1

Câu 1. Tư duy lý luận, tư duy biện chứng là gì ? Bình luận nhận định của Ph.Ăngghen: “Một dân tộc
muốn đứng vững trên đỉnh cao của khoa học thì không thể không có tư duy lý luận”… “Cứ mỗi lần
khoa học đạt được thành tựu mới thì triết học phải thay đổi hình thức tồn tại của chính mình”.
Tư duy là trình độ cao của quá trình nhận thức nẩy sinh trên cơ sở thực tiễn; đó là quá trình khái quát
hoá, trừu tượng hoá, mang tính tích cực, sáng tạo hướng sâu vào nhận thức bản chất, quy luật vận động và
phát triển của sự vật, hiện tượng bởi chủ thể nhận thức trên cơ sở thực tiễn mang tính lịch sử - xã hội cụ thể.
Lý luận là phạm trù dùng để chỉ hệ thống tri thức được khái quát hóa từ kinh nghiệm thực tiễn, phản ánh
mối liên hệ bản chất, tất nhiên mang tính quy luật của hiện thực khách quan, có vai trò hướng dẫn hoạt
động nhận thức cũng như thực tiễn của con người T vic tìm hiu v tư duy và lý luận, có th quan nim:
TDLL là tư duy ở cấp độ cao, dựa trên các công cụ là khái niệm, phạm trù, phán đoán, suy luận hướng tới
phân tích, tổng hợp, khái quát để tìm ra bản chất, quy luật của hiện thực khách quan; từ đó định hướng,
hướng dẫn hoạt động nhận thức và thực tiễn của con người ngày càng có kết quả cao hơn.
TDLL có hai mt gn liu vi nhau là nm
h thng tri thc tn ti dng khái nim, phm trù, quy lut v nh
c, thao tác lô gích ting tri thc, khái quát tri thc kinh nghi
i tri thc mi.
o 



 





 



§ 

o  :
§ 
§ 

- 



- 



* Bình luận câu nói của Engels:
- 

- 


-  


- 


2





Câu 2.1 : Anh/Chị hãy phân tích hoàn cảnh xuất hiện, nội dung và ý nghĩa triết học câu nói của
C.Mác: "Vũ khí của sự phê phán cố nhiên không thể thay thế được sự phê phán của vũ khí, lực lượng
vật chất chỉ có thể bị đánh đổ bằng lực lượng vật chất, nhưng lý luận cũng sẽ trở thành lực lượng vật
chất, một khi nó thâm nhập vào quần chúng"
-  
C.Mác - 


- 




 










Câu 2.2 : Dựa vào những yêu cầu của nguyên tắc thống nhất giữa thực tiễn và lý luận, phân tích câu
nói của Mác: “Vũ khí của sự phê phán cố nhiên không thể thay thế được sự phê phán của vũ khí, lực
lượng vật chất chỉ có thể bị đánh đổ bằng lực lượng vật chất, nhưng lý luận cũng sẽ trở thành lực
lượng vật chất, một khi nó thâm nhập vào quần chúng”.
Lý lun phc vn dng sáng to vào trong tu kin c th ca thc ti kp thi ch

o hong thc tin, lý lun phc kim nghim trong thc tin
-c xây d phc v cho hong thc tin, s phát trin ca LL
không tách ra khi TT mà bám sát TT, gi t ra.
-LL phi thông qua thc ti kim nghim tính chân lý ca nó.
- ra mng, bi ng dn, d báo hong TT, ci to th gii.
LL ch có sc mnh khi xâm nhp vào TT, vào hong ca i trong thc t.
Hong ci mun có hiu qu nht thit phng, nh ng
thc tin ci mi tr thành t giác, có hiu qu c mn. TT phc
ch o bi LL, vì LL có kh ng mnh ln pháp thc
hin. LL còn d c kh n các mi quan h thc tin, d c nhng ri ro có th
xy ra, nhng hn ch, nhng tht bi có th có trong quá trình hoy LL không ch giúp con
i hong có hiu qu mà còn:
-  khc phc nhng hn ch hiu bit ci.
-  c hong ci
-LL có vai trò giác ng mng ci.
-Liên kt các cá nhân thành cng, to thành sc mnh ci to t nhiên và xã hi.
T LL xây dng mô hình TT theo nhng ma quá trình hong, d báo các
din bin, các mi quan h, lng tin hành và nhng phát sinh ca nó trong quá trình phát tri phát
huy các nhân t tích cc, hn ch c nhng yu t tiêu cc. Vì vy có th nói r
m không nhng ca tính ph bin mà c tính hin thc trc tip.
Chính vì vng: “Vũ khí của sự phê phán cố nhiên không thể thay thế được sự
phê phán của vũ khí, lực lượng vật chất chỉ có thể bị đánh đổ bằng lực lượng vật chất, nhưng lý luận
cũng sẽ trở thành lực lượng vật chất, một khi nó thâm nhập vào quần chúng”.
3


Câu 3: Anh / Chị hãy giải thích câu nói của V.I.Lênin: “Có thể định nghĩa vắn tắt phép biện chứng là
học thuyết về sự thống nhất của các mặt đối lập. Như thế là nắm được hạt nhân của phép chứng,
nhưng điều đó đòi hỏi phải có những sự giải thích và sự phát triển thêm”


Câu 3 này là câu 5 trong file t


- PBC là h thng các nguyên lý, quy lut, phm trù chuyn hóa ln nhau phn ánh mi liên h và s vn
ng, phát trin ca th gii vt cht.
* Nguyên lý là nhng lum xut phát, nhng ch o ca mt hc thuyt hay lý lun mà tính
chân lý ca chúng là hin nhiên, không th hay không cn phi chn vi
thc tin và nhn thc v c mà hc thuyt hay lý lun ánh.
- Vi tính cách là mt hc thuyt trit hc xây dng dn: NL v mi
liên h ph bin và NL v s phát trin.
- NL v mi liên h ph bin: Khi khái quát t nhng biu hin c th ca MLH xc
khác nhau ca th gii, NL v mi liên h ph bin có n
+ Mi s vt, hing, quá trình trong th giu tn ti trong muôn vàn MLH ràng buc qua li
ln nhau.
+ Trong muôn vàn MLH chi phi s tn ti ca SV, HT, QT trong th gii có MLH ph bin. MLH
ph bin tn ti khách quan  ph bin, nó chi phi mt cách tng quát s a mi SV, HT, QT
trong th gii.
- NL v s phát trin: Khi khái quát t nhng biu hin c th ca s phát trin xc
khác nhau ca th gii, NL v s phát trin có n
+ Mi SV, HT trong th giu không ng
+ PT mang tính khách quan  ph bing vng tng hp tin lên t thn cao,
t n phc tp, t kém hoàn thin hoàn thin ca mt h thng vt cht do vic gii quyt
mâu thun, thc hic nhy v chng theo xu th ph nh ca ph nh.
* Quy lut: là nhng mi liên h khách quan, bn cht, tt nhiên, chung, lp li gia các s vt, hing
và chi phi s vng, phát trin ca chúng. PBCDV gm 3 quy lun sau:
1  QL thng nhu tranh ca các mi lp:
- Mi lp: SV là mt tp hp các yu t (thui nhau và vng. Kt
qu ca s u t to nên bn thân SV có mt s bii nht vài
yu t bic nhau. Nhng yu t c nhau (bên cnh nhng yu t ging hay khác nhau)
t ca các mi ln ti k.quan và ph bin.

- Thng nht ca các mi li nhau tu
kin, ti cho s tn ti cng nht nhau tc trong chúng cha nhng yu t ging
ng tn tng ngang nhau, tc s 
này tt yu s kéo theo s c li.
- u tranh cn ti trong s thng nhu tranh vi nhau,
tng qua lng bài tr, ph nh hay loi b ln nhau. Hình thc và m
u tranh c tiêu ln nhau là mt hình thc bit c
- Mâu thun BC, tc s thng nhu tranh cn ti k.quan ph bing
(MT bên trong  n  n; MT ch yu  MT th yu; MT trong t nhiên
 MT trong xã hi   ng lên bn thân s vt là ngun gng lc ca mi s
vng, phát trin xy ra trong th gii.
- Chuyn hóa ci quyt MTBC): s thng nhi gn lin vi s
nh ca SV; s u tranh mang tính tuyi gn lin vi s i ca SV. MTBC phát trin
ng vi quá trình thng nhn t m trng sang c th; còn s u tranh các
n t mc bình lng sang quyt lit t t hin các kh n hóa c
, mt trong kh n thành hin th thc hin quá trình chuyn
hóa. MTBC s c gii quy ph  bin thành cái khác. V
thc chuy  mi và c n
hóa thành mt cái th 
4

- Nd quy lung kg gin quá trình vng và phát trin
ca s vt. Mu trn t sinh thành (s xut hin cn hu
(s thng nhu tranh ci gii quyt (s chuyn hóa cc gii
quy     i vi nhng MTBC mi ng c
MTBC là ngun gc ca mi s vng và phát tri gii vt cht là t bn
thân nó.
-> Phép bin chi xem xét s thng nht ca các mi lp mt cách c th, xem xét nhng
mi quan h c thn cht ca s ng nht mang tính bin chng, s ng nht có chng
các yu t khác bit.

-> Nhn mnh tính cht quan trng ca s thng nht ca các mi lnh
a v phép bin ch n tt phép bin chng là hc thuyt v s thng nht
ca các mi l là nc ht nhân ca phép bin chi phi có
nhng s gii thích và mt s phát trin chng là s phát trin ca nó, các mi lp và
mâu thun - ht nhân ca phép bin chng.
2  QL chuyn hóa t nhi v ng dn nhi v chc li: Mu
ng s thng nht ging và cht. SV bu bng s i v ng mt cách liên
tc hay tim tin); nng ch m nút thì ch bn; khi
m nút thì cht s c nhy nhnh s xc
nhy làm cho cht thay mt bin; cht mi. Cht mi gây ra s
i v ng. S i v ng gây ra s i v cht và s i v cht gây ra s i
v a SV trong th gii.
3  QL ph nh ca ph nh: Mu liên h ln nhau và luôn vng phát trin. Phát trin là mt
chui các ln ph nh BC có gn lin vi vic gii quyt mâu thun và thc hic nhy v cht xy ra
 ni ti, k tha  tin lên. Qua mt s lt hia
 m ch ra khuynh ng phát trin xon c tin lên ca
mi SV trong th gii.

* Ngoài nhng nguyên lý và QL, PBC còn có sáu cp phm trù: cái riêng và các chung, nguyên nhân và kt
qu, tt nhiên và ngu nhiên, ni dung và hình thc, bn cht và hing, kh in thc.




Câu 3 :

 V.I. Lê nin viết “ Có thể định nghĩa vắn tắt phép biện chứng là học thuyết về sự
thống nhất của các mặt đối lập. Như thế là nắm được hạt nhân của phép biện chứng, nhưng điều đó
đòi hỏi phải có những giải thích và một sự phát triển thêm”.
1.                   

 



 









              

5



n




 






 







 



V.I. Lênin viết


 


.
               

m


 







                  






*Câu 4: Anh ( chị) hảy phân tích cơ sở lý luận, nêu ra các yêu cầu phương pháp luận của nguyên tắc
khách quan của chủ nghĩa duy vật biện chứng. Đảng Cộng Sản Việt Nam đã vận dụng như thế nào
vào quá trình phát triển KH và Cnghe ở nước ta hnay?

6

Câu 4: Anh ( chị) hảy phân tích cơ sở lý luận, nêu ra các yêu cầu phương pháp luận của nguyên tắc
khách quan của chủ nghĩa duy vật biện chứng. Đảng Cộng Sản Việt Nam đã vận dụng như thế nào
vào sự nghiệp cách mạng hiện nay ở nước ta?
 lý lun :
Nguyên tc xây dng da trên ni dung ca nguyên lý v tính thng
nht vt cht ca th gii. Yêu cu ca nguyên tc tóm tn thc khách th i
ng ), s vt,hing tn ti trong hin thc  ch th i nm bt, tái hin nó trong chính nó
c thêm hay bt mt cách tùy tin .
- Vt cht cht tn tn và  man phát trin nhnh ca mình
nó mi sn ánh th gii vt cht, nên trong quá trình nhn thng ta
c xut phát t  ý kin ch quan ca chúng ta v ng.mà phi xut phát t chính
bng, t bn cht c
ng tha mãn m ch quan hay mi rút
ra nh t ng, tái tng- cái lôgíc phát trin ci


- Toàn b  thuc bn cht ca s vt, hic gói ghém trong s tìm kim, chn
la, s dng nhng, cách thn thâm nhp hu hi gia s
v thu n cho s vt, hing m vi chính
t ra cho ch th mt tình th kh  bit chc chn nh
ca chúng ta v t là khách quan, là phù hp vi bn thân s vt? Nguyên tc
b sung thêm yêu cng sáng to ca ch th và nguyên tng .
- Gii t nhiên và xã hi không bao gi t  bn cht ca mình ra thành các hin
i không phi ch nhn thc nhng cái gì bc l c ch th phn ánh khách th
t chnh th, ch th  không b sung nhng yu t ch  xut các gi
thuy u nh không mang tính bin chng, s
không th hin bn tính sáng tng ca chính mình. Yêu c
ng sáng to ca ch th i ch th i bii, thm chí ci t tìm ra bn cht
ca nó. Nhng bii, ci t i tùy tin, mà là nhng bii và ci to
ng phù hp quy lut ca hin thc thuc nghiên cu .
- Yêu ct quan trng trong nhn thc các hing thui
sng xã hng nghiên cu bao gm cái vt cht và cái tinh thn chy nhng cái ch quan,
nhng và luôn chu s ng ca các lng t phát ca t nhiên ln lng t giác ( ý
chí,li ích, mng, khách th 
quyn cht vào ch th ng h thng nhng mi liên h chng ch  n phi c th hóa
nguyên tc khách quan trong xem xét các hing xã hi, tc là phi kt hp nó vi các yêu cu phát huy
ng, sáng to ca ch th và nguyên tc khách quan
trong xem xét không ch bao hàm yêu cu xut phát t ng, t nhng quy lut vng và phát
trin cc thêm bt tùy tin ch quan, mà nó còn phi bit phân bit nhng quan h vt cht
vi nhng quan h ng, các nhân t khách quan vi các nhân t ch quan, tha nhn các quan h vt
cht khách quan tn ti xã hi là nhân t quynh.còn nhng hing tinh thnh
bi sng vt cht ci và các quan h kinh t ca hc li tn
ti xã hi. Phi coi xã hi là mt là m sng tn ti và phát trin không ngng ch không phi là cái
t thành mt cách máy móc. Phân tích mt cách khách quan nhng quan h sn xut cu thành mt
hình thái kinh t xã hi nhnh và cn phi nghiên cu nhng quy lut vn hành và phát trin ca hình thái
xã h

- Khi nhn thc các hing xã hi chúng ta phi chú trn m c nhn thc
ca các lng xã hi vi vic gii quyt các v xã hi vng phát trin ca các
hing xã hi vi vi ng cách gii
quyng là nhng cách gii quyt thuc v các lng xã hi bing
trên lng ca giai cp tiên tin, ca nhng lng cách mng ca thy tính khách
quan trong xem xét các hing xã hi nht quán vi nguyên tng. Ving nguyên tc
này d dn vi phm yêu cu ca nguyên tc khách quan trong xem xét, d bin nó thành ch 
khách quan, cn tr vic nhn thn các hing xã hi phc tp.
+ Nhng yêu cn ca nguyên tc khách quan trong xem xét :
7

Nguyên tc khách quan trong xem xét có mi liên h mt thit vi các nguyên tc khác ca lôgíc
bin chng. Nó th hin  yêu cu c th sau :
 Trong hoạt động nhận thức :
Ch th phi :
Một là : Xuất phát từ hiện thực khách quan, tái hiện lại nó như nó vốn có mà khôngc tùy tin
ng nhnh ch quan .
Hai là : Phải biết phát huy tính năng động, sáng tạo của chủ thể, đưa ra các giả thuyt khoa hc
có giá tr v khách thng thi bit cách tin hành kim chng các gi tuyng thc nghim
 Trong hoạt động thực tiễn :
Ch th phi :
Một là : Xuất phát từ hiện thực khách quan, phát hiện ra những quy luật chi phối nó.
Hai là : Dựa trên các quy luật khách quan đó, chúng ta vạch ra các mục tiêu, kế hach, tìm kim
các bi t chc thc hin. Kp thu chnh, un nng hng ca con 
theo li ích và mt ra .
ng, sáng to ca ý thc, tình cm, ý chí, lý trí
c là phát huy vai trò nhân t i trong hng nhn thc và hng thc tin ci to hin
th th gii .
ng Cng Sn Vin d nào vào s nghip cách mng của Việt Nam :
Phi tôn trng hin thc khách quan, tôn trng vai trò quynh ca vt cht. Cụ thể là :

- Xut phát t hin thc khách quan cc, ca th hng li, chin
c nhm xây dng và phát tric .
- Bit tìm kim, khai thác và s dng nhng lng vt ch hin thng li, chic,
c nhm xây dng và phát tric .
- Coi cách mng là s nghip ca qut tòan dân tng lc ch y
phát tric. Bit kt hp hài hòa các li ích khác nhau ( li ích kinh t, li ích chính tr, li ích vt
cht, li ích tinh thn, li ích cá nhân, li ích tp th, li ích xã hng lc mnh m y
công cui mi .
- ng ta rút ra nhng bài hc kinh nghim t nhng sai lm, tht bi mng ta kt lun
ng li, ch ng phi xut phát t thc t, tôn trng quy lu
Bing, sáng to ca ý thc, phát huy vai trò ca các yu t ch quan ( tri thc,
tình cc phát huy vai trò nhân t i trong hng nhn thc và thc tin :
- Coi s thng nht gia tình c( nhit tình cách mc, ý chí quc
( kinh nghim dc và gi c, hiu bit khoa hng lc tinh thy công cui
mi. Chng l  li, trì tr, ch bit làm theo cách c mà không bim làm theo cái mi, bit
c, ý chí qui ph bin tri thc khoa hc, công ngh hi
o cán bng viên và nhân dân, bio và bng nhân tài.
- Coi try mnh giáo dc bit là giáo dc ch Lênin
ng H i Vit Nam chúng ta. Phi mn
c ht là ch i và  i  Vit Nam.
- Kiên quyt khc pha tái din bnh ch quan , duy ý chí,lng gin
i theo nguyn vng ch quan ng mà bt chp quy lung tình hình
thc t.


*Câu 5: Phân tích CS lý luận và yêu cầu pp luận của ngtac toàn diện của phép biện chứng duy vật.
ĐCSVN vận dụng ngtac này ntn vào quá trình ptrien KH và CN ở nước ta hiện nay
Biến thể có thể tham khảo thêm câu 6 cuốn sách em đưa mấy anh chị photo hôm bữa

Câu 5: Lý luận? Phương pháp? Anh ( chị) hãy nêu những yêu cầu phương pháp luận và phân tích cơ

sở lý luận của nguyên tắc toàn diện.Việc tuân thủ nguyên tắc toàn diện sẽ khắc phục được những hạn
chế gì trong hoạt động nhận thức và trong hoạt động thực tiễn.
7.1 Anh ( chị) hãy nêu những yêu cầu phương pháp luận và phân tích cơ sở lý luận của nguyên tắc
toàn diện
n: Là hc thuyt (lý lun) v ch ra cách thc xây dng và
ngh thut vn dg pháp lu   t h th m,
8

nguyên tc xut phát, nhng cách th thc hin hong nhn thc và hong thc tin ca
i.
 lý lun ca nguyên tc toàn din là ni dung nguyên lý v mi liên h ph bin.
Mi liên h ph bin là mi liên h gia các mt (thui lp tn ti trong mi s vt, trong m
vc hin thc.
Mi liên h mang tính khách quan và ph bin. Nó chi phi tng quát s vng, phát trin ca mi s
vt, quá trình xãy ra trong th ging nghiên cu ca phép bin chng.
Mi liên h ph bic nhn thc trong các phm trù bin chi liên h gia: mi lp- mt
i lp; cht   cái mi; cái riêng- cái chung; nguyên nhân- kt qu; ni dung  hình thc; bn
cht- hing; tt nhiên- ngu nhiên; kh  hin thc.
Ni dung nguyên lý:
 Mi s vt, hing trong th giu tn ti trong muôn vàn mi liên h ràng buc ln nhau.
 Trong muôn vàn mi liên h chi phi s tn ti ca chúng có nhng mi liên h ph bin
 Mi liên h ph bin tn ti khách quan, ph bin; chúng chi phi mt cách tng quát quá trình vn
ng, phát trin ca mi s vt hing xãy ra trong th gii.
Nhng yêu cn ca nguyên tc toàn din:
Trong hong nhn thc ch th phi:
- Tìm hiu, phát hin càng nhiu mi liên h, quan h (hay nhm, tính cht, yu t, m
i s tn ti ca bn thân s vt càng tt
- Phân lo nh nhng mi liên h, quan h (hay nhm, tính cht, yu t, m
n, tt nhiên, nh ; còn nhng mi liên h, quan h (hay nhm,
tính cht, yu t, mn, ngu nhiên, không 

- Da trên nhng mi liên h, quan h (hay nhm, tính cht, yu t, m
bn, tt nhiên,  lý gic nhng mi liên h, quan h ((hay nhm, tính
cht, yu t, mng mt hình nh v s v thng nht các mi liên
h, quan h (hay nhm, tính cht, yu t, mn ra quy lut (bn cht) ca nó.
Trong hong thc tin ch th phi:
- a tng mi liên h, quan h (hay nhm, tính cht, yu t, m
chi phi s vt.
- Thông qua hong thc tin, s dng b nhiu công cn, bin pháp thích hp
c ht là nhng công cn, bin pháp vt ch bii nhng mi liên h,
quan h (hay nhm, tính cht, yu t, m bii nhng mi liên h, quan h (hay
nhm, tính cht, yu t, ma bn thân s vc bit là nhng mi liên h, quan
h n, tt nhiên, quan tra nó.
- Nm vng s chuyn hóa các mi liên h, quan h (hay nh  m, tính cht, yu t,
ma bn thân s vt; kp thi s dng các công cn, bin pháp b  phát
huy hay hn ch hay hn ch s ng ca chúng, nhm lèo lái s vt vng, phát trin theo
t và hp li ích ca chúng ta.
- Quán trit và vn dng sáng to nguyên tc toàn din s giúp ch th khc phc ch 
phin din, ch t trung, ch y bing thc tin và nhn thc ca
chính mình.
+ Ch n din là cách xem xét ch thy mt mt, mt mi quan h, tính ch
không thc nhiu mt, nhiu mi quan h, nhiu tính cht ca s vt.
+ Ch t trung là cách xem xét ch n nhiu mt, nhiu mi liên h ca s vt ch
c mt bn cht, không thy c mi liên h n ca s v
nhau, kt hp chúng mt cách vô nguyên tc, tùy tin.
+ Ch y bin vn, cái ch
yu vi cái th yc li nhc mi ích ca mình mt cách tinh vi.
- Trong xã hi nguyên tc toàn dii chúng ta không ch liên h nhn thc vi nhn thc mà
còn liên h nhn thc vi cuc sng; phn li ích ca các ch th (các cá nhân hay giai
tng) khác nhau trong xã hi và bit phân bin (sng còn) và l
bn (sng còn) và ln; phi bit phát huy (hay hn ch) mi tin

lc t khc hong xã hi (kinh t, chính trt các thành phn kinh t
khác, t các t chc, chính tr xã h , bing thích hp mà
9

không sa vào ch u, tc không thc trng tâm ct lõi trong
cuc sng vô cùng phc tp.
7.2 Việc tuân thủ nguyên tắc toàn diện sẽ khắc phục được những hạn chế gì trong hoạt động nhận
thức và trong hoạt động thực tiễn.
Vic quán trit và vn dng sáng to nguyên tc toàn din s giúp chúng ta khc phc ch
n din, ch t trung, ch y bing thc tin và nhn thc ca
chính mình.
Ch n din là cách xem xét ch thy mt mt, mt mi quan h, tính ch
thc nhiu mt, nhiu mi quan h, nhiu tính cht ca s vng xem xét dàn tri, lit kê nhng
nh khác nhau ca s vt hay hing mà không làm ni bn, cái quan trng nht ca
s vt hay hi
Ch t trung là cách xem xét ch n nhiu mt, nhiu mi liên h ca s vng
c mt bn cht, không thc mi liên h n ca s vt
hp chúng mt cách vô nguyên tc, tùy tit lc khi cn phi có quyn.
Ch y bin vn, cái ch yu
vi cái th yc li nhc mi ích ca mình mt cách tinh vi.
i sng xã hi, nguyên tc toàn din có vai trò cc k quan tri chúng ta không ch liên
h nhn thc vi nhn thc mà cn phi liên h nhn thc vi thc tin cuc sng, phn li ích ca
các ch th (các cá nhân hay các giai tng) khác nhau trong xã hi và bit phân bin
(sng còn) và ln, phi bit phát huy hay hn ch mi tin lc t khp các
c hong xã hi (kinh t, chính tr các thành phn kinh t, t các t chc chính tr -
xã h , bing thích hp mà không sa vào ch 
u, tc không thc trng tâm, tru ct lõi trong cuc sng vô cùng phc tp.

* Câu 6: Phân tích cơ sở lý luận và yêu cầu pp luận của ngtac phát triển của phép BCDV.
ĐCSVN vận dụng ngtac này ntn vào quá trình ptrien KHCN ở nước ta hiện nay

Ý 1 nằm ở câu 7 cuốn sách em đưa mấy anh chị photo hôm bữa
v Khái niệm phát triển:
Khái niệm phát triển dùng để chỉ quá trình vận động tiến lên từ thấp lên cao, từ kém hoàn thiện đến hoàn
thiện hơn của sự vật. Nguồn gốc của sự phát triển nằm ngay trong bản thân sự vật. Đó là mâu thuẫn trong
bản thân sự vật. Qua trình giải quyết liên tục những mâu thuẫn đó quy định sự vận động, phát triển của sự
vật.
v Tính chất của sự phát triển:
Phát triển mang tính khách quan – nghĩa là, phát triển của sự vật là tự thân, nguồn gốc của sự phát triển
nằm ngay trong sự vật, không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người, chỉ phụ thuộc vào mâu thuẫn
bên trong sự vật.
Phát triển mang tính phổ biến – phát triển diễn ra cả trong tự nhiên, xã hộui và tư duy, diễn ra ở mọi lúc,
mọi nơi.
Phát triển mang tính đa dạng, phong phú – tức là, tùy thuộc vào hình thức tồn tại cụ thể khác nhau. Trong
xã hội, phát triển thể hiện ở khả năng chinh phục tự nhiên, cải tạo xã hội phục vụ con người. Trong tư duy
phát triển thể hiện ở việc nhận thức vấn đề gì đó ngày càng đầy đủ hơn, đúng đắn hơn.
v Ý nghĩa phương pháp luận:
Từ nguyên lý về sự phát triển rút ra những ý nghĩa phương pháp luận: xây dựng quan điểm phát triển:
Khi nhận thức sự vật phải nhận thức nó trong sự vận động, phát triển, không nhìn nhận sự vật đứng im, chết
cứng, không vận động, không phát triển.
Quan điểm phát triển đòi hỏi phải chống lại quan điểm bảo thủ, trì trệ định kiến, đối lập với sự phát triển.
Câu 6: Phân tích nội dung của nguyên lý về sự phát triển và rút ra ý nghĩa phương pháp luận
-



.



10




.
-





.
-



       
.
-






.
-
,
k.




. Quan
.

* Câu 7: Phân tích cơ sở lý luận và yêu cầu pp luận của ngtac lịch sử - cụ thể của phép BCDV.
ĐCSVN vận dụng ngtac này ntn vào quá trình ptrien KHCN ở nước ta hiện nay

Câu 7: Cơ sở nào để khẳng định nguyên tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) là “linh hồn” phương pháp luận
của triết học Mác – Lênin? Nêu những yêu cầu cơ bản của nguyên tắc LSCT. Đảng vận dụng
a/ - Cơ sở khẳng định nguyên tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) là “linh hồn” phương pháp luận của
triết học Mác – Lênin
- Trit hc Mác-Lênin k tha và phát trin nhng thành tu quan trng nht ct hc trong
lch s nhân lai.
- Trit hc Mác-Lênin xem xét lch s xut phát t i và cho ri là sn phm ca
lch s.
b/- Những yêu cầu cơ bản của nguyên tắc LS-CT
1. Trong hong nhn thc, ch th phi tìm hiu quá trình hình thành, tn ti và phát trin c
th ca nhng s vt c th trong nhu kin, hoàn cnh c th. 
- Phi bit s vn t nào, trong nhu kin, hoàn cnh nào, b
chi phi bi nhng quy lut nào;
- Hin gi s vn t nào trong nhu kin, hoàn cnh ra sao, do nhng
quy lut nào chi phi;
-  i nm bc s vt có th s phi tn t nào (trên nh
b
11

2. Trong hong thc tin, ch th phi xây dc nhi sách c th, áp dng cho
nhng s vt c thn ti trong nhu kin, hoàn cnh, quan h c th mà không nên áp dng
nhng khuôn mu chung chung cho bt c s vt nào, trong bt k u kin, hoàn cnh, quan h nào.
3. Nguyên tc LS-ng trong nhi v theo quan

t hing nht hin trong lch s  nào, nhng hi
tri qua nhn phát trin ch ym ca s phát tri xem xét
hi thành th 
c LS-i hi phi phân tích s vt c th trong nhng tình hình c
th  thc:
- S v) tn ti thông qua nhng chng nào; th hin qua nh nào;
) thc hin nhc nh to nên nhng chng mi nào?
- S v) b ng bi nhng mâu thun nào; nhng mâu thum
  n s vng, phát trin ca s vt?
- S v) tri qua nhng ln ph nh bin ch
s) phi m) xut hin?
- Trong mi quan h vi nhng s vt khác, nhc coi là nhng cái riêng hay cái
c thù / cái ph binh nhau, chuyn hóa ln nhau
 nào?
- Bn cht ca s vc th hin qua nhng hing nào; hing nào ch là
gi ng, hi
- Ni dung ca s v) tn ti thông qua nhng hình thc nào; hình
thc nào phù hp vi ni dung ca s vt, hình thc nào không phù hp vi ni dung, cái gì làm cho ni
dung ca s vt bii?
- Trong bn thân s vt, hin thc là gì; hin th) ny sinh ra nhng kh
i kh u kin c th  tt yu hin thc hóa ra sao?
4. Nguyên tc LS-i chúng ta phc các s kin xy ra trong nghiên cu khoa
hc hay các bin c xy ra trong các tin trình lch s nhân loi.
Tuy nhiên, nó không cho phép chúng ta kt hp các s kin khoa hng cái ngu nhiên
thun túy ca t nhiên hay mô t các bin c lch s ng cái vn v ca xã h
hi chúng ta phi tái hin chúng, mô t  vc cái tt yu lô gích, cái chung (quy
lut, bn cht) ca chúng, ch c nhng trt t nhân qu nh chúng.
Nguyên t i chúng ta phi xây d c bc tranh khoa hc v th gi 
chúng ta nhn thc tính muôn v ca t nhiên, tính phong phú ca lch s trong s thng nht.
5. Nguyên tc LS-c các lãnh t ca giai cp vô sn vn dng: Xut phát t tình hình

c th ca CNTB  n tic quyn, t do cnh tranh mà C. Mác cho rng, cách mng XHCN ch
có th thng li  tt c c TBCN tiên tin.
Sang th k        c quy  quc ch   n dng
nguyên tc này vào xem xét tình hình th gii lúc này có nhng thai ln kt
lun là: cách mng XHCN ch có th thng li  c,  khâu yu nht ca CNTB.
ng CS Ving CS Trung Qut và vn dng sáng to nguyên tc này
vào thc tin cách mng mc  xây dng cho quc gia mình mt con 
Vn dng nguyên tc LS-CT, t a ch
xây d      ng li xây dng nn kinh t th  y mnh công
nghip hóa, hin lng sn xung thi xây dng quan h sn xut phù
h ni lng thi tranh th ngun lc bên ngoài và ch ng
hi nhp kinh t quc t  phát trin nhanh, có hiu qu và bn vng; thc hing kinh t n
vi phát tric ci thii sng vt cht và tinh thn ca nhân dân, thc hin tin b
và công bng xã hi, bo v và ci thing; kt hp phát trin kinh t - xã hi vng an
ninh, quc phòng; bo v và xây dng h thng chính tr vng mnh.

*Câu 8: : Phân tích cơ sở lý luận và yêu cầu pp luận của ngtac thống nhất giữa lý luận và thực tiễn.
ĐCSVN vận dụng ngtac này ntn vào quá trình ptrien KHCN ở nước ta hiện nay

Câu 8 : Lý luận? thực tiễn? Anh / chị hãy phân tích những yêu cầu cơ bản của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn.
12

1. Phạm trù thực tiễn
Thc tin là hong vt chch s xã hi, nhm ci to t nhin và xã
hi. Phc tit trong nhng phm trù nn tn ca trit hc Mác- Lê nin nói chung
và lý lun nhn thc mácxít nói riêng.
1.1. Thc tin là mt hong vt cht
Trong hong vt chi s dn, công c, sc mnh vt cht c tác
ng vào t nhiên, xã hi nhm ci ti, bii chúng phù hp vi nhu cu ct quá trình

a ch th và khách th ch th ng vào vic ci to khách th. Cho nên thc tin
tr thành khâu trung gian ni lin ý thi vi th gii bên ngoài.
1.2. Hot động thực tiễn có mục đích
1.2.1 Hong thc tin là bn cht ci.
1.2.2 ng vt ch hong theo b phù hp vi th gii bên ngoài mt cách th ng. Con
i ch ng thích nghi vi th gii bên ngoài bng cách ci to th gii tho mãn theo nhu cu
ca mình.
1.2.3 Khi hong thc ti t hiu qu i to ra nhng vt phm không có sn trong t
ng công c, và s dng chúng.
1.3. Thc tiễn có tính chất lịch sử xã hội
1.3.1  và hình thc hong thc tin khác nhau ca xã hi.
1.3.2 Hong thc tin không th c tin hành không ch mt vài cá nhân mà là tòan xã hi
1.4. Các dng cơ bản và không cơ bản của thực tiễn
1.4.1. Dạng cơ bản:
 Hoạt động sản xuất vật chất – là một dạng họat động nguyên thủy và cơ bản và nó quyết định
sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người.
 Hoạt động chính trị xã hội nhằm cải tạo, biến đổi xã hội, phát triển các quan hệ xã hội, chế độ
xã hội.
 Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phát triển của cuộc cách mạng khoa hc k
thut hii.
1.4.2. Dạng không cơ bản: là nhng hc hình thành và phát trin t nhng dn, chúng
là dng thc tin phái sinh. Ví d: hng trong mt s c, ngh thut, giáo
d
2. Phạm trù “lý luận”
2.1. Lý lun là h thng nhng tri thc khái quát t thc tin, phn ánh nhng mi liên h bn cht
bn cht, nhng quy lut ca các s vt hing.
2.2. Lý lu  cht so vi kinh nghi tng kt kinh nghim lý lun
c hình thành, không t t buc mi lý luu xut phát t kinh nghim.
Mun hình thành lý lun, i phi thông qua quá trình nhn thc kinh nghim. Trong quá
trình nhn th nhn thc kinh nghin nhn thc kinh nghim

khoa hc.
2.3. Chn ca lý lun là phn ánh hin thc khách quan và chháp lun ch
o hong thc tin và hong nhn thc ci
2.4. Lý lun có hai c khác nhau, c lý lun ngành và c lý lun trit hc ( tùy vào phm vi
phn ánh ca nó và vai trò cn).

3. Những yêu cầu cơ bản của nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn
3.1. Thc tin và lý lun có mi quan h bin chng cho nhau. Thc ting lc, là mc
n ca lý lun. Lý lun hình thành, phát trin phi xut phát t thc ting
c yêu cu thc tin.
3.1.1  c ti ca lý lui nhn thc gii t u tiên bng
hong thc tin . S ng ci buc gii t nhiên bc l nhng thuc tính, quy lut
 t i có kinh nghim. Quá trình phân tích, tng hp, khái quát kinh nghim thành mt
môn khoa hc lý lun. Thc ti ra nhng v mà lý lun phi tr li.
3.1.2 Thc ting lc ca lý lun. Qua hot thc tin luôn ny sinh nhng v i lý lun phi
hoàn thi bao quát và gii quyt tt các v do thc tiu này càng làm
cho lý lu, phong phú và sâu s.
13

3.1.3 Thc tin là ma lý lun. Không có thc tin thì lý lun không th i l
tha mãn nhu ci và qua thc tin hoàn thành
c ma mình. Lý lung dn ch o thc tin làm cho thc tin ngày càng hiu qu

3.1.4 Thc tin là tiêu chun chân lý ca lý lun: Lý lun ch c coi là chân lý khi nó phù hp vi thc
tin khách quan mà nó phng thc thc tin kim nghim. Thông qua thc tin
nhng lý lun chân lý s c b sung vào kho tang tri thc nhân loi.
3.2. Lý lun phc vn dng vào thc tin, tip tc b sung và phát trin trong thc tin. Thc tin
phc ch o bi lý lu làm cho thc tin có hiu qu nht.
3.2.1. Hong thc tin ca i mun có hiu qu nht thit phi có lý lung. Khi lý
lun chân lý thì lý lun có kh ng mnh l

bin pháp thc hin. Lý lun còn d c kh n ca các mi quan h thc tin.
3.2.2. Vn dng lý lun vào thc tin cn phân tích rõ tng tình hình c th, tránh vn dng lý lun máy
u kinh viy chng nhng hiu sai giá tr ca lý lui
n thc tin, làm sai lch s thng nht tt yu gia lý lun và thc tin
3.2.3. T lý lun xây dng mô hình thc tin phát huy nhng nhân t tích cc, hn ch nhng yu t tiêu
cc nht kt qu cao.
3.2.4. Bám sát din bin ca thc ti kp thi b sung nhng khuym ca lý lun hoc có th thay
i lý lun cho phù hp vi thc tin.

Câu 9: Bằng lý luậnvà thực tiễn. Anh chị hãy chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa cái cũ và cái mới
luân là qúa trình khó khăn, lâu dài, phức tạp, cái mới có thể thất bại tạm thời nhưng cuối cùng nó sẽ
chiến thắng cái cũ.
* V mt lý lun:
+ Quy lut ph nh ca ph nh cn chng ch ra rng: Bt c s vt hing nào
trong th giu tri qua quá trình sinh ra, tn ti, phát trin và dit vong. S vc thay bng
s vt mi. S thay th t yu ca quá trình vng và phát trin ca s vt.
+ S vt là mt tp hp các yu t i nhau, trong s y sinhvài yu t (bii)
c nhau, t các mi lp trong s vt. Các mi lp này không tách ri nhau, cha
nhng yu t ging nhau cùng tn ti trong s vng qua li ln nhau. Dù vy, các mi lp luôn
u tranh vng qua lng loi b ln nhau.
+ S thng nht ca các mi lp nay ch  u tranh mang tính tuyi. S
u tranh này gn lin vi s vi ca s vt. Mâu thun bin chng phát tring
vi quá trình thng nht gia các mi lp còn s u tranh gia các mi lp thì chuyn dn tng
c t bình lng ti quyt lit, làm xut hin kh n hoá ca các mi lp.
+ Mâu thun bin chng là ngun gc ca mi s phát triu trn: t s xut
hin ca các mi lp, s thng nhu tranh gia các mi lp, ri chuyn hoá các mi lp.
Khi mâu thuc gi quyi tin b a
ng nhng mâu thun mi nhng cu các mâu thu
* V mt thc tin:
+ Thc t ng minh vn cuu tranh gic

tp, cái mi có th tht bi tm thi cùng nó s chin thc minh chng rõ
ràng trong cuu tranh gia giai cp phong kin và giai cp công nhân trong xã h
t ch  phong kin b n ch  i.








Câu 10: Chứng minh rằng: “ Triết học Mac ra đời là 1 bước ngoặt có ý nghĩa CM trong lsu CM nhân
loại, nó làm cho CN Mac không chỉ có giá trị lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn to lớn đối với thời đại
14





-


 



.
-








.


,


.





.





.
-



.
-








.

15

Câu 11: Giải thích luận điểm của Leenin: “Chủ nghĩa duy vật lịch sử của Mác là thành tựu vĩ đại nhất
của tư tưởng khoa học. Một lý luận khoa học hết sức hoàn chỉnh và chặt chẽ đã thay cho sự lộn xộn và
tuỳ tiện, vẫn ngự trị từ trước đến nay trong các quan niệm về lịch sử và chính trị”

c to ln ca ch t lch s. Ông viChủ nghĩa
duy vật lịch sử của Mác là thành tựu vĩ đại nhất của tư tưởng khoa học. Một lý luận khoa học hết sức
hoàn chỉnh và chặt chẽ đã thay cho sự lộn xộn và tuỳ tiện, vẫn ngự trị từ trước đến nay trong các
quan niệm về lịch sử và chính tr; lý lu cho ta thy rng, do ch lng sn xut ln lên, thì t
mt hình thc t chi sng xã hi này, ny ra và phát tri nào mt hình thc t chi
sng xã hc phát hin ra quan nim duy vt lch sc áp
dng, vic vn dng tri ch  c nhng hing xã hi b c
hai khuyn ca nhng lý lun lch s c kia. Mt là, nhng lý lun này cùng l
ch xem xét nhng ca hong lch s ci, mà không nghiên c
ca nhng hin ra tính quy lut khách quan trong s phát trin ca h thng quan
h xã hi và không thy r phát trin ca sn xut vt cht là ngun gc ca nhng quan h y.
Hai là, nhng lý lung ca qun chúng nhân dân, còn ch
t lch s, thì lu mc t nhiên,
nhu kin xã hi ci sng qun chúng và nhng bii ca nhu kin 
Nha V.I.Lênin v tính khoa hn và ý nn ca ch t lch

s là ch dn quan trng cho các nhà khoa hc trong vic xem xét và la chm trit hc v xã
hi. Xã hi là mc phc tn hong có ý thc ci. Vì tính
phc tp y nên các nhà trit hc C.Mác, k c các nhà trit hm duy vt, khi nghiên cu
t m duy tâm khi nghiên cu xã hm duy tâm này, s vng
và phát trin ca xã hi ph thuc vào ý th ng ci, thm chí ph thuc vào ý th
ng ca mt s cá nhân. Vi vic phát hin ra ch t lch si b m
duy tâm v xã hi. Mc dù ch t lch s i nht cng khoa h
n nay, không phc s tha nhn tính khoa hn và ý
n ca nó
Câu 12: Phân tích nội dung cơ bản của quy luật QHSX phù hợp với trình độ phát triển của
LLSX. Tại sao nói quy luật này là ql cơ bản và phổ biến nhất của XH loài người. ĐCSVN vận dụng
quy luật này ntn vào quá trình XD nền KT thị trường định hướng XHCN ở VN.
Có th tham kho thêm câu 8 file Tng h
Câu 12.1: Phân tích nội dung quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với tính chất và
trình độ của lực lượng sản xuất. Từ đó rút ra ý nghĩa của việc vận dụng quy luật này trong thực tiễn ở
nước ta hiện nay.

-
-


.





.
-:
16



. T
.
-:


.


-
.

.



.


.








, 1980, T.1, tr.396).








.

    

.
-
-.
-:




.



-.
17



.



.







.

Câu 12.2.Anh/Chị hãy phân tích nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ
phát triển của lực lượng sản xuất. n dng quy lu nào vào quá trình xây
dng ch i  c ta hin nay? ( trang 143, chương 8, triết học phần 2, câu hỏi ôn tập)

TR LI:
- c sn xut: là qh gia CN vi gii t nhiên, lc thc tin ca CN trong q.trình SX ra
ca ci VC; nó là s kt hp gii TLSX.
ng: trong các yu t ca LLSX, nhân t ng nhi s
dng và phát huy phm cht ca TLSX. Phm cht c càng p.trin, c v th lc, trí lc ln k
ng trí tu nh trong sx.
+ Công c ng trong LLSX, CCLD ko ngng dc ci tin bii
và hoàn thin trong quá trình SX nhng nhu c i ca CCLD làm bin
i LLSX nói chung, là tiêu chu p.bit gia các thi k.t trong l.s nhân
loi.
+ Khoa hc: trong thng KH&CN ngày nay, v.trò ca KH i vi s p.trin ca SX và XH
ngày càng tr nên q.trng. KH tr thành nhân t ko th thiu trong hong SX, làm cho LLSX có bc nhy
vt, to thành cuc cách mng KH&CN hii.
- Quan h sn xut: là quan h gii vi trong quá trình sx vt cht, hình thành 1 cách khách
quan trong quá trình sx, bao gn: QH s hu TLSX (gi vtrò quynh), QH trong t

chc và qun lý SX, QH trong phân phng làm ra.
+ QHSH: Trong l.s tn ti 2 loi hình s hn v TLSX: s h hu công cng. S
hp trung trong tay 1 s  i còn li ko có hoc có rt ít trong
tay TLSX, dn ti mqh gii là quan h thng tr và b tr, bóc lt và b bóc lt. S hu công
cng là: TLSX thuc v mi thành viên trong XH, vì vy, mqh gii-i là quan h ng, hp
tác cùng có li.
+ QH t chc và qung trc tip ti SX, ti t chu khin quá trình SX. Nó b
nh và phi thích ng vi QHSH này. Tuy nhiên, trong thc t  t chc, qun lý
SX ko thích ng vng h chc SX này s làm bin dng QHSH.
+ QH phân phi SP: mc dù b chi phi bi QHSH và QH t chc qung tr li
vi 2 QH này, bi l QH phân phn li ích trc tip ci.
c sx, LLSX và QHSX tn ti gn lin nhau, thng nht bin chng v
LLSX là ni dung còn QHSX là hình thc XH cng xuyên bii, còn QHSX thì n
i. Chính s ng bin chng gia LLSX và QHSX trong 1 PTSX nho nên quy
lun ph bin nht ca s vng, p.trin ca XH - quy lut QHSX phù hp v p. trin ca
LLSX. Quy lut này biu hin n
* LLSX quynh QHSX: S phát trin ci QHSX sao cho phù
hp vi nó:
- PTSX mi, QHSX luôn phù hp va LLSX;
- QHSX chi; Khi LLSX s n m
 không còn phù hp (mâu thun) vi QHSX hin có;
18

- Mâu thuc gii quyt bng cách xoá b  i cho phù hp vi
i ci tin b i.
* S ng cc li so vnh ma
nn SXXH và chi phi trc tin li ích c:
- y LLSX phát trin khi QHSX phù hp vi LLSX;
- Kìm hãm LLSX phát trin khi QHSX mâu thun vi LLSX; tuy nhiên s kìm hãm ch mang tính tm
th


n dng phép BC này  c ta: Chia làm 2 mc thi gian:
T 1986 tr v c:
 c chuyên môn cng còn th h yu là 7/7, thiu công
nhân tay ngh bc cao, tay ngh truyn th tinh xo hii ca công c ng  mc rt thp: dây
chuyn thit b sx lc hu so vi th gii, t chc qun lý sx lng lo, quy mô sx nhu này
chng t trình  LLSX ca Vn t 1986 tr v c là rt thp.
V QHSX, thi k này quan h v s hu là toàn dân tp th; quan h t chu hành SX là mnh lnh
hành chính và quan h phân phi sn phm là bao cp tràn lan. Vi 3 mt cy ng vi trình
 phát trin cy là quá tiên tin, tiên tin gi to so vi LLSX. Hu
qu cu SX tách rc s
mnh lnh hành chính bóp cht s sáng to ca coi. Chính vì vy trong thi k 
hãm quá trình phát trin LLSX.
T n nay:
Ý thc sai li hng toàn quc ln th i mi mi toàn din
i mi KT làm trng ch u chnh c 3 mt c y quá
trình phát trin ca LLSX:
ng hình thc s hu: p.trin KT hàng hóa nhiu thành phn.
· Quan h t chc SX: tc xóa b  mnh lnh hành chính, giao quyn t ch cho các ch th
KT
· Quan h phân phi sn phng: tc xóa b bao cp áp dng nguyên tc phân phi theo lao
ng.
Nhu chu t ra phù hp v phát trin cn ki
ng vc nhng thành qu ln. Thi gian gi gian phát
triu hiu chng li. Xut phát t thc t ng ta tip tu ch y LLSX
phát tric c phn hóa các doanh nghiu chnh quan
h v s hu SX t u chnh quan h u hành t chc SX và phân phi sn phm.
Đối với nước ta, từ một nước nông nghiệp lạc hậu , lại bị chiến tranh tàn phá nặng nề, do vậy, trong sự
nghiệp xây dựng CNXH, đi đôi với việc củng cố và hoàn thiện QHSX thì điều cần thiết và có tính quyết định
là chúng ta phải phát triển LLSX.Muốn phát triển LLSX thì không có con đường nào khác là phải tiến hành

công nghiệp hóa, hiện đại hóa.Đảng ta đã khẳng định : “về thực chất, công nghiệp hóa, hiện đại hóa là quá
trình chuyển đổi căn bản , toàn diện các hoạt động sản xuất , kinh doanh, dịch vụ, quản lý kinh tế, xã hội từ
sử dụng lao động thủ công là chính, sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với công nghệ,
phương tiện và phương pháp tiên tiến, hiện đại dựa trên sự phát triển công nghiệp và iến bộ khoa học, tạo
ra năng suất lao động xã hội cao”.
Quan niệm ấy về công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) cho thấy vấn đề then chốt của quá trình này ở
một nước nông nghiệp lạc hậu là cải biến lao động thủ công thành lao động sử dụng kỹ thuật tiên tiến trong
toàn bộ nền kinh tế để đạt được năng suất lao động xã hội cao.Song, đó không chỉ là sự tăng them một cách
giản đơn tốc độ tốc độ và tỷ trọng của sản xuất công nghiệp trong nền kinh tế, mà còn là cả một quá trình
chuyển dịch cơ cấu, gắn liền với đổi mới công nghệ, tạo nền tảng hiệu quả cho sự tăng trưởng bền vững và
có hiệu quả cao trong nền kinh tế quốc dân.CNH phải đi đôi với HĐH, kết hợp những bước tiến tuần tự về
công nghệ , tận dụng để phát triển chiều rộng , với việc tranh thủ những cơ hội đi tắt đón đầu để phát triển
chiều sâu, tạo nên những mũi nhọn theo trình độ tiến triển của khoa học công nghệ trong và khu vực trên
thế giới.
Như vậy, có thể nói, CNH, HĐH ở nước ta hiện nay là một quá trình rộng lớn và phức tạp, được triển khai
đồng thời với quá trình hiện đại hóa và luôn gắn bó với quá trình HĐH.Sự nghiệp CNH, HĐH ấy phải thật
19

sự lấy phát triển giáo dục – đào tạo, khoa học và công nghệ làm nền tảng và động lực.Phát triển giáo dục
và đào tạo nhằm nâng cao dân trí , đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng nhu cầu đòi hỏi về
nguồn nhân lực của công cuộc đẩy mạnh CNH, HĐH, thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội
công bằng, dân chủ và văn minh”

CÂU 13.1: Anh/ Chị hãy phân tích mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) và kiến triến
thượng tầng (KTTT). Đảng ta đã vận dụng mối quan hệ biện chứng này như thế nào vào vào quá
trình xây dựng CNXH ở nước ta hiện nay. (có thể xem thêm Câu 9)
Tr li:
* CSHT là toàn b nhng quan h sn xut hu kinh t ca mt xã hi nhnh.
* KTTT là toàn b m v chính tr, pháp quyn, trit hc, tôn giáo ,các th ch xã
hng phái, giáo hc hình thành trên mt CSHT nhnh.

* Mi quan h bin chng gia CSHT và KTTT
- CSHT quynh KTTT (CSHT nào thì KTT ny):
+ Trt t kinh t nh trt t chính tr, mâu thun trong kinh t gây ra mâu thun
trong chính tr. Giai cp nào thng tr trong kinh t thì giai cng tr trong chính tr.
+ Tt c các yu t ca KTTT du trc tip hay gián tip ph thunh.
i hay m  m hay mu  i hay m  cho mt
KTTT mt quá trình phc tp.
- S ng cn CSHT: Do KTTT và mi yu t cc li và vai
n CSHT theo nhng cách nhng khác nhau.
+ Cha KTTT là xây dng, cng c, bo v ng li mi nguy
u hay phá hoi ch  kinh t hin hành.
ng mnh m n kinh t - xã h ng phát trin
khách quan ci sng kinh t - xã hi. S ng ca nó ch yu ding:
. Nu phù hp vi CSHT, vi các quy lut kinh t y s m bo s
phát trin bn vng cho CSHT.
. Nu không phù hp vi CSHT, vi các quy lut kinh t thì KTTT kìm hãm s ng, gây
bát i sng xã hi
n dng mi quan h bin chng này trong quá trình xây dng CHXH  c ta hin nay.
i qua các hình thái kinh t - xã hi khác nhau: t xã hi cng sn nguyên thy tin lên
xã hi chim hu nô ln xã hi phong kin ri tin hóa lên CNXH b qua ch  n ch 
nh cao nht trong quá trình tin hóa này là ch ng sn xây dng
ng xây dng và phát trin nn kinh t th nh i quan h
bin chng giu tranh lâu dài gia cái m
trong quá trình xây dng nên là cái mi còn rt non yu, mun xóa b ha xã h- i
dit khó bi n t c ta din ra
theo các quy lut khách quan ca thi ch không phi do ý mun ch quan ci quynh
nên nó là cái mp quy lut nên ngày càng phát tric lkhông hp quy lut s
ngày càng y
c xây dn lng sn xut hii gn lin vi xây
dng quan h sn xut mi phù hp trên c 3 mt: s hu, qun lý và phân phi. Quá trình xây dng này

i chúng ta phi xây dm v chính tr, pháp quyn, trit hc, tôn giáo ,các
th ch xã hng phái, giáo hi cho phù hp vi s phát trin c
thc sn xu  góp phn xây dng mc Vic mnh, xã hi
công bng, dân ch
Ở nước ta, trong quá trình phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần định hướng XHCN, chúng ta
không chỉ quán triệt và vận dụng mối quan hệ biện chứng giữa LLSX và QHSX, mà còn phải quán triệt và
vận dụng một cách khoa học và sáng tạo mối quan hệ biện chứng giữa CSHT và KTTT.
CSHT kinh tế của nước ta hiện nay là một kết cấu kinh tế nhiều thành phần với nhiều hình thức đan xen lẫn
nhau.Thừa nhận sự tồn tại của một kết cấu kinh tế với nhiều hình thức sở hữu và nhiều thành phần kinh tế
cùng tồn tại như vậy là một yếu tố khách quan.Bởi lẽ trình độ lực lượng sản xuất của chúng còn thấp và
chưa đồng đều.Song đây lại là một nền kinh tế năng động, phong phú.Chính tính chất đan xen của kết cấu
20

ấy đặt ra nhu cầu khách quan là KTTT cũng phải được đổi mới để đáp ứng đòi hỏi của cơ sở kinh tế.Lẽ dĩ
nhiên, không phải với nền kinh tế nhiều thành phần và nhiều hình thức sở hữu khác nhau thì nhất thiết phải
đa đảng đa nguyên về chính trị, nhưng nhất thiết phải đổi mới kiến trúc theo hướng: đổi mới tổ chức, đổi
mới bộ máy hành chính nhà nước, đổi mới con người, đổi mới phong cách lãnh đạo,đa dạng hóa các tổ
chức, đoàn thể, hiệp hội, mở rộng dân chủ,tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc nhằm tập trung sức mạnh
của quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
Đổi mới kinh tế (CSHT) là cơ sở, tiền đề cho đổi mới chính trị (KTTT).Song, muốn đổi mới kinh tế phải đổi
mới chính trị để tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới kinh tế.Đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị là hai quá
trình gắn bó hữu cơ với nhau trên tinh thần ổn định chính trị để đổi mới kinh tế một cách toàn diện và có
hiệu quả trong sự nghiệp đổi mới.
Câu 13.2: Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của xã hội.
Đặc điểm của cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt
Nam.
- Khái niệm cơ sở hạ tầng:
-
.
- Khái niệm kiến trúc thượng tầng:


.
-:
-

.
:

  

.


.

-
--.

. Tro


     
.



.

--.
:


,
.

.
21




, H, 1971, T.II, tr.604).

.


.

-
-
-.

:


.


.

-

-
.
-:
-
.


nhân dân.


-.
-
.

Câu 14: Hình thái KT-XH là gì? Vạch ra ý nghĩa của học thuyết hình thái KT-XH? Phân tích tư
tưởng của Mac: “Sự phát triển hình thái KT-XH là quá trình lịch sử, tự nhiên”. ĐCSVN đã vận dụng
học thuyết hình thái KT-XH ntn vào thực tiễn CM Việt Nam hiện nay? (Câu 10)
* Khái nim hình thái kinh t - xã hi: HTKT-XH là mt phm trù c ch xã hi 
tn lch s nhnh, vi mt kip vi m nht
nh ca llsx, và vi mc xây dng trên nhng qhsx y.
HTKT-XH là mt h thng hoàn chnh và có cu trúc phc tn là llsx, qhsx,
kttt. Mi mt ca htkt-xh có vai trò, v ng qua li ln nhau, thng nht vi nhau.
+ LLSX: là nn tng vt cht  k thut ca mi htkt-xh. S hình thành và phát trin ca mi htkt-xh
n cùng do llsx quynh. Llsx phát trin qua các htkt-xh ni tip nhau t thn cao.
+ QHSX: là quan h gii vi trong quá trình sn xut, là nhng quan h u và
quynh tt c mi quan h xã hi khác. Mi htkt-xh li có mt kiu qhsx cng v
nhnh ca llsx. Qhsx là tiêu chu phân bit xã hi c th này vi xã hi c th khác,
ng thi tiêu biu cho mn phát trin nhnh ca lch s
+ KTTT: c hình thành và phát trin phù hp vi là công c  bo v, duy trì
và phát tri

Ngoài các mn nêu trên, các htkt-xh còn có quan h v c, và các quan h xã hi
khác. Các quan h u gn bó cht ch vi qhsx, bii cùng vi s bii ca qhsx.
22

c tin ca hc thuyt HTKT-XH
n:
Hc thuyt Mac- Lenin v htkt-ch ra ngun gng lc bên trong ca s phát trin xã hi,
vch ra  và nhng nguyên nhân xut hin và bii ca các hing xã hi, làm cho xã hi hc tr
thành mt khoa hc tht s, khc phm duy tâm v lch s.
 th gi nghiên cu các hing xã hi.
 lý lun cho ving li cách mng cng cng sn.
 lý lu phê phán các quan nim phi macxit trong vic phân k s phát trin ca xã hi.
c tin (s vn dng hc thuyt  c ta hin nay)
K t   ng li mi toàn ding l
cuc sng th hing trên tt c các mt ci sng xã hc nhng kt qu u rt
quan trng.
Thc hin công cui mi là mt quá trình va làm, va hc, va rút kinh nghim b
gi có s   ng vch ra mi mi c th, chi tit trên tng
lãnh vng cho s  lên CNXH không qua ch  chính tr tbcn  c ta là:
+ Xây dng nn kinh t hàng hóa nhiu thành phn, v th ng có s qun lý ca
c, tc làm cho nn kinh t quc doanh, kinh t tp th chi v t, chng,
hiu qu  v trí ch phi.
+ Xây dng h thng chính tr theo nguyên t  i làm ch xã hi, bo v
quyn dân ch ca mi thành viên trong xã hi.
+ M rc t, tip cn và tn dng nhng giá tr mi ci.
+ Tng cho hong t do, sáng to, cho mi sáng ki, khai thác
tri yu t i.
Tóm li, xây dng htkt-xh XHCN  c ta là xây dng h thng qhsx theo yêu cu phát trin không
ngng ca llsx hii, xây dng mt h thng chính tr bm quyn làm ch cng,
hong theo nguyên tc tt c t i.

* S phát trin ca các htkt-xh là mt quá trình lch s t nhiên:
Lch s phát trin ca xã hi tri qua nhin ni tip nhau t th
ng vi mn là mt htkt-xh. S vng thay th nhau ca các htkt-xh trong lch s u do tác
ng ca các quy luch s t nhiên ca xã h phát hin ra các
quy lut phát trin khách quan ca xã hn kt lu phát trin ca nhng hình thái kinh
t- xã hi là mt quá trình lch s- t 
Các mn hp thành mt htkt-xh không tách ri nhau mà liên h bin chng vi nhau hình thành
nên nhng qui lut ph bin ca xã ht v s phù hp ca qhsx vi tính ch phát
trin ca llsx; quy lut csht quynh kttt và các quy lut xã hng ca các quy lut
-xh vng phát trin thay th nhau t thn cao trong lch s t quá
trình lch s t nhiên, không ph thuc vào ý chí, nguyn vng ch quan ci.
Quá trình phát trin lch s t nhiên ca xã hi có ngun gc sâu xa t s phát trin ca llsx. Chính tính
ch phát trin cnh mt cách khách quan tính ch c
n cùng llsx quynh quá trình vng và phát trin ca htkt-ch s t nhiên
Trong các quy lut khách quan chi phi s vng và phát trin ca các htkt-xh thì quy lut v s phù
hp ca qhsx vi tính ch phát trin ca llsx có vai trò quynh nht. Llsx bm tính k
tha trong s phát trin tin lên ca xã hng phát trin t thn cao. Qhsx là mt
th hai ca ptsx biu hin trong s phát trin ca lch s. Nhng qhsx li thc xóa b và
c thay th bng nhng kiu qhsx mt nó, s i qhsx s kéo theo s i v
-c thay th bng htkt-xh mn b n ra theo
quy lut khách quan ch không phi theo ý mun ch quan ci.
S thay th mt htkt-xh này bng mt htkt-xh mc thc hin thông qua cách mng
xã hi. Nguyên nhân sâu sa ca cách mng xã hi là mâu thun gia llsx và qhsx, khi qhsx tr thành xing
xích ca llsx. Trong thi k cách mng xã h kinh t i thì sm hay mun toàn b  s
i theo
Quá trình k tha ca lch s i luôn luôn cho phép cu kin nhnh
ng ca các nhân t, các mâu thun bên trong và bên ngoài, có th b n phát trin
nh  tiên tin ca nhân loi. Trong thi ngày nay ch rút ng 
CNXH  mt s quc gia tin ch ng nhng không mâu thun vi tinh thn ca s phát
23


trin mang tính lch s- t nhiên mà còn là biu hing ca quá trình lch s- t nhiên y. Ch khi ta
t cách duy ý chí, bp chp quy lu phát trin rút ngn mi tr i lp vi quá
trình lch s- t nhiên.
y, quá trình lch s- t nhiên ca s phát trin xã hi chng nhng din ra bng tun
t mà còn bao hàm c s b qua trong nhu kin lch s nhnh, mt hoc mt vài htkt-xh nht
nh. S khác nhau v trt t phát trin vn là quá trình lch s- t nhiên.

* Câu 15: Khoa học công nghệ là gì? Cơ sở nào cho phép khắng định KHCN là động lực phát
triển XH. Để KHCN phát triển nhanh và bền vững chúng ta cần phải làm gì
Câu 15: Khoa học là gì? Vai trò của khoa học đối với sự phát triển xã hội?

qua.
-
.
                 - 



-

, nguyên l)



.

-
.
-:




.




.








.
Song
.