A - Phần mở đầu
1/ Lý do chọn đề tài:
Vấn đề dạy thêm, học thêm ở nớc ta hiện nay đang trở
thành một vấn đề mà xã hội hết sức quan tâm và đã trở thành
một trong những vấn đề bức xúc của giáo dục nớc ta trong giai
đoạn này. Về thực chất. Vấn đề học thêm hiểu và làm đúng là
một nhu cầu chính đáng để bổ sung và nâng cao kiến thức, trình
độ văn hoá , tay nghề, kỹ năng cho ngời học. Học thêm , học
suốt đời đúng với bản chất lành mạnh của nó là hiện tợng xã hội
tích cực đáp ứng và thoả mãn nhu cầu phát triển của mỗi ngời,
mỗi gia đình .
Từ nhu cầu học thêm dẫn dắc theo đó là việc tổ chức dạy
thêm, tham gia dạy thêm của xã hội , nhà trờng và thầy cô giáo.
Nếu củng hiểu và làm đúng thì việc tổ chức dạy thêm dù ở trong
hay ngoài nhà trờng, với bất kỳ đối tợng ngời dạy, ngời học nào
củng nhằm tới cái đích phát triển của một con ngời.
Trong thời gian qua, vấn đề này diễn ra không nh sự mong
muốn, với ý nghĩa tốt đẹp của nó. Do tác động của cơ chế thị tr-
ờng, do chính sách xã hội còn bất hợp lý, thể hiện sự bất cập
trong đáp ứng nhu cầu thực tiễn, do cách quản lý thiếu nề nếp
kỹ cơng, do tuyên truyền , vận động và thờng xuyên các hình
thức tác động thiếu tích cực, thiếu chủ động nên sự việc đã diễn
biến phức tạp, phát sinh những tiêu cực.
Tuy nhiên trong sự hỗn tạp của cả " cái xấu" và " cái tốt"
lẫn lộn, cần có một cách nhìn tỉnh táo và công bằng hơn, để
phân biệt rõ các " yếu tố tiêu cực" và " các yếu tố tích cực" của
việc dạy thêm, học thêm ở nớc ta hiện nay nhằm có đợc những
quan điểm chỉ đạo đúng đắn và rõ ràng. Xuất phát từ mục đích
nh vậy, bản thân tôi là cán bộ quản lý. Với góc độ là một cán
bộ thực hiện chức năng chỉ đạo chuyên môn, tôi xin trình bày
việc dạy thêm, học thêm thực trạng hiện nay trên cơ sở đó phân

tích để đa ra những giải pháp, góp tiếng nói của cá nhân, của
đơn vị mình công tác nhằm tháo gỡ vấn đề bức xúc này. Do đó
tôi chọn đề tài :
1
" Thực trạng và các giải pháp quản lý việc dạy thêm, học
thêm của học sinh trờng THCS Tô Vĩnh Diện Thị Trấn Triệu
Sơn .
2/ Mục đích nghiên cứu

:
Nghiên cứu tìm hiểu thực trạng việc dạy thêm, học thêm ở
trờng THCS Tô Vĩnh Diện Thị Trấn Triệu Sơn .
3/ Đối t

ợng nghiên cứu:
Các giải pháp quản lý việc dạy thêm, học thêm trên địa
bàn trờng THCS Tô Vĩnh Diện.
4/ Khách thể nghiên cứu

:
Các lớp học ngoài nhà trờng thuộc trờng THCS Tô Vĩnh
Diện
5/ Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu một số vấn đề lý luận có liên quan đến đề tài.
- Thực trạng việc quản lý dạy thêm, học thêm ở trờng
THCS Tô Vĩnh Diện Thị Trấn Triệu Sơn.
- Đề xuất các giải pháp .
6/ Phạm vi nghiên cứu:
Vấn đề dạy thêm, học thêm trên địa bàn Thị trấn Triệu Sơn
rất rộng lớn, đa dạng về hình thức và loại hình hoạt động nhng

tôi chỉ đi sâu vào quản lý việc dạy thêm, học thêm của học
sinh trờng THCS Tô Vĩnh Diện Thị Trấn Triệu Sơn .
7/ Ph

ơng pháp nghiên cứu:
- Đọc tài liệu tham khảo và báo chí.
- Nắm tình hình việc triển khai và thực hiện chỉ thị số
15/2000/ CT - BGD&ĐT và công văn số 1901.
- Điều tra khảo sát qua học sinh , cha mẹ học sinh trong
các nhà trờng .
- Thống kê toán học

2
3
4
5
6
các trờng phổ thông và dạy thêm theo nhu cầu của ngời học có thu
tiền. Vì vậy việc quản lý dạy thêm phải đạt đợc mục đích, yêu cầu
sau :
- Phải tập trung chỉ đạo trong thời gian ngắn nhất khắc phục
biểu hiện tiêu cực trong việc dạy thêm của giáo viên các trờng phổ
thông công lập theo quy định của quyết định 242/ TTg . Xử lý kịp
thời mọi sai phạm, nhất là việc bắt ép học sinh học thêm để thu
tiền, ngời cố tình tái phạm phải đợc xử lý nghiêm khắc, kể cả buộc
thôi việc. Đối với trờng ngoài công lập ( bán công, dân lập t thục)
hiệu trởng phải quản lý chặt chẽ hoạt động dạy thêm theo nguyên
tắc phục vụ học sinh .
- Quản lý thống nhất các lớp dạy thêm theo nhu cầu của ngời
học có thu tiền do tổ chức hoặc cá nhân mở trong hoặc ngoài trờng

học và trách nhiệm của ngời dạy.
Chơng II: Thực trạng dạy thêm, học thêm của học sinh trờng
THCS Tô vĩnh diện thị trấn Triệu Sơn
- Thị trấn Triệu Sơn là trung tâm văn hoá, chính trị, kinh tế
của huyện Triệu Sơn. Diện tích gồm 4km
2
, dân số hơn 4 nghìn ng-
ời. Toàn Thị trấn có 8 phố ( có 4 phố mới đợc thành lập vào cuối
năm 2005, có đến 75% hộ dân là cán bộ công chức nhà nớc đang
làm việc hoặc đã nghĩ hu và công thơng, số hộ nông nghiệp và
nghèo là rất ít khoảng 25%. Nhiều gia đình có phong trào hiếu học
và có ham muốn con cái phải đợc học giỏi để đợc đi vào học các tr-
ờng chuyên nghiệp, Đại học, Cao đẵng
Trên địa phơng Thị trấn Triệu Sơn có đủ các loại hình trờng:
Trờng Mầm non ( có cả công lập và bán công) . Trờng tiểu học
( học 2 buổi/ ngày) , trờng THCS công lập , trờng THCS bán công
chất lợng cao Triệu Thị Trinh, trờng PTTH Dân lập Triệu Sơn
( trong đó có cả lớp 6 , 7 của THCS) , trờng PTTH Triệu Sơn I , tr-
ờng Trung tâm giáo dục thờng xuyên và dạy nghề Triệu Sơn ( tr-
ờng có cả các lớp bổ túc THCS và THPT ) . Đây chính là các điều
kiện về môi trờng thuận lợi để hình thành các khu vực dạy thêm,
nhằm đáp ứng nhu cầu học tập cho học sinh và củng là khu vực có
nhiều diễn biến phức tạp trong việc tổ chức, việc quản lý trong
lĩnh vực dạy thêm, học thêm.
I - Tình hình dạy thêm, học thêm tại trờng THCS Tô
Vĩnh Diện Thị Trấn Triệu Sơn.
7
Dạy thêm, học thêm hiện đang là nhu cầu của cả 2 đối tợng :
Thầy và trò. Chính vì vậy không tổ chức học thêm trong các trờng
để đáp ứng một phần nhu cầu của mọi ngời là việc làm không

đúng, tình hình thực tế và trái quy luật. Vì vậy, các trờng trong địa
bàn Thị trấn Triệu Sơn đều tổ chức dạy thêm trong trờng của mình
khi học sinh có nhu cầu học thêm để nâng cao trình độ, bổ sung
kiến thức ôn luyện thi. Bên cạnh đó, ngày càng thấy việc tổ chức
học thêm dới sự quản lý của các Ban giám hiệu là việc làm cần
thiết trong tình hình hiện nay, vì học sinh này dễ đa vào nề nếp để
quản lý , nó phát huy đợc thế mạnh của mình trong việc điều hoà
tình hình dạy thêm, học thêm trên một vùng lãnh thổ nhất định .
Hiểu đợc điều đó, các trờng trên địa bàn đều đã tổ chức
việc bồi dỡng học nhằm đáp ứng nhu cầu nâng cao trình độ của
học sinh ở các dạng dau:
Loại hình Số lợng trờng Tỷ lệ (%)
Học 2 buổi/ 1 ngày 3 42,85%
Học bán trú ( Mầm non, Tiểu học) 2 28,6%
Học thêm tại trờng ( 2 buổi/ tuần ) 5 71,4%
Qua khảo sát trong cha mẹ học sinh tôi thấy nhu cầu của
cha mẹ học sinh về việc học thêm cho con đợc thể hiện nh sau:
Loại hình
Số lợng che mẹ học
sinh đợc hỏi
Tỷ lệ ( %) đồng ý
Học 2 buổi/ 1 ngày 310 95,2
Học thêm: 317 92
+ Môn Toán 317 100
+ Môn Văn 317 100
+ Ngoại Ngữ 317 88,3
+ Vật lý 317 88,7
+ Hoá học 189 87,3
Qua bảng thống kê cho ta thấy:
- Trờng tổ chức dạy thêm trong trờng dới sự quản lý của

Ban giám hiệu loại hình 2 buổi/ tuần. Đây là mô hình đợc áp
8
dụng phù hợp với tình hình của nhà trờng và đáp ứng yêu cầu
của học sinh nhằm bồi dỡng nâng cao trình độ học sinh .
- Học cả ngày tại trờng của học sinh Tiểu học và Mầm non
( thực ra nhu cầu của cha mẹ học sinh là rất lớn nhng điều kiện
cơ sở vật chất của các trờng Tiểu học và Mầm non cha có đủ
phòng học để đáp ứng ) là mô hình hiện đang đợc nhà trờng và
nhiều cha mẹ học sinh ủng hộ, nó tạo sự an tâm đối với cha mẹ
học sinh khi đang công tác . Đây là xu hớng của giáo dục trong
các giai đoạn sau này. Chính vì vậy nó cần đợc chăm sóc, nuôi
dỡng và rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc. Nó cần đợc tạo
điều kiện để ngày càng đợc triển khai sâu rộng trong nền giáo
dục tơng lai. Việc tổ chức học dới dạng này, chính là lối thoát
trong việc giảm tải quá trình nhận thức của học sinh, nó chính là
môi trờng tốt cho học sinh rèn luyện nhằm hình thành phát
triển nhân cách.
II / Tình hình dạy thêm của giáo viên công lập ngoài
nhà trờng.
1/ Qua thống kê tôi thấy học sinh trong Thị trấn học ngoài
nhà trờng theo 2 yêu cầu sau:
Loại hình Số lợng % học sinh
Học thầy của mình 75%
Học thầy khác 25%
Tham khảo thêm số liệu của Viện khoa học giáo dục đăng
trên tạp chí, tổ chức điều tra vào tháng 3/2001 tại tỉnh Hà Tây
với 148 học sinh Tiểu học, thể hiện số buổi học thêm trong tuần
của học sinh nh sau:
pháp đồng bộ, toàn diện để lập lại trật tự, kỷ cơng trên lĩnh vực
này.

9
Trên cơ sở nắm bắt tình hình của vấn đề, những số liệu
khảo sát thực trạng, tìm hiểu nguyên nhân, tổng hợp những số
liệu thu nhận từ Viện khoa học giáo dục , từ địa phơng cơ sở
cùng với những ý kiến về giải pháp qua nhiều diễn đàn và hội
thảo, tôi xin mạnh dạn nêu lên những suynghĩ của bản thân của
cơ sở và địa phơng góp tiếng nói chung vào giải pháp vấn đề
dạy thêm và học thêm sau đây:
2/ Giải pháp trớc mắt.
Cần tăng cờng giải pháp trong tổ chức và quản lý việc dạy
thêm, học thêm; chống các hiện tợng tiêu cực, thơng mại hoá
trong dạy thêm, học thêm.
- Trong xã hội , nhất là xã hội học tập có tồn tại nhu cầu
"học thêm " và do đó việc " dạy thêm". Nhu cầu này không bao
giờ mất, cho nên việc cho phép dạy thêm phải lựa chọn những
giáo viên có trình độ chuyên môn tốt, u tiên những giáo viên
có t cách đạo đức, lơng tâm nghề nghiệp, có tay nghề giỏi đã
hoàn thành tốt công tác đợc giao. Đảm bảo việc học thêm là tự
nguyện.
- Về phân cấp quản lý dạy thêm, học thêm.
Các nhà trờng đợc phép tổ chức và ban giám hiệu có trách
nhiệm quản lý các hình thức dạy thêm sau:
+ Dạy 2 buổi/ ngày đối với các trờng THCS khi có đủ cơ
sở vật chất và theo nguyện vọng của gia đình học sinh. Thu tiền
học phí theo quyết định của cấp quản lý có thẩm quyền .
+ Dạy phụ đạo học sinh kém, bồi dỡng học sinh giỏi theo
kế hoạch của nhà trờng ( tuyển chọn, tổ chức lớp, phân công
giáo viên ) không thu tiền của học sinh. Tiền bồi dỡng giáo viên
lấy từ quỹ học phí, quỹ khuyến học, quỹ chất lợng hay chi tiền
thừa giờ ( nếu có) tính giờ theo đặc điểm của đơn vị.

+ Dạng ôn tập trớc khi thi cuối năm thi tuyển sinh, 1
tháng, mỗi tuần không quá 3 buổi; mức thu tiền theo quy định
10
tại thông t liên Bộ Giáo dục & đào tạo - Tài chính số 16/ TT-LB
ngày 13 /9/1993 .
+ Dạy tăng cờng các môn học theo nhu cầu: ngoại ngữ, tin
học, năng khiếu đáp ứng nguyện vọng của phụ huynh theo
nguyên tắc tự nguyện và thoả thuận đóng góp trong hành lang
quy định các cấp quản lý đợc phân cấp trong luật giáo dục .
- Các lớp dạy thêm do giáo viên của trờng phổ thông ở
trong hoặc ngoài nhà trờng do hiệu trởng chịu trách nhiệm trực
tiếp quản lý , ngời dạy phải đăng ký và đợc sự cho phép, chịu sự
kiểm tra của cơ quan quản lý giáo dục địa phơng . Các Sở giáo
dục - đào tạo cho phép dạy thêm theo chơng trình Trung học
phổ thông, các Phòng giáo dục - đào tạo cho phép dạy thêm
theo chơng trình Trung học cơ sở và Tiểu học .
- Những ngời dạy thêm không tổ chức nhiều ngời học
thành lớp mà theo hình thức " gia s" dạy kèm cặp từng học sinh
theo yêu cầu của gia đình, không thuộc loại hình tổ chức dạy
thêm phải đăng ký xin phép nhng phải chịu trách nhiệm về chất
lợng và nội dung giảng dạy.
Để quản lý chặt chẽ các loại hình hoạt động giáo dục có
thu tiền của ngời học trên địa bàn, các Sở giáo dục - đào tạo
tham mu để UBND tỉnh, Thành phố ban hành quy định quản lý
cho phù hợp với thực tế địa phơng. Trong quy chế hoạt động của
các lớp học phải nêu rõ các vấn đề sau: Quyền lợi của ngời học,
điều kiện học tập, chơng trình , chất lợng dạy, cơ sở vật chất
trờng lớp, phơng tiện dạy và học, quyền lợi trách nhiệm của ng-
ời dạy, điều kiện để đợc đăng ký dạy thêm, mức thu học phí,
mức thù lao cho ngời dạy, số buổi tham gia dạy thêm , quyền

kiểm tra, giám sát của cấp có thẩm quyền.
C - kết luận và khuyến nghị
I / Kết luận:
11
Bằng các giải pháp quản lý việc dạy thêm, học thêm đã
nêu ở trên, tình hình dạy thêm, học thêm trên địa bàn Trờng
THCS Tô Vĩnh Diện đã có chuyển biến cụ thể, tạo ra sự ổn định
thể hiện qua các kết quả .
- Từ học kỳ 2 năm học 2004 - 2005 trờng đã tổ chức học 2
buổi/ ngày cho tất cả các lớp .
- Việc quản lý về dạy thêm, học thêm thể hiện qua các số liệu
+ Tổ chức quản lý tốt trong 10 lớp học 2 buổi/ ngày .
+ Số lợng học sinh tham gia học thêm tại trờng đợc quản
lý tốt là 95%.
+ Mức thu học phí giảm xuống từ 2.500đ còn 1.200đ/buổi
/ học sinh .
+ 100% học sinh học thêm có đơn tự nguyện xin học ( có
cả ý kiến của cha mẹ học sinh ).
+ Chơng trình đợc đăng ký và chịu sự quản lý của Ban
giám hiệu các trờng .
- Các lớp dạy thêm do giáo viên trờng THCS Tô Vĩnh Diện
mở ngoài nhà trờng không có .
Nh vậy hiện tợng dạy thêm, học thêm trong trờng THCS
Tô Vĩnh Diện đã đợc chấn chỉnh, các hiện tợng bắt ép học sinh
học thêm giảm, thu học phí quá cao chấm dứt, chơng trình đợc
quản lý chặt chẽ hơn. Học sinh có đơn xin học, giáo viên có
đăng ký dạy và Ban giám hiệu đã nắm đợc tình hình dạy thêm
của giáo viên .
Vấn đề dạy thêm, học thêm là vấn đề bức xúc nhất trong
ngành Giáo dục - đào tạo đang đợc xã hội hết sức quan tâm .

Nhiều các cơ quan, các cấp Đảng, chính quyền, nhiều các tác
giả đã thể hiện trách nhiệm cao và rất tâm huyết trớc các giải
pháp tháo gỡ. Từ thực tiễn, trong những thời điểm gay cấn nhất,
một số địa phơng , tỉnh, thành phố, huyện, thị xã và các cơ sở
12
quản lý giáo dục đã có những giải pháp mạnh, tuy còn có
những nảy sinh bất hợp lý song đã có tác dụng chấn chỉnh, ngăn
chặn tiêu cực, chống thơng mại hoá tại các nhà trờng công lập.
Đây là những ý kiến của bản thân xin đợc góp vào giải
pháp trớc vấn đề dạy thêm, học thêm của địa phơng củng nh
của Ngành giáo dục, chắc chắn còn có những vấn đề cần phải
trao đổi, thảo luận sao cho đem lại hiệu quả cao nhất. Tôi rất
mong đợc sự góp ý kiến bổ ích giúp cho tôi việc thực hiện
nhiệm vụ của tôi đạt kết quả .
II / Khuyến nghị.
1/ Cần đa ra hệ thống văn bản đầy đủ, rõ ràng, mang tính
pháp lý cao để cơ sở giáo dục thực hiện đạt hiệu quả .
2/ Cần có hoạt động đồng bộ giữa các ban ngành, đoàn thể
trong công tác vận động và kiếm tra việc thực hiện các quy định
về quản lý dạy thêm và học thêm.
3/ Cải tiến chơng trình , tránh quá tải nh hiện nay. Cải tiến
chơng trình thi và cách thi đánh giá năng lực, t duy sáng tạo
của học sinh .
4/ Có đầu t thích đáng cho cơ sở vật chất để chuyển toàn
bộ học sinh Tiểu học, THCS vào học 2 buổi/ ngày. Cải tiến
mạnh hình thức thi học sinh giỏi sao cho mang nặng tính
OLYMPIC hơn. Tăng cờng trang thiết bị dạy học theo hớng
hiện đại, đón đầu. Có nh vậy mới chọn đợc nhân tài thực sự và
giảm bớt đợc việc học thêm cho học sinh .
5/ Có chính sách tăng lơng thích đáng, chính sách khen

thởng hợp lý cho đội ngu giáo viên để khuyến khích họ chuyên
tâm cho sự nghiệp giáo dục .
6/ Có cơ chế thích đáng cho giáo dục để tính tự chủ của
ngành ngày càng nâng cao, có vậy mới đáp ứng yêu cầu học tập
cho xã hội . Tích cực tuyên truyền rộng rãi lợi ích của một số
13
loại hình, hình thức học thêm cho xã hội tham khảo. Có biện
pháp xử phạt đối với các đối tợng không chấp hành đúng các
quy định về tổ chức dạy thêm, học thêm.
Dạy thêm, học thêm là một hoạt động có hai mặt tích cực
và tiêu cực trong sự nghiệp giáo dục của toàn dân. Việc đa dạy
thêm, học thêm vào đúng các quy định của pháp luật là cuộc
đấu tranh gay go trong nội bộ ngành giáo dục . Muốn giải quyết
triệt để cần phải đợc sự ủng hộ đồng bộ của các ban ngành bằng
các giải pháp mang tính đồng bộ. Việc đa quản lý dạy thêm,
học thêm vào quy củ góp phần tích cực đa sự nghiệp giáo dục
có các bớc tiến và tranh thủ đợc sự ủng hộ của toàn xã hội. Dới
sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự ủng
hộ nhiệt thành của các ban ngành, sự ủng hộ của toàn dân thì sự
nghiệp quản lý việc dạy thêm, học thêm chắc chắn đi đúng h-
ớng, phục vụ tốt việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân tài cho đất
nớc./.
Thị Trấn, ngày 20 tháng 3 năm 2006
Ngời viết
Dơng Công Thái
14