Chương V
SỰ THÍCH ỨNG GiỮA CON NGƯỜI
VỚI CON NGƯỜI TRONG LAO ĐỘNG
I. TẬP THỂ LAO ĐỘNG
II. HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ
III. VẤN ĐỀ KÍCH THÍCH NGƯỜI
LAO ĐỘNG
1. Khái ni m t p th lao đ ngệ ậ ể ộ
2. Phân lo i t p th lao đ ngạ ậ ể ộ
3. Các giai đo n phát tri n c a t p th ạ ể ủ ậ ể
lao đ ngộ
4. Các m i quan h liên nhân cách trong ố ệ
t p th lao đ ngậ ể ộ
5. M t s hi n t ng tâm lý t p th ph ộ ố ệ ượ ậ ể ổ
bi n trong t p th lao đ ngế ậ ể ộ
I. TẬP THỂ LAO ĐỘNG
Đặc
trưng
của
tập
thể
Có tổ chức chặt chẽ
Là một nhóm người cùng nhau tiến
hành hoạt động chung
Có sự quan tâm tới lợi ích của từng
cá nhân và lợi ích chung của tập thể
và xã hội.
1. Khái niệm
Tập thể là một nhóm người có tổ chức, phối hợp với
nhau một cách chặt chẽ trong hoạt động vì một mục
đích chung.

www.themegallery.com Company Logo
Các
loại
tập
thể
Tập thể
cơ sở
Tập thể
bậc hai
-
Một ban của xã, phường
-
Một tổ trong một công ty
Các phòng, ban trong các
cơ quan, tổ chức hành
chính nhà nước
3.3. Các loại giao tiếp
Các cơ quan hành chính,
tổ chức lớn, các trường
đại học, viện nghiên
cứu…
Tập thể
chính
2. Phân loại

Giai đoạn mở đầu

Giai đoạn phân chia

Giai đoạn trưởng thành và hoàn chỉnh

2. Các giai đoạn phát triển của tập thể

ĐẶC ĐIỂM:

Các thành viên mới bắt đầu tìm hiểu về nhau

Quan hệ giữa các thành viên còn dè dặt

Chưa có dư luận tập thể

Các thành viên còn hết sức thụ động

Người quản lý chưa có điều kiện để hiểu hết
các thành viên và ngược lại.
Giai đoạn mở đầu:

Nhà quản lý cần:

Đặt ra trước tập thể những nhiệm vụ và một
chương trình thực hiện rõ ràng.

Đảm bảo sự thống nhất giữa các yêu cầu,
giữa các thành viên trong tập thể.

Có sự kiểm tra đôn đốc thường xuyên.

Có thể sử dụng biện pháp cưỡng chế, khuyên
răn, thuyết phục.

Người lãnh đạo thật sự gương mẫu, phải biết

xây dựng uy tín của mình.

Đích thân giao nhiệm vụ và nghiêng về biện
pháp tổ chức hành chính là chủ yếu.
Giai đoạn mở đầu:

Đ C ĐI M:Ặ Ể

Các thành viên trong tập thể phân tán
thành những nhóm khác nhau:
- Nhóm tích cực
-
Nhóm tiêu cực
-
Nhóm trung gian
- Người quản lý, lãnh đạo bắt đầu hiểu được
các thành viên và ngược lại.
Giai đoạn phân chia

Nhà qu n lý c n:ả ầ
-
Hình thành b u không khí t t đ p trong t p th .ầ ố ẹ ậ ể
-
V ch ra nh ng tri n v ng phát tri n c a t p th ạ ữ ể ọ ể ủ ậ ể
cũng nh m i thành viên.ư ỗ
-
Kích thích đ c sáng ki n cũng nh nh ng vi c làm ượ ế ư ữ ệ
t t trong t p th .ố ậ ể
-
Góp ý ki n cho t p th và tham kh o ý ki n c p ế ậ ể ả ế ấ

trên và c a chính t p th .ủ ậ ể
-
S d ng ph ng pháp thuy t ph c và c ng ch ử ụ ươ ế ụ ưỡ ế
cân b ng nhauằ
-
Phong cách lãnh đ o k t h p gi a dân ch và đ c ạ ế ợ ữ ủ ộ
đoán.
- S d ng nhóm tích c c làm h u thu nử ụ ự ậ ẫ
Giai đoạn phân chia

Đ C ĐI M: Ặ Ể
-
M i ng i đã hi u bi t, g n bó l n nhauọ ườ ể ế ắ ẫ
-
Tập thể đoàn kết, gắn bó, luôn có thái độ tích
cực tối đa với tập thể.
-
D lu n t p th lành m nh đã chi n th ngư ậ ậ ể ạ ế ắ
-
B u không khí n đ nh và lành m nh.ầ ổ ị ạ
-
Kh năng ý th c và t l p t t.ả ứ ự ậ ố
-
Quan h gi a các cá nhân trong t p th ngoài ệ ữ ậ ể
quan h công tác còn có quan h riêng t .ệ ệ ư
Giai đoạn trưởng thành và hoàn chỉnh

Nhà quản lý cần:

D đoán và v ch k ho ch dài h n cho t p ự ạ ế ạ ạ ậ

th .ể

Góp ý ki n cho t p th và cho t ng cá nhân ế ậ ể ừ
nên thông qua t p th .ậ ể

Bi t huy đ ng t i đa m i kh năng khác nhau ế ộ ố ọ ả
c a cá nhânủ

Phong cách lãnh đ o nghiêng v dân chạ ề ủ

Bi t huy đ ng t i đa m i kh năng khác nhau ế ộ ố ọ ả
c a cá nhânủ
Giai đoạn trưởng thành và hoàn chỉnh

Sự lây lan tâm lý
Bầu không khí tâm lý trong
Dư luận tập thể
Truyền thống tập thể
5
5
Một số hiện tượng tâm lý tập thể phổ biến
trong tập thể lao động
Cạnh tranh trong tập thể
Xung đột tâm lý
•
Khái niệm:
Lây lan tâm lý là s lây truy n c m xúc, tình ự ề ả
c m t cá nhân ho c nhóm ng i này sang cá ả ừ ặ ườ
nhân ho c nhóm ng i khác.ặ ườ
•

Ví dụ: Hi n t ng vui lây, bu n lây ệ ượ ồ …
•
Các hình thức của sự lây lan tâm lý:
-
Dao động từ từ
- Bùng nổ
5.1. Sự lây lan tâm lý
•
Các yếu tố ảnh hưởng tới lây lan tâm lý:
- B u không khí lành m nh trong t p thầ ạ ậ ể
-
Các đi u ki n môi tr ng làm vi cề ệ ườ ệ
-
M c đ đoàn k t c a các thành viên, trình đ ứ ộ ế ủ ộ
phát tri n c a t p thể ủ ậ ể
- Các đ c đi m tâm lý và đ c đi m cá nhânặ ể ặ ể
5.1. Sự lây lan tâm lý

Khái ni m: ệ
D lu n là s đánh giá c a m t nhóm ng i, c a m t ư ậ ự ủ ộ ườ ủ ộ
t p th v nh ng s ki n x y ra trong t p th , ngoài ậ ể ề ữ ự ệ ẩ ậ ể
xã h i hay nh ng cá nhân nào đó.ộ ở ữ

Ví dụ:
- V n đ b o l c h c đ ng, Game onlineấ ề ạ ự ọ ườ
- Chuy n thăng ch c c a lãnh đ o c quanệ ứ ủ ạ ơ
- Chuy n gia đình hay tình c m riêng t c a các nhân ệ ả ư ủ
viên văn phòng…
5.2. Dư luận tập thể


Các lo i d lu n t p th :ạ ư ậ ậ ể
-
D lu n chính th c:ư ậ ứ Là d lu n đ c h u h t m i ư ậ ượ ầ ế ọ
ng i công nh n, đ c bi t là đ c s ng h c a ườ ậ ặ ệ ượ ự ủ ộ ủ
ng i đ ng đ u c quan (lãnh đ o).ườ ứ ầ ơ ạ
- D lu n không chính th c:ư ậ ứ Là d lu n đ c hình ư ậ ượ
thành m t cách t phát, không đ c ng i lãnh đ o ộ ự ượ ườ ạ
ng h . Ki u d lu n này th ng là nh ng tin đ n, ủ ộ ể ư ậ ườ ữ ồ
vì v y c n nhanh chóng ngăn ch n và d p t t.ậ ầ ặ ậ ắ
5.2. Dư luận tập thể

Vai trò c a d lu n trong t p th :ủ ư ậ ậ ể
-
Đi u ch nh hành vi c a cá nhân và t p thề ỉ ủ ậ ể
- Đ ng viên, khích l ho c phê phán, công ộ ệ ặ
kích nh ng hành vi hay nhóm ng i trong t p ữ ườ ậ
th ể
-
Làm c v n cho lãnh đ o đ gi i quy t các ố ấ ạ ể ả ế
v n đ x y ra c quanấ ề ả ở ơ
- Góp ph n giáo d c tinh th n, thái đ cho cá ầ ụ ầ ộ
nhân hay nhóm trong t p th .ậ ể
5.2. Dư luận tập thể

Khái ni m:ệ
B u không khí tâm lý t p th :ầ ậ ể
-
tr ng thái tâm lý c a t p th , ạ ủ ậ ể
-
ph n ánh th c tr ng m i quan h xã h i n y ả ự ạ ố ệ ộ ả

sinh trong ho t đ ng c a t p th .ạ ộ ủ ậ ể
5.3. Bầu không khí tâm lý trong tập thể
•
Các y u t nh h ng đ n b u không khí ế ố ả ưở ế ầ
tâm lý trong t p th :ậ ể
- Phong cách làm vi c c a lãnh đ o: Dân ch , ệ ủ ạ ủ
đ c đoán, hay t do; th ng ph t có công ộ ự ưở ạ
b ng, công minh không? ằ
- Đi u ki n làm vi c có thu n l i hay khôngề ệ ệ ậ ợ
- Ch đ đãi ng , chính sáchế ộ ộ
- S t ng h p tâm lý gi a các thành viênự ươ ợ ữ
- M c đ th a mãn công vi c c a ng i lđứ ộ ỏ ệ ủ ườ
- Các y u t khác…ế ố
5.3. Bầu không khí tâm lý trong tập thể

Vai trò b u không khí tâm lý trong t p ầ ậ
th :ể
- T o ra môi tr ng s ng cho con ng iạ ườ ố ườ
- nh h ng đ n năng su t lao đ ng, s c sáng Ả ưở ế ấ ộ ứ
t oạ
- Nó ch b o cho ng i lãnh đ o phong cách ỉ ả ườ ạ
lãnh đ o. ạ
5.3. Bầu không khí tâm lý trong tập thể

Khái ni m:ệ
Truy n th ng là nh ng giá tr xã h i, hành vi, ề ố ữ ị ộ
cách ng x t ng đ i n đ nh,ứ ử ươ ố ổ ị
- đ c hình thành trong t p th s n xu t kinh ượ ậ ể ả ấ
doanh,
-

đ c l u gi và truy n đ t t th h này ượ ư ữ ề ạ ừ ế ệ
qua th h khác.ế ệ
5.4. Truyền thống tập thể

Vai trò c a truy n th ng t p th :ủ ề ố ậ ể
- Là ch t keo g n bó các thành viên trong t p ấ ắ ậ
th l i v i nhauể ạ ớ
- Duy trì các quan h xã h i, đ m b o cho s ệ ộ ả ả ự
n đ nh và phát tri n c a t p th .ổ ị ể ủ ậ ể
- Giáo d c nhân cách các thành viên trong t p ụ ậ
th , là “t m g ng” đ m i ng i noi theo.ể ấ ươ ể ọ ườ
- Góp ph n xây d ng nh ng chu n m c, ầ ự ữ ẩ ự
nh ng khuôn m u hành vi ng x cho các ữ ẫ ứ ử
thành viên trong t p thậ ể
5.4. Truyền thống tập thể

Khái ni m:ệ
Xung đ t là s bùng n nh ng mâu thu n ộ ự ổ ữ ẫ
trong t p th khi t p th gi i quy t m t v n ậ ể ậ ể ả ế ộ ấ
đ nào đó.ề

Ví d : ụ Xung đ t do mâu thu n v phân chia ộ ẫ ề
phúc l i, ti n l ng, ti n th ng; b t đ ng ợ ề ươ ề ưở ấ ồ
quan đi m cá nhân, l i s ng, tính cách…ể ố ố
5.5. Xung đột tâm lý trong tập thể

Các lo i xung đ tạ ộ :
-
Xung đ t n i tâmộ ộ
-

Xung đ t cá nhân v i cá nhânộ ớ
-
Xung đ t cá nhân v i t p thộ ớ ậ ể
-
Xung đ t t p th v i t p thộ ậ ể ớ ậ ể
5.5. Xung đột tâm lý trong tập thể

Nguyên nhân c a nh ng xung đ tủ ữ ộ :
-
Xung đ t do giao ti pộ ế
-
Xung đ t do t ch cộ ổ ứ
-
Xung đ t do s khác bi t cá nhânộ ự ệ
5.5. Xung đột tâm lý trong tập thể