9/7/2012
1
Bệnh còi xương
( Rachitis)
I- Đặc điểm
• Là bệnh rối loạn trao đổi Ca, P ở gia súc non.
• Bộ khung xương kém phát triển hoặc phát triển không
bình thường,
• Bệnh súc còi cọc, chậm lớn, sức đề kháng kém.
• Bệnh thường gặp ở chó, lợn, cừu, bê, nghé.
• Bệnh phát triển nhiều vào mùa đông.
• Bệnh thường tiến triển chậm và tỷ lệ chết rất thấp.
II. Nguyên nhân
- Do thức ăn (hoặc sữa mẹ) thiếu Ca, P, VitD hoặc tỷ lệ
Ca/P không thích hợp.
- Do gia súc ít được chăn thả, chuồng trại thiếu ánh sáng
ảnh hưởng đến tổng hợp Vit D.
- Do gia súc bị bệnh đường ruột.
- Gia súc ưu năng tuyến phó giáp trạng.
9/7/2012
2
III. Cơ chế
III. Cơ chế
Gia súc non cần nhiều dinh dưỡng và khoáng chất (Ca, P) cung
cấp cho sự phát triển và hoàn thiện cấu trúc của khung xương.
Khi thiếu Ca, P trong cơ thể hoặc tỷ lệ Ca/P trong thức ăn không
cân đối sẽ làm rối loạn quá trình tạo xương (cốt hoá).
X
há iẻ hậ àhờ bị biế d đặ biệ là á
X
ương p
há
t tr
iẻ
n c
hậ
m v
à
t
h
ư
ờ
ng
bị
biế
n
d
ạng,
đặ
c
biệ
t
là
c
á
c
xương ống .
Khi thiếu dinh dưỡng và khoáng chất bệnh súc thường ăn bậy nên
rất dễ mắc các bệnh rối loạn tiêu hoá làm cho bệnh súc ngày càng gầy,
chậm lớn, sức đề kháng kém.
IV. Triệu chứng
• Giai đoạn đầu:
• Hay ăn dở,liếm bậy bạ,
• M
ọ
c răn
g
và tha
y
răn
g
ch
ậ
m.
ọ gyg ậ
• Lợn bệnh thường bị co giật từng cơn,
• Chó bệnh thường có hiện tượng hạ bàn.
9/7/2012
3
IV. Triệu chứng
• Giai đoạn bệnh tiến triển:
• Bệnh súc thường giảm ăn, tiêu hoá kém,
• Thích nằm,
• Đau các khớp xương.
IV. Triệu chứng
• Cuối thời kỳ bệnh:
• Xương biến dạng, các khớp sưng to, các
xương ống chân cong queo, sống lưng cong lên
ặ ồ à ậ
ha
y
v
ặ
n vẹo, l
ồ
n
g
n
g
ực v
à
xươn
g
ch
ậ
u hẹp,
xương ức lồi con vật gày yếu, hay kế phát các
bệnh khác.
• Nếu có kế phát bệnh khác, BS sốt.
V. Ti ê n l ượng
• Phát hiện sớm chỉ cần điều chỉnh khẩu phần ăn, cho gia
súc tắm nắng hoặc bổ sung Vitamin D thì có thể khỏi.
• Nếu điều trị muộn, các xương đã bị biến dạng thì không
thể hồi phục hoàn toàn, bệnh súc sẽ bị cố tật (què) suốt đời.
• Trường hợp bệnh tiến triển chậm, không chữa trị kịp
thời bệnh súc sẽ còi cọc dần, sức đề kháng kém và hay kế
phát những bệnh khác.
9/7/2012
4
VI. Chẩn đoán
Bệnh lúc đầu khó chẩn đoán, đến giai đoạn
xương biến dạng dễ phát hiện.
Khi khám bệnh chú ý:
Khi
khám
bệnh
chú
ý:
+ Các triệu chứng lâm sàng,
+ Điều tra khẩu phần ăn,
VII. Điều trị
- Bổ sung Ca, P và Vit D:
- Dầu cá: 10-15 ml/con/ngày PO
- V
it D: 5000-10000 UI/con SC
- CaCl2 10%: ĐGS 5-10g/con; TGS: 3-5 g; chó:
0,5-1 g/con IV
- Vệ sinh chuồng trại, tăng cường chăn thả ngoài
trời.
VII. Điều trị
- Gluconat canxi 10% tiêm bắp với liều trên.
- Dùng thuốc điều trị triệu chứng và các bệnh ké
phát.
-Nơi có điều kiện nên tiến hành chiếu tia tủ
ngoại.