc tiêu tng trng tng ng
ca ngân hàng.
1.1.2.1. Nhân t ch quan
- Nng lc tài chính: Vai trò ca nng lc tài chính đi vi lnh vc ngân
hàng rt quan trng, nng lc tài chính tt s làm tng sc mnh cnh tranh. m
rng mng li, đu t c s h tng, trang thit b, công ngh thông tin, hay m
rng tín dng cn thit phi có nng lc tài chính mnh.
Nng lc tài chính th hin qua mt s
ch tiêu nh quy mô tng tài sn (tài
sn n, tài sn có), vn t có, h s an toàn vn, các ch s phn ánh kh nng sinh
li và kh nng thanh khon.
- Chin lc kinh doanh ngân hàng: NHTM cn đánh giá nhng đim mnh,
đim yu, c hi cng nh thách thc ca mình nhm xác đnh v th và nng lc
cnh tranh trong ngành, đng thi có nh
ng d đoán s thay đi ca môi trng đ
xây dng chin lc kinh doanh. Trong đó chính sách tín dng phi phù hp kh
nng ngân hàng, đáp ng nhu cu th trng và đnh hng phát trin kinh t - xã
hi trong tng thi k.
- C s vt cht k thut: mt NHTM có tr s khang trang, hin đi mng
li giao dch, v trí thun li cùng trang thi
t b và công ngh hin đi s giúp
khách hàng cm thy yên tâm khi giao dch vi ngân hàng, qua đó thu hút thêm
khách hàng s dng sn phm, dch v.
- Nng lc qun tr, điu hành: con ngi là yu t c bn quyt đnh đn s
thành bi ca bt kì t chc nào. Riêng đi vi lnh vc dch v, kinh doanh ch
yu da trên nim tin nh ngân hàng thì vai trò ngu
n nhân lc li càng quan trng.
Mt ngân hàng có nng lc qun tr, điu hành hu hiu s tp hp và phát huy tt
Trang 7
ngun lc này, đi vi hot đng tín dng nhân t này quyt đnh đn cht lng tín
dng, cht lng dch v và hình nh ca NHTM.
1.1.2.2. Nhân t khách quan
- Chính sách kinh t v mô: Các yu t nh tc đ tng trng kinh t, t l
tht nghip, lm phát, cán cân thanh toán đu nh hng đn hot đng huy đng và
cung ng vn tín d
ng cho nn kinh t. Chính sách phát trin kinh t - xã hi trong
tng thi k ca nhà nc nh phát trin kinh t bin, kinh t nông nghip nông
thôn là cn c đ các NHTM m rng tín dng lnh vc này, trong khi quy đnh h
s ri ro ca mt nhóm tài sn tng lên là tín hiu đ các NHTM hn ch tín dng.
- Chính sách tài chính - tin t: Chính sách tin t tht cht hay ni lng
thông qua các công c d tr
bt buc, lãi sut, t giá, nghip v th trng m và
quy đnh v các t l đm bo an toàn hot đng đu có tác đng trc tip đn hot
đng m rng tín dng ti các NHTM.
- Mc đ cnh tranh gia các ngân hàng: Trong ngành ngân hàng, mt
NHTM vp phi s cnh tranh ngày càng gay gt không nhng vi các ngân hàng
trong nc mà còn vi các ngân hàng nc ngoài có tim lc tài chính, công ngh
hi
n đi. Do đó ngân hàng m rng tín dng ti nhng đa bàn hot đng, sn phm
và đi tng khách hàng có li th s nâng cao nng lc cnh tranh.
- Trình đ s dng và kh nng tip cn dch v ngân hàng: Mc đ khách
hàng s dng dch v nht đnh ca ngân hàng th hin trình đ s dng dch v và
kh nng ti
p cn các loi dch v.
Doanh nghip ch yu s dng dch v chuyn tin và thanh toán, cá nhân
ch yu gi tin và chuyn tin, đây là các dch v v c bn không khó khn đ
tip cn. Trong khi đó ch khong 25% khách hàng có vay vn ca ngân hàng [3].
Thc t, các doanh nghip va và nh thng than phin rng rt khó tip cn vi
vn vay ngân hàng. Chính nh
ng phng án kinh doanh thiu kh thi, báo cáo tài
chính không minh bch, nng lc tài chính yu kém và thiu tài sn th chp thì làm
Trang 8
sao ngân hàng có th cho vay. Nh vy trình đ s dng dch v ngân hàng ca
ngi dân có tác đng đn vic m rng tín dng ngân hàng.
1.1.3. Xu hng m rng tín dng ngân hàng
Hot đng m rng tín dng ngân hàng luôn chu tác đng bi rt nhiu nhân
t c ch quan ln khách quan, đc bit là trong xu th hi nhp kinh t quc t. Do
đó trong tng thi k các NHTM đ
nh hng m rng tín dng theo ba xu hng
sau đây:
- Xu hng 1, m rng tín dng ngân hàng theo chiu rng: th hin qua quy
mô tín dng, s lng khách hàng tng lên ch yu da vào nhu cu vay vn ca
khách hàng tng. M rng tín dng theo chiu rng liên quan đn m rng mng
li hot đng, m rng đi tng khách hàng và đi tng vay vn.
- Xu hng 2, m r
ng tín dng ngân hàng theo chiu sâu: ngân hàng tài tr
cho khách hàng nhm nâng cao nng sut lao đng, nâng cao cht lng dch v.
M rng tín dng theo chiu sâu ph thuc vào trình đ dân trí và kh nng tip thu
các thành tu khoa hc, công ngh.
- Xu hng 3, là s kt hp gia m rng tín dng ngân hàng theo c chiu
rng và chiu sâu: s kt hp đan xen này to nên s tng tác tích cc hn gia
ngân hàng v
i khách hàng trong vic thúc đy m rng tín dng ngân hàng.
1.1.4. Ý ngha và h lu ca m rng tín dng ngân hàng
1.1.4.1. Ý ngha ca m rng tín dng ngân hàng
- Góp phn tng quy mô hot đng ngân hàng: Thông qua m rng tín dng,
ngun vn nhàn ri ca mi thành phn kinh t đc huy đng. ây là kênh tit
kim và đu t nhm làm cho tin gi sinh li to cho ch th c hi gia tng tiêu
dùng trong tng lai.
Toàn b ngun vn ca NHTM, sau khi đã dùng đ đu t vào tài sn c
đnh, công c lao đng cng nh dành mt t l d tr thanh khon (tin mt, tin
gi ti NHNN, tin gi ti các ngân hàng khác, trái phiu ngn hn) phn còn li
Trang 9
đc coi là vn kh dng nên NHTM đc quyn s dng trong các nghip v tín
dng và đu t tài chính, to ra li nhun và m rng quy mô hot đng.
- y nhanh tc đ phát trin ca nn kinh t: Trong tng vn đu t toàn xã
hi thì vn tín dng ngân hàng đóng vai trò quan trng, góp phn đáng k vào phát
trin kinh t - xã hi.
Thông qua m rng tín dng, các NHTM góp phn cung ng cho n
n kinh t
mt khi lng vn rt ln, nh vy mà các đn v kinh t thuc các ngành, các
thành phn kinh t có đ vn đ sn xut kinh doanh, có vn đ thc hin các d án
đu t đi mi trang thit b góp phn nâng cao cht lng sn phm, tng nng
sut lao đng và thúc đy tng trng kinh t.
- Góp phn n đnh tình hình l
u thông tin t: Nh hot đng tín dng ngân
hàng mà vn tin t ca xã hi đc huy đng và s dng ti đa cho nhu cu phát
trin kinh t; do vy va có tác dng đy nhanh tc đ chu chuyn vn trong nn
kinh t, va làm cho các chu chuyn tin t đc tp trung phn ln qua h thng
ngân hàng. ó là nhng điu kin quan trng đ
n đnh lu thông tin t, n đnh
giá c th trng.
Thông qua vic huy đng vn nhàn ri trong xã hi, sau đó cho các ch th
cn vn vay li, tín dng ngân hàng đã góp phn điu hòa vn t ni tha đn ni
thiu, làm cho tc đ luân chuyn hàng hóa và tin tng lên, thit lp mi quan h
cân đi gia tin và hàng làm cho giá c hàng hóa không b bin đ
ng ln. Nhà
nc không nht thit phi phát hành thêm tin đ đáp ng tình trng thiu tin mt
cc b, do đó góp phn n đnh đc th trng tin t và kim ch lm phát.
- Khuyn khích s dng các dch v tin ích ca ngân hàng: Thông qua hot
đng cho vay, ngay t khâu đu tiên t lúc tip nhn h s vay khách hàng phi
thc hin các th t
c nh m tài khon giao dch, ngoài ra khách hàng có th s
dng các sn phm dch v khác ca ngân hàng nh thanh toán trong nc, thanh
toán quc t, mua bán ngoi t. ây cng chính là bin pháp nhm gia tng huy
đng vn, tng cng tp trung vn tin t vào ngân hàng di nhiu hình thc
Trang 10
khác nhau nh tin gi tit kim, tin gi thanh toán. Qua đó giúp doanh nghip,
ngi dân làm quen vi hot đng ngân hàng, khuyn khích s dng các dch v
ngân hàng cng nh s dng h thng thanh toán không dùng tin mt.
1.1.4.2. H lu ca m rng tín dng ngân hàng
Không th ph nhn tm quan trng ca hot đng m rng tín dng ngân
hàng trong phát trin kinh t - xã h
i. Tuy nhiên, m rng cng có mt trái đan xen
vi mt tích cc, đc bit là trong trng hp đu t vn tín dng kém hiu qu, cp
tín dng sai nguyên tc s góp phn gia tng t l lm phát và n xu.
- Góp phn gia tng lm phát: Có nhiu nguyên nhân làm gia tng lm phát,
trong đó nguyên nhân do yu t tin t thng xut hin t chính sách tài khoá và
chính sách tin t. Chính sách ti
n t ni lng to điu kin đ các NHTM m rng
tín dng, qua đó tác đng làm tng cung tin, tng đu t tín dng quá mc dn đn
lm phát tng.
- Tng t l n xu: M rng tín dng góp phn phát trin kinh t - xã hi
trong ngn hn. Tuy nhiên m rng tín dng luôn tim n ri ro, nht là n xu và
gây hu qu nghiêm trng nh hng nhiu mt đn đi sng kinh t - xã hi.
Ngân hàng b ri ro không thu hi đc n (gc, lãi và các loi phi) làm cho
ngun vn b tht thoát, trong khi ngân hàng vn phi chi tr tin lãi cho ngun vn
hot đng, làm cho li nhun b gim sút, thm chí nu trm trng hn thì có th b
phá sn. Ngoài ra ri ro này tác đng dây chuyn nh hng x
u đn c h thng
ngân hàng và các b phn kinh t khác trong mt quc gia làm cho nn kinh t b
ri lon, hot đng kinh t b mt n đnh và ngng tr kéo theo lm phát, tht
nghip, t nn xã hi gia tng, tình hình an ninh chính tr bt n.
1.1.5. Yêu cu đt ra đi vi m rng tín dng ngân hàng
Ngân hàng là h thn kinh ca nn kinh t quc gia, bt k mt s bin đng
nào ca h thng ngân hàng, vi t cách là mt đnh ch tài chính trung gian đu tác
đng lan ta đn mi ngành ngh, mi quan h giao dch trong nn kinh t. Ngc
Trang 11
li, nhng bin đng ca nn kinh t đu có nh hng đn hot đng bình thng
ca toàn h thng ngân hàng. Chính vì vy đ NHTM có th phát huy đy đ vai trò
tích cc và hn ch các h lu phát sinh ca m rng tín dng trong nn kinh t th
trng, cn thc hin theo yêu cu sau:
- Th nht, m rng tín dng là mt trong nhng mc tiêu quan tr
ng hàng
đu, to điu kin cho NHTM huy đng các ngun vn trong và ngoài nc, tin
hành phân b và s dng hiu qu ngun vn cho vay đáp ng đc yêu cu chin
lc phát trin kinh t - xã hi.
- Th hai, m rng tín dng đi đôi vi nâng cao cht lng tín dng, yêu cu
đt ra là kim soát và gim đn mc thp nht ri ro tín dng xy ra.
- Th ba, m
rng tín dng đòi hi NHTM gii quyt mi quan h cung - cu
vn, cân đi tín dng tránh hin tng tha và thiu vn. NHTM luôn đt mc tiêu
cht lng tín dng trên c s m rng tín dng hp lý vi đm bo cht lng tín
dng, tránh hin tng m rng tín dng quá mc và cho vay thiu thn trng, trong
khi nng lc qun tr c
a NHTM còn hn ch không kim soát đc các khon vay,
c cu tín dng thiu hp lý, đây là nguyên nhân tim tàng dn đn n khó đòi gây
tht thoát vn cho NHTM.
- Th t, m rng tín dng đã đt ra yêu cu NHTM phi ci tin phng
cách qun lý phù hp vi thông l quc t, nâng cao cht lng qun tr ri ro tín
dng, đánh giá la chn khách hàng khi cho vay.
- Th nm, m
rng tín dng đòi hi NHTM trc ht phi nâng cao nng lc
tài chính, tích cc thu hi các khon n khó đòi, đy mnh luân chuyn vn cho nn
kinh t. Bên cnh đó còn phi nâng cao nng lc cnh tranh bng các bin pháp đi
mi công ngh, đa dng hóa các dch v ngân hàng nhm h tr cho nghip v tín
dng, góp phn tng uy tín và thng hiu ca NHTM trên thng tr
ng, đng
thi to điu kin thu hút khách hàng giao dch nhiu hn thì quy mô huy đng, cho
vay và li nhun ca NHTM không ngng tng lên.
Trang 12
1.1.6. Các ch tiêu đánh giá m rng tín dng ngân hàng
Hot đng m rng tín dng mang li nhiu li nhun và cng không ít ri ro
đi vi các NHTM, do đó bên cnh vic tuân th các quy đnh ca nhà nc nh
ch tiêu n xu, ch tiêu an toàn, ch tiêu thanh khon thì bn thân NHTM cn
nghiên cu và áp dng các ch tiêu đánh giá m rng tín dng khác nh ch tiêu
tng trng, ch tiêu l
i nhun.
1.1.6.1. Ch tiêu tng trng
- Tc đ tng trng huy đng (H) vn
Tc đ tng trng H =
S d H cui k - S d H đu k
x 100%
S d H đu k
- Tc đ tng trng tín dng
Tc đ tng trng tín dng =
D n cui k - D n đu k
x 100%
D n đu k
Ch tiêu tc đ tng trng huy đng và tín dng đo lng mc tiêu, kt qu
hot đng m rng tín dng v s lng, ch tiêu này cng phn ánh nng lc và
kh nng phát trin v quy mô hot đng ca ngân hàng thng mi. Ch tiêu này
càng ln cho thy hot đng m rng tín dng càng nhanh, tuy nhiên NHTM cn
theo đnh hng tng trng toàn ngành trong tng th
i k đ có chin lc phù
hp.
1.1.6.2. Ch tiêu n xu
Ch tiêu này cho thy kh nng thu hi vn ca ngân hàng đi vi các khon
cho vay. Ch tiêu này càng thp càng tt vì ngân hàng s phi trích lp d phòng ít
hn, góp phn tng li nhun.
T l n xu =
N xu
x 100%
Tng d n
Trang 13
N xu (NPL) là khon n mà mt phn hoc toàn b n gc và/hoc lãi
đc xp loi thuc nhóm 3, 4, 5 theo quy đnh hin hành v phân loi nhóm n.
T l n xu phn ánh cht lng tín dng ca ngân hàng thng mi, t l
này càng thp thì cht lng tín dng càng cao. Ch tiêu này th hin nguy c ri ro
có tác đng rt ln đn hot đ
ng ngân hàng, t l theo quy đnh hin hành là ≤3%.
1.1.6.3. Ch tiêu thanh khon
- T l d n cho vay so vi vn huy đng (LDR): Ch tiêu này phn ánh t l
ngân hàng cho vay đc bao nhiêu so vi ngun vn huy đng. T l ln th hin
vn huy đng tham gia vào d n ít, kh nng huy đng vn ca ngân hàng cha tt
và ngc li, ch tiêu này còn phn ánh kh nng huy đng vn ti đa phng ca
ngân hàng.
D n/vn huy đng =
Tng d n
Vn huy đng
Nhìn chung, ch tiêu này càng cao thì mc đ hot đng ca ngân hàng càng
có hiu qu. Tuy nhiên t l này phi hp lý bi nu huy đng ít hn cho vay thì
ngân hàng phi tìm ngun vn có chi phí cao hn đ đáp ng, làm nh hng đn
thu nhp và tng ri ro thanh khon. Ngc li s ri vào tình trng lãng phí do tha
vn.
1.1.6.4. Ch tiêu an toàn
- H s an toàn vn (CAR): là mt ch tiêu quan trng phn ánh n
ng lc tài
chính ca các ngân hàng. Ch tiêu này đc dùng đ xác đnh kh nng ca ngân
hàng trong vic thanh toán các khon n có thi hn và đi mt vi các ri ro khác
nh ri ro tín dng, ri ro vn hành. Nhìn chung ch tiêu này càng ln càng an toàn.
H s an toàn vn (CAR) =
Vn t có
Tng tài sn có ri ro
Trang 14
Nu vn t có tng lên thì tng tài sn có ri ro không đc tng theo. ây
chính là vn đ mà các ngân hàng thng mi s gp khó khn. Bi nu không tng
vn t có thì t l s dng vn ca ngân hàng s phi gim. Ngc li, nu mun s
dng vn ln hn buc phi tng tài sn có. Trng hp ngân hàng không th tng
tài sn có thì hiu qu trong hot đng cho vay s gim.
Bên cnh đó, h s an toàn vn ti thiu cng là mt trong nm tiêu chun
quan trng nht mà các ngân hàng thng mi phi tuân th đ đm bo an toàn
hot đng, theo đnh hng qun lý ri ro ca Ngân hàng Nhà nc tng thi k.
Bn tiêu chun còn li bao gm: gii hn tín dng; t l kh n
ng chi tr (thanh
khon); gii hn góp vn, mua c phn; t l cp tín dng so vi ngun vn huy
đng.
Theo quy đnh hin nay ca Ngân hàng Nhà nc, h s an toàn vn ti thiu
ca các ngân hàng phi đt 8% và s tng lên 9% t 1/10/2010, theo tiêu chun ca
Basel I do y ban giám sát các ngân hàng Basel ban hành. Theo thông l quc t
hin nay ph bin áp dng h s này vi mc 12% theo tiêu chun Basel II.
1.1.6.5. Ch
tiêu sinh li
- Li nhun trên tng d n tín dng: Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li
ca vn tín dng.
T l li nhun trên tng d n =
Li nhun t hot đng tín dng
Tng d n
Li nhun đây phn ánh chênh lch gia thu lãi đu ra và chi lãi đu vào.
Mt khon tín dng ngn hn hay dài hn s không th coi là có hiu qu nu nó
không mang li li nhun cho ngân hàng. Ch tiêu này càng cao chng t các khon
cho vay ca ngân hàng sinh li cao. Tuy nhiên ch tiêu này ch mang tính tng đi
vì nó còn chu nh hng bi các nhân t khác nh lãi sut, chính sách khách hàng.
Trang 15
1.2. Kinh nghim v m rng tín dng ti các NHTM
1.2.1. Kinh nghim m rng tín dng ti các NHTM
1.2.1.1. Hàn Quc
Trong thp niên 1970 Hàn Quc đã thành lp hàng lot các ngân hàng thng
mi góp phn đa dng hóa nghip v kinh doanh, huy đng, cho vay, đu t chng
khoán, dch v ngân hàng phc v ch yu cho các tp đoàn (chaebol).
khuyn khích xut khu, thông qua các ngân hàng nhà nc, Chính ph
tp trung cp tín dng ch đnh vi lãi sut thp cho các ngành công nghip u tiên,
thc hin chuyn dch c cu. Tuy nhiên, s tài tr quá mc ca ngân hàng dành
cho các tp đoàn, đã đy h thng ngân hàng Hàn Quc phi đi đu vi khó khn
n nc ngoài, đng bên b vc thm.
Nm 1997, t l bình quân n trên vn ca các chaebol là 519%. Mc dù Hàn
Quc đã t do hóa h th
ng tài chính ca mình nhng li phát trin theo mt cu
trúc tài chính d đ v, các trung gian tài chính, các ngân hàng mi đc thành lp
và chi nhánh tín thác ca ngân hàng đc điu tit mt cách quá lng lo, các khon
n ngn hn bng ngoi t gia tng nhanh. Trong khi đó, các chaebol li tng cng
vay n ngn hn th trng tài chính trong và ngoài nc thông qua s h tr gián
tip ca ngân hàng đ đu t m r
ng quá mc nng lc sn xut.
Các chaebol khng l ca quc gia này mà thc cht là tp đoàn gia đình kinh
doanh đa lnh vc t kim khí đin máy, vi mch đin t, ô tô, tàu thy vi nhng d
án khng l đy mo him. Kt qu là doanh nghip dn mt tính cnh tranh, dn
đn tình trng thua l, thm chí phá sn đã trc tip ch
t đy thêm gánh nng n
khó đòi ca ngân hàng Hàn Quc n tháng 2 nm 1998 đã có 8 chaebol phá sn đ
li các khon n khng l lên đn hàng chc t USD, n khó đòi lên đn 20%.
1.2.1.2. Thái Lan
H thng ngân hàng Thái Lan phát trin mnh theo xu hng xây dng mô
hình tp đoàn ngân hàng, nhiu ngân hàng trong nc đã m đc các chi nhánh
Trang 16
nc ngoài hoc liên doanh vi các ngân hàng nc ngoài. Các ngân hàng thng
mi h lãi sut đ m rng tín dng đi vi lnh vc nông nghip đ đm bo nhu
cu vn cho nông dân đc bit là vùng sâu vùng xa, Ngân hàng trung ng Thái
Lan có quyn kim soát cht ch các ngân hàng thng mi trong lnh vc cho vay
nông nghip, bên cnh đó Nhà nc thành lp U ban kim soát giá c, to điu
kin ki
m soát giá nông sn và khi cn Nhà nc kp thi tham gia đ bình n giá
th trng.
đáp ng nhu cu vn đu t phát trin nông nghip, các ngân hàng Thái
Lan đc phép trc tip vay ngoi t ca nc ngoài. Bên cnh đó, ngân hàng còn
tn dng nhng ngun vn t bn ngn hn nc ngoài đ b sung khong trng
gia tit kim có gii hn trong nc và đu t
trc tip nc ngoài, do đó d n
vay nc ngoài không ngng tng lên (nm 1996 chim 55% GDP, riêng Ngân
hàng quc t Thái Lan đã thu hút đn 50 t USD).
Các ngân hàng Thái Lan phát trin mnh m nghip v đu t vào th trng
tài chính do t l vay vn nc ngoài gia tng, t l li nhun trên vn ca ngân
hàng đt đn 25%. n nm 1996 tài sn ca h thng ngân hàng và tng giá tr ca
th trng chng khoán đt đn 15% GDP, cho thy c hai h thng trên đóng vai
trò ngang nhau trong vic cung cp vn cho nn kinh t. Sau khng hong tài chính
nm 1997, Thái Lan phi cho đóng ca 58 chi nhánh ngân hàng và công ty tài
chính, t l n xu lên đn 15%.
1.2.1.3. M
Cui nm 2001, khi nn kinh t M ri vào suy thoái, Cc d tr liên bang
(FED) đã thc hin chính sách tin t ni lng, liên tc ct gim lãi su
t, do đó lãi
sut trên hu ht các th trng tài chính đu gim mnh. Môi trng lãi sut thp là
nguyên nhân chính gây ra khng hong n di chun ti M, to ra các khon l
lên ti hàng trm t USD cho các ngân hàng đu t ln trên th gii.
Các khon vay di chun dành cho các đi tng có mc tín nhim thp.
Nhng đi tng đi vay này thng là nhng ngi nghèo, không có công n vic