Trờng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
NGUYễN THị HảO
PHáT TRIểN CáC PHƯƠNG THứC VậN TảI TạI CÔNG TY
Cổ PHầN VậN TảI QuốC Tế 360 Độ LOGISTIC
Chuyên ngành: KINH Tế I NGOI
Ngời hớng dẫn khoa học:
GS.TS. Đỗ ĐứC BìNH
Hà nội - 2014
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Phát triển các phương thức vận tải tại Công ty
Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic” là do bản thân thực hiện, không sao
chép các công trình nghiên cứu của người khác làm sản phẩm của riêng mình. Các
số liệu và trích dẫn nêu trong luận văn đều có nguồn gốc và trích dẫn rõ ràng. Tôi
xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về tính xác thực của luận văn.
Hà Nội, ngày tháng năm
Tác giả
Nguyễn Thị Hảo
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, em đã nhận được những ý
kiến đóng góp nhiệt tình và sự hướng dẫn qúy báu của các thầy cô giảng viên
trường Đại học Kinh tế quốc dân, sự giúp đỡ và trao đổi kiến thức của các anh chị
em và các bạn tập thể lớp CH21B và các anh chị em đi trước.
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, em xin được bày tỏ lời cảm ơn đến Ban
Giám hiệu nhà trường, Viện Sau đại học, Viện Kinh tế và Thương mại quốc tế
trường Đại học Kinh tế quốc dân đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ em trong quá trình
học tập tại trường.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong Viện Kinh tế và Thương mại
quốc tế và các thầy cô trong hội đồng chấm luận văn đã đóng góp ý kiến giúp em
hoàn chỉnh luận văn này.
Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới GS.TS.Đỗ Đức Bình đã nhiệt tình
giúp đỡ, hướng dẫn, động viên và tạo điều kiện tốt nhất cho em trong suốt quá trình
học tập và hoàn thiện luận văn tốt nghiệp.
Xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban lãnh đạo và tập thể nhân viên Công ty
Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá
trình thu thập thông tin phục vụ việc viết luận văn.
Xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã luôn động viên, hỗ trợ bên cạnh tôi
trong suốt quá trình học tập thời gian qua.
Hà Nội, ngày tháng năm
Tác giả
Nguyễn Thị Hảo
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ii
LỜI CẢM ƠN 3
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về phương thức vận tải ii
CHƯƠNG 1 iii
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI iii
1.1 Đặc điểm và sự cần thiết phải phát triển các phương thức vận tải iii
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về phương thức vận tải 4
CHƯƠNG 1 4
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI 4
1.1. Đặc điểm và sự cần thiết phải phát triển các phương thức vận tải 5
KẾT LUẬN 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TIẾNG VIỆT
STT Từ viết tắt Tiếng Việt
1 360 Độ Logistic Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic
2 KCX Khu chế xuất
3 KCN Khu công nghiệp
TIẾNG ANH
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ
STT
Nghĩa đầy đủ
Từ viết
tắt
Tiếng Anh Tiếng Việt
1 AWB Airway bill Vận đơn đường hàng không
2 B/L Bill of Lading Vận đơn đường biển
3 CBM Cubic Meter Mét khối
4 CCA China Cargo Alliance
Hiệp hội giao nhận hàng hóa Trung
Quốc
5 CONT Container Công ten nơ
6 CIF Cost Insurance and Freight Giá thành, bảo hiểm và cước
7 DAP Delivered at Place Giao tại nơi đến
8 EXW Exworks Giá xuất xưởng
9 FCL Full container load Hàng nguyên công ten nơ
10 FDI Foreign direct investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài
11 FOB Free On Board Giao lên tàu
12 FT Feet
Đơn vị đo lường của Anh,
1 feet=0,3048 m
13 IATA
International Air
Transport Association
Hiệp hội vận tải hàng không quốc
tế
14 LCL Less than container load Hàng lẻ
15 NVOCC
Non Vessel Operating
Common Carrier
Người vận tải không tàu
16 TEU Twenty-foot equivalent units Công ten nơ 20 feet
17 VCCI
Viet Nam Chamber of
Commerce and Industry
Phòng Thương mại và Công
Nghiệp Việt Nam
18 VIFFAS
Vietnam Freight Forwarders
Association
Hiệp hội Giao nhận kho vận Việt
Nam
19 VLA
Vietnam Logistics Business
Association
Hiệp hội doanh nghiệp dịch vụ
Logistics Việt Nam
20 WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại thế giới
BẢNG
Bảng 2.1. Một số công ước quốc tế về hàng hải mà Việt Nam là thành viên Error:
Reference source not found
Bảng 2.2. Sản lượng vận chuyển đường biển FCL giai đoạn 2010-2013 Error:
Reference source not found
Bảng 2.3. Sản lượng vận chuyển đường biển LCL giai đoạn 2010-2013 Error:
Reference source not found
Bảng 2.4. Sản lượng vận chuyển hàng không giai đoạn 2010 – 2013 Error:
Reference source not found
Bảng 3.1: Kế hoạch về sản lượng vận chuyển giai đoạn 2014- 2020 Error:
Reference source not found
BIỂU ĐỒ
LỜI CAM ĐOAN ii
LỜI CẢM ƠN 3
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về phương thức vận tải ii
CHƯƠNG 1 iii
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI iii
1.1 Đặc điểm và sự cần thiết phải phát triển các phương thức vận tải iii
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về phương thức vận tải 4
CHƯƠNG 1 4
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI 4
1.1. Đặc điểm và sự cần thiết phải phát triển các phương thức vận tải 5
KẾT LUẬN 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1
Trờng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
NGUYễN THị HảO
PHáT TRIểN CáC PHƯƠNG THứC VậN TảI TạI CÔNG TY
Cổ PHầN VậN TảI QuốC Tế 360 Độ LOGISTIC
Chuyên ngành: KINH Tế I NGOI
Ngời hớng dẫn khoa học:
GS.TS. Đỗ ĐứC BìNH
Hµ néi - 2014
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Thương mại quốc tế phát triển kéo theo sự phát triển của các ngành, lĩnh vực
khác, trong đó phải kể đến vận tải hàng hóa. Vận tải hàng hóa là khâu vô cùng quan
trọng, giúp cho hàng hóa thương mại được lưu thông toàn cầu. Ngày nay, hội nhập
kinh tế quốc tế ngày một sâu rộng, lượng hàng hóa trao đổi giữa các quốc gia ngày
một tăng, ngành vận tải hàng hóa lại càng thể hiện được vai trò, chức năng của
mình. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, cơ sở hạ tầng giao thông và các
phương tiện vận chuyển, các phương thức vận tải lần lượt ra đời nhằm đáp ứng nhu
cầu vân chuyển đa dạng của khách hàng một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.
Kể từ khi gia nhập WTO, lượng hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam tăng
đáng kể nhờ tự do hóa thương mại. Điều này mang đến những cơ hội to lớn cho
phát triển vận tải hàng hóa tại Việt Nam, không chỉ tăng về số lượng mà còn cả chất
lượng. Trong những năm qua, số lượng các doanh nghiệp vận tải, doanh nghiệp
giao nhận ngày càng tăng nhanh khiến cho thị trường vận tải trong nước ngày càng
sôi động, cạnh tranh ngày càng gay gắt. Các phương thức vận tải cũng phát triển để
theo kịp thương mại và các xu hướng vận tải quốc tế. Tuy nhiên, có môt thực trạng
đang diễn ra trên thị trường vận tải đó là sự chênh lệch giữa các doanh nghiệp trong
nước với các doanh nghiệp nước ngoài về quy mô, năng lực tài chính, năng lực
quản lý… Trong khi các doanh nghiệp vận tải nước ngoài với số lượng ít lại chiếm
đa số thị phần tại Việt Nam; còn các doanh nghiệp vận tải Việt Nam có số lượng
khá lớn nhưng chủ yếu quy mô vừa và nhỏ, chiếm thị phần ít. Chính sự chênh lệch
này đã làm cho các doanh nghiệp vận tải trong nước gặp nhiều khó khăn trong việc
phát triển các phương thức vận tải trong doanh nghiệp mình.
Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic là một trong những doanh
nghiệp vận tải hàng hóa của Việt Nam đã gặt hái được những thành công nhất định
trong những năm vừa qua. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công đó, còn tồn tại
nhiều hạn chế, đòi hỏi doanh nghiệp phải phân tích, đánh giá để đưa ra các giải
pháp phù hợp nhằm đạt được các mục tiêu phát triển. Nếu không, doanh nghiệp sẽ
khó có thể cạnh tranh với các doanh nghiệp vận tải nước ngoài trong thời kỳ kinh tế
đầy khó khăn như hiện nay. Đây là lý do mà đề tài “Phát triển các phương thức
i
vận tải tại Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic” được chọn làm đề
tại luận văn thạc sĩ.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài này là:
- Hệ thống hóa và làm rõ thêm một số vấn đề lý luận về vận tải hàng hóa trong
doanh nghiệp
- Đánh giá thực trạng vận tải hàng hóa và phát triển các phương thức vận tải
của Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic giai đoạn 2010-2013
- Đưa ra những giải pháp phát triển các phương thức vận tải tại Công ty Cổ
phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic đến năm 2020
Để đạt được các mục tiêu trên, trong quá trình nghiên cứu, tác giả có sử dụng
phương pháp liệt kê, phân tích logic, mô hình hóa, tổng hợp theo hệ thống các số
liệu áp dụng phân tích vào thực tiễn để đưa ra giải pháp phù hợp.
Về nội dung, kết cẩu của luận văn gồm 3 chương:
- Chương 1: Một số vấn đề lý luận về phương thức vận tải
- Chương 2: Thực trạng phát triển các phương thức vận tải tại Công ty cổ
phần vận tải quốc tế 360 Độ logistic
- Chương 3: Phương hướng và giải pháp phát triển các phương thức vận tải
tại Công ty cổ phần vận tải quốc tế 360 Độ Logistic
ii
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI
1.1 Đặc điểm và sự cần thiết phải phát triển các phương thức vận tải
Trong mục này, luận văn đưa ra lý luận về 3 nội dung:
Một là đưa ra khái niệm về phương thức vận tải.
Hai là, phân loại các phương thức vận tải bao gồm: Vận tải đơn phương thức
(đường biển, đường sắt, đường hàng không, đường bộ) và vận tải đa phương
thức; làm rõ ưu điểm và nhược điểm của từng phương thức.
Ba là, luận văn chỉ ra sự cần thiết phải phát triển các phương thức vận tải.
1.2 Nội dung phát triển các phương thức vận tải
Trong mục này, luận văn làm rõ nội dung phát triển các phương thức vận tải
bao gồm: Một là, lựa chọn hợp lý các phương thức vận tải; Hai là, tổ chức cung ứng
dịch vụ; Ba là, quản lý quá trình vận tải.
Lựa chọn hợp lý các phương thức vận tải thể hiện thông qua việc lựa chọn
phương thức phù hợp với đặc điểm từng loại hàng hóa, bố trí các phương tiện thích
hợp, chịu tác động của các yêu cầu khách hàng đưa ra nhằm tối thiểu hóa thời gian
vận chuyển, chi phí nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho hàng hóa.
Tổ chức cung ứng dịch vụ từ khâu ký kết hợp đồng, chuẩn bị chứng từ đến các
khâu thực hiện vận chuyển, các dịch vụ hỗ trợ. Luận văn chỉ rõ cách thức triển khai
các khâu để đạt hiệu quả cao.
Quản lý quá trình vận tải bao gồm quản lý về sự chính xác các chứng từ vận
chuyển, chính xác thời gian giao nhận; theo dõi giám sát tình trạng hàng hóa trên
tuyến đường vận chuyển.
1.3 Các yếu tố ảnh hưởng và chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của các phương
thức vận tải
1.3.1 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển các phương thức vận tải
Luận văn tập trung làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển các phương
thức vận tải hàng hóa theo hai nhóm: Các yếu tố bên ngoài và các yếu tố bên trong
doanh nghiệp.
Nhóm các yếu tố bên ngoài bao gồm: Điều kiện tự nhiên; môi trường chính sách,
iii
luật pháp; môi trường chính trị; sự tăng trưởng và phát triển kinh tế; cơ sở hạ tầng
giao thông và yếu tố công nghệ.
Nhóm các yếu tố bên trong doanh nghiệp bao gồm: Cơ sở vật chất và năng lực tài
chính, năng lực quản lý và nguồn nhân lực.
1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển các phương thức vận tải
Các chỉ tiêu đánh giá bao gồm 2 nhóm chỉ tiêu:
Nhóm chỉ tiêu phát triển theo chiều rộng: Khối lượng, trọng lượng, thể tích và
trị giá hàng hóa vận chuyển
Nhóm chỉ tiêu phát triển theo chiều sâu: Hiệu quả hoạt động vận tải (lợi
nhuận), sự đa dạng hóa và hiện đại hóa các phương thức vận tải, uy tín đối với
khách hàng
1.4.Kinh nghiệm của VVMV JSC trong phát triển các phương thức vận tải và
bài học rút ra
VVMV JSC là doanh nghiệp giao nhận vận tải trong nước, một trong những
đối tác của 360 Độ từ ngày thành lập. Trong những năm qua, VVMV JSC đã mở
rộng quy mô hoạt động, phát triển các phương thức vận tải một cách nhanh chóng.
Từ thực trạng phát triển các phương thức vận tải của VVMV JSC, luận văn rút
ra các bài học thành công trong phát triển các phương thức vận tải cho 360 Độ
Logistic:
- Nắm bắt cơ hội phát triển
- Tận dụng lợi thế của người đi đầu
- Sự học hỏi kinh nghiệm và nâng cao vị thế
- Có chiến lược kinh doanh đúng đắn
- Chú trọng vào nghiên cứu thị trường trước khi đưa ra chiến lược kinh doanh
- Nâng cao chất lượng dịch vụ không
Và bài học thất bại:
- Thiếu sự liên kết với doanh nghiệp cùng ngành
- Chưa quan tâm tới đối tượng khách hàng trong nước
- Chưa thực sự quan tâm đến chất lượng nguồn nhân lực
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CÁC PHƯƠNG THỨC VẬN
TẢI TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI QUỐC TẾ
360 ĐỘ LOGISTIC
iv
2.1. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển các phương thức vận tải
hàng hóa tại Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic
Trên cơ sở các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển phương thức vận tải đã nêu
ra ở mục 1.3.1, trong mục này luận văn tập trung phân tích thực trạng ảnh hưởng của
các yếu tố này đến sự phát triển các phương thức vận tải tại 360 Độ Logistic.
2.1.1.Nhóm các yếu tố bên ngoài
Thứ nhất, điều kiện tự nhiên: Việt Nam có đường biển dài và địa hình đồi núi
thấp nên có nhiều cơ hội phát triển các loại phương thức vận tải, đặc biệt là phương
thức vận tải đường biển
Thứ hai, môi trường chính sách, luật pháp: 360 Độ chịu sự tác động của các
chính sách, luật pháp của quốc tế đối với các hoạt động, giao dịch quốc tế; bị ràng
buộc bởi các chính sách, luật pháp quy định về vận tải của Việt Nam. Hiện tại Việt
Nam đã có nhiều văn bản về vận tải nhưng một số văn bản chưa đồng bộ.
Thứ ba, sự tăng trưởng và phát triển kinh tế: Nền kinh tế thế giới và kinh tế
Việt Nam đang trong giai đoạn khó khăn, kéo theo là sự sụt giảm trong sản xuất và
tiêu dùng dẫn đến nhu cầu vận chuyển giảm.
Thứ tư, cơ sở hạ tầng giao thông: Đây là cơ sở để phát triển các phương thức
vận tải. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng giao thông ở Việt Nam còn nhiều yếu kém. Vận tải
đường biển chưa có nhiều cảng nước sâu đáp ứng yêu cầu quốc tế, các tuyến đường
vận tải bộ quá tải hay các tuyến đường sắt còn lạc hậu.
Thứ năm, yếu tố công nghệ: Đang dần được áp dụng vào quá trình vận tải.
2.1.2. Nhóm các yếu tố bên trong
Một là, Cơ sở vật chất và năng lực tài chính: Cơ sở vật chất được đầu tư kể từ
khi thành lập nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu vận tải, đặc biệt trong vận tải đa
phương thức. Năng lực tài chính còn hạn hẹp
Hai là, Năng lực quản lý: Doanh nghiệp có nhiều chính sách để phát triển kinh
doanh và các phương thức vận tải
Ba là, Nguồn nhân lực: Được tuyển chọn và đào tạo bài bản. Đa số là trẻ và có
chuyên môn
2.2. Thực trạng phát triển các phương thức vận tải tại Công ty Cổ phần Vận
v
tải Quốc tế 360 Độ Logistic giai đoạn 2010 – 2013
2.2.1. Phát triển phương thức vận tải đường biển
Từ các dẫn chứng về sản lượng vận chuyển, luận văn chỉ rõ sự tăng lên về quy
mô của các loại hình vận tải biển nguyên container, vận tải hàng lẻ và hàng rời giai
đoạn 2010-2013.Trong đó, chiếm đa số trong thị phần là vận tải hàng lẻ. Vận tải
hàng rời chưa được chú trọng phát triển.
Tuy nhiên, cơ cấu thị trường vận tải biển mất cân đối. Trong khi thị trường miền
bắc chiếm tỷ trọng 70% thì thị trường miền nam chiếm 25% và miền trung chỉ chiếm
5%. Về các tuyến vận chuyển, doanh nghiệp mới chỉ tập trung khai thác các tuyến
vận chuyển ở châu Á, chưa có nhiều chính sách mở rộng tuyến vận chuyển ra khu
vực xa như châu Mỹ, châu Phi…Khách hàng chủ yếu là các khách hàng thương mại
với lượng hàng lẻ tẻ. Trong cung ứng dịch vụ, vẫn còn thiếu các phương tiện vận tải,
hỗ trợ.
2.2.2. Phát triển phương thức vận tải đường hàng không
Tương tự như phương thức vận tải biển, vận tải đường hàng không của 360
Độ Logistic cũng có xu hướng tăng lên về quy mô thông qua các số liệu về sản
lượng và doanh thu.
Để đạt được kết quả này, doanh nghiệp đã thực hiện biện pháp phân khúc thị
trường và các biện pháp giảm chi phí.
Các dịch vụ hỗ trợ vận tải hàng không có hiệu quả cao như đóng gói, xếp dỡ
hàng, lưu kho bãi…
2.2.3. Phát triển phương thức vận tải đường bộ
Trong những năm qua, 360 Độ Logistic đã đầu tư số lượng vốn lớn để đa
dạng hóa và hiện đại hóa các phương tiện vận chuyển đường bộ, nhằm mở rộng thị
phần của phương thức vận chuyển này.
Tuy nhiên, quá trình phát triển gặp nhiều khó khăn do cơ sở hạ tầng giao
thông quốc gia còn yếu kém.Chi phí xăng dầu cao kéo theo sự tăng lên của chi phí
logistics.
Kết quả của sự nỗ lực mở rộng quy mô và bình ổn giá là sự tăng lên về sản
lượng vận chuyển, hiệu quả vận chuyển ngày càng cao làm tăng uy tín đối với
vi
khách hàng.
2.2.4. Phát triển phương thức vận tải đường sắt
Hiện tại, các doanh nghiệp Việt Nam nói chung, 360 Độ Logistic nói riêng
chưa chú trọng phát triển vận tải đường sắt. Nguyên nhân là do hệ thống giao thông
và phương tiện vận chuyển đường sắt lạc hậu. Do chưa được đầu tư thích đáng nên
lượng hàng vận chuyển có tăng nhưng số lượng ít; các tuyến vận tải chưa nhiều,
mới khai thông tuyến vận tải Nam – Bắc; các dịch vụ hỗ trợ chưa nhiều.
2.2.5.Phát triển vận tải đa phương thức
Vận tải đa phương thức đòi hỏi sự liên kết các phương thức vận tải đơn với
nhau. Nó tận dụng được các ưu thế của mỗi phương thức, hạn chế được nhược
điểm. Đây là phương thức vận tải ưu việt nhất hiện nay. Kể từ khi thành lập, 360 Độ
Logistic đã xác định mục tiêu cuối cùng là phát triển vận tải đa phương thức. Tuy
nhiên, thực trạng phát triển là các phương thức vận tải trong chuỗi vận tải đa
phương thức chưa liên kết chặt chẽ do một số phương thức lệ thuộc vào đơn vị thứ
ba. Hơn nữa, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong khâu xử lý thông tin và chứng
từ.
2.3. Đánh giá tình hình phát triển các phương thức vận tải tại Công ty cổ phần
vận tải quốc tế 360 Độ Logistic
Từ thực trạng phát triển các phương thức vận tải tại 360 Độ Logistic ở mục
2.2, luận văn rút ra được những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của
những hạn chế.
Trong những năm qua, các phương thức vận tải tại 360 Độ Logistic không
ngừng mở rộng về quy mô. Công ty đã chú trọng phát triển thế mạnh của mình đó là
phương thức vận tải biển, trong đó trọng tâm là vận tải hàng lẻ LCL. Các tuyến vận
tải ngày càng dày đặc hơn trong mạng lưới vận chuyển, cả vận tải trong nước và
quốc tế. Cũng như vận tải đường biển, vận tải đường hàng không, đường bộ, đường
sắt có xu hướng tăng về lượng hàng vận chuyển và các tuyến đường. Các dịch vụ hỗ
trợ vận tải được quan tâm đầu tư như dịch vụ kho bãi, nâng hạ, đóng gói hàng hóa,
hun trùng. Hệ thống khách hàng và đại lý của 360 Độ Logistic tăng nhanh về số
lượng. Các phương thức vận tải trong công ty ngày càng được đa dạng hóa. Không
chỉ phát triển các phương thức vận chuyển riêng lẻ mà còn phát triển vận tải đa
vii
phương thức, đây là mục tiêu cuối cùng của các doanh nghiệp vận tải, trong đó có
360 Độ Logistic.Nguồn nhân lực của công ty được đánh giá là trẻ và chất lượng cao
Bên cạnh những thành công trên là những hạn chế trong quá trình phát
triển: (1) Công ty mới chỉ tập trung phát triển mạng lưới khách hàng ở khu vực miền
bắc, chưa khai thác được tiềm năng tại thị trường miền nam và miền trung. (2)
Chiếm đa số trong mạng lưới khách hàng của công ty là các doanh nghiệp thương
mại với đặc trưng là quy mô nhỏ, lượng hàng ít, không đều. (3) Vận tải biển là
phương thức vận chuyển thế mạnh của công ty nhưng vẫn chưa khai thác hết tiềm
năng. (4) Cơ cấu phát triển của các phương thức vận tải chưa đồng đều. Trong khi
các chính sách của công ty quá tập trung vào phát triển vận tải đường biển thì vận
tải đường sắt lại khá hạn chế.
Nguyên nhân của những hạn chế trên bao gồm các nguyên nhân khách quan
và chủ quan như sau:
- Tính đồng bộ, thống nhất giữa chính sách hàng hải với Luật Hàng hải và
giữa luật, chính sách của một số ngành, lĩnh vực liên quan với luật, chính sách vận
tải biển còn có bất cập.
- Phần lớn các nhà xuất nhập khẩu của Việt Nam xuất khẩu hàng theo điều
kiện FOB, FCA và nhập khẩu theo điều kiện CIF, C&F nên quyền định đoạt về vận
tải đều do doanh nghiệp nước ngoài chỉ định
- Năng lực tài chính của công ty còn nhiều hạn chế
- Quản lý quá trình cung ứng vận tải chưa chặt chẽ dẫn đến nhiều sai sót
- Chưa chú trọng tới việc tham gia vào các tổ chức, hiệp hội trong ngành
- Chất lượng nguồn nhân lực đã được cải thiện như so với quốc tế vẫn còn
nhiều hạn chế, nhất là trình độ chuyên môn và ngoại ngữ
CHƯƠNG 3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CÁC
PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
VẬN TẢI QUỐC TẾ 360 ĐỘ LOGISTIC
3.1. Bối cảnh quốc tế và trong nước tác động tới phát triển các phương thức
vận tải hàng hóa
Trong mục này luận văn chỉ rõ những thuận lợi và thách thức trong việc phát
viii
triển các phương thức vận tải của doanh nghiệp vận tải trong nước nói chung và 360
Độ Logistic nói riêng trước bối cảnh quốc tế và trong nước.
Hội nhập kinh tế quốc tế làm tăng lượng hàng xuất nhập khẩu tạo lượng cầu
lớn trong vận tải hàng hóa. Tuy nhiên, nền kinh tế quốc tế và trong nước hiện tại
đang gặp nhiều khó khăn, nhu cầu vận tải đa dạng trong khi chi phí ngày càng tăng.
Đây là một số khó khăn đòi hỏi các doanh nghiệp vận tải phải có giải pháp phù hợp.
3.2. Định hướng phát triển các phương thức vận tải tại Công ty cổ phần vận tải
quốc tế 360 Độ Logistic
Căn cứ vào các báo cáo kinh doanh của công ty trong giai đoạn 2010-2014,
luận văn làm rõ các quan điểm, mục tiêu phát triển các phương thức vận tải của
công ty đến năm 2020.
Mục tiêu tổng quát trong định hướng phát triển các phương thức vận tải của
Công ty cổ phần vận tải quốc tế 360 Độ Logistic là nâng cao chất lượng dịch vụ vận
tải, giảm tối đa chi phí vận tải, phát triển bền vững các phương thức vận tải, đáp
ứng kịp thời và đầy đủ nhu cầu vận chuyển hàng hóa của khách hàng. Ngày càng
xây dựng và củng cố lòng tin đối với khách hàng; khẳng định và nâng cao thương
hiệu, uy tín của công ty trên thị trường trong nước và quốc tế.
3.3 Giải pháp phát triển các phương thức vận tải tại Công ty cổ phần vận tải
quốc tế 360 Độ Logistic
Từ những đánh giá trên, tác giả đưa ra một số biện pháp phát triển các phương
thức vận tải tại 360 Độ Logistic bao gồm: (1) Tăng năng lực tài chính, (2) Đầu tư
xây mới, nâng cấp cơ sở hạ tầng, (3) Đổi mới quản lý, tăng cường giám sát hoạt
động vận tải, (4) Tăng cường liên kết với các đơn vị vận tải khác, (5) Quan tâm hơn
việc tham gia các tổ chức, hiệp hội trong ngành, (6) Chú trọng tới chất lượng nguồn
nhân lực
3.4 Một số kiến nghị góp phần phát triển các phương thức vận tải tại Công
ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic
Ở mục này, luận văn đưa ra một số kiến nghị nhằm góp phần phát triển các
phương thức vận tải tại các doanh nghiệp vận tải trong nước nói chung và 360 Độ
Logistic nói riêng đối với ba nhóm chủ thể: Nhà nước; các tổ chức, hiệp hội trong
ngành và các doanh nghiệp vận tải trong nước.
Đối với Nhà Nước
ix
- Hoàn thiện chính sách pháp luật, cải cách thủ tục hành chính và tăng cường
giám sát, quản lý việc thực hiện
- Hỗ trợ doanh nghiệp vận tải về thông tin, thị trường và đào tạo nguồn nhân
lực
- Mở rộng và nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng giao thông
- Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý
Đối với các tổ chức, hiệp hội trong ngành
- Tăng cường tuyên truyền, quảng bá hình ảnh của hiệp hội đến các doanh
nghiệp vận tải trong nước nhằm thu hút sự quan tâm, tham gia.
- Tạo liên kết giữa các doanh nghiệp vận tải ngày càng chặt chẽ thông qua các
cuộc họp, các buổi thực tế, giao lưu.
- Tăng cường công tác phổ biến pháp luật, kiến thức cho các doanh nghiệp bởi
các tổ chức, hiệp hội là nơi cập nhật thông tin nhanh chóng để truyền tải cho doanh
nghiệp. Do đó, cần phải phát huy được chức năng, nhiệm vụ của mình.
- Nghiên cứu, rà soát kiến nghị với cơ quan cấp trên để sửa đổi, bổ sung hoặc
ban hành mới các quy định pháp luật nhằm nâng cao chất lượng cho hệ thống các
văn bản quy phạm pháp luật về vận tải, logistics.
- Thiết lập quan hệ chặc chẽ với các hiệp hội vận tải quốc tế để nhận được sự
chia sẻ về kiến thức, về thông tin vận tải; sự hỗ trợ về đạo tạo nguồn nhân lực.
- Hỗ trợ doanh nghiệp đào tạo nguồn nhân lực thông qua các khóa học, các
buổi thảo luận, thực tế giữa các doanh nghiệp trong nước với nhau hay các doanh
nghiệp trong nước với doanh nghiệp nước ngoài.
Đối với các doanh nghiệp vận tải trong nước
- Do năng lực tài chính và quản lý của các doanh nghiệp vận tải trong nước
còn nhiều hạn chế nên các doanh nghiệp cần liên kết với nhau để nâng cao năng lực
cạnh tranh và hoàn thiện các khâu trong chuỗi vận tải đa phương thức. Hình thức
liên kết bao gồm ký kết các hợp đồng thuê lại, hợp đồng đại lý, hợp đồng hợp tác
kinh doanh; liên kết tổ chức các khóa đào tạo chuyên nghiệp; các buổi giao lưu,
chia sẻ. Đặc biệt, trong lĩnh vực đóng ghép hàng lẻ, các doanh nghiệp vận tải trong
nước cần hỗ trợ nhau về hàng hóa, khách hàng và thông tin để khai thác tối đa tiềm
năng của thị trường này.
- Các doanh nghiệp vận tải Việt Nam cần quan tâm, đầu tư hơn trong công tác
nghiên cứu, phát triển thị trường bởi một khi nắm bắt được thị trường, các doanh
nghiệp mới có thể xây dựng được chiến lược kinh doanh đúng đắn.
- Tuân thủ và chấp hành đầy đủ các quy định về luật pháp, thủ tục hành chính.
x
Phối hợp với các cơ quan nhà nước giám sát, kiểm tra việc tuân thủ luật pháp.
- Chú trọng hơn đến quảng bá hình ảnh, thương hiệu của doanh nghiệp thông
qua các phương tiện thông tin đại chúng, các hiệp hội, tổ chức, các hoạt động xã
hội.
- Nâng cao chất lượng các dịch vụ hỗ trợ, chăm sóc khách hàng nhằm tăng uy
tín và niềm tin của khách hàng đối với doanh nghiệp.
xi
Trờng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
NGUYễN THị HảO
PHáT TRIểN CáC PHƯƠNG THứC VậN TảI TạI CÔNG TY
Cổ PHầN VậN TảI QuốC Tế 360 Độ LOGISTIC
Chuyên ngành: KINH Tế I NGOI
Ngời hớng dẫn khoa học:
GS.TS. Đỗ ĐứC BìNH
Hµ néi - 2014
2
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thương mại quốc tế phát triển kéo theo sự phát triển của các ngành, lĩnh vực
khác, trong đó phải kể đến vận tải hàng hóa. Vận tải hàng hóa là khâu vô cùng quan
trọng, giúp cho hàng hóa thương mại được lưu thông toàn cầu. Ngày nay, hội nhập
kinh tế quốc tế ngày một sâu rộng, lượng hàng hóa trao đổi giữa các quốc gia ngày
một tăng, ngành vận tải hàng hóa lại càng thể hiện được vai trò, chức năng của
mình. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, cơ sở hạ tầng giao thông và các
phương tiện vận chuyển, các phương thức vận tải lần lượt ra đời nhằm đáp ứng nhu
cầu vân chuyển đa dạng của khách hàng một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.
Kể từ khi gia nhập WTO, lượng hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam tăng
đáng kể nhờ tự do hóa thương mại. Điều này mang đến những cơ hội to lớn cho
phát triển vận tải hàng hóa tại Việt Nam, không chỉ tăng về số lượng mà còn cả chất
lượng. Trong những năm qua, số lượng các doanh nghiệp vận tải, doanh nghiệp
giao nhận ngày càng tăng nhanh khiến cho thị trường vận tải trong nước ngày càng
sôi động, cạnh tranh ngày càng gay gắt. Các phương thức vận tải cũng phát triển để
theo kịp thương mại và các xu hướng vận tải quốc tế. Tuy nhiên, có môt thực trạng
đang diễn ra trên thị trường vận tải đó là sự chênh lệch giữa các doanh nghiệp trong
nước với các doanh nghiệp nước ngoài về quy mô, năng lực tài chính, năng lực
quản lý… Trong khi các doanh nghiệp vận tải nước ngoài với số lượng ít lại chiếm
đa số thị phần tại Việt Nam; còn các doanh nghiệp vận tải Việt Nam có số lượng
khá lớn nhưng chủ yếu quy mô vừa và nhỏ, chiếm thị phần ít. Chính sự chênh lệch
này đã làm cho các doanh nghiệp vận tải trong nước gặp nhiều khó khăn trong việc
phát triển các phương thức vận tải trong doanh nghiệp mình.
Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic là một trong những doanh
nghiệp vận tải hàng hóa của Việt Nam đã gặt hái được những thành công nhất định
trong những năm vừa qua. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công đó, còn tồn tại
nhiều hạn chế, đòi hỏi doanh nghiệp phải phân tích, đánh giá để đưa ra các giải
pháp phù hợp nhằm đạt được các mục tiêu phát triển. Nếu không, doanh nghiệp sẽ
1
khó có thể cạnh tranh với các doanh nghiệp vận tải nước ngoài trong thời kỳ kinh tế
đầy khó khăn như hiện nay. Đây là lý do mà đề tài “Phát triển các phương thức
vận tải tại Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic” được chọn làm đề
tại luận văn thạc sĩ.
2. Tình hình nghiên cứu
Cho đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu những vấn đề xoay quanh vấn
đề Logistics, giao nhận vận tải liên quan đến luận văn, có thể kể đến:
Luận văn thạc sĩ: “Phát triển dịch vụ logistics tại Việt Nam trong điều kiện
gia nhập WTO” của tác giả Nguyễn Thanh Liêm (ĐH Kinh tế quốc dân, khoa Kinh
tế quốc tế, năm 2008). Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về dịch vụ logistics,
phân tích thực trạng phát triển ngành dịch vụ logistics của các doanh nghiệp trong
nước trước và sau khi gia nhập WTO. Trên cơ sở phân tích đó, tác giả đưa ra hệ
thống giải pháp cho ngành dịch vụ logistics trong nước nhằm thúc đẩy sự phát triển
của ngành. Có thể thấy rằng, luận văn chỉ nghiên cứu chung về ngành logistics,
không đi sâu vào doanh nghiệp cụ thể và các phương thức vận tải hàng hóa.
Luận văn thạc sĩ: “Nâng cao khả năng cạnh tranh trong vận tải biển quốc tế
của công ty vận tải Thủy Bắc - Nosco” của tác giả Nguyễn Thị Lan Anh (ĐH Kinh
tế quốc dân, khoa quản trị kinh doanh, năm 2004). Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở
lý luận về vận tải biển, thực trạng vận tải biển của công ty Nosco giai đoạn 1998 –
2013. Từ đó đưa ra các giải pháp phát triển định hướng đến năm 2010. Tuy nhiên,
phạm vi nghiên cứu của luận văn chỉ xoay quanh phương thức vận tải biển, chưa đề
cập đến các phương thức vận tải khác.
Luận văn thạc sĩ: “Nâng cao chất lượng dịch vụ logistics tại công ty TNHH
MTV giao nhận kho vận ngoại thương” của tác giả Phùng Linh Sơn (ĐH Kinh tế
quốc dân, khoa quản trị kinh doanh, năm 2013). Luận văn đã đưa ra những lý luận
về dịch vụ logistics tại doanh nghiệp. Trên cơ sở phân tích thực trạng chất lượng
dịch vụ logistics của công ty TNHH MTV giao nhận kho vận ngoại thương giai
đoạn 2007 – 2011, từ đó tác giả đưa ra những giải pháp và kiến nghị nâng cao chất
lượng dịch vụ của doanh nghiệp trong giai đoạn tới. Luận văn tập trung vào nâng
cao chất lượng dịch vụ logistics, không đi sâu vào các phương thức vận tải.
2
Như vậy, một số công trình nghiên cứu trên đều chưa đề cập đến vấn đề phát
triển các phương thức vận tải tại các doanh nghiệp vận tải trong nước. Do đó, trong
luận văn này, tác giả sẽ tập trung làm rõ những lý luận về vận tải và phát triển các
phương thức vận tải. Trên cơ sở phân tích thực trạng vận tải hàng hóa của Công ty
Cổ phần vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic; rút ra một số mặt còn tồn tại nhằm đưa ra
các giải pháp phát triển các phương thức vận tải tại Công ty.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Hệ thống hóa và làm rõ thêm một số vấn đề lý luận về vận tải hàng hóa trong
doanh nghiệp, đánh giá thực trạng vận tải hàng hóa và phát triển các phương thức
vận tải của Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic, từ đó đưa ra những
giải pháp phát triển các phương thức vận tải tại Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế
360 Độ Logistic.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu khái quát lý luận chung về vận tải hàng hóa trong doanh nghiệp
- Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển các phương thức vận tải của Công ty
Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic
- Đề xuất một số giải pháp phát triển các phương thức vận tải của Công ty Cổ
phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề phát triển các
phương thức vận tải hàng hóa tại Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic.
Phạm vi nghiên cứu:
- Về mặt thời gian: Phân tích thực trạng phát triển trong giai đoạn 2010-
2013, đề xuất giải pháp đến năm 2020
- Về mặt không gian: Công ty Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic
- Về mặt nội dung: Phát triển các phương thức vận tải hàng hóa tại Công ty
Cổ phần Vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic
5. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu, bài làm có sử dụng phương pháp liệt kê, phân tích
logic, mô hình hóa, tổng hợp theo hệ thống các số liệu áp dụng phân tích vào thực
tiễn để đưa ra giải pháp phù hợp.
3
6. Đóng góp của luận văn
- Về lý luận: Luận văn tập trung làm rõ khái niệm và phân loại các phương
thức vận tải hàng hóa; sự cần thiết phải phát triển các phương thức vận tải trong giai
đoạn hội nhập kinh tế quốc tế ở nước ta hiện nay; các yếu tố và chỉ tiêu đánh giá sự
phát triển của các phương thức vận tải hàng hóa trong doanh nghiệp.
- Về thực tiễn: Luận văn đi sâu nghiên cứu thực trạng phát triển các phương
thức vận tải của Công ty Cổ phần vận tải Quốc tế 360 Độ Logistic; trên cơ sở đó rút
ra một số mặt còn tồn tại nhằm đưa ra các giải pháp phát triển các phương thức vận
tải tại Công ty. Những giải pháp này có thể giúp công ty đạt được những mục tiêu
trước mắt cũng như lâu dài trong thời gian tới.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài lời mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
được chia làm ba chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về phương thức vận tải
Chương 2: Thực trạng phát triển các phương thức vận tải tại Công ty cổ phần
vận tải quốc tế 360 Độ logistic
Chương 3: Phương hướng và giải pháp phát triển các phương thức vận tải tại
Công ty cổ phần vận tải quốc tế 360 Độ Logistic
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG THỨC VẬN
TẢI
4