Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
CHƯƠNG VI
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ DÂN CHỦ VÀ XÂY DỰNG
NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
I. T
I. T
ư
ư
t
t
ư
ư
ởng Hồ Chí Minh về dân chủ
ởng Hồ Chí Minh về dân chủ
II. T
II. T
ư
ư
t
t
ư
ư
ởng Hồ Chí Minh về nhà nước
ởng Hồ Chí Minh về nhà nước
III. Kết luận
III. Kết luận
NÔI DUNG CHƯƠNG VI

Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
I. T
I. T
Ư
Ư
T
T
Ư
Ư
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN
CHỦ
CHỦ
1. Quan niệm về dân chủ.
1. Quan niệm về dân chủ.


2. Dân chủ trong các lĩnh vực của đời sống.
2. Dân chủ trong các lĩnh vực của đời sống.


3. Thực hành dân chủ .
3. Thực hành dân chủ .


Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
I. T
I. T

Ư
Ư
T
T
Ư
Ư
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN
CHỦ
CHỦ
1. Quan niệm về dân chủ.
1. Quan niệm về dân chủ.


Quan điểm về dân chủ đã quán xuyến
toàn bộ tư duy và hoạt động thực tiễn
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
“Nước ta là nước dân chủ, địa vị
cao nhất là dân, vì dân là chủ” (6;515).
Địa vị của dân: Là chủ
Dân là chủ và dân làm chủ.
“Trong bầu trời không gì quý bằng
nhân dân,trong thế giới không gì
mạnh bằng lực lượng đoàn kết của
nhân dân” (8;276)
Địa vị người chủ trong xã hội mới thuộc về dân
đối lập với quan điểm quân chủ của xã hội cũ
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát

Dân làm chủ
Làm chủ phản ánh năng lực thực thi dân chủ của dân,
Thể hiện trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi công dân.
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
I. T
I. T
Ư
Ư
T
T
Ư
Ư
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN
CHỦ
CHỦ
1. Quan niệm về dân chủ.
1. Quan niệm về dân chủ.


2. Dân chủ trong các lĩnh vực của đời sống xã hội
2. Dân chủ trong các lĩnh vực của đời sống xã hội


Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
a) Dân chủ thể hiện ở quyền con người
+ Hồ Chí Minh là một trong số ít người tiếp cận sớm
nhất và đầy đủ nhất về quyền con người

Trong bản dịch Quốc tế ca 1925 Người viết:
“Việc ta ta phải gắng lo
Chẳng nhờ trời phật chẳng nhờ thần linh
Công nông mình cứu lấy mình
Sửa sang thế đạo kinh dinh nhân quyền
Muốn cho đánh đổ cương quyền
Tự do bình đẳng vẹn tuyền cả hai

Hồ Chí Minh không chỉ nói tới nhân quyền (quyền con người) mà
còn phát triển thành quyền làm người ”
Hồ Chí Minh tiếp cận quyền con người từ cội nguồn văn
hóa Việt Nam và phương Đông
Nhiều người nghĩ rằng nhân quyền là dân
chủ, là chính trị, là pháp luật
Nhưng thiếu văn hóa thì không còn nhân
quyền. Thiếu cả cơ sở tâm hồn dân tộc thì
nhân quyền cũng khó ứng dụng thành
công
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
+ Nội dung quyền con người
Quyền làm người, nhân quyền hòa quyện và trước hết phải thể hiện
trong dân chủ, và quyền công dân.

Quyền con người chỉ thể hiện trong một chỉnh thể của xã hội với
những hoạt động quy mô, tổng hợp, toàn diện.

Quyền con người phải được bảo đảm bằng pháp luật.

Người đầy tớ phục vụ nhân quyền phải văn minh.

Làm sao cho nhân dân biết hưởng quyền dân chủ, biết dùng quyền dân chủ
của mình, dám nói, dám làm.

Chúng ta phải ra sức thực hiện những cải cách xã hội để nâng cao đời sống
nhân dân, thực hỉện dân chủ thực sự.

Nghĩ cho cùng, vấn đề tư pháp cũng như mọi vấn đề khác, trong lúc này là vấn
đề ở đời và làm người.

Đảng là đạo đức là văn minh, nhà nước cũng phải văn minh


Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
b) Dân chủ thể hiện ở việc xây
dựng chính quyền

“Nước ta là nước dân chủ.

Bao nhiêu lợi ích đều vì dân.

Bao nhiêu quyền hạn đều của dân.

Công việc đổi mới, xây dựng là trách nhiệm của dân.

Sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc là công việc của dân.

Chính quyền từ xã đến Chính phủ trung ương do dân cử
ra.


Đoàn thể từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên.

Nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân.”

(5;698) (Dân vận 1949)
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
+ Quyền lực tối cao trong cấu tạo quyền lực nhà
nước thuộc về nhân dân
Dân là chủ thể gốc của quyền lực, nhà nước là chủ thể
đại diện cho dân
Nhà nước là một vật thể mà dân là chủ sở hữu nó, nhà
nước là chủ thể ủy quyền, thực hiện sự ủy quyền của dân.

Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
Làm chủ trong chính trị là người dân thực hiện quyền
và sự ủy quyền của mình vào thể chế chính trị và thể
chế nhà nước.
Chính quyền từ xã đến Chính phủ trung ương do dân cử ra.
Đoàn thể (Đảng) từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên.
c) Mọi quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân.
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
Các tổ chức đảng, nhà nước, đoàn thể phải
phục vụ nhân dân.
“Nhiệm vụ của chính quyền dân chủ là phục vụ nhân dân”(10;606)
Một là, nhân dân đang đói – Diệt giặc đói
Vấn đề thứ hai, nạn dốt – Diệt giặc dốt
Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu.

Xây dựng đời sống mới.
Bá ngay ba thø thuÕ ThuÕ th©n, thuÕ chî, thuÕ ®ß
Tín ngưỡng tự do và Lương Giáo đoàn kết.
6 nhiệm
vụ cấp
bách của
Chính
phủ
6 nhiệm
vụ cấp
bách của
Chính
phủ
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
Các tổ chức đảng, nhà nước, đoàn thể phải
phục vụ nhân dân.
“Nhiệm vụ của chính quyền dân chủ là phục vụ nhân dân”(10;606)
“Phải giữ gìn đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là
người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân
dân”.
“Đoàn thể là tổ chức của dân, phấn đấu cho dân, bênh vực
quyền lợi cho dân”(6;66)
Nhân dân phải làm tròn nghĩa vụ công dân.
Nước ta là nước dân chủ, nghĩa là nước nhà do
nhân dân làm chủ. Nhân dân có quyền lợi làm chủ,
thì phải có nghĩa vụ làm tròn bộn phận công dân,
giữ đúng đạo đức công dân(7;452)
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát

I. T
I. T
Ư
Ư
T
T
Ư
Ư
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN
CHỦ
CHỦ
1. Quan niệm về dân chủ.
1. Quan niệm về dân chủ.


2. Dân chủ trong các lĩnh vực của đời sống.
2. Dân chủ trong các lĩnh vực của đời sống.


3. Thực hành dân chủ .
3. Thực hành dân chủ .


Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
a) Hoàn thiện chế độ dân chủ rộng rãi
3. Thực hành dân chủ .
3. Thực hành dân chủ .
+ Quyền dân chủ phải được thực thi theo địa vị xã hội

của từng giai cấp tầng lớp xã hội
- “Công nhân có quyền thực sự trong xí nghiệp”
“quản lý tốt kinh tế, quản lý tốt xí nghiệp”
- “Bao giờ ở nông thôn nông dân thật sự nắm chính
quyền, nông dân được giải phóng thì mới là dân
chủ thực sự” “Chính phủ và nông dân phải ký
hợp đồng, phải bảo đảm hợp đồng như thế mới
công bằng”
- Với trí thức Người nhấn mạnh “tự do tư tưởng”
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
a) Hoàn thiện chế độ dân chủ rộng rãi
3. Thực hành dân chủ .
3. Thực hành dân chủ .
+ Quyền dân chủ phải được thực thi theo địa vị xã hội
của từng giai cấp tầng lớp xã hội
+ Quyền dân chủ được thực hiện, khi quyền lực nhà
nước được bảo đảm, Người nhấn mạnh 3 yếu tố
- Phải có Hiến pháp “thích hợp với sự phát triển của chế độ”
- Phải có luật pháp “thực sự dân chủ vì nó bảo vệ quyền tự do
dân chủ rộng rãi của nhân dân lao động”
- Phải có một bộ máy chính quyền có đủ năng lực, phẩm
chất, tinh giản, nhanh nhạy
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
a) Hoàn thiện chế độ dân chủ rộng rãi
3. Thực hành dân chủ .
3. Thực hành dân chủ .
+ Chính quyền từ xã đến Chính phủ trung ương do dân cử ra.
- ““Nhân dân có quyền đôn đốc và phê bình chính

phủ”(7;368) “Từ Chủ tịch nước đến giao thông viên
cũng vậy, nếu không làm được việc cho dân, thì
dân không cần đến nữa”(6;365)
- “Đảng cũng ở trong xã hội”(8;279)
b) Xây dựng hệ thống chính trị - xã hội
vững mạnh
+ Đoàn thể (Đảng) từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên.
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
a) Hoàn thiện chế độ dân chủ rộng rãi
3. Thực hành dân chủ .
3. Thực hành dân chủ .
+ Chính quyền từ xã đến Chính phủ trung ương do dân cử ra.
- “là tổ chức của dân”
b) Xây dựng hệ thống chính trị - xã hội
vững mạnh
+ Đoàn thể (Đảng) từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên.
+ Các tổ chức quần chúng “là tổ chức của dân, phấn đấu cho
dân, bênh vực quyền lợi của dân, liên lạc mật thiết giữa
dân với Chính phủ”
- “bênh vực quyền lợi của dân”
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
II. T
II. T
Ư
Ư
T
T
Ư

Ư
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ N
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ N
Ư
Ư
ỚC CỦA DÂN,
ỚC CỦA DÂN,
DO DÂN, VÌ DÂN
DO DÂN, VÌ DÂN
1. Sự lựa chọn của Hồ Chí Minh về mô hình xây dựng nhà
1. Sự lựa chọn của Hồ Chí Minh về mô hình xây dựng nhà
nước
nước


2. Nhà nước thể hiện quyền làm chủ của dân
2. Nhà nước thể hiện quyền làm chủ của dân


3. S
3. S
ự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính
ự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính
nhân dân và tính dân tộc của nhà nước
nhân dân và tính dân tộc của nhà nước


4 – Tư tưởng về một nhà nước pháp quyền
4 – Tư tưởng về một nhà nước pháp quyền
5 – Tư tưởng về xây dựng nhà nước trong sạch vững mạnh

5 – Tư tưởng về xây dựng nhà nước trong sạch vững mạnh
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
II. T
II. T
Ư
Ư
T
T
Ư
Ư
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ N
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ N
Ư
Ư
ỚC CỦA DÂN,
ỚC CỦA DÂN,
DO DÂN, VÌ DÂN
DO DÂN, VÌ DÂN
1. Sự lựa chọn của Hồ Chí Minh về mô
1. Sự lựa chọn của Hồ Chí Minh về mô
hình xây dựng nhà nước
hình xây dựng nhà nước


Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
“Nhà nước thân dân”
“Nước lấy dân làm
gốc”

“Cách mệnh rồi thì quyền trao
cho dân chúng số nhiều, chớ
để trong tay một số ít người
như thế mới khỏi hy sinh nhiều
lần, dân chúng mới được hạnh
phúc ”
“Dựng ra chính phủ công
nông binh”
Liên Xô
Liên Xô
(1923 - 1924)
(1923 - 1924)
“ dân chủ cộng hoà ”
“Việt Nam dân chủ cộng hoà
”
Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
II. T
II. T
Ư
Ư
T
T
Ư
Ư
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ N
ỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ N
Ư
Ư
ỚC CỦA DÂN,

ỚC CỦA DÂN,
DO DÂN, VÌ DÂN
DO DÂN, VÌ DÂN
1. Sự lựa chọn của Hồ Chí Minh về mô
1. Sự lựa chọn của Hồ Chí Minh về mô
hình xây dựng nhà nước
hình xây dựng nhà nước


2. Nhà nước thể hiện quyền làm chủ của
2. Nhà nước thể hiện quyền làm chủ của
dân
dân


Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát

:
:


Bao nhiêu lợi ích đều
Bao nhiêu lợi ích đều


vì dân
vì dân
Bao nhiêu quyền hạn đều
Bao nhiêu quyền hạn đều



của dân
của dân
Chính quyền từ xã đến chính phủ trung ương đều
Chính quyền từ xã đến chính phủ trung ương đều


do dân
do dân
cử ra…
cử ra…
Nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều
Nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều


ở nơi dân
ở nơi dân
”
”
-
“
“
Dân vận” (1949),
Dân vận” (1949),


Hanoi - 2010
Người trình bày: Lê Văn Bát
a. Nhà nước của dân.

a. Nhà nước của dân.
- Đồng nghĩa với của dân
- Đồng nghĩa với của dân
tộc
tộc
-
-
“
“
Những việc quan hệ đến vận mệnh
Những việc quan hệ đến vận mệnh
quốc gia sẽ đưa ra nhân dân phúc
quốc gia sẽ đưa ra nhân dân phúc
quyết
quyết
”
” Điều 32.
- Nhân dân có quyền lợi làm chủ thì
- Nhân dân có quyền lợi làm chủ thì
phải có nghĩa vụ làm tròn bổn
phải có nghĩa vụ làm tròn bổn
phận công dân”
phận công dân”


(T7;tr148)
(T7;tr148)





Quốc hội biểu quyết thông qua “Luật cải cách ruộng đất”
Quốc hội biểu quyết thông qua “Luật cải cách ruộng đất”.
1953