S GD & T H NI
PHềNG GD & T GIA LM
Hồ SƠ Dự THI DạY HọC THEO CHủ Đề
TíCH HợP LIÊN MÔN.
Tên đề tài : Một hớng dạy học tích hợp liên
môn trong Ngữ văn 9.
Bài dạy : Hình ảnh ngời lính cách mạng
trong thơ văn kháng chiến và ý thức của
thế hệ trẻ ngày nay.
Môn học chính : Ngữ văn
Môn tích hợp : Lịch sử, GDCD,
Mỹ Thuật, Âm nhạc.
Giáo viên : Kiều Thị Thúy Hờng
Năm học 2014 - 2015
Dy hc Ng vn theo hng tớch hp liờn mụn thc s vn l mt
con ng nhiu th thỏch vi ngi giỏo viờn dy Ng vn khi cũn
quỏ ớt bc chõn trờn con ng y. Nhng chỳng ta hóy tin vỡ nh
L Tn núi: kỡ thc trờn trỏi t ny lm gỡ cú ng. Chỳng ta i
mói thỡ thnh ng thụi.


THễNG TIN V GIO VIấN D THI
Sở GD-ĐT Hà Nội
Phòng GD-ĐT Gia Lâm
Trường THCS Đa Tốn
Địa chỉ: Xã Đa Tốn
Huyện Gia Lâm -Thành phố Hà Nội.

Họ và tên giáo viên: Kiều Thị Thúy Hường.
Ngày sinh: 15-3-1977

Điện thoại: 01677605274;
Email:
Tác giả : Kiều Thị Thúy Hường
Giới thiệu ngắn gọn nội dung bài thi:
M. Goor- ki từng nói: “Văn học là nhân học.”
Chủ đề : Hình ảnh người lính cách mạng qua thơ ca kháng chiến và
ý thức của thế hệ trẻ ngày nay” đã gói gọn 4 tiết học văn bản của
chương trình Ngữ văn lớp 9 vào một giáo án mang tính tích hợp liên
môn: Văn- Lịch sử- Giáo dục công dân. Qua chủ đề dạy học này, chúng
ta sẽ không chỉ giúp học sinh hiểu vẻ đẹp của các tác phẩm văn thơ cách
mạng viết về người lính mà còn giáo dục các em ý thức trân trọng lịch
sử, tự hào trước những trang lịch sử vẻ vang của dân tộc. Từ đó, học
sinh ý thức sâu sắc hơn về trách nhiệm của bản thân trong việc học tập
và rèn luyện để tiếp nối những trang sử vẻ vang hào hùng của cha ông
ngày trước. Qua chủ đề, giáo viên sẽ bồi đắp được tình yêu quê hương
đất nước, ý thức dân tộc và lí tưởng hoài bão sống cho học sinh- lứa tuổi
đang tìm hoài bão cho cuộc đời mình.

PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC
PHẦN I-TÊN HỒ SƠ:
MỘT HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG NGỮ VĂN 9.
Bài dạy:
HÌNH ẢNH NGƯỜI LÍNH CÁCH MẠNG TRONG THƠ VĂN
KHÁNG CHIẾN VÀ Ý THỨC CỦA THẾ HỆ TRẺ NGÀY NAY.
(Qua tác phẩm: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính,
Những ngôi sao xa xôi.)
PHẦN II - MỤC TIÊU DẠY HỌC CẦN ĐẠT:
1.Về kiến thức - kĩ năng – thái độ:
* Kiến thức: Qua chủ đề, HS nắm được đặc điểm lịch sử của dân tộc ta
trong giai đoạn hào hùng bi tráng: hai cuộc kháng chiến chống Pháp và

chống Mĩ cứu nước; Thấy được vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất của người lính
cách mạng qua thơ văn kháng chiến; Bước đầu nắm được những đặc sắc
nghệ thuật của các tác phẩm thơ văn kháng chiến có chủ đề viết về người
lính CM.
* Kĩ năng:
- Kĩ năng khái quát tổng hợp kiến thức.
- Kĩ năng phân tích cảm thụ thơ ca.
- Kĩ năng tự làm việc, nghiên cứu và hoạt động cá nhân hoặc theo
nhóm.
- Kĩ năng liên hệ kiến thức các môn học khoa học xã hội vào một
vấn đề cụ thể: Văn- Sử - GDCD.
- Kĩ năng vận dụng những kiến thức được học vào thực tiễn cuộc
sống.
- Kĩ năng thực hành giao tiếp, thảo luận.
- Kĩ năng khái quát tổng hợp kiến thức.
- Kĩ năng thuyết trình một vấn đề về tư tưởng, đạo lí.( Vận dụng
trong bài tập luyện tập.)
*Thái độ:
- Từ những cảm nhận về vẻ đẹp của hình tượng người lính CM trong các tác
phẩm văn chương, HS biết trân trọng và có ý thức tìm hiểu học tập tích cực
hơn trong môn Ngữ văn GD ý thức học tập bộ môn và sự siêng năng
chuyên cần trong học tập.
- Thấy được sự hi sinh của lớp người đi trước, từ đó biết tự hào và trân trọng
những trang lịch sử vẻ vang hào hùng của dân tộc-> Ý thức học tập và tìm
hiểu lịch sử.
- Nhận thức được vai trò của thế hệ trẻ hôm nay trong việc học tập và rèn
luyện bản thân để tiếp nối những trang lịch sử rạng rỡ của ông cha -> giáo
dục lí tưởng, hoài bão cho thế hệ trẻ.
2. Yêu cầu tích hợp, liên môn:
- Trong chủ đề này, GV xác định những kiến thức liên môn sẽ được tích hợp

vận dụng và giới thiệu như sau:
1. Bài 6- Môn GDCD lớp 6: Lòng biết ơn.
2. Bài 7- GDCD lớp 9: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của
dân tộc.
3. Bài 17-GDCD lớp 9: Nghĩa vụ bảo về Tổ quốc.
4. Bài 25- Lịch sử lớp 9: Những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn
quốc chống thực dân Pháp(1946-1950)
5. Bài 29- Lịch sử 9: Cả nước trực tiếp chống Mĩ cứu nước (1965-1973)
6.Tiết 13- GDCD lớp 9: Hoạt động ngoại khóa theo chủ đề: Lý tưởng
sống của thanh niên.
7. Tiết 6- Âm nhạc lớp 8: HS vận dụng kiến thức Âm nhạc đã học để thể
hiện ca khúc “Hò kéo pháo”- nhạc sĩ Hoàng Vân- do HS thể hiện.
8. Mĩ thuật: T27-28 Mĩ thuật 8: Tập vẽ người : HS vận dụng kiến thức
Mĩ thuật đã học để vẽ phác họa hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ thời chống
Pháp hoặc anh giải phóng quân thời chống Mĩ.
Phần tích hợp với bộ môn Mĩ thuật và Âm nhạc có thể thực hiện ngay
trong tiết luyện tập của chủ đề hoặc trong tiết hoạt động ngoại khóa
(Tích hợp với bộ môn GDCD.)
- HS cần biết vận dụng tổng hợp những kiến thức về Lịch sử, Giáo dục
công dân để giải quết những vấn đề bài học và kiến thức Mĩ thuật, Âm
nhạc để đáp ứng các bài tập của GV trong chủ đề.
PHẦN III- ĐỐI TƯỢNG DẠY HỌC:
Căn cứ vào định hướng của việc dạy học tích hợp liên môn, từ thực
trạng học Văn của HS còn nặng về học chay - học vẹt, khi tổ chức dạy
học theo chủ đề tôi đã áp dụng với đối tượng học sinh khối 9 - lớp chọn.
Các em đã bước đầu có khả năng tự học tập nghiên cứu, có ý thức học bộ
môn Ngữ văn và một số em có năng lực cảm thụ văn chương tương đối
tốt. Trong khi các giờ dạy học theo chủ đề còn rất mới mẻ, lựa chọn yếu
tố HS tích cực là một trong những việc làm đầu tiên quyết định thành
công của chuyên đề.

IV- Ý NGHĨA BÀI HỌC:
Quá trình đổi mới dạy và học đang khởi sắc với biết bao bỡ ngỡ,
không chỉ đối với HS mà với cả GV- những người trực tiếp định hướng
và chèo lái con thuyền tri thức. Việc chuẩn bị một giáo án dạy học theo
hướng tích hợp liên môn của người GV không tránh khỏi những loay
hoay, cản trở. Việc dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn thực sự là “
Vạn sự khởi đầu nan.” Sự bắt đầu bao giờ cũng không tránh khỏi khó
khăn, ngần ngại. Dạy học tích hợp liên môn trong môn Ngữ văn chẳng
khác nào Thơ Mới ban đầu bước vào làng thơ Việt Nam bị kì thị và xa
lánh, có lẽ vì “quá mới”. Nhưng tôi tin rằng, dạy học theo chủ đề sẽ trở
thành một thành tựu của nền GD nước nhà cũng giống như Thơ Mới đã
từng “bước những bước điềm nhiên vững vàng” vào thơ ca Việt Nam
hiện đại vậy!
Với giáo án dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn, qua quá trình
giảng dạy, tôi nhận thấy bài học đã đạt được một số thành công và có ý
nghĩa nhất định như sau:
* Đối với thực tiễn dạy học: Trong tình hình dạy học Ngữ văn theo
đơn vị bài đơn lẻ, theo hệ thống phân phối chương trình cũ thì việc nhóm
một số tác phẩm văn học kháng chiến vào thành chủ đề như trên để dạy
cho HS là một hướng đi mới dẫn đến những thay đổi đáng kể trong kết
quả dạy học:
+ HS có những nhận thức khái quát tổng hợp về chủ đề người lính
trong văn học kháng chiến- một chủ đề lớn tạo nên chất sử thi cho văn
học Việt Nam 1945-1975. Thay vì cảm nhận được về hình tượng người
lính CM trong từng bài là những nhận thức sâu sắc toàn diện về vẻ đẹp
phẩm chất tâm hồn của người lính CM trong cả một giai đoạn văn học, từ
đó các em hiều đây là hình tượng văn học điển hình được phản ánh trong
nhiều tác phẩm thơ văn kháng chiến. Cũng từ đó mà thấy được tính chất
nhân dân, tính chất sử thi của cả một giai đoạn văn học; được sống lại với
không khí lịch sử bi tráng, hào hùng của dân tộc ta trong quá khứ. Những

nhận thức về trách nhiệm của thế hệ trẻ cũng vì thế mà được xuất
phát từ trái tim, từ sự rung động thực sự về lịch sử ông cha chứ
không phải là một bài học giáo huấn khô khan, gò ép, nặng về lí
thuyết mà các em đã được học trong những tiết GDCD hay Lịch sử.
Như vậy, dạy học theo chủ đề mang đến hiệu quả toàn diện cho các môn
học: Từ Ngữ văn- môn học chính đến các môn học đang được tích hợp
liên môn như: Lịch sử, GDCD hay thậm chí HS còn được rèn luyện, thể
hiện năng lực của các môn học khác như: Mĩ thuật, Âm nhạc một cách
sáng tạo. Hoặc khả năng thuyết trình, kĩ năng trao đổi thảo luận một vấn
đề khoa học hay tư tưởng…Đồng thời, để thực hiện quá trình tự học, tự
nghiên cứu, HS phải biết sử dụng tư duy Toán học để phát huy năng lực
tổng hợp khái quát kiến thức, thực hiện những yêu cầu của GV trong việc
chuẩn bị cho các tiết chủ đề.
+ Dạy học theo hướng mới cũng sẽ kích thích được năng lực chủ động
sáng tạo, năng lực tự học của HS, thay đổi lối học chay, học vẹt mà từ
tước đến nay dạy học nói chung và dạy học Văn nói riêng đang mắc phải.
* Đối với thực tiễn đời sống:
-Trong tình hình Giáo dục nước nhà đang bước vào quá trình đổi mới căn
bản và toàn diện, trước hết ở đây là sự đổi mới về phương pháp và nội dung
dạy học, việc dạy học các tiết văn bản trong môn Văn theo hướng dạy học
theo chủ đề là một việc làm cần thiết và phù hợp. Cách dạy này đáp ứng
được yêu cầu của quá trình đổi mới trong giáo dục, là tiền đề cho sự đổi mới
toàn diện về giáo dục trong thời kì quá độ.
Khi dạy học theo các chủ đề, người GV phải linh hoạt hơn trong xây
dựng giáo án và tổ chức các hoạt động dạy học cho HS sao cho hiệu quả. Có
nghĩa là người GV phải tự làm mới mình thông qua việc tìm hiểu tri thức
liên môn, xây dựng giáo án mới, sáng tạo trong việc tổ chức định hướng HS
học tập. Vì vậy phần nào khắc phục được căn bệnh trì trệ cố hữu của một số
GV, tránh việc GV chỉ truyền thụ cho HS những tri thức “CHẾT” vì đã bị
mài mòn, lặp đi lặp lại từ năm này sang năm khác. Đặc biệt, HS phải tích

cực học thật để tự phát hiện và chiếm lĩnh tri thức dưới sự định hướng của
người GV. Học Văn theo chủ đề, các em được thể hiện năng lực tư duy,
sáng tạo của mình, phát huy tính tích cực của các em trong học tập. Từ
đó, hình thành trong HS ý thức tự học, tự nghiên cứu, khả năng tự tin
làm chủ quá trình chiếm lĩnh tri thức. Đó là một kĩ năng cần thiết mà ở
HS Việt Nam ngày nay còn hạn chế.
-Hiện nay, giới trẻ từ sự thiếu hiểu biết về lịch sử dân tộc dẫn đến việc
các em không trân trọng lịch sử, không xác định được hướng đi đúng đắn và
trách nhiệm của bản thân trước đất nước, một bộ phận không nhỏ HS sa vào
lối sống hưởng thụ tầm gửi, không xác định được mục đích lí tưởng của
cuộc đời. Mặt khác, do ảnh hưởng của mạng In-tơ-nét và các xu hướng
không lành mạnh trong văn hóa xã hội, ở các em khó tìm thấy quan niệm
đúng đắn sâu sắc về cái đẹp, khả năng thưởng thức cái đẹp, năng lực cảm
thụ thẩm mĩ hạn chế. Khi học các chuyên đề môn Ngữ văn, được tự tìm hiểu
xây dựng bài học một cách tích cực, các em sẽ trân trọng hơn vẻ đẹp văn
chương của các tác phẩm, năng lực thẩm mĩ được bồi dưỡng nâng cao.
Biết thế nào là tốt, xấu từ đó xây dựng cho mình một lối sống đẹp. Bên cạnh
đó, từ những nhận thức sâu sắc về sự hi sinh của thế hệ cha anh, các em sẽ
thấy được mình phải sống và học tập sao cho xứng đáng với lớp người
đi trước.
Có thể nói, đối với thực tiễn dạy học và cả với thực tiễn đời sống, việc tổ
chức dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn những ưu điểm vượt trội và đem
lại hiệu quả giáo dục cao hơn so với dạy học thông thường. Việc tổ chức dạy
học Văn theo các chuyên đề càng cần được tiến hành thương xuyên, đều đặn
để giúp HS có sự chuần bị tích cực cho phương pháp và chương trình học
tập mới ở các cấp học tiếp theo.
PHẦN V. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU:
- Thiết bị truyền thống: Bảng, bảng phụ, phấn màu, tranh ảnh minh
họa.
- Thiết bị hiện đại: Máy chiếu Projecto, video, giáo án Powerpoin.

- Học liệu :Tập “Thơ ca cách mạng”, Truyện ngắn Lê Minh Khuê,
Nhật kí Đặng Thùy Trâm, “Mãi mãi tuổi hai mươi” của liệt sĩ
Nguyễn Văn Thạc; Sách giáo khoa Lịch sử 9- Bài 25, 29.

PHẦN VI. HOẠT ĐỘNG VÀ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: HS chuẩn bị trước 2 tuần:
-Đọc kĩ, tìm hiểu 3 tác phẩm thơ văn thời kháng chiến: Đồng chí (Chính
Hữu), Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), Những ngôi sao
xa xôi(Lê Minh Khuê), soạn ba bài trong SGK, suy nghĩ về chủ đề chung
của ba tác phẩm.
-Tìm đọc thêm một số bài thơ của Chính Hữu, Phạm Tiến Duật và một số
bài thơ khác cùng viết về chủ đề người lính trong văn học kháng chiến; Suy
nghĩ về những phẩm chất của người lính cách mạnh thời kháng chiến. Đọc
thêm tác phẩm của Lê Minh Khuê, Nguyễn Minh Châu về chủ đề người lính
cách mạng. Trước đó, trong các tiết tăng cường từ đầu năm, GV có thể giới
thiệu cho HS cuốn nhật kí của liệt sĩ – bác sĩ Đặng Thùy Trâm và nhật kí liệt
sĩ Nguyễn Văn Thạc.
-Tìm hiểu về giai đoạn lịch sử thời kháng chiến.
- Chuẩn bị vẽ tranh hoặc hát về đề tài người lính, làm thơ về đề tài lịch sử
cha ông, bài thuyết trình về ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với tương
lai đất nước.
GV chuẩn bị: Giáo án, giáo án Povverpoin.
Các đoạn phim tư liệu; Chuẩn bị xây dựng các hoạt động cho
tiết ngoại khóa.
HOẠT ĐỘNG 2:
XÁC ĐỊNH NỘI DUNG KẾT CẤU, THỜI GIAN DẠY HỌC:
* Kết cấu: Chủ đề gồm 4 tiết:
-Tiết 1:Tìm hiểu chung về 3 tác phẩm: Đồng chí- Chính Hữu; Bài
thơ về tiểu đội xe không kính- Phạm Tiến Duật; Những ngôi sao xa
xôi- Lê Minh Khuê.

Tìm hiều lịch sử Việt Nam thời kháng chiến (1945-1975)
-Tiết 2-3: Vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất của người lính cách mạng.
Đặc sắc nghệ thuật của các tác phẩm thơ văn về đề tài
người lính thời kháng chiến
-Tiết 4: Ý thức của thế hệ trẻ ngày nay.
Tổng kết - Luyện tập chung.
Hoạt động ngoại khóa: Tổ chức buổi sinh hoạt:
Vang mãi khúc quân hành.
Tìm hiểu truyền thống CM địa phương qua hoạt động viếng nghĩa
trang liệt sĩ.
*Thời gian dạy chủ đề: Học kì I, trước đợt kỉ niệm 22-12.( Tiết
ngoại khóa có thể tích hợp thêm trong lễ kỉ niệm Ngày thành lập
Quân đội nhân dân Việt Nam.)
HOẠT ĐỘNG 3: CÁCH TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
-Tổ chức dạy học tại lớp trên cơ sở HS đã chuẩn bị bài kĩ theo sự
hướng dẫn yêu cầu của GV, đi từ các kiến thức khái quát đến cụ
thể.
-Tổ chức học tập, tìm hiểu thêm về người lính cách mạng, về
truyền thống yêu nước của thế hệ đi trước qua buổi thăm viếng
nghĩa trang liệt sĩ tại xã Đa Tốn.
-Tổ chức học tập theo hướng vận dụng kiến thức vào thực tiễn qua
hoạt động ngoại khóa:Vẽ tranh, làm thơ hoặc hát và sáng tác nhạc
về chủ đề người lính trong kháng chiến; Thi vẽ về người lính.
-Thi hùng biện với chủ đề: Người lính- Lịch sử và Tôi.
Lí tưởng sống của tuổi trẻ ngày nay.
PHƯƠNG PHÁP: Thuyết trình, gợi mở, phát vấn, liên hệ so
sánh…
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Tiết 1: TÌM HIỂU CHUNG
Yêu cầu:

- Qua tiết học đầu tiên của chủ đề, HS thể hiện được sự chuẩn bị của
mình về ba tác phẩm: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính,
Những ngôi sao xa xôi; các tổ nhóm giới thiệu được những nét cơ bản về
tác giả và tác phẩm.
- Tìm hiểu xong phần I: Lịch sử dân tộc trong kháng chiến và hình
ảnh những con người yêu nước.
* GV giới thiệu vào bài: Các em ạ! Sinh thời, Bác Hồ từng căn dặn:
“Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà vẻ vang”.
Những trang lịch sử hào hùng thấm bao máu đào của những thế hệ cha
anh đã ngã xuống sẽ là điểm tựa, là động lực để chúng ta có thêm sức mạnh
vượt qua mọi thử thách khó khăn trong sự nghiệp xây dựng và bảo về Tổ
quốc hôm nay. Những trang sử rực rỡ và bi tráng ấy không chỉ tìm được
trong những bài học lịch mà còn hiện hữu chân thực và xúc động trên những
trang văn, những áng thơ ca. Chắc hẳn các em chưa quên lịch sử chống giặc
ngoại xâm hào hùng oanh liệt đời Trần với hai tác phẩm: Tụng giá hoàn kinh
sư và Hịch tướng sĩ; Chưa quên áng thiên cổ hùng văn “Bình Ngô đại cáo”
với lời khẳng định dõng dạc về nền độc lập chủ quyền đất nước thời Lê…
Biết bao vẻ đẹp rực rỡ đáng tự hào của truyền thống cha ông được ghi lại
trong những tác phẩm văn chương giá trị. Hôm nay cô cùng các em đi tìm
hiểu về hình ảnh những người lính trong hai cuộc kháng chiến vẻ vang của
dân tộc trong thế kỉ XX qua ba tác phẩm thơ văn thời kháng chiến mà các
em đã chuẩn bị: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Những ngôi
sao xa xôi.
HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC NỘI DUNG CẦN ĐẠT.
- Tổ 1 cử HS đại diện lên giới thiệu
về tác giả Chính Hữu và bài thơ
“Đổng chí” trên cơ sở đã tìm hiểu ở
nhà; Đọc diễn cảm bài thơ.
HS tổ khác nhận xét phần thuyết

minh của bạn.
- Giới thiệu thêm về bố cục của bài
thơ?
GV nhận xét, bổ sung, cho điểm.
- Tổ 2 cử đại diện lên giới thiệu tác
phẩm: “Bài thơ về tiểu đội xe không
kính” và đọc thuộc diễn cảm một số
câu, khổ thơ hay.
HS khác lên nhận xét phần thuyết
trình và phần đọc của bạn.
GV nhận xét, cho điểm.
- Kể tên một số ca khúc cách mạng
được phổ từ lời thơ của Phạm Tiến
Duật và hát một trong số các ca khúc
ấy?
I. Tìm hiểu chung (25 phút):
1. Bài thơ “ Đồng chí”:
a. Tác giả: Chính Hữu Sinh năm
1926)- Nhà thơ chiến sĩ với phong
cách thơ lắng đọng, cảm xúc dồn
nén.
b. Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ ra đời
sau khi Chính Hữu cùng đồng đội
tham gia chiến dịch Việt Bắc Thu
đông 1947, in trong tập “Đầu súng
trăng treo.”
c. Bố cục và chủ đề:
- Bố cục: 3 phần.
- Chủ đề: Khắc họa chân thực và cảm
động tình đồng chí của những người

lính trong thời kì kháng chiến chống
Pháp; Từ đó nổi bật hình ảnh anh bộ
đội cụ Hồ với những phẩm chất cao
đẹp.
2. “Bài thơ về tiểu đội xe không
kính”:
a. Tác giả: Phạm Tiến Duật (1941-
2007) - Nhà thơ trưởng thành trong
thời kì kháng chiến chống Mĩ với các
bài thơ viết về người lính cách mạng
mang phong cách thơ sôi nổi, trẻ
trung mà sâu sắc.
b. Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ ra đời
trong thời kì ác liệt của cuộc kháng
chiến chông Mĩ cứu nước, trích trong
tập “Vầng trăng quầng lửa.”
c. Chủ đề: Khai thác hình ảnh những
-Tổ 3 cử đại diện lên giới thiệu về
nhà văn Lê Minh Khuê và tác phẩm
“Những ngôi sao xa xôi.”- HS khác
nhận xét, GV nhận xét, bổ sung.
Đoạn phim tư liệu về những thanh
niên xung phong thời chống Mĩ.
(3 phút)
-Hãy tóm tắt ngắn gọn tác phẩm:
“Những ngôi sao xa xôi.”?(HSTB,K)
chiếc xe không kính độc đáo, bài thơ
khắc họa vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất
của những chiến sĩ lái xe trên con
đường Trường Sơn với phong thái

ung dung, tinh thần dũng cảm, ý chí
chiến đấu kiên cường, bất khuất vì
Miền Nam thân yêu.
3. “Những ngôi sao xa xôi”:
a. Tác giả: Lê Minh Khuê (Sinh năm
1949) - Cây bút nữ trưởng thành
trong thời kì kháng chiến chống Mĩ
với phong cách viết văn nhẹ nhàng,
giàu nữ tính, ngòi bút phân tích và
miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh
tế.
b. Hoàn cảnh sáng tác: “Những
ngôi sao xa xôi “ là một trong những
tác phẩm đầu tay của nhà văn Lê
Minh Khuê, ra đời năm 1971, trong
thời kì ác liệt của cuộc kháng chiến
chống Mĩ cứu nước.
c. Cốt truyện và chủ đề:
- Cốt truyện: Truyện kể về ba nữ
thanh niên xung phong trên tuyến
đường Trường Sơn thời chống Mĩ.
Ba cô gái làm nhiệm vụ quan sát địch
ném bom, san lấp hố bom và phá
bom chưa nổ- công việc mở đường
vất vả, hiểm nguy nhưng các cô luôn
lạc quan, hoàn thành công việc với
tinh thần trchs nhiệm. Truyện kể lại
một lần phá bom của ba cô gái và
nhân vật chính- Phương Định. Kết
thúc tác phẩm là một cơn mưa đá ập

đến trên cao điểm khiến ba cô gái vui
thích cuống cuồng.
- Chủ đề: Ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất,
tâm hồn của những nữ thanh niên
xung phong trên tuyến đường
Trường Sơn thời chống Mĩ- Hình ảnh
-Qua sự giới thiệu của các bạn, em
hãy rút ra đặc điểm chung về đề
tài, chủ đề của các tác phẩm trên?
* GV giảng, bình chốt ý.
-Dựa vào sự chuẩn bị ở nhà, hãy khái
quát đặc điểm lịch sử nổi bật của
nước ta trong giai đoạn từ 1946-
1975? (HS K- G)
HS trả lời, HS khác nhận xét.
GV thuyết trình, bổ sung.
-Đoạn phim về một số chiến dịch
trong thời kì chống Pháp.(5 phút)
-Em hiểu gì về tuyến đường Trường
Sơn thời chống Mĩ?
-Từ những hiểu biết trong lịch sử,
theo em, điều gì là nguyên nhân chủ
yếu tạo nên sức mạnh dân tộc để
chúng ta có thể chiến thắng rực rỡ
trong hai cuộc kháng chiến chống
đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam thời
kháng chiến.
 Ba tác phẩm đều phản ánh chủ
đề người lính cách mạng trong
kháng chiến.

II. Lịch sử dân tộc trong hai cuộc
kháng chiến và hình ảnh những
con người yêu nước - (15 phút):
1. Lịch sử Việt Nam thời kháng
chiến:
- 1946-1950 là những năm đầu của
cuộc kháng chiến toàn quốc chống
Pháp gian khổ, thiếu thốn, nhiều vất
vả hi sinh.
-Ta liên tiếp mở các chiến dịch lớn
dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng:
Chiến dịch Việt Bắc Thu Đông 1947,
chiến dịch Biên giới 1950; Chiến
dịch Đông Xuân 1953-1954 để đi
đến thắng lợi của chiến dịch Điện
Biên Phủ (T5/1954) lừng lẫy năm
châu, kết thúc thắng lợi cuộc kháng
chiến chống Pháp.
- Từ 1965-1973: Cả nước trực tiếp
chống Mĩ cứu nước với khẩu hiệu:
“Tất cả vì miền Nam ruột thịt”. Con
đường Trường Sơn anh hùng trở
thành con đường huyết mạch để miền
Bắc chi viện cho quân dân miền
Nam.
2. Hình ảnh những con người Việt
Nam yêu nước trong kháng chiến:
- Lòng yêu nước trở thành động
lực, thành sức mạnh để toàn dân
kháng chiến-> Yêu nước: Truyền

thống vẻ vang, đáng tự hào. (Chống
Tống đời Lý, chống quân Nguyên
Mông đời Trần, chống Minh đời Lê,
… đều là thành tựu kết tinh của lòng
giặc ngoại xâm?
-Kể tên một số chiến thắng oanh liệt
của nhân dân ta trong lịch sử đấu
tranh dựng nước và giữ nước của dân
tộc từ xưa đến nay?
- Em hãy chỉ ra điểm giống nhau
giữa các tác giả của ba tác phẩm văn
học kháng chiến đang tìm hiểu? Cảm
nghĩ của em về các nhà thơ, nhà văn
ấy? (HS TB-K)
*GV bình chốt…
yêu nước.)
- Những người lính là linh hồn, là
đội tiên phong đi đầu trong cuộc
kháng chiến trường kì.
+ Họ vừa cầm súng chiến đấu, vừa
gửi tâm hồn mình vào những trang
văn, những vần thơ.(Chính Hữu,
Phạm Tiến Duật, Lê Minh Khuê,
Nguyễn Duy…) -> Những nhà thơ,
nhà văn chiến sĩ - lực lượng sáng tác
chủ yếu của văn học kháng chiến,
những người tạo nên giá trị hiện thực
và diện mạo sử thi của cả giai đoạn
văn học. Họ là những con người Việt
Nam mang trong tim lòng yêu nước

nồng nàn.
*Củng cố: HS nắm được kiến thức
cơ bản về ba tác phẩm.
Hiểu hoàn cảnh lịch sử các tác
phẩm ra đời.
TIẾT 2-3: VẺ ĐẸP TÂM HỒN VÀ PHẨM CHẤT CỦA
NHỮNG NGƯỜI LÍNH CÁCH MẠNG.
(Tiết 2: Vẻ đẹp của người lính cách mạng trong từng tác phẩm;
Tiết 3: Điểm khác biệt và vẻ đẹp tâm hồn- phẩm chất chung của
những người lính trong kháng chiến)
Yêu cầu: Qua 2 tiết học, HS cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất
cách mạng của những người lính thời kháng chiến.
Nắm được những đặc sắc nghệ thuật của ba tác phẩm.
HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC NỘI DUNG CẦN ĐẠT
*GV dẫn dắt sang phần III.
III. Hình ảnh những người lính
cách mạng trong hai cuộc kháng
-Theo em, người lính trong bài thơ
“Đồng chí” hiện lên trong nét tình
cảm đẹp nào? Nhận xét về nhan đề
bài thơ?(HS K)
- Tình đồng chí ấy hình thành từ
những cơ sở nào? Nhận xét về giọng
điệu, ngôn ngữ và hình ảnh của khổ
đầu bài thơ?
- Em cảm nhận gì về câu thơ “Đồng
chí”? Vì sao lại có sự thay đổi đột
ngột như vậy trong số lượng âm tiết
của dòng thơ? (HS K-G)
-Tình đồng chí keo sơn có biểu hiện

và sức mạnh như thế nào? Qua đó
em cảm nhận được gì về vẻ đẹp của
hình tượng người lính thời chống
Pháp?
Có ý kiến cho rằng; “Câu thơ cuối
bài là hình ảnh đặc sắc kết tinh vẻ
đẹp của người lính và tình đồng chí.
Hãy chứng minh?(HS G)
*GV giảng, bình.
-Nhận xét nhan đề “Bài thơ về tiểu
đội xe không kính” và cách khai thác
đề tài của bài thơ? (HS K)
chiến:
1. Vẻ đẹp của người lính trong
từng tác phẩm:
a. Người lính trong bài thơ “Đồng
chí” hiện lên trong tình đồng chí
cao đẹp(15 phút):
- Cơ sở của tình đồng chí: Cùng
chung hoàn cảnh xuất thân, chung lí
tưởng chiến đấu và những khó nhăn
của cuộc đời người lính (Hình ảnh
chân thực gợi cảm, giọng điệu chân
thành,cảm xúc dồn nén:“Đồng chí!”)
-Biều hiện và sức mạnh của tình
đồng chí: Thấu hiểu tâm tư tình cảm
của nhau, cùng chia sẻ những khó
nhăn của cuộc đời chiến sĩ.
-> Dũng cảm, vượt qua mọi thử
thách của cuộc đời người lính.

-Tình đồng chí được kết tinh trong
câu thơ cuối bài: “Đầu súng trăng
treo.”- Hình ảnh cô đọng, vừa thực,
vừa đậm chất lãng mạn là biểu tượng
tuyệt đẹp của tình đồng chí. Một hình
ảnh thơ chân thực, giản dị đến bất
ngờ mà lại sáng ngời nét đẹp tâm hồn
của người lính CM và gợi bao liên
tưởng thú vị, sâu xa. Sự gắn bó giữa
các hình tượng súng và trăng gợi tâm
hồn thi sĩ và tình đồng chí sâu nặng
của anh bộ đội. Câu thơ gọn mà sáng
như một nhãn tự của toàn bài thơ.
b. Người lính lái xe trong: “Bài thơ
về…”(10 phút):
-Bài thơ khai thác đề tài người lính
từ hình ảnh những chiếc xe không
kính độc đáo.
- Hình ảnh những chiếc xe bị tàn phá
hỏng hóc nặng nề được đưa vào
-Theo em, khắc họa hình ảnh những
chiếc xe không kính độc đáo, Phạm
Tiến Duật muốn thể hiện điều gì?
-Đọc truyện “Những ngôi sao xa
xôi”, em nhận xét gì về hoàn cảnh
sống và chiến đấu của ba cô gái trẻ?
Đặt nhân vật của mình vào hoàn
cảnh như vậy, truyện của Lê Minh
Khuê đạt được thành công gì về nghệ
thuật?

-Ba nhân vật trong tác phẩm hiện lên
như thế nào dưới ngòi bút của Lê
Minh Khuê? Nhân vật chính Phương
Định để lại cho em ấn tượng gì?
Đọc đoạn văn tả tâm trạng Phương
Định trong một lần phá bom.
- Phân tích diễn biến tâm trạng của
Phương Định trong lần phá bom?
Cảm xúc, tâm trạng ấy cho thấy
phẩm chất gì ở cô gái trẻ?
- Ngòi bút miêu tả tâm lí của tác giả
đạt đến thành công như thế nào trong
đoạn văn này?(HSK-G)
* GV củng cố kiến thức tiết 1.
Tiết 2:
trang thơ thật chân thực, tự nhiên; là
hiện thân của cuộc chiến tranh khốc
liệt.
- Chất thơ, tâm hồn lạc quan lãng
mạn của người chiến sĩ bật lên từ
những hình ảnh thật đến”trần trụi”
ấy.
Cách khai thác đề tài độc đáo,
hai từ ‘bài thơ” trong nhan đề giàu
ý nghĩa.
c. Những cô gái thanh niên xung
phong trong tác phẩm “Những
ngôi sao xa xôi” (15 phút):
- Nhân vật được đặt vào hoàn
cảnh chiến đấu đặc biệt, với một

công việc đặc biệt, gian khổ, hiểm
nguy-Những cô gái mở đường.(Nghệ
thuật xây dựng tình huống truyện
căng thẳng, điển hình, giúp các nhân
vạt bộc lộ nét đẹp phẩm chất tâm
hồn.)
* Thao, Nho: Trẻ trung, dũng cảm-
Hai nhân vật phụ, góp phần làm nổi
bật nhân vật chính- người kể chuyện.
* Phương Định:
-Ngoại hình:cô gái Hà Nội duyên
dáng, giàu nữ tính.
-Tâm hồn: Mơ mộng, giàu cảm xúc,
tinh tế, nhạy cảm.
- Phẩm chất: Thể hiện qua tâm
trạng trong một lần phá bom:
Căng thẳng, bình tĩnh, cẩn trọng đến
từng thao tác nhỏ, hồi hộp chờ bom
nổ->Phẩm chất: Dũng cảm, có tinh
thần trách nhiệm cao trong công việc.
Họ là hình ảnh đại diện cho những cô
thanh niên xung phong dũng cảm
thời chống Mĩ.
2. Điểm khác(5 phút):
- Người lính CM hiện lên trong ba
-Theo em, hình ảnh người chiến sĩ
cách mạng trong ba tác phẩm trên có
những điểm khác nhau cơ bản là gì?
-Tại sao tâm hồn những người lính
thời chống Pháp và thời chống Mĩ có

những nét khác biệt như vậy?
*GV giảng.
- Qua việc tìm hiểu hình ảnh người
lính cách mạng trong từng tác
phẩm, có thể cảm nhận được
những nét đẹp nào trong tâm hồn,
phẩm chất của thế hệ trẻ Việt Nam
thời kháng chiến? Những vẻ đẹp
ấy được thể hiện cụ thể như thế
nào trong từng tác phẩm?
- Hình ảnh thơ;”Lại đi, lại đi trời
xanh thêm” và “một trái tim” cuối
tác phẩm “Bài thơ về…” gợi cho em
biết điều gì về cuộc sống và lí tưởng
chiến đấu của những người lính lái
xe? Phân tích vẻ đẹp và giá trị biểu
cảm của hai hình ảnh đó?
-Tình yêu và nỗi nhớ gia đình , quê
hương của nhân vật Phương Định
trong truyện : “Những ngôi sao xa
xôi” được thể hiện như thế nào? Tình
cảm ấy cho ta cảm nhận điều gì về
tâm hồn của người nữ thanh niên
xung phong ấy?
-Ngoài tình yêu quê hương đất nước,
trong tâm hồn người lính cách mạng
còn có phẩm chất gì? (HS K)
-Lòng dũng cảm và ý chí chiến đấu
kiên cường của những người lính
tác phẩm ở các thời kì khác nhau

của hai cuộc kháng chiến.
- Người lính thời chống Pháp xuất
thân từ tầng lớp nông dân với tâm
hồn bình dị và trầm lặng.
-Người lính thời chống Mĩ xuất
thân từ nhiều tầng lớp khác nhau,
tâm hồn họ trẻ trung, sôi nổi, lãng
mạn.
3. Vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất
chung của những người lính
( 30 phút):
-Họ mang trong mình tình yêu quê
hương đất nước thiết tha, sâu
nặng:
+anh bộ đội cụ Hồ cảm nhận về tình
cảm quê hương: “Giếng nước gốc đa
nhớ người ra lính.”;
+chàng lính lái xe trên con đường
Nam tiến với bầu trời xanh lí tưởng
và lòng yêu nước nồng nàn: “Xe vẫn
chạy vì miền Nam…
Chỉ cần trong xe có một trái tim.”;
+Phương Định- nữ thanh niên xung
phong với nỗi nhớ quê hương, nhớ
những tháng ngày tuổi thơ Hà Nội.
-Trong họ đều có lòng dũng cảm, ý
chí kiên cường bất khuất:
+ Những người đồng chí nắm chắc
tay súng đứng cạnh nhau chờ giặc
trong tư thế sẵn sàng, chủ động; Họ

ra đi để lại quê hương, gia đình vì
được thể hiện ra sao trong từng tác
phẩm?
Liên hệ đến hình ảnh tuyệt đẹp của
những người lính CM trong các bài
thơ: “Bài ca xuân 68”- Tố Hữu:
Hoan hô anh giải phóng quân!
Kính chào Anh- con người đẹp nhất
Lịch sử hôn Anh chàng trai chân đất
Sống hiên ngang bất khuất giữa đời
Như Thạch Sanh của thế kỉ XX
Một dây ná, một cây chông cũng tiến
công giặc Mĩ…”
Hay bài thơ: Dáng đứng Việt Nam-
Lê Anh Xuân; Khoảng trời hố bom-
Lâm Thị Mĩ Dạ.
*Cho HS đọc diễn cảm một đoạn
nhật kí của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc
( Trên máy): “Từ khi vào đất Hà
Tĩnh, bọn mình rất ức vì máy bay
địch chúng nó bay rất thấp, chậm
rề rề và nghiêng ngó hết chỗ này
đến chỗ khác hết sức láo xược…
Phải, nhất định phải bắn nhiều,
chúng nó đâu còn là người
nữa…”(T238)
*GV bình.
-Tinh thần quả cảm và bầu nhiệt
huyết cứu nước cháy bỏng của những
người lính trong hai cuộc kháng

chiến vĩ đại để lại cho em cảm xúc,
suy nghĩ gì? (HSK-G)
-Ngoài truyện ngắn: “Những ngôi
sao xa xôi”, em còn biết tác phẩm
nào của văn xuôi Việt Nam thời
chống Mĩ cũng khắc họa tâm hồn
lãng mạn , trong sáng đến vô ngần
của những cô thanh niên xung phong
trên tuyến đường Trường Sơn bỏng
lửa?
Liên hệ nhân vật Nguyệt trong
tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc.
+ Những chàng lính lái xe vượt qua
bao làn mưa bom bão đạn, qua cái
nắng lửa mưa tuôn khắc nghiệt đưa
những chuyến xe bon bon hướng về
miền Nam yêu dấu.
+ Những cô thanh niên xung phong
dù phải cận kề với cái chết nhưng
luôn làm việc với tinh thần trách
nhiệm và lòng quả cảm. (Qua cảm
xúc của Phương Định trong một lần
phá bom.”
 Tấm gương về lòng yêu nước và
lí tưởng chiến đấu hết mình vì Tổ
quốc
-Tâm hồn lạc quan, lãng mạn, chất
thơ vút lên từ cuộc sống chiến đấu
đầy gian khổ: Hình ảnh “Đầu súng
trăng treo”, phong thái ung dung và

tiếng cười ha ha đầy tinh nghịch,
những bài ca “tự bịa” mê say của
những nữ thanh niên xung phong
trong cuộc chiến đấu hiểm nguy,
truyện ngắn: “Mảnh trăng cuối
rừng” của Nguyễn Minh Châu.
-Nhà thơ Tố Hữu đã có hai câu thơ
viết về thế hệ trẻ Việt Nam thời
chống Mĩ: “Xẻ dọc Trường Sơn đi
cứu nước.
Mà lòng phơi phới dậy tương lai.”
Em cảm nhận gì về tâm hồn những
người lính CM qua hai câu thơ trên?
Vẻ đẹp tâm hồn ấy được thể hiện qua
những hình ảnh, chi tiết nào trong ba
tác phẩm?
-Một trong những động lực tinh thần
tạo nên sức mạnh của người lính là
tình đồng chí. Đó có phải chỉ là nét
tình cảm riêng của những người lính
trong bài thơ “Đồng chí”?
-Ngoài ba tác phẩm đang tìm hiểu,
hãy kể tên một số tác phẩm khác của
văn thơ CM cũng thể hiện tình đồng
chí cao đẹp?
( Nhớ-Hồng Nguyên;
Cá nước- Tố Hữu)
*GV giảng, thuyết trình.
-Phân tích vẻ đẹp của hình ảnh thơ:
“Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi”?

-Tìm những chi tiết thể hiện tình
đồng chí của những nữ thanh niên
xung phong trong tác phẩm: “Những
ngôi sao xa xôi.” ?
khốc liệt.
 Vẻ đẹp tâm hồn của cả một dân
tộc trong một thời đại anh hùng.
- Tình đồng chí, đồng đội keo sơn,
gắn bó, tạo nên sức mạnh chiến đấu
cao cả:
+ Những anh bộ đội cụ Hồ thời
chống Pháp trở thành “đôi tri kỉ”,
thành đồng chí. Cái nắm tay rất chặt
của tình đồng chí, tư thế đứng cạnh
bên nhau chờ giặc, những đồng cam
cộng khổ đã thể hiện sự gắn bó keo
sơn ấm nồng của tình đồng đội…
Tình đồng chí đã truyền cho họ hơi
ấm và sức mạnh diệu kì để tiếp bước
trên chặng đường chiến đấu gian lao,
cùng vượt qua những khắc nghiệt
của cuộc đời người lính.
+ Những chiến sĩ lái xe trên con
đường Trường Sơn cũng có tình
đồng đội sâu sắc như anh em trong
một gia đình: “Chung bát đũa nghĩa
là gia đình đấy”, “Bắt tay qua cửa
kính vỡ rồi.”
+ Phương Định, Nho, Thao trong
“Những ngôi sao…” gắn bó yêu

thương với nhau như chị em ruột
-Cảm nhận chung về vẻ đẹp của thế
hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến?
Từ đó, em suy nghĩ gì về trách nhiệm
của bản thân đối với đất nước và thế
hệ cha anh?
(HSG cảm nhận, liên hệ trả lời.)
*GV bình chốt ý:
“…Ôi! Tổ quốc nếu cần ta chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con
sông.” (Chế Lan Viên) Phải, thế hệ
trẻ Việt Nam trong kháng chiến đã
sống và chiến đấu như thế, vì Tổ
quốc không hề tiếc máu xương. Vẻ
đẹp tâm hồn và lòng dũng cảm của
các anh các chị còn ngời sáng mãi
trong mỗi tâm hồn Việt Nam! Các
anh các chị là tấm gương sáng
nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay về lí
tưởng sống chân chính và lòng yêu
Tổ quốc.
-Hãy khái quát đặc sắc nghệ thuật
của ba tác phẩm?
-HS K-G trả lời, HS- GV nhận xét bổ
sung.
-Theo em, mỗi tác phẩm lại có những
đặc sắc nghệ thuật nổi bật như thế
nào?
-HS TB-K.
thịt(Cảm xúc của Phương Định về

Nho và chị Thao, sự lo lắng và chăm
sóc của hai người đồng đội với Nho
khi cô bị thương)
 Những người lính cách mạng
trong kháng chiến là những con
người có lòng yêu nước tha thiết, lí
tưởng chiến đấu cao đẹp- Thế hệ
gánh trên vai trọng trách cứu nước
lớn lao, mang trong mình vẻ đẹp
phẩm chất tâm hồn của cả một
thời đại.
IV. Những đặc sắc nghệ thuật của
ba tác phẩm (10 phút):
-Khai thác cảm hứng từ hiện thực
cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ.
-Thể thơ tự do hoặc truyện ngắn mới
mẻ, hiện đại.
-Ngôn ngữ bình dị mà gợi cảm.
Phong cách viết tự nhiên, giản dị,
chân thực.
- Ở mỗi tác phẩm có những đặc sắc
nghệ thuật riêng:
+ Bài thơ “Đồng chí” thể thơ tự do
sáng tạo, cảm xúc cô đọng, hình ảnh
biểu tượng sâu sắc.
+ “Bài thơ về tiểu đội xe không
kính” thể thơ tự do tám chữ với
* GV giảng. chốt ý.
giọng điệu sôi nổi, tinh nghịch; cách
khai thác đề tài độc đáo, nhan đề

giàu ý nghĩa.
+ “Những ngôi sao xa xôi” với nghệ
thuật miêu tả tâm lí tinh tế, ngôi kể
thứ nhất tạo điểm nhìn trần thuật
thích hợp, ngôn ngữ và giọng điệu kể
chuyện tự nhiên, giàu nữ tính.
 Ba tác phẩm mang đặc điểm
hình thức chung của nền văn học
cách mạng song mỗi tác phẩm có
những đặc sắc riêng từ ngôn ngữ
đến nghệ thuật xây dựng hình
tượng thơ văn.
*Củng cố:
-HS hiểu được vẻ đẹp tâm hồn
phẩm chất chung của người lính
cách mạng, nắm được nét đặc sắc
của hình ảnh người lính trong từng
tác phẩm.
-Cảm thụ, phân tích được những
câu thơ hay trong hai bài thơ, nghệ
thuật miêu tả tâm lí đặc sắc trong
truyện của Lê Minh Khuê.
-Chuẩn bị cho tiết Luyện tập.

TIẾT 4: TỔNG KẾT- LUYỆN TẬP
Yêu cầu: -Tổng kết về nội dung và nghệ thuật của ba tác phẩm, củng cố
khắc sâu vẻ đẹp của hình tượng người lính cách mạng trong văn học
kháng chiến; Nhắc nhở giáo dục về ý thức của thế hệ trẻ hôm nay trong
sự nghiệp tiếp bước cha anh, bảo vệ và dựng xây đất nước.
- HS được luyện tập củng cố qua hệ thống bài tập.



HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC NỘI DUNG CẦN ĐẠT
-Qua chủ đề đã học, em hiểu gì về
hình ảnh những người lính trong
kháng chiến qua các tác phẩm thơ
V. Tổng kết (5 phút):
1. Nội dung: Hình ảnh người lính
cách mạng thời kháng chiến là hình
ảnh điển hình của văn học cách mạng
1945-1975, mang những nét đẹp tình
văn cách mạng?
GV giảng, bình chốt ý.
HS làm ra bảng phụ.
Cá nhân học sinh thực hiện, HS và
GV cùng nhận xét, cho điểm.
cảm, tâm hồn và phẩm chất cao quý-
Đó là hình tượng đại diện cho thế hệ
đi trước với những phẩm chất đáng
khâm phục, là nhân chứng sống của
thời kì lịch sử hào hùng bi tráng.
2. Nghệ thuật:
-Những tác phẩm viết về đề tài người
lính cũng là các tác phẩm kết tinh từ
cảm hứng hiện thực và cảm hứng
lãng mạn cách mạng, mang đậm tính
chất sử thi của cả một giai đoạn văn
học.
VI. Luyện tập(40 phút):
Bài tập 1(5 phút)

Điền cụm từ thích hợp và chỗ trống:
1. Hình ảnh người lính cách mạng
trong kháng chiến hiện lên với tâm
hồn……………………… , phẩm
chất……………………… và lí
tưởng chiến đấu…………………
2. Tình đồng chí của những người
lính thời chống Pháp bắt nguồn từ cơ
sở:…………………………………
3. Những người lính lái xe trên con
đường Trường Sơn lịch sử hiện lên
với phong thái……………… và ý
chí…………………………………
4. Ba nữ thanh niên xung phong trong
tác phẩm: “Những ngôi sao xa xôi”
được khắc họa rõ nét nhờ nghệ
thuật……………………………….và
ngôi kể……………………. ……
Bài tập 2 (15 phút)
a. Thi đọc diễn cảm hai bài
thơ: “Đồng chí” và “Bài thơ về tiểu
đội xe không kính”.
b. Kể lại cuộc gặp gỡ trong
tưởng tượng của em với những chiến
sĩ lái xe hoặc những nữ thanh niên
xung phong trên con đường Trường
-Hai nhóm viết theo hình thức cá
nhân (10 phút), GV thu cả lớp; gọi 2
HS đại diện làm ra bảng phụ->
Chữa.

HS trình bày bài thơ trên cơ sở đã
chuẩn bị trước ở nhà- GV nhận xét,
khuyến khích cho điểm.
Sơn lịch sử.
Bài tập 3(15 phút) a.Tổ 1-2: Hãy
viết một đoạn văn ngắn (8 - 10 câu)
theo cách lập luận tổng – phân – hợp
trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp
tâm hồn, phẩm chất của những người
lính cách mạng qua ba tác phẩm vừa
tìm hiểu
và ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ
ngày nay?
b. Tổ 3-4: Viết đoạn theo mô hình
diễn dịch trình bày cảm nhận về ba
câu thơ cuối trong bài thơ “Đồng
chí”?
BT 4 (5 phút):
Đọc bài thơ thể hiện cảm xúc của thế
hệ trẻ với lịch sử cha ông. (HS tự
sáng tác- Chuẩn bị ở nhà)
CỦNG CỐ BÀI - HƯỚNG DẪN CÁC HOẠT ĐỘNG TIẾP THEO:
-Nắm được vẻ đẹp của hình tượng người lính cách mạng thời kháng chiến,
từ đó thấy được sự hi sinh của lớp người đi trước cho đất nước, quê hương;
Rút ra bài học thực tiễn cho bản thân.
- Chuẩn bị đọc, soạn bài cho tiết học tiếp theo.
- Chuẩn bị hoạt động ngoại khóa với chủ đề liên quan.(Văn nghệ, vẽ tranh,
bài hùng biện.)
HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA:
LÝ TƯỞNG SỐNG CỦA THANH NIÊN NGÀY NAY.

(THỰC HIỆN TÍCH HỢP VÀO TIẾT 17- MÔN GDCD LỚP 9-
Sau khi HS đã được học chủ đề về người lính cách mạng.)
A.Mục đích yêu cầu:
*Kiến thức: Qua tiết ngoại khóa, HS hiểu được:
-Thế nào là sống có hoài bão và lí tưởng.
-Thanh niên, học sinh sống có hoài bão lí tưởng như thế nào?
- Để thực hiện được lí tưởng hoài bão, thanh niên ngày nay phải làm gì?
*Kĩ năng: Vận dụng liên hệ kiến thức liên môn Văn – GDCD- Lịch sử; kĩ
năng thuyết trình. (HS phát biểu được suy nghĩ của mình về lí tưởng hoài
bão của thanh niên trong thời đại ngày nay từ những nhận thức về lịch sử, về
sự hi sinh của thế hệ cha anh để có được nền độc lập hôm nay).
*Giáo dục: Lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm
trước công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước, lí tưởng hoài bão của tuổi trẻ
trong cuộc sống hiện đại.
-HS phát biểu được suy nghĩ của mình về lí tưởng hoài bão của thanh niên
trong thời đại ngày nay.
B. Chuẩn bị:
- GV chuẩn bị chủ đề hùng biện.
- HS chuẩn bị bài nói.
- Chuẩn bị hoạt động giáo dục thực tế: Thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ xã Đa
Tốn. (Địa điểm: Liền kề trường THCS Đa Tốn.)
C. Tiến trình các hoạt động:
1. Liên hoan văn nghệ: 2 tiết mục hát về người lính cách mạng.(Giao cho
Tổ, nhóm, cá nhân chuẩn bị.)
2. Giới thiệu tranh vẽ về người lính cách mạng trong cảm nhận của em(1HS
tiêu biểu) (Thời giạn cho HĐ1 và HĐ 2: 10 phút)
3. Thi hùng biện (20 phút):
Đề tài: Người lính - Lịch sử và Tôi.
Lí tưởng sống của thanh niên.
(Mỗi tổ cử một đại diện, mỗi bài nói từ 3-5 phút, tùy chọn một trong hai đề

tài HS bình chọn, GV nhận xét cho điểm.)
4. Thầy và trò đi viếng nghĩa trang liệt sĩ (15 phút)
* Lưu ý: -Tiết hoạt động ngoại khóa có thể tổ chức theo từng lớp hoặc theo
khối lớp.(Chỉ tổ chức học cả khối nếu sắp xếp được thêm thời gian.)
- Tiết học phải đạt yêu cầu sôi nổi, trang trọng; các hoạt động
hướng đến giáo dục đạo lí “Uống nước nhứ nguồn” và lí tưởng sống cho
thanh niên học sinh.
( Tư liệu: Một số hình ảnh về các hoạt động của Thầy và Trò lớp 9
trong tiết hoạt động ngoại khóa “Lí tưởng sống của thanh niên”
Trường THCS Đa Tốn - Ảnh, video kèm theo)
PHẦN VII: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP :
Sau 4 tiết học của chủ đề, GV có bài kiểm tra 15 phút đánh giá ,thu
hoạch kết quả học tập của HS như sau:
- Đề bài: Qua ba tác phẩm Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe
không kính, Những ngôi sao xa xôi, vẻ đẹp tâm hồn và phẩm
chất của những người lính cách mạng hiện lên như thế nào? Từ
đó em suy nghĩ gì về trách nhiệm của thanh niên học sinh ngày
nay đối với lịch sử cha anh?
- Kết quả: + 100% HS nêu dược đặc điểm của người lính thời
kháng chiến, phần liên hệ nhiều em viết tốt, bài học liên hệ sâu
sắc.
- Tiêu chí đánh giá: Ba mức độ nhận biết (Thuộc thơ, giới thiệu
được bài thơ và tác giả, phát hiện được các biện pháp nghệ thuật trong các
câu thơ), thông hiểu (Phân tích được các câu thơ đặc sắc, phân tích được
hình tượng nhân vật Phương Định, so sánh được hình ảnh người lính trong
ba tác phẩm, nắm được đặc sắc nghệ thuật của từng bài) và vận dụng(Viết
bài liên hệ giáo dục, làm thơ…) các em đều thực hiện tương đối tốt. Đặc biệt
có những bài kiểm tra và hùng biện trong tiết hoạt động ngoại khóa cảm xúc
chân thành, liên hệ sâu sắc, thấu đáo.
Đối với HS TB-Y nắm được kiến thức cơ bản, liên hệ được tuy còn vụng về

trong diễn đạt.
Qua kết quả trên có thể thấy, chủ đề: Hình ảnh người lính trong
kháng chiến và ý thức của thế hệ trẻ ngày nay là một chủ đề được thực
hiện thành công. Các hoạt động dạy- học của giáo viên, học sinh tương đối
phù hợp. Phương pháp dạy học tích cực và hiệu quả, HS được phát huy sự
chủ động sáng tạo trong học tập; các tiết học sôi nổi, có ý nghĩa giáo dục
thực tiễn. Mục đích tích hợp liên môn trong bài học khá hiệu quả, thành
công.
PHẦN VIII: CÁC SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH
Trong tiết 4 luyện tập của chủ đề, HS đã chuẩn bị được một số bài thơ với
cảm xúc chân thành, lời thơ tuy còn đôi chút vụng về nhưng thể hiện những
rung cảm, suy nghĩ sâu sắc của các em về truyền thống cách mạng của ông
cha, về tình yêu quê hương và ý thức trách nhiệm với đất nước. Tiêu biểu là
hai bài thơ:

Với Hà Nội
Khi chúng tôi sinh ra
Đất nước đã hòa bình.
Bầu trời màu xanh thẳm
Không còn tiếng súng rền.
Những cánh đồng quê tôi mang một màu bình yên
Nơi bông lúa thơm dòng sữa mẹ
Nơi giọt mồ hôi mặn nồng trong hương sữa
Nơi thắp tình yêu cho những hồn thơ.
Một góc phố nơi triền đê ngoại ô
Những cánh diều bầu trời xanh lộng gió
Tiếng sao vi vu những buổi chiều nắng đỏ
Gọi tôi về kí ức cha ông.
Ôi Hà Nội, những vẻ đẹp thân thương
Trong những ngôi trường, những góc phố rêu phong lịch sử.

Trái tim hồng mang nhịp đập non sông
Vẫn còn đây những tháng ngày xưa cũ.
Lớp trẻ chúng tôi bằng tình yêu cháy bỏng
Thắp trong tim ngọn lửa của tin yêu.
Hà Nội của tôi ơi, lòng muốn nói bao điều
Chờ đợi nhé, ngày chúng tôi khôn lớn!
(HS: Vũ Quỳnh Dung- Lớp 9A- Năm học:2013-2014)
Quê hương Đa Tốn.
Quê hương Đa Tốn của tôi
Đây dòng Nghĩa Trụ sớm chiều uốn quanh.
Kia đồng lúa bát ngát xanh
Đây làng Khoan Tế trong lành tiếng ca.
Lam chiều khói bếp gần xa
Thanh bình như chuyện của bà năm xưa.
Đây vườn cam mát nắng trưa
Kia trường Đa Tốn bốn mùa bao dung.
Quê tôi là xã anh hùng
Đây nơi đất mẹ tôi từng lớn khôn.
( Học sinh: Đỗ Thùy Dương- Lớp 9A- Năm học 1013-2014)
Ngoài ra, bằng cảm nhận về hình ảnh người lính trong kháng chiến,
HS đã vẽ được một số bức tranh màu nước về hình ảnh anh bộ đội Cụ
Hồ. Phần thuyết trình, hùng biện của HS về người lính và lí tưởng của
thanh niên sôi nổi, đặc sắc; nhiều bài thể hiện suy nghĩ sâu sắc, liên hệ
tốt với nhiệm vụ học tập và rèn luện của bản thân. Các sản phẩm của
HS qua tiết dạy học theo chủ đề trong môn Ngữ văn tuy chưa thật
phong phú nhưng phần nào khẳng định hiệu quả của bài học, cũng là
những kết quả đáng khích lệ của hướng dạy học tích hợp liên môn trong
môn Ngữ văn.