Tải bản đầy đủ (.pdf) (112 trang)

Vận dụng kế toán quản trị vào việc kiểm soát chất lượng toàn diện tại các doanh nghiệp sản xuất có nguồn vốn trong nước tại thành phố hồ chí minh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (769.18 KB, 112 trang )

Trang - 1 -
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH.

NGUYN TH THY
VN DNG K TOÁN QUN TR VÀO VIC
KIM SOÁT CHT LNG TOÀN DIN TI
CÁC DOANH NGHIP SN XUT CÓ NGUN
VN TRONG NC TI TP H CHÍ MINH
Chuyên ngành: K TOÁN – KIM TOÁN
Mã s: 60.34.30
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. LÊ ÌNH TRC
Trang - 2 -
LI CM N
Tôi xin chân thành cm n Quý thy cô trng i hc Kinh T Thành ph
H Chí Minh đã tn tình ch dy tôi trong thi gian tôi hc tp ti trng.
Xin chân thành cám n TS Lê ình Trc đã tn tình hng dn tôi thc hin
lun vn này.
Xin chân thành cám n Quý thy trong hi đng chm lun vn đã có nhng
ý kin đóng góp chnh sa đ lun vn đc hoàn thin hn.
Và xin chân thành cám n các Anh, Ch làm công tác k toán ti các doanh
nghip trong danh sách kho sát đã giúp tôi tr li bng câu hi kho sát.
Ngi thc hin đ tài
Nguyn Th Thy
Trang - 3 -
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan ni dung và s liu trong lun vn này do t tôi nghiên
cu và thc hin di s hng dn khoa hc ca TS Lê ình Trc và cha tng
đc ai công b.
Tôi hoàn toàn chu trách nhim v tính pháp lý ca lun vn này.


Ngi thc hin
Nguyn Th Thy
Trang - 4 -
MC LC
TRANG PH BÌA
MC LC
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V, S , PH LC
LI NÓI U 1
CHNG I: C S LÝ LUN K TOÁN QUN TR TRONG VIC KIM
SOÁT CHT LNG TOÀN IN (TOTAL QUALITY CONTROL – TQC). 3
1.1. Khái quát v k toán qun tr. 3
1.1.1. S khác bit gia k toán tài chính và k toán qun tr. 3
1.1.2. Lch s hình thành và phát trin ca k toán qun tr. 6
1.1.2.1. Trên th gii. 6
1.1.2.2. Ti Vit Nam. 7
1.1.3. Khái nim v k toán qun tr. 8
1.1.4. Mc tiêu ca k toán qun tr. 8
1.1.5. Vai trò ca k toán qun tr. 9
1.2. Cht lng, kim soát cht lng và kim soát cht lng toàn din. 11
1.2.1. Khái nim cht lng (Quality). 11
1.2.2. Khái nim v kim soát cht lng (Quality Control-QC). 12
1.2.3. Khái nim v kim soát cht lng toàn din (Total Quality Control –
TQC). 12
Trang - 5 -
1.2.4. Cách tip cn v vn đ cht lng 13
1.2.5. Các công c kim soát cht lng 13
1.2.5.1. Công c phi tài chính 13
1.2.5.1.1. ánh giá cht lng nhà cung cp. 13
1.2.5.1.2. ánh giá cht lng trong dây chuyn sn xut. 14

1.2.5.1.3. ánh giá cht lng da vào khách hàng. 15
1.2.5.2. Công c tài chính. 16
1.2.5.2.1. Chi phí phòng nga nhng vn đ v cht lng (Prevention costs). 17
1.2.5.2.2. Chi phí tìm ra nhng vn đ v cht lng (Appraisal costs). 18
1.2.5.2.3. Chi phí khc phc nhng vn đ v cht lng khi sn phm cha bán
(Internal failure costs) 19
1.2.5.2.4. Chi phí khc phc nhng vn đ v cht lng khi sn phm đã bán
(External failure costs) 21
Kt lun chng 1 24
CHNG 2 : THC TRNG VIC VN DNG K TOÁN QUN TR VÀO
VIC KIM SOÁT CHT LNG TOÀN DIN TI CÁC DOANH NGHIP
SN XUT TRONG NC TI THÀNH PH H CHÍ MINH. 25
2.1. Công tác k toán qun tr ti các doanh nghip sn xut trong nc trên đa
bàn Thành ph H Chí Minh 25
2.2. Kho sát qui trình kim soát cht lng ti các doanh nghip sn xut trong
nc trên đa bàn Thành ph H Chí Minh. 27
2.2.1. Da vào các công c phi tài chính. 28
Trang - 6 -
2.2.1.1. Cht lng nhà cung cp. 28
2.2.1.2. Cht lng trong dây chuyn sn xut. 31
2.2.1.3. áp ng nhu cu khách hàng. 35
2.2.2. Da vào các công c tài chính. 38
2.2.2.1. Chi phí phòng nga nhng vn đ v cht lng. 38
2.2.2.2. Chi phí tìm ra nhng vn đ v cht lng 40
2.2.2.3. Chi phí khc phc nhng vn đ v cht lng khi sn phm cha bán. 42
2.2.2.4. Chi phí khc phc nhng vn đ v cht lng khi sn phm đã bán. 43
2.3. K toán qun tr trong kim soát cht lng toàn din ti các doanh nghip
sn xut có ngun vn trong nc ti Thành ph H Chí Minh 45
2.4. ánh giá vic vn dng k toán qun tr vào vic kim soát cht lng toàn
din ti các doanh nghip sn xut trong nc ti Thành ph H Chí Minh…. 46

Kt lun chng 2 52
CHNG 3: VN DNG K TOÁN QUN TR VÀO VIC HOÀN THIN H
THNG KIM SOÁT CHT LNG TOÀN DIN (TOTAL QUALITY
CONTROL-TQC) TI CÁC DOANH NGHIP SN XUT CÓ NGUN VN
TRONG NC TI TP H CHÍ MINH.
3.1. Công c k toán qun tr đ kim soát cht lng 54
3.2. Vn dng k toán qun tr vào vic hoàn thin h thng kim soát cht lng
toàn din ti các doanh nghip sn xut có ngun vn trong nc ti Thành ph
H Chí Minh 56
3.2.1. Phng pháp đánh giá cht lng da trên s đo lng yu t phi tài chính.56
3.2.1.1. ánh giá cht lng nhà cung cp 56
Trang - 7 -
3.2.1.2. ánh giá cht lng trong dây chuyn sn xut 59
3.2.1.3. ánh giá cht lng da vào khách hàng 62
3.2.2. Vn dng k toán qun tr vào vic kim soát cht lng da trên các công
c tài chính 63
3.2.2.1. Phân loi chi phí đm bo cht lng 64
3.2.2.1.1. Chi phí phòng nga nhng vn đ v cht lng 64
3.2.2.1.2. Chi phí tìm ra nhng vn đ v cht lng 65
3.2.2.1.3. Chi phí khc phc nhng vn đ v cht lng khi sn phm cha bán. 65
3.2.2.1.4. Chi phí khc phc nhng vn đ v cht lng khi sn phm đã bán. 66
3.2.2.2. Các ch tiêu đánh giá chi phí đm bo cht lng. 66
3.2.2.2.1. T trng các loi chi phí trong tng chi phí bo đm cht lng. 67
3.2.2.2.2. T trng chi phí bo đm cht lng phát sinh ti các b phn trong tng chi
phí bo đm cht lng. 69
3.2.2.3. Các ch tiêu so sánh vi chi phí cht lng. 70
3.2.2.3.1. T l % tng chi phí cht lng so vi doanh thu. 70
3.2.2.3.2. T l % tng chi phí cht lng so vi tng chi phí. 71
3.3. Mt s kin ngh . 72
Kt lun chng 3 76

KT LUN 76
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Trang - 8 -
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 3.1: Bng theo dõi và đánh giá cht lng nhà cung cp. 58
Bng 3.2: Báo cáo cht lng nhà cung cp. 59
Bng 3.3: Báo cáo t l sn phm hng ca các phân xng 60
Bng 3.4: Báo cáo tin đ giao hàng. 60
Bng 3.5: Báo cáo khiu ni ca khách hàng 63
Bng 3.6: Báo cáo tng hp chi phí đm bo cht lng 66
Bng 3.7: Bng theo dõi t trng bn loi chi phí đm bo cht lng 68
Bng 3.8 : Bng tng hp t trng chi phí đm bo cht lng ti các b phn so
vi tng chi phí đm bo cht lng. 69
Bng 3.9: Bng tng hp t trng chi phí cht lng so vi doanh thu. 70
Bng 3.10: Bng tng hp t trng chi phí cht lng so vi tng chi phí. 71
DANH MC CÁC HÌNH V, S 
Hình 1.1: Mi quan h gia các loi chi phí đm bo cht lng. 12
S đ 3.1: S đ t chc b máy k toán qun tr trong các doanh nghip va và
nh 73
DANH MC CÁC PH LC
Ph lc 1: Danh sách các doanh nghip kho sát.
Ph lc 2: Bng tng hp kt qu kho sát thc t ti các doanh nghip.
Ph lc 3: Mu kho sát
Trang - 1 -
LI NÓI U
1. S cn thit khách quan ca đ tài:
Nn kinh t Vit Nam ngày càng phát trin, mc sng ca ngi dân ngày càng
đc nâng cao. Bên cnh đó vi làng sóng đu t ào t vào nc ta t các công ty
nc ngoài, các tp đoàn đa quc gia vi nhng sn phm có cht lng cao và giá

thành hp lý thì ngi tiêu dùng có nhiu sn phm đ la chn hn và nhu cu v
sn phm cng cao hn.
Do đó, vn đ nâng cao cht lng sn phm và dch v, đáp ng đc nhu cu
khách hàng đang là vn đ tr nên rt quan trng đi vi các doanh nghip sn xut
va và nh trong nc. Cht lng đã tr thành vn đ sng còn, có liên quan đn
hiu qu, s tn ti và phát trin ca các doanh nghip thì vic nâng cao cht lng
luôn đc các ch doanh nghip, nhng ngi làm công tác qun lý, kinh doanh 
mi lnh vc quan tâm.
Cht lng sn phm vn là đim yu, kéo dài trong nhiu nm  nc ta.
Trong nn kinh t k hoch hoá tp trung trc đây, vn đ cht lng đã tng đc
đ cao và đc coi là mc tiêu quan trng. Trong hn 10 nm tin hành công cuc
đi mi kinh t xã hi, cht lng sn phm dn tr v đúng vi v trí quan trng ca
nó. Ngày nay, không nhng ngi tiêu dùng coi trng cht lng sn phm mà các
doanh nghip cng đã nhn thc đc tm quan trng ca cht lng sn phm. H
hiu rng cht lng sn phm đang tr thành mt nhân t c bn đ quyt đnh s
thành bi trong cnh tranh, quyt đnh s tn ti, phát trin ca doanh nghip nói
riêng cng nh s phát trin hay tt hu ca nn kinh t đt nc nói chung. T
nhng thc t trên là lý do tác gi chn đ tài “ Vn dng k toán qun tr vào vic
kim soát cht lng toàn din ti các doanh nghip sn xut có ngun vn trong
nc ti Thành Ph H Chí Minh”
Trang - 2 -
2. Mc tiêu nghiên cu.
Kho sát tình hình thc t v vic áp dng k toán qun tr và kim soát cht
lng toàn din ti các doanh nghip sn xut trong nc trên đa bàn Thành ph
H Chí Minh.
Nghiên cu các công c phi tài chính và tài chính, các báo cáo qun tr nhm
ng dng vào vic kim soát cht lng ti các doanh nghip.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là các doanh nghip sn xut va và nh có ngun vn
sn xut kinh doanh trong nc ti Thành ph H Chí Minh.

4. Phng pháp nghiên cu và ý ngha khoa hc thc tin ca đ tài.
Bng phng pháp tip cn kho sát 80 doanh nghip sn xut có ngun vn
trong nc ti Thành Ph H Chí Minh sau đó thng kê, tng hp và phân tích,
chng minh tng vn đ t đó đánh giá nhng đim mnh và đim yu và có gii
pháp khc phc nhng đim yu.
Lun vn đã nêu lên đc nhng tn ti ca vic kim soát cht lng ti các
doanh nghip sn xut trong nc trên đa bàn Thành ph H Chí Minh.
Lun vn đã xây dng đc h thng chng t, h thng tài khon, h thng
các báo cáo qun tr phc v mc tiêu kim soát cht lng ti các doanh nghip.
5. Kt cu ca lun vn.
Lun vn gm có 3 chng:
Chng 1: C s lý lun k toán qun tr trong vic kim soát cht lng
toàn din (Total Quality Control – TQC).
Chng 2: Thc trng vic vn dng k toán qun tr vào vic kim soát cht
lng toàn din ti doanh nghip sn xut có ngun vn trong nc ti Thành ph
H Chính Minh.
Chng 3: Vn dng k toán qun tr vào vic hoàn thin h thng kim soát
cht lng toàn din (Total Quality Control – TQC) ti các doanh nghip sn xut
có ngun vn trong nc ti Thành ph H Chí Minh.
Trang - 3 -
1 CHNG I: C S LÝ LUN K TOÁN QUN TR TRONG
VIC KIM SOÁT CHT LNG TOÀN IN (TOTAL QUALITY
CONTROL – TQC).
1.1. Khái quát v k toán qun tr.
1.1.1.S khác bit gia k toán tài chính và k toán qun tr.
 i tng s dung thông tin.
K toán tài chính và k toán qun tr khác nhau ch yu là đi tng s dng
thông tin khác nhau, k toán qun tr ch yu cung cp thông tin cho các nhà qun
tr  bên trong doanh nghip, còn đi tng ch yu mà k toán tài chính cung cp
thông tin là nhng ngi  bên ngoài doanh nghip.

 c đim thông tin và yêu cu thông tin.
K toán qun tr cung cp thông tin linh hoat, kp thi thích hp vi yêu cu ca
nhà qun tr, giúp các nhà qun tr la chn phng án kinh doanh và đa ra các
quyt đnh kp thi, thông tin ca kt toán qun tr ch yu hng đn tng lai và
không tuân th theo nhng nguyên tt k toán, không đòi hi có đ chính xác tuyt
đi.
Thông tin k toán tài chính đòi hi phi phn ánh trung thc các s kin kinh t
đã xy ra do đó nó mang tính khách quan và có đ chính xác cao.
 Phm vi cung cp thông tin và các loi báo cáo.
Các loi báo cáo mà k toán qun tr cung cp không theo qui đnh v ch đ
báo cáo ca nhà nc mà ph thuc vào nhu cu và mc đích s dng ca nhà qun
tr.
Báo cáo do k toán tài chính cung cp phi tuân thu theo quy đnh và biu mu
chun mc k toán do b tài chính ban hành.
Trang - 4 -
 K hn lp báo cáo.
Báo cáo ca k toán qun tr đc lp mt cách thng xuyên theo yêu cu ca
nhà qun lý.
Báo cáo ca k toán tài chính đc lp đnh k theo qui đnh ca ch đ báo cáo
k toán.
 Quan h vi các ngành hc khác.
K toán qun tr cung cp thông tin da trên vic thng kê, phân tích các d liu
ca các k trc và đa ra k hoch, d đoán nên có mi quan h vi nhiu ngành
khác nh qun tr hc, tài chính, thng kê…
K toán tài chính sp xp, ghi nhn, phân tích, trình bày nhng s kin kinh t
đã din ra bng phng pháp ca mình, bng các nghip v k toán, do đó k toán
tài chính ít quan h vi các ngành hc khác.
 Tính bt buc
Báo cáo k toán qun tr không có tính tính bt buc, tùy vào tính cht ca hot
đng kinh doanh, phng thc t chc và trình đ qun lý mà báo cáo ca k toán

qun tr đc lp nhm cung cp thông tin phc v cho vic ra quyt đnh.
Báo cáo k toán tài chính phi đc lp theo quy đnh ca ch đ k toán thng
nht, do đó k toán tài chính có tính cht bt buc.
K TOÁN QUN TR K TOÁN TÀI CHÍNH
i tng s dng
thông tin.
Các nhà qun tr bên trong
doanh nghip là ch yu.
Nhng đi trng bên
ngoài doanh nghip là ch
yu.
c đim thông tin. Hng v tng lai
Linh hot theo yêu cu
ca nhà qun tr.
Biu hin thng qua ba
thc đo.
Phn ánh quá kh.
C đnh, tuân th nguyên
tc k toán.
Biu hin di thc đo
giá tr.
Trang - 5 -
K TOÁN QUN TR K TOÁN TÀI CHÍNH
Yêu cu thông tin. òi hi tính kp thi cao
hn tính chính xác.
òi hi tính chính xác cao.
Phm vi cung cp
thông tin.
Tng b phn, toàn doanh
nghip.

Toàn doanh nghip.
Các loi báo cáo. Báo cáo theo yêu cu và
mc đích s dng ca nhà
qun tr.
Báo cáo tài chính do nhà
nc qui đnh.
K hn lp báo cáo. Thng xuyên. nh k.
Quan h vi các
ngành hc khác.
Quan h nhiu. Quan h ít.
Tính bt buc. Không có tính bt buc. Có tính bt buc.
Ging nhau. K toán tài chính và k toán qun tr cùng nghiên cu
quá trình sn xut kinh doanh, cùng s dng h thng
ghi chép ban đu và cùng th hin trách nhim ca nhà
qun tr.
Trong nn kinh t th trng h thng k toán doanh nghip tt yu gm hai
b phn là k toán tài chính và k toán qun tr, nhng tính hu hiu, hiu qu ca
tng b phn k toán li khác nhau, cung cp thông tin cho các đi tng s dng
khác nhau nên k toán tài chính và k toán qun tr có nhng đc đim ging và
khác nhau to nên s kt hp b sung cho nhau đ nâng cao tính hu ích ca thông
tin k toán.
Mi loi hình kinh doanh khác nhau thì nhu cu v thông tin qun tr khác
nhau, k toán qun tr không tách ri khi k toán tài chính mà kt hp vi k toán
tài chính làm cho k toán tr nên hoàn thin hn, là công c giúp nhà qun tr điu
hành tt công vic kinh doanh ca đoanh nghip.
Trang - 6 -
1.1.2. Lch s hình thành và phát trin ca k toán qun tr.
1.1.2.1. Trên th gii.
K toán qun tr đã tng xut hin rt lâu trong h thng k toán doanh
nghip  các nc có nn kinh t th trng vào nhng nm cui th k 18 và đu

th k 19, đu tiên k toán qun tr xut hin di hình thc k toán chi phí trong
doanh nghip sn xut nh nhm đáp ng nhu cu thông tin cho nhng nhà qun tr
nhm kim soát chi phí, đnh hng sn xut, nng cao nng lc cnh tranh.
Sau đó, vi thc tin hu hiu, hiu qu, k toán qun tr bt đu đc chú ý,
áp dng, phát trin nhanh trong nhng loi hình doanh nghip khác và c trong
nhng t chc phi li nhun nh c quan ca Nhà nc, bnh vin
K toán qun tr đã tri qua nhiu giai đon vi nhng ni dung trng tâm,
trình đ khác nhau. Ngày nay, ni dung k toán qun tr đc ng dng rng rãi
trong các doanh nghip nht là  các nc mi phát trin kinh t th trng, là h
thng k toán qun tr hn hp vi nhiu ni dung, trình đ khác nhau. Trong đó,
ni bt nht là nhng ni dung k toán qun tr liên quan đn thit lp thông tin đ
hoch đnh, kim soát tài chính, thông tin đ gim nhng tn tht ngun lc kinh t
trong hot đng sn xut kinh doanh và thông tin đ s dng hiu qu ngun lc
kinh t trong quy trình to ra giá tr.
Xét v phm vi thông tin k toán qun tr, quá trình hình thành, phát trin k toán
qun tr trong doanh nghip sn xut qua hai giai đon c bn:
Giai đon th nht, khong trc nhng nm 1950, k toán qun tr đc
xem nh là mt phng pháp k thut xác đnh, phân b chi phí sn xut đ tính giá
vn sn phm, giá vn hàng bán và lp d toán chi phí sn xut nhm cung cp
thông tin tài chính cho nhà qun tr kim soát chi phí, đnh hng sn xut;
Giai đon th hai, khong nhng nm 1965 cho đn nay, k toán qun tr
đc xem nh là chuyên môn k toán phn nh, cung cp thông tin kinh t, tài
chính cho nhà qun tr thc hin toàn din các chc nng qun tr.
S phát trin kinh t, xã hi dn đn hình thành nhng nhn thc khác nhau
v k toán qun tr và chính nn kinh t th trng đã làm ni bt nhu cu v k
Trang - 7 -
toán qun tr, thúc đy phát trin k toán qun tr. K toán qun tr đc xem nh là
quy trình đnh dng, thu thp, kim tra, đnh lng đ trình bày, gii thích và cung
cp thông tin kinh t, tài chính v hot đng ca doanh nghip cho nhng nhà qun
tr trong ni b doanh nghip thc hin toàn din các chc nng qun tr.

1.1.2.2.Ti Vit Nam.
 Vit Nam, giai đon trc nm 1986 nn kinh t chi phi bi c ch qun
lý kinh t tp trung, bao cp, nhà nc va là nhà qun lý kinh t, va là nhà qun
tr hot đng kinh t ca xí nghip sn xut, thành phn kinh t nhà nc là thành
phn ch yu trong nn kinh t. Nhà nc can thip sâu sc vào hot đng kinh t
ca xí nghip bng h thng pháp lnh. Biu hin ban đu ca k toán qun tr là n
trong h thng báo cáo thng nht, tuân th mt hình thc gia các xí nghip sn
xut.
T nm 1986, Vit Nam tin hành đi mi c ch qun lý kinh t, tng
bc xóa b bao cp trong kinh t, bên cnh thành phn kinh t nhà nc bt đu
xut hin các thành phn kinh t khác nh đn v kinh t t nhân, đn v kinh t có
vn đu t nc ngoài, th trng cnh tranh cng bt đu xut hin, nhu cu ca
doanh nghip v thông tin riêng nhm phc v cho các chc nng qun tr trong ni
b nh phân tích đánh giá tình hình chi phí sn sut kinh doanh, tình hình tiêu th,
tình hình li nhun…và k toán qun tr phát trin gn lin chính sách, ch đ k
toán áp dng  các doanh nghip nhng vn cha khng đnh đc vai trò ca mình
trong doanh nghip.
Tuy nhiên, k toán qun tr ch mi đc đ cp mt cách h thng vào đu
nhng nm 1990 tr v đây và tr thành yêu cu cp bách trong xây dng h thng
thông tin k toán vào đu nhng nm 2000 khi Vit Nam hi nhp vi nn kinh t
trên th gii, đ tn ti và phát trin thì các doanh nghip trong nc cn nâng cao
cht lng qun lý đ tng nng lc cnh tranh trong môi trng cnh tranh không
nhng  phm vi th trng Vit Nam mà còn m rng ra th trng khu vc và th
trng th gii.
Trang - 8 -
Chính nhng yêu cu trên nên lý thuyt k toán qun tr đc đa vào ging
dy t nhng nm đu 1990 – trng đi hc Kinh T Thành ph H Chí Minh
K toán qun tr đc nhc đn trong Lut k toán Vit Nam s
03/2003/QH11 ngày 17 tháng 06 nm 2003 và đc hng dn chi tit trong Thông
t 53/2006/TT-BTC ngày 12 tháng 6 nm 2006 ca B Tài Chính “Hng dn áp

dng k toán qun tr trong doanh nghip”
Ngày nay, k toán qun tr bt đu chuyn sang mt k nguyên mi rt gn
vi qun tr, va là mt công c hp nht gia chin lc kinh doanh vi th trng,
hp nht gia kim soát và thông tin phn hi vi thông tin đnh hng hay k toán
qun tr là mt b phn thit yu ca qun tr, k toán chin lc.
1.1.3.Khái nim v k toán qun tr.
Khái nim k toán qun tr tùy thuc vào quan đim, mc tiêu và trình đ
cng ngh, qun lý, t đó có rt nhiu đnh ngha khác nhau v k toán qun tr:
Theo đnh ngha ca Hip hi k toán viên qun tr Hoa K: “ K toán qun
tr là quá trình nhn din, đo lng, tng hp, phân tích, son tho, din gii và
truyn đt thông tin đc nhà qun tr s dng đ lp k hoch, đánh giá và kim
tra trong ni b t chc và đ đm bo vic s dng hp lý và có trách nhim đi
vi các ngun lc ca t chc đó”. [4.8,9]
Theo Lut k toán Vit Nam ” K toán qun tr là vic thu thp, x lý, tng
hp và cung cp thông tin kinh t, tài chính theo yêu cu qun tr và quyt đnh kinh
t tài chính trong ni b đn v k toán”. [4.8]
1.1.4. Mc tiêu ca k toán qun tr.
Cung cp thông tin mt cách kp thi
cho các nhà qun lý, giúp nhà qun
lý điu hành và kim soát có hiu qu các
hot đng sn xut kinh doanh, h tr
nhà qun lý đa ra quyt đnh đúng đn trong các hot đng nhm đt đc các
mc tiêu ca doanh nghip. Mc tiêu ca k toán qun tr bao gm:
Trang - 9 -
Cung cp thông tin: thu thp và cung cp thông tin cn thit cho nhà qun
lý phc v quá trình hoch đnh, kim soát và đánh giá tt c các hot đng sn
xut kinh doanh ca doanh nghip, làm cn c đ đo lng hiu qu hot đng ca
doanh nghip.
Tham gia vào quá trình qun tr: các báo cáo qun tr làm c s giúp cho
nhà qun lý ra quyt đnh chin lc ngn hn, trung hn và dài hn đm bo cho

doanh nghip hot đng bn vng và có hiu qu.
1.1.5.Vai trò ca k toán qun tr.
S ra đi và phát trin ca k toán qun tr nhm đáp ng nhu cu thông tin
đ nhà qun tr thc hin toàn din các chc nng qun tr.
 Vai trò ca k toán qun tr phc v chc nng hoch đnh: các thông tin do
k toán qun tr cung cp làm c s truyn đt, hng dn nhà qun tr xây
dng k hoch ngn hn và dài hn nh: tình tình hot đng, tài chính ca
doanh nghip, thông tin v đi th cnh tranh, th trng, th hiu ca khách
hàng….T đó nhà qun tr thit lp đc đnh hng hot đng sn xut
kinh doanh ca tng b phn ca doanh nghip trong tng thi k đ khai
thác có hiu qu các ngun lc kinh t, kim soát và ngn nga s mt cân
đi, ri ro trong tng lai ca tng b phn trong doanh nghip.
 Vai trò ca k toán qun tr phc v chc nng t chc - điu hành là cung
cp các thông tin phát sinh hàng ngày trong doanh nghip vi nhng báo cáo
đo lng, đnh tính kt qu hot đng sn xut, hot đng tiêu th, s dng
vn, cung cp các thông tin cho vic xây dng và phát trin ngun lc mt
cách hp lý. Các báo cáo ca k toán qun tr phi có tác dng phn hi v
hiu qu và cht lng ca các hat đng đã và đang đc thc hin đ giúp
cho nhà qun tr kp thi điu chnh, b sung và t chc li hot đng sn
xut kinh doanh ca doanh nghip theo đúng đnh hng.
Trang - 10 -
 Vai trò ca k toán qun tr phc v cho chc nng kim soát là cung cp
thông tin v tình hình thc t ca tng b phn trong doanh nghip, thông tin
chênh lch gia thc t vi d toán, nguyên nhân nh hng đn s bin
đng tình hình hot đng sn xut kinh doanh. K toán qun tr giúp cho nhà
qun tr nhn bit đc tình hình thc hin, nhng bin đng ca hot đng
sn xut kinh doanh t đó nhn bit đc tình hình tt, xu ca tng b phn
ca doanh nghip đ đa ra các bin pháp kim soát, gii pháp điu chnh
nhm nâng cao hiu qu hot đng sn xut ca doanh nghip trong tng
lai.

 Vai trò ca k toán qun tr phc v cho chc nng ra quyt đnh, nhà qun
tr la chn các phng án ti u nht thông qua các báo cáo phân tích các
phng án kinh doanh, phân tích chi phí hu ích, phân tích tim nng kinh
t, tài chính ca tài sn, ngun vn,… Thông tin do k toán qun tr cung
cp phi h tr nhà qun tr xác đnh đc mc tiêu ca t chc và đánh giá
vic thc hin các mc tiêu đó trên thc t, k toán qun tr cung cp thông
tin giúp nhà qun tr ra quyt đnh đ khai thác đc tim nng kinh t, tài
chính ca t chc và đm bo mc tiêu ca doanh nghip.
 các cp đ qun tr khác nhau thì vai trò ca k toán qun tr s khác nhau,
 cp đ nhà qun tr s cp thì thông tin k toán qun tr phc v cho vic kim
soát và ci tin hot đng ti b phn do h qun lý.  cp đ các nhà qun tr
trung gian thì thông tin k toán qun tr phc v cho quá trình giám sát và đa ra
các quyt đnh v ngun lc nh vn đu t, nguyên vt liu, sn phm… các
nhà qun tr cp cao da vào các báo cáo qun tr đã đc tng hp t các
nghip v, s kin … đ ra quyt đnh trong ngn hn và dài hn.
Ngày nay, khi môi trng cnh tranh trong nc và th gii din ra gay gt,
mnh m, s thay đi nhanh chóng ca môi trng hot đng sn xut kinh
doanh, nht là trong thi đi công ngh sn xut kinh doanh thay đi rt nhanh,
chu k sng ca sn phm ngày càng rút ngn… thì k toán qun tr ngày càng
gi vai trò quan trng trong vic cung cp thông tin giúp nhà qun tr xây dng
Trang - 11 -
phát trin nhng đnh hng, chin lc trong qun tr và kim soát hot đng
sn xut kinh doanh hu hiu hn.
1.2.Cht lng, kim soát cht lng và kim soát cht lng toàn din.
1.2.1. Khái nim cht lng (Quality).
Có rt nhiu khái nim khác nhau v cht lng sn phm trong nn kinh t
th trng, các khái nim này có liên quan cht ch vi các yu t c bn ca th
trng nh nhu cu, cnh tranh, giá c…
Theo t chc kim tra cht lng Châu Âu (European Organizatio for
Quality Control) cho rng: “Cht lng là mc phù hp ca sn phm đi vi yêu

cu ca ngi tiêu dùng”.[3.24]
Theo W.E. Deming: “Cht lng là mc đ d đoán trc v tính đng đu
và có th tin cy đc ti mc chi phí thp nht và đc th trng chp nhn”.
[3.24]
Philip B. Crosby trong quyn “Cht lng là th cho không” thì cho rng:
“Cht lng là s phù hp vi yêu cu”. [3.24]
Còn theo A. Feigenbaum: “Cht lng là nhng đc đim tng hp ca sn
phm, dch v mà khi s dng s làm cho sn phm, dch v đáp ng đc nhu cu
mong đi ca khách hàng”. [3.24]
Theo tiêu chun TCVN ISO 8402:1999: “Cht lng là tp hp các đc tính
ca mt thc th (đi tng) to cho thc th (đi tng) có kh nng tha mãn
nhng nhu cu đã nêu ra hoc tim n”. [3.24]
Theo ISO 9000:2000: “ Cht lng là mc đ ca mt tp hp các đt tính
vn có ca mt sn phm, h thng hoc quá trình tha mãn các nhu cu ca khách
hàng và các bên có liên quan”. [3.25]
Trang - 12 -
1.2.2. Khái nim v kim soát cht lng (Quality Control-QC).
Kim soát cht lng là kim soát mi yu t nh hng trc tip đn quá trình
to ra cht lng, bao gm:
 Kim soát con ngi thc hin: ngi thc hin phi có đ kin thc, k
nng và hiu rõ v công vic cn làm, đng thi h phi đc trang b đy đ
phng tin d làm vic.
 Kim soát phng pháp và quá trình sn xut: các phng pháp và quá trình
sn xut phi đc thit lp phù hp vi điu kin sn xut, kim soát
thng xuyên đ phát hin kp thi nhng bin đng ca quá trình.
 Kim soát nguyên vt liu đu vào: nguyên vt liu đu vào phi đc la
chn, kim tra cht ch trong quá trình nhp kho và bo qun.
 Kim soát, bo dng thit b: kim tra, bo dng, khc phc thit b
thng xuyên, đnh k theo đúng qui đnh.
 Kim tra môi trng làm vic: ánh sáng, nhit đ phi phù hp…

 khc phc và hn ch nhng sai sót ngay trong quá trình sn xut thì vic
kim soát cht lng phi đc thc hin, doanh nghip cn xây dng mt c cu
t chc hp lý, phân công trách nhim rõ ràng gia các b phn đ quá trình kim
soát cht lng đt hiu qu cao nht.
1.2.3. Khái nim v kim soát cht lng toàn din (Total Quality Control –
TQC).
Theo Armand V.Feigenbaun trong cun Total Quality (TQC) :”Kim soát cht
lng toàn din là mt h thng có hiu qu đ nht th hóa các n lc phát trin
cht lng, duy trì cht lng và ci tin cht lng ca các nhóm khác nhau trong
mt t chc sao cho các hot đng marketing, k thut, sn xut và dch v có th
tin hành mt cách kinh t nht, cho phép tha mãn hoàn toàn khách hàng”. [3.63]
Kim soát cht lng toàn din phi có s phi hp gia các b phn khác
nhau trong mt t chc t nghiên cu th trng, thit k sn phm đn dch v sau
Trang - 13 -
bán hàng nhm đáp ng nhu cu ca khách hàng mt cách tit kim nht bng cách
phát hin và gim chi phí không cht lng, ti u hóa c cu chi phí cht lng.
1.2.4.Cách tip cn v vn đ cht lng.
Cht lng là mt chiêu kích quan trng cnh tranh trong thp niên 1980 và
quan trng cho đn ngày nay. n gia thp niên 1990, Cht lng đã tr nên cn
thit và tr thành mt li th chin lc đ cnh tranh. Nhiu t chc không đáng
tin cy khi cung cp các sn phm sai hng hoc dch v không tt ra th trng t
đó doanh nghip t đánh mt c hi cnh tranh ca chính mình. Cht lng tt là c
hi cho công ty đ phân bit chính h vi các đi th cnh tranh.
Các bin pháp khác đ đo cht lng có sn bao gm s quay li ca khách
hàng, yêu cu bo hành, và lnh vc yêu cu dch v. Khi mt nhà sn xut sn
phm hoc phn ca thit b không làm vic hoc đáp ng yêu cu ca các khách
hàng, khách hàng thng s tr li sn phm hoc gi cho công ty yêu cu đc sa
cha. Ngc li, khi mt dch v không đt yêu cu đa ra t mt công ty dch v,
khách hàng không quay li và thng không yêu cu khiu ni. Khách hàng phn
ng là s chm dt hp tác vi t chc dch v hoc hn ch s dng dch v ca

doanh nghip này và th hin rõ là t chc dch v s gim s lng khách hàng c
và doanh s s gim.
Quá trình toàn cu hóa, tính cnh tranh ngày càng gay gt và nhu cu ca
ngi tiêu dùng càng cao, các t chc trên th gii đu phi đi đu vi nhiu thách
thc v vn đ cht lng. Cht lng không còn là mt vn đ đn thun v k
thut na mà nó đã tr thành mt vn đ mang tính chin lc hàng đu quyt đnh
s thành bi trong t chc.
1.2.5. Các công c kim soát cht lng.
1.2.5.1.Công c phi tài chính
1.2.5.1.1.ánh giá cht lng nhà cung cp.
Trang - 14 -
i vi nhiu doanh nghip, đc bit là nhng doanh nghip hot đng sn
xut lp ráp (nh đin t, thit b ô tô, hàng không v tr quang hc và dng c,
thit b ngành công nghip và nông nghip) và trong bán l, s thành công là do có
các nhà cung cp tuyt vi và mi quan h tt vi nhà cung cp. Các công ty này
ph thuc rt nhiu vào các nhà cung cp ca h đ đt đc giá tt, cht lng cao
và đáp ng đc mc tiêu thi gian vi khách hàng. Mi quan h tuyt vi nhà
cung cp rt quan trng cho s thành công chin lc, do đó các công ty đã phát
trin h thng đánh giá nhà cung cp. Cht lng nhà cung cp đc đánh giá c
hai ch tiêu các khuyt tt và t l phn trm khim khuyt, các chi tiêu này đc
tính toán và theo dõi cho tng nhà cung cp.
Mt nhà cung cp đt yêu cu không nhng giao hàng đúng hn, giá c cnh
tranh, cht lng nguyên vt liu tt mà còn phi có dch v sau bán hàng, s hp
tác gii quyt các s c phát sinh. Quá trình đánh giá cht lng nhà cung cp phi
đc thc hin dài hn và đnh k.
ánh giá cht lng nhà cung cp s giúp cho doanh nghip la chn đc
nhà cung cp tt nht, hn ch lãng phí ngun lc cho vic d tr nguyên vt liu
nhiu cho quá trình sn xut, đm bo cho hot đng sn xut kinh doanh liên tc
và có hiu qu, t đó s hn ch đc nhiu ri ro trong quá trình sn xut cng nh
sn phm làm ra đt cht lng cao hn.

Ngoài vic đánh giá cht lng nhà cung cp thì nhà qun tr có th theo dõi,
tìm hiu v các nguyên vt liu thay th và xu hng giá c ca nguyên vt liu đ
doanh nghip ch đng hn trong quá trình sn xut.
1.2.5.1.2. ánh giá cht lng trong dây chuyn sn xut.
Cht lng trong dây chuyn sn xut đc đánh giá da vào:
- T l sn phm hng (Part-per-million) s sn phm hng/1 triu sn phm.
- T l sn phm đt cht lng trên tng sn phm sn xut.
- Nhng khon tn tht.
- Sn phm cn sa cha.
Trang - 15 -
- S lng sn phm b khách hàng tr li.
- S ln máy phi dng đ kim tra do sn phm sai hng.
Vic đánh giá này giúp cho doanh nghip tìm đc khâu nào trong quá trình sn
xut cn sa cha, ci tin đ hn ch ti đa nhng sai hng trong quá trình sn sut
sn phm.
Ngoài ra doanh nghip phi tìm hiu nguyên nhân gây ra nhng sai hng trên,
xem li cht lng nguyên vt liu có phù hp không và có hng khc phc.
Cht lng trong khâu thit k qui trình sn xut sn phm có vai trò quan trng
to ra cht lng trong dây chuyn sn xut, mt qui trình hot đng hiu qu khi
cht lng trong khâu thit k tt và phù hp vi yêu cu thc t, đo lng đ phc
tp trong khâu thit k ca sn phm nh: s công đon lp rp, mc đ chi tit ca
sn phm, k hoch bo trì máy móc thit b…giúp doanh nghip bit đc cht
lng trong khâu thit k sn phm.
Nhân viên sn xut cng có vai trò quan trng trong vic đánh giá cht lng
trong dây chuyn sn xut vì h là nhng ngi tip xúc trc tip làm vic vi quy
trình, am hiu quy trình, vì vy doanh nghip nên có chính sách khuyn khích nhân
viên sn xut đóng góp ý kin đ ci tin cht lng sn phm trong quy trình sn
xut.
iu kin làm vic trong nhà xng, an toàn lao đng là các nhân t gián tip đ
to ra cht lng trong dây chuyn sn xut. Nng sut làm vic ca nhân viên cao

khi h làm vic trong mt môi trng thun li và đ an toàn cao. Nng sut làm
vic ca nhân viên là tiêu chí đo lng kt qu tng hp nhng nh hng ca k
nng và tinh thn ca nhân viên, s đi mi, ci tin quy trình ni b. Giao hàng
đúng hn, đúng s lng và cht lng đáp ng đc s tha mãn ca khách hàng
góp phn to nên cht lng trong dây chuyn sn xut.
1.2.5.1.3.ánh giá cht lng da vào khách hàng.
 đánh giá cht lng sn phm sn xut da vào khách hàng, doanh nghip có
th đánh giá bi:
Trang - 16 -
 S ln khiu ni ca khách hàng v sn phm, dch v ca doanh nghip.
 Sn phm hng b tr li, yêu cu bo hành, khc phc sn phm hng…
Vi s đánh giá, đo lng s tha mãn nhu cu ca khách hàng đi vi sn
phm, dch v ca doanh nghip là tín hiu phn ánh kt qu rõ ràng nht v cht
lng sn phm t đó giúp doanh nghip thy đc nhng khuyt tt, sai hng
trong sn phm ca mình t đó có phng án ci tin, điu chnh qui trình sn sut
đ sn phm đt cht lng tt hn.
Doanh nghip không ch nên tp trung vào các đánh giá d trên hành vi ca
khách hàng, mà cn bit rng vic tha mãn nhu cu ca khác hàng s đem li kt
qu tt nht khi doanh nghip nhn din đc nhng yu t cn thit đ to ra giá
tr thc s cho khách hàng, doanh nghip cng cn ly ý kin đóng góp v sn
phm t khách hàng đ ci tin cht lng sn phm tt hn na to ra giá tr cnh
tranh ca doanh nghip trên th trng.
1.2.5.2.Công c tài chính.
Khi doanh nghip ch to ra đc mt sn phm có cht lng hoc cung
cp mt dch v có cht lng cao phù hp vi nhu cu và th hiu ca ngi tiêu
dùng nhng chi phí đ đt đc cht lng đó cao thì sc cnh tranh ca sn phm,
dch v đó trên th trng thp, hiu qu kinh t mang li không tt. Vì vy chi phí
đ đt đc cht lng phi đc qun lý cht ch, doanh nghip phi cân bng
gia hai yu t cht lng và chi phí đ đt đc cht lng nhm đm bo mang
li hiu qu lâu dài cho doanh nghip.

Chi phí cht lng hiu theo cách truyn thng: Chi phí cht lng là tt c
các chi phí có liên quan đn vic đm bo rng các sn phm đc sn xut ra hoc
các dch v đc cung ng phù hp vi các tiêu chun qui cách đã đc xác đnh
trc và các chi phí liên quan đn các sn phm, dch v không phù hp vi các
tiêu chun đã đc xác đnh trc.
Chi phí cht lng theo cách mi: Chi phí cht lng là tt c các chi phí có
liên quan đn vic đm bo rng các sn phm đc sn xut ra hoc các dch v
Trang - 17 -
đc cung ng phù hp vi nhu cu ca ngi tiêu dùng và các chi phí liên quan
đn các sn phm, dch v không phù hp vi nhu cu ca ngi tiêu dùng.
Còn theo TCVN ISO 8402:1999: “Chi phí liên quan đn cht lng là các
chi phí ny sinh đ tin chc và đm bo cht lng tha mãn cng nh nhng thit
hi ny sinh khi cht lng không tha mãn”.[3.39]
Các chi phí cht lng là thc đo chính xác v vn đ cht lng, là công
c tài chính giúp doanh nghip kim soát cht lng toàn din trong doanh nghip
t khâu thit k đn khi sn phm đn tay ngi tiêu dùng. Chi phí cht lng đc
phân loi da vào nhiu tiêu thc khác nhau, cn c vào tính cht ca chi phí thì chi
phí cht lng bao gm:
1.2.5.2.1.Chi phí phòng nga nhng vn đ v cht lng
(Prevention costs).
Chi phí phòng nga nhng vn đ cht lng là tt c các loi chi phí liên
quan đn các hot đng nhm phòng nga s không phù hp có th xy ra hoc làm
gim thiu các ri ro s không phù hp đó. Chi phí phòng nga gn lin vi chi phí
lp k hoch, chi phí nghiên cu, thit k, chi phí trin khai thc hin và chi phí
duy trì mt h thng qun lý cht lng .
Chi phí phòng nga bao gm:
Chi phí bo qun nguyên vt liu trong kho, chi phí t chc la chn nhà
cung cp đ đm bo nguyên vt liu đu vào luôn đt cht lng đúng vi yêu cu
sn xut.
Chi phí nghiên cu ci tin quy trình sn xut đ sn xut ra sn phm có

cht lng cao hn, hn ch sn phm sai hng, ph phm.
Chi phí thit lp và duy trì h thng qun lý cht lng .
Chi phí thit k, trin khai và mua sm thit b máy móc hin đi hn đ cht
lng sn phm tt hn.
Chi phí bo trì, bo dng máy móc, thit b đnh k nhm phòng nga máy
móc h hng làm gián đon quá trình sn xut.

×