(Phê duyệt tại Quyt đnh s 481/QĐ-BNN-TCCB ngy 07 th"ng 04 năm
2014 c'a Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp v Ph"t triển nông thôn)
!"#$%&'()
*+,-.//0
1234567859#:4:;1
(Phê duyệt tại Quyt đnh s 481/QĐ-BNN-TCCB ngy 05 th"ng 04 năm 2013
c'a Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp v Ph"t triển nông thôn)
<##=:>: Trồng cây bơ
?@#:A A8B98: Sơ cấp nghề
C!BDE#=A8B98: Lao động nông thôn trong độ tuổi lao động, đủ sức
khoẻ, có trình độ từ tiểu học trở lên và có nhu cầu học nghề “Trồng cây bơ”.
C2DE#=%FAG#A8B98: 05
H#=1I4JKGL:!BCB#=:!M4: Chứng chỉ sơ cấp nghề
N0OPQ**
(NR!S#B:T1"LU#$#="B:V!A #=:>#=:!M4
- Kiến thức
+ Nêu được các kế hoạch trồng bơ;
+ Liệt kê được các công việc xây dựng vườn ươm, chuẩn bị cây thực sinh,
xây dựng vườn nhân chồi, ghép cây,… để sản xuất bơ giống đạt tiêu chuẩn tốt;
+ Trình bày được kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bơ để đạt năng suất cao;
+ Nêu được kỹ thuật thu hái, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm nhằm đạt hiệu
quả kinh tế.
- Kỹ năng
+ Thực hiện được các công việc chuẩn bị đất, cây giống và phân bón lót để
trồng bơ.
+ Thực hiện các công việc trồng và chăm sóc bơ đúng kỹ thuật.
+ Thu hái và bảo quản bơ đúng kỹ thuật để đảm bảo chất lượng khi tiêu thụ.
- Thái độ
+ Trung thực, có ý thức tuân thủ quy trình kỹ thuật trong khi thực hiện các
công việc sản xuất giống, trồng, chăm sóc, thu hái, tiêu thụ sản phẩm bơ.
2
+ Có trách nhiệm đối với sản phẩm làm ra và có ý thức bảo vệ môi trường
sinh thái, bảo vệ nền nông nghiệp bền vững.
&NW: !X!M12%
Sau khóa học, người lao động có thể tự sản xuất bơ ở qui mô hộ gia đình,
trang trại hoặc làm việc tại các cơ sở sản xuất kinh doanh trồng bơ. Ngoài ra,
người học còn có thể tham gia vào các chương trình dự án có liên quan đến nghề
“Trồng cây bơ”.
NY/-/RZ/[Y/\[]
Q
(N:^!=!K#1_KL:`K:a1XB:^!=!K#B:61:a1BC!B:!bG
- Thời gian đào tạo: 03 tháng
- Thời gian học tập: 12 tuần
- Thời gian thực học tối thiểu: 440 giờ.
- Thời gian kiểm tra hết mô đun, kiểm tra kết thúc khoá học: 40 giờ (kiểm
tra hết mô đun 20 giờ, ôn và kiểm tra kết thúc khóa học 20 giờ).
&N:c#deB:^!=!K#B:61:a1BC!B:!bG
- Thời gian học tập: 480 giờ
- Thời gian học các môn học, mô đun đào tạo nghề: 440 giờ, trong đó:
+ Thời gian học lý thuyết: 88 giờ.
+ Thời gian học thực hành: 352 giờ.
N/0O0Q**"Y/
fY/
0g
0
<#%FAG#
:^!=!K#A8B98h=!^i
e#=
JC
?8#=A`
jk
B:GlS
B
:61
:#:
R!b%
B?K
MĐ 01 Xây dựng kế hoạch trồng cây bơ 64 16 40 8
MĐ 02 Sản xuất cây bơ giống 116 16 88 12
3
MĐ 03 Chuẩn bị trồng và trồng mới 80 16 56 8
MĐ 04 Chăm sóc cây bơ 132 24 92 16
MĐ 05 Thu hái, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm 68 16 44 8
Ôn v kiểm tra kt thúc khóa học 20 20
e#=1 #= )m' mm n&' o&
* Ghi chú: Tổng s thời gian kiểm tra (72 giờ) bao gồm: S giờ kiểm tra đnh kỳ
trong từng mô đun (32 giờ - được tính vo thời gian học thực hnh); s giờ kiểm
tra ht c"c mô đun (20 giờ) v s giờ ôn, kiểm tra kt thúc khóa học (20 giờ).
N*0Q**
Nội dung chi tit chương trình v gi"o trình xem tại c"c mô đun kèm theo
NpqrO
(NDs#=7t#B:61:!M#1V1%FAG#A8B98#=:>
Chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề “Trồng cây bơ” được dùng dạy
nghề cho lao động nông thôn có nhu cầu học nghề. Khi học viên học đủ các mô
đun trong chương trình này và kết quả đạt trung bình trở lên tại kỳ kiểm tra kết
thúc khóa học sẽ được cấp chứng chỉ sơ cấp nghề.
Theo yêu cầu của người học, có thể dạy độc lập các mô đun như: Mô đun
02:“Sản xuất cây bơ giống”; Mô đun 03: “Chuẩn bị trồng và trồng mới; Mô đun
05: “Thu hái, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm” hoặc kết hợp một số mô đun cho các
học viên và cấp giấy chứng nhận đã hoàn thành các mô đun đó.
Chương trình dạy nghề “Trồng cây bơ” có 05 mô đun với các nội dung như
sau:
- Mô đun 01: “Xây dựng kế hoạch trồng cây bơ” có thời gian học tập là 64 giờ,
trong đó có 16 giờ lý thuyết, 40 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm
bảo cho người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực
hiện được các công việc: Tìm hiểu chung về cây bơ; các chế độ canh tác cây bơ;
lập kế hoạch trồng cây bơ; dự trù kinh phí đầu tư và dự báo sản lượng bơ; đưa ra
quyết định trồng Bơ.
- Mô đun 02: “Sản xuất cây bơ giống” có thời gian học tập là 116 giờ, trong đó
có 16 giờ lý thuyết, 88 giờ thực hành và 12 giờ kiểm tra; Mô đun này đảm bảo cho
người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện được
các công việc: Chọn giống và hạt giống; xây dựng vườn ươm cây giống; chuẩn bị
thực sinh; xây dựng vườn nhân chồi; ghép cây, chăm sóc cây sau ghép và xuất
vườn nhằm sản xuất bơ giống đạt tiêu chuẩn đem trồng và hiệu quả kinh tế.
4
- Mô đun 03: “Chuẩn bị trồng và trồng mới” có thời gian học tập là 80 giờ,
trong đó có 16 giờ lý thuyết, 56 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm
bảo cho người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực
hiện được các công việc: Chọn đất, làm đất; thiết kế vườn trồng và đào hố; chuẩn
bị phân bón lót; bón lót; trồng mới và trồng xen nhằm trồng bơ đạt năng suất.
- Mô đun 04: “Chăm sóc cây bơ” có thời gian học tập là 132 giờ, trong đó có 24
giờ lý thuyết, 92 giờ thực hành và 16 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm bảo cho người
học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện được các
công việc: Trồng dặm; làm cỏ, xới đất và vun gốc, tủ gốc; tưới nước và tiêu nước;
bón phân, tỉa cành tạo tán; sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; phòng trừ sâu hại và
bệnh hại vườn bơ nhằm đạt năng suất và hiệu quả cao khi trồng bơ.
- Mô đun 05: “Thu hái, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm” có thời gian học tập là
68 giờ, trong đó có 16 giờ lý thuyết, 44 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này
đảm bảo cho người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để
thực hiện được các công việc: Xác định thời điểm thu hoạch quả bơ, thu hái; phân
loại và bảo quản; tiêu thụ sản phẩm nhằm đảm bảo chất lượng quả và an toàn cho
người sử dụng.
&NDs#=7t#L!b%B?KLSBB:;1L:8V:a1
Việc đánh giá hoàn thành khoá học đối với học viên được thực hiện thông
qua kiểm tra kết thúc khoá học. Nội dung, hình thức và thời lượng kiểm tra thực
hiện như sau:
!7G#=L!b%B?K @#:B:T1L!b%B?K :^!=!K#L!b%B?K
Kiến thức, kỹ năng nghề
1 Lý thuyết nghề Vấn đáp/Trắc nghiệm Không quá 60 phút
2 Thực hành nghề Bài thực hành kỹ
năng nghề
Không quá 12 giờ
nNV11:;kL:V1
- Chương trình dạy nghề “Trồng cây bơ” nên thể tổ chức giảng dạy tại các
địa phương hoặc các cơ sở dạy nghề.
- Để thực hiện tốt chương trình, cơ sở đào tạo cần tổ chức lớp học cùng thời
điểm với thời vụ sản xuất giống, trồng, chăm sóc và thu hái với thực tế để thuận
lợi cho việc bố trí các nội dung thực hành nhằm rèn luyện kỹ năng nghề cho học
viên qua sản xuất thực tế.
- Khi tổ chức giảng dạy, các cơ sở đào tạo cần mời các chuyên gia giỏi nghề
5
cùng tham gia giảng dạy để chia sẻ kinh nghiệm với người học.
- Trong quá trình thực hiện chương trình, nên bố trí cho học viên đi tham
quan các cơ sở trồng bơ có uy tín hay đã áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật thành
công.
- Có thể tổ chức lồng ghép các hoạt động ngoại khoá có liên quan đến chuyên
môn và các hoạt động văn hoá, thể thao khác khi có đủ điều kiện.
6
7
0Q
<#%FAG#+cl76#=LS:891:B?u#=1clW
0gJC%FAG#0'(
=:>?u#=1clW
0Q
+\Rv*
Mã số mô đun: MĐ01
Thời gian mô đun: 64 giờ (Số tiết lý thuyết: 16 giờ; thực hành: 44 giờ; kiểm
tra kết thúc mô đun: 4 giờ)
Nwx"x-/0Q
- Vị trí: Mô đun xây dựng kế hoạch trồng cây Bơ là một mô đun chuyên
môn nghề trong chương trình dạy nghề “Trồng cây Bơ” trình độ sơ cấp nghề. Mô
đun này phải được học trước các mô đun: sản xuất giống cây Bơ; chuẩn bị trồng
và trồng mới; chăm sóc cây Bơ; thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm. Mô
đun này cũng có thể giảng dạy độc lập theo yêu cầu của người học.
- Tính chất: Mô đun xây dựng kế hoạch trồng cây Bơ là mô đun bắt buộc
của nghề “Trồng cây Bơ” trình độ sơ cấp. Trong mô đun sẽ tích hợp giữa kiến
thức và kỹ năng thực hành nghề nghiệp. Mô đun này có thể tổ chức giảng dạy tại
hội trường, nhà văn hóa hoặc ngay tại vườn Bơ.
N0OPQ0Q
Sau khi học xong mô đun ny, người học có khả năng:
Kiến thức:
- Liệt kê được các đặc điểm cơ bản về thực vật học, điều kiện sinh thái, giá
trị kinh tế và tình hình sản xuất của cây Bơ trong nước và trên thế giới.
- Trình bày được các chế độ canh tác trồng xen, trồng thuần và trồng phân
tán cây Bơ;
- Liệt kê được các bước lập kế hoạch trồng cây Bơ;
- Trình bày được các khoản chí phí liên quan đến lập dự toán trồng cây Bơ.
Kỹ năng:
- Lựa chọn được chế độ canh tác cây Bơ phù hợp với diện tích và nguồn
lực hiện có của cơ sở hay của hộ gia đình;
- Lập được lế hoạch hoàn chỉnh để trồng cây Bơ;
- Dự tính được chi phí đầu tư, năng suất và hiệu quả kinh tế trên một đơn vị
diện tích (sào/hecta) trồng cây Bơ.
Thái độ:
Nhận thức được tầm quan trọng của lập kế hoạch trong sản xuất.
8
NQ0Q
(N !7G#=Be#=yGVBX4:c#4:C!B:^!=!K#
S
T
T
<#1V1d!B?8#=%FAG# :^!=!K#
e#=JC jk
B:GlSB
:61
:#:
R!b%
B?K
1 Bài 1: Tìm hiểu chung về cây Bơ 16 6 9 1
2 Bài 2: Các chế độ canh tác cây Bơ 12 2 9 1
3 Bài 3: Lập kế hoạch trồng cây Bơ 12 4 7 1
4 Bài 4: Dự trù kinh phí đầu tư và dự
báo sản lượng Bơ
20 4 15 1
Kiểm tra kết thúc mô đun 4 4
e#=1 #= z) (z )' m
*Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tính vo giờ thực hnh
&N !7G#=1:!B!SB
!(@%:!bG1:G#=X>1clW
Thời gian: 16 giờ
Mục tiêu:
- Trình by được c"c đặc điểm về thực vật học v yêu cầu sinh th"i c'a cây Bơ;
- Nêu được gi" tr kinh t v tình hình sản xuất cây Bơ trong nước v trên th
giới;
- Nhận bit được c"c bộ phận thân, l", hoa v quả Bơ.
Nội dung chi tiết:
1. Đặc điểm thực vật học của cây Bơ
1.1. Thân
1.2. Lá
1.3. Hoa
1.4. Quả và hạt
2. Yêu cầu về sinh thái của cây Bơ
9
2.1. Nhiệt độ
2.2. Nước
2.3. Ánh sáng
2.4. Đất đai
2.5. Dinh dưỡng
3. Giá trị của cây Bơ
3.1. Giá trị kinh tế
3.2. Giá trị dinh dưỡng
4. Tình hình sản xuất Bơ trên thế giới và trong nước
4.1. Trên thế giới
4.2. Trong nước
!& V11:SA 1K#:BV11clW
Thời gian: 12giờ
Mục tiêu:
- Trình by được c"c ưu nhược điểm c'a c"c ch độ canh t"c cây Bơ;
- Mô tả được c"c mô hình trồng xen, trồng thuần v trồng phân t"n cây Bơ;
- Lựa chọn được ch độ canh t"c cây Bơ phù hợp với diện tích v nguồn lực hiện
có c'a cơ sở hay c'a hộ gia đình.
Nội dung chi tiết:
1. Chế độ trồng thuần
1.1. Khái niệm trồng thuần
1.2. Ưu nhược điểm của trồng thuần Bơ
1.3. Các mô hình trồng thuần Bơ
2. Chế độ trồng xen
2.1. Khái niệm trồng xen
2.2. Ưu nhược điểm trồng xen cây Bơ
2.3. Nguyên tắc trồng xen cây Bơ
2.4. Các mô hình trồng xen cây Bơ
10
3. Chế độ trồng phân tán
3.1. Khái niệm trồng phân tán
3.2. Tác dụng của trồng phân tán với cây Bơ
3.3. Các mô hình trồng phân tán Bơ.
!nj34LS:891:B?u#=1clW
Thời gian: 12giờ
Mục tiêu:
- Nêu được sự cần thit c'a bảng k hoạch trồng Bơ;
- X"c đnh được nội dung c'a một bản k hoạch;
- Lập được bản k hoạch trồng cây Bơ.
Nội dung chi tiết:
1. Bảng kế hoạch
1.1. Khái niệm
1.2. Tác dụng của bảng kế hoạch
2. Căn cứ để lập kế hoạch trồng cây Bơ
3. Các bước lập một bảng kế hoạch
4. Lập bảng kế hoạch trồng Bơ
4.1. Bảng kế hoạch tiến độ
4.2. Bảng kế hoạch kinh phí.
!)6B?{L!#:4:|A}GBDX76dV8J~#2DE#=W
Thời gian: 20 giờ
Mục tiêu:
- Liệt kê v dự tính được kinh phí đầu từ về ging, phân bón v thuc bảo vệ thực
vật cho diện tích trồng Bơ;
- Liệt kê v dự tính được kinh phí đầu tư cho dụng cụ trang thit b để lao động
trong qu" trình trồng Bơ;
- Dự trù được s lượng công lao động cho diện tích trồng Bơ;
11
- Dự trù được vn đầu tư để trồng Bơ cho diện tích cần trồng (so/ha);
- Dự tính được sản lượng Bơ trên diện tích trồng.
Nội dung chi tiết:
1. Dự tính vật tư, giống
1.1. Dự tính chi phí mua giống
1.2. Dự tính chi phí phân bón
1.3. Dự tính chi phí nước tưới/vụ
1.4. Dự tính chi phí thuốc bảo vệ thực vật
1.5. Dự tính chi phí dụng cụ lao động
2. Dự tính chi phí công lao động
3. Dự tính các chi phí khác
4. Dự tính vốn đầu tư
5. Dự tính sản lượng
5.1. Các căn cứ dự tính sản lượng
5.2. Phương pháp dự tính sản lượng
6. Tính hiệu quả kinh tế.
NQR\0Q
1. Ti liệu giảng dạy: Giáo trình mô đun “Xây dựng kế hoạch trồng cây Bơ” trong
chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề, của nghề “Trồng cây Bơ”.
2. Điều kiện về thit b dạy học v phụ trợ: Máy tính, máy chiếu, hình ảnh, video
clip về đặc điểm thực vật học của cây Bơ.
3. Điều kiện về cơ sở vật chất:
- 01 phòng học 30m
2
, có đủ bảng, bàn ghế cho giáo viên và học viên. Có
trang bị bảng, phấn.
- 10 cây Bơ có đủ các bộ phận rễ, thân, lá và hoa.
- 1.000 m
2
vườn trồng Bơ cho quả (có thể thuê, mượn của cơ sở, nhà dân gần
địa điểm của lớp học).
- Trang trại trồng cây Bơ, các video về mô hình trồng cây Bơ.
4. Điều kiện kh"c: Bộ phận tổ chức lớp học, các chuyên gia về cây Bơ.
12
NQ
(N:DW#=4:V4AV#:=!V
- Kiểm tra kt thúc bi học:
+ Phần lý thuyết: kiểm tra vấn đáp hoặc trắc nghiệm khách quan.
+ Phần thực hành: Kiểm tra kỹ năng nghề thông qua bài thực hành, đánh giá
qua quan sát, theo dõi thao tác, thái độ thực hiện và kết quả thực hành của học
viên
- Kiểm tra kt thúc mô đun:
Mỗi học viên thực hiện một bài tập tích hợp giữa lý thuyết và thực hành,
giáo viên quan sát, theo dõi, đánh giá và cho điểm.
&N !7G#=AV#:=!V
- Kiến thức: học viên trình bày đặc điểm thực vật học; yêu cầu về nhiệt độ,
ánh sáng, dinh dưỡng; đất đai. Nêu giá trị và tình hình sản xuất của cây Bơ; các
chế độ canh tác, các căn cứ dự tính sản lượng.
- Kỹ năng: học viên dự tính về chi phí mua giống, vật tư, công, thuốc bảo vệ
thực vật tư, sản lượng và hiệu quả kinh tế.
- Thái độ: Có ý thức học tập tích cực, tham gia học đầy đủ số giờ học của
mô đun; bảo quản vật tư, thiết bị, dụng cụ cẩn thận; có ý thức bảo vệ vườn cây khi
thực hành tại các vườn của nông hộ hoặc cơ sở sản xuất.
Npq\0Q
(N:9%X!V47•#=1:DW#=B?@#:
- Chương trình mô đun “Xây dựng kế hoạch trồng cây Bơ” áp dụng cho các
khóa đào tạo nghề, trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khóa
đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020.
- Chương trình mô đun “Xây dựng kế hoạch trồng cây Bơ” có thể sử dụng
giảng dạy độc lập hoặc giảng dạy cùng một số mô đun khác (MĐ02, MĐ03,
MĐ04, MĐ05) cho các khoá tập huấn hoặc dạy nghề sơ cấp 3 tháng (dạy nghề
thường xuyên).
- Chương trình này có thể áp dụng cho các địa phương trong cả nước.
- Ngoài người lao động nông thôn, có thể giảng dạy nhằm nâng cao kiến
thức, kỹ năng nghề cho các lao động khác có nhu cầu.
&NDs#=7t#% BJCA!b%1:|#:X>4:DW#=4:V4=!~#=79l%FAG#A8
B98
- Phần lý thuyết: giáo viên cần sử dụng các mẫu vật, dụng cụ trực quan, hình
ảnh, video clip về cây Bơ trong quá trình giảng dạy để người học nắm bắt những
kiến thức liên quan một cách dễ dàng.
13
- Phần thực hành: chuẩn bị đầy đủ các trang thiết bị, dụng cụ, nguyên vật liệu,
địa điểm thực hành theo yêu cầu của các bài trong mô đun. Giáo viên hướng dẫn
mở đầu, học viên quan sát từng bước và sau đó thực hành nhiều lần để làm được
thành thạo các thao tác. Trong quá trình học viên thực hành, giáo viên cần quan
sát, theo dõi để hướng dẫn kịp thời.
nN:€#=B?a#=Bc%1:DW#=B?@#:1}#1:;k bài 2, bài 4
)N!2!MGB:K%L:~8
1. Kỹ thuật trồng chăm sóc Cây Bơ - Viện nghiên cứu nông lâm nghiệp Tây
nguyên.
2. Nguyễn Văn Tuyến - Kỹ thuật trồng Chôm chôm, Bơ - NXB Thanh niên.
3. Kỹ thuật trồng Cây Bơ - Công ty một thành viên Đăkfarm.
4. Hoàng Mạnh Cường - Báo cáo tình hình sản xuất Bơ - Viện NCNLNTN.
5. Lâm Thị Bích Lệ - Bài giảng Cây Bơ - Đại học Tây Nguyên.
6. Hoàng Lâm Trịnh - kỹ thuật trồng vườn rừng - Nhà xuất bản Thanh niên -
2013.
7. Kỹ thuật trồng Bơ - Trung tâm khuyến nông Lâm Đồng - 2010.
14
15
0Q
<#%FAG#~#•GIB1clW=!C#=
0gJC%FAG#0'&
=:>?u#=1clW
0Q
‚+Q]
Mã số mô đun: MĐ 02
Thời gian mô đun: 116 giờ (Lý thuyết: 16 giờ; Thực hành: 96 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 4 giờ)
Nwx"x-/0Q
- Vị trí: Mô đun Sản xuất cây Bơ giống là một mô đun chuyên môn nghề
trong chương trình dạy nghề “Trồng cây Bơ” trình độ sơ cấp nghề. Mô đun này
được giảng dạy sau mô đun xây dựng kế hoạc trồng Bơ, trước các mô đun chuẩn
bị trồng và trồng mới, chăm sóc vườn Bơ và mô đun thu hái, bảo quản và tiêu thụ
sản phẩm. Có thể giảng dạy độc lập theo yêu cầu của người học.
- Tính chất: Là mô đun tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành nghề
nghiệp, nên tổ chức giảng dạy tại địa bàn thôn, xã nơi có các vườn Bơ giống,
N0OPQ0Q
Kiến thức:
- Trình bày được các bước công việc: chọn cây giống, hạt giống và xử lí hạt
Bơ giống.
- Nêu được các công việc xây dựng vườn ươm, chuẩn bị cây thực sinh.
- Mô tả các bước công việc: xây dựng vườn nhân chồi, kỹ thuật ghép cây và
chăm sóc cây sau khi ghép nhằm sản xuất cây giống xuất vườn đạt tiêu chuẩn cao.
Kỹ năng:
- Chọn được cây giống và hạt giống tốt.
- Xây dựng vườn ươm để chuẩn bị cây thực sinh và ghép cây nhằm đạt tiêu
chuẩn cao về cây giống.
- Thực hiện ghép Bơ đúng kỹ thuật.
- Thực hiện các bước chăm sóc cây sau ghép: tưới nước, bón phân, phòng
trừ sâu bệnh hại,… đạt hiệu quả.
- Chọn được cây giống đạt tiêu chuẩn xuất vườn.
Thái độ:
- Bảo quản vật tư, thiết bị, dụng cụ cẩn thận.
- Nhận thức được tầm quan trọng của cây giống tốt trong việc sản xuất cây
Bơ giống. Có ý thức trách nhiệm cao khi thực hiện các công việc sản xuất cây Bơ
giống.
16
NQ0Q
(N !7G#=Be#=yGVBX4:c#4:C!B:^!=!K#
C
<#1V1d!B?8#=%FAG#
:^!=!K#
e#=
JC
jk
B:GlSB
:61
:#:
R!b%
B?K
1
2
3
4
5
6
Chọn giống và hạt giống
Xây dựng vườn ươm cây giống
Chuẩn bị cây thực sinh
Xây dựng vườn nhân chồi
Ghép cây
Chăm sóc cây sau ghép và xuất vườn
12
20
20
16
20
24
2
2
2
2
4
4
9
17
16
13
14
19
1
1
2
1
2
1
Kiểm tra kết thúc mô đun 4 4
#= ((z (z mm (&
* Ghi chú: Kiểm tra tích hợp giữa lý thuyt v thực hnh nên thời gian kiểm
tra được tính trong tổng s giờ thực hnh.
&N !7G#=1:!B!SB
!( :a#=!C#=X:9B=!C#=
Thời gian: 12 giờ
0•1B!<G
- Mô tả c"c bước công việc chọn ging Bơ để trồng trên vùng thích hợp;
- Chọn được cây mẹ năng suất cao, ổn đnh, ít sâu bệnh;
- Chọn lựa được hạt ging Bơ đạt tiêu chuẩn;
- Bảo quản được hạt ging sau khi chọn lựa.
!7G#=
1. Đặc điểm của các giống Bơ
1.1. Đặc điểm của các giống Bơ đang trồng
1.2. Đặc điểm của các giống Bơ trái vụ
2. Chọn giống Bơ
17
3. Chọn cây mẹ
4. Chọn và hái quả giống
4.1. Chọn quả giống
4.2. Hái quả giống
5. Tách quả và chọn hạt giống
5.1. Tách quả
5.2. Chọn hạt giống
6. Bảo quản hạt giống.
!&+cl76#=XD^#DW%1cl=!C#=
Thời gian: 20 giờ
0•1B!<G
- X"c đnh được s lượng cây ging cần v diện tích vườn ươm;
- Chọn được v trí vườn ươm thuận lợi v phù hợp;
- Thit k được lung cây, đường đi, hệ thng tưới v c"c hệ thng kh"c;
- Thit k hon chỉnh một vườn ươm có diện tích cần gieo ươm cây Bơ
ging.
!7G#=
1. Xác định số lượng cây giống
1.1. Căn cứ nhu cầu thực tế để xác định lượng cây giống cần chuẩn bị
1.2. Lượng hạt giống cần chuẩn bị
2. Xác định diện tích vườn ươm
3. Chọn vị trí vườn ươm
4. Thiết kế luống cây
4.1. Yêu cầu khi thiết kế luống
4.2. Kích thước luống
5. Thiết kế đường đi
6. Thiết kế hệ thống tưới
7. Thiết kế các hệ thống khác
18
7.1. Làm giàn che
7.2. Tạo mương rãnh thoát nước.
!n:Gƒ#d„1clB:61J!#:
Thời gian: 20 giờ
0•1B!<G
- Chọn lựa được loại túi bầu, hỗn hợp ruột bầu để đóng bầu đất;
- Thao t"c được trộn hỗn hợp ruột bầu, đóng đất vo bầu v xp lung
đúng kỹ thuật.
- Thực hiện được gieo hạt, chọn hạt mầm, đặt hạt mầm vo bầu đất đúng kỹ
thuật.
- Thực hiện được c"c bước công việc chăm sóc cây con trong vườn ươm:
dặm cây con, tưới nước, lm cỏ xới đất, vệ sinh vườn ươm, bón phân thúc, đảo
bầu phân loại cây, phòng trừ sâu bệnh hại trong vườn ươm, điều chỉnh "nh s"ng;
- Chọn lựa được cây ging đ' tiêu chuẩn xuất vườn.
- Có ý thức tr"ch nhiệm về chất lượng cây ging sản xuất.
!7G#=
1. Chuẩn bị bầu đất
1.1. Chuẩn bị túi bầu
1.2. Chuẩn bị hỗn hợp ruột bầu đất
1.2.1. Chọn đất làm ruột bầu.
1.2.2. Chọn phân lót.
1.2.3. Trộn hỗn hợp ruột bầu.
1.3. Đóng đất vào bầu.
1.4. Xếp bầu đất vào luống.
2. Chuẩn bị hạt giống
2.1. Chuẩn bị vật tư, dụng cụ trước khi xử lí và gieo hạt
2.2. Xử lí hạt
2.3. Chuẩn bị líp gieo hạt
2.3.1. Yêu cầu
19
2.3.2. Chuẩn bị líp gieo
2.4. Gieo hạt và chăm sóc líp gieo
2.4.1. Gieo hạt vào líp
2.4.2. Chăm sóc líp gieo
2.5. Chọn hạt mầm
2.6. Đặt hạt mầm vào bầu đất.
3. Chăm sóc cây thực sinh
3.1. Dặm cây
3.2. Tưới nước
3.3. Làm cỏ, xới đất, vệ sinh vườn ươm
3.3.1. Tác dụng
3.3.2. Kỹ thuật làm cỏ, xới đất
3.3.3. Vệ sinh vườn ươm
3.4. Bón phân thúc
3.4.1. Tác dụng
3.4.2. Loại phân bón thường được sử dụng để bón thúc
3.4.3. Liều lượng và kỹ thuật tưới thúc
3.5. Đảo bầu, phân loại cây
3.6. Phòng trừ sâu bệnh hại cây con trong vườn ươm
3.7. Điều chỉnh ánh sáng
4. Chọn cây đạt tiêu chuẩn xuất vườn.
4.1. Tiêu chuẩn cây xuất vườn.
4.2. Chọn cây xuất vườn.
!)+cl76#=XD^##:c#1:u!
Thời gian: 16 giờ
0•1B!<G
- Chọn được ging để lm vườn nhân chồi phù hợp với điều kiện trồng c'a
vùng trồng cây Bơ;
- Thực hiện c"c công việc thit k v trồng vườn nhân chồi Bơ để đạt hiệu
quả cao;
20
- Thực hiện được công việc: trừ cỏ, bón phân, tưới nước, phòng trừ sâu
bệnh hại trên vườn nhân chồi cây Bơ;
- Nêu được c"ch cắt v xử lí chồi Bơ;
- Bảo quản tt khi vận chuyển chồi Bơ đi gần, xa.
!7G#=
1. Chọn giống làm vườn nhân chồi
1.1. Đặc điểm của một số giống được trồng phổ biến
1.2. Tác dụng của việc chọn giống Bơ phù hợp với vùng trồng.
1.3. Tiêu chuẩn chọn giống làm vườn nhân chồi.
2. Thiết kế và trồng vườn nhân chồi Bơ
2.1. Thiết kế vườn nhân chồi Bơ
2.1.1. Khái niệm vườn nhân chồi Bơ
2.1.2. Thiết kế vườn nhân chồi Bơ.
2.2. Chuẩn bị đất trồng vườn nhân chồi
2.3. Thời vụ trồng vườn nhân chồi
2.4. Trồng vườn nhân chồi.
3. Chăm sóc vườn nhân chồi
3.1. Trừ cỏ, xới đất, tủ gốc.
3.2. Bón phân vườn nhân chồi
3.3. Tưới nước
3.4. Phòng trừ sâu bệnh hại trên vườn nhân chồi.
4. Chọn, cắt và xử lí chồi Bơ
4.1. Chọn cành nhân chồi đủ tiêu chuẩn
4.2. Cắt chồi Bơ
4.3. Xử lí chồi Bơ.
5. Vận chuyển và bảo quản chồi Bơ
5.1. Thu gom và bó chồi.
5.2. Bảo quản chồi Bơ.
5.3. Đóng gói, cho lên phương tiện và vận chuyển.
21
!…:†41cl
Thời gian: 20 giờ
0•1B!<G
- Nêu được tiêu chuẩn c'a cây gc ghép v chồi ghép;
- Mô tả được c"c bước công việc ghép Bơ v c"c yu t ảnh hưởng đn tỷ lệ
thnh công sau khi ghép;
- Nhận bit, chọn lựa được cây gc ghép, chồi ghép đ' tiêu chuẩn;
- Thực hiện được ghép Bơ thnh thạo đạt tỷ lệ sng cao.
!7G#=
1. Chọn chồi ghép
2. Chuẩn bị dụng cụ ghép
3. Chọn cây gốc ghép
4. Xử lý gốc ghép
5. Xử lý chồi ghép
6. Đặt chồi ghép vào gốc ghép
7. Quấn dây buộc vết ghép
8. Chụp túi nilon lên chồi ghép
9. Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công sau khi ghép.
!z:$%J`11clJKG=:†4X•GIBXD^#
Thời gian: 24 giờ
0•1B!<G
- Nêu được c"c công việc chăm sóc cây Bơ sau khi ghép v tiêu chuẩn c'a
cây Bơ ghép khi xuất vườn;
- Mô tả được c"c bước công việc: tưới nước, lm cỏ, xới đất, bón phân thúc
v phòng trừ sâu bệnh hại;
- Thực hiện được c"c công việc tưới nước, lm cỏ, xới đất, bón phân thúc;
- Chọn lựa được cây ging đ' tiêu chuẩn xuất vườn.
!7G#=
1. Chăm sóc cây sau ghép
1.1. Tỉa chồi thực sinh
1.2. Tưới nước
22
1.3. Làm cỏ, xới đất
1.4. Bón phân thúc
1.5. Phòng trừ sâu bệnh hại.
1.6. Huấn luyện ánh sáng cây con.
2.Chọn cây ghép đạt tiêu chuẩn xuất vườn.
2.1. Tiêu chuẩn cây xuất vườn.
2.2. Chọn cây xuất vườn.
2.3. Bốc xếp cây lên xe
2.4. Thu dọn vệ sinh vườn ươm sau khi xuất vườn.
NQR\0Q
1. Ti liệu giảng dạy: Giáo trình dạy nghề mô đun “Sản xuất cây Bơ giống”
trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp ghề của nghề “Trồng cây Bơ”.
2. Điều kiện về thit b dạy học v phụ trợ: Máy tính, máy chiếu, hình ảnh,
video clip về kỹ thuật sản xuất cây Bơ giống.
3. Điều kiện về cơ sở vật chất cho lớp học 30 người:
- 01 phòng học 30m
2
, có đủ bảng, bàn ghế cho giáo viên và học viên.
- 1.000m
2
vườn ươm (có thể thuê, mượn của cơ sở ươm cây Bơ giống ở gần
địa điểm của lớp học).
- Các loại máy làm đất loại nhỏ, máy Bơm nước, … các dụng cụ trang thiết bị
này cũng có thể liên kết với các cơ sở sản xuất cây Bơ giống ở gần lớp học.
- Các loại vật tư phân bón:
+ Phân chuồng hoai: 0,5 m
3
+ Phân lân: 100 kg
+ Túi bầu nilon: 10 kg
+ Đất mặt (đất tốt): 2 m
3
+ Lưới che nông nghiệp: 100 m
2
- Các dụng cụ khác như cuốc, xẻng, xà beng, thuổng, xe rùa, dao, kìm, găng
tay … mỗi loại có 06 cái.
4. Điều kiện kh"c: Mỗi học viên cần được trang bị đủ bộ bảo hộ lao động
như áo, mũ, kính, khẩu trang, ủng …
NQ
(N:DW#=4:V4AV#:=!V
23
a. Kiểm tra đnh kỳ
- Lý thuyết: trắc nghiệm khách quan hoặc vấn đáp.
- Đánh giá kỹ năng nghề: Kiểm tra kỹ năng nghề thông qua bài thực hành,
kiểm tra qua quan sát và theo dõi thao tác, thái độ thực hiện và kết quả thực hành
của học viên.
b. Kiểm tra kt thúc mô đun:
Mỗi học viên thực hiện một bài tập tích hợp giữa lý thuyết và thực hành,
giáo viên quan sát, theo dõi, đánh giá và cho điểm.
&N !7G#=AV#:=!V
- Kin thức: học viên nêu được các khâu kỹ thuật chuẩn bị đất để làm vườn
ươm, nêu được kỹ thuật thiết kế vườn ươm, trình bày được kỹ thuật chuẩn bị cây
thực sinh, vườn nhân lấy chồi giống, mô tả được các bước ghép cây giống và tiêu
chuẩn cây giống xuất vườn.
- Kỹ năng: học viên chọn được cây giống và hạt giống tốt; xây dựng vườn
ươm: giàn che, luống ươm, hệ thống đường đi, hệ thống tưới và tiêu nước trong
vườn ươm phù hợp, thuận tiện và hiệu quả; chuẩn bị được cây thực sinh, vườn
nhân lấy chồi giống; thực hiện ghép Bơ đúng kỹ thuật; chăm sóc cây giống sau
ghép: tưới nước, bón phân, phòng trừ sâu bệnh hại đạt hiệu quả; chọn được cây
giống đạt tiêu chuẩn xuất vườn.
- Thái độ: Có ý thức học tập tích cực, tham gia học đầy đủ thời lượng mô
đun; bảo quản vật tư, thiết bị, dụng cụ cẩn thận; có ý thức trách nhiệm cao khi
thực hiện các công việc Sản xuất cây Bơ giống.
Npq\0Q
(N:9%X!V47•#=1:DW#=B?@#:
- Chương trình mô đun “Sản xuất cây Bơ giống” áp dụng cho các khóa đào
tạo nghề, trình độ sơ cấp, trước hết là các khóa đào tạo nghề cho lao động nông
thôn đến năm 2020.
- Chương trình mô đun “Sản xuất cây Bơ giống” có thể sử dụng giảng dạy
độc lập hoặc giảng dạy cùng một số mô đun khác (MĐ01, MĐ03, MĐ04, MĐ05)
cho các khoá tập huấn hoặc dạy nghề dưới 3 tháng (dạy nghề thường xuyên).
- Chương trình này có thể áp dụng cho các địa phương trong cả nước.
- Ngoài người lao động nông thôn, có thể giảng dạy nhằm nâng cao kiến
thức, kỹ năng nghề cho các lao động khác có nhu cầu.
&NDs#=7t#% BJCA!b%1:|#:X>4:DW#=4:V4=!~#=79l%FAG#
A8B98
- Phần lý thuyt: giáo viên cần sử dụng các mẫu vật, dụng cụ trực quan,
24
hình ảnh, video clip về vườn ươm Bơ giống trong quá trình giảng dạy để người
học nắm bắt những kiến thức liên quan một cách dễ dàng. Nên sử dụng phương
pháp dạy học là giảng dạy cho người lớn tuổi có sự tham gia.
- Phần thực hnh: chuẩn bị đầy đủ các trang thiết bị, dụng cụ, nguyên vật
liệu, địa điểm thực hành theo yêu cầu của các bài trong mô đun.
+ Giáo viên chọn 1 học viên làm mẫu, giáo viên cùng cả lớp cùng quan sát,
nhận xét, chỉnh sữa kịp thời, sau đó mỗi học viên tự thực hiện cho đến khi đạt yêu
cầu kỹ thuật trong khoảng thời gian đã quy định.
+ Giáo viên hướng dẫn mở đầu, học viên quan sát từng bước và sau đó thực
hành theo nhiều lần để đạt đến kỹ năng thành thạo. Trong quá trình học viên thực
hành giáo viên cần quan sát, theo dõi để hướng dẫn kịp thời.
nN:€#=B?a#=Bc%1:DW#=B?@#:1}#1:;k
- Xây dựng vườn ươm và vườn nhân lấy chồi giống
- Ghép Bơ.
)N!2!MGB:K%L:~8
1. Lâm Thị Bích Lệ - Bài giảng Cây Bơ - Đại học Tây Nguyên.
2. Nguyễn Văn Tuyến - Kỹ thuật trồng chôm chôm, Bơ - NXB Thanh niên.
3. Hoàng Mạnh Cường - Tập huấn Kỹ thuật trồng và chăm sóc Bơ - Viện
NCNLNTN.
4. Kỹ thuật trồng Cây Bơ - Công ty một thành viên Đăkfarm.
5. Kỹ thuật trồng chăm sóc Cây Bơ - Viện nghiên cứu nông lâm nghiệp Tây
nguyên.
6. Tại sao nên chọn và trồng giống Bơ trái vụ/nghịch mùa báo Nông nghiệp
- Ngày 06 - 8 - 2011.
25