BÀI THU HOẠCH
CHUYÊN ĐỀ: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRONG TIN HỌC
ỨNG DỤNG CỦA PHƯƠNG PHÁP SCAMPER TRONG QUÁ
TRÌNH PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM CỦA APPLE
HỌC VIÊN: TRẦN PHONG NHÃ – CH1201121
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TP.HỒ CHÍ MINH, 04/2013
2013
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
LỜI NÓI ĐẦU
Vào những năm 194x, máy tính điện tử được phát minh, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong
lịch sử phát triển của nhân loại. Tôi thiết nghĩ, chắc tại thời điểm phát minh ra máy tính thì
những nhà khoa học, những kỹ sư chỉ nghĩ đến việc tạo ra một thiết bị điện tử nhằm giúp cho
việc xử lý, tính toán, lưu trữ của con người được nhanh hơn và chính xác hơn. Tuy nhiên, như
chúng ta biết hiện nay, máy tính không chỉ là công cụ giúp chúng ta xử lý, tính toán, lưu trữ
các công việc mà nó còn có thể tạo ra tri thức mới, nâng tầm tri thức của nhân loại lên một
tầm cao mới, và nó cũng được xem là một sản phẩm thời trang tô điểm thêm màu sắc, thể
hiện phong cách, thể hiện cho sự sáng tạo, trí tưởng tượng phong phú của con người.
Qua quá trình phát triển của máy tính thì càng ngày, chúng ta càng nhận thấy rõ những giá trị
phi vật chất này của máy tính.
Một trong những nhà sản xuất đầu tiên chú trọng đến đặc tính thời trang, phong cách sáng tạo
cho các sản phẩm của mình chính là APPLE. Tất cả các sản phẩm của APPLE từ máy tính,
máy nghe nhạc, điện thoại, máy tính bảng… đều chứa đựng sự tinh tường, tỉ mỉ, sáng tạo,
trau chuốt trong thiết kết. Chính điều đó đã tạo nên cơn sốt APPLE như hiện nay. Mỗi khi
APPLE chuẩn bị tung ra một sản phẩm mới thì y như rằng toàn bộ các chuyên gia công nghệ
nói riêng, người tiêu dùng nói chung đều tỏ ra rất quan tâm như việc: đoán già đoán non về
hình dáng như thế nào? Kích cỡ lớn nhỏ ra sao? Sử dụng vi xử lý loại nào? Cải tiến các chức
năng gì?
Tại sao lại có sự quan tâm của người dùng đối với các sản phẩm của APPLE như thế?
Câu hỏi này cứ mãi theo tôi từ thời còn là sinh viên và tôi vẫn chưa tìm ra một đáp án nào thật

sự thuyết phục để trả lời cho câu hỏi trên… Cho đến khi được học chuyên đề Phương pháp
luận sáng tạo nghiên cứu khoa học trong tin học của GS.TSKH. Hoàng Kiếm thì tôi đã tìm
ra được câu trả lời cho mình: “Cái giá trị ẩn chứa bên trong các sản phẩm của Apple chính
là giá trị của cả một thế giới tư duy sáng tạo, một thế giới của trí thông minh, trí tưởng tượng
phong phú”
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 2
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
Trong phạm vi giới hạn của bài thu hoạch này, tôi xin giới thiệu tổng quan về lịch sử hình
thành và phát triển của tập đoàn APPLE, các dòng sản phẩm tiêu biểu, phân tích các phép
sáng tạo được vận dụng trong phương pháp tư duy SCAMPER/SCAMMPERR từ các sản
phẩm của APPLE, từ đó đưa ra dự đoán về các tính năng sẽ có trong các phiên bản sản phẩm
tiếp theo.
Kiến thức thì không giới hạn, nhưng sự hiểu biết của tác giả thì có giới hạn. Do đó, nếu trong
bài thu hoạch này có nội dung nào chưa thực sự chính xác, hoặc khả năng diễn đạt của tác giả
còn mơ hồ thì mong rằng bạn đọc góp ý để tác giả rút kinh nghiệm cho việc viết bài thu
hoạch ở các chuyên đề sau.
Với kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực máy tính, sự uyên bác về kiến thức xã hội, GS.TSKH.
Hoàng Kiếm đã giúp cho khả năng nhìn nhận vấn đề của tôi ngày càng hoàn thiện hơn, từ đó
giúp ích rất nhiều cho tôi trong cả công việc giảng dạy lẫn cuộc sống cá nhân.
Tôi thành thật gửi lời cám ơn chân thành đến thầy./.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 3
HỌC VIÊN
TRẦN PHONG NHÃ
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM

Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 4
Figure : Innovation Techniques
Figure : Bite that apple
Figure : Nguyên bản Apple (Apple I)
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM

CHƯƠNG I
LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TẬP ĐOÀN APPLE
I. Giới thiệu
Apple Inc. là tập đoàn công nghệ máy tính của Mỹ có trụ sở chính đặt tại thung lũng máy tính
(Silicon Valley) ở số 01 Infinite Loop, Cupertino, thành phố San Francisco, bang California,
Hoa Kỳ.
Apple được thành lập ngày 01 tháng 04 năm
1976 dưới tên Apple Computer Inc., và đổi tên
thành Apple Inc. vào đầu năm 2007, tên này
được giữ cho đến nay.
Thành viên sáng lập: Steve Wozniak, Steve Jobs
và Ronald Wayne.
Giám đốc điều hành (CEO) hiện tại: Tim Cook (từ 2011 đến nay)
Trang chủ:
Lĩnh vực kinh doanh: từ phần cứng, phần mềm đến các dịch vụ về lĩnh vực tin học
Apple Inc. có khoảng 72.800 (2012) nhân viên làm việc toàn thời gian trên khắp thế giới.
Sản phẩm tiêu biểu: Apple Macintosh, iPod, iPhone, iPad, Apple TV, Mac OS, iLife, iWork,
iOS và chương trình nghe nhạc iTunes, dịch vụ app store, iCloud, iBook…
Khu vực bán hàng và dịch vụ: toàn thể giới, từ Mỹ, Canada, Nhật Bản, Anh, Đức, đến Thụy
Sỹ, Mexico, Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam
Với lượng doanh thu bán ra toàn cầu hàng quý đạt khoảng 54,8 tỷ đô la Mỹ (quý I 2013), lợi
nhuận ròng đạt 13,1 tỷ đô la Mỹ (quý I 2013), so với quý IV năm 2012 lần lượt là 46,33 tỷ và
13,1 tỷ đô la Mỹ (theo hãng tin Bloomberg).
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 5
Figure : Ngày thành lập Apple Computer Inc.
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
II. Lịch sử hình thành và phát triển
1. Lịch sử hình thành
Năm 1976, Steve Wozniak đã trình làng sản phẩm Apple I và bán tại triển lãm công nghệ
HomeBrew Computer Club. Apple I chỉ bao gồm bo mạch chủ với CPU, RAM, và chip xử lý

đồ họa cơ bản, nó ít hơn nhiều với những gì ta thấy ở các sản phẩm máy tính cá nhân được
bày bán hiện nay. Tại đây, ông đã gặp lại người bạn cũ Steve Jobs và sau này là nhà đồng
sáng lập nên Apple Computer Inc cùng với Ronald Wayne. Apple I được bán ra thị trường
vào tháng 7/1976 với giá là $666,66 (tương đương $2.720 vào thời điểm hiện nay).
Vào 03 tháng 01 năm 1977, Ronald Wayne đã bán lại toàn bộ số cổ phần của mình cho Steve
Wozniak và Steve Jobs với giá là $800. Sau đó, nhà triệu phú Mike Markkula đã đầu tư
$250.000 và nhiều kinh nghiệm kinh doanh của ông cho Apple từ 1977 đến 1980.
2. Các thế hệ CEO của Apple qua các thời kỳ
• Michael Scott (1977-1981): Michael Scott đến với Apple từ hãng bán dẫn National
Semiconductor sau khi được Mike
Markkula - nhân vật thứ ba của Apple,
thuyết phục nhận chức CEO đầu tiên của
Apple, vì lúc này cả Steve Jobs và
Steve Woziak đều được xem là không có
kinh nghiệm cho vai trò này.
Được biết là ông Scott đã hậu thuẫn cho
việc cấm dùng máy đánh chữ ở Apple, đã
sa thải 40 nhân viên của Apple và nói
(ngay sau khi cho nghỉ việc một nửa nhóm Apple II): “Tôi thường nói rằng khi làm CEO ở
Apple không còn vui nữa tôi sẽ nghỉ việc. Nhưng bây giờ tôi đã đổi ý. Khi không còn vui nữa,
tôi sẽ cho người ta nghỉ việc cho tới khi vui trở lại”.
• Mike Markkula (1981-1983): Mike Markkula trở thành nhà đầu tư vào Apple với số tiền
250.000 USD (trong đó đầu tư vốn cổ phần là 80.000 USD và tiền cho vay là 170.000 USD),
đồng thời trở thành nhân vật thứ 3 của Apple vào năm 1977.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 6
Figure : Michael Scott
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
Với cương vị CEO, ông đã giúp tung ra 2 loại máy tính Apple đầu tiên, cung cấp tín dụng và
vốn mạo hiểm cho hãng. Ban đầu, ông nói sẽ làm việc với Apple 4 năm nhưng ông ở lại lâu
hơn, với chức vụ chủ tịch từ 1985 đến 1997, khi một hội

đồng quản trị khác được thành lập sau khi Steve Jobs quay lại với
công ty.
Nhà đồng sáng lập Steve Wozniak của Apple cho rằng, thành
công của Apple là nhờ Markkula chứ không phải chính ông,
dù Steve Wozniak đã “đơn thương độc mã” xây dựng 2 loại
máy tính đầu tiên của hãng.
Năm 1985, ông Markkula đã về phe các lãnh đạo Apple khác để “hất cẳng” Steve Jobs ra
khỏi hãng.
• John Sculley (1983-1993): Nguyên là CEO của PepsiCo, John Sculley được mời về Apple để
đem kỹ năng tiếp thị của ông giúp hãng bán máy tính.
Ai cũng biết ông Sculley có quan điểm bất đồng với Steve Jobs, người mà vào năm 1985 đã
bắt đầu không kiểm soát được nhóm
của mình, làm cho Sculley và các lãnh
đạo cao cấp khác đẩy bật ông khỏi
nhiệm vụ điều hành.
Tuy nhiên, chiến lược của ông Sculley
trong vai trò CEO đã làm cho Apple
phải gánh chịu chi phí xây dựng, sản
xuất và tiếp thị cao, với sản phẩm của
hãng làm thị trường rối loạn. Ông bắt
hãng phải dùng chip PowerPC, và sau
này thú nhận đáng lý ra lúc đó ông đã
phải dùng các bộ vi xử lý Intel phổ
biến hơn.
Không may cho ông Sculley, tạp chí số Condé Nast Portfolio đã đánh giá ông là CEO Mỹ tồi
hạng thứ 14 qua mọi thời đại.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 7
Figure : Mike Markkula
Figure : Steve Jobs và John Sculley
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM

• Michael Spindler (1993-1996): Có biệt hiệu là “The Diesel” (động
cơ diesel) vì có thói quen lúc nào cũng làm việc, Michael Spindle
đã tiến thủ qua các chức vụ trong các cơ sở ở châu Âu của
Apple, trở thành Chủ tịch khu vực châu Âu của Apple, rồi
thay thế John Sculley làm CEO vào năm 1993.
Ông Spindle bị cho là có trách nhiệm về sự thất bại của
HĐH Newton và Copland, nhưng cũng được biết là đã
lãnh đạo các cuộc đàm phán tiếp quản với IBM, Sun và Philips, trước khi bị thay thế vào năm
1996.
• Gil Amelio (1996-1997): Gil Amelio là CEO của National Semiconductor trước khi gia nhập
Apple vào năm 1996, dù đã có tên trong Hội đồng quản trị của hãng này.
Ông Amelio đã giúp đảo ngược tình trạng của các sản phẩm chất
lượng thấp của hãng và giới thiệu HĐH Mac OS 8 bằng
cách mua lại NeXT của Steve Jobs với giá 429 triệu USD. Trong vòng 1
năm, cổ phiếu của Apple sụt giá nhanh xuống mức thấp nhất trong 12 năm,
việc này đưa đến việc ông Amelio bị mất chức, sau khi Steve
Jobs thuyết phục các thành viên hội đồng quản trị cắt chức
CEO.
• Steve Jobs ( 1997-2011, có vài lần gián đoạn): được chỉ định tạm quyền CEO của Apple
vào năm 1997, mục đích chính của Steve Jobs là cho hãng có lại lợi nhuận sau một thời gian
dài chìm sau vào khủng hoảng và thua lỗ. Ông đã cắt giảm nhiều dự án, làm cho nhân viên sợ
phải ở trong vị trí cô lập với ông vì sợ bị sa thải.
Vị tân CEO này đã thổi một luồng sinh khí mới vào Apple, ông giúp xây dựng hệ điều hành
Mac OS X, đồng thời giới thiệu máy tính để bàn iMac và các sản phẩm khác trước khi ông
chính thức nhậm chức CEO vào năm 2000.
Steve Jobs đã hậu thuẫn cho thiết bị iPod, dịch vụ âm nhạc iTunes và điện thoại iPhone. Vẫn
chưa hài lòng với việc cải tiến chiếc điện thoại di động này, Steve Jobs đã giúp thiết kế ra
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 8
Figure : Michael Spindler
Figure : Gil Amelio

HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
máy tính bảng iPad, Macbook Air, đặt ra chuẩn máy tính mới cho thế giới, và bắt đầu làm cho
thương hiệu máy tính Mac mượt mà hơn, quyến rũ hơn và nhỏ hơn.
Ông được xem là biểu tượng của tư duy sáng tạo thời hiện đại, Steve Jobs được đánh giá là
sản phẩm của trí sáng tạo thiên phú. Chính ông là người đã vực dậy con tàu
Apple đang trên đường sụp đổ để trở thành một đế chế công nghệ hùng
mạnh như hiện nay.
Ông được các tạp chí uy tín trên thế giới chọn là
CEO thành công nhất của Apple nói riêng và của cả
ngành công nghệ nói chung. Ngay cả
chính Bill Gates, cựu CEO của
Microsoft cũng đã thừa nhận Steve
Jobs hơn mình một bậc về sự sáng
tạo và khiếu thẩm mỹ, tại hội nghị công nghệ G5, ông đã nói: “Tôi sẽ đánh đổi nhiều thứ để
có được sự sáng tạo và khiếu thẩm mỹ của Steve”, hay tại chương trình talk show trào phúng
Colbert Report của Mỹ, tỉ phú Bill Gates đã thừa nhận với người dẫn chương trình Stephen
Colbert rằng: người đứng đầu quá cố của Hãng Apple đồng thời là đối thủ cạnh tranh mãi mãi
của mình Steve Jobs là “siêu hơn và nhanh nhạy hơn”.
Steve Jobs đã tuyên bố nghỉ hưu vào 24/8/2011 vì cho rằng ông không thể tiếp tục hoàn thành
vai trò CEO mà người ta mong đợi ở ông. Đến 05/10/2011 Steve Jobs đã mất vì căn bệnh ưng
thư tuyến tụy.
• Tim Cook (2011 đến nay): Tiếp nhận chức vụ CEO từ Steve Jobs, Tim Cook được biết đến là
một người điềm tĩnh, tự chủ và ít nói, không giống kiểu người sinh động, sáng tạo như người
tiền nhiệm của ông. Tuy nhiên, cách làm việc của ông rất tập trung đến nỗi ông được mô tả là
“người tham công tiếc việc”.
Đây không phải là lần đầu tiên Tim Cook ngồi chiếc ghế CEO của Apple, ông đã
từng đứng mũi chịu sào trong những khoảng thời gian Steve Jobs nghỉ bệnh.
• Năm 2004, Tim Cook thay thế 2 tháng khi ông Jobs
dưỡng bệnh sau khi mổ ung thư tuyến tuỵ.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 9

Figure : Steve Jobs - bậc thầy về tư duy sáng tạo
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
• Năm 2009, Tim Cook cầm trịch nhiều tháng khi ông Jobs phải ghép gan.
Và hồi tháng 1/2011, Tim Cook thay thế Steve Jobs giữu ghế CEO của Apple sau khi Steve
Jobs được Hội đồng quản trị của Apple cho phép nghỉ bệnh.
3. Những thành tựu đạt được
Hiện nay, Apple là một trong 3 nhà sản xuất thiết bị di động lớn nhất thế giới chỉ sau
SamSung và Nokia.
Các sản phẩm từ Mac, iPod, iPhone, iPad, Mac OS, iOS, iTune…đều đạt được rất nhiều
thành công từ khi ra đời. Chính vì thế nên giá trị thương hiệu của Apple ngày càng tăng cao,
nhất là từ năm 2010 đến nay thì Apple luôn là tập đoàn công nghệ có giá trị thương hiệu lớn
nhất thế giới, vượt xa hai gã khổng lồ công nghệ khác là Microsoft và Google.
Các sản phẩm hiện tại của Apple luôn luôn được xem là sản phẩm chuẩn mực, được đem ra
so sánh khi các hãng công nghệ khác ra mắt sản phẩm mới. Và khi đó các hãng công nghệ
khác luôn đặt mục tiêu là làm sao có thể cạnh tranh được với các sản phẩm của Apple, rồi từ
đó hòng đánh bại chúng.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 10
Figure : Tim Cook
Figure : Các sản phẩm Apple đã sản xuất (tính đến cuối năm 2010 – đầu năm 2011)
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
Chúng ta có thể kể ra đây các sản phẩm của Apple được xem là chuẩn mực như:
- Máy nghe nhạc: iPod luôn là đối thủ của các sản phẩm máy nghe nhạc đến từ Sony,
Samsung, Creative…
- Máy tính: Macbook, Macbook Air, iMac…luôn là chuẩn mực khi so sánh với các
laptop của các hãng khác, nhất là khi so sánh các dòng Ultrabook của các hãng với
Macbook Air.
- Điện thoại thông minh: các phiên bản iPhone luôn là mục tiêu hướng tới của các sản
phẩm đến từ Samsung, HTC, Sony, Nokia, LG…
- Máy tính bảng: các phiên bản iPad cũng luôn là khuôn mẫu khi nói đến thiết kế cũng
như tính năng của máy tính bảng khi đem các sản phẩm của Asus, SamSung, HTC,

BlackBerry, Sony, Motorola…ra so sánh
Từ những điều ở trên, càng nhấn mạnh rằng sự vượt trội của Apple so với các hãng công
nghệ khác về sự sáng tạo trong thiết kế, sự tinh tế, trau chuốt về mặt ngoại hình của sản
phẩm cũng như các tính năng của chúng. Đặc biệt là trong thời kỳ điều hành của cố CEO
thiên tài Steve Jobs.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 11
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
CHƯƠNG II
ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP TƯ DUY SÁNG TẠO SCAMPER TRONG
QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM CỦA APPLE
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 12
Figure : Phương pháp SCAMPER
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
I. Phép thay thế (Substitute)
Nhìn vào quá trình phát triển của dòng điện
thoại iPhone ta có thể nhận thấy rằng
+ Màn hình có kích thước nhỏ được thay
thế bằng màn hình có kích thước lớn hơn.
+ Cấu hình phần cứng cũ được thay thế bởi
cấu hình mới mạnh hơn, tiêu thụ điện năng
ít hơn
Đối với iPad: mục đích khi Steve Jobs thiết kế iPad là nhằm thay thế cho các thế hệ PC cồng
kềnh. Và qua quá trính phát triển thì hiện nay, iPad vẫn chưa đạt được mục tiêu thay thế cho
PC ở trên. Tuy nhiên, sự ra đời của iPad đã đá nh dấu cho một bước
ngoặt về một dòng sản phẩm mới trong thế giới công nghệ.
Nó nằm giữa phân khúc của laptop và smartphone, so với
laptop thì nó nhỏ gọn hơn, tiện lợi để mang theo hơn, có thời lượng pin tốt hơn, hỗ trợ cảm
ứng tốt, có thể kết hợp với bàn phím rời để tạo thành một laptop nhỏ gọn. Còn nếu so với
smartphone thì nó có màn hình to hơn, có cấu hình mạnh hơn, bộ nhớ lớn hơn do đó khả năng
xử lý công việc tốt hơn.

Nói một cách bình dân nhất thì iPad có thể vừa là một chiếc laptop mini, cũng vừa là một
thiết bị smartphone.
II. Phép kết hợp
(Combine)
Trong xu hướng chung của thế giới công
nghệ, nhằm để iPad có thể tiện lợi xử lý các công
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 13
Đây hai hai thể hiện
của phép thay thế!
Bạn có suy nghĩ gì
về 2 hình này?
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
việc như: nhập liệu, tính toán, trả lời thư… thì hiện nay iPad nói riêng và máy tính bảng
nói chung đều có thể kết hợp với một bàn phím rời để biến nó thành một laptop mini đúng
nghĩa. Nó cung cấp cho iPad bàn phím vật lý, các cổng kết nối…
Như hình ở bên, nếu ta không quan sát thật kỹ thì không thể nhận biết được nó là một
chiếc laptop hay là một chiếc iPad có gắn thêm dock bàn phím. Quả thực phải thừa nhận
rằng, đây quả là một sự kết hợp quá hoàn hảo, nó tạo ra được một sản phẩm 2 trong một.
Còn khi ta nhìn lại quá trình phát triển của máy tính Mac thì ta
cũng thấy được rất nhiều sự kết hợp. Như việc Apple I chỉ
gồm các bộ phận đơn giản nhất, không có màn hình đồ họa,
không có chuột…và cũng không có chương trình phần mềm
kèm theo.
Cho đến khi Apple II ra đời vào 4/1977, thì Apple đã
kết hợp các phần mềm tính toán VisiCalc, bảng tính
BASIC, hỗ trợ đồ họa màu, phầ n mềm chơi game
mang tính giáo dục Oregon Trail.
Hiện tại thì PC nói chung và Mac nói riêng đều
đã kết hợp rất nhiều những phần cứng cũng như
phần mềm vào như: Camera để chụp hình, mic

tích hợp để hội thảo trực tuyến, loa để giải trí,
chuột, bàn phím để tương tác và nhập liệu,
HĐH Mac OS, Safari để duyệt web, QuickTime để nghe nhạc, và
một loạt các dịch vụ iTune, iWork, iCloud… kèm theo.
Ta có thể gọi đây là sản phẩm công nghệ tất cả trong một.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 14
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM

Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 15
Bạn có nhận xét gì về 2

bức hình trên?
Theo bạn thì đôi dép nào
giá trị hơn?
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
III. Phép thích ứng (Adapt)
Quá trình phát triển của các doanh nghiệp về công nghệ nói chung luôn luôn phải thích ứng
với nhu cầu của thị trường, thị hiếu của người tiêu dùng, phân khúc sản phẩm… và Apple
cũng không ngoại lệ.
Trước những đòi hỏi của khách hàng về một sản phẩm laptop đủ
nhẹ để có thể di chuyển dễ dàng, cấu hình đủ mạnh để
thực hiện tốt các công việc, thời lượng pin đủ lâu để làm
việc thì Steve Jobs và đội ngũ thiết kế của Apple đã phải bỏ
rất nhiều công sức thiết kế và cuối cùng đã cho ra đời laptop
Macbook Air vào năm 2008 đủ để thỏa mãn các yêu cầu trên của
người tiêu dùng. Không những vậy, Apple còn làm tốt hơn
thế, Macbook Air còn là một sản phẩm của thời trang, của phong cách hiện đại, của sự sáng
tạo không biên giới. Đây chính là bước mở đầu cho trào lưu ultrabook sau này do tập đoàn
Intel khởi xướng. Ta phải thành thực nhận thấy rằng, trước khi Macbook Air xuất hiện thì
trên thị trường đều là các sản phẩm laptop có chiều dày xấp xỉ 30mm, chất liệu thường làm từ

nhựa, diện tích touchpad nhỏ, phần lớn các nhà sản xuất laptop chỉ chú trọng cạnh tranh nhau
ở cấu hình sản phẩm, chứ họ không thật sự quan tâm đến thiết kế, ngoại hình của sản phẩm
như Apple.
Và sau khi Macbook Air ra đời thì sao? Chắc mỗi người cũng có thể tìm ra câu trả lời cho
riêng mình. Đó là gì? Đó là tất cả laptop hiện nay đều mỏng hơn nhiều so với trước, ngoại
hình được chăm chút kỹ càng hơn, touchpad lớn hơn… Chính CEO của HP Meg Whitman
khi chia sẻ với tờ The Wall Street Journal cũng phải thừa nhận rằng chính Steve Jobs đã dạy
cho họ một bài học về tính thẩm mỹ của sản phẩm, các sản phẩm của HP trong giống như một
“cục gạch” và họ cần phải học hỏi thiết kế của Apple. Và như chúng ta đã thấy, dòng laptop
giải trí cao cấp Spectre XT, Envy của HP có những nét thiết kế khá giống với Macbook.
Ta xét một ví dụ khác, lúc còn đảm trách chiếc ghế CEO của Apple thì chính Steve Jobs đã
khẳng định là việc tạo ra một máy tính bảng cỡ 7-8 inchs là không cần thiết. Tuy nhiên, sau
đó khi mà tất cả các nhà sản xuất khác đều tập trung vào phân khúc máy tính bảng 7” thì
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 16
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
Apple cũng không thể ngồi ngoài cuộc được nữa. Và như chính chúng ta đã biết thì khi Tim
Cook đảm trách chiếc ghế CEO chưa lâu thì đã tung ra iPad
phiên bản thứ 4 và iPad mini bản 7”. Một lý do nữa để Apple
sản xuất iPad phiên bản 7” là nhằm giảm giá bán để cạnh
tranh với các nhà sản xuất khác, vì với mức giá của iPad thì
có khá nhiều người dân không thể đủ hầu bao để sắm cho mình một chiếc được mặc dù họ rất
thích.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 17
Những hình này là thể hiện của phép thích ứng.
Bạn đã từng làm điều gì tương tự chưa nhỉ?
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
IV. Phép điều chỉnh (Modify)
Trước đây, Apple luôn tuân thủ theo mô hình “đóng”,
tức là Apple chỉ sản xuất và sử dụng những gì do
chính Apple tạo ra. Tuy nhiên, mô hình này đã được

Apple điều chỉnh dần dần trong một số sản phẩm.
Hiện nay, Apple chú trọng vào khâu thiết kế sản
phẩm, đưa ra những tiêu chuẩn về phần cứng mà họ
sử dụng, sau đó họ sẽ đặt hàng với các nhà sản xuất phần cứng khác cung cấp cho họ. Và
chính Apple cũng ngày càng điều chỉnh mô hình hoạt động của mình nhằm đạt thêm nhiều
thành công. Từ chỗ các phần mềm của Apple (cụ thể là Mac OS, iOS) chỉ hỗ trợ chạy trên các
bộ vi xử lý, các phần cứng do Apple sản xuất hoặc do Apple cấu hình sẵn. Nhưng từ những
năm 2009 thì Apple đã nhận thấy cần mở rộng hơn thị
trường hệ điều hành của mình. Và khi đó thì việc cài
đặt hệ điều hành của Mac lên các máy tính không phải
do Apple sản xuất đã thật sự dễ dàng hơn nhiều so với
trước. Chính nhờ sự điều chỉnh này mà càng nhiều
người dùng được tiếp xúc và sử dụng hệ điều hành
Mac OS của Apple. Và
cũng không loại trừ khả năng là Apple sử dụng chiêu
thức này nhằm lôi kéo thị phần hệ điều hành từ tay
của Microsoft – Doanh nghiệp được xem là có mô
hình hoạt động rất “mở”. Tuy nhiên, sự mở và đóng ở
đây chỉ mang tính chất tương đối, tức là trong phạm vi
của sản phẩm nào? Của dịch vụ nào?
Apple cũng có nhiều sự điều chỉnh trong cách xây dựng hệ điều hành cho Mac và hệ điều
hành iOS cho các thiết bị di động. Cụ thể là ở phiên bản Mac OS Mountain Lion đã có thêm
nhiều tính năng được lấy từ iOS như: trung tâm tin nhắn, ghi chú, nhắc nhở, nhận biết giọng
nói. Mục đích của việc điều chỉnh này không phải là việc tích hợp một hệ điều hành dùng
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 18
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
chung cho tất cả các thiết bị như của Microsoft đang làm với Windows 8, mà mục tiêu Apple
nhắm đến chính là việc đưa Mac OS và iOS đến gần nhau hơn, nghĩa là tạo ra sự thoải mái
nhất, sự tiện dụng nhất cho người sử dụng dù là đang dùng thiết bị di động hay là máy tính đi
chăng nữa.

Nếu xét các ví dụ ở trên theo một cách nhìn khác thì ta cũng thấy rằng việc ra mắt các sản
phẩm iPad, iPhone có kích cỡ khác với phiên bản trước cũng chính là thể hiện của phép điều
chỉnh mà ta đang bàn ở mục này.
Hay như việc Apple tung ra rất nhiều loại máy nghe nhạc iPod khác nhau, từ loại nhỏ iPod
Shuffle không có màn hình, cho tới iPod Nano, iPod Touch có màn hình có kết nối không dây
internet…
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 19
Đây là 2 ví dụ về sự điều chỉnh
Bạn thấy ý tưởng này thế nào?
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
V. Phép sử dụng vào việc khác (Put)
Các sản phẩm công nghệ hiện nay thường được tích
hợp khá nhiều chức năng. Ngoài việc sử dụng
iPhone như một chiếc điện thoại nghe gọi thông
thường thì lúc cần ta cũng có thể dùng iPhone như
một chiếc webcam chính hiệu để có thể tán gẫu
hoặc hội thảo trực tuyến qua mạng.
Hoặc là những lúc cần chụp hình mà ta
lại không có máy ảnh DSLR chuyên
dụng thì ta cũng có thể sử dụng iPhone
cho mục đích này. Cũng có thể nhờ tính
đa dụng này mà iPhone lại bán rất hút
hàng mà giá của nó không phải là thấp
chăng?
Còn nếu ta không đủ tài khoản để sắm cho mình một
chiếc iPhone sành điệu mà trong tay chỉ có một chiếc
máy iPod Touch thì biết đâu được ta cũng có thể dùng
nó như một chiếc điện thoại iPhone hàng hiệu để thỏa
mãn đam mê của mình. Vậy thì bạn hãy xem thử bức hình này nhé! Không biết nó có thể giúp
gì cho bạn trong trường hợp này không?

Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 20
Đây là 2 bức hình thể hiện
phép sử dụng vào việc khác?
Bạn có bình luận gì không?
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
VI. Phép hạn chế, loại bỏ (Eliminate)
Sự kiện cố giám đốc điều hành thiên tài Steve Jobs và đội ngũ thiết kế của hãng
Apple tạo ra iPhone thế hệ đầu tiên năm 2007 đã làm choáng ngợp tất cả thế
giới. Sự sáng tạo ở chỗ Steve Jobs đã bỏ đi phím vật lý thường
thấy của điện thoại và bù lại ông lại cho chiếc smartphone của
mình phím cảm ứng. Đây cũng là thời kỳ mở đầu cho trào lưu sản xuất
smartphone cảm ứng của các nhà sản xuất khác.
Hoặc trước đó khi Apple tung ra chuột không dây, bàn phím không dây cũng là một bước đột
phá về tư duy sáng tạo. Họ đã mạnh dạn bỏ đi những phần mà
họ cảm thấy là dư thừa hoặc là làm rối thêm cho thiết kế của sản
phẩm. Chính nhờ sự dũng cảm này mà người dùng có được sự gọn gàng,
thoải mái, tiện lợi và phong cách như ngày nay chúng ta thấy.
Một ví dụ khác là laptop Macbook Air, cũng lại là một siêu phẩm của sự sáng
tạo do chính Steve Jobs thai nghén ra. Ông cũng mạnh dạn loại bỏ đi ổ đĩa
quang của nó, thay vào đó, ông thiết kế để nó mỏng hơn,
nhẹ hơn, đẹp hơn, chắc chắn hơn. Bởi vì từ trước tới nay
ông nổi tiếng bởi việc thích tạo ra các sản phẩm có thiết kế
sáng tạo, sản phẩm có tính thẩm mỹ cao hơn là việc tạo ra
một sản phẩm có nhiều tính năng.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 21
Bạn suy nghĩ gì về 3 bức hình này?
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
VII. Phép đảo ngược (Reverse)
Trong khi các công ty sản xuất hàng điện tử tiêu dùng lớn thường triển khai hàng loạt các sản
phẩm và sẵn sàng chấp nhận thất bại, rủi ro thì Steve Jobs áp dụng phương thức chỉ tập trung

tối đa vào một dự án chính. Như vậy, Apple sẽ tránh được hiện tượng phân tán tài chính và
nhân lực.
Đồng thời, trong lúc các công ty khác đang ứng dụng chiến thuật bán hàng qua mạng Internet,
thì Steve Jobs lại thành lập hệ thống cửa hàng bán lẻ, một chiến thuật được mệnh danh “dòng
chảy ngược”. Hệ thống bán lẻ giúp khách hàng tiếp cận trực
tiếp với các sản phẩm mới của công ty. Hiện nay, Apple
đã có 74 cửa hàng bán lẻ sang trọng ở các trung
tâm thương mại như khu Ginza ở Tokyo,
Magnificent Mile ở Chicago. Sản phẩm được
trưng bày đẹp mắt trên những chiếc bàn gỗ
để tạo nên sự trang trọng, nhân viên sẵn sàng
hướng dẫn sử dụng cho khách hàng một cách thành
thạo. Chính phong cách này đã đem lại sự thành công cho hệ
thống bán lẻ của Apple.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 22
Bạn có bình luận gì về những hình ảnh này?
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
DỰ ĐOÁN CÁC SẢN PHẨM TRONG TƯƠNG LAI CỦA APPLE
• Các sản phẩm iPod, iPhone, iPad mới có thể sẽ sử dụng công nghệ dùng năng lượng mặt trời
bằng cách tích hợp ống quang điện vào màn hình cảm ứng của những thiết bị này, các ống
quang điện này sẽ có nhiệm vụ hấp thu năng lượng từ mặt trời, có thể cung cấp trực tiếp để sử
dụng và cũng có thể là nguồn năng lượng sạc vào pin. Việc tích hợp ống quang điện vào màn
hình sẽ không ảnh hưởng đến thẩm mỹ cũng như độ dày của các thiết bị trên.
• iMac sử dụng màn hình cảm ứng và sử dụng song song hai hệ điều hành Mac OS và iOS. Khi
màn hình iMac ở chế độ bình thường thì sẽ dùng hệ điều hành Mac OS, còn khi màn hình
nằm theo hướng đứng thì sẽ chuyển sang dùng iOS (giống như trên iPad).
• iBike: đây là một loại xe đạp thông minh có tích hợp đầy đủ các chức năng đo huyết áp, đo
nhịp tim, phát được sóng internet, có khe đọc thẻ nhớ, USB, và có thể phát nhạc từ các thiết
bị này.
• iKey: sử dụng các thiết bị di động để mở cửa xe hơi, của nhà, cửa văn phòng…

Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 23
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
CHƯƠNG III
KẾT LUẬN
Nếu được hỏi những công ty công nghệ nào sáng tạo và mưu trí nhất trong 10 năm qua, nhiều
khả năng Apple sẽ là một trong những cái tên bạn nghĩ đến đầu tiên. Khỏi phải bàn cãi, cứ
nhìn cách Apple khiến hàng triệu người đứng xếp hàng trong lạnh giá chỉ để mua một chiếc
điện thoại thì rõ.
Và có một thực tế sẽ khiến nhiều người ngạc nhiên, đó là Apple không phải công ty đầu tiên
nghĩ ra những sản phẩm đầy sức hút như: máy nghe nhạc mp3, máy tính bảng hay
smartphone. Ngoài ra, Apple cùng với các đối thủ của mình, như Google, RIM hay Microsoft
đều cùng sử dụng các thành tố như nhau, chia sẻ chung nguồn nhân lực, và đều có năng lực
tài chính dư giả. Vậy sự khác biệt ở đây là gì? Tại sao người ta lại mua iPods thay vì Zunes,
chọn iPhone chứ không phải những chiếc BlackBerry?
Nếu bạn cũng là người đam mê công nghệ như Apple và luôn muốn tạo ấn tượng đi đầu trong
những xu hướng công nghệ mới nhất, thì các sản phẩm của Apple chính là thứ dành cho bạn.
Xu hướng mới sẽ lan truyền bắt đầu từ những người tiên phong như bạn đến tất cả những
người còn lại.
Qua bài thu hoạch này, cùng với những kiến thức đã học ở chuyên đề “Phương pháp luận tư
duy sáng tạo nghiên cứu khoa học trong tin học” của thầy GS.TSKH. Hoàn Kiếm tôi đã
phần nào hiểu được tại sao Apple lại thành công được như ngày hôm nay. Tất cả đều do sự
sáng tạo của con người mà cụ thể ở đây là cố CEO Steve Jobs.
Mặc dù ở bài thu hoạch này tôi chọn cách phân tích từng phép tư duy riêng biệt nhau, nhưng
tôi phải nhấn mạnh rằng đây chỉ là cách phân chia tương đối vì đôi khi có nhiều phép tư duy
kết hợp lại trong một sản phẩm, nếu như bạn đọc để ý kỹ thì sẽ nhận ra được điều này.
Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 24
HV: TRẦN PHONG NHÃ (CH1201121) GVHD: GS.TSKH. HOÀNG KIẾM
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. GS.TSKH. Hoàng Kiếm, Giáo trình “Phương pháp luận sáng tạo khoa học trong tin học”
[2]. GS.TSKH. Phan Dũng, Giáo trình “Phương pháp luận sáng tạo Khoa học kỹ thuật”

[3]. Keneji Takemura, Bản dịch “How to develop and make idea”
[4].
[5].
[6]. />Ứng dụng phương pháp SCAMPER trong quá trình phát triển sản phẩm của APPLE 25