ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRUNG TÂM ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG GIẢNG VIÊN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
PHẠM THỊ NGA
GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG
Ở NÔNG THÔN TỈNH THÁI NGUYÊN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ
HÀ NỘI - 2011
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VIỆC LÀM VÀ GIẢI
QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG Ở NÔNG THÔN 8
1.1. Việc làm cho người lao động ở nông thôn 8
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 8
1.1.2. Đặc điểm của việc làm ở nông thôn 13
1.1.3. Đặc điểm của lực lượng lao động ở nông thôn 17
1.2. Giải quyết việc làm cho người lao động ở nông thôn 21
1.2.1. Khái niệm giải quyết việc làm 21
1.2.2. Các nhân tố tác động tới giải quyết việc làm cho người lao động
ở nông thôn 22
1.2.3. Vai trò của giải quyết việc làm đối với sự phát triển kinh tế - xã
hội ở nông thôn 32
1.2.4. Quan điểm của Đảng và quy định của Nhà nước ta về giải quyết
việc làm cho người lao động ở nông thôn 33
1.3. Kinh nghiệm giải quyết việc làm cho người lao động ở nông thôn 37
1.3.1. Kinh nghiệm của Nghệ An 37
1.3.2. Kinh nghiệm của Thái Bình 40
1.3.3. Kinh nghiệm của Thanh Hoá 41
1.4. Một số kết luận rút ra từ nghiên cứu lý luận và thực tiễn 42
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG VIỆC LÀM VÀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO
NGƢỜI LAO ĐỘNG Ở NÔNG THÔN TỈNH THÁI NGUYÊN 44
2.1. Các nhân tố tác động tới giải quyết việc làm cho người lao động ở nông
thôn tỉnh Thái Nguyên 44
2.1.1. Điều kiện tự nhiên 44
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội 49
2.2. Thực trạng việc làm và giải quyết việc làm cho người lao động ở nông
thôn tỉnh Thái Nguyên 57
2.2.1. Khái quát chung về dân số, lao động và việc làm 57
2.2.2. Tình hình giải quyết việc làm cho người lao động ở nông thôn
tỉnh Thái Nguyên 71
2.3. Đánh giá chung về hoạt động giải quyết việc làm cho người lao động ở
nông thôn tỉnh Thái Nguyên 79
2.3.1. Những kết quả đạt được 79
2.3.2. Những tồn tại về việc làm và giải quyết việc làm ở nông thôn
Thái Nguyên và nguyên nhân 91
Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM GIẢI
QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG Ở NÔNG THÔN
TỈNH THÁI NGUYÊN 97
3.1. Phương hướng giải quyết việc làm cho người lao động ở nông thôn tỉnh
Thái Nguyên 97
3.1.1. Hoàn thiện các quy định, chính sách về việc làm và giải quyết
việc làm 97
3.1.2. Đa dạng hoá các ngành, nghề trong nông nghiệp, nông thôn 98
3.1.3. Phát triển các hình thức hợp tác về giải quyết việc làm cho
người lao động ở nông thôn 100
3.1.4. Nâng cao năng lực của người lao động nhằm đáp ứng yêu cầu
việc làm 102
3.2. Những giải pháp chủ yếu nhằm giải quyết việc làm cho người lao động
ở nông thôn tỉnh Thái Nguyên 103
3.2.1. Nâng cao thể lực và trí lực cho người tìm việc làm 103
3.2.2. Đa dạng hoá các hình thức tổ chức sản xuất - kinh doanh nhằm
khuyến khích tự tạo việc làm trong nông thôn 107
3.2.3. Hoàn thiện cơ cấu việc làm thông qua chuyển dịch cơ cấu kinh
tế nông nghiệp 110
3.2.4. Lồng ghép hiệu quả các chương trình, dự án liên quan tới giải
quyết việc làm trên địa bàn tỉnh 117
3.2.5. Tạo việc làm cho người lao động ở nông thôn qua xuất khẩu lao động 120
3.2.6. Cung cấp thông tin việc làm qua các trung tâm dịch vụ việc làm 122
3.2.7. Hoàn thiện chính sách và đổi mới lãnh đạo quản lý về lĩnh vực
giải quyết việc làm gắn với phát triển thị trường lao động 125
KẾT LUẬN 127
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 129
QUY ƢỚC VIẾT TẮT
CMKT: Chuyên môn kỹ thuật
CNH, HĐH: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
HTX: Hợp tác xã
LĐNT: Lao động nông thôn
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
-
(
70,43 % (
(
I
2
-
.
I
[20, tr.123].
3
3.541,1 km
2
,
1,13%
. ,
, ,
, ,
. 1,1
, 8
,
(
75%).
260
/km
2
, cao
. , ,
,
,
.
(1.300
/km
2
),
(80
/km
2
) [33, tr.54-
.
- 2015
Chương trình giải quyết việc làm, xoá đói, giảm nghèo, kết quả còn hạn
chế, chất lượng và tỷ lệ lao động được đào tạo thấp; đói giáp hạt vẫn diễn ra, tỷ
lệ hộ nghèo cao hơn so với trung bình cả nước đặc biệt là miền núi" [21, tr.38-
“Giải quyết việc làm cho người lao động ở nông thôn tỉnh
Thái Nguyên hiện nay”
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến luận văn
- (Về chính sách giải quyết
việc làm ở Việt Nam”,
- Một số vấn đề lao động, việc làm và đời
sống người lao động ở Việt Nam hiện nay”, Nxb Lao
4
- (2007), “Dạy nghề cho lao động nông thôn hiện nay”,
- (2007), “Thị trường lao động Việt Nam. Thực
trạng và giải pháp”,
“Giải Quyết việc làm ở nông thôn và những vấn đề
đặt ra”,
“Giải quyết vấn đề lao động và việc làm trong quá
trình đô thị hoá, công nghiệp hoá nông nghiệp, nông thôn”
“Vấn đề việc làm cho lao động nông thôn”,
+ “ Thực trạng lao động - việc làm ở nông thôn và một số
giải pháp cho giai đoạn 2006 - 2010” .
Giải quyết việc làm sử dụng hợp lý nguồn nhân lực ở
nông thôn hiện nay” -
n
5
(
ra
-
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- nh
.
-
.
-
6
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
-
.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
-
.
-
-
--2015.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Cơ sở lý luận
-
5.2. Phương pháp nghiên cứu
6. Những đóng góp khoa học của luận văn
-
-2010.
-
7
-
-
7. Kết cấu của luận văn
Chƣơng 1
Chƣơng 2
Chƣơng 3
8
Chƣơng 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VIỆC LÀM
VÀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG Ở NÔNG THÔN
1.1. Việc làm cho ngƣời lao động ở nông thôn
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
* Khái niệm việc làm
CL
“Mọi hoạt động lao động tạo ra
nguồn thu nhập, không bị pháp luật cấm đều được thừa nhận là việc làm”.
-
- :
-
:
Một là,
.
Hai là, .
9
-
,
-
-
kin
-
10
* Khái niệm thất nghiệp: Trong
-
thấtnghiệp
.
u:
.
.
.
,
11
* Phân loại thất nghiệp
-
Thất nghiệp tự nhiên
.
Thất nghiệp tạm thời
Thất nghiệp cơ cấu
-
Thất nghiệp chu kỳ
-
Thất nghiệp tự nguyện
(
Thất nghiệp không tự nguyện:
(
-
Thất nghiệp theo giới tính.
12
Thất nghiệp chia theo lứa tuổi:
Thất nghiệp chia theo vùng lãnh thổ:
t (
Thất nghiệp chia theo ngành nghề:
* Khái niệm thiếu việc làm:
( (
Thiếu việc làm hữu hình
K =
x 100%
13
Thiếu việc làm vô hình:
Nguyên nhân của thiếu việc làm
-
-
-
* Khái niệm nông thôn:
1.1.2. Đặc điểm của việc làm ở nông thôn
14
-
* Các loại việc làm của người lao động ở nông thôn
Việc làm thuần nông: L
[6,
tr.
15
Thứ nhất,
.
Thứ hai,
.
Thứ ba
Việc làm phi nông nghiệp: L
N
16
-
-
-
,
17
Tóm lại,
, n
1.1.3. Đặc điểm của lực lượng lao động ở nông thôn
Một là,
.
[52, tr.35-36]
- - ngh
-
[7, tr.21]
18
,
,
Tuy nh,
,
Hai là,
%
t52, tr.35].
n
2009, %. T
v
0,45% [52, tr.34
19
D
Ba là,
-
20
-
Do
-
tro[6, tr.27].
cao
21
Tóm lại,
1.2. Giải quyết việc làm cho ngƣời lao động ở nông thôn
1.2.1. Khái niệm giải quyết việc làm
Thứ nhất.