1
CHƢƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH
KẾT QUẢ BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP THƢƠNG
MẠI
Đặc điểm hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp thƣơng mại
1.1.
Hoi là hothông phân phi hàng hóa
trên th ng buôn bán ca tng quc gia riêng bit, hoc gia các quc gia vi nhau.
Nc hoi trong tc, thc hi
chuyn hàng hóa t n xut, nhp khu tng. Hoi
có nhm ch yu sau:
i bao gn: Mua
hàng và bán hàng không qua khâu ch bii hình thái vt cht ca hàng.
i là các loi hàng hóa phân theo tng ngành hàng:
Hàng vt b u sn xut kinh doanh).
Hàng công ngh phm tiêu dùng.
c thc phm ch bin.
- c thc hic bán buôn
và bán lBán buôn là bán hàng hóa cho các t chc bán l, t chc kinh
doanh sn xut, dch v ho xut kh tip tn ca
hàng; bán l i tiêu dùng cui cùng.
- Bán buôn hàng hóa và bán l hàng hóa có th thc hin bng nhiu hình thc:
Bán thng, bán qua kho trc tip, g i lý, ký gi, bán tr góp, hàng
- T ch i có th theo mt trong các mô hình: T
chc bán buôn, t chc bán l, chuyên danh hoc kinh doanh tng hp, hoc chuyên
môi gi các công ty t chc: quy, ca hàng, công ty, tc
mi thành phn kinh t kinh doanh trong doanh nghii.
- i nói chung và hong nn
xut phát t m quan h i và th kinh doanh vi các b tìm
c giao dch, mua bán thích h li ích ln nht. Vì vy,
k i cn thc hiy
các nhim v cung ci qun lý.
2
Vai trò, nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong
1.2.
doanh nghiệp thƣơng mại.
Vai trò của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
1.2.1.
i vi các doanh nghip nói chung và doanh nghii nói riêng, t
chc công tác k nh kt qu bán hàng có vai trò thc s quan
trng, hn ch c s tht thoát hàng hóa, phát hic nhng hàng hóa chm luân
chuyn s liu mà k nh kt qu bán hàng cung cp cho doanh
nghip có bin pháp x lý thích hp nhy quá trình tun hoàn vn. Các s
liu mà k nh kt qu bán hàng cung cp giúp doanh nghip
nm bc m hoàn chnh v k toán bán hàng nh kt qu bán hàng t
ng thiu sót mi gia khâu mua, khâu d tr có bin
pháp khc phc kp thi.
T các s liu trên báo cáo tài chính mà k nh kt qu
bán hàng cung cc nc tình hình kinh doanh và tình hình tài chính ca
doanh nghip, t c hin chn lý kin kinh tng
thc có th kim tra vic chp hành v kinh t và thc hi i vi
c.
Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng.
1.2.2.
i vi doanh nghip nói chung và doanh nghii nói riêng, t chc
công tác k nh kt qu bán hàng có vai trò thc s quan trng,
nó qun lý và cung cp thông tin v tình hình bán hàng và hiu qu kinh doanh mà
doanh nghic. Bn cht ca k nh kt qu bán hàng là
thu nhn, x lý và cung cp thông tin v toàn b công tác bán hàng và kt qu ca hot
ng này. Vì vy mum bo thc hin và phát huy tt vai trò cng
nhu cu v qunh kt qu bán hàng thì k toán bán
nh kt qu bán hàng cn phi thc hin tt các nhim v sau:
Ghi chép, ph, kp thi v n ca tng loi hàng
hóa v mt giá tr và s ng.
Phân b hp lý chi phí thu mua cho s n cui k t
nh giá vn cui k.
Phn ánh kp thi khng hàng hóa bán, ghi nhn doanh thu bán hàng và các
ch tiêu liên quan khác ca khng hàng bán.
Qun lý cht ch tình hình bing và d tr kho hàng, phát hin x lý kp thi
hàng hóa ng.
La chn hàng m b chính
xác ca ch tiêu li nhu.
Thang Long University Library
3
Cung cp thông tin tng hp và thông tin cn thi phc v cho vic lp báo
cáo tài chính và công tác qun lý doanh nghip.
Theo dõi và thanh toán kp thi công n vi nhà cung cp và khách hàng có liên
quan ca t giao dch.
Khái niệm cơ bản về bán hàng và xác định kết quả bán hàng
1.3.
Bán hàng
1.3.1.
Bán hàng là khâu cui cùng trong toàn b n hàng hóa ca
doanh nghii, nhng nhng sn phm hu ích cho nhu cu xã hi.
Bán hàng là vic chuyn quyn s hu sn phm, hàng hóa gn vi phn li ích hoc
rng thc khách hàng thanh toán hoc chp nhn thanh
toán. Khon tin mà khách hàng thanh toán hoc chp nh
doanh nghinh kt qu bán hàng và kt qu hong kinh doanh.
Doanh thu bán hàng
1.3.2.
Doanh thu bán hàng là tng giá tr các li ích kinh t doanh nghic
trong k k toán, phát sinh t các hong sn xung ca
doanh nghip, góp phn ch s hu. Doanh thu bán hàng là tng s tin ghi
c trên các hng cung cp hàng hoá, dch v. Doanh thu
c ghi nhn ch khi giao dng thi tho u kin
sau:
Doanh nghin giao phn ln ri ro và li ích gn lin vi quyn s
hi mua.
Doanh nghip không còn nm gi quyn qu i s hu
hàng hoá hoc quyn kim soát hàng hoá.
i chc chn.
Doanh nghic hoc s c li ích kinh t t giao dch bán hàng.
n giao dch bán hàng.
Kết quả bán hàng
1.3.3.
Kết quả bán hàng (KQBH) là kt qu cui cùng v bán hàng hóa ca hot
ng kinh doanh ca doanh nghic th hin qua tình hình lãi hoc l. KQBH
là phn chênh lch gia doanh thu bán hàng thun vi giá vn hàng bán ra và chi phí
qun lý kinh doanh (QLKD) c phân b cho hàng bán ra. Vinh kt qu bán
c tin hành vào cui k ng là cui tháng, cui quý,
cu m kinh doanh và yêu cu qun lý ca tng doanh
nghip.
4
Kt qu
bán hàng
=
Doanh thu thu
-
Giá vn hàng
bán
-
Chi phí qun lý
kinh doanh
Các khoản giảm trừ doanh thu.
1.3.4.
Các khoản giảm trừ doanh thu tính doanh thu thun và kt qu kinh
doanh trong k k toán. Các khon gim tr doanh thu phc phn ánh, theo dõi
chi tit, riêng bit trên tài khon phù hp nhm cung cp thông tin k toán lp báo cáo
tài chính.
Các khon gim
tr doanh thu
=
CKTM, gim giá
hàng bán, hàng
bán b tr li
+
Thu xut khu,
thu
+
Thu GTGT
pháp trc tip)
- Chiết khấu thƣơng mại (CKTM) là khon tin chênh lch giá bán nh
niêm yt doanh nghim tr i mua hàng do vin
phm, hàng hóa, dch v vi khng ln theo tha thun v chit khi
ng kinh t mua bán hoc các cam kt mua, bán hàng.
- Giảm giá hàng bán là khon doanh nghip (bên bán) gim tr cho bên mua
ng hc bit vì lý do hàng bán b kém phm ch
cách, hoi hng kinh t.
- Hàng bán bị trả lại là s sn phm, hàng hóa doanh nghinh tiêu
th khách hàng tr li do vi phu ki
cam kt trong hng kinh t hoc theo chính sách bm
cht, sai quy cách, chng loi. Doanh thu hàng bán b tr li s u chnh gim doanh
thu bán hàng thc t tính ra doanh thu thun ca khng sn
ph.
- Thuế xuất khẩu là loi thu t c kinh t trc tip xut
khu hoc y thác xut khng chu thu xut khu là tt c hàng hóa, dch v
i vc ngoài khi xut khu ra khi lãnh th Vit Nam.
- Thuế tiêu thụ đặc biệt là loi thu a các doanh nghip
sn xut mt s mc bic không khuyn khích sn xut, cn hn
ch tiêu th vì không phc v thit thc cho nhu ci sng
np thu tiêu th c bit là tt c các t chc, cá nhân sn xut, nhp khu hàng hóa
và kinh doanh dch v thung chu thu tiêu th c bit.
- Thuế GTGT theo (phƣơng pháp trực tiếp)i vi các công ty kinh doanh
các m c tip, thì s thu GTGT ca
là mt khon gim tr doanh thu.
Thang Long University Library
5
Doanh thu thuần
1.3.5.
Doanh thu thuần là s tin chênh lch gia doanh thu bán hàng và các khon
gim tr tính kt qu kinh doanh ca doanh
nghip.
=
-
doanh thu
Giá vốn hàng bán
1.3.6.
Giá vốn hàng bán phn ánh giá tr gc ca hàng hóa, thành phm, dch v, lao
v c bán trong k nh doanh thu
ng thi giá tr hàng xuc phn ánh theo giá v xác
nh kt qu bán hàng.
Lãi gp
=
Doanh thu thun
Giá vn hàng bán
Chi phí quản lý kinh doanh
1.3.7.
Theo quy -BTC, chi phí qun lý kinh doanh (QLKD) bao
gm chi phí bán hàng và chi phí qun lý doanh nghip. Tng loc theo
dõi chi tit theo ni dung chi phí phù hp.
Chi phí bán hàng: phn ánh các chi phí thc t phát sinh trong quá trình bán sn
phm, hàng hóa, cung cp dch v bao gm các chi phí chào hàng, gii thiu sn
phm, qung cáo sn phm, hoa hng bán hàng, chi phí bo hành sn phm, hàng hóa,
chi n chuyn. Chi phí bán hàng bao gm:
Chi phí nhân viên: phn ánh các khon phi tr cho nhân viên bán hàng, nhân
n chuyn, bo qun sn phm ti
tin công, và các khon trích bo him xã hi, bo him y t, kinh phí
Chi phí vt liu bao bì: phn ánh các chi phí vt liu, bao bì xut dùng cho vic
gi gìn, tiêu th sn phm hàng hóa dch v t lin
phm, hàng hóa, chi phí vt liu nhiên liu dùng cho bo qun bc vác, vn
chuyn hàng hóa trong quá trình tiêu th, vt liu dùng cho sa cha, bo qun
phn bán hàng.
Chi phí dng c dùng: phn ánh chi phí v công c dng c phc v cho quá
trình tiêu th hàng hóa, sn phng c n tính toán,
n làm vi
6
Chi phí khn ánh chi phí kh b phn bán hàng
a hàng, b
Chi phí b phn ánh chi phí bo hành sn phm hàng hóa.
Chi phí dch v mua ngoài: các chi phí mua ngoài phc v
phí thuê sa chc v trc tip cho khâu bán hàng, tin thuê kho, thuê
bãi, tin thuê bc vác vn chuyn sn ph
Chi phí bng tin khác: chi phí tip khách b phn bán hàng, chi phí gii thiu,
qung cáo sn ph
Chi phí quản lý doanh nghiệp: là nhng khon
toàn b hong ca c doanh nghi c cho bt k hot
n lý, chi phí vt liu, chi phí kh
phí dch v mua ngoài s dng cho toàn doanh nghi
Chi phí nhân viên qun lý: phn ánh các khon phi tr cho cán b qun lý doanh
nghin ph cp, bo him xã hi, bo him y t, kinh phí
c, nhân viên qun lý các phòng, ban ca doanh
nghip.
Chi phí vt liu qun lý: phn ánh chi phí vt liu xut dùng cho công tác qun lý
doanh nghit liu s dng cho sa ch
công c, dng c
tác qun lý.
Chi phí kh n ánh chi phí kh
doanh nghia làm vic ca các phòng ban, kho tàng, vt kin trúc,
n vn ti truyn dn, máy móc thit b qu
Thu, phí và l phí: phn ánh chi phí thu, phí và l môn bài, tin
n phí và l phí khác.
Chi phí d phòng phn ánh các khon d phòng ph phòng phi
tr tính vào chi phí sn xut, kinh doanh ca doanh nghip.
Chi phí dch v mua ngoài: phn ánh các khon chi phí dch v mua ngoài phc
v cho công tác qun lý doanh nghip, các khon chi mua và s dng tài li
thut, bng sáng ch
Chi phí bng tin khác: phn ánh các chi phí khác thuc qun lý chung ca doanh
nghi i ngh tip khách, công tác phí
Thang Long University Library
7
Các phƣơng thức bán hàng
1.4.
Phƣơng thức bán buôn
1.4.1.
Bán buôn hàng hoá
Phƣơng thức bán buôn hàng hoá qua kho: Bán buôn hàng hoá qua kho là
c bán hàng bán phc xut t kho bo qun
ca doanh nghip. Bán buôn hàng hoá qua kho có th thc hii hai hình thc:
- Bán buôn hàng hoá qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Theo hình thc
này, bên mua c i din kho ca doanh nghig m nhn hàng. Doanh
nghii xut kho hàng hoá giao trc tii dii
din bên mua nh hàng, thanh toán tin hoc chp nhn nc xác
nh là tiêu th.
- Bán buôn hàng hoá qua kho theo hình thức chuyển hàng: Theo hình thc này,
vào hng kinh t t hot hàng, doanh nghi
mi xut kho hàng hoá, n vn ti ca mình hoê ngoài, chuyn
n kho ca bên mua hoc m nh trong hp
ng. Hàng hoá chuyn bán vn thuc quyn s hu ca doanh nghii.
Ch c bên mua kim nhn, thanh toán hoc chp nhn thanh toán thì s
hàng chuyn giao mc coi là tiêu thi bán mt quyn s hu v s ã
giao. Chi phí vn chuyn do doanh nghii chu hay bên mua chu là do s
tho thun t c gia hai bên. Nu doanh nghi i chu chi phí
vn chuyn, s c ghi vào chi phí bán hàng. Nu bên mua chu chi phí vn chuyn,
s phi thu tin ca bên mua.
Phƣơng thức bán buôn hàng hoá vận chuyển thẳng: c này,
doanh nghip i sau khi mua hàng, nh nhp kho
mà chuyn bán thng cho c này có th thc hin theo hai hình
thc:
- Bán buôn hàng hoá vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán bao gồm: bán
buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán theo hình thc trc tip (bán giao tay
ba) và theo hình thc g
8
+ Bán giao tay ba: doanh nghip sau khi mua hàng, giao trc tii din ca
bên mua ti bán. Sau khi giao nhi di
n hàng hoc chp nhc xác
nh là tiêu th.
+ Bán buôn vn chuyn thng theo hình thc chuyn hàng: doanh nghip sau khi
mua hàng, nhn vn ti ca mình hoc thuê ngoài vn
chuyn giao cho bên mua c tho thun. Hàng hoá chuyn
bán vn thuc quyn s hu ca doanh nghip. Khi nhc tin ca bên mua thanh
toán hoc giy báo cc hàng và chp nhn thanh toán thì hàng
hoá chuynh là tiêu th.
- Bán buôn hàng hoá vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán: Theo hình
thc này, doanh nghii ch là bên trung gian gia nhà cung cp và khách
ng hp này, t không phát sinh nghip v mua hàng hóa. Tùy
u kin ký kt hp hng mà doanh nghing khon tin hoa hng
do bên cung cp hoc bên mua tr.
Phƣơng thức bán lẻ
1.4.2.
Bán lẻ hàng hoá
sau:
- Hình thức bán lẻ thu tiền tập trung: Bán l thu tin tp trung là hình thc bán
hàng mà i nghip v thu tin ci mua và nghip v giao hàng
i mua. Mi quy hàng có mt nhân viên thu tin làm nhim v thu tin ca
khách, vic tích kê n nhn hàng quy hàng do
nhân viên bán hàng giao. Ht ca (hoc ht
c kim kê hàng hoá tn qu xác
nh s rong ngày, trong ca và lp báo cáo bán hàng. Nhân viên
thu tin làm giy np tin và np tin bán hàng cho th qu.
- Hình thức bán lẻ thu tiền trực tiếp: Theo hình thc này, nhân viên bán hàng
trc tip thu tin ca khách và giao hàng cho khách. Ht ca, ht ngày bán hàng, nhân
viên bán hàng làm giy np tin và np tin cho th qung thi, kim kê hàng hoá
tn qu nh s ng p báo cáo bán
hàng.
Thang Long University Library
9
- Hình thức bán lẻ tự phục vụ (tự chọn): Theo hình thc này, khách hàng t
chn ly hàng n bàn tính ti tính tin và thanh toán tin hàng. Nhân
viên thu tin kim hàng, tính tin, ln ca khách hàng.
Nhân viên bán hàng có trách nhim ng dn khách hàng và bo qun hàng hoá
quy (k) do mình ph trách. Hình thc áp dng ph bin các siêu th.
Gửi bán đại lý
1.4.3.
Hình thc gi lý bán hay ký gi hàng hoá: Gi lý bán hay ký gi hàng
hoá là hình thi giao hàng cho
i lý, ký g s này trc tip bán hàng. Bên nhi lý, ký gi s trc
tip bán hàng, thanh toán tin hàng ng hoa hi lý. S hàng chuyn
i lý, ký gi vn thuc quyn s hu ca doanh nghig
mn khi doanh nghi i lý, ký gi thanh toán tin
hay chp nhn thanh toán hoc thông báo v s c, doanh ngip mi
mt quyn s hu v s hàng này.
Bán hàng trả góp
1.4.4.
Theo hình thc tr tin mua hàng thành nhiu ln. Doanh
nghii, ngoài s ting còn thu thêm i
mua mt khon lãi do tr chi vi hình thc này, v thc chi bán ch mt
quyn s hi mua thanh toán ht tin hàng. Tuy nhiên, v mt hch toán,
i mua, hàng hoá bán tr c coi là tiêu th, bên bán ghi
nhn doanh thu.
Phƣơng pháp xác định trị giá hàng xuất kho.
1.5.
ói trên, giá vn hàng bán là tr giá vn hàng xut bán trong kì, c th
trong doanh nghi i tr giá vn hàng bán ca doanh nghi i
chính là tr giá mua ca hàng hóa cng vi chi phí mua hàng phân b cho hàng xut
trong k. Hàng hóa trong doanh nghii có th mua t nhiu ngun cung
cp khác nhau, thm mua khác nhau nên giá tr thc t ca chúng ti nhng thi
t kho cn tính giá thc t theo m
nh. Mi doanh nghii cn la chp
và nht quán.
Có 4 n kho:
c xuc (FIFO)
p sau xuc (LIFO)
c t
10
M hàng tu có nhm, m
nhnh. M tin cy ca tc vào nhu
cu qu c nghip v trang b công c tính toán,
n x lý thông tin ca doanh nghing th thuc vào yêu cu
bo qun, tính phc tp v chng loi, quy cách v s bing va
doanh nghip.
*c xuc (FIFO): c áp dng
da trên gi c hoc sn xuc xuc và
giá tr hàng xuc tính theo giá ca lô hàng nhc hoc sn xuc và
thc hin tun t c xut ra ht.
m: Có th c ngay tr giá vn hàng xut kho tng ln xut hàng, do
vm bo cung cp s liu kp thi cho k toán ghi chép các khâu ti
n lý. Tr giá vn hàng tn kho s i sát vi tr giá th ng ca
my ch tiêu hàng tn kho trên báo cáo k c t
m: Làm cho doanh thu hin ti không không phù hp vi nhng khon
chi phí hin tn tc to ra bi giá tr sn
phm vc t ng thi nu s ng, chng
loi mt hàng nhiu, phát sinh nhp xut liên tc dn nhng chi phí cho vic hch
ng s t nhiu.
u kin cn áp dng: Pp vi doanh nghip ít loi hàng
hóa, s ln nhp kho ít.
* p sau xu c (LIFO): a trên gi
nh là hàng nhp sau, sn xuc xuc, lt b
nhp. Tr giá mua thc t hàng xup sau. Tr giá
hàng tn kho cui k a nhng ln nhu tiên.
m: Va ln mua gn nhi sát vi
tr giá vn ca hàng thay th. Vic thc hi m bc yêu
cu ca nguyên tc phù hp doanh thu và chi phí trong k toán.
m: Tr giá vn ca hàng tn kho cui kì có th không sát vi giá th
ng ca hàng hóa.
u kin cn áp dng: Pu kin lm phát vì
p sau xuc nên giá vn hàng hóa sát vi
giá thc t trên th ng ti thm bán. Vì lm phát giá c c nên
khi xut theo LIFO chi phí giá vn phù hp vi thc t
* thc t : p kho
tng lô theo giá nào thì xut ra v
Thang Long University Library
11
m: Tuân th nguyên tc phù hp ca k toán, chi phí thc t phù hp vi
doanh thu thc t. Giá vn ca hàng xup vi doanh thu mà nó
to ra. Giá tr hàng tc phn ánh theo giá tr thc t ca nó.
m: Công vic phc ti hi th kho và k toán phi qun lý chi tit
tng lô hàng.
u kin áp dng: Vic áp di nhu kin kht
khe ch nhng doanh nghip kinh doanh có ít loi mt hàng, hàng tn kho có giá tr
ln, mt hàng nh và loi hàng tn kho nhn dic thì mi có th áp dng
n: ca hàng
xut bán theo giá tr trung bình ca tng loi hàng hóa tu k và nhp trong k.
giá vn hàng xuc tính theo công thc sau:
Tr giá thc t hàng
hoá xut kho
=
S ng hàng
hoá xut kho
x
bình quân
n g
kì d tr: n cui k mi
tính tr giá vn ca hàng xut kho trong kì. Tùy theo kì d tr ca doanh nghip áp
dng mà k toán hàng t vào giá mua, giá nhng hàng tu
kì và nh bình quân.
Gi bình
quân c k d tr
=
Giá tr tu k
+
Giá tr nhp
S ng tu k
+
S ng nhp
n, d làm, vic hch toán không ph thuc vào s ln nhp và
xut ca mi danh mc hàng hóa.
m: chính xác không cao. ng
kp thi thông tin k toán ngay ti thm phát sinh nghip v
u kin áp dng: Nên áp dng vi các doanh nghip phát sinh nhiu nghip v,
xut hàng hóa hoc các doanh nghip hnh k vì
s bin ng nhp xut cn cui kì mnh.
i ln nhp: Sau mi ln nhp hàng hoá, k
toán phnh li giá tr thc t ca hàng t bình quân.
bình quân sau mi ln nhnh theo công thc sau:
12
bình quân
sau mi ln nhp
=
Tr giá thc t hàng hóa tn
c khi nhp
+
Tr giá thc t hàng
hóa nhp
S ng hàng hóa tn
c khi nhp
+
S ng thc t hàng
hóa nhp
m: Vic tính giá hàng hóa xut kho kp thi.
m: Khng công vic tính toán nhiu, phc tp, tn công sc.
u kin áp dp vi nhng doanh nghip có ít danh
m hàng hóa, s ln nhp ca mi loi không nhiu.
Kế toán bán hàng.
1.6.
Chứng từ kế toán sử dụng
1.6.1.
Lut k ng t k toán là nhng giy t và vt mang tính phn
ánh nghip v kinh t ghi s k
C th trong doanh nghii, khi phát sinh nghip v bán hàng k toán phi
l chng t m b pháp lý hch toán. Các chng t s dng trong
bán hàng:
Phiu xut kho, phiu nhp kho, phiu thu, phiu chi
Biên bn vn chuyn vn phm hàng hóa
Bng kê bán l hàng hóa dch v
in, chng t c thù
Chng t tr hàng, tr tin tính thu
Biên bn kim nhn sn phm hàng hóa b tr li, phiu nhp hàng bán b tr li
Tài khoản kế toán sử dụng.
1.6.2.
Tài khoản 156 - Hàng hóa: Tài khon này s dc bán hàng
n qua kho
TK156 - Hàng hóa
- Tr giá mua, nhp kho ca hàng hóa
nhp kho trong kì.
- Tr giá hàng thuê gia công, ch bin
nhp kho.
- Chi phí thu mua hàng hóa.
- Tr giá hàng tn kho cui kì c ghi
nh).
- Tr giá thc t ca hàng xut kho trong
k.
- Tr giá vn hàng hóa xut tr li
bán, CKTM, gic
ng.
- Tr giá vn hàng tt
chuyn )
: Tr giá vn ca hàng tn cui kì
Thang Long University Library
13
Tài khoản 157 - Hàng gửi bán: Tài kho phn ánh s vn
ng ca hàng xuc gi bán.
TK 157 - Hàng gửi bán
- Tr giá hàng hóa gi bán cho khách
hoc gi lý
- Kt chuyn tr giá g
nh là tiêu th cui k
- Tr giá hàng hóa gc
khách hàng chp nhn thanh toán
- Tr giá hàng hóa gi bán b khách
hàng tr li
- Kt chuyn tr giá hàng hóa gi bán
nh là tiêu th u kì
: Tr giá hàng hóa gi bán cui kì
c chp nhn
Tài khoản 632 - Giá vốn hàng bán: Tài kho s dng hch toán giá vn
ca hàng xu.
TK 632 – Giá vốn hàng bán
Tr giá vn c
trong k.
Các khon hao ht mt mát ca hàng
tn kho sau khi tr phn bng.
Trích lp d phòng gim giá hàng tn
kho.
Tr giá vn ca hàng bán b tr li
trong k.
Kt chuyn giá vn ca hàng hóa tiêu
th trong k vào TK 911
TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Tài khon này phn ánh
doanh thu bán hàng và cung cp dch v ca doanh nghip trong mt k k toán ca
hong sn xut kinh doanh, c th trong doanh nghii t các giao dch
và các nghip v bán hàng: bán sn phm do doanh nghip sn xut ra, bán hàng hóa
mua vào và bng sn này có 4 tài khon cp 2:
TK 5111 Doanh thu bán hàng hóa
TK 5112 Doanh thu bán các thành phm
TK 5113 Doanh thu cung cp dch v
TK 5118 Doanh thu khác
14
TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
- S thu tiêu th c bit hoc thu
xut khu phi np tính trên doanh thu
bán hàng thc t ca sn phm, hàng hóa,
dch v
trong k k toán.
- S thu GTGT ca doanh nghip np
thu ng pháp trc tip.
- Doanh thu bán hàng tr li kt chuyn
cui k.
- Khon gim giá hàng bán kt chuyn
cui k.
- Khon chit kh i kt
chuyn cui k.
- Kt chuyn doanh thu thun vào TK
nh kt qu
- Doanh thu bán sn phm, hàng hóa,
bng sp dch v
ca doanh nghip thc hin trong k k
toán.
TK 521- Các khoản giảm trừ doanh thu: Tài khon này phn ánh các khon
phát sinh làm gim tr doanh thu mà doanh nghim tr ho cho
i mua hàng ng, gim giá hàng bán, hàng bán b tr
li). TK 521 có 3 TK cp 2:
TK 5211: Chit kh i (là các khon mà doanh nghip bán vi giá
tht cho khách hàng khi mua hàng vi s ng ln).
TK 5212: Hàng bán b tr li (là giá tr b
khách hàng tr li và t chi thanh toán s
TK 5213: Gim giá hàng bán (là khon gim tr cho khách hàng do hàng hóa
kém phm cht, sai quy cách, hoc lc hu).
TK 521 - Các khoản giảm trừ doanh thu
- S chit kh i, gim giá
hàng bán, hàng bán b tr l p
nhn thanh toán cho khách hàng
- Kt chuyn s chit khi,
gim giá hàng bán, hàng bán b tr li
sang tài khon 511, 512
Thang Long University Library
15
TK 611 - Mua hàng: Ch s dng vi doanh nghip h
kinh k.
TK 611 - Mua hàng
- Kt chuyn giá tr thc t hàng tn
u k
- Tr giá thc t hàng mua trong k
- Hàng bán b tr li
- Tr giá hàng hóa tn cui k
- Tr giá thc t hàng xut trong k
- Tr giá hàng hóa tr l i
c gim giá hoc chit khu
i
Phƣơng pháp kế toán
1.6.3.
1.6.3.1. K toán bán hàng ti các doanh nghip hch toán hàng tn kho theo
ng xuyên(KKTX).
Hch toán
phn ánh tình hình hin có, bim hàng tn kho mng xuyên,
liên tc trên các tài khon phn ánh tng loi, tng nhóm hàng t
này có th nh giá v s ng và giá tr hàng tn kho vào tng thm
khác nhau nu doanh nghip có nhu cu kim tra; nm bt, qun lý, hàng tn kho
ng xuyên, liên tc góp phu chnh nhanh chóng kp thi tình hình hong
kinh doanh ca doanh nghip; gim tình trng sai sót trong vic ghi chép qun lý. Bên
cnh nht s nh
khng ghi chép hàng ngày, tn thi gian, gây áp li làm công tác k
toán; phi m s k toán khác nhau vì khi có nghip v kinh t phát sinh k toán phi
m s ghi vào s các s sách k toán tr nên
công knh.
ng xuyên áp dng cho nh sn xut và các
doanh nghii kinh doanh mt hàng có giá tr l
n ng hàng nhiu s dn ng vn, kinh doanh không hiu qu. Vì vy
cn kim tra hàng tn kho mng xuyên.
Tùy thu u kin ho ng ca mi doanh nghip, công tác bán hàng
c thc hin theo nhic khác nhau. mc bán hàng khác
nhau, trình t h miêu t trình t hch
c bán hàng.
Tại doanh nghiệp hạch toán TGTGT theo phƣơng pháp khấu trừ:
16
- Bán buôn qua kho
1.1. toán bán hàng theo hình thc bán buôn qua kho
-
Doanh thu
bán hàng
Thu
GTGT
Gim tr
doanh thu
K/c doanh
thu thun
K/c giá vn
hàng bán
Ghi nhn giá
vn hàng bán
TK 111, 112, 131
TK 521
TK 3331
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 632
TK 157
Cui k K/c khon gim tr doanh thu
Thu
GTGT
TK 156
Ghi nhn giá
vn hàng bán
Xut kho gi bán
Thang Long University Library
17
- Bán buôn vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán
1.2. toán bán hàng theo hình thc bán buôn vn chuyn
thng có tham gia thanh toán
- Bán buôn vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán
1.3. toán bán hàng theo hình thc bán buôn vn chuyn
thng không tham gia thanh toán
TK 133
Thu Thu
GTGT GTGT
Mua hàng
gi bán
Doanh thu
bán hàng
Thu
GTGT
Gim tr
doanh thu
K/c doanh
thu thun
K/c giá vn
hàng bán
Ghi nhn
giá vn
TK 111, 112, 131
TK 521
TK 3331
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 632
TK 111,112, 331
K/c khon gim tr doanh thu
Thu
GTGT
TK 157
TK 133
Thu
GTGT
Giá vn hàng bán
giao tay ba trc tip
TK 111, 112,331
TK 642
TK 911
TK 511
TK 111, 112,131
Chi phí
môi gii
K/c chi phí
môi gii
K/c doanh
thu thun
Hoa hng
môi gii
TK 133
TK 3331
18
- Bán hàng trả chậm trả góp
1.4. toán bán hàng theo hình thc bán hàng tr chm tr
góp
- Bán hàng qua đại ký ký gửi
1.5. toán bán hàng theo hình thc gi lý bên giao
i lý
Doanh thu theo
giá tr ngay
K/c doanh thu thun
K/c giá vn
hàng bán
Ghi nhn giá
vn hàng bán
TK 111, 112
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 632
TK 156
Thu GTGT
TK 515
TK 3387
TK 131
Tng s
tin còn
phi thu
S tin
tr ln
u
Lãi tr góp
K/c DT
hot
ng tài
chính
Phân b
lãi tr
góp
Xut hàng
gi lý
Doanh thu
Thu
GTGT
Hoa hng
phi tr
K/c doanh
thu thun
K/c giá
vn hàng bán
Ghi nhn
giá vn
TK 111, 112, 131
TK 642
TK 133
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 632
TK 156
K/c chi phí qun lí kinh doanh
Thu
GTGT
TK 157
Thang Long University Library
19
1.6. toán bán hàng theo hình thc gi lý - Bên nhn
i lý
Các doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phƣơng pháp trực tiếp.
ng hp tính thu trc tip, quy trình hch toán các
nghip v gii vng hp tính thu u tr.
, giá tr hàng mua trong k và doanh
bao gm TGTGT. K cui k, thu u ra s c
nh là khon gim tr doanh thu. K toán h
N TK 511-Doanh thu bán hàng và cung cp dch v
Có TK 3331-Thu GTu ra phi np
1.6.3.2. K toán bán hàng t hch toán hàng t
kinh k
nh k không phng xuyên liên tc bing
hàng tn kho trên các tài khon k toán. K toán ch phn ánh giá tr hàng tu
k và cui k.
m gim nh kh ng công vic hch toán
chính xác v hàng hóa xut kho ph thuc vào chng
công tác qun lý t nh k c áp dng vi
nhng doanh nghip có chng loi vi nhiu quy cách mu mã khác
Hoa hi lý
ng
K/c
doanh thu thun
Tin hàng thu v phi
tr i lý
TK 111, 112, 131
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 331
Thu GTGT
TK 003 Hàng hóa nhn bán h
- Giá tr hàng
nhn t bên giao
i lý
- Giá tr
h
- Giá tr li
i lý
Thanh toán tii lý
20
nhau, tr giá thc xung xuyên. Mi bing hàng hóa không theo dõi,
phn ánh trên các tài khon hàng tn kho mà giá tr hàng hóa mua và nhc
phn ánh trên TK 611.
K toán doanh thu bán hàng và các khon gim tr doanh thu các doanh nghip
i hch toán hàng tn ánh
trên các tài khon 511 và tài khon gim tr doanh thu 521 vi trình t hch toán
các doanh nghii hàng tng
n
ngay ti th
Công thc tính giá tr hàng xut kho trong k theo công thc:
Tr giá hàng
hóa xut kho
=
Tr giá hàng hóa
tu k
+
Tng tr giá hàng hóa
mua vào trong k
-
Tr giá hàng hóa
tn kho cui k
TK 611 - Mua hàng
Tr giá thc t hàng hóa t u
k
Tr giá thc t hàng hóa mua vào
và nhp khác trong k
Tr giá thc t hàng hóa tn cui k
Tr giá thc t hàng xut trong k
Tr giá hàng hóa tr li bán
hoc gim giá, CKTM
Thang Long University Library
21
1.7. Hch toán tng hp k
Nội dung kế toán xác định kết quả bán hàng.
1.7.
Chứng từ kế toán sử dụng
1.7.1.
Phiu chi, Giy báo n ca ngân hàng
Bng thanh toán ti
Bng khu hao Tài sn c nh
Bng phân b chi phí tr c TK 241, 242
Phiu xut kho công c dng c
Các tài khoản sử dụng.
1.7.2.
TK 642 là tài kho phn ánh chi phí qun lý kinh doanh, bao gm 2 tài
khon cp 2:
TK 6421 - Chi phí bán hàng
TK 6422 - Chi phí qun lý doanh nghip
TK 111, 112, 331
TK 133
TK 111, 112, 331
K/c hàng tn kho cui k
K/c hàng tn
u k
K/c giá
vn hàng
bán
K/c tr giá vn hàng bán
TK 911
TK 632
TK 156, 157
TK 611
TK 156, 157
Mua hàng
Thu
GTGT
Tr li hàng mua,
Gim giá hàng mua,
ng
TK 133
Thu
GTGT
22
TK 642 - Chi phí quản lý kinh doanh
- Tp hp chi phí bán hàng và chi phí
qun lý doanh nghip thc t phát sinh
trong k
- Các khon ghi gim chi phí QLKD
- Kt chuyn chi phí QLKD
TK 911 là tài kho t qu bán hàng. TK 911 có th m chi
tit cho tng hong và sn phm.
TK 911 - Xác định kết quả kinh doanh
- Tr giá vn c
- Chi phí qun lý kinh doanh
- Chi phí tài chính
- Chi phí khác
- Chi phí thu TNDN
- K/c lãi sang TK 421
- Doanh thu thun t ho ng tiêu
th hàng hóa
- Doanh thu hong tài chính
- Thu nhp khác
- K/c l sang TK 421
Kế toán chi phí quản lý kinh doanh.
1.7.3.
Thang Long University Library
23
1.8. K toán chi phí qun lý kinh doanh
Chi phí dch v mua ngoài, chi
phí bng tin khác dùng cho b
phn qun lí doanh nghip
Thu GTGT
Chi phí vt liu, dng c xut
dùng cho b phn bán hàng,
qun lí doanh nghip
Phân b hoc chi phí
vào chi phí qun lí kinh doanh
Trích kh
bán hàng, qun lí doanh nghip
Ti cp và các khon
a b phn bán
hàng, qun lí doanh nghip
Trích lp qu d phòng tr cp
mt vic, d phòng phi tr
Trích lp d phòng
n ph
Hoàn nhp d phòng phi
Các khon gim chi phí
qun lí kinh doanh
Hoàn nhp d phòng phi
tr, tr cp mt vic
K/c chi phí
qun lý kinh doanh
TK 142, 242, 335
TK 152, 153, (611)
TK 1592
TK 351, 352
TK 334, 338
TK 214
TK 911
TK 352
TK 133
TK 642
TK 111, 112, 138
24
Kế toán xác định kết quả bán hàng
1.7.4.
K toán bán hàng là tng giá tr li ích kinh t doanh nghic trong k k
toán phát sinh t các hong sn xut, kinh doanh thông ng ca doanh nghip
góp phn ch s hu. Công thnh kt qu bán hàng:
Kt qu
bán hàng
=
Doanh thu thu
-
Giá vn hàng
bán
-
Chi phí qun lý
kinh doanh
=
-
doanh thu
1.9. Trình t hnh kt qu bán hàng
TK 632 TK 911 TK 511
K/c giá vn hàng bán trong kì K/c doanh thu thun
TK 642 TK 521
Các hình thức sổ kế toán sử dụng trong kế toán bán hàng và xác định kết
1.8.
quả bán hàng.
Theo quynh s - k toán doanh nghip va và nh
nh có 4 hình thc k toán sau:
Hình thc Nht ký chung
Hình thc nht ký - s cái
Hình thc chng t ghi s
Hình thc k toán trên máy tính
Vic vn dng hình thc s k toán nào là tùy thum hot
ng sn xut kinh doanh, yêu cu qu nghip v ca doanh nghip.
K/c chi phí QLKD
K/c các
khon
gim tr
doanh thu
Thang Long University Library
25
Trong 4 hình thc này, trong bài khóa lun em xin trình bày trình t ghi s k
nh kt qu bán hàng theo hình thc ghi s
1.10. Trình t ghi s k nh kt qu bán hàng theo
hình thc ghi s Nht ký chung.
Ghi chú: Nhp s liu hàng ngày
i chiu, kim tra
Ghi cui k
n: Tt c các nghip v kinh t phát sinh trên chng t k toán
u phi ghi vào s Nht ký chung theo trình t thi gian. Da vào s liu s
Nh vào s cái theo trình t nghip v phát sinh.
m: Mu s d thc hin, thun li cho công ving k
c dùng ph bin, thun tin cho ng dng tin hc và s dng máy
tính trong công tác k toán; có th tin hành ki i chiu mi thi
m trên s Nht kí chung và cung cp thông tin kp thi.
ng ghi chép nhiu
u kin áp dng: s dng cho hu ht các loi hình doanh nghip có quy mô
nh và va.
SỔ NHẬT KÝ CHUNG
SỔ CÁI
TK 156, 157, 511,521, 632, 642,…
Bi s phát sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
S Nhc
bit
S, th k toán chi tit
TK 156, 157, 511,
521,632, 642,…
Bng tng hp chi tit
Chng t k toán