MỤC LỤC
1
I. Phần mở đầu
1. Lý do tổ chức chuyến đi
Nhằm nâng cao nhận thức, giúp sinh viên tiếp cận thực tế và có điều kiện
kiểm nghiệm lý thuyết đã học. Đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo chuyên
ngành SP Âm Nhạc. Ban chủ nhiệm khoa Khoa học - Xã hội đã tổ chức chuyến
đi thực tế cho sinh viên K12,K13; với sự đồng ý của Ban giám hiệu trường Đại
học Hải Phòng. Sau chuyến đi, mỗi sinh viên đều có những cảm nhận và nhận
xét riêng, bản thân em cũng vậy, em viết báo cáo để tổng kết lại những gì thu
được trong chuyến đi.
2. Mục tiêu tổ chức chuyến đi
- Tạo điều kiện cho sinh viên hiểu biết sâu sắc về tuyến điểm du lịch trọng
điểm của đất nước, hiểu biết thực tế về văn hóa, lễ hội của các dân tộc, mở rộng
tầm mắt khi thăm thú các danh lam thắng cảnh nổi tiếng.
- Tìm hiểu, làm quen với nền văn hóa dân tộc vùng Sa-pa
- Mở rộng vốn kiến thức, học hỏi, làm quen những kinh nghiệm cũng như
kiến thức tại các điểm đến
- Tạo cơ hội cho mọi người trong lớp gần gũi, hiểu nhau và đoàn kết
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
- Những nét đặc trưng về đời sống của bản Tả Phìn ở SaPa
4. Phương pháp nghiên cứu
- Tài liệu hướng dẫn
- Nghe nhìn
2
II. Phần nội dung
Chương 1 : Giới thiệu chung về Sa-pa
Sa Pa là một thị trấn vùng cao, là một khu nghỉ mát nổi tiếng thuộc
huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, Việt Nam. Nơi đây ẩn chứa nhiều điều kỳ diệu của tự
nhiên, phong cảnh thiên nhiên với địa hình của núi đồi, màu xanh của rừng cây,
tạo nên bức tranh có bố cục hài hoà, có cảnh sắc thơ mộng và hấp dẫn từ cảnh

quan đất trời vùng đất phía Tây Bắc.
1. Nguồn gốc tên gọi và lịch sử hình thành
1.1. Nguồn gốc tên gọi
Tên Sa Pa có nguồn gốc từ tiếng Quan Thoại. Trong tiếng Quan Thoại
phát âm là SaPả hay SaPá tức "bãi cát" do ngày trước khi có thị trấn Sa Pa thì
nơi đây chỉ có một bãi cát mà dân cư bản địa thường họp chợ.
Từ hai chữ "Sa Pả", người phương Tây phát âm không dấu, thành Sa
Pa và họ đã viết bằng chữ Pháp hai chữ đó thành "Cha Pa" và một thời gian rất
dài sau đó người ta dùng "Cha Pa" như một từ tiếng Việt. Về sau, từ này viết
được thống nhất là Sa Pa.
Thị trấn Sa Pa trước đây có một mạch nước đùn lên màu đỏ đục, nên dân
địa phương gọi là "hùng hồ", tức "suối đỏ".
1.2. Lịch sử hình thành
Trước kia, Sa Pa là một cao nguyên nhỏ mang tên Lồ Suối Tủng. Năm
1897, chính quyền thuộc địa Pháp quyết định mở một cuộc điều tra về người dân
tộc thiểu số miền núi vùng cao. Những đoàn điều tra đầu tiên đến Lào Cai vào
năm 1898.
Mùa đông năm 1903, trong khi tiến hành đo đạc xây dựng bản đồ, đoàn
thám hiểm của Sở địa lý Đông Dương đã khám phá ra cảnh quan cao nguyên Lồ
Suối Tủng và làng Sa Pả. Sự kiện này đánh dấu việc ra đời của thị trấn Sa Pa.
Nằm ở độ cao 1.500m trên lừng chừng núi, Sa Pa được biết đến từ năm 1901.
Năm 1903, người Pháp cho xây dựng một bốt quân sự. Với khí hậu trong lành,
mát mẻ, ngay từ ban đầu, người Pháp đã sớm xác định xây dựng Sa Pa trở thành
3
khu an dưỡng phục vụ những Âu kiều không thích nghi được với khí hậu nhiệt
đới.
Năm 1909, khách sạn Chapa, nằm trên đường từ Sapa ra Lào Cai khánh
thành. Từ năm 1914, với mục tiêu xây dựng một “kinh đô nghỉ hè” thực sự trên
vùng núi miền Bắc Kỳ, theo hướng dân sự hoá. Cùng mùa hè năm đó, các
nguyên vật liệu cần thiết để phục vụ xây dựng khi dinh thự nghỉ mát cao cấp và

các khu nhà dịch vụ kèm theo đã được vận chuyển từ Hà Nội lên Sa Pa. Khách
lưu trú thường xuyên ở Sa Pa lúc bấy giờ là những viên chức người Pháp, nhưng
cũng không nhiều: chỉ khoảng 50 người năm 1942. Năm 1914, khách sạn
Fansipan được xây dựng. Năm 1932, một khách sạn sang trọng, Le Metropole -
chính quốc với 50 phòng hạng sang và 10 phòng hạng đặc biệt được khai
trương, nằm ở dưới chân núi Hàm Rồng hiện nay và tiếp giáp với hồ Sa Pa hiện
nay.
Trong thế kỷ 19, Lào Cai là địa bàn tranh giành lẫn nhau của các băng
đảng có vũ trang, trong đó có băng Cờ Vàng và băng Cờ Trắng. Các băng này
cai quản con đường thông thương trên sông Hồng. Muối từ miền Biển Việt
Nam, á phiện vùng Vân Nam, gạo giống mới, vải vóc, hàng hoá là những mục
tiêu cướp bóc chính của chúng. Giữa những năm 1880 và 1886, trước khi người
Pháp có mặt ở Lào Cai, khu vực tỉnh lỵ ngày nay liên tục hứng chịu những đợt
tấn công tàn phá và chiếm đóng của những băng đảng khác nhau.
Sa Pa - vùng đất lịch sử có nhiều biến động, những biệt thự đầu tiên được
xây dựng ở Sa Pa vào năm 1918, trên khu vực khách sạn Victoria hiện nay.
Khoảng thời gian giữa năm 1924 và 1940, có khoảng 100 biệt thự nữa được xây
lên, trong số này hiện nay còn thấy một vài dấu tích. Giữa năm 1924 và 1927, trị
trấn nghỉ mát này được đầu tư xây dựng hệ thống cấp thoát nước sinh hoạt; hệ
thống điện chiếu sáng, sử dụng nguồn thuỷ điện sản xuất từ nhà máy thuỷ điện
trung tâm, cạnh thác Cát Cát hiện nay vẫn còn đang vận hành tốt; và nhà dây
thép (bưu điện) phục vụ các nhu cầu điện thoại, điện báo. Nhà thờ trung tâm thị
trấn được xây dựng năm 1934. Cuối những năm của thập kỷ 30 (thế kỷ trước),
4
Sa Pa phát triển đạt đến đỉnh cao nhất của mình; vào mùa hè, Sa Pa đón đến
hàng ngàn khách Âu sống và làm việc ở Việt Nam bấy giờ lên đây nghỉ mát.
Tháng 3 năm 1952, hội đồng tham mưu trưởng quân đội Pháp ra lệnh
dùng máy bay ném bom thị trấn. Dinh thự nghỉ mát Thống sứ, khu điều dưỡng,
khu nhà hành chính và phần lớn các khách sạn, biệt thự và nhà nghỉ đều bị phá
trụi trong trận bom ác liệt này. Cả thị trấn chìm trong hoang tàn đổ nát, mãi đến

đầu những năm 60 mới dần hồi phục. Phải chờ đến đầu những năm 90 của thế
kỷ trước, Sa Pa mới có được bộ mặt phát triển với vóc dáng như ngày hôm nay.
2. Địa hình khí hậu
Nằm ở phía Tây Bắc của Việt Nam, thị trấn Sa Pa ở độ cao 1.600 mét so
với mực nước biển, cách thành phố Lào Cai 38 km và 376 km tính từ Hà Nội.
Ngoài con đường chính từ thành phố Lào Cai, để tới Sa Pa còn một tuyến giao
thông khác, quốc lộ 4D nối từ xã Bình Lư, Lai Châu. Mặc dù phần lớn cư dân
huyện Sa Pa là những người dân tộc thiểu số, nhưng thị trấn lại tập trung chủ
yếu những người Kinh sinh sống bằng nông nghiệp và dịch vụ du lịch.
Sa Pa có khí hậu mang sắc thái ôn đới và cận nhiệt đới, không khí mát mẻ
quanh năm. Thời tiết ở thị trấn một ngày có đủ bốn mùa: buổi sáng là tiết trời
mùa xuân, buổi trưa tiết trời như vào hạ, thường có nắng nhẹ, khí hậu dịu mát,
buổi chiều mây và sương rơi xuống tạo cảm giác lành lạnh như trời thu và ban
đêm là cái rét của mùa đông. Nhiệt độ không khí trung bình năm của Sa Pa là
15ºC. Mùa hè, thị trấn không phải chịu cái nắng gay gắt như vùng đồng bằng
ven biển, khoảng 13ºC – 15°C vào ban đêm và 20ºC – 25°C vào ban ngày. Mùa
đông thường có mây mù bao phủ và lạnh, nhiệt độ có khi xuống dưới 0°C, đôi
khi có tuyết rơi. Lượng mưa trung bình hàng năm ở đây khoảng từ 1.800 đến
2.200 mm, tập trung nhiều nhất vào khoảng thời gian từ tháng 5 tới tháng 8.
3. Nét đặc trưng
- Sa Pa là "vương quốc" của hoa trái, như đào hoa, đào vàng to, đào vàng
nhỏ, mận hậu, mận tím, mận tam hoa, hoa lay dơn, hoa mận, hoa lê, hoa đào,
hoa cúc, hoa hồng…đặc biệt là hoa bất tử sống mãi với thời gian…
5
- Khí hậu Sa Pa trong lành và mát, thích hợp cho những loại rau ôn đới
như bắp cải, su hào, su su, cây dược liệu quý và nhiều loại cây ăn quả như đào,
mận, lê v.v. Đặc biệt có mận tam hoa và mận hậu rất nổi tiếng. Người ta có thể
được thưởng thức nhiều loại hoa quả vùng ôn đới, cận nhiệt đới tại nơi đây.
- Sa Pa không những là vùng đất nổi tiểng bởi cảnh quan thiên nhiên tươi
đẹp, khí hậu mát mẻ trong lành, mà còn là nơi có nhiều món ăn mang đậm

hương vị núi rừng được nhiều du khách đặc biệt ưa thích : cơm lam, lợn cắp
nách, thắng cố…
6
Chương 2 : Tham quan thực tế
1. Chương trình thực tế : Hải Phòng – Sa-pa – Hải Phòng (04 ngày 03
đêm)
- Ngày 1 :
+ Sáng : Xuất phát, ăn sáng
+ Trưa : đến thăm đền Hùng và ăn trưa
+ Tối : dừng chân tại Sa-pa, ăn tối và nhận phòng nghỉ
- Ngày 2 :
+ Sáng : ăn sáng, đi thăm bản Cát Cát
+ Trưa : ăn trưa, nghỉ ngơi
+ Chiều : tham quan khu du lịch Hàm Rồng
+ Tối : ăn tối, nghỉ ngơi
- Ngày 3 :
+ Sáng : ăn sáng, đi tham quan suối vàng – thác tình yêu
+ Trưa : ăn trưa, nghỉ ngơi
+ Chiều : đi thăm bản Tả Phìn
+ Tối : ăn tối, nghỉ ngơi
- Ngày 4 :
+ Sáng : ăn sáng, đi về Lào Cai
+ Trưa : ăn trưa tại Lào Cai
Xuất phát trở về Hải Phòng
2. Địa điểm thực tế
Sa-pa có rất nhiều tuyến điểm du lịch hấp dẫn nhưng ta sẽ đi tìm hiểu kỹ
các điểm đã đi thực tế : bản Cát Cát, khu du lịch Hàm Rồng, suối Vàng, thác
Tình yêu, bản Tả Phìn.
2.1. Bản Cát Cát
- Ðường xuống bản Cát Cát là độc đáo, hết đoạn đường dốc được trải

thảm bê-tông thì đến những bậc thang lát đá. Đến với bản Cát Cát,ấn tượng đầu
tiên là những nếp nhà lúp xúp nằm kề sát nhau. Tên của bản được đặt theo tên
của thác nước tuyệt đẹp ở bản có tên là Catscat
7
- Cát Cát là bản của người dân tộc Mông (còn gọi là người Mèo, người
H’Mông) sinh sống. Ở bản Cát Cát có một thác nước rất đẹp mà theo tiếng Pháp
là: CatScat. Do đó, từ đầu thế kỷ XX, người Pháp đã phát hiện và chọn nơi đây
làm khu nghỉ dưỡng cho các quan chức. Cũng từ đó, bản của người dân tộc
Mông nằm bên dòng thác có tên là bản Cát Cát cho đến ngày nay.
- Người Mông ở bản Cát Cát sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa trên
các ruộng bậc thang, các nghề truyền thống như dệt vải, chạm trổ bạc và rèn
nông cụ. Hiện nay, do du lịch phát triển, một bộ phận người Mông ở Cát Cát đã
chuyển hẳn sang làm dịch vụ du lịch. Nhiều người - đa số là người trẻ biết nói cả
tiếng Anh, tiếng Pháp và đi làm hướng dẫn viên du lịch. Những người lớn tuổi
thì làm nương, làm rẫy, làm nghề truyền thống.
- Đi dọc theo chiều dài của bản, qua cây cầu treo Si Si, bạn sẽ tới một nơi
có nhiều chương trình biểu diễn văn nghệ dân gian. Ở đây, bạn sẽ được tận mắt
nghe thấy những tiếng khèn lá, tiếng đàn môi, tiếng sáo cùng hòa lắng trong
không gian của suối reo, thác đổ. Giữa mây ngàn và gió núi, các âm thanh đồng
loạt vang lên mênh mang và phóng khoáng đến vô cùng tận. Bên cạnh đó, là
những sắc áo rực rỡ của những cô gái xinh đẹp, những chàng trai vui vẻ, nhiệt
tình.
- Điểm thu hút khách du lịch của bản Cát Cát chính là việc nơi đây vẫn
giữ được rất nhiều nét văn hóa đặc trưng của người Mông. Kiến trúc nhà ở đây
mang nét đặc trưng của người Mông. Nhà của người Mông gồm nhà ba gian lợp
ván gỗ pơ-mu, các cột nhà đều được kê trên phiến đá tròn hoặc vuông, vách
được lợp bằng gỗ xẻ, có 3 cửa ra vào, cửa chính ở gian giữa, 2 cửa phụ ở hai đầu
nhà. Cửa chính luôn được đóng kín, chỉ mở khi có việc lớn như đám cưới, tang
ma, cúng ma vào dịp lễ Tết. Trong nhà có không gian thờ, sàn gác lương thực
dự trữ, nơi ngủ, bếp và nơi tiếp khách.

- Trang phục của người Mông nơi đây là những trang phục truyền thống
đặc trưng. Với phụ nữ, khăn là tấm vải chàm hình chữ nhật quấn quanh đầu, áo
mặc bên trong là màu chàm, xẻ ngực, áo khoác ngoài có thân dài, cổ áo thêu hoa
8
văn theo mô-típ họa tiết cổ. Thắt lưng được làm bằng vải có tua ở hai đầu, giữa
thêu các họa tiết. Quần lửng qua đầu gối, bắp chân quấn xà cạp màu chàm.
Ðàn ông người Mông phần lớn vẫn đội chiếc mũ làm bằng vải lanh, gồm
tám miếng vải khâu ghép, mặc áo trong xẻ nách ngắn, áo khoác ngoài dài. Cổ áo
thêu hoa văn móc câu kiểu hoa văn đơn; quần chàm màu đen, ống rộng. Tuy
nhiên, do sự phát triển của đời sống, rồi tiếp xúc, trao đổi, học hỏi… một số phụ
nữ người Mông đã có kiểu kết hợp trang phục nửa truyền thống, nửa hiện đại
với áo phông, quần ống rộng, hoặc váy xòe, đầu đội khăn Mông…
2.2. Khu du lịch Hàm Rồng
- Muốn lên núi Hàm Rồng phải qua Cổng trời Một, sau đó qua Cổng trời
Hai, đi tiếp mới đến đỉnh núi Đầu Rồng. Trên đó có nhiều cảnh quan rất đẹp, với
nhiều hang động, núi đá nhấp nhô trông rất ngoạn mục, lý thú. Chúng ta cũng có
thể thăm làng văn hóa dân tộc khi trải nghiệm đỉnh Hàm Rồng để thưởng thức
những điệu múa truyền thống dân tộc Mông, Sán Chải, Dao. Cổng trời 1 và
cổng trời 2 dẫn luồn qua những vách đá hoang sơ, đứng trên những mỏm đá cao,
phóng tầm mắt ra xung quanh để cảm nhận thiên nhiên hùng vĩ.
- Dọc đường lên Hàm Rồng sẽ có cơ hội khám phá nhiều cảnh đẹp và loài
hoa lạ của miền đất ôn đới Sa Pa. Đặc biệt là vườn hoa phong lan gồm nhiều
loài lan quý hiếm của núi rừng Hoàng Liên và vùng núi phía Bắc Việt Nam
được di thực về ươm trồng nơi đây.
- Vườn hoa mang tên Châu Âu nằm giữa khu vực chính của khu du lịch
sinh thái núi Hàm Rồng cũng có khá nhiều loài hoa đẹp và độc đáo của xứ lạnh
được di thực từ nước ngoài về trồng thành công ở nơi đây như hoa cẩm tú cầu,
hoa thạch anh tím, hoa anh đào Nhật Bản Tới thăm Hàm Rồng vào mùa xuân
du khách sẽ có cơ hội thưởng ngoạn phong cảnh vườn đào phai cổ thụ 30 – 40
tuổi với những cây đào rêu phong nở hoa rực hồng.

Khu Du lịch sinh thái núi Hàm Rồng có 3 điểm có thể ngắm toàn cảnh thị
trấn Sa Pa được các nghệ sỹ nhiếp ảnh và nhiều du khách chọn là điểm đến
không thể thiếu mỗi dịp khi tới thăm “Thành phố trong sương” . Đó là các điểm:
Vườn lan 1, ở đây ngắm toàn cảnh nhà thờ cổ Sa Pa lâu nay được coi là biểu
9
tượng hình ảnh du lịch Sa Pa chuẩn bị tròn 100 tuổi ẩn mình bên những rặng sa
mu đại thụ đẹp như tranh thủy mạc; điểm ngắm cảnh thứ 2, Trạm viễn thông Sa
Pa cao gần 2000 mét so với mực nước biển, từ đây du khách có thể ngắm đỉnh
núi Phan Si Păng cao 3.143 mét được mệnh danh là “Nóc nhà Đông Dương”;
điểm ngắm cảnh thứ 3 là sân mây núi Hàm Rồng, tại đây vào ngày đẹp trời du
khách có cơ hội ngắm nhìn trọn vẹn toàn cảnh “Thành phố trong sương” thơ
mộng.
2.3. Suối vàng, thác tình yêu
- Đường dẫn du khách đến thác Tình yêu là một con đường đất đỏ chạy
qua khu rừng trúc xanh mướt, bạt ngàn mà thấp thoáng đâu đó, ánh lên vẻ đẹp
dịu dàng của loài hoa đỗ quyên với những gam màu đỏ, trắng, vàng khá tươi tắn;
hòa trong cảnh đẹp nơi đây, du khách sẽ thấy thoảng thoảng bên tai mình âm
thanh xào xạc của cây rừng đang đu đưa trong gió Khi đã đi hết đoạn đường
này, du khách sẽ gặp một dòng suối, tiếp tục men theo dòng suối là du khách sẽ
tới thác Tình yêu.
- Thác Tình yêu có độ cao tương đối gần 100m và có độ cao tuyệt đối gần
1800m so với mực nước biển. Thác nằm trên dòng suối Vàng, bắt nguồn từ đỉnh
Phan Xi Păng, chảy qua nền địa hình cao, dốc. Nhìn từ xa, dòng thác giống hình
một chiếc nón, hai bên rìa thác là một thảm thực vật rừng xanh tốt. Thác Tình
Yêu nằm trong vùng lõi Vườn quốc gia Hoàng Liên và là một địa điểm mới
được đưa vào khai thác du lịch.
Tên gọi "thác Tình Yêu" bắt nguồn từ một truyền thuyết về câu chuyện
tình giữa chàng tiều phu Ô Qui Hồ- người con trai cả của thần núi ngự trị trên
dãy Ai Lao và nàng tiên thứ bảy. Thác đổ xuống tạo thành một bồn tắm thiên
nhiên và trong truyền thuyết, các nàng tiên đã chọn nơi đây làm bến tắm và mải

mê chơi đùa cho đến khi mặt trời đã xuống núi mới bay về trời.
2.4. Bản Tả Phìn
- Bản Tả Phìn cách thị trấn Sa Pa 12km, chếch về phía đông bắc gồm hai
dân tộc Dao và H’mông cư trú.
10
- Những năm gần đây, khi du lịch Sa Pa phát triển đã làm xuất hiện một
thị trường mua bán các đồ thổ cẩm với nhu cầu mua sắm của khách du lịch ngày
càng tăng cao. Nắm bắt được tình hình đó, được sự giúp đỡ của huyện, làng thổ
cẩm Tả Phìn đã được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 1998 cho đến nay.
- Sản phẩm của làng dệt thổ cẩm Tả Phìn đủ kiểu dáng và sắc màu trông
thật bắt mắt. Một vài sản phẩm chính có thể kể đến là: những chiếc ba lô, túi
khoác du lịch, những chiếc khăn, túi xách tay, ví đựng tiền, các tấm áo choàng
thổ cẩm với đủ sắc màu rực rỡ. Những sản phẩm này hoàn toàn do bàn tay
khéo léo tài hoa của các chị em người Mông, người Dao tạo nên với những
đường nét hoa văn được thể hiện qua các họa tiết cây cỏ hoa lá, chim muông
thật tinh tế luôn gây được sự tò mò hiếu kỳ và đặc biệt hấp dẫn các khách du
lịch đến với Sa Pa. Các sản phẩm hàng hoá làm ra ở đây được "xuất khẩu tại
chỗ" bằng cách bán trực tiếp cho khách hoặc có thể bán gián tiếp cho du khách
thông qua việc cung cấp các mặt hàng này cho các quầy thổ cẩm ở chợ văn hoá
dân tộc, các cửa hàng bán đồ lưu niệm của thị trấn Sa Pa.
- Thổ cẩm là một món quà không thể thiếu được cho du khách mỗi lần đặt
chân tới Sa Pa. Ðối với người dân tộc vùng cao, thổ cẩm không chỉ để dùng
trang trí, tô điểm thêm cho sắc đẹp mà còn là vật kỷ niệm của tình yêu hay trong
ngày cưới của các đôi trai gái. Những đường nét hoa văn thể hiện trên tấm thổ
cẩm là những tinh hoa của nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc làm cho thổ cẩm
Sa Pa không thể hoà lẫn được với bất cứ sản phẩm thổ cẩm của vùng nào.
11
Chương 3: Giới thiệu về văn hoá đời sống bản Tả Phìn
Bản Tả Phìn cách thị trấn Sa Pa 12km, chếch về phía đông bắc gồm hai dân tộc
Dao và H’mông cư trú. Cách trụ sở UBND xã Tả Phìn gần 1km về phía Bắc có

dãy núi đá vôi, một nhánh của dãy Hoàng Liên Sơn. Trong dãy núi này có một
quả núi nhỏ, dưới chân núi nứt ra một cửa hang, chiều cao khoảng 5m, rộng
khoảng 3m, mở ra một lối đi xuyên xuống đất.
Đi khoảng hơn 30m trong tối tăm, gập ghềnh sẽ gặp một hang động. Từ đây,
động chia đi rất nhiều ngả chúc xuống lòng đất chỉ vừa một người chui lọt,
nhiều đoạn treo leo phải bám vào những tai đá, đu người mà lên xuống. Đi theo
những vách nhỏ này càng toả ra nhiều lối, thậm chí có những ngách đi vòng vèo,
rích rắc nhưng cuối cùng vẫn trở về vị trí ban đầu.
Đi theo đường của vách lớn, ta có cảm giác như xuyên lên vách núi, đường đi
ngoằn ngoèo, khi lên lúc xuống, chỗ phình to, chỗ giống người thiếu phụ đang
bồng con, chỗ giống các nàng tiên khoa thân đang tắm, chỗ giống mâm xôi
khổng lồ với những mảng nham thạch xù xì phớt trắng, hệt những mảng san hô
bám viền xung quanh, có chỗ giống như những dãy cột nhà trắng mịn buông từ
trên nóc xuống, đan thành dãy “đăng ten” uốn lượn, nhấp nhô, long lanh màu
ngọc bích. Những giọt nước từ đỉnh núi thấm dần rồi đọng lại nơi chóp của nhũ
đá, thánh thót nhỏ giọt như điểm từng nhịp trong không gian mờ ảo.
Vào sâu bên trong hang, ta sẽ thấy một tảng đá lớn nằm hơi nghiêng, trên nền đá
và in hình những vết chân gà, ngay chóp đá bên phải còn hằn lên những vệt lõm
hệt như móng chân ngựa. Vách đá đối diện có những dòng chữ Pháp được khắc
bằng vật cứng, cho đến nay dù bị bụi thời gian phủ lên ta vẫn có thể đọc được.
Hang động Tả Phìn có rất nhiều bí ẩn với chúng ta. Đây là một nơi có nhiều giá
trị nghiên cứu, khảo cổ và tham quan du lịch cần được giữ gìn và bảo vệ.
Làng thổ cẩm Tả Phìn có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, nền văn hoá đậm đà
bản sắc dân tộc thông qua các lễ hội như tết nhảy của người Dao đỏ, lễ ăn thề, lễ
mừng nhà mới của đồng bào các dân tộc, Tả Phìn còn được nhiều du khách
trong và ngoài nước biết đến bởi ở đó có một làng nghề thổ cẩm nổi tiếng.
Những năm gần đây, khi du lịch Sa Pa phát triển đã làm xuất hiện một thị
trường mua bán các đồ thổ cẩm với nhu cầu mua sắm của khách du lịch
ngày càng tăng cao. Nắm bắt được tình hình đó, được sự giúp đỡ của
huyện, làng thổ cẩm Tả Phìn đã được thành lập và đi vào hoạt động từ

năm 1998 cho đến nay.
Sản phẩm của làng dệt thổ cẩm Tả Phìn đủ kiểu dáng và sắc màu trông thật
bắt mắt. Một vài sản phẩm chính có thể kể đến là: những chiếc ba lô, túi
khoác du lịch, những chiếc khăn, túi xách tay, ví đựng tiền, các tấm áo
choàng thổ cẩm với đủ sắc màu rực rỡ. Những sản phẩm này hoàn toàn do
bàn tay khéo léo tài hoa của các chị em người Mông, người Dao tạo nên với
những đường nét hoa văn được thể hiện qua các họa tiết cây cỏ hoa lá, chim
muông thật tinh tế luôn gây được sự tò mò hiếu kỳ và đặc biệt hấp dẫn các
khách du lịch đến với Sa Pa. Các sản phẩm hàng hoá làm ra ở đây được
"xuất khẩu tại chỗ" bằng cách bán trực tiếp cho khách hoặc có thể bán gián
12
tiếp cho du khách thông qua việc cung cấp các mặt hàng này cho các quầy
thổ cẩm ở chợ văn hoá dân tộc, các cửa hàng bán đồ lưu niệm của thị trấn Sa
Pa. Tiếng tăm thổ cẩm Tả Phìn đã được vang xa qua những lần triển lãm thổ
cẩm ở các hội chợ tại Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh. Nhiều tổ chức, cá nhân từ
Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đă đặt hàng làng thổ cẩm Tả Phìn để bán lại cho
khách. Thổ cẩm Tả Phìn còn được xuất khẩu sang cả các thị trường ngoài
nước như Mỹ, Pháp, Ðan Mạch
Thổ cẩm là một món quà không thể thiếu được cho du khách mỗi lần đặt
chân tới Sa Pa. Ðối với người dân tộc vùng cao, thổ cẩm không chỉ để dùng
trang trí, tô điểm thêm cho sắc đẹp mà còn là vật kỷ niệm của tình yêu hay
trong ngày cưới của các đôi trai gái. Những đường nét hoa văn thể hiện trên
tấm thổ cẩm là những tinh hoa của nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc làm
cho thổ cẩm Sa Pa không thể hoà lẫn được với bất cứ sản phẩm thổ cẩm của
vùng nào.
Bản Tả Phìn là làng của người dân tộc Dao đỏ chủ yếu và cả người H'Mông,
nằm ven thị trấn Sa Pa. Con đường vào bản Tả Phìn men theo sườn núi
quanh co bên những thửa ruộng bậc thang xanh mượt. Những cây đào, cây
mận ven đường nở những chùm hoa rực rỡ trong cái rét miền sơn cước như
đón chào du khách.

Ngay từ đầu bản Tả Phìn, người Dao đã thể hiện lòng mến khách bằng nụ
cười và những câu chào hỏi tíu tít, mời khách ghé thăm nhà. Những đống
lửa được đốt lên bên hiên nhà để cánh phụ nữ sưởi ấm, phần nào xua tan cái
lạnh giá vùng cao. Các cô gái người Dao trong trang phục đỏ rực ngồi thêu
khăn, áo thổ cẩm và sẵn sàng hướng dẫn cho những vị khách tò mò về cách
pha màu, dệt vải.
Trong ngôi nhà gỗ, đâu đâu bạn cũng bắt gặp những giỏ mây đựng lá rừng
dùng để làm thuốc bán cho du khách. Người Dao đỏ nổi tiếng với nghề làm
thuốc chữa đau lưng và đặc biệt nhất là thuốc ngâm, thuốc tắm chống mỏi
mệt. Ở bản Tả Phìn, bạn cũng có thể tắm lá thuốc của người Dao ngay tại
nhà của họ. Bạn sẽ được trải nghiệm cảm giác khoan khoái khi được thư
giãn trong bồn tắm gỗ đầy ắp nước nóng, tỏa mùi hương lá rừng thơm nhẹ.
Men tiếp theo con đường mòn nhỏ dẫn vào cuối bản Tả Phìn. Đi bộ chừng
non 1km, bạn sẽ tới một chân núi cao, dưới chân núi là hang động Tả Phìn
vừa lớn vừa sâu, tương truyền xưa kia là nơi ẩn náu của tổ tiên người Dao.
Muốn khám phá động bạn hãy nhờ những phụ nữ Dao đỏ soi đèn, dẫn
đường cho bạn vào tham quan chỉ với chi phí thấp lại được dịp vui cười trò
chuyện cùng nhau.
Bản Tả Phìn còn được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến bởi
nghề thổ cẩm nổi tiếng với đủ kiểu hình dáng và màu sắc bắt mắt. Những
13
sản phẩm này hoàn toàn do bàn tay khéo léo của chị em người người Dao,
người Mông tạo nên với những đường nét hoa văn được thể hiện qua các
họa tiết cây cỏ hoa lá, chim muông , mang đậm sắc thái núi rừng hoang sơ
gắn liền với cuộc sống từ lâu đời của họ.
Nếu muốn tìm hiểu thêm phong tục sinh hoạt của người Dao đỏ, bạn có thể
nghỉ lại nhà dân trong bản Tả Phìn theo kiểu homestay. Bên bếp lửa ấm áp,
bạn sẽ được thưởng thức những bát rượu ủ bằng men lá rừng, nhấm nháp
thịt trâu gác bếp và thưởng thức xôi nếp nương dẻo ngọt, cùng những câu
chuyện thú vị xoay quanh cuộc sống của họ.

Chương 4 : Đánh giá tổng quan và đề xuất giải pháp phát triển tuyến
điểm du lịch
1. Đánh giá tổng quan
- Sapa quả thực có rất nhiều điểm du lịch đặc sắc, có giá trị lịch sử, văn
hóa lớn.
- Tuyến du lịch này phù hợp cho tất cả các mùa trong năm, đặc biệt là
mùa hè. Nó có một số ưu và nhược điểm sau:
1.1. Ưu điểm:
+ Sapa đã tận dụng khai thác để làm nên sự khác biệt về yếu tố lịch sử,
tính nhân văn và lành mạnh của một vùng du lịch mà không nơi nào có thể sao
chép được. Ngay tại Việt Nam và cả khắp các điểm du lịch tại Đông Nam Á
không nơi nào lại chứa đựng một nền văn hóa lâu đời với các triều đại phong
kiến như ở miền Trung Việt Nam.
+ Khi đi thăm các điểm du lịch trong tuyến này, ta nhận ra môi trường
xung quanh thực sự xanh sạch, không khí trong lành.
+ Đầu tư cho du lịch đã chuyển dần từ khách sạn, nhà nghỉ sang những
khu du lịch cao cấp và tập trung đầu tư xây dựng các tuyến, điểm du lịch khác
tôn tạo các danh lam, thắng cảnh… tạo ra những sản phẩm mới ngày càng hấp
dẫn du khách
+ Các dịch vụ: Nhà hàng, khách sạn, khu vui chơi giải trí…ở xung quanh
các điểm đến của tuyến du lịch này rất đa dạng, phong phú. Hệ thống nhà hàng,
14
khách sạn mang tầm cỡ quốc tế sẵn lòng phục vụ những du khách khó tính nhất.
+ Về giao thông đi lại: Đường xá đẹp, khá bằng phẳng, không có hiện tượng tắc
đường.
1.2. Nhược điểm:
+ Tại thời điểm hiện tại du lịch Sapa khó cạnh tranh được với các điểm
đến nổi tiếng trong khu vực vì cơ sở hạ tầng du lịch nơi đây chưa được hoàn
chỉnh, yếu tố lịch sử không được đề cao và tính nhân văn thì gần như quên hẳn.
+ Khí hậu: vì chịu ảnh hưởng của gió Lào nên nhiều thời điểm khí hậu

gây ra nắng nóng, khó chịu
+ Hiện tượng bắt chẹt khách du lịch, lừa lọc khách nước ngoài đã bị hạn
chế nhưng thực tế vẫn còn tồn tại.
2. Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng tuyến điểm du lịch
- Nhiều giải pháp đã được đề xuất trong đó có một số giải pháp cấp bách :
+ Việc đầu tiên là kích cầu thị trường trong nước nhằm tạo lưu thông và
tránh tình trạng ngưng trệ trong hoạt động của khách sạn, nhà hàng…đây là cơ
hội để phân phối lại tiền tệ. Theo giải pháp này, nhà nước cần đầu tư một khoản
ngân sách để kích cầu gồm hỗ trợ một số địa phương trọng điểm tạo điều kiện
cuốn hút khách du lịch nội địa; tạo chiến dịch truyền thông mạnh để khích lệ
khám phá các điểm du lịch trong nước; Các địa phương gần nhau tạo sản phẩm
du lịch liên kết (tránh việc di chuyển nhiều) và tăng đầu tư cơ sơ hạ tầng du lịch
trọng điểm, không dàn trải.
+ Giải pháp thứ hai là lựa chọn tour du lịch trở thành sản phẩm du lịch
quốc gia để tập trung quảng bá.
+ Giải pháp thứ ba được rất nhiều doanh nghiệp ủng hộ là việc hoãn, giảm
thậm chí là miễn thuế cho các doanh nghiệp du lịch.
+ Giải pháp thứ tư là tăng cường mô hình Nhà nước- Nhà nước; Nhà
nước- Doanh nghiệp; Doanh nghiệp- Doanh nghiệp; Việc tăng cường công tác
xúc tiến có trọng điểm, không dàn trải, tập trung vào sản phẩm du lịch đã được
lựa chọn là sản phẩm du lịch quốc gia qua các hình thức Hội chợ du lịch quốc tế,
quảng bá trên truyền hình quốc tế… cần được thực hiện hài hoà.
15
+ Tiếp đó là giải pháp tăng cường quảng bá qua internet, bổ sung ngôn
ngữ cho những thị trường có tiềm năng cao như Nga, Hàn Quốc, Tây Ban Nha.
+ Cuối cùng là việc biến thách thức thành cơ hội. Đây là cơ hội để tập
trung phát triển chất lượng nguồn lao động, chất lượng sản phẩm, dịch vụ du
lịch, củng cố cơ sở hạ tầng… nhằm chuyển từ xu hướng phát triển về số lượng
sang chất lượng, từ chiều rộng sang chiều sâu.
16

III. Kết luận
“Ơi Sa Pa, nơi gặp gỡ đất trời, bốn mùa hoa trái và mùa con trai hát
gọi con gái, vấn vương bao người, ai về cùng Sa Pa…”
Đêm Sa Pa se lạnh, lang thang trên những con đường cắt ngang, cắt dọc
theo bản quy hoạch về một thị xã trong tương lai gần. Những viền hoa bên bờ hồ
trang điểm cho hồ thêm rực rỡ, sáng láng. Kỳ ảo nhẹ nhàng mà thanh khiết.
Những dãy nhà cổ kính pha lẫn hiện đại nằm im lìm. Và mây và sương và cái se
lạnh cứ luồn lách qua những con phố bồng bềnh, diệu vợi. Phố huyện về đêm
lặng lẽ như lời thì thầm của gió. Những nhà hàng cửa hiệu, đèn điện sáng như
sao, như thao thức và chứng kiến những mối tình dang dở, những cuộc hẹn
không nỡ dứt của những chàng trai, cô gái Mông, Dao…
Sa Pa có thể giờ không còn cái “lặng lẽ” nữa nhưng vẫn đủ bình yên để
làm dịu mát, thư thái những tâm hồn quá bận rộn. Sa Pa không trầm mặc buồn
thương mà như cõi mơ kín đáo, hấp dẫn. Và cái nồng nàn của thị trấn mờ sương
này chưa lúc nào thôi cuốn hút du khách, khiến ai cũng nhớ ngẩn ngơ, kể cả
chưa một lần đến, và muốn trở lại một khi đã trót chạm cái bí ẩn, hồn nhiên và
thanh tao của Sa Pa rồi…
Qua bài báo cáo thực tế này đã giúp cho ta biết được nguồn gốc và lịch sử
hình thành của Sa-pa. Qua đó ta cũng đã tìm hiểu thêm và biết được một số
phong tục tập quán, nơi ăn chốn ở, nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc, đặc biệt của
dân tộc H’Mông.
Chuyến đi thực tế của thầy và trò lớp Sư phạm Nhạc K12 trường Đại Học
Hải Phòng đến thăm Sa-pa đã kết thúc thực sự tốt đẹp. Chuyến đi thực tế đã
giúp sinh viên tích lũy được thêm nhiều kinh nghiệm sống; hiểu thêm về con
người và phong tục tập quán của các đồng bào dân tộc thiểu số huyện Sa
Pa. Chuyến đi còn cho sinh viên những bài học về tình người, tình bạn. Giúp các
bạn yêu thương nhau hơn, biết chia sẻ, cảm thông và chấp nhận nhau qua những
ngày cùng đi một chuyến xe, cùng ở một mái nhà, cùng đến một địa điểm và
cùng tiếp xúc với một nền văn hóa. Bài học về tình bạn, tình người thật hữu ích
cho các ban sinh viên trong môi trường đại học hôm nay.

17
Phụ lục

18