MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU
Lời đầu tiên xin chân thành cảm ơn thầy GS. TSKH. Hoàng Văn Kiếm đã giảng
dạy những nội dung rất hữu ích trong môn học Phương pháp nghiên cứu khoa học trong
tin học, giúp cá nhân em trang bị kiến thức, kĩ năng hữu ích để xác định và giải quyết vấn
đề trong nghiên cứu khoa học, làm tiền đề giúp em rèn luyện cho mình năng lực tư duy
sáng tạo và giải quyết vấn đề sáng tạo.
Mặc dù rất cố gắng, song bài viết chắc không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót rất
mong được thầy thông cảm.
2
TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI
Trong thời đại kinh tế tri thức, khi nhận thức của con người đã đạt đến trình độ cao
hơn, thì năng lực tư duy không còn giữ nguyên nghĩa mà đã trở thành năng lực tư duy
sáng tạo. Bởi lẽ người ta không chỉ tư duy khái niệm về thế giới mà còn sáng tạo nhằm
thay đổi thế giới, làm cho thế giới ngày càng tốt đẹp hơn. Năng lực tư duy sáng tạo là tốc
độ tư duy, khả năng chuyển hóa thông tin thành kiến thức và từ kiến thức tạo ra giá trị,
tạo ra sản phẩm, dịch vụ. Đối với mỗi cá nhân con người ngày nay, năng lực tư duy sáng
tạo trở thành một trong những điều kiện cần thiết để đem lại cho họ công việc hứa hẹn,
hay xa hơn nữa là một chỗ đứng vững chắc trong xã hội.
Hiện nay, có rất nhiều lý thuyết khác nhau về sáng tạo và giải quyết vấn đề sáng tạo,
trong đó có thể kể đến như 40 nguyên lý sáng tạo TRIZ của Atshuler, 7 phương pháp
sáng tạo SCAMPER do giáo sư Michael Mikalko phát triển….Mỗi lý thuyết có một ưu
điểm riêng. Nội dung đề tài xin tìm hiểu về phương pháp SCAMPER, qua đó đi sâu tìm
hiểu phương pháp đảo ngược một trong bảy phương pháp sáng tạo SCAMPER trên cơ sở
minh họa một số vấn đề và ứng dụng của phương pháp đảo ngược / tái cấu trúc trong giải
quyết vấn đề. Ngoài ra cũng bài viết cũng bàn luận thêm về sự phát triển của sản phẩm
chuột máy tính để nhìn nhận rằng khi sáng tạo chúng ta không chỉ sử dụng một phương
pháp mà có sự kết hợp nhiều phương pháp.
3
NỘI DUNG
I. Tìm hiểu về bảy phương pháp SCAMPER

Phương pháp sáng tạo SCAMPER do Bob Eberle phát minh nhằm mục
tiêu dạy trẻ sáng tạo, được giáo sư Michael Mikalko phát triển và phổ biến.
SCAMPER dựa trên quan niệm cho rằng mọi thứ mới là sửa đổi của cái gì đó
đã tồn tại. SCAMPER là ghép các chữ cái đầu của nhóm từ sau: Substitute
(thay thế), Combine (kết hợp), Adapt (thích nghi), Modify / Magnify(hiệu
chỉnh), Put (thêm vào), Eliminate (loại bỏ) và Reverse / Rearrange (đảo ngược /
tái cấu trúc). Mỗi phương pháp SCAMPER mang lại cơ hội để kích hoạt một ý
tưởng mới nảy sinh.
Substitute: Suy nghĩ về việc thay đổi một phần hay toàn bộ vấn đề, sản
phẩm hoặc qui trình bằng một vài thứ gì đó tốt hơn, hiệu quả hơn. Bằng cách
tìm kiếm sự thay thế bạn có thể hình thành một ý tưởng mới. Bạn có thể thay
đổi về vật chất, không gian, thủ tục, con người, ý tưởng và thâm chí là cảm
xúc.
Combine: Suy nghĩ về việc kết hợp giữa hai hay nhiều thành phần trong
vấn đề để tạo ra sản phẩm, qui trình khác hoặc để nâng cao sức mạnh của
chúng. Phần lớn việc suy nghĩ sáng tạo liên quan đến kết hợp ý tưởng, hàng
hóa hoặc dịch vụ không liên quan trước đó để tạo ra thứ gì đó mới.
Adapt: Suy nghĩ về việc điều chỉnh một ý tưởng đã tồn tại để giải quyết
vấn đề. Giải pháp cho vấn đề có thể nằm ngoài các ý tưởng có sẵn. Chú ý rằng
cần xác định việc vai mượn tất cả ý tưởng hoặc sáng chế mới được vai mượn
đến mức độ nào.
Modify/ Magnify: Suy nghĩ về cách thức biến tấu ý tưởng. Việc phóng
đại ý tưởng hoặc một phần của nó có thể tăng giá trị hoặc mang đến những hiểu
biết mới về những thành phần gì là quan trọng nhất trong nó.
Put: Suy nghĩ làm cách nào để đặt ý tưởng hiện tại vào một ý tưởng khác
để sử dụng, hoặc nghĩ cái gì có thể được dùng lại ở một nơi nào đó để giải
quyết vấn đề. Đôi khi, một ý tưởng chỉ trở thành tuyệt vời nếu được áp dụng
khác với tưởng tượng ban đầu.
4
Eliminate: Suy nghĩ về khả năng có thể xảy ra nếu loại bỏ hoặc thu nhỏ

một phần của ý tưởng. Đơn giản như, rút gọn hoặc loại bỏ các thành phần.
Thông qua việc lặp lại quá quá trình cắt tỉa các ý tưởng, đối tượng, qui trình,
dần dần thu hẹp xuống phần tối giản hoặc chức năng quan trọng nhất.
Reverse / Rearrange: Suy nghĩ về những gì ta sẽ làm nếu một phần hay
toàn bộ của vấn đề, sản phẩm, qui trình … được thực hiện một cách ngược lại
hoặc theo thứ tự khác
II. Nguyên lý đảo ngược / tái cấu trúc:
Suy nghĩ về những gì ta sẽ làm nếu một phần hay toàn bộ của vấn đề, sản
phẩm, qui trình … được thực hiện một cách ngược lại hoặc theo thứ tự khác.
Đổi ngược các định luật của tự nhiên như là trọng lực, thời gian, các chức
năng con người
Đảo ngược các thủ tục thông thường, các lề, lối qui ước xã hội hay các
trình tự các lễ nghi.
Làm phần chuyển động của đối tượng (hay môi trường bên ngoài) thành
đứng yên hoặc ngược lại phần đứng yên thành chuyển động.
Đổi ngược chức năng nguyên thuỷ của chủ thể
Đảo ngược sự hài hoà về thị giác và cảm thụ (vi dụ: ảo giác)
Lật ngược đối tượng
Phản chứng
Tiêu cực hóa mệnh đề
Làm cái gì đó mà chưa ai thử
Đảo ngược màu sắc, đặc tính
Đổi chiều/hướng hay đổi vị trí của cái nhìn.
Một số câu hỏi gợi ý cho phép sáng tạo đảo ngược / tái cấu trúc:
- Điều gì sẽ xảy ra nếu đảo ngược quá trình này hoặc sắp xếp theo trình tự
khác?
- Điều gì sẽ xảy ra nếu cố gắng để làm điều ngược lại chính xác những gì
bạn đang cố gắng để làm gì bây giờ?
- Có phương án cấu trúc khác tốt hơn phương án hiện hành?
- Có thể hoán đổi bộ phận này với bộ phận khác trong hệ thống?

- Có cấu trúc, bố cục, trình tự nào khác có thể sử dụng được không?
- Có thể hoán đổi giữa tác nhân và hệ quả ?
- Có thể thay đổi nhịp điệu hay lịch trình của kế hoạch ?
5
- Có thể hoán đổi giữa yếu tố tích cực và yếu tố tiêu cực ?
- Có thể tác động ngoại vi thay vì chính diện? Tác động bên trên thay vì
bên dưới? Tác động bên dưới thay vì bên trên?
- Xem xét vấn đề/bài toán theo chiều hướng ngược lại?
Để minh họa cho nguyên lý trên chúng ta hãy đi vào phần sau sẽ trình
bài rõ hơn về những ý tưởng về sáng tạo và giải quyết vấn đề sáng tạo của
phép đảo ngược / tái cấu trúc
III. Một vài minh họa về phép sáng tạo đảo ngược / tái cấu trúc được sử dụng
trong thực tế.
1. Đảo ngược vấn đề:
Vị hoàng đế muốn giết một nhà thông thái ông ta ra lệnh bỏ vào trong
một bình sứ cao cổ hai viên hắc ngọc và truyền để bình sứ lên chung với 1
mâm thức ăn vô cùng thịnh soạn. Sau đó, cho gọi nhà thông thái ra mà phán
rằng:
"Sau nhiều lần nhà ngươi cãi lệnh trẫm, nay trẫm quyết định ban cho
ngươi một ân huệ cuối cùng Ta đã bỏ sẵn vào bình sứ đặt trên mâm thức ăn
trước mặt ngươi hai viên ngọc một viên là hồng ngọc còn viên kia là hắc ngọc.
Nhà ngươi được ăn bất kì thứ gì trên mâm và sau đó nhà ngươi được lấy ra một
viên ngọc từ trong bình sứ. Viên ngọc còn lại sẽ thuộc về ta. Tùy theo số phận
của nhà ngươi, nếu ngươi lấy ra được viên hắc ngọc thì ta sẽ lệnh chém đầu
ngươi lập tức". Nhà thông thái biết rất rõ là ông vua chỉ muốn giết mình nên
chắc chắn bên trong bình sứ chỉ có hai viên hắc ngọc nên sau một hồi suy
nghĩ ông ta quyết định thay vì ăn thức ăn trên bàn thì ông ta bình tĩnh cho
tay vào bình sứ tóm lấy 1 viên ngọc trong lòng bàn tay và rút ra không để ai
kịp thấy bỏ tỏm vào miệng nuốt chửng viên ngọc. Rồi tuyên bố với vua:
"Kính thưa hoàng thượng: thần đã ăn xong món ăn thần thích đó là viên

ngọc mà ngài đã ban cho bây giờ xin ngài hãy xem xét viên ngọc còn lại
trong bình nếu đó là viên màu đen thì thần đã nhận được viên hồng ngọc".
Nhìn nhận lại câu chuyện này ta thấy rằng nhà thông thái biết rất rõ là ông
vua chỉ muốn giết mình nên chắc chắn bên trong bình sứ chỉ có hai viên hắc
6
ngọc đã sử dụng cách đảo ngược vấn đề nuốt một trong 2 viên thì viên còn lại
chắc chắn là hắc ngọc tránh được tai kiếp.
2. Làm ngược lại những gì thông thường
Giám đốc cửa hàng thời trang bất cẩn để mẩu thuốc lá rơi xuống làm cháy
một lỗ nhỏ trên chiếc váy đắt tiền, thế là chẳng ai thèm nhòm ngó tới nữa tuy
đấy là mẫu váy đang khá thịnh hành.
Nếu theo cách làm thông thường, ông sẽ cho mời một chuyên gia khâu vá
điêu luyện đến vá lại lỗ thủng đó nhằm qua mặt khách hàng. Nhưng lần này vị
giám đốc đã quyết định làm ngược lại, tiếp tục chọc thêm nhiều lỗ thủng khác
xung quanh lỗ thủng ban đầu, không quên trang trí vào đấy những đường viền
tỉ mỉ đẹp mắt. Sau khi hoàn tất, ông đặt cho nó cái tên khá kêu “Váy đuôi
phượng”. “Váy đuôi phượng” vừa ra đời đã bán đắt như tôm tươi.
3. Suy nghĩ không theo lối mòn, vượt ra ngoài lề lối, qui chuẩn.
Động não thách thức một loại giả định vô thức, như là búa dùng để đóng
đinh, kéo dùng để cắt. Nhưng còn có những hình thức giả định vô thức khác
ngăn cản tư duy, khi đó phương pháp suy nghĩ ngược lại mang lại cho chúng ta
thoát khỏi lối mòn tư duy tạo ra sự mới mẽ và sáng tạo. Chúng ta hãy đi vào ví
dụ sau:
7
Sáu que diêm sếp đều trên mặt phẳng
Ví dụ 1: Trong 3 phút, bạn hãy nối 9 nút tròn này lại với nhau bằng 4
đường thẳng liền nét nhau.
Nhiều người không giải quyết được vấn đề vì họ áp dụng một cái khung
vô thức xung quanh các nốt tròn đó rồi cố giải quyết vấn đề bên trong nó. Điều
này không thể thực hiện được. Nhưng nếu ta phá vỡ giới hạn mà mình tự áp đặt

thì sẽ dễ dàng tìm ra giải pháp cho vấn đề.
Ví dụ 2: Trong vòng 3 phút, bạn hãy xếp 6 que diêm thành 4 hình tam
giác đều. Quy tắc là không được bẻ gãy que diêm. Có ít nhất hai giải pháp và
hãy tìm giải pháp tốt nhất.
Giải pháp thông thường là xếp các que diêm trên đỉnh của nhau theo hình sau:
8
Kim tự tháp 4 mặt là tam giác đều
Thẩm thấu thông thường Thẩm thấu ngược RO
Tuy nhiên, nếu phá vở giới hạn không gian 2 chiều thành 3 chiều xếp các
que diêm thành hình kim tự tháp với 4 tam giác đều là các măt của kim tự tháp
thì ta có một giải pháp hoàn hảo nhất:
4. Đổi ngược các định luật của tự nhiên như là trọng lực, thời gian, các chức
năng con người
Trong hệ thống lọc nước thẩm thấu ngược RO người ta đã thực hiện một
ngược lại đính luật tự nhiên
Hiện tượng thẩm thấu: Nước bao giờ cũng chuyển dịch từ nơi có nồng độ
muối/ khoáng thấp đến nơi có nồng độ cao hơn. Quá trình diễn ra cho đến khi
nồng độ muối khoáng từ 2 nơi này cân bằng.
Thẩm thấu ngược RO: Theo một cơ chế ngược lại với các cơ chế lọc thẩm
thấu thông thường, nhờ lực hấp dẫn của trái đất để tạo ra sự thẩm thấu của các
phân tử nước qua các mao mạch của lõi lọc. Màng lọc RO hoạt động trên cơ
chế chuyển động của các phần tử nước nhờ áp lực nén của máy bơm cao áp tạo
ra một dòng chảy mạnh (đây có thể gọi là quá trình phân ly trong chính dòng
9
nước ở môi trường bình thường nhờ áp lực) đẩy các thành phần hóa học, các
kim loại, tạp chất có trong nước chuyển động mạnh, văng ra vùng có áp lực
thấp hay trôi theo dòng nước ra ngoài theo đường thải.
5. Đảo ngược chức năng nguyên thủy của chủ thể
Có một nhà sản xuất búp bê khác suy nghĩ ngược lại: Khắp thị trường đâu
đâu cũng thấy búp bê xinh đẹp, sao không có sản phẩm “búp bê xấu xí” nhỉ?

Thế là ông quyết liều một phen, bắt tay vào sản xuất loại “búp bê xấu xí” và
tung ra thị trường, ai ngờ gặt hái thành công mĩ mãn. “Búp bê xấu xí” trở thành
mặt hàng ưa chuộng, thu hút được cả khách hàng nước ngoài. Thật khó lý giải.
6. Phản ví dụ:
Thay vì phải tìm cách chứng tỏ một luật A đúng cho một tổng thể S thì chỉ
cần tìm ra một bộ phân nhỏ hay X trong tổng thể S mà luật A không còn đúng
nữa và như vậy luật A lập tức bị phủ nhận.
7. Phản chứng:
Trên thực tế có nhiều vấn đề không thể giải quyết hoặc rất khó khăn khi
giải quyết trực tiếp nhưng lại có thể giải quyết bằng phản chứng một cách dễ
dàng. Phản chứng là các chứng minh đặt điều ngược với điều phải chứng minh
làm giả thiết rồi suy luận từ giả thiết đó để đi đến một kết luận vô lý.
Một ví dụ nổi tiếng về cách chứng minh phản chứng là để chứng
minh là một số vô tỷ:
10
Giả sử là số hữu tỷ, ta sẽ biểu diễn được trong đó a và b là
các số nguyên khác không có ước chung lớn nhất là 1 (theo định nghĩa số hữu
tỷ). Do đó, . Bình phương hai vế cho ra 2b2 = a2. Vì vế trái chia hết
cho 2, nên vế phải cũng phải chia hết cho 2 (vì chúng bằng nhau và đều là số
nguyên). Do đó a2 là số chẵn, có nghĩa là a cũng phải là số chẵn. Dẫn đến ta có
thể viết a = 2c, trong đó c cũng là số nguyên. Thay vào phương trình ban đầu
cho ra 2b2 = (2c)2 = 4c2. Chia hai vế cho 2 ta được b2 = 2c2. Nhưng khi đó,
tương tự như trên, b2 chia hết cho 2, nên b phải là số chẵn. Nhưng
nếu a và b đều là số chẵn, chúng sẽ có chung một ước số là 2. Điều này trái với
giả thuyết, do đó mà chúng ta buộc phải kết luận rằng là số vô tỷ
8. Tiêu cực hoá các mệnh đề:
Chẳng hạn như khi làm việc với các vấn đề về dịch vụ cho khách hàng,
chúng ta có thể liệt kê tất cả các phương cách làm cho dịch vụ này trở nên tồi tệ
qua đó chúng ta có thể kiếm ra được nhiều ý hay.
9. Làm phần chuyển động thành phần đứng yên và ngược lại

Đĩa cứng HDD sử dụng các lớp đĩa từ quay trên trục cố định, việc quay
các lớp đĩa làm máy tính vận hành không êm, dễ hỏng và tiêu tốn nhiều năng
lượng, độ trễ cao. Thay vì như thế công nghệ đĩa cứng SSD sử dụng các chíp
nhớ dạng Flash đứng yên để lưu trữ dữ liệu thay cho các đĩa từ, giúp máy tính
vận hành êm hơn, giảm độ trễ, tiêu tốn ít năng lượng và có độ bền cao hơn.
11
10. Làm cái gì đó mà chưa ai thử
Khi Apple hình thành ý tưởng làm máy tính bảng giám đốc điều hành
Apple khi đó Steve Job đã tự hỏi: Chúng ta có điện thoại di động Iphone, có
máy tính xách tay Mac book vậy tại sao không có một thiết bị trung gian giữa
chúng. Vào thơi điểm đó trên thị trường chưa có bất kì máy tính bảng nào. Sau
đó máy tính bảng Ipad ra đời được người dùng chào đón nòng nhiệt và Apple
đã có danh thu kết xù.
11. Lật ngược đối tượng
Máy tính được thiết kế màn hình đảo ngược lại được để chuyển qua lại
giữa máy tính bảng và laptop tạo ra sản phẩm lai tiện dụng hơn. Như vậy người
ta đã đảo ngược một phần của sản phẩm để có sản phẩm mới.
12
12. Đổi chiều/hướng hay đổi vị trí của cái nhìn
Cùng một sản phẩm ảnh nhưng khi đảo ngược sự hài hòa về cảm thụ tao
ra cảm nhận như hai hình khác nhau. Nhìn theo chiều thứ nhất ta thấy hình bà
lão nhưng nhìn theo chiều ngược lại ta thầy hình cô gái trẻ.
13. Đổi ngược màu sắc hay đặc tính
Máy tính bảng iPad xuyên thấu với kiểu dáng mảnh mai, long lanh là sản
phẩm tưởng tượng của nhà thiết kế Ricardo Afonso. Trong tương lai những sản
phẩm điện thoại thông minh, máy tính bảng, laptop, thiết bị điều khiển với màn
hình trong suốt thật sự là một sáng tạo đối ngược lại với những sản phẩm màn
hình hiện thời.
13
14. Đảo ngược dịch vụ

Ban đầu các dịch vụ điện thoại chỉ sử dụng dạng trả sau, phải đến điểm
thu cước để trả tiền, bất tiện về thời gian và đi lại. Với sự ra đời của dịch vụ thẻ
cào trả trước nạp tiền vào để sử dụng, các thẻ cào này chúng ta có thể mua thẻ
cào ở bất cứ đâu khi cần, ngày nay hiếm có ai đến thanh toán cước tại các điểm
thu cước.
15. Làm theo thứ tự khác để tạo ra chủ thể mới
Chúng ta đêu biết bảng chữ cái tiếng việt có 29 kí tự
A Ă Â B C
Và ngoài ra, có 10 chữ ghép đôi và 1 chữ ghép ba.
CH GH GI KH NG NGH NH PH TH TR QU
Với việc sắp xếp các chữ cái với nhau ta có chữ viết chẳng hạn như:
nghiên cứu, khoa học, , biểu diễn đầy đủ ngôn ngữ tiếng Việt.
16. Sắp xếp lại theo thứ tự thành phần khác để làm việc tốt hơn
Thay vì làm thang máy liền đến từng tầng là như cầu thang đi bộ thông
thường tiêu tốn nhiều không gian và năng lượng trong quá trình hoạt động
người ta tái cấp trúc lại thang máy theo cách mới là sử dụng một phòng thang
máy di chuyển lên xuống giữa các tầng, bên trong có một panel điều kiển chọn
tầng muốn đến việc này làm cho thang máy hoạt động hiệu quả và giảm thiểu
được thời gian chờ đợi.
17. Thay đổi nhịp diệu, lịch trình
Để giữ người có tài và đức làm việc lâu dài cơ quan, công ty cần đưa ra
chế độ phụ cấp thâm niên theo năm, chi trả theo phần % lương hiện hành trên
14
một lịch trình công bố rõ ràng. Chẳng hạn nếu làm 5 năm thì năm thứ 6 có
thêm phụ cấp 10% tổng lương, làm 10 năm thì có thêm phụ cấp 20% lương.
18. Thay đổi cấu trúc kết cấu đối tượng
Trong kiến trúc máy tính thông thường CPU và RAM giao tiếp nhau
thông qua chípset cầu bắc. Tuy nhiên khi khi RAM DDR3 ra đời với tốc độ bus
rất cao người ta đã cấu trúc lại bảng mạch chủ để CPU và RAM giao tiếp trực
tiếp với nhau thông qua hệ thống bus riêng

19. Tái cấu trúc các thành phần
Khi phiên bản Office 2007 ra đời người dùng quen với giao diện Office
2003 cảm thấy rất xa lạ do việc cấu trúc lại các lệnh trên các thẻ Ribbon trực
quan thay vì đặt trong các lớp menu bắt buộc người dùng nhớ. Tuy nhiên, sau
thời gian sử dụng ta thấy rõ ràng cách cấu trúc có nhiều ưu điểm và hiệu quả
hơn nên các phiên bản về sau vẫn giữ cấu trúc tương tự giao diện MS Office
2007
20. Nói thêm về phương pháp SCAMPER
Trên đây đã trình bày một số minh họa sáng tạo bằng phương pháp đảo
ngược qua đó ta thấy rằng việc đảo ngược hay tái cấu trúc giúp chúng ta thoát
khỏi lối mòn tư duy, vượt ra những giới hạn, định kiến, quy chuẩn để tìm tới sự
sáng tạo. Tuy nhiên, không có phương pháp vạn năng áp dụng cho mọi tình
huống, tùy trường hợp hoàn cảnh cụ thể mà con người luôn có những cách thức
khác nhau để phát hiện và giải quyết vấn đề. Khi một sản phẩm, dịch vụ mới ra
đời dựa trên những sản phẩm, dịch vụ khác nhờ vào việc phát hiện ra vấn đề và
giải quyết vấn đề chưa tốt trên sản phẩm dịch vụ cũ bằng nhiều phương pháp
sáng tạo khác nhau. Đến đây xin bàn luận về quá trình phát triển của sản phẩm
chuột máy tính để có cái nhìn thêm về phương pháp sáng tạo SCAMPER:
Chuột máy tính ra đời năm 1964 tiến sĩ Doug Engelbart đã phát minh ra
con chuột máy tính đầu tiên trong lịch sử loài người với vỏ gỗ, một nút bấm và
2 bánh xe kim loại được đặt vuông góc nhau.
15
Vào năm 1973 Chuột máy vinh tính Xerox PARC
Chuột có vỏ nhựa và bên dưới chuột vi tính là một cầu bi lớn bằng thép
có khả năng ghi nhận các chuyển động của tay, thay thế cho hai bánh xe kim
loại bên trong thiết kế của Engelbart. Một thay đổi nữa chuột máy tính của
PARC có tới 3 nút bấm khác nhau

Như vậy từ sản sản phẩm chuột Engelbart đến chuột Xerox PARC người
ta đã sử dụng phép thay thế: thay hai bánh xe kim loại bằng bi thép, vỏ thay

bằng chất liệu nhựa, thêm vào nút bấm giúp thao tác tiện dụng hơn, ngoài ra
cũng cần kể đến việc làm thích ứng bi thép thay cho bánh xe kim loại
1981: Chuột quang cho máy vi tính
Steve Kirsh của Tập đoàn Mouse Systems và Richard Lyon của Xerox đã
cùng lúc phát minh ra mẫu chuột quang đầu tiên. Cả hai mẫu chuột quang đều
có thể nhận dạng chuyển động bằng vi cảm biến ánh sáng đặt bên dưới thân
chuột, từ đó di chuyển vị trí con trỏ phía trên màn hình
16
Đến đây người ta lại thay thế bi thép bằng cảm biến quang học giúp chuột
nhẹ hơn, tốc độ con trỏ nhanh hơn, đương nhiên việc thay thế bi thép bằng cảm
biến người ta cũng điều chỉnh cách linh kiện điện tử bên trong để tương tác với
cảm biến.
Chuột với phím cuộn và 2 nút bấm
Con chuột máy tính có phím cuộn đầu tiên được Genious bán ra thị
trường vào năm 1995 (Genius EasyScroll) nhưng phải đến IntelliMouse của
Microsoft - ra mắt năm 1996, chuột scroll mới thực sự cất cánh. Các ứng dụng
như Microsoft Word và IE đều tích cực hỗ trợ cho chức năng cuộn mới mẻ
này.
Thay cho nút bấm ở giữa là một bánh xe, giúp cuộn và dễ dàng xem nội
dung màn hình, ngoài ra các nút bấm cũng được điều chỉnh về hình dạng: to
hơn, kích thước cũng đa dạng hơn phù hợp với tay người dùng.
Chuột không dây và chuột ngày nay:
Người ta loại bỏ dây khỏi chuốt, thêm vào pin, bộ phận phản nhận tín hiệu
từ chuốt chuyển vào máy tính, tạo ra chuột không dây tiện dụng hơn, một số
chuột được nhúng vào thêm nút bấm để mở nhạc, chuyển bài hát …
17

KẾT LUẬN:
Phương pháp suy nghĩ ngược lại mang lại cho chúng ta thoát khỏi lối mòn
tư duy tạo ra sự mới mẽ và sáng tạo. Hiện thực khách quan gồm các mặt đối

lập. Trong một số hoàn cảnh nhất định, xét theo mối quan hệ đối với mình, con
người chỉ sử dụng một mặt đối lập vì nó đem lại ích lợi, lâu dần, hình thành
tính ì tâm lý, không cho phép người ta thấy và sử dụng mặt đối lập kia cũng có
ích lợi của nó.
Việc xem xét khả năng lật ngược vấn đề, trên thực tế, là xem xét “nửa
kia” của hiện thực khách quan nhằm mục đích tăng tính bao quát, toàn diện,
đầy đủ và khắc phục tính ỳ tâm lý.
Về mặt suy nghĩ, khi giải bài toán cho trước (bài toán thuận) người giải
nên xem xét thêm khả năng giải bài toán ngược và khả năng đem lại lợi tích
của lời giải bài toán ngược trong những điều kiện, hoàn cảnh cụ thể nào, để tận
dung nó.
Như vậy làm ngược lại có thể cho đối tượng có thêm những chức năng,
tính chất, khả năng mới. Việc sắp xếp các thành phần đối tượng theo thứ tự
khác có thể tạo ra sự mới mẽ hoặc cải tiến làm đối tượng hoàn thiện hơn.
18