TRƯỜNG THPT CẨM BÌNH
&.&
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TRƯỜNG
NĂM HỌC 2010 – 2011
Môn Lịch sử - Lớp 11
Thời gian làm bài: 180 phút
Câu 1:(7 điểm)
Trình bày khái quát cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên lần thứ ba (1288)? Phân
tích những nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến này?
Câu 2: (5 điểm)
Phân tích thái độ của vua quan triều Nguyễn trong cuộc kháng chiến chống Pháp từ năm
1858 đến năm 1884. Từ đó rút ra trách nhiệm của nhà Nguyễn trong việc để mất nước?
Câu 3: (2 điểm)
So sánh hai cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 - 1892) và Ba Đình (1886 – 1887) về người
lãnh đạo, địa bàn, chiến thuật đánh giặc?
Câu 4: (4 điểm)
So sánh Chính sách Cộng sản thời chiến (1919) và Chính sách Kinh tế mới (1921) ở
Nga? Thực chất của việc chuyển từ Chính sách Cộng sản thời chiến sang Chính sách
Kinh tế mới?
Câu 5: ( 2 điểm)
Tính chất, ý nghĩa của cuộc cách mạng Tân Hợi năm 1911 ở Trung Quốc?
TRƯỜNG THPT CẨM BÌNH
& &
ĐÁP ÁN ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI TRƯỜNG
Môn Lịch sử - Lớp 11
Điểm
Nội dung
Câu 1
7 điểm
Trình bày khái quát cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên lần thứ ba (1288)?
Phân tích những nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến này?
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,75
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,25
* Khái quát (3 điểm)
- Thế kỉ XIII, đế chế Mông Cổ ra đời, các đời vua Mông Cổ đã xâm lược khắp
nơi. Vó ngựa Mông Cổ cũng đã ba lần giày xéo Đại Việt. Năm 1288 sau hai lần
thảm bại, vua Nguyên đã quyết định tiến hành cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ ba
- Đầu 1/1288, quân Mông Nguyên gồm 30 vạn do Thoát Hoan chỉ huy vào nước
ta theo 3 cánh gồm bộ, thuỷ và kị binh, có cả lương thảo mang theo
- Buổi đầu trước thế giặc mạnh, Trần Hưng Đạo chủ trương rút khỏi Thăng Long
về vùng ven biển để bảo toàn lực lượng. như hai lần trước ta thực hiện kế “Thanh
dã”, đồng thời phát động nhân dân thực hiện chiến tranh du kích
- 1/1288 tại Vân Đồn, Trần Khánh dư tập kích tiêu diệt đoàn thuyền chở lương
thảo của giặc khiến quân địch rơi vào thế bị động
- Khi quân Thoát Hoan vào Thăng Long thì kinh thành trống vắng nên phải rút
về Vạn Kiếp. Quân Nguyên lại rơi vào đường mòn củ, thiếu lương ăn làm tinh
thần quân sĩ rệu rã, mệt mỏi nên Thoát Hoan quyết định chia làm hai cánh thuỷ bộ
rút về nước
- Biết được kế hoạch của giặc, Trần Hưng Đạo huy động nhân dân và binh lính
đọc cọc trên sông Bạch Đằng. Ngày 9/4/1288, với chiến thắng vang dội trên sông
Bạch Đằng, quân ta bắt sống tướng giặc là Ô Mã Nhi và Phàn Tiếp, tiêu diệt phần
lớn lực lượng quân giặc, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến
* Nguyên nhân thắng lợi (4 điểm)
- Nhà Trần xây dựng được một chính quyền nhà nước vững mạnh, đất nước hưng
thịnh nhờ chính sách lấy dân làm gốc, chăm lo bồi dưỡng sức dân nên khi có
ngoại xâm nhâ dân tin tưởng và đoàn kết cùng triều đình chống giặc
- Chính sách đoàn kết dân tộc của nhà Trần -> ý chí quyết tâm trong toàn dân,
toàn quân thể hiện trong hội nghị Bình Than, Diên Hồng, trong lời nói của Trần
Hưng Đạo “tất cả các quận huyện nếu thấy giặc thì phải đánh, không đánh được
thì trốn vào rừng sâu, không được đầu hàng”
- Tinh thần đoàn kết lòng yêu nước quyết tâm đánh giặc bảo vệ độc lập dân tộc
của toàn thể quân, dân ta. Không chỉ có quân đội triều đình mà cuộc chiến đấu du
kích của đồng bào miền núi và việc thực hiện “vườn không nhà trống” của đồng
bào miền xuôi cũng góp phần làm nên thắng lợi
- Vai trò lãnh đạo của người anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo và vua quan nhà
Trần biểu hiện trong nghệ thuật quân sự tuyệt vời:
+ Biết địch biết ta để tránh chổ mạnh đánh chổ yếu “Dĩ đoản chế trường là lệ
thường của binh pháp”
+ Luôn giữ thế chủ động: chủ động rút lui khi thế giặc mạnh, tiêu diệt hậu cần đẩy
địch vào thế bị động và chủ động phản công khi thời cơ chín muồi
+ Thực hiện một cuộc chiến tranh nhân dân: nhà Trần đã phát động “vườn không
nhà trống”, chiến tranh du kích
+ Đánh vào lòng người
Câu 2
5 điểm
Phân tích thái độ của vua quan triều Nguyễn trong cuộc kháng chiến chống Pháp
từ năm 1858 đến năm 1884. Từ đó rút ra trách nhiệm của nhà Nguyễn trong việc
để mất nước?
0,75
0,75
- Trước sự khủng hoảng trầm trọng của chế độ phong kiến, nguy cơ CNTD
Phương Tây xâm lược nhà Nguyễn không thực hiện những chính sách canh tân
đất nước mà vẫn duy trì chính sách bảo thủ phản động, “ Bế quan toả cảng”, thần
phục nhà Thanh một cách mù quáng. Chính vì vậy triều đình không được lòng
dân, đất nước ngày càng suy kiêt không còn sức đề kháng trước hoạ ngoại xâm
- Khi thực dân Pháp vào xâm lược triều Nguyễn không kiên quyết đánh Pháp.